Nederl. Bioscoop-Trust
uitgifte
CHR. KEET
opruiming
„DE GOEDKOOPf WINKEL".
Adverteert in dit Blad.
Mlttai's Bonklabak en de kleide mi
Rijksnormaallessen
I Sjpreihaidel „BORNEO"
„De Groote Zwaan"
|T. ANDERS,
GROOTE OPRUIMING in
KLEIWEG 1, hoek Turfmarkt.
TELEF. 540 - GOUDA
EEfiSTE KLAS-INRICHTING
Electro-moiiteiirs.
Brandverzekering op beurs- en
maatschappijpolis.
Inbraakverzekering.
Mailing Gouda in Omstreken mi da Bill, Muttctappü hi liiflw».
BOTER- en GEMBERKOEK
PATISSERIE „MODERNE"
gevestigd te 's-GRAVENHAGE.
Maatschappelijk Kapitaal f 10.010.000.—,
f 1-400.000.- GEWONE AANDEELEN,
VRIJDAG 11 FEBRUARI a.s.
«na ARNOLD GILISSEN 4 Ca
JE ADRES voor Gromopkoooploteii is en Wijft Magazijn „BEU",
I Barnsteen Sigaren- en
Sigarettenpijpjes.
MARKT 3 en 4 - GOUDA.
AXMINSTER KARPETTEN 3x4
K. BERLIJN, St. Anthoniestraat 16, Tel. Int 589
de bekende merken Cigaretten.
PRIMA KORT 16 cent per half pond
Stoom- en Chemische Wasscherij.
Erviringan Biet les icht-urtadag.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
PEU;NBTra?t '«Traïmir!?1' d5S a™nds 7 uur zal in het Café STOP
PELENBURG te STOLWIJK door den Heer Dr. G. VAN DER PLANK.
Conservator aan het Instituut voor Zoötechniek te Utrecht een l~ing wor
den gehouden met het onderwerpwor
Wetenschappelijke fokkerij, waan m» in da
tnekomat toch naar tos ainntsn"
Gouda, 5 Febr. 1921.
Het BeBtuur der H. M. van Landbouw,
788 üfi 2' ^•aYtA2?SE.NI„ER DE GREEVE, Voorzitter.
78° 36M. VAN VLIET, Secretaris.
ov.rt0rotf.nbkw.hteitt. ,iinh"d V'n ,m"k en on"
Neemt proef met onze
een ware delicatesse. not 40
Bestelt U eens onze QUBLIEËN, het nieuwste gebak. I
Wijdstraat 7 Telefoon 267. Gouda. F
waarvan geplaatst en volgestort f 2.010.000,—.
RAAD VAN COMMISSARISSEN!
Ar'iJ"vTiTFpM^2^SSELT' lid der firma Ruys Co- te Rotterdam.
A. L. KULENKAMP LEMMERS, agent van het Ministerie van Financiën, directeur der Grootboeken
M ONNES VAN NITFNRonp n van de Nationale Schuld te Amsterdam.
CH F STOKVIS n. H a r c hd dei' firm8 P' °nneS Zoon' te A™terdam.
Van R' S" Stokvis Zone" Ltd-, te 's-Gravenhage.
I. IJSSEL DE SCHEPPER, directeur der Koninklijke Stearine Kaarsenfabriek Gouda, te Gouda.
RAAD VAN BEHEER:
LOET C. BARNSTIJN, te 's-Gravenhage.
J. M. FRANKE, te 's-Gravenhage.
E. VISKOPER Szn., te 's-Gravenhage»
RAAD VAN ADVIES:
D. HAMBURGER Jr., te Utrecht.
van
Gouwe
m stukken van f100,- en f 1.000,- nominaal aan toonder,
tot den koers van 107 pCt.
794 240
tot des namiddags 4 uur.
rospectussen en inBchriivingabiljetten zijn by de kantoren van inschrijving verkrijgbaar
794 249
BjaTERPAM, ~j 1
VGRAVÉNÏffiGÈT
«epakekrrn. HALT II LEKS DIT II jïs™
-ROOZENDAAL 13. -
Wm'i'y' n'ïïïïw!1 "ll<"!'Sid,* f'"". A. cl.uw.le opc.m.c
;;A«T^OoS»eut'f«SL°y„rT?MNZ." JSUS"—
Alleen verkrijgbaar aan bovenstaand adrea. 793 30
Prijs slechts f1.75. *W> BW Komtl Hoort! en Oordeelt!
inkuilen. Platen ruilen 10 cent. rrparberen.
■chtheld gewaarborgd
Aanbevelend, 789 15
KLEIWEG 87 TELEF. 517
ven 95 gld. voor 89 Bid*
Deze aanbieding is iets buitengewoons! De karpetten zijn
van de allerfynste kwaliteit Axminater en de meest prachtvolle
Perzische en Gobelin dessins, ook in kleinere en grootere maten
voorradig.
wy etaleeren hiervan slechts enkele karpetten, doch hebben
een zeer uitgebreide collectie ter Uwer beschikking.
COMPLETE KAPOKBEDSTELLEN met prima kapok
I gevuld, 2 persoons vanaf19,75
KAPOKMATRASSEN, prima tyk en prima kapok
vanaf23.
