a
Jgmp*
Handels- en Landbouwbank.
Slavenburg Co's Bank
SCHEURLEER i ZQOHENs BUI
1.1. COSIJN - in Assurantiën
T
Huis en Tuinland
Café en Woonhuis
\\aacf-
*uirr*
lirdappiUiliiiictiiits
E.S. MOTORBRANDSPUITEN
ocoa
CPR0EIEN
'élégante
JAPONNEN
Stoomwasscherij en Bleekerij
MliirMig KarpAi.
SPAARBANK
1 1
Accountantskantoor H. SPARR1ÜS
m- ERFPRINS, -m
NEDEXIMPO
AMSTERDAM
botterdam'
Openbare Verkooping
Het Woonhuis
Openbare
Vrijwillige Verkooping
IMIJNHARDT'S
ïïa&g- tabletten.
ANTON COOPS
Kunstkalk
P. ROND Pz. - GOUDA.
Califig
Vijgensiroop
VOOR FABRIEKEN en KLEINE GEMEENTEN
MUNTEN UIT DOORt
GROOTE CAPACITEIT
SOLIEDE AFWERKING
HOOGEN EENVOUD
Homer-
„HET WAPEN VAN AMSTERDAM". ,BS
M. PEETERS
GOUDA.
Eiken-, Zwart- en Notenhouten Piano's jnAa°JXbriek
4'/a en 4 pCt. Rentevergoeding.
GOUDA, Gouwe No. 79.
Behandeling van alle Bankzaken.
Kleiweg 97. GOUDA. Telefoon 558.
Directe verbinding met Amsterdamsche Beurs door
middel van draadlooze telefonie.
Ontvangst der koersen van de voornaamste fondsen
tusschen 1% en 2% uur. (Zaterdags 10% en 11% uur)
elk kwartier. "5
Orders kunnen onder beurstijd worden opgegeven.
Rookt ERFPRINS, prima 7 ct. Sigaar»
- ADMIRAAL, fijnste 8 ct. Sigaar
3J60 K. BERLIJN, Sigarenfabrikant,
(krachtens Art. 1223 B. W.)
van
ta BERGAMBACHT
Notaris MAHLSTEDE te Bergam
bacht zal op DINSDAG 14 JUNI 1921
des voormiddags 11 uur, in het open
baar in eene zitting verkoopen in het
café van den heer T. VAN ZOEST
op het dorp Bergambacht.
get. A 3 met verdere getimmerten,
l>enevens een perceel Tuingrond met
Weg en Watering, staande en gelegen
aan den Groenen Kerkweg nabij het
dorp onder de gemeente
■■RQ AMBACHT
kadastraal aldaar bekend onder Sectie
A nummers 2670, 4597, 4613, 4619 en
2671, te zamen groot twee hectaren
acht en twintig aren vtff en vijftig
centiaren.
Toebehoorende aan den heer N.
Th. BRABANDER.
Inlichtingen ten kantore van ge
noemden Notaris. ««m u
wegens sterfgeval.
Notaris MAHLSTEDE te Bergam-
bachtws voornemens op WOENSDA
GEN 8 en 15 JUNI 1921, telkens des
voormiddags elf uur in na te melden
koffiehuis te veilen en te verkoopen,
ten verzoeke van de Erven van wijlen
Mej. de Wed. J. ZUIDERVLIET.
HET PAND Ingericht tot
waarin vergunning met inrij en paar
denstal, schuur en groote tuin, ook
zeer geschikt voor bouwterrein,
staande en gelegen in de kom van het
dorp
STOLWIJK.
kadastraal bekend onder Sectie C nrs.
1889 en 2078, te zamen groot 20 aren
10 centiaren en gedeeltelijk no. 1890
- groot 28 centiaren.
Te veilen in drie perceelen, zooals
in de gebouwen en op het terrein is
aangeduid.
Nadere inlichtingen geeft genoem
de Notaris. aw» u
Perkoktrjsct byepoth tndroqislen
j FABR A M IJNHARDT. ZEI5T
5lechle spijsvertering
Oprisping,Gebrek aan
eetlust. Gebruik
J
Drtglit -Wijditrait 31.
helder wit geeft niet af bladdert
nie Prijs 15 ets. per pak.
schillen zeer vlug en
zoo zuinig, zij nemen
nietB als de bruine schil
mede
zoodat de machine zich zelf In
zeer korten tijd terugverdiend
door dat er bijna geen
bloera verloren gaat
Voorhandin in da IJzarzaak van
DroglnUriJ MARKT S.
