li
1
II
No. 14435
Dinsdag 5 October 1920.
59e Jaargang.
I
rrw gj
62 f-
SU m
70 5914307 f5519
n‘Hj
I SÖ «3 «I
15553183g t
De Volksuniversiteit
UI (Slot), j
De derde internationale.
Feuilleton.
<1
STERKE MAC.
1
d
4.V. „DE 1
ttodnqvBn 975
■Lmmboe*
bkar staan en bo-
«jMkere eemiidlg-
eOndelde kwesties
int., het kathol lekt
I “S
3
S k1<Bl S,
80 -
r
1
mk um
IJDQEERT».
«e
-
SUNQIN;
beslag op d.a prtys
i: T»Jef. Intert
SOUPA.
AdaÜBlrtntte: T«W. taUre. tl
Bureau: MARKT
f 100
*1
vd
B. K.
tbei
<le
OJ
70
9500
jgen
wring
»8,
mvergad.
<DA.
ingwondtn door ta»»cfa»nkom«t van soliade Bo«Mm«-
on»« Agenten. e
ingezonden mededeeluxgan b# contract tot «eet g»redu-
M randan warden berekend naar plaatsruimte.
Een
na enkele iaren
moet
A. BOOM,
Berkenwoudq
NOOMEN, IW
October
?572
917
78
Naar het Schotsch van S. R. CROCKiETT.
Geauthoriseerde vertaling van
I. P, WE8SEUNK—v. R0S8UM.
(Nadruk verboden.)
ldir«*
rarfade-
b «K.
laa.
voeg
ver-
dkkeli
«5
□61
66
m
69
34
19
en wn
Har. be-
doe)
nog
wil
a
len,
voor
ken.
die
zoo
vrit
Hstische, ii
stok in 't
het sein tot vei
partijen in
sche C. G.
sen.
uiten
welovfer-
vormen.,
i vormen,
juiieiten. het»
35
56 4622
II 47tJ
H 65
1 87
1—4 regel» Ml. elke regel maar /UB.
partij, wier
rispien wei-
over den
de ie-
tendag
1 van f 90.— (elpen gety
6410 9037 23 M1M®2 i
17 56 63 69 10188$
26 79 8913789
6513
77
91 37
1614 52
18 75
23 82
28 9440
33 43 M
98 a
'5 9509 70 S
4«0? 92 o9|
1511873 73
Iets hebben we al £"i
u de Volksuniversiteit,
eens samengevat,r>" ’z'-1
geen vakonderwijs
bepaalde actei
leen de kent
en uitbreiden,
gemeene; ontwikkeling bevond
<ht doorj het organiiseeren
die. in opderlinge 1
en helpen en die g
dacht systeem va
De groepen van ge
teiamen het syste
weizijdig geheel c'
oor
dat
BSBALVS ZON- BN FKK8TOAGKN.
INÜKZONOÏN M8DKÓUHJ
Op de voorpagina 60 hojoger
Gewone »dvertantiën en! ing
teerden pr^a, Groote tetter» M.
Adverteatifa taw wMm
delate», Advertentiebureau» en
kdvertentiën en[
worden!
hoofdstuk n.
De schoolmeester van Lowran.
Adora of Dora Gracie was een pastorie's
kind. Dat is, zy was geboren, wiet in het
purper, maar in het ware blauw der Pres
byterianen, in de pastorie van een herder
over een kudde menschelijke zielen.
En zoo, de afkomst nagaande, beginnen
wy te zien vanwaar Donald Gracie zijn
aanblik kreeg van gevallen engel. Niette
min, nooit was een man van dien naam
gedurende de vijftig jaar vóór 1812, als
leeraar geplaatst geweest in de Kerft van
Schotland. Maar toch werkelijk gowyd was
de meester van Lowran en zelfs in zijn
tjjd de bewoner van geen kleine stad. Er
was een tijd, dat een zekere zoon van den
Lord van Balgracie (Balgracie van die be
zitting) met groote verwachting aange
steld was ais prediker van het Woord. Het
scheen voor al de Lothians niets minder
dan een vernedering en de godsdienst rees
in de algemeene achting, toen de jonge Do
nald Balgracie zijn eerste preek hield. Hij
was ook zoo knap van uiteriyk, zoo zeker
van de hoogste betrekking in de kerk, dat
schoon hij dikiwyls genoeg bloed gezien
had. Maar nooit zoo iets. Toen dacht
hd er aan, dat hjj Muckle Sandy niet hand
genoeg geschopt had. Hjj keende zich om,
om de schade in te halen. Maar voor dit
maal kwam het besluit te laat. Hij kreeg
een steen, zoo groot als een ganzenei tus-
schen de schouderbladen, mooi gemikt, en
een spottende kreet trof zijn oor: .^troo
per hertenstrooper, schapendief. Ik zal
je nog eena in de gevangenis zien. Mijn
vader heeft het gezegd!"