WOLLEN DEKENS, 2 persoons, iets vuil geworden
van 18.50 voor 10 90
GESTIKTE DEKENS, vanaf1090
IJZERSTERKE KARPETTEN 3 X 4 rood zwart voor 1390
PRACHTVOLLE TAPIS BELGE KARPETTEN 3X4
voor v 18.90
VITRAGES in alle soorten, met en zonder rand, dub-'
bele breedte vanaf 0.47
VLOERZEILEN, 188 c.M. breed, pracht kwal, per el 2.28
TAPISTRY voor vaste kleeden, prima kwaliteit en
prachtvolle dessins, per el2.45
AXMINSTER voor vaste kleeden, per el3.90
RIPSTQF voor Overgordynen, per el 1.19
„LUCHETTE in alle kleuren (pracht kwaliteit), per el 1.78
PRACHT LOOPERS in groote verscheidenheid van
desems, vanaf0 89
£^?^T¥A.ÏÏE.S, en LOOPERS tegen spotprijzen.
GEKLEURDE MAT (stukgoed), per ei029
LEDIKANTEN van 29voor21.
SLAAPKAMERMATTEN voor198
SPIRAALMATRASSEN, 2 persoons, vanaf 8.90
Engroe. En Detail.
ZEEMLEDER. 435c
ZEEMDOEKEN. 20
SPONSEN.
DWEILEN.
COCOS WERKBORSTELS.
COCOS STOFFERS.
ENGELSCHE BEZEMS.
En». Enz.
FIRMA WED. P. UlTENDAAL.
Bezem- en Borstelfabrikant,
Kuiperstraat 39 en Kieiwegatraat 15.
ALLE8 i CONTANT.
ZIE tTALABES.
UN0E TIENOEWEB 27, T,|. 313.
HEEFT IN VOORRAAD:
Blauwe Druiven,
Tafelperen.
Tafelappelen.
Bananen.
Sinaasappelen. 80
Mandarijnen.
Doosjes Dadels.
Nieuwe Vijgen.
Doffe Kastanjes.
Diverse soorten Nooten.
Blikgroenten tegen scherp
concurreerende prjjzen.
WADDINXVEEN.
Advertenttin en abonnementen ep
dit blad worden aangenomen door
A. NOTEBOOM,
Boekhandel, Waddinzveon,
ARTIKKLCN
D* Grosml«rd«p|j van
Ta vans Grosslap In
5271 30
Alle restanten BRUIN, ZWART en VILT SCHOEISEL
5.2 worden tegen SPOTPRIJZEN verkocht 49
VERGELIJK PRIdZKN EN KWALITUT.
8006 80
ZATERDAG. 5 FEBRUARI 1921.
TWEEDE BLAD.
In het onlangs verschenen „Central Ver
slag der Arbeidsinspectie over 1919", uitge
geven door het Departement van Arbeid,
heeft het hoofd van het 10de district der
Arbeidsinspectie (Dordrecht) «yn ervarin
gen medegedeeld, omtrent de gevolgen van
de invoering van den acht-urendag in ver
schillende bedrijven. Zyn onderioek strekte
zich uit over de volgende bedrijven: een
oliefabriek, een zeepfabriek, twee glasfa
brieken, een spiegelglasfabriek, een gloei-
lampvoltenfabriek, een hoef ijzerfabriek,
een scheepswerf en machinefabriek, een
electrotinfabriek en een blauwselfabriek.
Wat het resultaat daarvan was, wordt
hier aan de hand van het vermelde weerge
geven.
Wat alleen de veranderingen in de be
drijfsorganisatie betreft, deze deden zich
vooral (en als ingrijpende wijzigingen) voor
in de continu werkende bedrijven, waar het
twee- door een drie-ploegenstelsel moest
worden vervangen. In de glasindustrie (met
uitzondering van de spiegelglasfabriek) be
hield men het twee-ploegenstelsel, ook in de
electrotinfabriek. Des nachts was daar
alleen eenig personeel noodig om toezicht
te houden. Ten einde de fabrieksproductie
op te voeren, werd een enkele maal ook in
een niet continu bedrijf een twee-ploegen
stelsel ingevoerd, zooals voor de bediening
van enkele groote draaibanken der scheeps
werf (met machinefabriek).
Ten aanzien van den invloed op de pro
ductie wordt allereerst opgemerkt, dat de
invoering van een grooter aantal ploegen
een belangrijke stijging van het aantal
werklieden met zich meebracht. Daar in de
continubedrijven weinig of geen sprake kan
zijn van productievermeerdering zonder uit
breiding der inrichting, was het resultaat,
dat per arbeider belangrijk minder werd
voortgebracht dan vroeger. Kon men al
dus bij de continubedrijven er in slagen de
fabrieks-productie op peil te houden, anders
was het gesteld bij de meeste overige In
richtingen. Hier toch bleek vooral, dat de
dagvoortbrengst van den man na verkorting
van den werktijd was achteruitgegaan, en
daar uitbreiding van personeel niet of niet
voldoende kon plaats hebben zonder invoe
ring van een ploegenstelsel, moest hier dus
de fabrieksproductie mede omlaag gaan.
