rösTËRUEN. 1
Ludeodorff. met Ebert en F och. met Ra-
doslawof en Salami ra-.-*..
J>e Polen ztin than* op weg naar Riga,
aoodat men daar eindelijk aap; het eind
deter week zal traan praten. Lithauen heeft
de Poolse he regeenng medegedeeld, bereid
te tün de Poolsche gedelegeerden te Nal-
varia te ontmoeten en da vijandelijkheden
te staken. Men weet dat dit samenkomen
als een soort voor-conferèntie (relden moet.
Tusschen Rusland en Lithauen is thans het
vredesverdrag: bekrachtigd. Lithauen heeft
thans echter weer moeilijkheden met Let
land over het uitzetten van LeLsche onder-
danen. Hierop is natuurtiik een protest-
nota gevolgd, waarop Lithauen verklaar-,
de dadelijk met de uitwijzing: op te zullen
houden, als •Letland desgelijks deed. Zoo
kibbelen de eenmaal onderdeelen van het
irroote Rusland zoowat voort. Wanneer zul
len het eindelijk ordelijke staten worden'
BUITEN LANDSCH WilUWS.
BELGIE.
Dr. Marten Rudelsheim. t
Ons Vaderland" schryft by den dood
van Dr. Marten Rudelsheim:
Juicht, Belgen, juicht... er is weer een
„landverrader" gestorven, een verrader van
wie Vlaanderen nog zeer veel verwachtte,
van wie het Pranschgezinde unitaristische
Belgii5 nog^-heel w«t te vreezen had.
Dr. Rudelsheim behoorde tot die flamin
ganten die minder voelen voor luidruchtig
vertoon, meer gesteld zyn op degeiyk werk.
Dat België hem vreesde bewyst zyn straf
tien jaar, dezelfde straf als Dr. Jacob, ad
vocaat Hendrickx en Dosfel opliepen.
Tien jaar! Waar had hy die vereerende
straf verdiend?
Hoofdzakeiyk door de volkshoogeschool
die hy gedurende den oorlog inrichtte en
tot hoogen bloei bracht, een instelling,
waarvan zy die er het belang van begre
pen nu nog dikwyls gewagen en de tydelij-
ke onmacht betreuren die ons voorloopig
beletten het werk van Dr. Rudelsheim her-
op te vatten en uit te breiden.
Zal dit het laatste slachtoffer zy'n?
Reed* vielen ing. Verbraecke, schoolop
ziener Dumortier, Hainant en nu Dr. Ru
delsheim. Zal het nu genoeg zyn?
We* vreezen.
De gezondheidstoestand van menig ander
gevangene laat veel te wenschen over.
Borms, Roza De Guchtenaere, Wios
Mioens zyn ziek; zal de politiek der
schroomvallige* eerst dan den noodigeii
moed vinden als de dood ook deze drie hder-
lyke krachten aan Vlaanderen zal ontstolen
hebben
Omtrent de begrafenis lezen wy dat deze
werd voorafgegaan door treurmuziek. Er
waren bloemen vanwege 't Vlaamsche
Front, Het Algemeen Nederlandsch Ver-
bond, van Recht voor Allen, den Augus-
teynskring, den Dietschen Bond en den
Vlaamschen Bond van het Atheneum.
Nadat aan de groeve op indrukwekkende
wyze het Wilhelmus gezongen was, werd
het woord gevoerd door verschillende Vla
mingen, o. a. namens het Algemeen Neder
landsch Verbond, namens de studenten der
Volkshoogeschool, namens Recht voor Allen
en namens de Jeugd.
FRANKRIJK.
President Deschanel.
Men deelt aan de correspondent van de
N. R. Crt. mede. dat Deschanel in het be
gin van November zijn ambt als president
van de republiek zal neerleggen. Hij zou
opgevolgd worden door Millerand en Briand
zou voorzitter van den ministerraad wor
den.
iPoincaré zou in het nieuwe kabinet-
Briand minister van financiën worden.
ZWEDEN.
De Rijksdag ver kiezingen.
Blijkens de tot dusver bekende resulta
ten hebben bij de Ryksdagverkjezingen de
conservatieven 19 mandaten gekregen (een
winst van 6 zetels). De twee boeren-onra-
nisatien tobben op 8 mandaten beslag ge
legd (winst 2 zetels), de liberalen op 12
mandaten fwinst 2, verlies 4 zetels), de
sociaal-democraten op 27 mandaten (ver
lies 6 zetels).
POLEN.
De typhus.
Volgens het comité van de maatschappij
tot bestrijding der epidemische ziekten te
Parijs, Bterven er in Galiclë en Oostelijk
Polen maandelijks 25.000 menschen aan dc
typhus.
ROEMENIE.
Smokkelen van roebels.
Uit Boekarest wordt aan de „Ternns"
gemeld dat de ministerraad hoeft besloten
de grenzen gedurende 26 daren te sluiten,
ten einde de contrabande van roebels te
gen te gaan. welke aanmerkelijk is toege
nomen wegens de a.s. inwisseling van roe-
^bels en kronen in lel
BINNENLAND.
Deskundigen Warenwet.
De minister van arbeid zal Donderdag
morgen ais. te half twaalf de commissie
van deskundigen installeeren, welke krach
tens de W aren wet is ingesteld om te ad-
viseeren over de voorschriften, welke ter
uitvoering van die wet moeten worden ge
geven.
Arbeidswet.
Wanneer over enkele weken de Aibeids-N
Wét 1919 in werking zal treden, worden
kog niet ingevoerd de werktijdregelingen
Luiten fabrieken en werkplaatsen. Wel wor
den ook burton d«e inrichtingen, behalve
|n land- tuin- en boscpbouiw. alle overige
bepalingen van de wet en van het onlangs
afgekondigde arbeidsbesluit van -kracht.
De voornaamste daarvan ziin de volgende
Artikelen dér wet:
Artikel 9. betreffende veihod van kin
derarbeid beneden 14 jaren of nog leer
plichtig met een overgangabepal ing voor
dertienjawgen en voor die twaalfjarigen,
waarvoor een verklaring is afgegeven. dat
voor hen «een plaat» meer ot> school la na
het einde hunner leerplichtigheid.
Artikel 11. betreffende kraamvrouwen,
ten aanzien waarvan bepaald is. dat zii 8
Weken rust moeten hebben, waarvan ten
minste 6 weken na de bevalling.
Artikel 12. betreffende godsdienst-, voort
gezet-, herhalings- en vakonderwijs, tot
het onttangen waarvan aan jeugdige per
sonen ten hoogste 8 uren per week vrij
heid moet worde* gegeven.
Artikel 67. betreffende aibeklskaarten.
voor.schrijvende, dat alle in een onderne
ming werkende jeugdige personen en ge-
huwde vrouwen een arbeidskaart moeten
hebben, afgegeven door den burgemeester
hunner woonplaats.
Voorloopig alleen voor fabrieken en
werkplaatsen wordt artikel 68 van kracht
betreffende arbeidsliisten en arbeidsregis-
ters, aangezien ook alleen voor deze in
richtingen de werktijdbepalingen direct in
werking treden.
Het aröciditoêslUit (algemeene maatre
gel van bestuur, als bedoeld in art. 10 der
Arbeidswet 1919) bevat meerendeels be
palingen reeds sedert laren op grond der
bestaande Arbeidsvet geldend ziin.
Nieuw ziin o.a. de volgende bepalingen:
Art. 4c. Een persoon beneden 16 jaar
mag geen transportdriewielen door trap
pen voortbewegen.
Art. 5d. Een persoon beneden, 15 jaar
mag niet in stukloon werken.
Artt. 9. 10. 11. 12. 13 en 14. Bepalingen
betreffende verwarming, zindelijkheid en
drinkwater, die tot nog toe alleen golden
in fabrieken en werkplaatsen, gelden
voortaan ten aanzien van jeugdige perso
nen en vrouwen ook in andere lokalen (keu
kens. winkels, kantoren, pakhuizen enz.).
Artt. 58. 59 en 60. In winkels en apothe
ken, waar vrouwen of jeugdige personen
werken, moet gezorgd worden voor zitge
legenheden. luchbverversching. verwarming,
privaten.
