BD
tol
STADSNIEUWS.
wanen vow de orodleirteekning van ite over
eenfloomat van Spa.
Deze houding der gaallièerelen ie be
vreemdend, db&r berichten uit Plartis
voortdurend hébben gewezen op dien over-
vüoed van steenkool, cfie in Frankrylk is,
BeJfis is in enkele mijnen de arbeidstijd
vermriiKterdl. Uit nood) behoeft dte Fran
se hie regeering dus niet taoo kras op te
tnedten tegen Duitschfland
Woensdag is de Griéksohe Kamer voor
die eerste maal sinds Konatantyn's terug
keer, bijeengekomen. Ook Venezelistische
ventegeAwoorddgiörs waren te Athene
aanwezig. Tooneelen van groote geest
drift en ontroering speelden zich. af, toen
de Koning e« Koningin, de laatste in
rouw,, binnentraden, voor het afleggen
van den eed van trouw. De Koning la:
«eer bewogen de troonrede voor, met moei
tijk beheerschtc stem. Hij sprak zjjn
vreugde uit dat hij zich weer bevond on
der de vertegenwoordigers vian zijn volk
en van die streken, <fie dloor die overwin
ning hunner wapenen de vrijheid' hadden
herkregen. Hij sprak over de diepe erken-
teiytdhteid1 die alle Ga-deken schuldig wa
ren aan den steun der geallieerden.
Na de bannertlandlsohie hervormingen ge
memoreerd te hetóben, die noodiig waren
voor de ontwikkeling van het land, werd
de overtuiging uitgesproken, dat Grieken
land met geestdrift en zekerheid dten in
Klean-Aoaë aangeganen strijd zon voort
zetten. Ook maakte de troonredle melding
van het vaste besluit van Griekenland
om loyaal samen te werken met de groote
{geallieerden, teneinde vertrouwen in te
boteaemen en tot betere betrekkingen met
hen te komen.
Verder word1 gesproken over het hand
haven van het bondgenootschap met Ser
vië van de huwelijksplannen, die de reke
nende geslachten van Griekenland met el
kaar zouden verbinden.
Na herinnerd! te hjëbben aan den dood
van koning Alexander, eindigde de troon
rede met een beroep op dien goddel ij kep
zegen tot het volvoeren van de koninklijke
taak.
Geen der entente-vertegenwoordigers
was aanwezig. De Kamer is verdaagd tot
23 Januari. |>e overtuiging' wint veld, dat
het tegenwoordige kabinet zich zal hand
haven. Voor een deel zal dit afhangen van
de entente. Wianneer de Kamer weer bij
eenkomt, heeft prins George zijn zending
.in Parije volbracht en hébben Lfloyd Geor
ge en de Fransche premier geconfereerd»
vermoedefljjk ook over Griekenland en be
paald welke houdling aan te nemen, nu
Konatantijn zich voor goed o.p den Griek-
schen troon 'schijnt te hebben geïnstal
leerd.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
duitschla'Nd.
De leeggekomen kazernes.
De vermindering van het Duitsche leger
van 800.000 man op 100.000 man heeft het
legerbestuur genoopt in 138 garnizoensste
den, 145 kazernes en 200 andere gebouwen
beschikbaar te stellen en die aan de ge
meenten'tot vermindering van den woning
nood aan te bieden. Het betreffen kazernes
in groote en kleine steden. Bovendien zijn
15 kazernes en 70 andere gebouwen aan
'Weldadigheidsvereenigingen aangeboden. 19
kazernes en 47 gebouwen zullen gebruikt
worden tot het opnemen van vluchtelinge^.
Alle kazernes worden voorloopig slechts
verhuurd.
Kindersterfte te Berlin.
De „Tagli'sche Rundschaudeelt mee,
dat te Berlijn van de 485.000 kinderen er
26000 tuberculeus zijn, 77000 zietk dloor
eterke ondervoeding., 120.000 in het alge
meen ondervoed'. De zuigelingensterfte in
hét eerste vierendeeljaars is verdubbeld.
De sterfte in het jaar 1920 nam, verge-
met do» tü<! vóór den oorio*. bij
kinderen van vijf tot vijftien jaar toe met
65 Voor geheel Pruisen kan men on
geveer gelijke cijfers geven.
OOSTENRIJK.
Frankrijk vóór hulpverieonJiftg.
Do fransch* reg»erin« vestiwie dks aan
dacht van zijn bongójiooten op den hache-
flyken toestand van Oostenrijk en heeft
besloten naar Weenen een financieel dles-
kunxldge te zenden om een onderzoek in
te stellen naar do middelen, waardoor de
Ooatemryksche regeering kan worden ge
holpen.
De „Temps" meeat, tllat dezq enquête in
enkelof dagen kan giedaan w®Men, want tij
werd voorbereid door een bestudéering
sedert lange maanden in de commissie
van herstel, de sectie vwxr Oobtenryk- Oim
de economische ontwükkeldng van d/it land
te begunstigen, vervolgt de „Temps", stelt
imen voor den invoer van steenkool en co-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
N.V.jMode-EtablIsssmant „Gouda
te doen op de buitenlanu-
kapitalen om de waterkracht des
te explodteeren, den verbouw van
granen en aardappelen te bevorderen, den
handel tusschen Oostenrijk en die nabu
rige staten te vergemakkelijken, enz.
Eeniigie dtezer maatregelen geven geen da
delijke resultaten, maar zijn niet minder
belangrijk, noch minder dringend Zy zyn
het, die een regelmatige opheffing van
Oostenrijk wBarborgvn en de onmiddel
lijke taipmiidldUen rechtvaartigen zullen,
die zijn ellende van het oogenUik eischt.
De Öaatenrijkscke regeering km bereid
gijn om de controle dor Geallieerden te
De commissie van herstel van haar kant
meetA, dat Oostenrijk zün uitgaven moet
legér bijv. zou terugge-
n), de
■nemingen van
dien staat overdben aan concessionarissen,
de buitenlandsche leeningen van den staat
Oostenrijk en de stad Wfeenen amortisee-
Ter voorbereiding onzer groote
BALANS OPRUIMING zullen
onze Magazijn Zatardag
Januari den geheelen dag
geslotsn zi|n.
rijk een som moeten worden geleend van
260 milliloen dollars, betaalbaar over vijf
achtereenvolgende jaren. Hiervan zou ech
ter afgetrokken worden, wat reeds aan
Oostenrijk is voorgeschoten.
BINNENLAND.
Uitv^ifciepalitngm op&hevén.
De minister van landbouw, nijverheid en
(handel heeft tot nadere aankondiging dis
pensatie verleend van het verbod tot uit
voer van stroojj kalvermiagen en lebprae-
panaten.
Deze beschikking treedtt in werking
met ingang van heden. (Stxt.)
Onze diplomatieke dienst.
Naar de „Tel." verneemt, heeft de bui
tengewone gezant en gevolmachtigd minis
ter R. J. H. Patijn den wensch te ken
gegeven, in de eerste helft van 1921, op
tijdstip, dat met de belangen van den dienst
is overeen te brengen, zijn betrekking van
secretaris-generaal van het departement
van Buitenlandsche Zaken, neer te leggen.
Toepassing zegelwet op adressen Drankwet.
De minister van Arbeid heeft, naar het
„Hbld." meldt, het volgende medegedeeld
aan de gemeentebestbren:
„Ik verneem, dat sommige gemeentera
den adressen van den Ned. Bond van Kof
fiehuis- en Restauranthouders en Slijters,
naar aanleiding van verschillende verorde
ningen inzake de Drankwet, ter zyde leg
gen, wanneer deze adressen niet gezegeld
zijn.
Art. 23, 3e lid der Zegelwet 1917 onder
werpt alleen aan formaatzegels die ver
zoekschriften, welke strekken tot het be
komen van de onder lo. en 2o. van dat ar
tikel genoemde beslissingen, te weten die,
waarby een benoeming plaats heeft, een
bezoldiging wordt verhoogd, of een gunst
wordt verleend.