Slechts bij uitzondering bleef zij gelijk. In
één geval werd na invoering van de 48-
urige werkweek ter vervanging van de 58-
urige een toeneming van de productie per
arbeider geconstateerd, n.l. in de ijzergie
terij. Overigens werd overal vermindering
der fabrieksproductie opgegeven en hier en
daar ook aangetoond. Als betrekkelijk gun
stig moest worden aangemerkt een totale
productievermindering, die kleiner was dan
evenredig aan de vermindering van den ar
beidsduur, m. a. w. een toegenomen uur
productie. Dit geval deed zich voor in een
der glasfabrieken, waar de weekproductie
per ploeg met 15 pCt. verminderde bij een
werktijdvermindering van 22% hier
werden de tarieven verhoogd om het week
loon der werklieden weder op normale
hoogte te brengen. In de andere der beide
glasfabrieken viel in het handbedrijf even
zeer een afneming der (flesschen) productie
vast te stellen en tevens een toeneming der
uur-productie per man. In deze fabriek
ging men eerst over van een arbeidsweek
van 57% uur op 49%, daarna kwam men tot
de 45-urige arbeidsweek; van deze laatste
wyziging was een evenredige productiever
mindering het gevolg. In de electrotinfa
briek, die vroeger continu werkte met 2
ploegen, kon men niet overgaan tot het aan
nemen van een derde ploeg, omdat de werk
lieden weigerden nachtarbeid te verrichten;
evenredige productie-vermindering volgde.
Het aanpassingsvermogen der verschil
lende afdeelingen eener zelfde fabriek bleek
niet altjjd even groot te zijn.
Voor de scheepswerf en machinefabriek
(werkende met 1850 man) kon uit de uit-
keeringen aan loonpremie vóór en na de in
voering van de 48-urige werkweek worden
afgeleid dat de productie vrijwel evenredig
was afgenomen. Want ofschoon de tarieven
voor aangenomen werk waren verhoogd
(men vreesde n.l. een daling der dagproduc
tie), werd na de invoering van de verkorte
arbeidsregeling toch minder premie ver
diend. Vele werklieden schenen trouwens
bij voorbaat overtuigd van de vermindering
welke hun arbeidsprestatie zou ondergaan,
daar zij onmiddellijk hadden geweigerd voor
de oude tarieven werk aan te nemen; dit,
ofschoon de uurloonen met een zoodanig
percentage waren verhoogd, dat het mini
mum-dagloon onveranderd was gebleven.
Voor deze onderneming bleek de nieuwe
werktijdregeling spoedig een beletsel voor
het afwerken der talrijke ingekomen orders
zoodat men weer tot den 10-urigen arbeids
dag terugkeerde.
Elders werden middelen om de productie
weder op te voeren beproefd. Eén daarvan
bestond in het verbeteren van machines,
ovens, toestellen enz. Belangrijk was de
uitkomst in een zeepfabriek, waar de ver-
pakkings-arbeid van 63 meisjes werd over
genomen door 4 zeer vernuftige machines,
die hetzelfde werk in den zelfden tijd even
goed deden en die slechts 6 meisjes voor
toezicht vorderden. Deze besparing werkte
Kunstig op de voortbrengingskosten. In een
der glasfabrieken bouwde men smeltovens
n&ar een nieuw systeem, waardoor meer
ploegen tewerk gesteld konden worden, en
voerde tevens geheel automatisch werkende
glasblaas-machines in, waarmede men het
tekort aan product hoopte aan te vullen.
In den lampvoetenfabriek ia men voortdu
*«nd reeds bedacht geweest op de meest
moderne techniek, zoodat belangrijke verbe
teringen uit dien hoofde in de naaste toe
komst niet te verwachten zijn: In vele an
dere fabrieken zocht men het in deze rich
ting, doch bij de tegenwoordige volmaakt
heid der machines was moeilijk aan te ne
men, dat merkbare stijging van de produc
tie in het algemeen binnen afzienbaren tijd
daardoor zou worden bereikt. In sommige
fabrieken werd na invoering van den ver
korten werktijd atraf bedreigd tegen een te
laat aanvangen of te vroeg eindigen van den
arbeid; nam men er vroeger genoegen mee,
wanneer de werklieden op het fluitsignaal
binnen de poort waren, men eischte nu, dat
de arbeid onmiddellijk na dat signaal werd
aangevangen.
Omtrent den invloed op den arbeidshist
der werklieden deelt het verslag het volgen
de mede:
j het onderhoud met fabrieksdirecteu
ren, bedrijfsleiders e. d., werd veelal de op
merking vernomen, dat de 8-urige werkdag
niet als de eenige en in de niet-continu-
bedryven zelfs niet als de hoofdoorzaak
van de productievermindering mocht door
gaan. In die kringen oordeelde men, dat
vooral ook de geringere arbeidslust een fac
tor van groote beteekenis was. Een gunsti-
gen invloed, welken men in dit opzicht van
een verkorten arbeidstijd meende te mogen
verwachten, had men niet bespeurd. Dit
werd eenigazins bevestigd door den leider
eener groote vakvereenigingsafdeeling, die
de meening was toegedaan, dat de arbeider
zich nog te veel als het „winatobject" van
den patroon gevoelt, om zijn arbeidskracht
met volle ambitie in dienst der voortbren
ging te stellen. Eigenaardige voorbeelden,
hoe de arbeiders zich soms aan hun plichten
zoeken te onttrekken, werden medegedeeld:
In de by het onderzoek betrokken eon-
structiewerkplaats had men opgemerkt, dat,
wanneer bekend geworden was, dat met ze
ker werk spoed betracht moest worden, het
arbeidstempo tydens den gewonen werktyd
werd vertraagd, om zoodoende overwerken
noodzakelijk te maken, waarvoor volgens
het collectieve contract 25 meer loon
moest worden betaald.