Artt. 61, 62. 63. 64 65. 66.Jn kantoren
waar vrouwen of jeugdige personen wer
ken moet gezorgd worden voor verlichting,
luchtverversching. verwarming, luchtruim-
te. privaten.
Art. 67. In het kunst- en amusementsbe
drijf moet voor vrouwen en jeugdige per
sonen gezorgd worden voor doelmatige naar
seksen gescheiden kleedkamers met zitge
legenheden en waschgelegenheden en voor
privaten.
De werktüdbepalingen. die voor fabrie
ken of werkplaatsen behoudens de eerst
daags te publiceeren afwijkingen zullen
gelden zyn in beginsel8 uren per dag en
45 uren per week. Zondagsrust, vrije Za
terdagmiddag, bedrijfsstilstand van 6 uur
's avonds tot 7 uur 's morgens, tenminste
3 afwisselende ploegen in bedrijven met
continu-aiheid.
Tapverbod,
De Minister van Arbeid heeft naar aan
leiding van een door den Frieschen Bona
van Hotel-, Café- en Societeithouders tot
de Koningin gericht venzoek om vernieti
ging van verschillertde gemeentelijke ver
ordeningen, waarbij voor bepaalde dagen
een tapvertxxl wordt vastgesteld, tot dc
betrokke^ gemeentebesturen een schrijven
gericht, waaraan het volgende is ontleend:
„By de doorlezing van de verordeningen
by dit adres gevoegd, hebben voorshands
reeds de volgende punten mijne aandacht
getrokken: le. in verschillende verordenin
gen wordt een tapverbod uitgevaardigd
soms nog verstetfet door beperkende be
palingen ten aanizien van het slijten van
sterken drank, o.a. gedurende den Zondag;
2e. in sommige verordeningen wordt aan
den burgemeester de bevoegdheid verleend
in het belang der openbare orde voor een
door Hem te bepalen tijd den verkoop of
het vérstrekken van sterken drank in het
k'ein in de voor het publiek toegankelijke
vergunningslofcaLibeiten te verbieden.
Wat het eerste punt betreft, er is m.i.
geen bezwaar tegen, dat een gemeentelijke
verordening voor bepaalde dagen een tap
verbod vaststelt. EeH dergelijk tapverbod
mag echter in zyn strekking niet verder
'gaan dan het sluitingsgebod. bedoeld in
art. 7. lid 4 der Drankwet. Nu houdt laatst
bedoelde bepaling voor het uitvaardigen
van een .sliitingsgobod op bepaalde dagen
uitdrukkelijk de beperking in. dat alleen
zulke dagen daarvoor in aanmerking mo
gen komen, waarop wegens bijzondere om
standigheden misbruikt vaiT^sterken drank
is te vreeze?f?-4J«rtrn5n is blijkens de toe
lichting hoofdzakelijk gedacht aan lotings-
dagen van de Nationale Militie of bijzon
dere nationale feestdagen. De Zondag valt
hier echter als een wekelijks terugkeeren-
de cjag zonder meer niet onder. In ieder
geval zullen bijzondere omstandigheden
moeten worden aangevoerd om een slui
tingsgebod en dus ook een tapverbod oo
bedoelden dag te wettigen. Zulks klemt te
meer, daar in sommige der onderhavige
verordeningen het tapvedbod is Verscherpt
door een beperkende bepaling ten aanzien
van het slijten van sterken drank. Wat het
tweede punt aangaat, de hierbedoelde be
paling is mi. zonder meer in strijd met de
wet te aohten. In de gewraakte bepaling is
ongetwijfeld gezoen een ongeoorloofde de
legatie van de wetgevende macht. Gevaar
voor de openbare orde kan zeker als zoo
danig niet dienst doen.-daar bliikens de
bewoordingen va*h art. 7. le lid 4 der
drankwet voor wettiging vat) een verder
gaand slui tings verbod juist bijzondere om
standigheden moeten kunnen worden aan
gevoerd. waaruit gevaar voor de openbare
orde is te duchten.
De Minister verzoekt aan ziin bezwaren
tegemoet te komen, bii gebreke waarvan
hy zich genoodzaakt zal zien de gewraakte
bepalingen aan de Koningin ter vernieti
ging voor te dragen wegens striid met de
wet. Voor zoover de Raad meent, dat bij
zondere omstandigheden aanwezig ziin, die
een .tapverbod gedurende den Zondag wet-
\Ugen. wil de Minister hieromtrent nader
wyrden ingelicht."
De broodprijs.
Naar Het Volk verneemt, wordt in de
kringen der socialistische Kamerfractie de
wenscheliiltheid overwogen van een voor
stel. dm op alle brood een regeeringsbij-
slag te geven, ten einde den prijs van dit
volksvocdsel te doen dalen.
Sluiting Roemeensche grenzen.
De afd. Handel van het Den. van land
bouw. Handel en Nijverheid meldt, dat
volgens binnengekomen telegrafische me-
medeeHng van het Ned. gezantschap te
Boekarest, de Roemeensche regeering de
binnenkomst van reizigers en koonwaren
van 9 tot 25 September a.s. heeft verboden,
behalve over Ternes Voara en Constanza.
Deze maatregel is genomen in verband met
den uitgebreraen smokkelhandel in roebels.
Telefoon-snelverkeer.
Het hoofdbestuur van de posterijen en
telegrafie overweegt, om personen en fir
ma's, die behoefte hebben aan telefoont
snelverkeer (4 la minute) tusschen Am
sterdam en 's-Gravenhage. Amsterdam en
Rotterdam of Rotterdam en 's-Graveu-
hage en daarvoor geen afzonderlijke in
terlocal telfoongelekling voor zich alleen
wenschen te hurea. in de gelegenheid te
stellen een gemeenschappelijk abonnement
ten nemen, rechtgevende op vrij interlo
kaal spreken met één der drie bovenge
noemde plaatsen op eiken werkdag van 8
uur v.m.10 uur n.m. Voor deze abonne
menten ziullen meldt de N. R. Crt.
afzonderlijke interlocal® geleidingen be
schikbaar worden gesteld.
Jhr. B. W F. van Riemsdijk.
Volgens de Opr. Haarlemsche Courant
wordt bevestigd het gerucht, dat Jhr. B.
W. F. van Riemsdijk onslag zal nemen als
directeur van het Rijksmuseum.
Verceniging van Socialistische Predikanten
Te Zwolle is opgericht een Vereeniging
van Socialistische Predikanten. Tot be
stuursleden werden gekozen de heeren De.
K. F. Proost, voorzitter. Ds. W. Banning,
secretaris en Ds. G. Horreus de Haas. pen
ningmeester.
Geen middenstandsbonw met overheids
steun 7
Het bestuur der Coöperatieve Bouwver-
eeniging Nieuw Amsterdam, heeft op een
desbetreffende aanvrage bericht ontvan
gen, dat het aan het gemeentebestuur van
Amsterdam niet mogelijk is gebleken, met
de regeering tot overeenstemming te ko
men omtrent de wijze, waarop de gemeen
te zich middelen zal verschaffen om de
vereenigingen, die middenstandswoningen
gaan bouwen, aan het benoodigde bouwka-
pitaal te helpen.
In deze positie kan. volgens het Hbld..
het gemeentebestuur geen vooruitzichten
openen voor het verstrekken van hypo
theek.
Verceniging van Burgemeesters
en Secretarissen.
De Provinciale Vereeniging van Burge
meesters en Secretarissen in Zuid-Holland
houdt een algemeene vergadering op 2 Oc
tober in Rotterdam.
Niet verzekeringplichtig.
De Raad van Anbeid te Haarlem had on
langs beslist, dat de religieuze pleegzus
ters van huize Duinstraat te Ovbrveen in
loondienst zijn bij het bestuur dier stich
ting en derhalve verzekeringspiichtig. In
hoogere instantie echter heeft, naar de
Maasb. bericht, de Raad van Beroep te Am
sterdam die beslissing vernietigd met de
motiveering, dat religieuzen niet kunnen
geacht worden in loondienst te ziin.
