STADSNIEUWS.
handelstransacties voor R/usland. Het is
«liet in overeenstemrminig met de feiten,
dlat zyn yyoegeire gedragingen in Engie-
iond» een redelijken gtrond zouden hebben
gevonnd voor zyn niet toelating in dat
'land. De feiten a^jn: Hdj verbleef toenter
tijd in Engeland, zoolang als de Britache
vertegenwoordügere in Rusland waren en
hy veeildert Londen pu op het oogenfclik,
toen de Russische regeering gedwongen
iwas om de temgiroeping van Lockhart,
den Britschen vertegenwoordige/r, te vra
gen, die samenspanningen tegen de Rus
sische regee/ring en de voornaamste le
den daarvan organiseerde. Heel het feit
wan Litwinof'e niet toelating kan alleen
/worden beschouwd ak een weloverwogen
poging tot obstructie en tot het opwerpen
van hinderpalen by' hot herstellen van nor
male en vreedtoame betrekkingen tueschen
Engeland fn Rusland, die voordeelig voor
Ibeide partyen zjjn.
Verder moeten wy vaststellen, dat «le
vertraging van Krasein's vertrek naar
Kopenhagen alleen te wijiten was aan het
eindelooze uitstellen ,van de rijde van de
Britse he regeering, van het aanvaarden
van die commercieele en technische des
kundigen, die hem zouden vergezeilen.
De nota gaat dén uitvoerig na alle ma
nieren waarop Engel and' de onderhande
lingen heeft vertraagd. Ze herinnert aan
het plotseling vertrek van V^yase, die Bri
oche handtelteafge/vaardrgdie, uat Kopenha
gen, het stellen der politieke eisehen, enz.
Ze protesteert tegen de ongegronde be
schuldiging, die geuit werd1 ten opzichte
van Kamenef, den voorzitter van de Rus
sische afvaardiging, en die gebruikt werd
als een voorwendfeel ,voor het uitstellen
van dte overeenkomst met Rusland.
'Herinnerd! wordt voorts aan de ^g. sub
sidie die aan dte Daily Herald zou rijn aan-
gebodlen en den verkoop der kroonjuwee"-
len welke die Russische regeering toenter-
tyd heeft tegengesproken, aan het voor-
wendbel dlat de Engelsche regeering vond/
voor verder uitstel in de aanwezigheid van
Britsche gevangenen in een sbaat die niet
onder Russisch toezicht is, Aizerbeidlejan,
e. d De nota besluit: Het is duidelijk, dlat
een omschrijving van het wederzijdsche
belang van beidte staten alleen kan wor
den gevonden dbor politieke onderhande
lingen, en het is in aulk een conferentie,
dat de overeenkomst van Juni en Juli, be
vestigd by onze nota's van 3 November
en 4 December, voorriet.
Wy koesteren de hoop, dlat d)e Britsche
regeering niet die schuld op zich zal wil
len laden van het afbreken der onderhan
delingen met Rusiamdi door af te wijken
van de reeds dbor de twee regeeringen
gesloten overeenkomsten. Rusland1 van zijn
loant heeft geen oprechter verlangen dan
het herstel van den bandtel en dten vrede
met Engeland.
Krassin, de leidter der Russische han
delsdelegatie, is op zijn doorreis naar Mos
kou te Berdyn aangekomen. Vandlaag za>
hii rijn rei* voortzetten.
Aan d'e Vorwarts wordt uit Miunchen
geméld: Over een plan van generaal Hoff
mann tot uitroeiing van het bolsjdvia tte
verneemt die Miinehener Inlost, dat Adolf
Erschiberg het plan aan tien Franschen ge
zant te Milnchen en den Engeischen con-
sulrgeneraal aldiaar 4 weken geleden heeft
voorgelegd Een afbchriflt van het docu
ment werd! ter hand1 gesteld aan den Fran
schen journalist G/uiHeviile, een oud1 ca-
valerie-offlicier, die sedert eenigen tyd' aan
de redlactie van de Temps te Parijs ver
bonden is. Ook generaal Malcolm en twee
Engeflsche journalisten ontvingen een af
schrift. Hoffmann betoogt, dat een goed
uitgerust exped/itieleger van 250.000 man
frontbroepen voldoende zal zijn om de
macht van het Roode leger te breken, ter-
wyi met behulp van een gemakkelijk voor
te breidten oproer een einde aan het Ra
tten systeem zou kunnen worden gemaakt.
De Entente heeft echter niiet het gering
ste pflan om op Hoffmann's voorBtellien ir.
te gaan, tenrij de Sovjet-regieering dbm
genoeg zou zijn om de westeiyke randsta
ten en Oost-Pruisen binnenkort te bedrei
gen. Br is echter niets, dat op een derge-
iyk voornemen wijst. De vertrouwensman
nen van Engeland' bobben integendeel be
richt, dat de Sovjet-regieering alle moeite
doet om tydens de verademing op dit
oogenlblik te geraken tot een vredelieven
der organisatorLschen arbeid, teneinde den
toestand dier stedeiyke bevolking, dSe on
getwijfeld in hooge mate troosteloos is,
zooveel mogelyk te veiheteren.
Te Wkutiwostok heeft zich een Jnpansch-
Aznenikaansch incident voorgediaan. Lud-
teriant L&ngdlon werd! daar gedood) door
een Jspianschen schildwacht. Een Japansch
wfficier meldt, dat de schildwacht beweer
de dat hy den vreemdeling toeriep, die
toen met zijn revolver op hem schoot. De
schildwacht ging de wacht halen, doch
toen men terugkwam was de ander ver
dwenen.
•Langdon heeft voor zijn «lood neg ver
klaard dbt hy op het bevel van de schilde
/wacht had halt gehouden, tot die zei
„Americanrici." Daarop antwoordde hy
dat hy' dat was en liep dbor. Toen hij on
geveer zes voet voorbij dte schildwacht
was, vuurde deze. De kogel trof U©m in
den rug, waarop hy terugkeerde en twee
revolverschoten loste. Hij was in volle uni
form en zoowel' uit rijn kleenea als uit
rijn wonden blijkt, dat hy ia den rug ge
troffen werdt De kogel Is er aan den lin
kerkant van rijn bonst weer uitgekomen.
De Japansche autoriteiten ziUn zeer on
der den indruk en verieeaeo alle hulp bij
het onderzoek.
BUITEN LAN D8CH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
De moord op Rous Luxemburg.
'Naar de „Vorwünta" meldt, heeft een
vertegenwoordiger van die familie van
Rota Luxemburg aan den procureur-ge
neraal 't verzoek gedaan om op grond van
de verklaringen van den jager Runge, te
gen een aantal per acme n, voor het meeren-
cteel officieren van hert hotel „Eden", op
nieuw een instructie In te stellen, onder
beschuldiging van aanstichting tot moord,
medeplichtigheid aan moordl, het lal en
orjt&nappem van gevangenen, enz. In dit
verzoek wordt betoogd, dlat een ndeuw ver
hoor van Runge slechts dlan de wtaarheid
aal dfiene/n, wanneer het met een derge-
lyken spoed' plaats heeft, dat de deelne
mers aan de daad en de /medeplichtigen
tevoren geen gelegenheid hebben sugges
tie op Runge uit te oefenen.
ENGELAND.
Kunstbeoefenende ministers.