VerkrUgbur Mi
s. H. VAN LOON
u jr/k. WOLF A Ca.
HET NIEUWSTE TYPE MET E.S. CENTRIFUGAALPOMP
CAP. 1000 LITER PER MINUUT, TWEE- OF VIERWIELIG
VOLDOET AAN ALLE EISCHEN DER BRANDWEER.
ALLEEN VERKOOP
VOOR HOLLAND
(verdwijnen dooreen poll
SPRUTOL
Vv-kr. bij a/fe drogisten
LANBE TIENDEWEB 27, Tel. 313
HEEFT IN VOORRAAD:
Versche Aardbeien.
Aspersres,
Blauwe Druiven.
Perziken.
TafelDeren
TafelaoDelen.
Bananen.
Annanassen.
Navels.
(Sinaasappelen zonder pitten.)
Nieuwe viisren.
Diverse soorten Nooten.
Ia DAMES- en KINDERKLEED1NG vindt U ner<en.
frooter* kence dan in onee Magazijnen. i
Wij ontvingan gahaal niauwa groota assortimenten in
all* afdaalingan. 'W
Bleekt met OZON, absoluut onschadelijk.
BV" Voor belangstellenden dagelijks te bezichtigen.
(Hofleverancier), zijn steeds zeer goedkoop, goedkoop, goedkoop. Klki
•n Notenhouten Ongele (nieuwe), 2 spel, volledig f150.—, met
lieflijke doorloopende harp, bizondere mooie eiken kast f 300.Gebruikte
Piano's f 230.Ook nog gebruikte Orgels in voorraad. Vraagt opgaaf van prijzan
M modellen bij Qabr. KOOI J, Plano- en Orgelhandel, BOSKOOP.
Flrme B. DB JONG.
GOUWE 89.
VAN DE
Saldo
Inleg
1 November 1920
31 December 1920
31 Januari 1921
f 2.132.134-
1 2.274.366-
2.326.577-
Bedragen tot f 100.kunnen worden terugbetaald zonder vooraf te zp
opgezegd. Bedragen van f 100.tot f 500.moeten acht dagen, boven
f 500.een maand van te voren worden opgezegd.
Reglementen gratis verkrijgbaar aan hare kantoren te
Gorinchem, Assen, Dordrecht, Groningen, Grootegast, Leerdam, Schild-
wolde, Schoonhoven, Uithuizen, Zwjjndrecht.
685 60 No. 2
gevestigd-te SCHIEDAM.
Kantoren
Schiedam, Rotterdam, Den Haag
Lelden, Gouda en Oud-Beijerland.
2717
Telefoon No. SI.
Lid Ned. Inst, van Accountants.
HANDELSBEBOUW, Kamera S en 6, Telef. nos. 383-388, VLAARDINSEN.
5974 30
Controle - Inrichting - Adviezen - Belastingzaken
Regelmatige bijhouding van klein§ boekhoudingen.
Alle overige accountantswerkzaamheden.
WINKELIERS FABRIEKSPRIJS.
Tel. Interc. 589. St. Anthonicatraat 16, Good»-
ZATERDAG. 4 JUNI 1921.
TWEEDE BLAEt
MODEPRAATJE.
Mouwen.
Onwillekeurig zou men denken, dat zelfs
de fantasie van een grillig schepseltje als
het Modekoninginnetje zijn grenzen heeft,
maar elk seizoen weer bewyst zy, dat die
onuitputtelijk is, en dat het aantal dwaze
invallen, die nog in haar hoofdje ronddwa
len, legio is. Nu en dan put zy uit dien
onmetelyken rykdom, en vermaakt en ver
wondert de wereld door haar dwaasheid.
Ik vertelde u reeds eenigen tijd geleden,
over het hoedencarnaval, dat zy uitriep.
Zelfs ik, die vry goed op de hoogte ben
van de grillen en dwaasheden van het Mo
dekoninginnetje, daar ik haar reeds jaren
lang aandachtig bestudeer, dacht dat zy in
dit carnaval haar dwaasheid voor dit seizoen
wel had uitgevierd. Was dit voor haar een
aanleiding om n o g iets dwazers te verzin
nen? Het lijkt er wel op.