Het blad verwacht, dat eerlang ten deze
een beslissing van den Centralen Raad van
Beroep zal worden uitgelokt.
Consign entenraad.
Te Utrecht heeft de installatievergade
ring plaats gehad van den Consumenten-
raad, krachtens art. 20 der statuten van
den R.K. Centralen Raad van Bedrijven, in
het leven geroepen.
Prof. Mr, J. A. Veraart, voorzitter van
den R. K. Centralen Raad van Bedrijven,
gaf een korte uiteenzetting van de belang
rijke taak, die den Consumentenraad zal
wachten en installeerde vervolgens als le
den de hee-ren J. G. Ament te Roermond.
G. J. Beckers te Roermond. J. B. van Dijk
te Amsterdam. W. Fransen te Leeuwar
den, C. J. Kuiper te Utrecht. H. Ruvter te
Leiden, J. van Rijzewijk te Tilburg. C. J.
G. Strycken te Den Haag en als voorzit
ter prof. J. D. J. Aengenent en secreta
resse mei. mr, E. C. Boekelman. Prof. J.
I). J. Aengenent door den Consumenten-
raad als voorzitter aangewezen, beant-
wordde namens de leden het openings
woord van prof. Veraart, waarna de eer
ste besprekingen van geheel internen aard
werden gehouden.
Ned. Kamer van Koophandel voor
Duitsohland.
Het algemeen secretariaat van de Ne-
derlandsche Kamer van Koophandel voor
Duitschland deelt mede:
'Op aandringen van verschillende fabri-
Toantenorganisataes in Duitschland had de
regeering by den Rijksraad een wetsont
werp ingediend, waarbij verplichte scheids
gerechten werden ingevoerd. Een ieder, die
meende, dat de inhoud van een bepaald
contract niet meer in overeenstemmine
met de toestartden van het ooeenblik was.
zou zich tot dit scheidsgerecht kunnen
wenden, hetwelk alsdan bevoegd zou ziin de
voorwaarden van deze overeenkomst naar
billijkheid te wijedgen..Door een dergelijke
regeling zouden dus alle contractueel*» ver
bintenissen op losse schroeven komen te
staan.
De Nederlandsehe Kamer van Koophan
del voor Duitschland heeft tegen zulk een
regeling zeer ernstige bezwaren kenbaar
(Na verwerping van het voorste} door
den Rijksraad heeft thans de Duitiche re
geering van verdere stappen in deze aan-
gclegenheid afgezien.
RECHTZAKEN.
Gerechtshof te Ajnsterdara.
De advocaat-generaal heeft gisteren be
vestiging geëischt van de vonnissen der
rechtbank te Utrecht tegen de 31-iarige
gescheiden vrouw B. v. d. G. en haar 63-
jarigMn vader J. v. d. G., beiden uit Nieuw
koop» (Utr.). Eerstgenoemde was veroor-
deekDtot 3 jaar gevangenisstraf wegens
het veriaben van een hulpbehoevende (een
pasgeboren fcind), en den vader werd een
gevangenisstraf van 8 jaax opgelegd, we
gens moord op dit kind.
De rechtbank te Utrecht heeft een jour
nalist te Amersfoort, wlen ten lapte was
gelegd het Amersfoortsche gemeenteraads
lid. den heer Leinweber, in de ..Amersfoort
sche Courant" te hebben beleedied. veroor
deeld tot een geldboete van f 50 subs. 25
dagen.
INGEZONDEN MEDFDEELINGEN.
watorHlnc«mldd«l
«oor Zsnuwen an Lichaam
Gemeentelijke maximumprijzen.
De Minister van Landbouw heeft tot de
gemeentebesturen een circulaire gericht,
waarin hij de aandacht vestigt op hunne
bevoegdheid om maximumprijzen vast te
stellen voor levensmiddelen. Op grond van
de Distributiewet doet de regeering dit
enkel ten opzichte van regeeringsbruin
brood. Daaromtrent kunnen de gemeente
besturen dus niets bepalen. Anders staat
het met alle overige artikelen en nu heeft
het de aandacht des ministers getrokken
dat de gemeenteraden nergens van hunne
bevoegdheid gebruik maken.
„Toch wil het mij voorkomen", schrijft
ie Minister, „dat daarin een middel lig-.,
oir. in verschillende uevtUen op de daarto?
meest aangewezen wyze, tegen onredelijke
prijsopdrijving te waken.
In vele gevallen '.och (het blijkt mij o.a.
duidelijk ten aanzien van het wittebrooJ.
het vrije tarwebrood) wordt in verschei
dene gemeenten van het publiek een on-
redelyke prys gevraagd.
Uniforme vaststelling van een maxi
mumprijs mijnerzijds heeft het bezwaar,
dat met den invloed van plaatselijke fac
toren, niet afdoende of niet billijk gerekend
lean worden. Zoo kunnen de arbeidsJoonen.
de kosten van gas en electriciteit. de hoo
gere algemeene bedrijfskosten, aanzien
lijke afwijkingen vertoonen.
Voorts zal in de eene gemeente de voor
ziening van het publiek in hoofdzaak ge
schieden door goed geoutilleerde grootbe-
dryven, wier onkosten, omgeslagen per
eenheid, ook minder rijn dan in de klei
nere. elders zullen middel- of kleinbedrijf
regel zyn.
Thans krijg ik den indruk, dat niet zel
den ook de groorere bedrijven in hunne
prijszetting zaoh richten naai- den eisch of I
het verlangen van dwergbedryven, zonder
dat eenige redelyke grond voor het bestaan
van zoodanig bedrijf valt aan te voeren, of
die prijs voor het grootbedrijf redelijker
wijs verdedigbaar is.
Zoo deed ik. op een klacht over den
broodprijs uit een der kleine steden, aldaar
een onderzoek instellen naar de winst door
de bakkers gemaakt.
Vier bedrijven werden onderzocht: twee
coöperaties, een middelgroot en een zeei
klein bedrijf.
Resultaat van het zeer gedetailleerde
onderzoek was. dat bii den thans geheven
prijs de gemaakte winsten per week be
droegen resp. 512, 120, 107 en f 11.75
(waaronder in de twee laatstgenoemde be
drijven niet is berekend een ibedrag van
4-680 per jaar, uitgetrokken als loon voor
de drie medewerkende firmanten en f 1300
als loon uitgetrokken voor den eigenaar
bakker).
Werd de pry's met 2% cent per K.G. wit
tebrood verlaagd, zoo zouden die winsten
bedragen 426, 96, f 80 en f 0.50 per
week.
Kennelijk was hier dus de priis regelend
naar de behoefte van het allerkleinste be
drijf. ten koste van het publiek.
Zoodanig onderzoek, met inachtneming!
van alle factoren, kan onmogelijk in alle*
gemeenten dooo- de Iandsregeering worden
ingesteld. Wel echter zou dat. waar het
noodig blijkt, door de stedelijke overheid
kammen geschieden.
Het wil mij dan ook voorkomen, dat hier
een middel ongebruikt blijft, dat. goed
gewend en toegepast, heilzaam kan wer
ken.
Ik veroorloof mij, met aandrang de bij
zondere aandacht der gemeentebesturen
hierop te vestigen.
Wanneer, ingesral van klachten over. of
twijfel aan de redelijkheid van sommige
pryzen, een nauwgezet onderzoek plaats
heeft, en daarnevens (b.v. door speciale
commissies van advies, waarin belangheb
benden allen vertegenwoordigd zyn) af
doende waarborg geboden wordt voor een
redelijk winstcijfer, zou zoodoende, op de
meest daartoe geëigende, meest soepel
werkende wyze. tegen werkelijke uitwas
sen kunnen worden opgetreden.
Mijnerzijds zou daarnevens kunnen wor
den medegewerkt, door ten aanznen van
regeeringsmeel en andere artikelen, waar
van eventueel verstrekking van Regee-
ringswege mocht plaats vinden, den over
treder van zoodanige verordening, die bii
gewijsde door den rechter is schuldig ver
klaard. onmiddellijk en voor goed van het
verkrijgen dier artikelen uit te sluiten of
te doen uitsluiten."
GEMENGDE BERICHTEN.