Minister Winston Churchill schildert in
zyn vryen tyd en hy heeft het zoover ge
bracht, dat werk van zyn hand thans ten
toongesteld is by een kunsthandel in de
Rue Royale te Parys. Maar hy wil het niet
weten en hy heeft zyn schilderijen daarom
geteekend met den schuilnaam Charles Mo
rin. Maar in ingewyde kringen is men toch
wel van zyn liefhebberijen op de hoogte. Ze
dagteekent van voor enkele jaren. Het was
in het midden van 1915. Winston kwam
voorby een winkel in schildersbenoodigdhe-
den, bleef er een tyd voor staan kyken, en
ging ten slotte naar binnen om alles in te
slaan wat een schilder noodig heeft. Hy zet-
te zich aan het schilderen, begon met land
schappen en toonde zich een geboren schil
der. Trots al zyn drukke bezigheden als mi
nister produceert hy heel wat. Ook andere
leden van het ministerie beoefénen de een
of andere kunst. Zoo heeft Sir Eric Geddes
een mooie, welluidende stem, Lloyd George
zingt Schotsche ballades en liederen in het
Welsh en Sir Hamar Greenwood is een ge
oefend zanger. Als men goed zocht zou er
wellicht een mannenkwartet uit het mi
nisterie zy'n samen te stellen.
OOSTENRIJK.
Proces telgen de Hab/iburgero.
Een. Wieensche medewerker van de „B.
Z. am M." schryft aan zyn bladi:
V/oor heit kantongerecht Landfetrasze
heeft heden de eindfoehandelipg van een
proces plaats gevonden, waarin als eischer
een natuurüyke zoon van den indetrtyd' te
Senajewo vermoorden aartshertog Franz
Ferdtinandl optradl, een zekere Kurt H.,
Ae van de dlrie wettige kind/eren van den
aartshertog Sophie Max en Eröst Hohen-
be/rg een bedrag van twiee mallioen van
hun vadlerlyk erfdeel vordlerde.
Franz Ferdinand' had' in 1889 de moe
der van den eischer in ddt getting, toen
een 15-jarig meisje van onbesproken ge
drag op straat aangehouden en haar over
reed, met heon mede te gaan. Zij kreeg
later van haar verleider een geschenk van
5000 gulden, terwyl voot het inmiddels
geboren kilnd een bednag van 41.000 kro
nen werd gedleponeexd. Thans is ay ge
huwd en woont in Amerika.
Haar zoon deelde tydiens den loop van
het proces medte, dat hy in 1918 gedemo
biliseerd was en toen zondter eenage mid
delen, zelfs zonder behoorlyloe kleeren op
straat stond» Men had he«m 50.000 kronen
'aarvgebodten onder voorwaarde, dat hy dan
van elke vordering op de nalatenschap
van z^n natuuriyken vader zou afzien. In
zyn treurigen toestand had hy dat ge'd
moeten aannemen.
Hy had thans aan ex-keizer Kari een
schrijven gericht, waarin hy hem verzocht
als hoofd van de familie te bewerken, dat
aan den tjoon van Franz Ferdinand recht
werd gedaan.
De rechter verzocht dien eischer zyn
vordering in te trekken, daar hy zich 5n-
dlertydl door zyn handteekening verbonden
had, geen aanspraak meer te zullen ma
ken op eenóg (feel van de nalatenschap van
zyn natuuriyken vader en hy misschien
langs een anderen weg meer succes zou
hebben. Daar ook zijn vertegenwoordiger
deze opvatting was toegedaan, trok Kurt
H. zyn vordering tegen de familie Hohen-
berg ito.
BINNENLAND.
Het Kamerlid Bongaerts
Het lid der Tweede Kamer ir, Bongaerts
zal, naar het Huisgez. meldt, in den loop
dezer week naar Egypte vertrekken om
daar als scheidsrechter op te treden in een
geschil tus8chen de Egyptische regeering
en een havenbouwmatschappy. De heer
Bongaerts zal vermoedelyk ongeveer een
maand uitlandig biyven.
Het Nieuwjaars-diner ten Hove.
Naar het Cori. Bur. verneemt, zal het
diner, door H. M. de Koningin aan te bie
den aan hoofden der te 's-Gravenhage geac
crediteerde gezanten en hunne echtgenoo-
ten, hetwelk in verband met de zeer lichte
ongesteldheid der Koningin uitgesteld
moest worden, thans plaats hebben op Dins
dag 18 dezer.
De voorzitter vattedPen Raad van Arfteëd
te Rdrttepdam.
Naar Het Volk vernoemt, heeft de heer
van dier Heggie Sties, voorzitter van den
Raad van Arberidf te Rotterdam, ontslag
aangevraagd/ tegen l'*Febr. a_a.
Een nieuwe dienstregeling.
Wyi geen enkel spoorboekje meer met
zekerheid is te raadplegen, heeft de directie
van de Nederlandsche spoorwegen besloten
volgens de „Res.-Bode", tegen 15 Januari
a.s. een nieuwe dienstregeling het licht te
doen zien.
In de winterdienstregeling zy'n o.m. de
volgende wijzigingen aangebracht:
Reizigers van de stations der iyn Hoek
van HollandSchiedam, naar en over Den
Haag mogen met de treinen 1941|26 over
Rotterdam D. P. reizen.
Reizigers van Kethel naar en over Den
Haag mogen met de treinen 1015|210 over
Rotterdam D. P. reizen.
De werkloosheid.
In de gisteren gehouden vergadering der
Provinciale Staten van Noord-Brabant,
deelde de directeur der gemeentelyke ar
beidsbeurs te 's-Hertogenbosch, de heer
Foppele mede, dat hy dezer dagen met
eenigé leden van 't Bossche Gemeentebe
stuur op 't Departement van Binnenland-
sche Kaken is geweest en daar de ontstel
lende mededeeling had gehoord dat ter-
wyi Ijet aantal werkloozen in 'tland nu
zoow«t 100.000 bedroeg op het departe
ment de Verwachting bestond, dat de ma
laise nog zoo zou toenemen, dat weldra
50 k 60» van de Nederlandsche bevolking
door het Ryk zou moeten gesteund worden
en dat die toestand nog wel drie jaren zou
duren.
Vergadering van secretarissen van
Kamers van Koophandel.
In verband met de reorganisatie der Ka
mers van Koophandel, was gistermiddag in
een der zalen van het American-Hotel een
vergadering belegd van secretarissen der
commissies (bedoeld by art. 26 der Wet op
de Kamers van Koophandel 1880) onder
voorzitterschap van den heer H. de Graaf
uit Dordrecht, ten einde in de toekomst tot
meerdere samenwerking van de verschillen
de Kamers te geraken.
In zyn openingswoord wees de heer de
Graaf er op, dat uit de opkomst van. deze
vergadering en uit de vele blyken van sym
pathie met het plan tot nauwere samenwer
king, die by spr. waren ingekomen, voldoei»-
de gebleken is, dat deze samenwerking
noodzakelyk wordt geacht.
Na een kort inleidingswoord van mr. A.
Vogelsang uit Utrecht, die met nadruk nog
eens wees op het groote belang van nau
were samenwerking werd na eenige discus
sie een vereeniging geconstitueerd. Als
voorzitter van het voorloopig bestuur werd
met algemeene stemmen gekozen de heer
H. de Gfaaf uit Dordrecht, tot secretaris
de heef R. Houwink u»t Meppel en tot pen
ningmeester mr.. C. D. Salomonson te Am
sterdam. Als plaas van samenkomst werd
voorloopig gekozen Amsterdam.
De Opium-Conventie.
Gisteren heeft d« zaakgelastigde van
Zweden, op het ministerie van Buitenland-
sche Zaken in Den Haag namens zyn re
geering het protocol onderteekend, betref
fende het in werking stellen van de opium
conventie, welk protocol op het ministerie
van Buitenlandsche Zaken ter teekening is
neergelegd, ingevolge het besluit van de in
1914 te 's-Gravenhage gehouden Derde
Opium-Conferentie.
Boekdrukkerspatroons.