Sterke Mac glimlachte. Hij had dikwijls
zulke’ bedreigingen gehoord en zy hinder
den hem in het geheel niet. Roy Mc Cul-
lock had een broeder en een vader. Nog
sneer, hy had den kant van den Zwarten
Muur, die niemand zoo goed kende als hü,
holen, moerassen, bosch, veenderijen. Hy
wou wel eens zien, dat iemand hem daar
kreeg!
Het gonsde in de school ais in een bijen
korf, toen hü terugkwam. Het hield in
stinctmatig op, toen zyn breede schouders
de deuropening versperden. Het meisje
stond daar met een doodsbleek gezicht. Zü
had getracht den meester op te heffen,
maar kon dat alleen niet doen.
„Help my met vader!" zei zy, naar Ster
ken Mac kijkend-
„Zal ik ze wegsturen? vroeg hy, de ge-
heele school aanwyzend door een wenk
van het hoofd.
De uitdrukking van het meisje werd vas
ter onder zyn blik.
„Neen”, zeide zü, „>k zal ze onderween
in plaats van mijn vader. En ik zal ieder
uur de lyet oproepen, zooals hü zeide, dat
8340 L.
841210424
8517 IC"'
231i
24T
8711
27
'1 94
11
11435 1360015281II
--- 79 13711 16363
46116^ 34 (652711
9108 94 138881668111
681177514175 ÏWWH
96 11849 14212 17U8
9458 1 2155 14434 173$
Wij
'78
IBOiy 203
18176 XH
i 182
IK 7'JM
n GN
wauw
12005 öJ 27 S|
*1 14225 55
73 3(
12104 46 91 2Z
16 50 16640 9]
29 80 51 Si
65 14310169W
12237 25 17027 i
53 «Ml
12344 98 M) 11
57 14448 17142 4
63 57 64 4
'I^S
51 8817344
>0 1247 30 60W
78 58 98 3
3 8014604 17589
12581 86 17014 M»
’<2009)4700 W
82 82 25 W
12724 14857 44 4
71 66 64 N
70 84 78JMJ
12812 1490417710 4
13 30 3320»
21 32 9
25 66178103(011
31 84 43
49 (5018 51 S
7ü 31170052048
'902 54 8® W
114 61 18029 30»
69 73 41
BI 15158 48 U>
88 64 M2M>
96 691810? H'
B
15706 18487 I
42
'580( 18641
7 65 f
48 «0
11295 13605)
11313 511
23 Ml
63 .v,™
922011510
52 50 28 35 cl
62 81 32 70m|
1306 «2 M 1
11603 70 51 ll
72 72 <1
62 991071*1
N' 1303416475
U7O> 35 76 9
W 50 Ti 9
derling verbarwl met. éi|
vendien kWeekeh zé efen
heid, omdat men do be
steeds van één stamipui
beziet.
De Volksuniversiteit iaïjAèatraal. d.w.z.
alle propaganda vdor wélk doei ook. is
uitgesloten, maar „de docent mag en moet
(aklus zeide prof. mr. 8. IR. Steinmeta in
zijn rede gehouden ter gelegenheid van de
opening der
teit) spreken m
overtuigingen mpeten
te barer tijd, dus ook de
op deze wijze wondt de
inzicht verkrecen die
teit wil aankwekten. Dit
dezer kwestie. 'Er is c
rieele kant aan dexe aaa
begrijpen, dat, vooral in
Bonder sameniwprking
wonden tot stand gebracht.