„Verzoekschriften als in den aanhef van
dif». schrijven bedoeld, die van algemeene
strekking zijn, beoogen m. i. niet het ver
krijgen van een gunst voor adressant, zoo
dat naar myn meening het niet-gezegeld
zyn van dergelijke verzoekschriften niet als
motief kan gelden voor hei buiten behan
deling laten daarvan".
I* tofeatafed vart de Konlngin-Mdadjw.
GLstexwoind 6 uiur is he<t volgende bul
letin uitgegeven:
-H. M. die Komngrin-Moeder genoot in
deti naimiddlag eenige rust en sliep by tus-
sehenpoozien. De pyn in de wonde trad! niet
in storende mate op. (Get.: H. J
ris. C. L. de Jongfh.)
Nieuwe leden der Provinciale Staten
van Noord-Holland.
Het Centraal Stembureau te Haarlem
verklaarde voor de provinciale Staten van
Noord-Holland gekozen in de vacature Mr.
P. H. Diepenhorst, den heer P. Vermeulen
(a.r.) te Velzen en in de vacature-Brom-
mert den heer D. Posthumus (communist)
De Vakcentrales en de economische crisis.
Woensdag kwamen te Utrecht bijeen de
Uf vakcentrales van arbeiders om na te
gaan, wat door gezamenlijk overleg zou
kunnen worden gedaan, om de gevolgen
van de economische crisis in goede banen
te leiden.
Na breedvoerige besprekingen bleek men
het er algemeen over eens, dat maatregelen
moesten worden genomen.
Een commissie, uit de vakcentrales be
noemd, zal de-volgende week reeds bijeen
komen, om nader vast te stellen, wat in
eerste instantie moet worden gedaan.
Werklooze Nederlanders te Antwerpen.
De Brusselsche correspondent van de „N.
R. Ct." seint:
De te Antwerpen verschijnende socialisti
sche Volksgazet teekent protest aan tegen
de onheusche behandeling van Nederland-
Bche onderdanen in de bureaux van het pro
vinciaal bestuur te Antwerpen en schrijft
onder meer: Wat heeft men tegen de Hol
landers'.' Er is een stelselmatige vervolging
tegen de Hollander^die hier verblijven,
aan den gang. Allen moeten aan het pro
vinciaal bestuur komen, als zij door de hui
dige crisis werkloos zijn, onafgezien van
het feit, of zy behoeftig zyn of niet. Waar
om zulks gebeurt, weten we niet. Dat het
geschikt is om haat te stoken by onze Noor
derburen, weten we wel en daarom prote
steeren wy tegen dergelijke willekeur.
Wettelijk verbod van fabrieksarbeid.
Het Comité van Actie tegen Wettelijk
Verbod van Fabrieksarbeid voor de gehuw
de vrouw zet in een circulaire uiteen, waar
om het gevormd is.
In dit jaar zal volgens de Troonrede een
wetsontwerp tot regeling der huisindustrie
worden ingediend. Het Nationaal Bureau
voor Vrouwenarbeid heeft verschillende
vrouwenvereenigingen bereid gevonden me
de te werken om de totstandkoming te ver
hinderen.
De actie zal, waar Minister Aalberse van
het wettelijk verbod wil uitzonderen vrou
wen, die „in bijzondere omstandigheden"
verkeeven, byv. wegens ziekte of invalids
teit van den man, zéér principieel worden
gevoerd.
„Het gaat om vrijheid van arbeid, de vrij
heid van de personen zèlven, om waar
mogelijk uiteraard in overleg met den echt-
O J «..v.»»,,, uicucg mei, ueu ecilL-
genoot eigen gedragslijn te bepalen ten
opzichte van het at dan niet blijven Ver
richten van fabrieks- of atelier-arbeid.
Zoowel dus degenen, die dergelyken ar
beid voor de getrouwde vrouw toejuichen,
als zy die hem betreuren, zullen wan-
leer fcjj tyranniek "ingrijpen c
aersooniyk levért verderfelyk
leer zy niet, met één pennes
/erheid willen
der wet in hpt
achten, wan
laten beslissen, dat de
vrouw, die een zieken man heeft, „by wijze
van uitzondering" haar arbeid mag voort
zetten; maar dat byv. de vrouw, wier
drinkt, of zijn loon niet aan zijn gezii
goede laat komen, dien arbeid heeft neer te
leggen— dit in uitzicht gestelde wetteiyk
verbod mede willen bestryden".
Het comité vraagt, dat men vergaderin
gen zal beleggen, waar dit onderwerp word.
besproken. En voorts wenscht het, dat krin
gen van belangstellenden worden gevormd,
die zich voornemen op te trekken ter mee
ting, die uitdrukking zal geven aan de ge-
De acht-urendag.
in haar economisch overzicht in de „Eco
nomist" spreekt mej, mr. E. CTv. Dorp een
zeer ongunstig oordeel uit over den acht-
urendag. Zy gelooft, dat de meenjng over
de nieuwe arbeidswet, in 1919 met zoo groo-
ten jubel ingehaald, aan het kenteren is.
„Ook de werkgevers, die in het algemeen
het heilzame van een niet overmatig langen
arbeidsdag helder inzien en ieder hu
maan mensch moet dat inzien kunnen
toch niet anders dan de uniforme regeling
van boven af voor de meest verschillende
soorten werk, die op den geest en de ziel
en het lichaam van den werkman zeer ver
schillend inwerken, afkeuren. Een onzei
tijdschriften voorspelde dezer da^ën dar
ook reeds: „dat men de verplichte vyf-en-
veertig-urige werkweek binnen weinige ja
ren als een der grootste economische fla
ters zal beschouwen, die in dezen tyd had
kunnen gemaakt worden." En wy deelen
deze zienswyze geheel.
Het is, zoo gaat de schryver voort, een
wonderlyke gedachte, dat, terwyl de door
de grootste economische denkers gevonden
waarheden volslagen genegeerd plegen te
worden, omdat zy niet in den smaak vallen
van het groote publiek en dus niet van die
regeerders, die het als hun eerste taak be
schouwen wèl in den smaak te vallen by de
groote menigte, deze geheele regeling weer
het directe uitvloeisel is van die zonderling
ste theorie, die ooit ter wereld verkondigd
is geworden: van het Marxisme. Marx heeft
«eleerd, dat de arbeidskracht van den arbei-
JT betaald wordt met zyn noodzakeiyk le
vensonderhoud. Wanneer de arbeider dat
dus in zes uur kan verdienen, dan betaalt
de kapitalist hem ook maar zes uur, al laat
hy hem twaalf uur werken.
Alles wat de arbeider meer als het mini
mum noodig voor levensonderhoud, werkt,
is dus den kapitalist geschonken. Deze leer
moet een politiek tengevolge hebben om
den arbeider zoo dicht mogelyk het mini
mum te doen naderen; immers, dan is de
„meerwaarde" verdwenen; dan wordt de
arbeider voor ieder uur dat hy werkt, be
taald. En al is die jeer van Marx nu nog
zoo onhoudbaar gebleken, al heeft hy zelf
haar feitelyk geheel ondersteboven gewor
pen, al heeft hy zelf ten slote het bestaan
van een samenhang toegegeven, die neer
komt op niets anders, dan dat de wet van
vraag en aanbod ook voor den pry's van
den arbeid geldt, toch speelt de meerwaar
deleer nog altyd een fatale rol in de hoof
den MOl' maniivfn
V" XU1 111 Ut Il(
den dor menigte en heeft zonder eenigen
twgfel ook de noodlottige fout tengevolge
gehad, die ten grondslag ligt aan den acht-
urigen werkdag: de meening, dat de ver
korting van den werkdag geen verlaging
',e" tengevolge behoefde te heb-
Het heeft nu wel den schijn, dat de mo-
mogelükheid Is gebleken, immers de loonen
zun met gedaald. Maar men vraagt niet,
M de prysverhooglng, die het gevolg van
den verkorten arbeidsdag moest zijn, voor
zooverre de arbeidsprestatie er door aehter-
uitgmg, met dezelfde beteekenls heeft als
een loonsverlaging. En men vraagt ook
met, m hoeverre werkloosheid "het gevolg
is van geljjk gebleven loon bij verkorten
werktud, waarmede men dus niet de arbei
ders, maar enkelen ten koste van anderell
zou hebben bevoordeeld. Men ziet deze din
gen niet, omdat de gecompliceerde produc
tie oorzaken verbergt, maar wanneer ieder
arbeider voor zichzelf werkte, zijn eigen
baas was, dan zou er geen enkele zoo dom
zvn, te denken, dat hy evenveel product
kon verkrygen door minder te werken.