Overreden.
Te Uden geraakte het 8-jarig dochtertje
van den landbouwer L. K. onder de passee-
rende stoomtram. Het kind waren beide
beenen en eed -aj-m afgereden. Naar het
gasthuis vervoerd, ofterleed het arme meis
je na'eenige uren.
Brandstichting.
De „Msb." meldt, dat de familie Huisman
te Zoetermeer dezer dagen een dreigbrief
ontvangen had, waarin een som gelds werd
geëischt en met brandstichting werd ge
dreigd. Het geld werd echter niet op de
aangegeven plaats gelegd, en de hoeve
werd als gevolg van het dreigement onder
strenge bewaking gesteld. Vorige week
werd reeds hy de familie ingebroken, waar-
by geen buit kon worden gemaakt. Zondag
avond nu stond plotseling de boe'rdery in
vlammen. Ze is byna geheel afgebrand.
Gevaariyke bessen.
Achter het Chemische Laboratorium te
Utrecht ligt een by dit Laboratorium be-
hoorende tuin; in dezen tuin worden eenige
planten gekweekt, die voor het chemische
onderzoek noodig zyn. Nu bemerkte een
der hoogleeraren Zaterdagmiddag, vertelt
het U. D. dat kinderen, die. in de buurt aan
*t spelen waren, zich toegang tot dezen tuin
hadden verschaft, vermoedeiyk door over-
klimming, en bezig waren bessen te pluken
van penjzeer vergiftige heester, de Atropa-
belladualia (wolfkers). Dadelijk is daarop
de politie gewaarschuwd; de recherche wist
een tiental kinderen te vinden, die van de
bessen reeds hadden gegeten, kinderen,
woonachtig in de omgeving van den Spring
weg. Deze kinderen zyn met spoed overge
bracht naar het Algemeen Ziekenhuis en
daar direct opgenomen. Zondag was de toe
stand van een der kinderen hoogst ernstig,
die der anderen was naar omstandigheden
bevredigend.
Inbrekers gearresteerd.
De vorige week Donderdag werd ontdekt,
dat te Tiel was ingebroken in de villa van
mr. H. K. R., tydelyk afwezig. Aan de ach-
terzyde was een raam geforceerd. Het ge-
heele huis bleek doorsnuffeld. Zoover be
kend, werd er niets vermist.
Zaterdagavond kreeg de commissaris van
politie van zyn ambtgenoot uit Nijmegen
bericht, dat aldaar Dinsdag waren gear
resteerd zekere W. H. S., uit Tiel, byge-
naamd „lange Willem" en zyn gewezen
cchtgenoote A. G., op wie gouden en zilve
ren voorwerpen waren gevonden. Ze waren
inmiddels reeds op vrye voeten gesteld. De
-ommissaris van politie te Tiel bracht een
en ander, in verband met de inbraak aldaar,
en stelde een onderzoek in. Toen vast stond,
dat by de op S. gevonden voorwerpen er
waren van de familie R., werd beproefd S.
spoedig aan te houden, hetgeen echter
alleen gelukte met zyn gewezen echtge
noot®. S. een berucht persoon, is sedert dien
voortvluchtig. ZUn aanhouding is by alle
autoriteiten verzocht.
Een geraffineerde oplichterszaak.
In het hoofdbureau van Politie aan het
laagsche Veer te Rotterdam heeft in den
nacht van Zondag op Maandag een sensa-
tioneele ontsnapping plaats gehad. Daar
iat, zoo verneemt de „Tel.", verdacht van
oplichting voor 165.000, de heer van V. v.
d. K., de bekende Rotterdamsche eigenaar
van de autogarage „ralace" en eigenffir
van verschillende perceelen in de Benthui-
zerstraat te Rotterdam en te Scheveningen.
Ondanks de scherpe bewaking is hy er in
geslaagd het slot van zyn cel te verbreken,
waarna hy ontsnapte op een der zolders
van het politiebureau. Vandaar klom hy op
het dak en langs de dakgoot wist hy in denK
tuin van de Doelen te komen.
Onmiddellijk na zijn ontsnapping is over
al heen geseind, döfch tot dusver zonder re
sultaat. De verdachte zou gisteren naar het
Huis van Bewaring zyn overgebracht.
Omtrent de oplichting zelve vernam het
blad het volgende:
In het jaar 1918 was te Rotterdam aan
gekomen de Duitscher N. die voor de Eisen-
bahn Direktion te Keulen in Rotterdam le
vensmiddelen moest koopen. Hy werkte
daarvoor samen met een bank aldaar. Hy
kwam in kennis met V. v. d. K. en kocht
van hem twee waggons spek, twee waggons
boonen en 1 waggon erwten, tezamen voor
165.000.
De koopsom werd by vooruitbetaling in
Hollandsch geld voldaan. Toen begin Au
gustus nog niets geleverd werd, wendde N.
zich tot een advocaat met het gevolg, dat
V. v. d. K. beloofde naby de grens by Maas
tricht de bedoelde levensmiddelen te zullen
loveren. N. moest zich maar naar de grens
by Maastricht begeven. Toen hy daar aan
kwam werd hy op Belgisch grondgebied
door de Duitschers gearresteerd. Achteraf
bleek dat V. v. d. K. hem by den Duitschen
spionnagedienst te Rotterdam had beschul
digd van spionnage in dienst der Engel-
schen. Het mocht V, v. d. K. echter niet ge
lukken zich op deze wijze van N. te ont
doen.
N. was echter in het bezit van de door de
Duitsche militaire autoriteiten geteekende
reispassen, van een schriftelyke opdracht
van de Eisenbahn Direktion en ten slotte
van een door V. v. d. K. onderteekende kwi
tantie, groot 165.000. Hy dankte het dus
daaraan, dat hy op Duitsch grondgebied in
vryheid werd gesteld. Men deelde hem nog
mede, dat, indien hy deze bewysstukken
niet by zich ,had gehad, hy binnen uur
zou zyn doodgeschoten.
De toeleg was in dit opzicht mislukt.
Het was N. echter onmogelyk weer in Hol
land te komen. V. v. d. K., die hem by de
politie zwart had gemaakt en gezegd had,
dat hy spionnage in Holland verrichtte,
maakte dus op die manier, dat hy in 1VI
jaar niet in Holland kon komen. Eerst een
week geleden slaagde hy er in een Hol
landsch pasvisum te krygen en begaf zich
onmiddellyk naar Rotterdam. Hy wendde
zich tot den hoofdcommissaris van politie
met het gevoolg, dat in den loop der vorige
week V. v. d. K. gearresteerd werd, die in-
tusschen ontsnapt is.
Door N. is beslag gelegd op alle eigen
dommen van V. v. d. K„ op de autogarage
„Palace", de perceelen in de Benthujzer-
straat te Rotterdam en die te Schevenin
gen.
Auto-ongeluk met doodelijken afloop.
Dr. A. Mynlieff, geneesheer te Amster
dam, maakte met zyn echtgenoot® en twee
dochters een fietstocht. Op den drukken
Gö-weg by Leeuwenhof onder Noordwyker-
hout word mevr. M. aangereden door eet}
fietser waardoor zy kwam te vallen. Op dit
oogenblik naderde in volle vaart een auto
en overreed de dame. Geen hulp kon hier
meer baten. In denzelfden auto werd de on
gelukkige vervoerd naar de woning van
haar zwager, den heer Mynlieff te Noord-
wijkerhout, waar zy. nauwelyks daar aan
gekomen, den geest gaf. Nog denzelfden
avond is het ontzield lichaam naar Amster
dam vervoerd.
Voor de Belgische oorlogswezen.
Na een reis van twee jaar en acht maan
den is zoo meldt het „Vaderl.", mej. H. van
der Flier in ons land teruggekeerd. Zy
heeft films vertoond en lezingen gehouden
in Amerika, Tapan, China, Siam, Indië en
Zuid-Afrika. De reis heeft opgebracht
25.000 dollar voor de Belgen, 8000 dollar
voor de Franschen en een ƒ6000 (vooral in
Indië opgehaald), welke mej. v. d. Flier
wenscht te besteden voor de vereeniging E.