OltOOT» KKIWC
Woensdagavond Q got
tong pils H i
door
V1LLY van SONSBEECK HOMMl
ZI1.LEM DEHÉ, Solo CelH«g'f"
LEX DE JONG Org.ni.t
K«*r;ou a f 0.7S llu» 10
»hl.o rcrkrÜMb.Mrlbü J. Dr
avond* *«n d» Kotfl.
4795
blad woidenjiaangenö^^’
kenwoude-Doipl] door
fierken wonde,
HAchterbro^
jeische,
<len besmeerd met de kluiten uit den tuin,
naar den stal riekend, die hen bediewi h»ti
aan tafel en de les geleoen «ver hare bui-
Um.iporige gewoonten tot den dag, toen
haar broeder Archibald thuis kwam van de
plantages, een weduwnaar met een zoon
yan vQftien jaar en een kindje van zeven
maanden, env— een groot vermogen.
Gircie, Isabel en Axiom Balgracie ware®
op verschillende wijzen bekend ia de buurt
ais de drie Gracing, <le drie Muzen, de dme
Schikgodinnen of dp drie Furiën, al naar
het humeur van den spreker. In haar jeugd
waren de Balgracies make, slanke meisje»
geweest en dachten, niet zonder reden,
nogal goed over zichzelve. Dat wa» de tijd
toen zonder bitterheid en zonder aar-
castisch byluchtje, met aangename wellui
dendheid de Drie Graeiita van Balgracie
genoemd werden. Een weinig later begon
nen zy verzen te schreven. Deze waren
teeder en zeer sentimenteel, saamgevat in
den stijven rythmus, zoo gangbaar in dien
tijd. Gü kunt er nog eenige aantreffen in
de oude nummers van het Sebotadw
Maamterihrift, wannéér gü zoekt naar die
verrukkelijke kroniek van de „Gretna
Green” huwelijken, wondervolle voorzor
gen, gemeente-praatjee en de eerste be
richten over den dood van koningen. Zü
waren onderteekend met „Griselda", „laa-
bella” en „Adora" om beurten, want het
werk van de Muizen van. Balgracie ge
schiedde in gepaste samenwerking. Adora,
de jongste, schreef de verzen, de regels bü
ziehzelven neuriënd, terwijl zü het werk
in huis deed of btf het spinnewiel.
(Wondt vervolgd.)
zyn woonden insloegen met eenvoudige
'kracht by moedere met huwbare dochters.
Deze laatsten van haren kant vonden hem
belangwekkend ofschoon hoe zulk een
man verlangen kon predikant te worden,
als hy zich had kunnen kleeden in het
scharlaken en naar den oorlog gaan, was
voor haar iets geheimzinnigs.
Balgracie van Balgracie was van een
oud geslacht, iets gedaald sedert een paar
generaties, maar weer opgeklommen tot
meer dan zijn oude® roem door dien merk-
waardigen Virginia-tabak Lord, Archibald
Balgracie. Deze Archibald volgde in 178Ö
«Ün kinderioozen broeder op in het familie-
goed, en gebruikte zün groot vermogen
(verkregen door de plantages) om de oude
bezittingen van de Baigracies terug te
koopen, en uit te breiden. Hy bouwde voor
zich een nieuw huis en zag tnenschen op
een wüae, die de bewondering of den nyd
opwekte van de drie l^othians, naarmate
de bewoners buitenslands gingen of thuis
bleven om spottend te laohen.
De oudste zoon van den tabakalond was
hem opgevolgd in de zaak te Glasgow, tot
het zyn ty'd zou wezen om op te volgen in
het familiegbed.
Donald, de jongere zoon, was echter de
algemeene lieveling, en door de menigvul
dige afwezigheid van zyn vader en oude
ren broeder was het zyn ongeluk thuis te
wonden ojigevoed door een driemanschap
van tantes. Het waren de zusters van zijn
vader vrouwen, die zich den vroege ren
toestand herinnerden, de annoede, het be
krimpen en bezuinigen, met een m&geren
bediende met dichtgeknoopte jas, ztfn han-
8 (6663 d
32 M
-i g r.