Men zou zich intusschen vergissen wan
neer men dacht, dat de gemiddelde arbei
der deze feiten thans niet zag. El' zijn vele
teekenen, die er op wijzen, dat zelfs de
meerderheid ze wei begint te zien. Wie zijn
oor te luisteren legt, twijfelt er niet aan,
of de groote meerderheid van ons volk heeft
gezond verstand en werklust. Maar de ar
beidersorganisatie heeft, naast groote voor-
deelen, ook sterke schaduwzijden. In een
politieke organisatie zijn het zelden de be-
zadtgden, die het meeste in te brengen heb
ben. Er is op het oogenblik een ontzaglijke
hoeveelheid meer of minder bewuste terro-
nsatie. Ook is den leiders wel eens de macht
naar het hoofd geslagen en machtswellust
is geen gezond regeerinstinct, zoomin bij
den arbeider als bij den absoluten monarch.
Van de beste elementen uit de arbeiders
wereld kan men de uiting hooren, dat het
met de voortdurende loonactles en daaraan
verbonden stakingen, geen leven meer is".
UIT DE PERS.
Onverplichte arbitrage.
Over 't ontwerp van wet ingediend door
den Miriistur van Arbeidt betreffende het
voorkomen of het vreedzaam bijleggen
van geschillen over arbeMsaangelegenhe-
dan schrijft de c.dh. Nederlander dat
'het de bedoeling is ,ulht het niet of min-
'er cüan tot heden komen zal tot den
iherpsten vorm van botsing: de staking
of uitsluiting."
Zou hier ter een* zijde het de vraag
"Üm dht de overheid zioh geheel ont
houdt en de ontwikkeling dhr verhou
dingen, wellicht zelfs dep botsingen
laat dbongaan tot het bitter eind ter
andere Zijde Ware een zeer kras in
grijpen mogelijk door verbod van sta
ining, vergen van een arbitrair onder
zoek, verbindend verklaren van de uit-
sip raak.
Het ontwerp vennydlt Aese bedde
u-iterstlen, wat ons zeer gelukkig voor
komt.
Absolute dwong-, verbod van staking,
wiare zeker voor het vrUe leven onver
dedigbaar. Slechts dóór moét bet an
dere wKMxlen gezegdi wt^ar het een ar
beid geldt in overheidsdienst of in bé-
dryven, die voor het gansche volk
levensbelang «yin, „levens"belani? ook
in den meest eenvoudige® en .alledaag-
sc'hen znn wan dat wooreL. Overigens
biyve die vryheid van beweging onbe-
lemmerdk gelijk in dit ontwerp ge-
schaedlt.
Beteelkent dus het ontwerp weinig,
dat het niemand' dwtmgen wil
Wie ztoo oordeelen, onderschatten
wtaairdle dier zedelyike volksopvoeding.
iDe uitspraak van een arbiter,
overwogen en onportydig en met Oso-
ciaal besef opgemaakt, zal niet nala
ten een belangrryken invloed op den
gang eener staking of uitsiu'ting te
oefenen. Zy aai het'publiek geweten
inlichten en daarmee aan bet verzet
nu dar arbeiders dan ^er patroons een
zeer sterken moreelem grondslag bie
den, waarop de actie met kracht kan
worden voortgezet; ze aal in andere ge
vallen juist omgekeerd aan zyllc een
actie allen mioreelen steun ontnemen.
Kan dit geschieden tydens een actie,
dlarn aal iéts soortgelijks menigmaal
ireedls vóór het uitbreken van den laat-
siten stryd geschieden en daardoor het
bitterste zelfs onnoodiig maken.
Alleen aal het op de personen der
toekomstige „organen" zeer aankomen.
Sociaal volkomen op die hoogte en mo
reel, ook politiekmoreed, van onverdach
te auiverheidl
Zoo dn de gestie dier organen iets
van berekening insluipen mocht, iets
van partij-politieke of partij-sociale
berekening naar welke zyde ook, don
zou dit meteen het bederf van het in
stituut
LUCHTVAART.
Vliegtuigen voor ziekenverv<
Twee Engelsche officieren, die
verlamd waren tengevolge van de wonden,
die zy in den oorlog hadden gekregen, zyn,
naar de „Evening News" meldt, dezer da
gen per vliegtuig van Croydon naar Parys
vervoerd.. Vandaar zullen zy, waarschyn-
lyk met hetzelfde vliegtuig, naar de Rivie
ra doorreizen, waar hun gezondheidstoe
stand naar zy hopen zal verbeteren.
Dit is de eerste maal, dat er voor am
bulancedoeleinden over het Kanaal wordt
gevlogen. De Vickers-Vimy machine was
speciaal voor dit ziekenvervoer ingericht.
Sommige zitplaatsen waren verwyderd en
er waren kussens neergelegd, waarop een
draagbaar was aangebracht. Een der zie-
was namelyk slechts in staat, in het
toestel te zitten; de ander moest languit
op den vloer liggen. In 't vliegtuig bevon
den zich, behalve de beide patiënten, twee
vliegeniers, een mechanicien, een dokter,
een verpleegster en een oppasser.
Kort na het vertrek van het vliegtuig
werd een draadloos telegram ontvangen,
dat „alles wel was aan boord."
POST EN VERKEER.
Middagsluiting van de Postkantoren.
Hoewel de directeur-generaal der Poste-
ryen en Telegrafie aan de „Tel." mededeel
dat de sluiting van postkantoren van
half een tot 2 uur alleen zou genomen wor
den voor gemeenten waar het verkeer zoo
gering is dat de sluiting zonder eenig be
zwaar kan plaats hebben, verneemt de „N.
R. Ct.dat het plan te Bergen op Zoom,
Wageningen, Gorinchem en Maastricht
reeds tot uitvoering is gekomen.
Uit Leiden maakt men melding van een
dergelyken maatregel in miniatuur:
„Een ander zonderling, toegepast besluit,
is het volgende: Het Hoofdbestuur der
Post- en Telegrafie heeft in Maart 1920,
twee dagen te voren door middel van een
bekendmaking van den „Burgemeester" me
degedeeld, dat de telefooncentrale op Zon
dagen en feestdagen voortaan tusschen 4
en 6 en 8 en 10 uur n.m. gesloten zou zyn.
Leiden bezit een centraaLbattery-systeem,
sinds vele jaren tot 1 Januari 1919 beheerd
en bediend door de toen welbekende Alge-
ïe Telefoon My. v.h. Ribbink, van Bork
Co.; de bediening geschiedde dag en
nacht doorloopend. Nu is er deze beperking
van dienst ingevoerd.
Indien niemand in de telefoon-centrale
aanwezig behoefde te zyn, dan ware slui
ting misschien nog te overwegen, echter is
er wel een telefonist aanwezig, die ant
woord geeeft indien men de telefoon van
haak neemt, maar slechts verbinding
geeft met brandweer of politie, of wel in
dien men aannemelyk maakt dat het geval
dringend is; dus: de aangeslotenen staan
Het zou geniakkelyk zyn in denzelfden
tyd van de plaats hebbende bespreking over
het „dringende" twee andere verbindingen
tot stand te brengen!