N. O. Tn den Hsag. Zy wiLhet als stam-
fonds voor een**eigen ziekenhuisje gebrui
ken.
STADSNIEUWS.
W r' GOUDA,'15 September 1920.
Gemeente-arts.
Burgemeester van Gouda brengt ter
kennis:
Dr. H J. Hambur-
in bet tijdvak-21 September tot 2 Oc-
TmTu. »«nen huize sPreekuur Jtl
Sm voor gcmeente-patienten van hall
S tat reven nnr nam., mplaata van ne-
tot hall tien des morgens, te bekender
P'£èken aan bedlegerige zieken kunnen
JTzüne woning worden aangevraagd en
\Jwkn des avonds afgelegd.
bTspoedeischende gevallen kan men zich
JmW tót den gemeente-geneesheer P. de
Boer Sr.
Hinderwet.
n en W van Gouda brengen ter algc-
„Le kennis, dat zij vergunning hebben
Send aan J. A. Donker, alhier en zbne
itverkrijgenden tot het oprichten van
n tabakskerVerü en het daaim plaatsen
S ,1e daarvoor benoodigde machines, zoo-
In was de madinie, een slijpmachine, 2
kerfbanken en wals, die in werking ge-
wacht zullen worden door 4 electromotoren
11 van 6, 1 van 2 en 2 van 1 P.K. in
wt nerceel plaatselijk gemerkt Kattensin-
'l l' 88 kadastraal bekend gemeente
Gouda 'sectie A no. 4319.
Failliet verklaard.
I)e Rechtbank te Rotterdam heeft in
staat van faillissement verklaard W. den
Boor, handelaar in fusten, alhier.
Twee-wingers afgekneld.
Gisteren had de rangeerder C.' van Ree-
„ui het ongeluk, door zich vast te houden
aan eJr deurrollaag van een goederenwa
gen, bii he' dichtslaan inet zyn hand/laar-
tusschen te geraken.
Hierdoor werden hem twee vingers \an
de hand byna afgeklemd.
Diefstal.
In den nacht van Maandag op Dinsdag is
van een vrachtauto in de Wachtelstraat een
magneet ontvreemd. Een onderzoek wordt
ingegteld.
Bazar E. H. B. O.
Naar wy vernemen heeft de Bazarcom
missie uit de Ver. E. H. B. 0„ die ingesteld
was om de finantieele middelen der vereeni
ging te versterken teneinde haar organisa
tie te kunnen volvoeren aan het bestuur der
afdeeiing afgedragen een batig saldo van
ƒ1942.63.
Be sigarenmakers en de Huisindustrie.
Naar de Voorwaarts meldt, is door
de drie werkliedenorganisaties in de siga-
renindustrie eeii commissie samengesteld tot
bestrijding der gewraakte huisindustrie.
Examen politie-diploma.
Te ^Utrecht slaagden gisteren voor het
examen politie-diploma de heeren L. Mourik
en M, M. Obermeyer, beiden alhier.
en!5
lende
Dienstregeling Reizigerstreinen.
In de dienstregeling der reizigerstreii
zijn voor verschillende trajecten in verband
met het druk reizigersvervoér verschillende
voor- volgtreinen ingelegd.
Voor Gouda geldt dit maar voor een drie
tal treinen en wel voor voigtrein 46 Utrecht
-Gouda. Van Utrecht 2.50 namiddag.'
Voortrein 47 Utrecht—Arnhem. Van
Utrecht 1.28 nam., verder 12 min. vóór
trein 47.
Voortrein 175 Gouda—Utrecht. Gouda
vertr. 12.38 nam., verder 10 minuten voor
trein 175.
Het Gemeenteverslag over 1919.
IX.
Ziekenhuis. Aan het verslag van Re
genten van het Van Iterson-Ziekenhuis ont
leenen wij het volgende:
Op 1 Jan. 1919 waren in verpleging ter
neeskundige behandeling 13 mannen en 7
vrouwen, ter heelkundige behandeling 17 in.
en 20 vr. In den loop van 1919 werden op
genomen ter geneesk. behand. 82 m. en 79
vr., ter heelk. behand. 131 m. en 111 vr.
Ontslagen werdeïi: geneesk. behand. 58 m
en 58 vr., heelk. behand. 127 m. en 107 vr.
terwyi overleden geneesk. behand. 21 m. en
13 vr., heelk. behand. 11 m. en 3 vr. Het
aantal zieken verminderde derhalve met 217
m. en 181 yjt., éoodat op -31 December in
verpleging wéren 26 m. en 36 vr., van wie
geneeskundig behandeld werden 16
vr., heelkundig 10 mm. en 21 vr.
Van de zieken behoorden 1 man en 4
vrouwen tot de in de gemeente yerblyfhou-
dende Efclgisehe vluchtelinge^.
Er zljft 2 krankzinniger/tydelijk in de
isoleerkamer ter verpleging opgenomen.
Van (ie kraamkamer werd gebruik ge
maakt door 5 vrouwen.
In het gebouw, voor besmettelyke ziekten
werden 11 personen verpleegd.
Het aantai verpleegden bedroeg gemid
deld 50 en het grootste getal op één dag
verpleegden *as 67, in 1918 waren deze ge
tallen 59 «a 72.
Het ftlntal verpleegdagen bedroeg van
kosteloos verpleegden 8600, van verpleeg
den ten laste der Ryksverzekeringsbank
512, vaiilpnuléegden ten laste van het Ryk
167, van Verpleegden ten laste van plaatse
lijke instellingen van weldadigheid 1127,
van verpleegden ten laste,van haburige ge
meenten of hare armbesturen 415, van ver
pleegden der 3e kl. (verlaagd tarief) 5396,
van verpleegden van ingezetenen 612, van
niet-ingezetenen 717, van verpleegden der
2e kl. ingezetenen 571, van niet-ingezete
nen 465, Van verpleegden der le kl. ingeze
tenen 58, van Belgische vluchtelingen 385,
totaal 19025.
Na 1 October 1919 werden in het labora
torium 145 onderzoekingen verricht, terwyl
8 maal materiaal ter onderzoek werd opge
stuurd naar het Centraal Laboratorium te
Utrecht, waarvan 5 maal bloed voor het la
ten verrichten van de reactie van Wasser
man.
Vanaf denzelfden datum werden voor
diagnostische doeleinden 21 Röntgen foto's
gemaakt. Meerdere malen werd de Rönt-
genkamer gebruikt voor doorlichting en
therapie.
Sinds 27 October 1919 is aait de inrich
ting verponden een polikliniek voor inwen-
Hge ziekten, alsmede een heelkundi;
gynaecologische polikliniek, behand
resp. 45 en 40 patiënten.
Ten behoeve van het Ziekenhuis werden
in de gemeente-apotheek gereed gemaakt
77363 recepten (voor de geneesk. afd. 2522
en de heelk. 4841).
T)e reorganisatie had ook vele mutaties
in het personeel tengevolge. De Raad ver
leende den 26sten Augustus eervol ontslag
aan de heeren H. J. de Voogt, als arts»
geneesheer en aan Dr. A. Montagne I.zoon
als heelkundige, nadat de Raad den 5den
Juli tot geneesheer-directeur had benoemd
den héér P. C. Cleyndert, arts te Middel-
harnis. Den 26sten September benoemde de
Raad tot heelkundige-vrouwenarts den heer
M. Steffelaar, chirurg te Haarlem en tot
verloskundige Dr. Aé Montagne, chirurg te
Gouda; de laatste evgnwel nam zyne benoe
ming niet aan. Op 1 October waren der
halve alleen de heeren Cleyndert en Steffe
laar aan het Ziekenhuis verbonden.
Voor den medicus, belast met de alge
meene narcose werd vastgesteld een hono
rarium, overeenkomstig het Ryksverzeke-
i ingstariefgedurende bet laatste kwartaal
werden de meeste narcosen gegeven door
den heer E. D. Meeter, arts, alhier.
Onder het zusterpersoneel hadden veel
mutaties plaats.
De gebouwen werden goed onderhouden;
enkele lokalen veranderden van bestem
ming, waardoor vooral de huisvesting der
zusters in het gedrang kwam.