1511873 73,Ö626 I?ö
27 W ‘7 «IM
9 *120)5 Ö1 a
46
5/
ö0
91
14 12237
«22 -
63 12344
75 r
78 t_
9j 68 92 B
76 1450217297)
f 2.—.
gangen,
uit B kï
geld„
leerganj
de helft van
geld vooi' de
40 cent per le
zijn indendaad
van deelneming
En dit doen ze ook niet, voor zoover be
kend. Uit alle lagen der bevolking zjjn er
deelnemers, van iederen leeftijd: de kan
toorbediende zit naast den koopman, de
jongeman van achttien heeft een grüsaard
tot buurman, want ook de ouderen komen
op de Volksuniversiteit verdieping van in
zicht zoeken. Volgens het jaarverslag 1M.8
>1919 der Rottendamsche Volksuniversi
teit. was 6.2 der deelnemers 50 iaar of
ouder. Naar den leeftijd waren de hoor
ders voorts als volgt verdeeld: 13—15 jaar
0.1 16—419 jaar 58 20—<29 jaar 40.4
7<, 30—39 jaar 32.2 en 40—49 iaar
14.1 Vergeleken bji voorgaande iaren
iwas het percentage der oudere deelnemem
toegenomen. De statistiek geeft voorts aan
dat de Volksuniversiteit bezocht werd
door: werklieden, lagere niet-arimmutra-
tieve beambten, winkel- en magaciinbedien-
3)
Miuckle Sandy’s hand daalde reeds, toen
Sterke Mac die van achteren pakte en den
aanvaller rondxlra&ide, zooals een groote
hond een kleine ronddraait, als zü samen
aan een ketting zitten. Nog had Sandy
Muckle den witten kraag van het meisje
'n de hand, toen Sterke Mac hem met
?roote sprongen voorfcduwde naar de deur
op de speelplaats en he«n ten laatste op
den weg wierp van de bovenste treden.
Daar lag hy duizelig kykende naar het
Pad, waarlangs hy gekomen was.
Sterke Mac stond dreigend over zyn
vijand.
rtWilt gü vechten?” vroeg hy.
..Neen, dat wil ik niet!” sprak Muckle
Sandy Ewan.
•>Geef mü dan dien kraag, dadelijk!”
De kraag werd gegeven.
«Nu kunt gü naar den plopgwedstrijd
gaan!" zeide Sterke Mac minachtend, en
ging zelf weer naar de school. Hy had nog
nooit tevoren een meisjeskleedingstuk in
handen gehad.
Er was een rood plekje binnenin heel
klein. Sterke Mac staarde er op en kleurde
hy doen wilde."
„Goed hoor, ik zal je helpen, Dora Gra-
cie!” riep Sterke Mac, zijn rug zettende
tegen de gesloten deur, die naar het por
taal leidde. „Hier jy, Jaap" (,hy wees zjjn
broeder aan) „en gij, Jack Fairies, draag
den meester naar zyn bed. Gü weet, waar
gy heen moet. Breng hem by en laat hem
dan. Dora, lees de lyst op. Ik zal zien dat
‘het zuiver spel is!”
(■<11DMIIE COURANT.
jjTxeii-w-e- ezx -^d.irextexxtié'ble.d. iroor O-oixcLa, exx Osacte-cxeiEeaa.
i VERSCHIJNT DAGELIJKS
ABONNEMET^'SPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
p8r kwartaal Z.fcft. per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geacbiedt.
ftaneo P«r porteer kwartaal 2.f5> met Zondagsblad ƒ1.4©.