Te Utrecht is een vergadering gehouden
van boekdrukkerspatroona, met het doel een
organisatie op te richten van patroons, wel
ke zich niet kunnen vereenigen met het
doel en streven van de bestaande boekdruk-
kersbonderi.' Aan het voorloopig bestuur, be
staande uit de heeren S. C. van Wieringen
te Alphen a. d. Ryn, E. A. Prins te Aarlan-
derveen, de firma W. over de Linden te
Enkhuizen en de firma J. en A. van
Krammen te Alphen a. d. Ryn, werd opge
dragen de statuten en het huishoudelyk
reglement der nieuwe vereeniging te ont
werpen.
Vier. van Nïwkrïatniadve gjj/neetiten.
Onder leiding van burgemeester mr. F.
van Lamsohot is Woensdag in Oasdno te
'fe-Hertogembosoh opgericht de afdteeling
NoondnBrahamt van de Vereeniging van
Nederlamlsöhe Gemeenten. Vijf gemeen
ten waren vertegeixwroordtig)dt
Alls voorloopig bestuur werden gekozen
mr. F. van banschot, burgemeester van
's-Hertogenibosch, voorzitter; mr. dr. Vonk
die Botih, burgemeester van Tilburg; en
vertegenwoordigers der gemeenten Rer-
gen-op-Zoom, Ddnte'l/oord en Veghel.
Besproken werd' de finawcieele verhou-
dunig tusschen rylt en gemeente en het
voorstel-jhr. De Geer.
(lelden voor de> vlucftvtefingten uit de Krim.
Het hoofdbestuur van het Nederland
sche Roode Kruds dieelt medie, dat het door
ingekomen giften in staat was, een eerste
geldpendting groot 4778.96 aan het Ne
derlandsche gezantschap te Konstantdmo-
pel ter verdeeling onder vluchtelingen uit
de Krim af te ze«vden.
EERSTE KAMER.
Zitting van 13 Januari 1921.
Aan de orde is het I nieuwe
Wetboek van Strafvordering.
De heer Lucassen (a.r.) heeft bezwa
ren tegen het optreden van den kanton
rechter als hulpofficier van justitie en
rechter-commissaris len tegen het onver-
wyid oproepen voor den kantonrechter.
De heer Van den Berg (a.r.) acht
vorm en inhoud van het ontwerp over het
geheel uitstekend; hy dringt aan op spoe
dige invoering.
De heer Mend els (b. d. a. p.) zegt te
meenen, dat het ontwerp niet ver genoeg
gaat in de richting van het accusatoire stel
sel en nog te veel inquisitoriaal blyft. In
geen geval zyn z. i. de rechten van den ver
dachte te groot gemaakt.
Spr. wyst op verschillende nieuwe bepa
lingen, waarby de positie van het openbaar
ministerie ten nadeele van den beklaagde
wordt versterkt. Hy biykt voorstander van
afschaffing van het instituut van den rech
ter-commissaris.
De heer Binnerts (u.l.) begroet het
ontwerp met sympathie. Het bevat zeer be-
langryke verbeteringen.
De heer Vande r.M aessende Som
bre f (r.|c.) bepleit afdoening van kanton
gerechtzaken buiten proces.
De heer Van der Hoeven (c.h.) zal
gaarne voor het ontwerp stemmen.
Ten 5 uur worden de beraadslagingen
verdaagd tot heden 11 uur.
LAND- EN ZEEMACHT.
De strepen verdwijnen.
Het voornemen bestaat, in verband met
ter zake aan het departement van oorlog
ook met de verschillende onderofficieren-
vereeni gingen gehouden besprekingen, om
de distinctieven, thans de militairen bene
den den rang van adjudant-onderofficier
aangevende, te vervangen door bronzen on
derscheidingsteekenen op de kraag van een-
voudigen aard en minder hooge prijzen dan
de thans bestaande gouden en andere ga
lonnen.
Hierdoor zouden dus afgeschaft worden
de bekende mouwdistinctieven voor ser
geanten-majoors, sergeanten en korporaals.
OtoZE KOLONIëN.
De toestand onzer Koloniën.
Blykena het voorloopig verslag der Twee
de Kamer over de begrooting voor Curacao
voor 1921, gaven sommige leden als hun
meening te kennen, dat ook de toestand van
deze kolonie allesbehalve rooskleurig is en
dat ook hier achteruitgang is te bespeu
ren.
Aruba, Curacao en Bonaire beginnen hoe
langer hoe meer van hunne beteekenis te
verliezen.
Phosphaat aloë, goud, producten die
vroeger op deze eilanden werden voortge
bracht hoort men daar thans niet meer
noemen. Op St. Eustatius, St. Martin en
Saba wordt zelfs geen Nederlandsch meer
gesproken. De transitohandel, waarvoor Cu
racao scheen aangewezen, blykt niet aan de
verwachtingen te hebben voldaan. Als mid
del tot'verbetering is meer dan eens ge
noemd het brengen van de verschillende
eilanden, of althans de_ beide groepen van
eilanden, onder een afzo'nderlyk bestuur. De
hier aan het woord zynde leden verwachten
van zulk een decentralisatie geen heil. Zy
vroegen zich integendeel af, of het tydstip
niet is gekomen om de West-Indische ko
loniën in haar geheel onder één bestuur te
brengen, gevestigd te Paramaribo. Gaarne
zouden deze leden het oordeel van den mi
nister hierover vernemen.
De algemeene herziening van het regee-
ringsreglement, welke o. a. de zoozeer ge-
wenschte verbetering zal moeten brengen
in de wyze van samenstelling van den Kolo
nialen Raad en in de vertegenwoordiging
van de eilanden buiten Curacao, laat nog
steeds op zich wachten. Gaarne zou men
vernemen, waaraan dit is te wyten.
De Koloniale Raad, heeft van de z.g.n.
Wenschelykheidsverordening 1920 o. a. de
artikelen 67 (betreffende tegemoetkoming
in de kosten van vervoermiddelen van voet
gangers van de verschillende goedsdiensti-
ge gemeenten) en 122 (betreffende vergoe
ding van overtochtskosten van 3 zuster-
verpleegsters) afgevoerd.
Verscheidene leden verklaarden dit zeer
te betreuren. Zy achten opneming van deze
beide posten in de begrooting zeer ge-
wenscht en zouden in verband daarmede
den minister wenschen te verzoeken, als
nog een beslissing in dezen zin te willen
nemen.
Aangedrongen werd op het betrachten
van grooten spoed, by de totstandkoming
van de voorgenomen verhooging van de te
genwoordige ambtenaarssalarissen.
LUCHTVAART.
Een onprettige daling.
Toen op het vliegveld te Vlissingen gis
terenmiddag twee vliegtuigen, die proef
tochten deden, daalden, maakte een der ma
chines daarby een ongewenschte duikeling
en werd beschadigd. De bestuurder, een
Engelschman, bleef ongedeerd.
POST EN VERKEER.
De sluiting der postkantoren.
Naar aanleiding van de mededeeling van
den directeur-generaal der Posteryen en
Telegrafie, dat de sluiting in het zuiden dea
lands is ingevoerd op een aantal kantoren,
ven welke proef-ondervindelyk gebleken
was, dat er in de middaguren weinig of
geen publiek kwam enz. en verder, dat den
directeuren van de betrokken kantoren in
dezen eenige vryheid van handelen moest
worden gelaten, schryft een postdirecteur
aan de „N. R. Ct.":
Ik wensch te verklaren, dat op myn
kantoor, en naar ik weet op vele andere,
proef-ondervindelyk niet gebleken is, dat er
in de middaguren weinig of geen publiek
komt, om de eenvoudige reden, dat er to
taal geen proef werd genomen.