In de hoefijzerfabriek wilde men sommige
arbeiders verschillende draaibanken tegelijk
laten bedienen. Zy lieten zich hiervoor eeh-
ter niet vinden, daar men elkaar het brood
niet uit den mond mocht nemen.
In de metaalindustrie nam hier en daar
het te laat komen en het verzuim toe. Als
oorzaak werden de hooge loonen opgegeven,
waardoor van een uur loon gemakkei yker
afstand wordt gedaan.
In de spiegelglasfabriek, waar in uur
loon gewerkt wordt, komt het vaak voor,
dat een arbeider, die met zUn „normale"
dagtaak meent gereed te zijn, de fabriek
vóór het fluitsein verlaat.
Medegedeeld werd ook, dat 8 uyr werken
per dag te weinig was, hetgeen by veel
arbeiderB, overigens natuuriyk afhankelijk
van den aard van hêt werk, zekere loomheid
doet ontstaan.
In andere bedryven was de stemming in
dit opzicht weer gunstiger. In een der glas
fabrieken, in de gloeilampenfabriek, op de
scheepswerf en machinefabriek en in de
suikerfabriek had men geen klagen over
den arbeidslust.
In de electrotinfabriek (dezelfde waar
nachtarbeid was geweigerd) was men over
de inspanning der arbeiders overdag tevre
den. Bepaald gunstig rapporteerde de y«er-
gietery, waar trouwens de productie aan-
zienlyk was toegenomen.
Op deze mededeelingen volgen er omtrent
waardeering van den 8-urigen arbeidsdag
door den werkman.
By oppervlakkige beschouwing zou men
geneigd zyn te meenen, dat, in het algemeen
gesproken, de arbeiders niet dia waardee
ring van den 8-urigen arbeidsdag aan den
dag leggen, welke men had mogen verwach
ten. Het verschynsel doet zich n.l. voor, dat
byna overal, waar de mogeiykheid van
overwerk bestaat, de arbeider de geldeiyke
voordeelen van een langeren arbeidsdag
verkiest boven het vry zyn; te meer, omdat
voor overwerk in vele gevallen verhoogde
uurloonen worden uitbetaald. Zoo werd in
een glasfabriek in sommige afdeelingen ge
regeld overgewerkt. Van andere afdeelingen
bereikten de directie verzoeken, om ook 10
uur per dag te mogen werken. Van een me-
taalwarenfabriek te Dordrecht liep het per
soneel weg naar andere fabrieken, toen de
werkweek van 56 uur op 50 uur werd terug
gebracht. Toen de 50-urige werkweek werd
gewyzigd in een 48-urige met 2 wekeiyk-
sche „overuren", keerden de arbeiders weer
terug. Voor de 2 overuren wordt 25 over
geld betaald. Vermeldenswaard is zeker
ook, wat zich voordeed in de groote scheeps
werf en machinefabriek, waarover zich het
onderzoek uitstrekte. Er was daar 1 Juli
1919 een 8%-urige werkdag met vrijen Zar
terdagmiddag (48-urige werkweek) inge
voerd. Den 15en September d.a.v. begon men
per dag 1% uur over te werken, natuuriyk
tegen verhoogde uurloonen. Na een week
kwam er een protest van de arbeidersverte
genwoordigers, die opkwamen voor behoud
der 48-urige werkweek. De directie deelde
toen mede, dat de maatregel slechts van ty-
delyken aard was en genomen was ter wille
van orders, waarvoor op levering aange
drongen werd. Inderdaad kwam men half
October weer op /le vroegere regeling (48
uur) terug. Na vernieuwde invoering op 9
November van 1% uur overwerk per dag,
bleven de bezwaren van werknemerszyde
uit, zoodat vanaf dien datum geregeld 10
uur daags wordt gewerkt. Het schynt eeh-
ter, dat de georganiseerde arbeiders biyven
verlangen naar den 8-urendag, doch aange
zien het grootste gedeelte der arbeiders on
georganiseerd is en deze werkeiyk liever
langer willen werken, wordt dit laatste ver
langen door de directie, die daarmede ac-
coord gaat, gaarne ingewilligd.
De genegenheid van den werkman om
over te werken, wordt door de fabriekseige
naars steeds als een bewys aangevoerd, dat
de 8-urige arbeidsdag door den werkman
niet wordt begeerd. Men vergeet daarby,
dat de arbeider thans, nu de wet nog niet
in werking is geiteden, voor een zeer moei-
lyk alternatief komt te staan, en ten slotte
een onmiddellyk geldelyk voordeel stelt bo
ven de lichameiyke geestelyke voordeelen,
die de kortere arbeidsdag op den duur mee
brengt. Men toont daarmede echter nog niet
aan, dat een wetteiyk voorgeschreven ar-
beisddag van 8 uur en wetteiyke beperking
van overwerk tot het strikst noodzakelijke,
niet ook door de arbeiders als een zeer
groote stap vooruit zal worden beschouwd.