Abonaa®«nten wordan dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Markt 31. GOUDA,
bü onze Sftnten, fden boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en ocistreken (behoorende tot den bezorgkring)
lij 15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer f 0.30. Advertentien van publieke vormakelyl
15 cent per regel. Advertentien in het Zaterd&gnummer 20 bijslag op den
B: Tplef.1 Interc. 515. I
gezegd tover he(| i
iteit, hef* zij Mier
De Volksu^iyensiteit
«even of Opleiding voor’
ten en bevoegdheden^ Ze wil al-
misj di^ men h£eftó, verdiepen
jtenschappeiyke enjal-
>g bevoodeitó. Ze doet
van’’ :ursuss<
irmonie elk^r steuh
zamenlijk e<
voordtecht
Dceerde.'jnaW
'°n het systeem der sacu
jdig geheel der univehsitaa 'scientia-
lum, dat den oprichters ftls waal voor
oogen st-aat en dat helpt om edtmidigtheid
en terwarriag tegen te gaan. De besturen
der diverse volksuniversiteiten zórgen er
gewoonlijik voor, dat vakken tot eenzelfde
faculteit bdhoorend, op versöhilleDfde avon
den gegeven wonden, teneinde de hoorders
in de gelegenheid te stellen zich tot een
tak van wetenschap te bepalen, wat natuur
lijk bevorderlijk is voor de verdieping van
de kennis. Het staat den leerlingen vrij,
colleges tot verschillende vakgroepen be-
iioorend, te yoiigen. Ook wondt men vrii
gelaten of men zich wil rekenen tot de A-
afdeeling, die voordrachten bevat meer in
’t büzonder bestemd voor degenen die al
leen lager onderwijs hebben gehad, of tot
de B-afdeel ing voor degenen met de ont
wikkeling. die het middelbaar of hooger
onderwijs geven. Het verdient aanbeveling
de keuze wèl te ovenwezen en zich zelve
niet te overschatten, wil het oiwierricht zoo
vruchtdragend mogelyk zijn. In vele vak
ken moet het ondenwiis geheel anders zijn,
naarmate de hoorders wiskundig onderlegd
#ün, de moderne talen kennen, etc. De
ówent die wil blijven boeien, moet èn bij de
WW van lesgeven èn bij de keuze zijner
stóf rekening kunnen houden met het ont
wikkelingspeil der noonders. De duur van
de cursussen is niet steeds gelijk, soms
omvatten ze lö lessen, some slechts zeven
of acht of nog minder voordrachten. Het
komt ook voor, dat ’t gebied, waarop de
leergang betrekking heeft, niet in één sei
zoen kan worden afgewerkt zonder te ver
vallen in de oppervlakkigheid, die met het
doel van de Volksuniversiteit in strijd is.
Het spreekt vanzelf, dat wie eenzelfden
cursus meer dan één seizoen volgt (de les
sen worden uitsluitend 'e winters gegeven)
de behandelde stof veel beter kan verwer
ken en vasthouden dan degene wiens aan
dacht slechts korten tijd op het betreffen
de ondeiwerp gevestigd was. Het is niet
altyd noodig, maar wel aanbevelenswaard,
buiten de eigeniyke college*, studie te ma
ken van het behandelde onderwenn. waar
voor den cursisten zoo noodig een leiddraad
wordt verstrekt. Op den duur is het n.l.
regel gewonden, dat de docenten na afloop
van iedere les den leerlingen een overzicht
van het besprokene geven, dikwijls met een
opgave van de litteratuur die kan worden
geraadpleegd. Of deze methode ook hier
zal worden gevolgd, moet natuurlijk na
wassenen die ongeveer hetzelfde behagen;
dit beteekent: duöbele kosten voor doc«R-
ten. onderwüwjAterieel. zaaliuur. etc. Op
deze wljte zouden we twee instellingen
krÜfren. dldjuit gebrek aan financiën, bol
de een kwijnend bestaan hebben, waar één
bloeiende Volksuniversiteit a 11 r
leggen den nadruic op het woond illw». «-
heeften zou kunnen bevredigen. We «ou
den het inderdaad btreuren. wannoor een
ernstige poging tot splitting zou irondan. ge
daan. maar we hébben goeden moed, dat de
namen van den R.-<K. wethouder dr. Hoff
mann en de R.-K. raadslede» Rietveld en
Van Berkel, op de circulaire van het voor-
ioQpig comité vermeld, waarborgen, dat
men het Rottenhunsche wodbeekl van een
drachtig samenwerking zal volgen,
samenwerking, die daar -L—--
nfet tot verdeekiheki heeft geleid,
hier toch ook moge lijk zjjn. En de veeintf-
digheid van het te geven ondeteriia zal »e
zeker ten goede komen.