Deze door het Hoofdbestuur genomen
maatregel dient om zegge tweemaal twee
uren per week aan bediening uit te sparen,
in een bedryf dat door een particulier door
loopend werd verzorgd. Een invaller op
Zon- en feestdagen, samen met den toch
aanwezigen telefonist, ware allicht voldoen
de, om dezen onnoodigen hinder op te hef-
n.
Zou aan Amsterdam, Rotterdam en Den
Hoog deze maatregel ook te wachten staan
by naasting door het Ryk, vraagt het blad.
Een nieuwe poststaking in voorbereiding?
Niet lang nog ligt de staking by poste-
ryen en telegrafie achter ons, en nu wordt
reeds op een nieuwe staking aangestuurd.
In het orgaan van den Centralen Bond
van Ned. Post-, Telegraaf- en Telefoonper-
il wordt de mogelykheid „van een
nieuwen vinnigen stryd, voor een mensch-
waardig bestaan, een loonstryd, zooals die
wellicht over eenige maanden zal moeten
gevoerd worden", den leden voor oogen ge
steld.
En in dien stryd is, naar het Orgaan
schryft: „discipline een eerste vereischte".
De redactie zegt, dat door het ontslag
det; bestuurders uit den dienst, een gansch
nieuwe verhouding tusschen de Bedryfsl#
ding en den Bond, is geschapen.
Onder de actie-middelen behoort wat het
Orgaan noemt: „De vuile wasch" uit de
Parkstraat in het openbaar behandelen;
wellicht zal de liefelyke reuk, welke daaibU
zal worden verspreid, de publieke opinie
dwingen tof het houdèn van een schoon
maak, welke reeds al te lang is uitgesteld."
De „Stand." teekent by een en ander aan:
Voor Christen-postmannen is- de plaats
niet in dezen bond
Zy verzaken hun roeping, hun plicht,
wanneer zy nog langer lid blyven van een
organisatie, die het wettig gezag onder-
mynt, en daarvoor in de plaats stelt: het
beetuur der organisatie.
De postdienst op Zitter<&g.
Met ingang van 8 Jan. a.s. zullen de
hoofd- en hykahtoren en met 22 Jan. de
hulpkantoren op Zaterdag vioor den post
dienst niet later z^jn opengesteld dan 6
uur mm. Na dit uur zal, tot het op de
overige werkdagen geldende sluitingsuur,
voor de busrechühoudiers de gelegenheid
blyven .opengesteld om zondier betaling
\uu verhoogd recht stukken af te halen.
Voorts zal dies Zaterdags op die hoofd
en bykantoren de gelegenheid tot verzen-
d'Pg van gangeteekende stukken, met uit
zondering van diie, waarvoor expresse-be
stelling wordt verlangd, alsmede tot be
handeling van zaken .betreffende abonne
menten op bonden- en buitenlandsche
nieuwsbladen, enz., riechibs worden gege
ven tot 3 uur mm. Ook zulle® op de hoofd
kantoren zaken betreffende busrecht des
Zaterdags noot na 3 uur n.m. worden be
handeld
Aflle bepalingen betreffende den tele
graaf- é«i telefoondienst blyven onveran
derd.
GEMENGDE BERICHTEN.
Verdronken.
Te Gorinchem is gisterenavond naby de
sluis van de Linge-Uitwatering, de heer
W. Z. drogist aldaar, te water geraakt
en verdronken.
Rott.
Eèn trein die niet vender kan.
Men meldt aan de „Nieuwe
Courant", dat trein 8.13 uit Rotter
dam gisteren by 'Halfweg niet verder
kon. De reizigers moesten uitstappen en
een half uuf wachten op een volgenden
trein. Zy kwamen met een uur vertraging
te Amsterdam aan. - v
De Rott. Handels- en Landbouwbanlf
verdwenen..
De Rotterdamsche Handels- en LafldT
bouwbank'is uit het pand Singelzicht op
den Noordsingel, waarin zy gevestigd was,
verdwenen.
De werkloosheid in de diamantindustrie.
Het aantal werkloozen in de diamantin
dustrie bedroeg in de week van 26 Dec
lJan. 7269 tegen 6782 in de vorige week.
De malaise.
By de N.V. v.h. Beuth en Zoon in Leiden
is voor de afdeeling gewatteerde dekens
de wekelyksche <werktyd teruggebracht
van 45 op 24 uur.
Rechtsgeldigheid vart een tapverbod.
Dooi* den voorzitter van den Frieschen
Bond van hotel-, café- en societeithouders,
te Leeuwarden, is een vervolging uitgelokt
om in hoogste instantie te doen uitmaken
de rechtsgeldigheid vap het door'den ge
meenteraad vastgestelde tapverbod.
Tegen den eigenaar van het Oranje-ihotpl
aldaar is door degemeente-politie proces
verbaal opgemaakt, toen in de gelagkamer
Kan een „bezoeker" een borrel werd yet--
kocht.
Aangehouden.
Door de Haagsche recherche ia aange
houden een Druityoher, verdiachit van ver-
(luistering van 52.000 mark en 240 ten
madeele van een bewoner van die \^an Loo-
straat, aldaar..
De aangehoudene maakte er in den oor-
logstyd een beroep vian om voor anderen
dm. Duitschland1 auto's te looopen. Hy loreeg
dlan geld' mee, als haj naar Duitschland
ging, terwyl laiber de auto afgeleverd
werd. Herhaaldlelyk kwam het echter voor
dat auto's dloor hem te duur werden ge
kocht, terwyl d)en laatste® keer,het geld
door hem geheel werd opgemaakt.
Wederom een treinongeval.
Men meldt aan het „Eindh. Dbl." d.d. 5
dezer: i
Hedenmorgen heeft een treinongeluk
plaats gehad op de lyn Eindhoven—Boxtel,
naby de wachtpost aan den zuidkant van
Boxtel. Van een sneltrein, komende uit Rot
terdam, sprong plotseling een stuk uit den
connector, welke aan de wielen bevestigd
is. Ten gevolge hieraan stond de machine
pal stil. Gelukkig stonden er twee locomo
tieven voor, zoodat met de ongehinderde
machine kon worden teruggereden tot aan
Boxtel, waar de trein op 't opgaand spoor
werd gebracht en zyn reis naar het Zuiden
Intusschen kwam deze trein met 1% uur
vertraging te Eindhoven aan, terwijl het
verkeer, op deze lyn gestremd is. Overigens
waren geen ongelukken te betreuren.
Het 1
i der Maas.
Uit Maastricht wordt gemeld:
Voor korten tyd was de Maas zóó laag,
dat hier en daar ter .hoogte van de Maas
brug den bodem geziên kon worden. Door
de regens der laatste dagen, js de rivier nu
enorm gestegen. Teekende de peilschaal aan
de Maasbrug onlangs i\og 49 c.M. onder
nul, nu is zy reeds tot 1 Meter boven nul
gerezen, dus in eert korten tyd een was van
1.50 M.
De schepen maken van den gunstigen
waterstand gebruik om de rivier af te zak-
Een moderne vraag.
Ford heeft zyn automobielfabriek voor
de maand Januari gesloten. Thans heeft hij
en kan nog dit voorjaar als resultaten
onderhandelingen tusschen Nederland
en Duitsche uitj
van zyn personeel het volgend verzoek c
«hangen: „Wilt u ons uw fabriek lee
de fabriek in een nog beteren toestand te
rug te geven, dan zy thans reeds is. Daar
u haar deze maand niet noodig heeft, mo-
WetoóMr'.xno/op.datFord
steeds zoo gaarne de menschen heeft willen
van dienst zyn. Do arbeiders zullen zelf
alle kosten, ook die Voor de grondstoffen
'betalen.
De prys der Duitsche boeken.