„Ook werd ons geen vryheid van hande
len gelaten; wy werden verrast door een
opdracht terzake van hoogerhand. Trou
wens, geen directeur, bekend met de be
hoeften van het publiek en de practyk van
onze diensten, zou ooit geadviseerd hebben
tlftk sluiting juist gedurende de uren, waar
op zoo velen alleen gelegenheid hebben hun
ne zaken ten postkantore te behandelen".
De hooge spoortarieven.
In de vergadering van de Kamer van
Koophandel te 's Gravenhage werden de
hooge spoortarieven besproken. Nu de ko-
lenpryzen 50 gedaald zyn, meende men,
dat het voor handel en industrie te wen
schen ware, dat ook de tarieven wat naar
beneden gingen.
De Commissie van Verkeer zal zich met
een onderzoek in deze kwestie belasten.
LETTEREN EN KUNST.
De voorzitter van Toonkunst.
Geiyk men weet, zal mr. D. Fock naar
aanleiding van zyn benoeming tot gouver
neur-generaal van Nederlandsch-Indië af
treden als president van de Maatschappy
tot bevordering van de Toonkunst, een af
treden, dat door hen die zyn yverigen ar
beid voor de belangen van Toonkunst ken
nen en van de resultaten van dien arbeid
hebben mogen genieten, zeker met leedwe
zen tegemoet gezien wordt.
Over zyn opvolger zal in een buitenge
wone algemeene vergadering die nog deze
maand wordt gehouden, een beslissing wor
den genomen.
Naar men verneemt wordt als eerste can
did aat genoemd het Kamerlid Jhr. mr. dr.
E. A. van Beresteyn.
GEMENGDE BERICHTEN.
Het autouondeiuk by Wensnur.
Hot Vod/, verneemt nader over dirt on
geluk:
Het was Woensdag/avond om 6 uur stik-
donk/er op dien Leucfcschen straatweg onder
Wfcssenoar. Het woed en regende en slechts
het licht van voortsnellende auto'B be
scheen den straatweg.
Dat licht is de oormak geweest van
het ongeluk, dlat twee memschen het leve®
gekost heeft. Een motorrywiel, bestuurd
door een inwoner van Rottendam, terwyl
een stadgenoot van hean op de dtuo-zrilttinj
had! plaats genomen had een defect ge
kregen. De berydens waren afgestapt om
het euvel te herstellen, toen er een vracht
auto uit den Haag aartkrwtam. Tegel yker-
tyd verscheen een auto uit de richting
Ledden. Nu schynt dte bestuurder daarvan
niet hert gebruik gevolgd te hebben om bjj
het ontmoeten van een anderen auto de
licht/werper aan die voorzyde van het voer
tuig te dbovem, zoodiat dan alleen de z(j.
lichten hlyven branden. De bestuurder
van den vrachtauto moet ten minste ver
klaard' hebben, dat hy, uitwijkende voor
den ander door den liichtikeg«el van dezet
zoodanig Werd verblind!, dlat hy niet zag;
dat hy daarby recht op dien motorfiets
aanreed
De beidie Rotterdammers, de heeren van
't Hoogerhudts en van Wyk, zagen op hel
laatste oogenlblik, welk gevaar hen dreig,
dte. Zy trachtten met hun voertuig nog
waar den kant van den weg uit te wijken,
dioch te laat. Zy kwamen onder den vracht
auto. Een hunner bleef met een gapende
wonde aan het hoofld liggen, den ander
giingien d)e wielen van de auto over het
onderiyf en toen men ze te hu'.p snelde,
bleken de levensgeesten geweken te i^n.
De lyken zyn door dte Wassenaa'sche po
litie weggehaald e»n een ondlerzoek is in
gesteld!, in hoever/re hier schuld is aan tt
nemen. De nummers dier by het ongeluk
betrokken auto's zyn békend. Bedde slacht
offers zyn ongehuwdl
D,e dubbele moord te Hengelo.
In verband met den dubbelen moori,
het vorige jaar te Hengelo (Geld) ge
pleegd, is thans de .metselaar J. L. aldaar,
die tydiens den moord aan de woning vu
de slachtoffers werkzaamheden verrichte,
gearresteerd en gevanktelyk naar Zubphcn
gebracht. L. wordt verdacht meer van de
zaak te weten, dan hy by het eerste on
derzoek heeft losgelaten.
De moordaanslag te Purmerend.
Gisterenmorgen is mej. B., die verdacht
wordt Zondag getracht te hebben hair man
te vermoorden, naar Haarlem overgebracht
Naar de „Tel." verneemt, heeft zy voor
den officier van Justitie een volledige b»-
kentenis afgelegd.
Poging tot moord en zelfmoord.
Omtrent het gebeurde in de FalckstrMt
te 's-Gravenhage, waarover we gisteren een
kort bericht gaven, wordt nader gemeld, dat
de man bekend heelt uit jaloezie zyn vrouw
te hebben willen dooden en daarna zichzelf.
Hy heeft haar en zich zelf de verwondingen
toegebracht met een scheermes, dat in de
woning is gevonden. Tot dusver is de toe
stand ook van de vrouw niet levensgevaar-
lyk. De politie doet nog verder onderzoek
in deze zaak.
Dtet crisis in de industrie.
Aan de werklieden dier firma C. Kürr
en Ox te Tied, die sedert de mobilisatie
belast waren met het gieten van koperen
.platen, is ontslag aangezegd, daar dte fir
ma dleze platen thans goedkooper is
Duiibschland ve/rkrygen dan ze zelf fabri-
ceeren loan.
Stopzetting.
De Eerste Nederlaauiscbe Bont/weverij
te Qldenizaal, te vorigen jare in werkutr
gesteld, heeft thans weder haar bedrijf
stopgezet. Ook in de touwfabriék van d«
firma Gebr. Wedlimk aldaar wordt tij de'ijk
niet gewerkt.
Steun aan werkloozen.
Naar de Tel. verneemt, heeft de Vereeni
ging van Textielfabrikanten te Enschede,
omvattende de grootste ondernemingen in
Twente, een ontwerp-steunregeling aan
den minister voorgelegd, welke principled
belangryk afwykt van het systeem van den
minister.
Zy gaat daarby uit van het standpunt,
dat de werkloozensteun ook inderdaad bet
karakter van ondersteuning in den nood
moet dragen, en dat de uitkeering aan on-
gehuwden belangryk minder moet bedr»
gen dan die aan de gehuwden, en niet
mag uitgaan boven een bedrag, noodzake
lyk ter voorziening in de meest noodige be
hoeften.
Op deze voorwaarde verklaren de En-
schedesche fabrikanten zich bereid mede te
werken aan een steunregeling, echter
met de nadrakkelyke nevenvoorwaarde, dit
dit systeem zal worden toegepast in de ge-
heele werkloozensteun, in alle bedryven,
over het geheele land.
PriUzen van v|eesch.
In Maastricht is de prys der vette var
kens 66 cent per pond levend gewricht
Varkens voor export tot een gewöcfct vM
150 pond dioen hoogstens 62 ct. per pond.
De prijzen van het varkensvleesch te
Hiel zyn tihans verlaagd tot 1.35 frican
deau en ro/llodte, 1.30 lappen, 1.20 kar
bonade, 1.10 mager en 1 vet spek.
G^edatmvmrikeer met Duitachland.
De Tel. verneemt uit Duitschland, dit
de toevoer van goederen naar Nederland
op Duitsche stations zoo groot is, dat ge®
wagens genoeg aanwezig zyn om alles te
laden en derhalve geen treinen genoef
geformeerd kunnen worden. Vandaar, dit
af en toe een opeerihoofMng volgt van e*-.
tna-treinen met afwijking van de officieel e
dienstregelingen. In de komende dagen
wordt een sterke aanvoer in ons land ver
wacht.
Instorting te Heerlen.