Na de reorganisatie, dus na 1 October,
werden twee bureaux en een schryfma-
chin® aangeschaft; vrywel de geheele klas-
seafdeeling moest van nieuwe meubelen
worden voorzien; ook van waschstellen en
gordynen. Voorts werden aangekocht 14
'edikanten 5 wiegen en 70 wollen dekens
terwijl de linnenkamer belangryk werd aan
gevuld.
Ook de inventaris van instrumenten
moest 4)oodig worden herzien.
Een fraai geschenk ontving het Zieken
huis van de Plateelbakkery „Zuid-Holland"
in den vorm van een groote collectie kunst-
aardewerk ter opsie ring van zalen en gan
gen. Verschillende bloempotten uit deze
verzameling werden door den heer A.
Steensma welwillend met groen gevuld en
droegen er het hunne toe by het interieur
te verfraaien en te veraangenamen.
Buiten bezwaar van de financiën werd de
bibliotheek voor de verpleegsters aangevuld
en kon het St. Nicolaas- en Kerstfeest zeer
ten genoege van verpleegden en verplegen-
den worden gevierd; aan hen, die hiertoe
medewerkten, wordt een woord van dank
gewijd.
Nopens het geldelyk beheer zy vooreerst
opgemerkt, dat de bestaande duurte alsme
de verschillende veranderingen tengevolge
van de reorganisatie de uitgaven opvoerden.
Als voornaamste zyn te noemen uitbreiding
en hoogere salarieering personeel en meer
der brandstoffen-verbruik door het 's win
ters des nachts stoken van de centrale ver
warming.
De uitgaven bedroegen 69.354.88%
waarin begrepen 1365.— belegging van
gelden, ƒ600.wegens verschuldigde lyf-
rente en ƒ3830.17 wegens byzondere uitga
ven in verband met de reorganisatie, zoodat
de exploitatieleesten feiteiyk bedroegen
64.059.71% of gemiddeld per verpleegdag
3.31% (1918 2.79, in 1917 2.04%.)
Verschillende in verband met de reorga
nisatie gedane inkoopen en bestellingen zyn
in 1919 nog niet betaald en komen dus op
den dienst 1920.
Onder de exploitatiekosten zyn niet be
grepen de salarissen van geneesheer-direc
teur en chirurg, die rechtstreeks uit de ge^
meentekas worden voldaan.
Het totaal der exploitatie-ontvangsfen
bedroeg dus 11980.47% of gemiddeld'per
verpleegdag ƒ0.60 (deze cyfers waren in
1918 9714.20% en ƒ0.45, in 1917 ƒ11385.35
en 0.55).
De toegestane subsidie van de gemeente
Gouda, groot 35.650.— is op 50.— na ge
bruikt.
Regenten noemen in het verslag nog vele
maatregelen, die wensehelyk zouden zijn in
het belang van het Ziekenhuis. Meerdere
daarvan zyn reeds tot vervulling gekomen.
De geneesheeren Dr. E. J. Hamburger,
Dr. A. Le Comte Jr. en P. dc Boer zyn be
last met dc praktijk by de armen, die in
hunne woningen worden verpleegd.
De verloskundige dienst is aan twee Ge
meentevroedvrouwen opgedragen, n.l. me
juffrouw E. P. Woerlee en mejuffrouw S.
A. Gorter.
De geneesmiddelen voor de armen en de
gemeentelyke instellingen van weldadigheid
worden gratis verstrekt door de Stads-Apo-
theek, gevestigd in het St. Catharina-Gast-
huis, alwaar in den loop van het jaar wer
den gereed gemaakt 12,794 recepten, w.o.
9268 voor armen, verpleegd in hunne wo
ningen, 3070 voor verpleegden in het Zie
kenhuis en de gestichten der Gemeente en
456 voor de politie. In het vorige jaar be
droeg het geheele getal 12.607. De kosten
der geneesmiddelen beliepen 4303.30%.
Koepok-inenting. Het getal inen
tingen en herinentingen bedroeg volgens de
by ons ingekomen opgaven 601.
In 1918 werden gevaccineerd 675. in 1917
459, in 1916 652, in 1915 476, in 1914 506, in
1913 679 en in 1912 548.
Toezicht op levensmiddelen.
Vleesch en visch, tot verkoop bestemd, zyn
volgens de Algemeene Politieverordening
aan keuring onderworpen.
De keuring van vleesch geschiedt door
twee keurmeesters; én van hen is tevens
keurmeester van visch.
In de gemeente werden goedgekeurd: 397
paarden, 667 runderen, 44 vette en 1350
nuchtere kalveren. 894 varkens, 852 scha
pen, 171 geiten, 4875 K.G. paarden-, 15.400
H.G. rund-, 9051 K.G. kalfs-, 1630 K.G.
schapenvleesch en 5244% K.G. spek.
Afgakeurd werden: 2 paarden, 6 runde
ren, 1 nuchter kalf, 51 K.G. paarden-, 437%
K.G. rund-, 78 K.G. schapenvleesch, bene
vens 51 K.G. spek.
Omtrent den keuringsdienst van waren,
uitgeoefend door den apotheker-scheikundi
ge E. Grendel en een keurmeester, belast
met het nemerk van monsters, wordt o. a.
het volgende g^neld:
Gedurende het afgeloopen jaar werden
onderzocht 1201 monsters van verschillende
waren. Van de 504 monsters melk waren er
87 ondeugedeiyk van samenstelling en 122
ondeugdelijk van toestand. Ondeugdeiyk
van samenstelling waren 64 monsters we-
geiuj een te laag vetgehalte beneden 2JJ
34 wegens een te lage vetvrye droogrest be
neden 8 en 1 door een te laag procentisch
vetgehalte in de droogrest beneden 22.5;
door combinatie dezer cyfers werd het tota
le aantal ondeugdeiyke monsters 87. In ver-
gelyking met het vorig jaarverslag is dus
een kleine vooruitgang te constatceren, die
wellicht grooter zal worden naarmate de
tyden meer ndrmaal worden.
Ondcugdeiyk van toestand waren 104
monsters wegens een te hoog katalasecyfer
en 22 door aanwezigheid van zwevend vuil;
door combinatie werd het totale aantal 122
of 24.2 Vr; in dit opzicht is dus ook voor
uitgang te constateeren, daar dit cyfer in
het vorig jaarverslag bedroeg 31.6 9f-.
Van de taptemelk en gecondenseerde
melk valt niets byzonders te vermelden.
'De twee monsters gepasteuriseerde melk,
ter onderzoek door het Militair Hospitaal
aangeboden daar de zieken deze melk niet
wilden gebruiken, bleken by onderzoek te
bevatten ruim 10 Vr en 2.4 vet, terwyl de
katalasecyfers bedroegen 5.6 en 3.2. Van
gepasteuriseerde melk was dus geen sprake
(laar dan het katalasecyfer had moeten ont
breken. In het eerste geval was wellicht by
vergissing afgeleverd room, maar dan van
ondeugdelyke samenstelling en toestand;
dat deze melk niet te drinken was laat zich
dus na dit onderzoek gemakkeiyk begrij
pen.
De resultaten van het onderzoek van de
karnemelk vergeleken met die van het vo
rig jaar zyn dezelfde gebleven, een verschil
van 0.2 Vr, in 1918 37.7 Vr, in 1919 37.9 Vr?
wat betreft" het procentgehalte van het aan
tal monsters van ondeugdelyke samenstel
ling mag geen naam hebben.
Dat hierin weinig verbetering valt waar
le nemen, vindt zyn oorzaak in het feit, dat
de Iheeste melksiyters hun karnemelk be
trekken van de coöperatieve melkvereeni-
ging „Ons Ideaal", welke inrichting den
naam van Ideaal kwalyk kan dragen, het
geen uit een staatje van karnemelk-mon-
sters nader wordt toegelicht.
Het aantal processen-verbaal opgemaakt
tegen leveranciers wegens aflevering van
karnemelk met een te lage vetvrye droog
rest bedroeg 9.
(Wordt vervolgd.)
LUCHTVAART.
BOSKOOP.