Rotterdambohe Volksuniversi-
i najar zjjn overtuiging”. Alle
mpeten aan *t, woord komen
J 'ièiolieke. Alleen
ietzijdigtieid van
6 Voiksuniverai-
(I de ideëele zlide
lc nw een mate-
latat men toch
en kleine plaats
tfets groote kan
---- ,.1 Daar zouden
wc in onze kleine stad naait elkaar krti-
gep twee ondeiwiisinrichtingen voor vol-
Afscheiding der Fransche extremisten Dreigende verdeeldheid bij de
Italiaanse he socialisten. Scheuring in de partij der Duitsche Onafh&n- j
kelijken. Meningsverschillen onder de bolsjewiid. Nog geen wapen
stilstand met Lithauen. Russisch goud in Amerika. Een vóórstem-
ming geeft Harding de meeste kans. Politieke crisis in Spanje.
ONS OVERZICHT.
Met het voorstel tot de socialisten, gericht
om zich aan te sluiten by de derde, socia-
”-i'—internationale van Moskou, is de
t hoenderhok geworpen. Het was
mieeldheid in den boezem der
verschillende landen. De I'ran-
T. op het congres te Orleans
heeft besloten tot verwerping der voorstel-
omdat men niet 't minst voelen kon
de RtfsMflche zucht naar revolutle-ma-
De Fransche arbeiders vonden den Weg
zy gaan om hun doel te bereiken wel
o veilig als de manier door hun Russische
ienden aangegeven. Alleen een kleine
groep, ongeveer een zeshonderdtal, extre
misten heeft zich afgescheiden en besloten
zich we! by de syndicalistische internatio
nale van Moskou aan te sluiten.
Ook in de Italiaansche socialistische par
ty heeft het Moskousche voorstel een crisis
veroorzaakt. De bestuursvergadering te Mi
laan. heeft de 21 voorwaarden van Moskou
aanvaard en tevens besloten alle socialisten
die niet rood genoeg zyn in de leer, uit de
party te zetten. Dit besluit moet nog beze
geld worden door het binnenkort byeen te
roepen nationaal congres en eerst dan zal
kunnen worden nagegaan of beide, de stroo-
mingen vóór en tegen Moskou sterk gen»
zyn om een scheuring in de party te v
oorzaken.
In de Duiiache Onafhankelijke j
afgevaanligxlen Dittmann en Cri»pi<
nig goeds hadden gerapporteerd o'
toestand in Sovjet-Rusland, is het, op
denvergadering v»n Zaterdag en Z<
te Stuttgart, tot een breuk gekomen. Het
begon reeds bH de vaststelling der agenda,
waarbij met algemeene stemmen tegen 11
d<sn. kantoor- en handelisfcèdi
•^1jjzers, ne ringd oeuden.A kool
bestudeerden. ondernen||fs e
ders. scholieren. Btudentwi el
ming der arbeiders was ijfrlatief meen toe-
fcenomen klan van andet1^,, meer ontwikkel
de groepën, wat eenwfeeli te danken, was
aan 'de instelling van jZaterdagnwdidaaxur-
sussen, dóch.ldat ook «Hel OW wonden ann-
gemerkt klfeöeen bewijs, Hat d4 aybefiders
zich in d& Volksuniversiteit thuis gevoel-
den. U hj
in biJtOrskriugen van de Kptterdam-
sche V^MKuniveraiteit schrijft men het
groote strtfyh. dat' de inrichting vfcrf den
beginne <|jieeft j^éhad, toe aan de jjjbhik-
kige omfltjuwligtheid, dat alle partijen en
nchtingen/&evn UiUrézondeid. hebbep sa-
menxmperkw Wat hlA bêtreft mocht het
Voorloopig Comité IjrooUiia. toen het ?iin
werk begon, évene^s de beste venwaèhtlnr
gen koesteren, imqfccs, waar en bil wien
het aanklopife, overffl vond het onmfcldelliik
4 gehoor. Zoowel de ^genjeene als de Chris
telijke Bestuunlensbond en de R.K. Volks
bond waren bereid ajch te belasten niet
verspreiding der cöfculaires en de strooi
biljetten zelf bevatten adhaesie-betóigin-
gen van personen uit alle kringen op van
allerlei richting. De zaak ging luw goed.