De bietenlossers der suikerfabriek wisten,
ofschoon aan de fabriek een bibliotheek
verbonden was, met hun vrijen tyd geen
raad, evenals sommig personeel in de fa
briek. Zy verzochten langer te mogen ar
beiden. Het betrof hier vooral tydeljjk per
soneel, dat tydens de campagne op de fa
briek is gehuisvest (circa 126 man).
Ten slotte geeft het verslag mededeelin
gen omtrent de besteding van den vrfjen tyd
door den arbeider. Die besteding is op het
platteland natuuriyk een andere dan ia de
steden. De arbeiders, die in de omliggende
dorpen eener fabriek wonen, hebben als ra-
gel een flink stuk tuingrond, waarop zy
vooral 's zomers hun vryen tyd wel weten
door te brengen. Maar in de steden gebruik
ten vele arbeiders hun vryen tyd niet op de
nuttigste wyze. „De verwachting, dat dia
tjjd algemeen gebruikt zou worden voor een
meer huiseiyk leven, voor ontwikkeling of
behoorlijke ontspanning, is tot beden geen
werkeiykheid geworden." Gemeentebesturen
en fabrikanten richtten bibliotheken, ver-
eenigingsgebouwen enz. op, maar niet mat
veel succes. De directie eeaar constructie-
werkplaats stichtte een verenigingsge
bouw, waarvan de arbeiders voor 12 cent
per maand lid konden worden; 60 der
arbeiders betaalde die bijdrage, maar
slechts 16 maakte daarvan gebruik. Van
die fabriek zyn 60 georganiseerd, maar
de vergaderingen der vakverenigingen
werden zeer slecht bezocht; voor sociale
vraagstukken werd neg weinig gevoeld. Wel
heeft de openbare leeszaal veel bezoekers,
maar het bioscoopbezoek was «eer sterk
toegenomen. Van een andere fabrieksbiblio-
theek werd vooral door de stadsbewoners
onder de arbeiders een behooriyk gebruik
gemaakt. De jongeren faèoefenen zang en
muziek; avond- en vakteekenscholen worden
tameiyk goed bezocht, maar uog vele jon
ge arbeiders voelen in het geheel niets voor
ontwikkeling, zoeken liever afleiding in
bioscoop en café of biyvNA eenvoudig langs
de straat loopen. „In het algemeen kan ge
zegd worden dat zy, die arbeid verrichten
welke niet veel geestesontwikkeling veT-
eischt.ook niet veel voof ontwikkelingsge
legenheden gevoelen." In het begin van de
invoering der verkorte arbeidsregeling werd
nog wel eens getracht iets na afloop van
den werktyd te verdienen, wat ook aan ver
schillende vaklieden (timmerlieden en schil
ders) gelukte, maar dool1 het krachtig op
treden der organisatiebéNtuurders zou dit,
naar mocht worden aangenomen, vanself
wel tot de uitzonderingen gaan behooren.
Volledigheidshalve mqeten wy nog op
merken, dat de inlichtihgen omtrent toe-
of afnemende voortbrenging werden ver
strekt van patroonszyde.
Om van de sociale geJblgen een indruk te
krygen, zyn ook inlichtingen ingewonnen
Van arbeiders en arbeidersvertegenwoordi
gers, alsmede van persbnen, waarvan b»
kend is, dat zy van arbeidstoestanden op de
hoogte zyn. Het was nift steeds gemakke-
lyk, om by een door def» fabrikant gedane
mededeeling, b.v. dat de productie van den
arbeiders zou zyn afgeilomen, ook de toe
lichtende cyfers te ontvfcngen, daar de ge
vraagde gegevens, betrekking hebbende op
den tyd die aan de nieuw ingevoerde ar
beidsregeling voorafging, niet in den een of
anderen vorm beschikbaar waren. Ook leent
zich niet ieder bedrijf tot vergelijking in
zoodanigen eonereten Vórm, terwyi ten
slotte de gang van het bedryf niet steeds
de normale was (minderwaardige grond
stoffen, slapte).
Aan bovenstaand verslag, hetwelk wy
aan de Nieuwe C oh rant ontleenen,
heeft genoemd blad de volgende conclusie
toegevoegd:
Het onderzoek werd ingesteld, geiyk wy
zagen, door een districtshoofd der arbeids
inspectie.
Het gold hier als 't ware een sociale
proefneming, welke aan de invoering der
wet-Aalberse voorafging.
Ons dunkt, de onbevangen lezer kan geen
anderen indruk krygen dan dezen: dat plot
selinge invoering van een 8-urigen arbeids
dag of beter gezegd van een 45-urige ar
beidsweek op verschillend gebied ernstige
bezwaren medebrengt.
Geleideiyke arbeidsduurbeperking zou
van vele dier bezwaren het gewicht hebben
verminderd.