Coöp. vereeniging De Boskoopsche vei
ling. Er werden pryzen besteed als volgt:
Bloemen: Afgesn. rozen 2070 ct., dah
lia's 1535 ct., lupineh 24 ct., asters 25
ct., Pyrethrum 2—6 ct., Clematis in soorten
25 ct., Gladiolus 1116 ct., Anjers 1040
ct., Phlox 2 ct., per bos van 10 stuks, Cle
matis Prins Hendrik 79 ct. per tak, Chry
santen (tros) 511 ct. per tak, idem per
bloem van 1328 ct.
Groenten: Snyboonen 1016 ct., suiker-
boonen 1020 ct., sjalotten 5 ct., tomaten
1213 ct., alles per K.G.
GOUDERAK.
Een zwaar beproefd gezin.
In het gezin van den arbeider J. van
Oeveren alhier stierven voor 2 maanden 2
dochters, een meisje van 16 en een van 18
jaar. Gisteren werden 4 zieke kinderen naar
het van Iterson Ziekenhuis te Gouda over
gebracht, nog 5 zieken bleven er thuis over.
Een daarvan, een 20-jarig meisje, is heden
morgen weei* gestorven.
Alleen de vader en het jongrte kind zyn
nog gezond.
Dat voor het gezin dringend behoefte aan
hulp i8,^ behoeft geen betoog.
Zondag zal Zwaluwen I een medaille-
wedstryd spelen tegen M. V. V. I uit
Moordrecht. Daar beide partyen ongeveer
tegen elkander zyn opgewassen', belooft dit
een spannenden stryd te worden.
Luchtpostdienst.
iDe Directeur-Gensraal der Posterijen sn
Telegrafie maakt bekend:
dat met ingang van 16 September 1920:
de luchtpostdienst van Amsterdam
over Bremen naar Hamburg, met aanslui
tende diensten Bremen—«BerUia en Ham
burg— Malmö, waarmede op Maandag,
Woensdag en Vrydag briefpost naar
Duitschland en Zweden wordt versenden,
zal worden vervangen door een dagelyk-
schen dienst tusschen genoemde plaatsen;
b. met de onder a. genoemde luchtver-
binding ook rechtstreeks briefpost naar
Denemarken wordt verzonden:
De ochtendverbinding van Amster
dam met Ixmden op Dinsdag, Donderdag
en Zaterdag aal worden vervroegd.
De tijdstippen van vertrek en aankomst
van de verschillende diensten zullen ziin
als volgt:
I. Tot en met 26 September dagelijks:
van Amsterdam (Schiphol) 8.60vjm.
të Bremen 11.80 vm.
van Bremen 12 n.m. van Bremen 12 iun.
te. Hamburg 1 non. te Berlijn 3.30 nm.
van Hamburg 1.30 n.m.
te Kopenhagen 3.30 n.m.
te Malmö 4.— n.m.
Op werkdagen:
van Amsterdam (Schiphol) 8.60vm.
van Rotterdam (Waalhaven) 9.10vm.
te loonden 12.60 vm.
Op werkdagen:
van Amsterdam (Schiphol) 3.—uun.
van Rotterdam (Waalhaven) 3.20 n.m.
te Londen 7.nm.
II. Met ingang van 27 September a.s.
dagelijks:
van Amsterdam (Schiphol) 7.60v.m.
te Bremen 11.30 v.m.
van Bremen 12 n.m. van Bremen 12 nm
t® Hamburg 1 nm. te Berliin 3.30 nm.
van Hamburg 1.30 n.m.
te Kopenhagen 3.30 n.m.
te Malmö 4.-r-n.m.
Od werkdagen:
van Amsterdam (Schiphol) 7.60 v.m.
van Rotterdam (Waalhaven) 8.10 vm.
te Londen 11.60 v.m.
Op werkdagen:
van Amsterdam (Schiphol) 3.nm.
van Rotterdam (Waalhaven) 3.20 nm.
te Londen 7.—n.m.
Het biicomler recht voor het lumt)
voer naar üeaeviarken bedraagt 25 c
per 20 gram. Overigens gelden voor fiet
het luchtvervoer naar dat land dezelfde
palingen als van kracht ziin voor dat
voer naar Brittannië en Ierland. Duitsèh-
land en Zweden. Aangaande de tijdstippen
van ter post bezorging kunnen inlichtingen
worden verkregen op de postkantoren,
Met den luchtpostdienst van Hamburg
naar Amsterdam zullen met ingang van
15 September 1920 dagelijks brievenmalen
uit Duitschland. Ziweden en Denemarken
"worden aangebracht; de vliegtuigen zullen
normale omstandigheden tot en met 26
September te 4.50 n.m. op het vliegveld te
Schiphol aankomen en na genoemden da
turn te 3.50 n-m.
diepte uitgegraven. Over daten bodem
wordt een asphaltvloer gelegd, om binnen
zekeren tiid te kunnen bepalen, hoe diep
meststoffen en hoeveel daarvan den
grond intrekken.
KAASMABKT.
Woerden, 15 Sept 1920.
Aanvoer 305 partijen. Prijs Goudsche
kaas le soort 85—88, id. 2e soort 8083,
le soort met Kyiumcrk ƒ86—90. Handel
vlug.
Greenten veiling.
Coöperatieve VeilingsvereenJging „Oude
water en Omstreken". Veilingsbericht van
14 Sept. 1920. Maagdeperen 4864, Pons
peer 2e s. ƒ12—18, Klaaspeer 10—22,
Blanke Jut 5860, Fyne handappel 35
40, Sinjeurs le s. 2834, Pippeling le s.
84-36, Kerswich le a. f 25—28. ld. 2e si
ƒ15—24, Schyvers 2e s. 8.50-16, Stok-
boonen tonder draad 2123, alles per 100
ILG.; Eieren ƒ14.5015 per 100 stuks.
Gehuwde vrouweiyjjke ambtenaren bij
den Postdienst.
Bepaald is, dut vrouweiyke ambtenaren
in dienst by den post-, telegraaf- en tele
foondienst, die. op 1 Januari 1920 gehüwd
*>a in dienst zullen worden gesteld van de
zoogenaamde huwoiyksgratificstie, indien
zjj uiteriyk 81 December j920 den. dfenat,
Ingevolge verzoek en in verband met haar
huwelyk hebben verlaten.
HANDEL EN NIJVERHEID.
MOORDRECHT.
Zondag speelde M.V.V. II een voetbalwed;
stryd tegen D.V.S. I uit Gouda. De uitslag
was 20 voor M.V.V. II.
MaximumpriJsen dakpannen.
Naast de min. beschikking, waarby maxi
mumpryzon werden vastgesteld voor dak
pannen, welke in verband met den uitvoer
voor het binnenland gereserveerd moeten
biyven. zyn de vplgende maximumpryzen
vastgesteld voor alle overige dakpannen:
Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland. Hol
le pannen le soort 119, id. 2e 114, Kruis
pannen le srt. ƒ119, id. 2e ƒ114, Tuiles du
Nord le srt. ƒ119, id. 2e ƒ114, Holle vor
sten le art. ƒ314 per 1000 stuks, blauw en
rood.
ONDERWIJS.
OUDEWATER.
Een dure ruzie.
Eenige weken geleden kregen W. H. en
zyn vrouw ongenoegen met hun buren v. L.
De luiten werden stuk geslagen en v. L.
bloedend venvond. Het eind is, dat W. H.
en zyn vrouw ieder 10 gulden boete kunnen
betalen, hun door de Utrechtsche rechtbank
opgelegd.
De sjouwerman M. W., alhier is door de
rijkspolitie gearresteerd en naar Utrecht
overgebracht, tot tolpmdergaan van 15 da
gen gevangen! sptrafT^
Prof. Dr. J. Haverschmidt.
Dr. J. Haverschmidt, benoemd hoog
leeraar in de kindergeneeskunde aan de
Utrechtsche universiteit, zal 24 dezer om
uur nam., In het Groot Auditorium zyn
ambt aanvaarden n|et het houden van een
redevoering.
WADDINXVEEN.
Te 's-Gravenhage is geslaagd voor het
examen hoofdakte de heer J. J. Rinck, al
hier.