Eilacie. in de Nieuwe Zuid-Hollander van
Vrydag 24 September schreef het R.-tK.
fcchooMioolki. de heer J. J. Doeleman een
ingezonden stuk, waarin hii de volksuniver-
niteitsplannen besprekend, zijn verbazing
er over uitte, dat vooraanstaande kaöholie-
kfen hun geloofsgcnooten aanraden deel te
nemen aan het geestelijk leven van dezen
tijd en voorlichting te zoeken, onafhanke
lijk van den godsdienst. Voor den schrij
ver is neutraal onderwijs, dat de Volks
universiteit wal geven, anti-godsdienstig
onderwijs.
Het ingezonden stuk, opgenomen buiten
verantwoordelijkheid der redactie, was niet
voorzien van een aanteekening of bewijs
van instemming van do leiding van het
blad. We mochten dus aannemen dat ziin
stem geen weerklank vond in de plaatse-
lüke katholieke pers en <lat deze de Voltks-
universiteitsplaanen niet wilde tegenwer
ken. Veel reden ons warm te maken over
de „waarschuwing” van dezen éénling was
er dus niet. Sinsdien is de zaak wel iets
veranderd. Zaterdag wekte de „Nieu
we Zuid-Hollander” op tot oprichting van
z.g. Ontwikkelingsavonden (het blad zeide
opzettelijk het woord „R.-K. Volksuniver
siteit te vermijden, omdat dit in sommige
kringen een onaangenamen klank heeft)
waarmee men. hoewel dit niet wordt ver
klaard, toch blijkbaar afbreuk wil doen aan
de neutrale Volksuniversiteit. Men wil den
katholieken algemeene ontwikkeling
geven op katholieken grondslag; de ont-
wikkelingsavonden, het is duidelijk, moe
ten voor hen de Volksuniversiteit vervan
gen. Belangstellenden, die dec&e onbwikke-
lingsavonden zouden verkiezen boven de
Volksuniversiteit, moeten bedrogen uitko
men, omdat ze niet dat kunnen geven, wat
juist het eigenaardig karakter der V.U.
kenmerkt: de breede. algemeene. veelzijdige
ontwikkeling. Ze vervallen weer in de losse
voordradhtenreeksen, die in geen enkel on-
i 5556 ^ct
231? 2M1
6266 9411 10»
12157 13357 15587
een motie van wantrouwen tegen Criipien
en het landeltyk comité werd aangenomen.
De circulaire, door het bestuur in zake het
kiezen van vertegenwoordiger» voor den
partijdag aan de leden gericht, werd «br een
oekase van de ergste soort beschouwd. Een
voorstel van de minderheid tot verdaging
van de vergadering voor een korten tijd,
werd met 187 tegen 33 stemmen verworpen,
waarop Criaplen en het hoofdbestuur de
zaal verlieten. De meerderheid, die voor de
aansluiting by Moskou was, vergaderde
verder en liet Crispien uitnoodigen ter ver
gadering terug te keeren, om zijn rapport
over zijn reis naar Moskou uit te brengen,
en toe te lichten. CHapien weigerde en ver
langde tevoren het terugnemen der geno
men besluiten. Daarop besloot de vergade
ring eenstemmig tot aansluiting bü de Hle
Internationale van Moskou, dus tot aanne
ming der 21 eischen.
Het onafhankelyke blad te Stuttgart
werd ais partjj-orgaan aangenomen. Een
tweede motie keurde het wegloopen van
Crisnien en het bestuur af.
Inmiddels had het oude bestuur met eenige
getrouwen een andere vergadering belegd,
waarin het liet verklaren, dat hun vergade
ring en niet de andere de echte vertegen
woordiging der onafhankelyke party was.
Het beriep zich daartoe op het resultaat
der gehouden algemeene partystemming.
De cijfers dier stemming zjjn voor eenige
dsitricten als volgt: Maagdenburg 656 voor
aansluiting bü Moskou; 601 tegen; Bremen
een mandaat voor, 5 xyandaten tegen; Her
lyn (zonder het 8e dflftrict) 13.241 voor en
12.605 tegen; Frankfort 1109 voor en 1024
tegen; Mannheim 704 voor en 604 tegen.