Het allernieuwste, aller dwaaste is dit
De mouw wordt van de manchet tot dicht
bü den schouder opengespleten! Is de mouw
U dus wat nauw en hindert hy U? Neemt
dan een schaar en splyt hem van onder tot
boven toe open; dan zyt ge meteen zeer
modern en naar de allerlaatste mode ge
kleed. In myn oog spreekt het van zelf, dat
als één van ons, gematigde menschen, deze
mode zou toepassen, het alleen in een balja
pon zou zyn, waar het niet al te bespottelijk
staat. Het Modekoninginnetje zou wel wil
len doorvoeren, dat wij die mouw ook by
meer gewone toiletten toepasten, maar dit
zal wel alleen te Parys en Londen gebeuren.
Stel u voor, dat ge uw man in een derge
lijk toilet verraste als hy thuis kwam, b.v.
een donkerblauw crêpe de chine of voilen
japonnetje, dat eerst een aardige, slanke,
moderne, bescheiden indruk maakt, en dan
op eens, by een beweging van u, als gy uw
man een kopje thee inschenkt, komt een
witte arm tot den schouder, uit de donkere
stof te voorschijn. Ik denk, dat de meeste
mannen niet voldoende zouden zyn inge
licht, om niet uit te roepen: Zeg, je mouw
is kapot!" en zoo veel van den poëtischen
indruk te bederven. En als hy dan een ver
ontwaardigd stemmetje hoorde zeggen, dat
dat de nieuwste Mod® was, dan zou mis
schien een heel enkele liefhebbende man
glimlachen, en de arm strelen, maar de
meesten zouden wel zeggen, dat hy niet
verkoos, dat zyn vrouw aan dergelijke
dwaasheden meedeed! Als ge myn raad op
volgt, blijf dan ver by deze geraffineerde
mouw uit de buurt!
MADDY BRAND.
LAND- EN TUINBOUW.
I)e Pomologische Tuin te Tiel.
Het jaarverslag 1920 vhn den Pomologi-
schen Tuin te Tiel kwam in ons bezit. Het
komt het ons nuttig voor van de daar geno
men proeven een en ander mede te deelen.
Er werd^p genomen: Bemestingsproeven,
Cultuurproeven, Selectieproeven, Variëteits-
proeven en Bestuivingsproeven. Wat ons
daarvan voor onze lezers belangryk voor
komt, vermelden we.
By de bemestingsproeven werden een 5-
tal variëteiten perenpyramiden vergeleken,
waartusschen roode bessen. De opbrengsten
van deze laatste moeten buiten beoordeeling
blijven, omdat op het stalmestperceel de
pereboomen sterker waren ontwikkeld, en
dientengevolge de daaronder staande bes-
senstruiken in ongunstiger omstandigheden
verkeerden dan de struiken op het kutist-
mestperceel. De lezer merkt dat er stalmest
en kunstmest aangewend werden. De eene
helft van het veld kreeg stalmest in een
hoeveelheid van 500 K.G. per Are (50.000
K.G. dus per bunder), de andere helft tverd
bemest per Are met: 4 K.G. Chili plus 3
K.G. zw. ammoniak, 12 K.G. super van 14
pCt. en 5 K.G. patentkali. Deze bemesting
werd sedert 1908, dus gedurende vele jaren,
toegepast; bij uitzondering werd op het
kunstmestperceel aangewend naast de ge
wone hoeveelheid super (12 K.G.): 6 K.G.
zw. ammoniak en 2.5 K.G. zw. kali. Toen
het stalmestperceel in groei en opbrengst
merkbaar voor kwam, werd de gift stikstof
en kali verdubbeld; dat gebeurde in 1917.
Eerst sedert een jaar of vier zijn dus de
stikstof- en kaligiften op het kunstmest
perceel in overeenstemming met die op het
stalmestperceel.
De opbrengsten waren in 1920 als volgt:
Stal- Kunst
mest. mest
Beurré Gifford
Clapps Favorite 148 kg. 59 kg.