Gisteren had op de terreinen der bouw-
vereeniging „Samenwerking" een grondin-
storting plaats. De ongehuwde arbeider
Heuts en de gehuwde arbeider Van Kan,
beiden uit Schin op Geul, werden onder de
grondmassa bedolven. Van Kan kon spoedig
worden bevryd en bekwam alleen lichte
kneuzingen; Heuts daarentegen-was er «r-
ger aaD toe. Dr. de Wever verleende de eer
ste hulp terwyl Heuts tevens de laatste H.
Sacramenten der stervenden werden toege
diend. In zorgwekkenden toestand werd het
slachtoffer met den auto van den Genees
kundigen Dienst naar het hospitaal ge
bracht.
Vrouwen de straat op.
Onder dit opschrift was door de soc.-dem.
Vrouwenclub te Amsterdam een oproep ge
daan, ten einde gistermiddag een optocht
te houden, die bedoeld zou zijn als opwek
king om gisterenavond ter vergadering in
gebouw Diligentia te verschynen, waar de
heer Gulden de woningtoestanden zou be
spreken.
Herinnert ge nog onze oude straat
actie? Hoe wy in de omstreken van Uilen
en Kattenburgerstraat door de vrouwen
werden ontvangen? Hoe op een binnen
plaats in een dier straten de vrouwen acht-
urenmarsch begonnen te zingen, als ze ons
ontwaarden
Zoo heet het geestdriftig in den oproep,
die besluit:
Allen present, hoor! Deze eerste mid
dag in het nieuwe jaar moet op z'n ouder-
wetsch slagen!
Het resultaat is geweest, dat vier vrou
wen op de afgesproken plek op het J. D. M.
plein aanwezig waren.
Obstructie In den AmatmUmschep
gemeenteraad.
De communisten hebben in den AJmster-'
tltomschen gemeenteraad, naar aanleiding
van de ilntcrpel 1 atae-«aanvrage van den heer
Ceïly over de "werkloosheid obstructie ge>
voerd. I
J. C. S. geeft er in het Raadteoverzicht
van die Tel. o.a. die»volgendie beschryving
van:
De beestenbendte Is losgebroken. In Ber
lijn beheerscht óe publieke tribune tegen
woordig de behandeling der gemeente-
aaken. Zoover is het hier nog wel niet,
doch ook dit aal nog wél komen. Niu is het
alleen nog maar d'e vyf man sterice com
munistische fracbiie die dten boon aangeeft.
En het ils een friasche toon! De kopstoo-
ter Colliy, dte ayn ochtenduren besteed
met zich van de bouwvakken te laten zet
ten, die hy bezet heeft, is het schoone
vernuft dat de obstructie leidlt. He* feit,
dat die Raad de interpellatie over dte werk
loosheid niet onmiddellijk behandelde,
greep het vyfltal aan om een even onsma
kelijke als domme obstructie te voeren.
Onsmakelijk omdat geen der vyf over vol
doenden geest beschikt langer dan VÜ'f
te
lyk heeleimaal geen sprake n*
interpellatie te behandelen.
m avond had het al
ten geregend; de Voorzitter, d)ie bdj elke
nieuwe stemming prikkelbaarder werd,
barstte edndteiyk los en bezwoer „hert wei-
te interrumpeeren en stolde zoo spoedig
nwxgeiyk een partieale herziening van het
reglement van orde in 't vooruitzicht, een
maatregel, die reed/s minstons een half
jaar geleden genomen had moeten wor
den.
Over deze verklaring van den Voorzat
ter eischte de communistische aanvoerder
het woord. Dit wedgerdle de Burgemeester
hem te geven, waarop een keet ontstond,
dat eerst d-e publieke triibune ontruimd
werd, waarna de Voorzitter de vergade
ring schorste.
By d'e heropening protesteerde die ge
heele communistische fractie en wenschte
stemming over het voorstel van den Voor
zitter, den heer Wynkoop het woord' niet
tte venleenen, welk voorstel met dte stem
men der communisten tegen, werd aange-
Wiat er verdter gebeurd1 is, weet ik niet.
Misschien heeft de Voorzitter ten slotte
de branxfiweer gerequireerd om de zaal
schoon te spuiten. De afdeeling „Dryvend
Vuil" van de gemeente-rediniging is mis
schien mede op het terrein aanwezig ge
weest.
Onbestelbaar.
Het „Vad." heeft uit onbekendheid met
den intiemen dienst by de post een onbil-
lykheid begaan. Toen het blad het lot ver
meldde van den brief, die wegens afwezig
heid van den geadresseerde naar den Haag
is teruggezonden, heeft het gemeent, dat 't
stuk achtereenvolgens door de handen van
alle bestellers was gegaan. De stempels, die
er op waren gezet, hadden dit vermoeden
doen ryzen. Zoo gaat het echter niet. Een
brief met onvoldoend adres wordt in het lo
kaal waar de bestellers hun bezending kry-
gen, getoond aan alle leden van het perso
neel en elk ontkennend antwoord op de
vraag naar het nader adres wordt gevolgd
door een afstempeling.
Een der chefs meende, dat er met den
brief volkomen correct was gehandeld.
Een schenking.
Het kasteel te Helmond, laatstelyk be
woond door jhr. C. Wesselman, is namens
de familie met het bybehoorend park aan
de gemeente overgedragen, die het als gt
schiedkundig monument zal in eere houdei
De schuld van de leeszaal
Een boekhandelaar thans te Uitrecht
woonachtig ie naar het U. D. meldt
blijkbaar in ziHi bestaan gedupeerd door
het oprichten Iran een openbare leeszaal
in de vroeg/er e \atad ayner inwoning. HÜ
sch/reef nu op den orasdag van zyn kaar
ten voor de volkstelling: „Thans zonder
middelen van bestaan doordat alles verlo
ren is dtoor t oprichten eener Qpenb. Lees
zaal te M. in stryd met de geboden Gods
en die wetten des larvdb." Dp de 'kaart zelf
had hy gevraagd naar lichaamsgebreken,
gezet: „Invalide in en door dten dienst dier
Maatschappy SJ3."
Zyn vrouw had diezelfde vraag aldus
beantwoord: „Een ellendig Lichaam door
diie vervloekte Openbare Leeezaal be
werkt."
De dochter schreef: „Ziekeiyk door die
Leeszaal."
In dit gezim neemt dus de Leeszaal de
plaats van Ldnclkvist in Strindberg^s Pa-
schem in; de vervloekte gelukveretoorder.
Twintig kindegen
Een der volkstellers te Tiel ontving een
kaart, waarop oa. vermeld: geboren 10
jongens, 7 meisjtes, 3 kinderen dood ge
boren.
Hoeveel kinderen nog in leven?
't Antwoord luidde: met één meer.
Wat een oudzerieed in dleze vier fcle'ne
getallen!
Stryd tegen den stillen Zondag.
In de verschillende staten van Amerika
tracht men op allerlei manieren het streven,
der puriteinen naar het invoeren van zeer
strenge Zondagswetten tegen te gaan. Zoo
is er by de wetgevende macht van den staat
Tennessee een wetsontwerp ingekomen,
waarby het in Amerika zoo geliefde base
ball op Zondag wordt verboden, evenals het
beoefenen van andere takken van sport, het
uitgeven van nieuwsbladen en het doen loo-
pen van treinen. De indiening van dit wets
ontwerp heeft tot gevolg gehad, dat de
wetgevende macht overstelpt is met tal van
wetsontwerpen, waarin met deze bepalin
gen den draak wordt gestoken, en b.v. het
preeken op Zondag wordt verboden, evenals
het zingen in een koor of het houden van
godsdienstoefeningen, en waarby alle per
sonen, die de puriteinsche Zondagswetten,
de z.g. „blauwe wetten", overtreden, vry
van elke straf worden verklaard.