<mrl wonden uitgem&akt. 't Is de vraag of
dfeimeesten wel ieba aan een litteratuar-
4p»hve zouden hebben. Niet ieder kan zieh
de ftveelde veroorloven de gewenschte bqe-
Sem aan te schaffen en een leeszaal, ektós
de Jkraohtige steun der Volksuniversiteit,
dutlbi'eekt ons nu eenrflaal. Wat da^ betreft
Mm andere steden er boter .aan toe dan wü
é«j lie Kotteixlamache Volksuniversiteit is
i>0 <{it opzicht wel heel bpvporrecht; de g«-
iheéntelüke bsbl(oüheek heeft n.l. toagezeirel
alle hookah, die <1$ <ioce|teh deiWolskunfi-
versiteit noemen, ian te schaffen. AVellicl»
'kan iets op wöixjen bedacht. Waardoor
de eiMisten te Gouda ip afiwachtönir vah
Ihet tijsstip dat ze hun eigen ieeslpail hefi-
’ben; ktianen profiteer en van de vobxdeelen.
die RftReidapi biedt. I
Anifeie moeilijkheden, die de óprichtens
der wpwuaiversiteit zullen vindeh.eü dm
el<l«s ondervonden heeft, ziint
het «rwen van beschikking over doelmal
tige dórtege-lmcalen en over voldoende
den, M eerste moeilijkheid kan. wauneql
het gemeentebestuur en riik willen mexly],
(werken én schoollokalen, büv. in ’t gym*
nasiuip en de H. B. S. daarvoor willen
oijpnstéllen, gemakikelyk wolden opgehe-
ven. De financiën baren grooter zorgen.
Rotterdam bestrijdt de kosten: honoraria
der docenten, zaafhuur, druk- of h^ogra-
feerkosten voor de overzichten. buxWukos-
ten, ed. uit: giften, rijks-, provincie- en
gemeente-subskiies en de lesgelden dw cur
sisten. Deze laatste zün laag njet de
hoofdhron van inkomsten. aangezÜm de
lesgelden zeer laag zifn gesteld onw ieder
de gelegenheid te geven van het onderwijs
te profiteered Bovendien worden ze afhan
kelijk gesteld van de draagkracht der leer
lingen, welke ieder deelnemer zelve te be
palen heeft. Te Rottex’dam bedragen de
lesgelden dit jaar voor de avondleergan
gen per cursus in de aftl. A: f 3.50, f 2.
of 1.50, in de aftl. B; f f 3.— of
-. Bovendien zyn er noga.g. A.B.-leer-
‘-■J, die zoowel de leeinemer uit A als
kunnen biiwonen en waarvoor de les-
•Iden gelijk zün aan die voor A. Voor
argangen van zes of minder lessen wondt
i het tarief berekend. Het Les-
le Zaterdagnüddagcursussen is
leergang. Deze college-geiden
1 zoo gering, dat ze niemand
behoeven te weei’houden.
ook niet, voor z
ren der bevolkii
iederen leeftijd;
ven Notar^J fl. 6. MUbl
Maandag
i van f 25000
t 10000
f 2000
f 1C00
f «o 241
f 260 395
17<|3
1183
57il
IKPO
15637 17227 19184 20991
4530 6724 8941
‘B~' 54 9005
6856
7019
- - 7310
2 4882 23
4942E 97
61 7479
5127 7513
5644 7814 98» 12377 IW 176
5828 87 10067 12436 59 177
33 7988 10166 12596 15118
72 8 '1029212687 75 179
«5 o91037412765 Tl
r»» 00^ 8812834 15230
10424 54 81
10860 5915328
11030 13D015451
11212 13219 15Ö92I
28 29 15784 1
4i 13357 16032
11324 13482 50
jenden, orikler-
ofdambtenaren.
en ‘bedrijfsiei-
etc. De deelne-
itiaf meer, toe-
in van anderfmeer
in, wat eensweeljN te dl
instelling van (Zaterd^...
lóehjdat ook wel mag wx
Wfe'jeen bewijs, Hat d$
d$ VoUkauniversiteil thi
^rakringen 'van de i
suniveraiteit
les. day de inrichting vin
heeft gehad, toe aaix de j
«üdigheid,
ween hit