Beurré Hardy 14 12
Williams Duchess 8 8
Beurré Capiaumont 16 14
Stalmest wint het dus ver, inzonderheid
by de Cl. Favorite, van de kurtstmest. Al
leen by de Williams Duchess waren beide
gelijk. De volgende cijfers geven een over
zicht over al de proefjaren, van 1909 tot en
met 1920:
Stal- Kunst
mest. mest.
121 kg. 108 kg.
627 284
346 259
407 193
580 375
Beurré Gifford
Clapps Favorite
Beurré Hardy
Williams Duchess
Beurré Capiaumont
De roode besse brachten op het stalmest
perceel in totaal op ruim 490 k.g., op het
kunstifcestveld ruim 443 K.G. Wij merkten
bovenal op, dat van lieverlede de bessen op
het stalmestperceel door de betere ontwik
keling der pereboomen in een ongunstiger
conditie waren geraakt.
By alle variëteiten was dus stalmest
*°ér; het minst, en heel weinig, by de Beur
ré Gifford, méér by' de Beurré Hardy, heel
«ene by de andere peren, inzonderheid bij
de Clapps Favorite en de Williams Duchess.
i Evenwel is het jammer, dat eerst sedert
17 het kunstmestperceel gekregen heeft
een gelijkwaardige bemesting. Hierdoor is
de vergelijking niet zuiver. Waren beide
Perceelen van meet af gelyk behandeld, het
eeoe met stal-, het andere met kunstmest,
naa «on de verhouding der oogstcijfers wei
terat een geheel andere zyn geweest
Cultuurproeven.
Bij Brabantsche Bellefleurs op wildeling
werd de stamvorming nagegaan bij snoeiing
op verschillende lengten en ongesnoeid. Een
aantal eenjarige, onveredelyke stammetjes
werden aan de proef onderworpen. Een ge
deelte werd niet gesnoeid, de rest respec
tievelijk op drie vierde, op twee derde, op
een half en op een derde teruggesneden.
Zoowel de toename in de dikte als in de
lengte, en ook 'de totaal lengte werd opge
nomen. In 1916 werd een soortgelijke proef
genomen met Goudreinetten. By vergelij
king der toen en nu getrokken conclusies,
blijkt, dat de grootste diktetoename toen
lag bij inkorten op drie vierde, nu b(j twee
derde, en de kleinste verdikking in beide
gevallen by inkorten op een derde. De ge
ringste lengtetoename werd beide keeren
verkregen door niet te snoeien, terwijl de
grootste vermeerdering in lengte toen lag
by inkorten op een derde, nu bij twee der
de. Eindelijk bedroeg in beide gevallen de
totale lengte het meest bij niet-snoelen en
nam ze met korter snoeien af.
Bestuivingsproeven bij Appels.
Door verschillende omstandigheden kon
den slechts op drie variëteiten proeven wor
den genomen, terwijl slechts van één vruch
ten werden verkregen, n.l. van de London
Calville.
Zelfbestuiving: 25 bloemen gaven geen
enkele vrucht.
Kruisbestuiving (met stuifmeel van La
ne's Prince Albert): 18 bloemen gaven 2
rijpe vruchten, waarvan 1 drie pitten le
verde, alle gevuld, en 1 acht pitten gaf,
waarvan 7 vol waren.
Bij Frambozen. Vóór de bloemen zich
openden, werden van elk der variëteiten
Hornet en Superlatief 4 takken met fijn ne
teldoek omhuld en daaronder gesloten, tot
dat de vruchtzetting had plaats gehad en
geen bloemen meer insecten kon lokken.
Tegen de verwachting gaven de ingehulde
bloemen vele vruchten, die zich in niets on
derscheidden van die, welke na insectenbe-
zoek ontstonden. Als bewijs van goede
vruchtzetting dienen de volgende verkregen
uitkomsten:
Hornet:
1 tak m. 36 bloemen gaf 14 vruchten*)
1 41 31
1 45 38
1 48 47
Superlatief:
1 tak m. 44 bloemen gaf 35 vruchten
1 30 26
1 65 6£
1 62 59
Het plan is in 1921 de proef to herhalen.
Bij dezen tak raakten eenig» bloemen
bekneld tegen het gaas, vandaar- dat hy
naar verhouding minder vruehtomgaf.
ONS PLUIMVK
Geslachtsonderscheiding der kuikens.