Maar de wet, geiyk zy luidt, is een rüw
instrument, een onbehouwen regel, die juist
daardoor aan vele belangen van werkgevers
en arbeiders nadeel toebrengt
Zy onderscheidt niet; zy geeft geen (of
veel te weinig) respyt; zij is ontworpen en
ingevoerd als een plompe maatregel in een
industrieele samenleving, die daarvoor niet
rfjp was.
Ons heeft de kennisneming van dit ver
slag sleehts kunnen bevestigen in de juist
heid der bedenkingen, die wij tegen de wete-
voordracht hebben te berde gebracht.
En wy begrijpen niet, hoe de Minister,
deze uitkomsten van deze proefneming ken
nende, niettemin het voor zyn verantwoor
ding heeft durven nemen, een regeling,
welker toepassing in dit ééne district zoo
weinig bevredigend was geweest (zoo wei
nig bevredigend in allerlei opzichten) op te
leggen aan allen bedryfsarbeid in Neder
land.
Wy begrypen ook niet, hoe de Minister
deze uitkomsten kennende, niettemin zóó
luchthartig en zóó lichtvaardig zich heeft
kunnen uiten omtrent bezwaren, welke als
aan die regeling verbonden door velen wer
den voorspeld, doch door hem met een breed
gebaar werden weggewimpeld, terwijl hij
wist, dat een proefneming het bestaan en
het ernstig karakter dier^,bezwaren boven
eenigen twyfel had gestekfi
POST EN VERKEER.
Qeten vwriaginjr der tarieven voor
gelederen verroer.
Vanwege hot secretariaat van de AJ<re-
nwene Vereeaamr *an Nederlandsche lift
en Exporteurs wordt medewedeeid dat de
▼ereenitfinx op haar verzoek het goedie-
reotarief op die NederLandeche Spoorwegen
te veriagen. van de directie dier Maat-
Bohappiy tot exploitatie van Staatsspoor
wegen een antwoord heeflt ontvangen,
waarin wondt medegedeeld, dat de Anan-
cieele resultaten, welke het becfriif der Ne-
MODEPRAATJE.
De Maraboa-Voa.
Een Marabou is een vogel en een vos een
viervoetig dier. Als ik hier dus van een Ma-
rabou-Vos spreek, zult ge misschien denken
aan één of andere wonderiyke kruising tus-
schen deze beide dierensoorton, aan een ot
ander voorwereldlijk monster met vier poo-
ten en bovendien twee vleugels en ge
zult u er waarschyniyk over verwonderen,
wat dit wel met een Mode-Artikel te ma
ken kan hebben!
Maak u niet ongerust ik breng u niet
in een eircustent, noch op een tentoonstel
ling van wonderdieren alleen maar in
een modezaak! Hier kunt gy in de Mara-
bou-vös het allernieuwste snufje van de
Mode bewonderen. Het is een bont, dat uit
marabou-veertjes bestaat die klein zijn
en zacht, als zwanendons. De bewuste ma-
rabou-vos had de grootte van een vossen
bont, waa grijs en had een kop en staart
van een vos ook uit veertjes in plaats
van bont vervaardigd. Dit wonderdier nu,
heette Marabou-vos!
Het geheel was zeer kunstig uitgevoerd
en het effect lang niet onaardig, maar ik
vond het gecombineerd idee Marabou-vos
de kruising tusschen een vogel en een
i, zooiets onmogelijks, dat het voor my
allea bedierf. Evenwel zou ik er niets
tegen hebben, het wonderdiertje cadeau te
krygen, om de eenvoudige ieden, dat het
gemakkeiyk in een artistiek geheel te her
scheppen zou zyn. Hoe?
Heel eenvoudig: men kon den kop en den
staart verwyderen en daarmee ook bet be-
■potteiyke van de combinatie vogel-vos ver
nietigen. Men zou het bont dan met een zy-
den pompon of, zoo mogeiyk, met een vee-
ren pompon kunnen afwerken, en het zoo
tot een harmonisch geheel kunnen maken.
De veeren bonten zijn «eer in de mode.
Ten eerste ïUn er de van ouds bekende ge
krulde veeren bontjes in 'fc wit, grijs, wit en
«wart, bruin enz. Men moet met deze krul-
bontjes zeer voorzichtig zyn: ten eerste
staan zy lang niet iedereen en ten tweede
lang niet overal by. By donkerblauwe man
telpakken staan zy verschrikkeiyk; veel
beter by een gekleurd, wat elegant pak.
Wat type betreft» staan zy het aardigst
by een jong, rond gezichtje, liefst met
krullen omlijst-, of anders by een gezichtje
met eharme en een lieve lach in geen
geval by een koud of klassiek gezicht. Oude
dames kunnen deze gekrulde veeren bontjes
alleen met succes dragen, als zy een lief,
vriendeiyk gezicht hebben, liefst m«t wat
kleur en wit haar. Bij wit haar en een lief
rond gezicht, is een krulbontje een zeer
mooie omiysting. Juist het feit, dat deze
gekrulde veeren bontjes maar dqor ieder
een, die ze aardig vindt en by alles worden
gedragen, heeft ze veel minder aantrekke
lijk gemaakt, terwyi z\j, goed en door de
juiste persoon gedragen, een eigenaardige
teere charme hebben.
Past er dus zeer critisch een, voor gU er
een aanschaft!