De onhoudbare toestanden, die de steeds
veranderende prys der Duitsche bopkén in
den laatsten tyd heeft geschapen en die
voor den boekhandelaar zoowel als voor
den koopêr tot allerlei teleurstellingen en
onaangenaamheden aanleiding gaven, zul
len, naar de Tel. verneemt, binnenkort aan-
merkelyk verbeteren.
Men kan n<
sche en Duitsche "uitgeversgenootschappen
verwachten, dat de, mark op een vaste
waarde gesteld Wordt, zoodat uniforme en
vaststaande prijzen zullen ontstaan, die
een niet onbelanarryk percentage beneden
de thans gerekende zullen vallen.
In het land der veelmanrierij.
In „Travel" vertelt een reiziger, die de
Himalaya*hoogIanden bezocht (Freeman),
over de veelmannery onder de Ladakhs, de
bevolking der woeste, winderige valeien,
waar alleen op enkele stukjes grond, aan
sneeuw, ys en rots ontwoekerd, schrale
plantengroei voorkomt.
Wanneer de oudste zoon uit een gezin
achttien of twintig jaar is ge,worden, gaat
hU aan trouwen denken en doet by de
ouders van een meisje van gelyken leeftyd
aanzoek. £et huwelijk heeft met weinig ce
remonieel plaats en gelykt met kleine af
wijkingen veel op de feesteiyke bruiloft by
andere volkeren.
Maar als de jonge vrouw Met huis van
haar man (steeds de oudste zoon iri een ge-
n) is binnengetreden, is zy niet alleen
k echtgenoote, maar ook de yroyw van
i andere broed ets! By de lagere standen
althans hebben alle broers één vrouw, welke
door de- oudste ten huwelyk wordt ge
vraagd; by de betere 'standen blyven slechts
drie broers thuis en 'gaan jongeren het huis
Uit, om óf in een gezin met slechts twee of
één zoon opgenomen te worden, óf in een
klooster te gaan.
De oudste broer, „die in de wittebroods
weken zyn rechten handhaaft en eerst daar
na -zyn broers in bet echtelyk geluk laat
ieelen, blyft in zekeren zin haar echtge
noot; by zyn overly den* lean zy zich geheet
vrymaken door zich met een draad aan het
lyk te verbinden en den macht aldus tfoor
te brengen. Is <Jes mórgens de draad kapot
(m. a. w. heeft ze deze doorgesneden) dan
is zy vrij" en verliezen ook de jongere broers
dus hun vrouw. Ook als man en vrouw niet
harmoniseren en in ondérling overleg gaan
scheiden, tellen de andere echtgenooten
■niet mee.
Wanneer eert huwelyk kinderloos blyft?
""mogen meer vrouwen, tot vier toe, in huis
gehaald worden en ook een vierde echtge
noot aan het drietal worden toegevoegd;
wordt ook dan deZe veajvoudige echtverbin
tenis niet met nakomelingen geze&encf, dan
kiezen de oudste broer en zyn eerste yrouw
eeji' jongeman en meisje uit hun familiele
den" uit, die uitgenoodigd worden, deeLvan
hei gezin te gaan uitmaken als vyfde écht-
paaL Zyri de Goden fcóo vertoornd, dat zy
ook nu het gezin nog niet met kinderen ze
genen, dan geeft men het huwelyksleven er'
aan, bet huishouden spat uiteen, ieder gaat'
in een klposter, overtuigd, dat er een vloek
herh of haar rust, die alleen door een
;erléven te niet gedaan kah worden.
Er zyn, mannen, die iri een lama-klooster
zyn gegaan,, omdat zU het veld hebben moe
ten ruimen vdbr 'de vrouw hunner drie oud
ste broers; maar ook deze mannen krügen
nog een kansje om het huwelyksgenot te
smaken. Wanneer n.l. irt een gezin alleep
dochters zyn, evft de eerstgeborene het' ge
heele familiebezit en heeft dan tevens het
recht uit alle ongehuwde jongemannen een
•levensgfezel te kiezen. Maar een echt hu
welyk wordt de verhouding niet; !de man
ftióg zoolang ip haar huis blyven als zy
hem daar gedoogt, verveelt het haar, is
zy èeps slecht gel
op
kloo
gfc, .V..K.U UD, "OOI, IO
gehumeurd of niet lekker,
geeff>y hem den bons ert haalt een
anderen pretèndent in huis. Als coir
gt de yerstootene een schaa]
-J krygl
aan zyi\ leven als „makpo" kómt
Terwyl een Ladakh-meisje op'óchttienja
rigen leeftyd huwbaar is, mag dë oudste
dochter van een ryken man zonder zo'ons
reeds op haar twaalfde jaar een „makpo"
kiezen; en zy kan net zooveel keer van
smaak veranderen als haar vader schapen
heeft.
Eenzelfde soort privilege bezit de eenige
zobn van welgestelde oudèrs, die een huw
baar meisje als kinderjuffrouw krygt,
waarmee hy echter, op huwbaren leeftyd
gekomen, ook ,jn intieme relatie mag tre
den. Gewoonlyk kiest de jonge man dan
echter een jongere vrouw; ^hy, de rijkaard,
kan zich de weelde van eep vrouw voor rich
alleen veroorloven! (De Aarde)
ONDERWIJS.
Minister De Visser en de onderwyzers:
In „De Nederlander" komt de volgende
advertentie voor:
Niet by machte om de tallooze brieven
van onderwijzers, die my hun dank betuig
den voor de salarisregeling en tegelyk my
hun Nieuwjay,rswenschen toezonden, per*
soonlyk te bearftwoorden, breng ik hun
langs dezen weg myn hartelyken dank.
God zegene hen allen in den nieuwen tyd-
kring en stelle hen voor de kinderen van
oys volk tot een ryken zegen.
o J. Th. de Vissor.
telegrafisch weerbericht.
Hoogste staftd 769.1 te München.
Laagste stand 737.9 te Vestmanoer.
Verwachting tot, den volgenden dag:
Matige, Zu»dJWce tot Zuidwesteiyke
wind, betfokken met regen, later wellicht
opklarend, zelfde temperaWür.
<*>U»A. 1 Januari 1921. -
Kieavci««nigtng „Burgerplicht".
De Kiesvereeniging „Burgerplicht',' houdt
Maandag 10 Jan. a.s* ill de bovenzaal van
„Het Schaakbord" een algemeene ledènver-
"ering, waarin behoudens de gewone
■lyksche aangelegenheden aan de otfde
komt de verkiezing van drie bestuursleden,
ter voorziening in de vacature, ontstaan
door het vertrek van den heer Mr. W. J, L.
van Es en wegens periodieke aftreding van
de heeren H. H. van Heuveln en N. A. van
ir Ree, welke laatstgenoemden herkies-
iar zyn.
Vóórts komt in behandeling de beschry-
vingsbrief voor de algemeene vergadering
der Liberale Unie op 15 dezer te Amster
dam te houden, waarin besprekingen zullen
worden gehouden inzake de stichting eener
nieuwe vryzinnige staatkundige party.
Ondier de painete inschrijvers van. de ge-
mbestediwf dooi- het
van Koloniën Koloniaal
Etablissement te Amsterdam op 5 'Jan. in
27 perceeilen behoort dte N.V. Goudache
Miachinaile Garen- en Nettenfabriek v.h.
J. Kortenoeiver Co. alhier, die voor perc.
6, hennep, bouiw en zei+garen, in schrééf
voor 1570.83.
Burgemeester en Wethóuders brengen
ter kennis dót zy vergunning hebben ver-
id' aan dte Flirira Joih. Punselie te
Goudla en hare rechtverkrijgenden -tot het
uitbreiden harer bakkery, door het daar
in piïaatsen vian een electromotor van
2 P.K. in het perceel plaatselijk gemerkt
Spfcringstraat" No. 115, kadasbraail bekend
gemeente Gouda sectie C no. 2677.