Als men het zoo ver met het opkweekten
der kuikens gebracht heeft, dat de diertjes
eenige weken oud zijn, dringt zich bij het be
kijken van het woelige goedje telkens de
vraag naar voren: Hoeveel hennetjes zou ik
o ii f.4'bij 1 tebben? Liefst zooveel mogelijk.
Een erge boffer heeft allemaal hennetjes en
een pechvogel heeft niets dan hanen. Maar
gelukkig komt het zeer zelden tot zulke
uitersten. De helft hanen is regel en zoodra
men minder kraaiertjes dan aanstaande lëg-
gertjes telt, mag men nog tevreden wezen.
Even begeerig als de kanariekweeker is om
maar heel veel mannetjes uit een nestje te
verkrijgen, is omgekeerd iedere kuikenfok
ker verlangend naar hennen. En toch wordt
er in sommige gevallen een aardige duit be
taald voor jonge fokhanen van zuiver ras.
Welke zijn nu de kenmerken waaraan de
haantjes zijn te kennen? Er zyn er meer
dan een en juist de vereeniging van eenige
dezer verschilpunten kan ons in staat stel
len om met vry groote zekerheid het ge
slacht te bepalen. By de lichte rassen en de
krielen of dwergen is men er eerder mee
klaar dan bij de middelzwaren, by welke
de eigenaardige kenmerken eerst later zich
vertoonen, omdat ze voorloopig nog meer
moeten uitgroeien vóórdat de kopversierse-
len zich flink ontwikkelen. Onmiddellijk bij
het uitkomen, vooral by enkelkammigen is
de kleur der kammetjes beslist sterker rood
en zou men misschien op dtft moment de
haantjes kunnen afzonderen of op de eene
of andere wijze van een merkteeken kunnen
voorzien. In de meeste gevallen gaat de
onderscheiding van het geslacht bij de en
kelkammigen gemakkelijker dan by de roze-
kammige variëteiten. Vooral by kuikens van
een paar weken is al veel te zien aan de
keel-lellen, die bij de haantjes wèl, bij de
hennetjes niet zichtbaar zyn. Het is daar
voor noodig de diertjes in de hand te ne
men en goed te bezien. Verder gaat bij ge
heel witte, gele, zwarte kuikens, dus bij de
eenkleurigen het onderzoek moeilijker dan
by de kuikens, die tot de niet-eenkleurigen,
dus patrijs-, koekoeksveerig zijn. Vooral by
de koekoekskleurigen, zooals Plymouth
Rocks, Dominiques en grauwe Schotten zyn
de lichtfe kuikens hanen en de donkere en
zwarte hennen. Zwarte haantjes komen bij
deze soorten uiterst weinig voor.
By de zoogenaamd patrysveerigen komen
de kuikens ter wereld met fraaie streepen,
cl ezoogenaamde livereistreepen. Doorgaans
zijn de meest scherp, zwart, bruin en wit ge-
streekten haantjes, terwijl de kuikens,
waarbij de livereistreepen meer ineenvloeien
blijken tot hennetjes op le groeien. By het
verder-in-de-veeren komen treden de ver
schillen van het hanen- of hennenpakje dui
delijker in 't oog, de hennetjes hebben dade
lijk een veel meer op de moeder gelijkende
teekening, terwijl de haantjes meer vlekken
van verschillende kleur op de borst vooral
te zien geven. Bij de patryskleurigen ver
raadt zich het geslacht wel het meest in t
oog loopend.
Bij de middelzware rassen, zqoals Wyan
dotte s, Orpingtons, Plymouth Rycks en Rho
de Islands enz. zyn weer andere kenmerken
te vinden. Hier vooral hebben de haantjes
een betrekkelijk veel breeder kop, meer ge
welfde deelen boven het oog, terwijl de
houding meer rechtop is, meer zóó, dat de
kop juist boven het voetvlak komt te staan,
en bovendien forscher en hooger. Ook nemen
de haantjes grooter voetstappen en trekken
meer de pootjes op bij 't loopen. By de
meesten der zwaardere rassen beved«ren de
haantjes slechter en langzamer, blyven lang
kaal op de schouders en rug. Bjj eenige
oefening leert men het onderscheid ook aan
de stem.