De nieuwe veeren bonten kunnen even
wel door iedereen gedragen worden en
staan veel eleganter dan de gekrulde
bontjes.
Bijna alle nieuwe soorten bonten en
shawlkragen «yn er namelijk in nagemaakt,
zoodat elke dame op haar gemak kan uit
zoeken, welke kleur en vorm haar het
meest flatteert. Dit veeren bont heeft twee
groote voordeelen boven echt bont. Ten
eèrste is het enorm veel goedkooper, men
kan een goed veeren bont krygen voor 20
4 30, waarvoor men tegenwoordig in bont
byna niets krijgt! Ten tweede is het een
veel lichter dracht dan bont en veel min
der broeierig aan den hals, terwyi het toch
lekker warm is! Verder maakt het èen zeer
goeden indruk, het heeft iets luchtigs en
sieriyks, dat een bont geheel ontbreekt.
Ik heb deze veeren bonten in den vorm
van shawlkragen, ronde bontkragen, lang»
bonten enz., gezien. Zy zyn in verschillende
kleuren, als wit, zwart, grys en bruin te
krijgen. In wit zwanendons of wit marabou
staan zy prachtig by een zwart fluweeien
pak of een donkere of frisch-kleurige
avondjapon: byvoorbeeld by blauw, groen,
fraise enz. Het effect ls zeer ryk en buiten
gewoon flatteerend, maar men moet er
blank voor zyn. Desnoods kan men deze
witte bontjes zelf vervaardigen, wat veel
goedkooper uitkomt. Men neemt witte tulle
en knipt die in den vorm van het bont, dat
men wenscht te vervaardigen. En hierop
hecht men langs den rand en verder over
de geheele oppervlakte met geiyke, groote
of kleine, tusschenrulmten bontranden of
veeren randen in de lengte vast, zoodat
men het effect krijgt van een bontkraag,
min of meer luchtig, al naarmate de af
stand tusschen de bontranden klein of
groot is.
De uiteinden werkt men af met een witte
zyden kwast of pompon.
Gy ziet, dat een wit veeren bont gemak
keiyk en met succes zelf te vervaardigen is.
MADDY BRAND.
venter 15. Dordrecht II. Eindhoven 11.
Goes 5, Gouda 11. Den Haag 8. Gnoom*»*
6. Haarlem 6. Hearenveen»7. Heerlen 6.
Hngelo 5. 's-Hcntogenboach 14. Hoorn 4.
Leeuwarden 9. Leiden 14. Maastricht 18.
Middelburg 32. Nümegon 11. Roosendaal
9. Rotterdam Snoek 26. Tiel 7. T tl bur*
6, Utrecht 3. Venlo 2. Winschoten 4. Zaan
dam 10. Zeist 5, Zuitnhen 20 en Zwolle 0.
aard rijn. dat aan een verlajrmjr nm de
vrachtprijzen
Ten senaten van de als motief voor een
verlas»* der tarieven genoemde dalinar
van de prijzen wor steenkolen en andere
Rebrudkanrttkelen. merkt de dfenette der
spoorwegen dat daarentegen de leoewn
van het penseneed aanmeaUik moeeten wor
den vectoooKife, hetgeen voor de Nederlanft-
ache Sporwearen aan aoodanige vermeerde
ring van lasten betericent dat deze
(Prijsdaling niet ingetreden, een nieuwe be-
Seuwrijfcr vertmoring der tarieven onvar-
mydeiijk aou afe lerteat
Rykacontróle op levensverzekering-
BU de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp houdende voorschriften ten
aanzien van levensverzekering-maatschap
pijen, welke bijzondere voorziening behoe
ven.
Het systeem van het wetsontwerp is ia
korte trekken het volgende:
De Rechtbank kan op verzoek der maat
schappij of op vordering van het openbaar
ministerie verklaren, dat ten aanzien vam
de maatschappij by zonde i e voorziening
noodzakelijk is. Na deze verklaring is fail
lissement en executie in het algemeen als
regel buitengesloten. De maatschappij
komt tegelykertyd te staan onder controle
van een rechter-commissaris, die waakt
over de belangen der schuldeischers.
Bostuurdera en commissarissen der maat
schappij zyn verplicht zich naar de voor
schriften van rechtercommissaris en com
missie te gedragen; anders kan zonder meer
ontslag volgen onverminderd hunne gehou-
dendhoid tot schadevergoeding. De handels
bevoegdheid der maatschappy biyft in zoo
verre bestaan, dat voor elke handeling by-
stand of machtiging van den rechter-com-
misaaris noodig is, voor zoover de rechter
commissaris niet anders bepaalt. De oige-
meene vergadering van aandeelhouders kan
niet tegenwerken.
Krachtens het ontwerp is het mugeiyk de
uitbetaling van 160 onmiddellijk terug
te brengen tot een lager percentage, waar
door voorkomen wordt, dat dea verzekerde»,
wier vorderingen eerder vervallen, worde*
bevoordeeld boven hen, wier vereringen
eerst later opgeëischt worden.