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
Mail voor Oost-Indië.
Met de J. P. Coen kan Zaterdag 18 Sep
tember mail voor Oost-Indië worden ver
zonden.
Mail voor Amerika.
Naar de Ver. Staten van Noond-Amc-
rika per s.s. „F. J. Luckeribach" van de
Luckenbach-Line. Alleen dia corresponden
tie wordt medegegeven, welke is voorzien
van een aanwijzing tot verzending met ge
noemd stoomschip.
Stoomv. Mij. Nederland.
Celebes (uitr.) vertr. 11 Sept. van Co
lombo.
Grotius (uitr.) vdrtr. 11 Sept. van Co
lombo.
'Vondel arr. 14 Sept. van Batavia te Am
sterdam.
Kon. Holl. Llovd.
Limtourgiia (thuisr.) vertr. 14 Sept. v.m.
v. Plymouth.
RUnland (uitr.) vertr. 10 Sent. van
Oporto.
Rotterdamsche Llovd.
Diambi (thuisr.) vertr. 11 Sent. v. Perim.
Gorontalo (uitr.) vertr. 12 Sept. van
Dieddah.
Sindoro (uitr.) vertr. 13 Sept. v. Suez.
Ternate (uitr.) nass. 10 Sept. Perm.
Wilis (uitr.) vertr. 11 Sent. v. Colombo.
HollandAmerika Liin,
Rijndam v. Rotterdam n. New-York,
pass. 12 Sept. n.m. Sable Island.
Zu-xlerdiik. v. Rotterdam n. N.-Orleans.
vertr. 11 Sept. v.. Vera Cm,
Dc taak der Volksuniversiteit.
In „Volksontwikkeling" geeft dr. W. W.
d. Meuten een artikel over „De plaats
van de Volksuniversiteit in de opvoeding en
ontwikkeling van ons volk". De schaver
zegt daarin, dat nog belangryker dan de
stof, die er behandeld wordt, de persoonlyk
heid van den leeraar ia. Duidelyker nog
formuleert de schryver deae bedoeling al
dus:
„Het zyn niet altyd in de eerste plaats
de onderwerpen, die de hoorders trekken; 'f
biykt duidelijk in de praktyk, dat de per
soonlykheid nog altyd dikwerf1) de mees
te aandacht vraagt van de keuze van de les
sen, die men volgenr wil. Men keure dit Éiet
af, integendeel: het oordeel over den per
soon van den docent moge meermalen te
gunstig of te ogunstig schynen, het publiek
heeft volkomen gelyk by het bepalen aöner
keuze daarop voor alles te letten.
„Vojr de besturen der Volksuniversitei
ten is dan ook niets zoo^ moeilyk als juiet
de keuze der docenten. Ieder jaar geeft hun
in dit opzicht nieuwe verrassingen. Er sQn
er, die levendig en vlot voordragen, en toch
niet boeien, geen contact krijgen men hun
hoorders; daartegenover staan hakkelaars
of voorlezers, die met volkomen, overgave
en inspanning worden gevolgd. Sterker nojr
er is een byna volmaakt® welsprekendheBF
die het wetenschappelyk publiek met inge-
houden adem volgt, maar de massa geheel
koud laat. Terecht heeft'men dan ook van
den aanvang begrepen, tenminste twee
soorten van leergangen wel te moeten on-
deibcheiden, en voor de meer onderlegden
een B-afdeeling te mooeten inrichten."
In het vervolg van zbn artikel betoogt dr.
van der Meulen, dat de roeping van de
Volksuniversiteit in zeker gpzicht te verge
lijken is met die van tde kerk: gelegenheid
geven tot geesteiyke redeneering.
UANDIIOIIW.
Asphaltvloer onder araaland.
Te Emmercomnascuum wordt oo -de
proefboerderü van deb Groningschcn Laad-
bouwbood eea bunder land tol e» 80 cJf-
MARKTBERICHTEN.
E1NANCU5ELE BERICHTEN.
WISSELKOERSEN,
üfficieele noteering te Amsterdam.
15 September 1920.
14 Sept
15 Sepu:
Londen
11.23%
11.25%
Beriyn
5.45
6.40 f
Fary«
20.96
21.06
Brussel
22.27%
22.36
Zwitserland
62.40
b2M
Weenen
1.45
1.47%
Kopenhagen
44.45
44.50
Stockholm
65.75
45.90
Christian!»
44.55
44.50
New-York
3.26
3.24
ONZE DRAAPLOOZK DIENST.
Het BelgischF ran ach verbond.
BERLIJN, 15 Sopt. De minister verklaar
de, dat een dergeiyk verbond al lean van
kracht wordt by een Duitschen inval, die
niet ia uitgetart. Naar een mededeellng van
de „Westminster Gazette" zal het verbond
erst van kracht worden als de bezetting
van den linker-Rynuever is geëindigd.
De Franeche leening In Atnerikdi
De paketboot La Lorraine is van Havre te
New-York aangekomen, met 10 millioen
500.060 dollars aan foud, gezonden door
het Fransche gouvernement om de leening
te dekken. Het geld werd onmiddellyk In
beslag genomen door de J. B. Morgan bank.
Telvgrsmmenwisaeling tusschen Giolitti
en Millerand.
De ltaliaansche minister-president heeft
op het «ogenblik, dat hy naar Italië sou te-
rugkeeren een telegram met dankbetuigin
gen tot Millerand gericht, waarop de Fran
sche minister-president geantwoord heeft,
zich gelukwenschend, dat de samenkomst tal
Aix les Bains de banden tusschen de beide
Latynsche volken weer hechter heeft sa
mengesnoerd. f
LAATSTE BERICHTEN.
Het aftreden van Deschanel aanstaande.
1'AtuJS. 15 Sept. V. D. De „Figaro" vei»,
klaart, dat het aftreden van Deschanel nog
slechts een kwestie van dagen Volge»f
dc Matin" ia. de gezondheidstoestand van
Deschanel plotseling slechter geworden.
Paderewaki gezant te Ixmden.
WiHFINinN. 15 Sept. V.D. Uit Warschau
wordt gemeld, dat Faderewski tot gezant
van Polen te Londen benoemd is.
OowtettiUk bii DuitsetllmuL
WtëJENEN. 15 Sent. V.D. Renner ver
klaarde in een wde te InnsAriiek. dit Oos
tenrijk den Volkenbond, die in November
bijeenkomt, zal verzoeken toe te stommen
in de aansluiting van Oostenrijk bil
Duitschland.
Verplichte lichaamsoefeningen.
Mee meldt ons uit V-Graveahmre:
In aansluiting aan hetgeen dienaangaan
de dezer dagen werd vermeld, vernemen
wij nader, dat aan het departement van
Onderwijs eea wet.watweru in voorberei
ding is. ten doel hebbende alle jonge man
nen van 1519 jaar te verplichten aan U-
chaamsoefea4ng»n deel te nemen. Dis oefe
ningen zullen een zuiver burgenMÜr karak
ter dragen en zich zooveel rmxreliik *an-
sluiten bü de oefeningen, welke dc thans
bestaande sport- en gymbastiek-vereeni-
gingen beoogen. ZU zullen, naar men aich
voorstelt, in de toekomst, behalve het moor-
deel oener betere ptivsieke en geestelijke
vorming der Jeugd ook belangrijke vfuch-
ten afwerpen voor ons leger en tevcai de
persoonlijke militaire lasten aanmerkelijk
verminderen.
Verdacht ziektegeval
Men meldt ons uit Umuiden: Het s.a.
..Umburgia is heden te IJmaiden h|. Qua
rantaine binnengebracht. Asm toprd ia een
verdacht ziektegeval van een dgr naasa-
giers ontdekt. Nader wordt tomend, dftt de
quarantaine ia opgeheven.
WEERBERICI
TELEGRAFISCH
Hoogate stand 764.8 te München. t»
laiarste stand 764 8 te Lerwick.
Verwachting tot den volgenden dag:
Meest matige Zuidelijke tot Weateliike
wind. TTwaarbewolkt tot betrokken, waar-
Hchynlük eenige regen, zelfde tempera
tuur.