De rozekammetjes van de hanen zijn veel
breeder en vertoonen weldra een weinig
rood; die der hennetjes zijn smal en blijven
veel langer dor en gelig. Het kan voorko
men, dat bij eenkleurige kuikens van de
zwaardere rassen, bijv. vooral by de Witte
Wyandottes en Orpingtons, dat pas de za-
delveeren de eindbeslissing geven en de kui-
kuikens al eenige maanden oud zijn voordat
het geslacht te bepalen is. De ervaring moet
ook hierin worden verkregen en toch kan 't
gebeuren, dat zelfs kenners zich er in kun
nen vergissen.
Wanneer dan eindeiyk de beslissing ge
vallen is, kan men naar omstandigheden er
toe overgaan de haantjes afzonderlyk te
nemen. Dit is bij de lichtere rassen veel eer
der noodig, omdat ze veel vroeger geslachts-
ryp zyn en de omgang voor beide partijen
niet in het voordeel is en tot niets goeds
leidt. Zoodra een haantje kan kraaien, al is
't nog gebrekkig, is hy geslachtsryp. De
eerste proeven zijn vry wel potsieriyk om
aan te hooren en het geluid is by de kriel-
haantjes maar even waafr te nemen. De
zware rassen beginnen natuuriyk pas veel
later en dan is de toon al dadeiyk diep en
zwaar. Voor het doorfokken houdt men van
de jonge hanen graag een sterk en mooi
exemplaar, liefst twee, aan, om tater daar
van den beste by de hennen te voegen. Het
gebeurt wel, dat de beste haantjes de zoo
genaamde voorgooiers het eerst worden op
geruimd, omdat ze het zwaarste boutje le
veren. Dat is een verkeerde zuinigheid, want
Juist die voorspoedige haantjes zyn het ech
te soort om aan te houden.
Nieuwe Uitgaven.
Proeve eener oplossing van het
legervraagatuk.
Een commissie heeft zich gevormd ter be
studeering van het legervraagstuk en tot
het ontwerpen van een oplossing, die uit een
militair oogpunt voldoende zou zyn te ach
ten en die zoovael mogelyk rekening zou
houden met de eischen, welke uit een etisch,
economisch en financieel oogpunt behooren
te worden gesteld. Zy heeft hierover rap
port uitgebracht, dat is neergelegd in een
brochure, die men ons ter aankondiging toe
zond. We zullen geen uittreksel geven uit
het rapport (wie zich voor 't vraagstuk in
teresseert, kan de brochure voor geringen
pry s bekomen by de drukkery S. S. Kort-
huis), alleen willen we er op wyzen, dat de
commissie haar byzondere aandacht ge
schonken heeft aan de economische
weerbaarheid, omdat te dien opzichte
nog zoo goed als alles moet worden georga
niseerd *n deze voor de instandhouding van
's Lands zelfstandig bestaan in tyd van oor
logsgevaar of oorlog een levensvraag van
even groote beteekenis als de militaire weer
baarheid is.
Tot de economische weerplichtigen moe
ten volgens de rapporteurs behooren man
nen tusschen de leeftydsgrenzen van 18 tot
60 jaar en ongehuwde vrouwen
(waarmee geiyk staan weduwen zonder on
verzorgde kinderen te haren laste) tusschen
25 en 40 jaar.
De weerplichtige mannen, die niet zyn
aangewezen voor militairen dienst by de
Land- en Zeemacht of voor oefening by den
Landsjtorm zyn, in het ontwerp der rappor
teurs, verplicht naar aanwyzing der Regee
ring, mede te werken tot of deel te ne
men aan:
1. aanmelding, registreering en indeeling
bi) te vormen verbanden ten behoeve der
economische weerbaarheid (voorbereiding
deT levensmiddelenvoorziening, der zieken
verzorging, der vervaardiging van oorlogs
materiaal, van het verkeerswezen, van ar-
beidersafdaelingen enz.);
2. het bywonen van cursussen tot vorming
van leiders by de diensten als onder 1 be
doeld;
3. het verrichten van werkdiensten in fa
brieken en inrichtingen, alsmede by andere
werkzaamheden, als onder 1 bedoeld;
4. huishoudelijke diensten ten behoeve der
weermacht (z.g. werkers).