Brutale diefstal.
Drie gewapende mannen gingen te Mo-
kèsport een juwelierszaak binnen, grepen
een la met diamanten, waarvan de waarde
op 60.000 dollars geschat werd, en verdwe
nen in een auto. De bandieten dwongen de
eigenares der zaak om onder de toonbank
te kruipen en sloten een horlogemaker in
een kamer op.
KERKNIEUWS.
Ds. Wisse.
Ds. Wisse is beroepen by de Chr. Geref.
Gemeente te Noordeloos.
ONDERWIJS.
Tekort aan leerkrachten.
In „De Vacature" worden 15 hoofden van
scholen, 5 leeraren en 167 onderwyzers(-es-
sen) gevraagd.
Dte lagere school te Manderveen zal bin
nen enkele dagen wegens gebrek aan perso
neel gesloten moeten worden.
LANDBOUW.
Lage eierenpryzen.
De laagste marktprys der eieren te Gro
ningen was 10 cents. Men verwacht veel la
ger prijzen.
CORRESPONDENTIE.
K. te Boskoop. Uw ingezonden
stukje is ndet voor opneming geschikt,
aangezien daaruit een vage beëchuldüging
kou worden gelezen, die welilioht onschul-
digen zou straffen. Voor genoemden prys
kunt u volle melk eisehen. By fcwyfel aan
die kiwaJ/iteit kunt u een monster toezen
den aan de Ceovtrale van den Rykskeu-
rangsdSenst voor eet- en drinkwaren waar
by Boskoop is ondengebracht of aan den
Gem. Keuringsdienst te Gouda (dir. de
heer Grendel).
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
Stv. My. Nederland.
Bawean, arr. 8 Jan. v. A'dam te Batavia.
Radja, vertr. 9 Jan. v. Batavia n. A'dam.
Sumatra (uitr.) arr. 8 Jan. te Sabang.
Kon. Holl. Lloyd.
Amstelland, arr. 13 Jan. v. A'dam te
Hamburg.
Kon. West-Ind. Maild.
Commewyne (uitr.) arr. 4 Jan. te Bar-
babos.
Rott. Lloyd.
Arakan, v. Portland (O.) n. R'dam, vertr.
12 Jan. v. Norfolk.
Garoet, arr. 18 Jan. v. Bremerhaven te
R'dam.
Gorontalo, vertr. 12 Jan. v. Bremen naar
R'dam.
Insulinde (thuisr.) arr. 11 Jan. te Suez.
Kawi (uitr.) pass. 12 Jan. Pantellaria.
Holland-Amerika lyn.
Kinderdyk, v. R'dam n. San Francisco,
pass. 13 Jan. Vlissingen, n. Antwerpen.
Themisto, van Baltimore n. R'dam, werd
12 Jan. 250 myi West. v. Scilly gesignaleerd
FINANCIEELE BERICHTEN.
WISSELKOERSEN.
13 Jan.
14 Jan.
Londen
(off.)
(niet-off.)
11.36
11.88
Berlyn
4.40
4.42%
Parys
18.47%
18.67%
Braasri»
19.42%
19.65
Zwitserland
47.60
Wfenen
0.62%
0.57%
Kjpenhagen
53.—
Stockholm
65.15
Ggiristiania
62.—
fork 3.05%3.06 Mi 3.03%
Slotkoersen van heden nog niet ontvan-
gen.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Verwachting tot den volgenden dag:
Matige tydeiyke wellicht krachtige wind
uit Noordelyke richtingen, meest zwaar be
wolkt, waarschyniyk regen of sneeuwbuien,
kouder.
GOUDA, 14 Januari 1920.
Boksvereeniging.
Hier is opgericht een Boksvereeniging,
onder den naam „Hercules". Aanvankelijk
zyn 14 leden toegetreden. Het bestuur be
staat uit: G. Oerschaik, voorzitter, C. Both,
secretaris, Houtmansplantsoen 16.
Mandoline-gezelschap.
Op do gisteren gehouden jaarvergade
ring van het Mandoline-gezelschap „Gou
da" werd het bestuur als volgt saamge-
steld: P. J. Dèrné, Voorzitter; M. Laker-
veld, Secr.-penn.; J, C. Wagner, Bibliothe
caris.
Voortaan zal de repetitieavond Donder
dags gehouden worden.
Eerste Hulp by Ongelukken.
De Goudsche Toeristenbond D. V. S. heeft
een cursus in Eerste Hulp by Ongelukken
georganiseerd, die Zaterdag j.l. is begon
nen.
BODEGRAVEN.
Door de Chr. Oranje Vereeniging alhier
was j.l. Woensdagavond een openbare ver
gadering belegd in het Volkslokaal, om de
wenscheiykheid van de oprichting eener
Chr. gymnastiek-vereeniging té bespreken.
Een inleidend woord werd door den heer
Binsbergen gesproken. De heeren C. v. d.
Veer en J. P. Veerman betuigden hunne
instemming met de plannen; de heer Beyen
wees op de geringe belangstelling voor deze
vergadering en stelde de vraag, welke be
zwaren men had tegen de alhier bestaande
vereeniging Hercules. Dfe Voorzitter ant
woordde, dat de hoofdzaak is, de rypere
jeugd vast te houden en noemde o.a. het
bal na, dat gewoonlyk volgtaw de uitvoe
ringen. van Hercules, in strytffnet hetgeen
de Oranje Vereeniging wil.
Op een voorloopige lyst werden ongeveer
25 namen genoteerd van leerlingen, waarby
kinderen van 10 jaar oud. Het is de bedoe
ling, de vroeger bestaande ver. D. O. S.
weer te doen herleven.
By de gehouden aanbesteding op 18 Ja
nuari zyn ingeleverd 17 geldige biljetten.
Fa. Centor. My. toot Aann. v. Werken,
Den Haag 139.999.Arie v. d. Bove/n-
kam(p, De Meern 136.400.W. v. d,
Sipek, 's-Gravenhage 134.400.—; J. M.
Verstege, MKmitfoort 136^00.—^. de
Deugd ert J. Gouwe, Krimpen a. d. LJael
123.582.Huihert Viseer, Sliedirecht
122.869.-; C. Verwey en Co., Reemvytk,
122.582; Alibertus jEnde, ite Wlaartler
122.400.—; K. End* te Waddünxveen
120.400.N. S/tukfoort en Co., Leiden
119.900.—; H. Turkenburg, Alpen a. d.
Ryn 117.000.Gebr. Kwakfeenbosch te
Niieuwlcoop 114.500.—; Jac. de Bruin
Zwammerdam 114.000.—; G. y rauwe,
Zwaog 109j800.J. Viry, Heenvllet
109.364.Gebr. Gesm e/n Co., Alplhen
106/.890.;C. v. Ketopen en Co., Ro
han je 103.500.Te laat G. Lindenburgih
en Zn., Hiazerswoude 109.000.
HAASTRECHT.
Volgens mededeeling in dit blad is in
den nacht van 11 op 12 dezer by de land
bouwer Verzeput, alhier, door brand de ge
heele voorraad hooi vernietigd.
Wat dit wil zeggen voor een landbouwer
in het hartje van den winter met een stal
vee, kan men zich wel indenken, temeer als
men weet dat de schade slechts voor een
gering deel gedekt wordt.
Het verdient daarom wel vermelding dat
eenige buren, voor het onderhoud van eeni
ge dieren tydelyk hun stallen en voeding
beschikbaar stellen, daarby de opbreng
sten aan den eigenaar latende. Wie volgt
dit goede voorbeeld?
OUDEWATER.
Door de rykspolitie is tegen vrouw van
B., alhier, proces-verbaal opgemaakt, we
gens het vervoeren van snoek en baars, be
neden de maat.