Symphonia.
Naar we vernemeii heeft de heer J. M.
Schyvens ontslag gevraagd als dirigent van
de Orkestvereentgihg „Symphonia". Het be
stuur stelt echter pogingen in het werk öm
hem voor de vereeniging te behouden.
Reizigersvervoor met goederentreinen.
Ingaande Donderdag is trein 4265 des
Donderdags aangewezen voor het vervoer
van rèizigers 3e klasse op het baanvak Gou-
ring van en naar Zuidplaspolder; de dienst
regeling luidt als volgt: Gouda vertr. 11.35
voorm., Zevenhuizen—Moerkapelle 11.56*-
12.10, Bleiswyk—Kruisweg stopt, Zoeter-
meerZegwaard aank. 12.25 nam.
Bakkers nachtarbeid.
B. en W. hebben afgekondigd de veror
dening tot intrèkking van de Verordening
houdende verbod van het bakken ep verkoo-
pen van wittebrood en van de verordening
tot het tegengaan van nachtarbeid ih brood-
bakkeryen in deze gemeente.
Thalia.
De Goudache tooneel- en dèclamatie-
club „Thalia" zal 22 Jan. a.s. in de zaal
u-dia opvoeren „Een avontuurtje in de
kluchtspel in drie bedi-yven, naar
het Engelsch, van J. H. Darndey. Na af
loop bal.
Pogingen tot diefstal
Een dlranlkfl.uvsFtdJg^e, diie na de accynsver-
hoogiing een borrel zeker te duur vmdt om
in te koopen, heeft vannacht %en bezoek
gebracht op een schuilt, liggende aan de
Vest. Vlanimiongen bevond men, ^liat een
dier dek/luiken geopend was, en dat de ver
zegelde sluitiinig van een mandi, inhouden
de flesschen met gedistilleerd, verbroken
was. Verdler had de dief niét kunnen ko
men. Of woe1 hyr niet belust op een-hart
versterking en Viel de inhoiud1 van de mand
hem tegen? Hoe 't zy, er wordt niets ver-
mi&t.
Evenveel pech had een cïief, dlile hoopte
z'n slag te kunnen slaan in bet gebouw
„Heil dies Vjolke" in de Peperstraat Door
insluiping verschafte hjj zich toegang,
vond vermoedeflyic nicjtjs van zyn giadjpg
ep verliet de inrichting door een zydeur,
die aan den binnenkant gesloten Was.'
Pe poltitite st-elit iki beidie gevallen een
in.
Vyfde Abóanementsvoorstelling.
Als 5e abonnementsvoorstelling in den
Nieuwen Schouwburg zal worden opgevoerd
„Zaken zyn zaken", een tooneelspel in drie
bedryven van Octave Mjrbeau, dpt sinds
enkele weken op 't repertoire staat van
„Het Rotterdairtsch Tooneel", directie Van
Eysden en Tartaud. Zoowel van Mt stuk als
van de vertolking is een goede Heep uitge
gaan, vooral Hubert la Roche, die de hoÓfd-
rol vervult, moet prachtig spel,te zien ge
ven. Ook de,„overigè bezetting is uitste
kend. In „Zaken iyn zaken" treden n.l. op
de dames: van EysdenVink, Tartaud
Klein en ae heeren: Hubert la Roche, Jüles
Verst*aete, Henri Morriën, (Jhrispyn Sr.,
Flor. la Roch, Jan Mulder, Louis Vervoorn,
Michel van Vlaenderen en Jan Kiveron.
V, V.". Deze club telt 'n 26 led»*, allf
jongen» van omstreeks 10 tot 14 jaar.
Ornlter bekwame leiding woroit wekelijk*
geopend in dte voetbalsport, en aal ge
tracht worden van deze junioree bekwame
yoeth&llers te maken. Vooral op ruwheid
van sipel zal streng gelet worden.
0|p heté stuk grond naast het pand van
dten heer Vernet, kapper 'alhier, aal bin
nenkort waarschijnlijk, eete
Directeiqpwoning, voor
rekening van die Alg. Gentr. Banlkvereeni-
g.ng v. (I. Mikddenstand te Amsterdam.
Men schrijft ons:
be auitodtepst Bodegraven—«Gouda
schijnt tegenwoordig in "handen te zijn
Van den heer Van Bunningen alhier. De
dienst gaat buitengewoon geregeld; men
toarf het horloge wel golyk zetten op de
L.u. „i. m.„
dn de
I adhaesie
i de Ldibe-
de dienst meestal met één auto, die dlk-
iwyls propvol is met reizigers. Hoe het nu
gaan aal met de toegezegd*; subeidiën v«n
de gemeente Gouda, Reeuwyk en Bode
graven, >s ons niet bekend. Enffiln, dte auto
rydt; de reet hooren we later wel eensl
,vDe 8-briige werkdag schijnt niet van boe
te z#n op het werk in dfe kaas-
het werk wordt daar blijkbaar
i verricht op uren, zooals de
omstandigheden meebrengen.
[lenven^utering van de Kieaver
„Burgerplicht" werd
betuigd met de fusiepiar
rale. Unie. Als afgevaardigden naar de
Centrale Vergadering wórden gekozen dte
heeren A. Breekland1, P. H. v. Ingen, C.
van Aw«t Sar., W. Roerhorst.^
Zekere A. "S.# verdacht van rijwiedd/ief-
stail, is dezer dagen gevunfkeiyk naar
Utrecht overgebracht.
BOSKOOP.
Dé Vereeniging tot bestrydling der tu-
berc-ulbpee mocht van de tooneelrereenigjng.
Genoegen voor Li^fxlladligih»eddfeen be-
«llrag van 46.50 ontvangen, zynde de
netto-opbrengst van de dloor haar op 80
November jj.
HAASTRÉCHT*.
E. M.
ivond in/( het gebouw
.Concordia" haar jaarlyksche uitvoering
onder lejding van den heer J. Donk, waar
nemend directeur. Het programma v werd"
keurig uitgevoerd ten de aanwezigen had
den een genotvollen avond.
Na de pauze werd opgevoerd: „Dolle
DrieS", een klucht in een bedryf vóiv,Rent
meester. Ook hier bleek dat „E. M. M."
De gemengde^ Zangvereeniging
f gaf Donderds -
iets goeds weet te kiezen, zy had dari' ook
Het was een prettige avond, die met een
gézellig bal besloten werd.
De twintigjarige
wër Hoogendoorn o
zoo efystig ongeval,
lurige,
Dyk
Gemaskerd bal.
De sociëteit „Ons* Genoegen" kondigt
\peer haar jaarlyksch gemaskerd, bal aan,
dat zal gehouden worden Maandag 7 Pw-
bruatj. Evenals vorige jaren worden een
aantal prijzen beschikbaar gesteld, n.l. voor"
het sieftiy'kst damescostuum, het sierlykst
heerencostuum, het meest komische dames
costuum en 't heeren dito en één voor de
beste groep. In plaats van een jury'zal, (fn
overeenstemming met den tyd) het publiek
by stemming uitmaken wie voor een prys
in aanmerking moet komen. Men heeft ruim
tyd voo^ voorbereiding, de dames zullen
dus wel gelegenheid vinden leuke of origi
neels toiletjes in elkaar te knutselen. En
wie niet zoo gelukkig is een costuum voor
zich te kunnen vervaardigen of .dit te laten
doen, zal op den dag van 't bal gelegenheid
hebben een pakje te huren.
BODEGRAVEN.
Naar ary vernemen, is met ingang van
1 Januari officieel opgericht „Rledm B.
moest worden opgenomen en verpleegd,
mocht worden verVoerd. „De
overkwam onlangs een
J, dat hij in de nabu
woning van den landbouwer Van
moest wol
daar bij 'Mi
jongeman is daar thans overleden.