Bovendien bestaat de gelegenheid tot eoa
afwikkeling van zaken, welke vqoi- de
schuldeischers voordeeliger is dan faillisse
ment. Hoe deze afwikkeling zal wezen, kan
bezwaarlijk thans worden gezegd: hier ie
een taak weggelegd voor bestuurders, rech-
ter-commissaris en commissie. Wol wordt
hier een mogelijkheid genoemd zonder da*
daarmede wordt bedoeld te zeggen, dat wat
mogeiyk is, ook werkeiyk zal gesehieden.
Denkbaar is, dat bepaalde groepen van ver
zekerden (bepaald hetzij naar plaats, hetzij
naar tyi, hetzy op eenige andere wyze)
door een of meer andere maatschappijen
worden overgenomen, zij het dan ook met
recht op uitkeering slechts tot eeh vermin
derd bedrag. By deze of oene andere rege
ling kan noodig biyken, dat rechten van de
maatschappij en van schuldeischers warden
gewyzigd. Dat dergeiyke wyziging alleen
kan geschieden met medewerking van de
rechterlijke macht is een waarborg te meer,
dat het belang van de schuldeischers (ver
zekerden) richtsnoer zal wezen. Ter voor
koming van misverstand wijkt de regeering
er op, dat uit het vorenstaande niet de min
ste conclusie mag worden afgeleid ten aan
zien van de bedoelingen van andere maat-
schappyen. Zy weet van die bedoelingen
niets af, noch officieel, noch officieus. De
strekking van dit betoog is slechtB aan te
geven, dat eerst al het mogelyke moet wor
den beproefd, vóórdat tot faillissement
wordt besloten. Is geen middel gevonden,
dan kan nog altyd de maatschappy failliet
worden verklaard. Een verzoek of vorde
ring van het openbaar ministerie is daar
voor niet noodig.
BINNENLAND.
De directie van de N. U. M.
De heer J. G. Heil, directeur van de N. Li.
M.' verlaat de Export-Centrale 16 Febr. a.s.
om een betrekking bij Van den Bergh's Li
mited te aanvaarden. Zyn collega, de heer
C. van Lennep, heeft tegen 1 Juli a.s. ont
slag verzocht. Van het eertyds vyfhoofdig
directie-college zal dan alleen de heer K.
Huyzinga nog in functie «yn. (Hbld.)
Een Deensch gezantschap in Nederland.
Blijkens een Wolff-telegram deelde in de
gisteren gehouden zitting van het Folketlng
van Denemarken de minister van Buiten-
landsche Zaken in eene rede over de reorga
nisatie van de Deensche diplomatieke verte
genwoordiging in het buitenland o. m. me
de, dat in Nederland een afzonderlijk
Deensch gezantschap «al worden ingesteld.
Zooals men weet, was het Deensche gezant
schap te Brussel tegelijk met de diplomatie
ke vertegenwoordiging in Nederland belast.
Invattdit«ét«f<*ids.
Voor rekening van het Inval utiteitsfonds
werden op 1 Januari fi. In een stakenhuis
of sanatorium ter observatie, behandelinsr
of operatie opgenomen 376 patiënten.
Hiervan waren patiënten van den Raad
van Axbsdd te AJhmaar 6. Amsterdam 30.
Amersfoort 8, Apeldoorn 14. Arnhem 8.
Assen 4. Breda 7. BrieUa 4. Delft 7, De-
GEMENGDE BERICHTEN.'
Belastingontduiking.
Wegens ontduiking van rdkabalaatin* i»
tegen een visehhandelaar te Lemmer drie
maanden gevangonjsstraf geeiacht.
Een unicum.
In de gemeente Haps kent mm a-oen
hoofdeiykoii omslag, geen opcenten op de
rijksbelastingen, geen hondenbelasting
Nog altyd de Hindeb- en Landbouw bank.
De Rottordamsche recherche heeft
Woensdag in samenwerking met de Bre-
iaachu politie, huisaoelcii* gedaan ten lean-
tare van een assuradeur G. D. v. d. Berg
Hzn.. lid van de Prov. Staten in Noord-
Brabant. aan de Haven no. 2 te Breda.
Tegelijkertijd heeft ze met de marechaus
see te zamen huiszoeking gedaan in de wo
ning van denzedfden assuradeur aan de
Baronielaan 23 te Ginneken. Deze huis-
Boekang had plaats op girond van de mla-
biën, die dit lid van Provinciale Staten had
met de Rotterdamsche Handels- en l<and-
bouwibank en met Broehuvs.
Br hadden geen inbeslagnemingen
(Hbld.)
ADVKRTK.NT14N.
GEVRAAGD)
■amla* bekwam*
Brieven onder no. 811 Buren» GOUDSCHE
COURANT. Merkt 31. 10
Ie Goud».
ZU, die met den aanvang van den nieuwen
Cursus toelating wenschen tot bovenge
noemde lessen, worden verzocht zich uiter-
iyk 19 Februari aou aan te melden by den
Directeur onder overlegging van:
1. een geboorte-akte;
2. een verklaring van ouders of voogden,
dat zy voornemens zyn de(n) Candidaat
voor het onderwys te bestemmen;
3. een mededeeling, aan welke scholeh
hy (*y) onderwijs heeft ontvangen.
De Candidaten moeten op 1 April 1921
den leeftyd van 14 jaren hebben bereikt.
Groeneweg 29.
De Directeur.
J. SLOP.