Woensdagavond had in 'tcafé „de Roos"
een kaartconcours plaats vanwege de R.K.
Vereeniging „Onderling Genoegen", waar
aan door 40 personen werd deelgenomen.
De uitslag is als volgt: de heeren N. van
den Brink, C. Verheul, J. Bouwmans en J.
van Zuylen, de 4 eerste pry zen; de heeren
A. van Vliet, A. Stolwyk, Th. Oosterlaken
en G. Verschaik, de 4 tweede pryzen.
SCHOONHOVEN.
De commissie der Koningin in Zuid-Hol
land heeft benoemd tot lid van de Gezond
heidscommissie voorde vereeniging van
gemeenten, waarvan de zetel is gevestigd
te Schoonhoven, den heer M. Cappon, tech
nische ambtenaar van den Rykswaterstaat
alhier.
ECONOMISCHE BERICHTEN.
Sty ging en daling der pryzen.
In het nieuwe nummer van „In- en Uit
voer" schryft v...d. over styging en daling
der pryzen. De in de jaarverslagen der Ne
derlandsche Bank gegeven cyfers van het
gemiddelde opereerend kapitaal van 1911J12
tot 1919)20 geven, naar de schryver uiteen
zet, weinig aanleiding tot staving van de
bewering, dat' de styging der goederenpry-
zen te wyten is aan inflatie, dat inflatie die
styging veroorzaakt heeft, eraan vooraf
ging; integendeel, men krijgt den indruk,
dat de styging der prijzen voorafgegaan is
•an de uitzetting van het opereerend kapi
taal der Bank. Wat de bewering betreft,
dat de hooge stand van cable-New York
samenhangt met onzen goudvoorraad, zoo
blykt uit een vergelyking van het verloop
van den wisselkoers op New York met den
■tand van onzen goudvoorraad en onze
bankbiljettencirculatie, dat de stand van
den dollar nog laag, zelfs nog beneden
pariteit was, toen de goudvoorraad al flink
was toegenomen en de circulatie van bank
biljetten zich reeds terdege had uitgezet.
De laatste dagen (6 Januari) ia cable-
New YoA sterk teruggeloopen tot 8.10 (op
12 Jan. zelfs tot 3. Red. Hbld.); naar
verluidt is de Nederlandsche Bank geregeld
ter markt met cable-New York; zy zoude
het goud, dat voor haar in Amerika gede
poneerd lag, omgezet hebben in dollar-wis-
aels, welke zij thans verkoopt of tegen de
vervallen bedragen cable afgeeft (tot dese
meening geeft de vermindering der buiten
landsche wisselportefeuille d.d. 3 dezer van
3 millioen en de vermeerdering van den
post diverse rekeningen met 3 millioen,
aanleiding). Het afgeven van dollars door
de Nederlandsche Bank beïnvloedt de markt
mede hierom, omdat gemeend wordt, dat de
directie der Nederlandsche Bank, goed op
de hoogte als zy verondersteld mag worden
te zyn van het internationaal-financieel
verkeer, geen styging of hoogen stand van
den dollar verwacht (eerst heette 't ook wel
dat de Nederlandsche Bank om een by zon-
dere reden haar tegoed in Amerika vermin
derde); daarby komt dat voor Duitsche re
kening niet meer in die mate dollars schy-
nen gekocht te worden als voor eenigen tyd
gedaan werd, en tevens, dat er eenige re
mises voor vervallen Amerikaansche divi
denden gerealiseerd worden.
De val in de prijzen van goederen en in
de koersen van speculatieve fondsen is ge
komen, is doorgezet, terwyl geen goudaf-
gifte heeft plaats gehad, de metaalvoorraad
niet is genomen, het opereerend kapitaal
der Nederlandsche Bank nog is toegeno
men, de bankbiljettencirculatie nog verder
is uitgebreid.
WH men de daling van de pryzen der
goederen over de geheele wereld zelfs
ook in landen, waar de valuta nog meer ge
daald is, als Duitschland, Frankrijk vast-
ikoppelen aan hetgeen In de Vereenigde Sta
ten op 't gebied van credietverstrekking
plaats heeft, dan zoude daaruit blyken dat
de invloed van den groot-crediteur van Eu
ropa, Amerika, zeer groot is, ook de invloed
op onzen goudvoorraad niet gering zoude
z(jn, wanneer die werd vrijgegeven, en dat
we dan nog wel voor eigenaardige moeiiyk-
heden zouden kunnen komen te staan, als
gebrek aan betaalmiddelen, credietcrisis,
vermindering van de waarde van den gul
den by afgenomen gouddekking.
Een enquête van 't Intern. Arbeidsbureau.
Op 9 Juni 1920 besloot de Raad van B^
heer van het Internationale Arbeidsbureau
aan dat Bureau op te dragen, een onder
zoek in te stellen naar de industrieel»
voortbrenging in de verschillende landen
der wereld.
Het onderzoek dat werd opgedragen,
wordt door het Bureau zelf als van driele-
digen aard beschouwd:
1. de werkelyke feiten vast te stellen ten
aanzien van de productie en de pryzen;
2. de hoofdfactoren te bepalen, die deze
feiten teweegbrachten;
3. de oplossing aan te wy'zen, die geacht
kan worden zich te ontwikkelen, zoowel uit
de werking der geesten, als uit de beweging
der feiten.
Het Bureau heeft thans zyn onderzoek
ingeleid met <le samenstelling van een „Mé-
inoire Introductive". Daarin wordt een over
zicht gegeven van oorsprong, doel en mid
delen van het onderzoek.
Ih „De Loods" ontleent mr. M. W. F.
Treub het een en ander aan dit „mémoire":
Wat de middelen betreft, kwam men tot
deze oploBBing, dat, tenzy er reden mocht
zyn aan de juistheid der door andere instel
lingen verzamelde gegevens to twyfelen,
men het werk van deze niet nog eens zou
overdoen, maar van de resultaten ervaq zou
gebruik maken.
Er wordt een onderzoek ingesteld ia ds
eerste plaats naar de feiten. Dit onderzoek
is aldus ingedeeld: Statistiek van de pro
ductie; Productie per arbeider; Verandering
in de vraag; Statistiek der pryzen.
Vervolgens zal'het onderzoek de oorzaken
betreffen. Deze worden in de volgende on
derafdelingen gerangschikt:
lo. de crisis:
a. deT grondstoffen;
b. der transporten;
c. van de outillage;
d. in het wisselverkeer;
e. in het crediet.
2o. de factoren betreffende den arbeid,
welk onderdeel weer in een aantal verschil
lende punten wordt gesplitst en
3o. de psychologische en moreele facto
ren.
Onder de oplossingen worden in de eer
ste plaats genoemd:
a. democratiseering van de industrie;
b. het stukwerk;
c. de stabilisatie van den arbeid;
d. de verbetering van de outillage;
e. de actie tegen de crisis in het wissel-
verkeer en die der grondstoffen.
Het onderzoek zelf geschiedt op de vol
gende wpze:
Er is vastgesteld een uitvoerige leidraad
ten aanzien van de verschillende onderdee-
len, en aan de hand daarvan z(jn een twee
tal vragenlysten opgemaakt. De eene is
bestemd voor werkgevers- en arbeidersor
ganisaties, de tweede voor coöperatieve ver-
eenigingen.
De hoofdzaak van den inhoud van de eer
ste vragenlyst is uit het voorafgaande wel
af te leiden. Ten aanzien van de vragenlyst
voor de coöperatieve organisaties ia er een
splitsing gemaakt tusschen de productieve
coöperatie en de coöperatie, die zich met ds
distributie der producten bezighoudt.
Wat de productieve coöperatie betreft
zyn de vragen onder twee hoofdrubrieken
gebracht: fe. statistische gegevens over de
beteekenis der productieve coöperatie; 2e.
factoren, die haar ontwikkeling hebben be
vorderd of tegengehouden.