Jongelieden die in het jaór 1902 gebo
ren zyri en zich moeten aangeven' voé# de
militie-lichting 1922 Wordefl daartoe in de
gelegenheid gestéld op 19 Januari a&. van
des voorpiiddagÈ 9-^-12% uur.
IJANGÊ^RUIGE WEIDE.
Het bestuur van den Poldgr Lange Weide
zal16 Januari a.s. schouw voeren over de
alooten en greppels in den Grooten en Klei
nen Boezem van dep polder.
OUDE WATER. -
De 22-jarige landbouwerszoon Hoogen-
boom uit de Roozendaalschebuyrt, die zoo
als vermeld 24 Dec. j.l. met hoofd en borBt
beklemd geraakte tusschen een boom en en
een aangespannen voertuig, is 6 Januari
aan de bekomen wonden overleden.
Jtfet spek goe<B">oper.
A'lhi,er in- de gemeeritè wordt reeds ie
kwaliteit gerookt Hollandsch spek verkryg-
baar gesteld vóór één gulden per pond.
Door den Directeur van het Post- en Te
'legraafkantoor wordt het volgende ter ken
nis gebrachtj
Vanaf 8 Januari a.s, zal het postkantoor
dés avonds gesloten zyn. Tot 7% uur dés
avonds kunnen de Busrechthouders hun
■tukken afhalen. Na 3 uur n.ni. worden Za
terdags alleen aangetcekende stukken aau
genomen waax-van Expresse bestelling ver
langd wor^t. Het Telegraaf- en Telefoon
kantoor is geopend tot 8 uur n.m.
Te Nieuwland is by de Ned. Herv. Gem.
beroepen de heer R. C. W. J. Hoek, alhier.
LANDBOUW.
Advifesoammias|e lastere land- en
tuinbouwscholen.
Ingesteld ja een commissie yan advies
over de inrichting van lagere land- en
ttuirtbouwochoJen en over d'e vraag, of het
wenschelyk is wyzigiing brengen in de
rè^eidrig \jan het lager land- en tuinbouw-
onderwys aah cursussen.
In deze commissie zün benoemd:
tot lid1 én Voorzatter dr. K. H. M. van
der Zande, in»p. van het landbouiwonder
wiy'8, 's-Gravenhage;
tot seer. J, J. Wavers, hoofdfeornin. Dep.''
van Laadbouw, Voorburg. (St.ct.)
De melkultvoer naar Dnitachland.
Naar de „Tel." verneemt, neemt de uit
voer der versche melk naar het Roergebied,
waartoe de regeering contractueel verplicht
is, trots den byzonderen hoogten prys, dien
men er In Duitschland voor betalen moet
(circó BH mark per liter) weer Jtroptere
afmetingen aan.
Ook van uit het Sa&rgebied ia, naar,aan
het blad werd meegedeeld, nu tot de Ne-
derlandsohe regeering het verzoek gericht,
ook daarheen 20.000 liter per dag te zen
den.
Deensche landbouw-producten naar
Amerika.
De Deensche landbouwer Porse. 'die deel
heeft uitgemaakt van de jongste land-
boüwdelegatie naar Amerika, heeft giste
ren te Kopenhagen mede gedeeld, dat
Deensche Zuivel bond onderhandelingen
hepft aangeknoopt met de Algemeene
Stoomvaartmaatschappy met het doel,
geregelden wekelykschen uitvoer te verkry
gen van Deensche landbouw-producten.
FINANCIEELE BERICHTEN.
WISSELKOERSEN. B
Niet-offic. noteering te Amsterdam.
3 Jaiiari 1921.
6 Jon. 7 Jan.;
Londen 11.40 lÏJoVi
BeiriJn 4.40 4.82H
lWy« 1A80 18.62%
Brussel 19.77% 19.60
Zwitserland 48.76 -t
Weenen 0.72% 0.70
Kopenhagen 60.26
Stockholm 64.60 -
Chris tianaa 50.26 -
New-York 3.10% 3.14
ECONOMISCHE BERICHTEN.
Nieuwe Duitsche «ardoliebronnen?
Den laatsten tyd ,zUn berichten gepubli
ceerd,, over nieuwe aardolie-ontdekkingen.
Daarover wordt het volgende gemeld: Reeds
langen tyd ,had men oliesporen ontdekt ten
N. van Harzburg en by de voor 10 jaar aan
geboorde a^rdgasbronnen van Neuengam-
me. De onderzoekingen hebben thans goede
resultaten opgeleverd. Een ingenieur heeft
by Harzburg groote olievelden ontdekt, die
zich om Mekkelfeld uitstrekken. Er zyn
eenige proefboringen gedaan. By eenige
van deze zag men de olie van alle kanten
snel toevloeiei), De olie moet de beste van
alle- Duitsche aardoliën* zyn. Zy is reeds
daardoor belangrijk, dpt zy in tegenstelling
met andere oliën, voor 80* Si als lichtolie
kan worden gebruikt en 45 voortreffelij
ke smeerolie levert. By nadere informaties
blijkt, dat men deie berichten met reserve
mo^t opnemen, zegt het „Berl, Tagebl."
Het is mogeiyk, dat de voorkomende olje
niet meer vloeibaar is en byv. in aardgas
omgezet of*in kf-ytlagen gedrongen.
De'betalingen gestaakt.
De British American Continental .Bank
te Londen heeft gistermorgen hare betalin-
en gestaakt. Tot September 1920 had de
lanlfr.de naam van Hannevigs Banjt,
scheepvaArtberichten!
STOOMV. MIJ. NEDERLiAiND.
iBatoe vertr. 6 Jan. van Amsterdam n
Java.
Roepat (thuisr.) pass. 6 Jan. Vlisalngen
n. Antwerpen. -O»
HOIJ.^NID—(AlMiERlKlA LIJN.
Westerclfijk, y. Rotterdam n. Baltimore,
pass. 6 Jan.'Dutogeneas.
rótterdaMsohe LLOYD.
Toba' uibr.) arr. 5 Jon. te La Roebelle.
TIJDSCHRIFTEN.
Het Masker.
Hooge drukkosten en papierprijs ten spijt
is bjj de IN e d e r 1 a n d s c h e 4J i t g e-
versmaatsehappy te 's-Gravenhage
een nieuwe periodiek verschenen, n.l. „H e t
M a« k e r", dat biykens den ondertitel wil
zyn een „Halfmaandelyks tydschrift voor
Töoneel en Opera. De uitgave stemt tot ver
heugenis immers het blad» dat, naar w« ho
pen, spoedig een ruimen lezerskring zal heb
ben gevonden, zal er veel toe kunnen bij*
drafeen om het tooneel nader tot het publiek
te brengen en daardoor beter begrepen te
worden.
De schouwburgbezoeker en ieder ander
die belang stelt.iit"hetgeen op en om de
planken gebeurt, moet zich in hoofdzaak
lateri ^inlichten door ae pers, die als zoo-
danig een buitenstaanster is. In „Het Mas
ker" tullek tooneelspelers en -schryvers het
publiekiiun eigen opvatting en tevens voor
lichting gfeven, o. a. is het de bedoeling
over bclangryke werken, voor de opvoering
beschouwingen te geven, om het zoodoende
den schouwburgbezoeker gempkkeiyk te
maken de volle schoonheid van 't werk te
genieten. Ook in ander opzicht werkt het
"'"id mee tót de kunstzinnige ontwikkeling
den lezer. .Zoo begint Johan Broek In
eerste nummer een reeks artikelen, die
belangwekkend beloven te worden, over
;t ontstaan der opera", terwyl Albert
il een causerie levert over „Het ge
en 't woord". Chrispyn Sr. Bchryft pvex
„Tooneelspeelkunst",. Simon Koster, die dp
hoofdredactie/ waarneemt, over „Tooneel en
amusement" en over „Maria Boodschap",
een mysterie-spel ,van Paul Cisudel. Vón
Eduard ^Veterman vinden we een artikel
over onzen grootsten todbeeltepelerLouis
Bouwmeester, waarby is gevoegd een por
tret van" derf jubilaris, gpteekend door H,
Melgeren.