Ten aanzien van distributieve coöperatie
worden in de eerste plaats gegevens ge
vraagd over de beteekenis van de coöpera
tie in de repartitie der producten en in de
tweede plaats een aantal vragen gesteld
over de crisis in de levensmiddelenvoorzie
ning.
Aan beide soorten van coöperaties wordt
bovendien een algemeene vraag gesteld ten
aanzien van de voorstellen, welke zy heb
ben te doen betreffende de nationale econo
mie en de wereld-economie.
Men mag nu verwachten, dat binnenkort
de uitvoerige Vragenlysten ook aan de Ne
derlandsche werkgevers- en werknemersor
ganisaties alsmede aan onze coöperatieve
vereenigingen zullen worden toegezonden.
Het ia te hopen, zegt schr., dat alle bestu
ren die lysten met de grootste zorgvuldig
heid zullen bestudeeren en invullen en dat
de vereenigingen, die geen lyst ontvingen,
niet zullen nalaten er een exemplaar van
aan te vragen by het Bureau International
du Travail te Genève.
Het werk, dat door het Bureau onder
nomen wordt, is breed in zyn opzet en zal,
wanneer overal daartoe medewerking wordt
verleend en vooral, wanneer algemeen het
streven bestaat, dé feiten onbevooroordeeld
mede te deelen, van de allerhoogste betee
kenis kunnen zyn voor de kennis van de
economische toestanden op dit oogenblik in
de geheele wereld, een kennis, die een on
misbare voorwaarde is voor bruikbare op
lossingen van de geweldige problemen,
waarvoor eik land op economisch gebied
thans staat.
Loonsvermindering.
Het personeel van de verschillende eon-
fectiebedryven te Sittard kreeg de mede
deeling. dat ingaande 15 dezer de thans gel
dende loonen met 20 zullen worden ver
minderd.
De vereeniging van haringhandelaren te
Vlaardingen heeft besloten de standaard-
loonen van werklieden, in hun bedryf werk
zaam, met 18% te verminderen. De ge
middelde inkomsten van een kuiper en pak
ker worden hierdoor van 30 op pijn.
ƒ24.50 per week teruggebracht.
LAATSTE BERICHTEN.
Die Kabinetacrtels in Frankrijk.
PARUS, 14 Jan. VJ). De President der
Republiek heeft Donxiérdag met de voor
naamste lei diers der party«n en de voor
zitters der parlementaire vergaderingen
geconfereerd' over de o/plosaing der kabi
netscrisis. De keuze van den president der
republiek, aldus dte „Petit Parisian" ia ge-
makkeiyk gewerden dtoor het feit d«U
aitechta twee nomen genoemd worden, n.l.
Rohoul Pórim en Réné Vivioni. Ook Poin-
caré ia nog genoemd.
„De Figaro" meent te weten dat Vivio
ni besloten zou hebben te weigeren en dat
in dit geval Périm de opdracht zou krij
gen een kabinet te vormen. Perim zou
dan zelf Binnetolandscho Zaken nemen en
Justitie aankleden aan Bonn wié, Financiën
aan Ohr. -Dumont en Buitenlandsche Zb-
ken aan Briond.
De gevolgen der Spe-overeenkomst.
BERLIJN, 14 Jan. V. D. Op verzoek van
de Saksische industrieelen had gisteren in
het Ryksministerie voor arbeid een confe
rentie plaats, welke zich bezig hield met de
werkloosheid Tn Saksen en de kolenleverah-
ties aan de Saksische industrie. By de be
sprekingen was men het er over eens, dat
met kracht moest worden opgetreden ter
bestrijding van de werkloosheid, daar het
aantal werkloozen in sommige steden en
districten meer dan 10 der bevolking be
draagt. Door de overeenkomst van Spa is
de toestand in de Saksische industrie onge
meen verergerd. Doordat geen kolenle-
veranties in voldoende mate pltfats hebben,
neemt de werkloosheid toe. Het is nood
zakelyk, dat het Ryk aan de meest be
proefde steden en districten steun verleent,
daar deze gebukt gaan onder zware lasten
tengevolge van de uitkeeringen aan werk
loozen.
Lagere ij»*rprijzen.
DUSSELDORF, 18 Jan. V. D. ,Jtoh
Eisen Verband" Is voornemens de pryzen
van ruw ijzer voor Luxemburg by afslui
ting van leveringen vanaf l Febr. venier
te Verlagen. De mate der verlaging is nog
niet vastgesteld.
Scheepsramp.
HAMBURG, 14 Jan. V. D. Volgena een
telegrafisch bericht uit Rudkjebing is een
klein Hamburgsch zeilschip met eene lading
ma is op reis naar Stege, Woensdagnacht b(j
Ristinge gestrand en gezonken.
Nienwe spoorwegverbinding.
KOPENHAGEN, 13 Jan. V. D. Finache
bladen melden, dat Duitsche vertegenwoor
digers te Riga voorstellen hebben gedaan
betreffende de voorgenomen spoorwegver
binding over Riga-Reval met directe aan
sluiting op de vaart naar Helsingfors.
Duitschland zal daartoe acht treinen ter be
schikking stellen, die op smal en breed
spoor kunnen ryden.
De Volksstemming in OpptoT-Sitozlë.
FRANKFURT, 14 Jan. V.D. De „Frank
furter Zeltung" verneemt uit Parijs «Uat de
voPmstemming in Opper.-Silesië 13 Maart
zal worden gohoudton.
Uit den Pruisischen Landdag.
BERLIJN, 14 Jan. V.D. De Hoofdeommis-/
sie van den Landdag heeft Woensdagavond
een aantal wetsontwerpen aangenomen,
waaronder do suppletoire begrooting voor
de veiligheidspolitie. Hierby werd opge
merkt, dat er eigenlijk geen veiligheidspo
litie meer bestaat en dat het dwaas is om
daarover in het openbaar te spreken.
Eveneens werd aangenomen een crediet
van vier millioen voor den bouw van 18000
woningen.
Voorts werd aangenomen een wetsont
werp betreffende de grondbelastingen. Vol
gens dit ontwerp zullen de afzonderiyke
landen een eigen grondbelasting kunnen
heffen, welke achter aan algemeene bepa
lingen van het Ryk moet voldoen.
De bijeenkomst van den Rijksdag.
BERLIJN, 14 Jan. V.D. De Ryksdag, die
op 19 Jan. weer byeenkomt, zal, naar ver
wacht wordt, drie weken byeenbljjven om
de meest urgente werkzaamheden af te
handelen. Op 16 Februari zal de Ryksdag
tot 26 Februari verdaagd worden om de af-
Ïevaardigden in de gelegenheid te stellen
un partijen in den verkiezingsstrijd voor
den Pruisischen Landdag te steunen.
Kevwte Kamer.
De Eerste Kom/er heeft bedien zonder
hooftWyke stemming het nieume Wetboek
voor Strafvordering goedgekeurd, evenals
de wyziging der Oebrooiwet. Goedgekeurd
werd hert verdrag tort hereto! van de di
plomatieke betrekkingen met Venezuela.
Voorts werd een aantal kleine ontwerpen
De Kamer is tot nader te beitelen datum
uiteengegaan.
Grondwetsherziening.
Naar we vernemen zyn de wetsvoorstel
len nopens de Grondwetsherziening thans
ter oyerweging by den Raad van State aan
hangig gemaakt.
De Fransche gezant by de Koningin»
De Koningin heeft heden te Koninklijke
paleize ontvangen den Franschen gezant
ter overhandiging van een schrijven van
den heer A. Millerand, inhoudende kennis
geving van zyn optraden als president der
Fransche republiek.
4