Het is de bedpteling in ieder numjner een
portret met biographic van een acteur op
te nemen en eveneerfs in iedere aflevering
hoopt „Marqué" op geestig-ironische wy'ze
na te vertellen wat „men" „in de( vestaire"
vaft een opvoering zegt. Ten slotte is er een
rubriek „Tooneelnieuws".
Het eerste nummer houdt een belofte irt,
Met .belangstelling^ zullen we den groei
van dit nieuwe tydschrift volgen.
LETTEREN ÉN KUNST.
De Nationale Opera.
In tegenspraak met een bericht van, de
,,Tel:y' dat de directie dér Nationale Opera
zich genoodzaakt gezien heeft aan het ge
heele personeel voor te stellen, genoegen te
nemen met drie vierden van het salaris,
verneemt de „Msb.", dat de salarissen tot
nu toe volledig zyn uitbetaald en ook "Za
terdag a.s. nog op het volle bedrag zullen
uitgekeerd worden, maar dat bjj uitblyven
van de subsidies de volgende week een ver
gadering zal worden belegd, met,het perso
neel, ten einde te overleggen hoe, indien de
ontvangsten ontoereikend zyn om de volle
honoraria uit te keeren, de verdeeling der
beschikbare gelden zou moeten geschieden.
Een Rembrandt ontvreemd.
„Holl. Nb." meldt uit Hamburg: Een op
hout geschilderd paneel van Rembrandt,
40 by 60 c.M. groot, voorstellende een wef«
trekkend onweer uit een herfstlandschap,
is uit het kantoor van de bankiersfirma
Heckscher en Co. gestolen. Men meent te
mogen veronderstellen dat het stuk reeds
onderweg is naar het buitenland.
Schilderijen van Heplbrendt (Meten.
Dit hot do bankfirma E.
Hecschor in BoMyn zyn gisteren schHdta-
ryen van Reiribrcavrtt ter waarde van 18
mjJlioen gestolen. Men neemt san. dat tte
dieveri z« naar het buitenland smokkelen.
Wetenschappelijke Berichten.
Benutting van afgawerfeton stoom.
In het Chemisch Wjec-lahlatf van j4. Za
terdag schryflt dte. F. G. Waller ovar 'om-
zetting Vfux en«rgne, waaraan wü het wl-
tgemke ontileeqen:
„Het is inderdaad wondbrbaariyk, (flat
n zoovele industrieën, 'de chemische nkxt
uitgwEonderd, nog altyd miert wordlt be
grepen, dat van de totale warmte, tlite
dteor dei* atoom in het stoomwerktuig
wordt gevoerd, nog176 tot d©*'/» in den
afgewerkte® stoom voorhanden is.
Deoe warmte moet en kan veefl meer
benut woriten dan thans het gov al la, het-
«een zich vooral by den tegenwoonligen
Ihoogon koienpj-y« dubbel en dWare betaalt.
De heer Rutten 'geeflt een vernuftige com
binatie, die in de gasfabrieken kan wor
den toegepast, maar oólf. in' byna alle 'in
dustrieën is or in rmrflere of meeltere
mate een nuttig 'gebruik van cle in dfe»
afgewerkten stoom aanwezige warmte te
maken.
In die aflilereerste plaats geldt di*- voor
de chemische industrieën, die byna altijd
'voor een dfeefl- harar kook-, droog- en an
dere prrocessen stoom "van taga spanning
ikrunmen gébruiken. M»*»" ook machine-
fabriélcen eil dengelyloe industrieën hobbel,
dn den winter Voor veaiwarming harar lo
kalen belangrijke RowaaUieden atoom
noodig, die nog afltyd byna zonder" uitzon
dering als versche stoom direct uit dfe
stoom/ketels worden genomen mplaats van
uit den aflgawnrkten stoom, die onflienut
met het condénsatiewater m het riool
vlooit.
In alle gevallen, waai1 verwarmde lucht
noodig is, kan tusschen den stooracyVin
der of de tuxflaiiw eonerzydB en den conden
sator atKlerzyds oen verwarruingöl ichaam
ingeschakeld worden, waarmede lucht tot
een texnporabuur vun .30 tot 40 gr. C. loan
wwrdlen verwarmd, zonder dat eenig na
deel aan het nuttig effect van de stoom-
machine Wïordt toegebracht. Integendeel,'
hei inatalleeren van deze® luchtcondenea
ter heeft nog het voordeel dttt ér minder
wate-r voor dea condensor noodig is.„ In
mindering moet in vele gevallen gebracht r
worden het krachtsgebruik van een ven-
Llatwur, dfl« de verwarmde lucht door een
ibuizonsysteem irt de lokalen brengt, maar
dit krach tsgobruik ortbedirfdbnd verge-
léken mét„(te wiinst, die wordt vorkregen.
Deze wijze vón- benutting van dfern afge
werkte® -stoom is echter slechts weinig
toegepast." M
LAATSTS»BERICHTEN.
Mtaat van beleg afgekondigd.
BERLIJN, 7Jan. V. D. Van de Russi-
sohe grens wordt gemeld: Volgens ds
„Warschawskojs Skowo" heeft de Sovjet-'
regeering over gebJel Podolië en den sec
tor aun de Roeinéensche grens den staat
van beleg afgekondigd.
De toestand der Koninginemoeder.
Men seint ons uit den Haag:
Het ochtend-bulletin luidt: De Koningin-
moeder bracht een rustiger nacht door. üe
pyn in de wonde is veel vepxindenl an de
algemeene toestand is bevredigend geble-
ven. rxi
W. g. H. G. Lameris
G. L. de Joagh.
Geen relatie met de contra-revoluiionaairen
Naar ons is gebleken, is te he voegde r
plaats niets bekend van het' in een pers
publicatie gemelde als zou de ex-Duituche
khxonprin» sedert zyn verblijf op Wierin-
,gen in voortdurende relatie staan met con-
tra-revolytionnaire groepen in DuitschlanA
wier duql zou zyn den monacchistischen
staatsvorm weer in te vqeren, ea dat voor
het aanhouden disr betrekkingen een lyfbe-
diende van den gewezen kroonprins als ge
heim koleriër dienst zou doen (dit is dus
een tegenspraak van het bericht uit „Het
Volk", giiteren te dezer plaatse vermeld.
Red. G. Ck)
Ingediende Wetsontwerpen.
Naar wd vernemen, zyn dei wetsontwer
pen betreffen re een technische herziening
van de KiesVet, van de Provinciale wet eir
van de Gemeentewet, waaromtrent door den
Voorzitter der Tweede Kamer bericht werd
dat ze -voor de weder-byeenkomat na het
Kerstrecès zouden inkomen, reeds naar de
Tweede Kamer verzonden en zullen ze zeer
spoedig, hoogstwaarsehynlUk nog heden
avond, in druk verschijnen.
De Itoiterdamsche Handels- en
Landbouwbenk.
Uit Rotterdam wordt geseind: De cen
trale recherche heeft gistermiddag eèn in-
'Val gedaan in de drukkerij der „Fakkel" in
de Sclxoterboschstraat, waar 10.000 circu
laires der Rotterdamsche Handels- en Land-
bouwbank werden gevonden bénevem» 10.000
beleen-briefjes voor de uit te schryven 4e
Rotterdamsche premie-leening der Bank,
waarvan 4 Februari de uitloting zou plaats
hebben. De politie xupm ze in beslag. Ook
Iwas er nog een grout aantal obligaties van
*>n premieleening die in plaats van 710.40,
100 moesten kosten. Hej kantoor aan den
fóordsingel is verdwenen en i« thans ge
vestigd te Amsterdapi, Sarphati-straat 8.
Als directeur treedt op een brÓ<r van den
oud-directeur.