Weerplichtige vrouwen zyn behalve in
tyd van oorlogsgevaar, oorlog of andere
buitengewone Omstandigheden vrygesteld
van de verplichtingen, hiervoren onder 1, 2,
3 en 4 bedoeld, doch kunnen in gewone ty-
den vrywillig daaraan deelnemen.
Voor de organisatie van de economische
weerbaarheid dient te worden opgericht een
Economische Dienst, bestaande uit een bu
reau voör studie en voorbereiding van alle
aangelegenheden, die in tyden van oorlog of
oorlogsgevaar in het economische leven in-
grypen en byzondere voorzieningen vergen,
als: de levensmiddelenvoorziening en -distri
butie; de brand- en lichtstoffenvoorziening
en -distributie; de ziekenverzorging; de ver
strekking van grondstoffen voor de indus
trie; de vervaardiging van oorlogsmateriaal,
in het by zonder door de particuliere indus
trie; het geld- en credietwezen; het ver
keerswezen; de verzorging van uitgeweke
nen uit de door den vyand bezette of be
dreigde streken; de vervanging van de door
den militairen dienst aan de economische
voortbrenging onttrokken krachten door an
deren, e.v. ook door vrouwen, enz. enz.
Genoemde dienst zal o.m. mobilisatie-con
tracten voorbereiden en c.q. sluiten voor le
veringen, welke by intredende behoefte op
de eerste waarschuwing worden uitgevoerd,
alsmede voor de beschikbaarstelling van fa
brieken, werkplaatsen, magazynsruimte,
verkeersmiddelen enz.
Tot die taak behoort verder het doorloo
pend aanhouden van eene Btatistiek der
voorraden in den lande. Bedoeld bureau ont
werpt regelingen voor verdeeling, prijsbe
paling, schadeloosstelling, noodwetten en
andere voorzieningen. Het ontwerpt verder
eene organisatie tot uitvoering dezer maat
regelen, en de instelling van de daartoe noo-
dige organen van het Rijk, de provinciën en
de gemeenten.
Reeds in tjjd van vrede worden arbeiders-
afdeelingen in het leven geroepen, waarby
weerplichtigen voor den economischen dienst
woeden ingedeeld. Deze arheidersafdeelin-
gea hebben o.m. ten doel het verrichten van
technische werkzaamheden in de stellingen,
het aaaie«M» e» verbeteren van verkeers
wegen en voorts de vervaardigin van oor-
logsmaterieel ia particuliere fabrieken.
De fabrieken, welke voor de vervaardi
ging van oorlogsmateriaal in aanmerking
komen, moeten de benoodigde werktuigen,
hulpmiddelen en zekere voorraden bezitten,
waartoe contracten met het Kyk worden ge
sloten, welke hun de noodige schadeloosstel
ling verzekeren.
Eindelyk worden reeds in tyd van vrede
cursussen georganiseerd voor leiders in al
lerlei takken vn economischen dienst, welke
in tyden vn oorlog of oorlogsgevaar in wer
king zullen treden. Voor leiding van en deel
neming aan deze cursussen kunne daartoe
geschiktae weerplichtigen worden aangewe
zen.
De huishoudelijke werkzaamheden ten be
hoeve der weermacht missen elk specifiek
militair karakter, zoodat het niet alleen on-
noodig, doch ook oneconomisch is daarvoor
soldaten aan te wyzen, die eeart een zekere,
zy het dan ook korte, militaire opleiding
doorloopen.
Dit kiemt te meer, omdat het noodig is de
„werkers" op zoo ruime schaal beschikbaar
te stellen, dat elke inbreuk op de oefenin
gen der dienstplichtigen voortaan uitgeslo
ten zy.
Mitsdien worden de werkers aangewezen
uit de weerplichtigen voor de economische
werbaarheid. Zy zyn geen militair, doch
staan ter zake van hun dienst onder mili
taire tucht.
Werkers worden, behalve voor kazerne
diensten, ook aangewezen voor magazyn-
diensten, hulp in ziekeninrichtingen, enz.
Hun werktyd duurt zes maanden. Iedere
drie maanden wordt de helft hunner ver
vangen. Zy zyn vry ven vervolgoefeningen
en van het betalen van weerbelasting.
BINNENLAND.
Vereeniging van Voorzitters en
Secretarissen van Kamers van Arbeid.
De vereonigiing van voorzitters en secre
tarissen van Kamers van Arbeid in Neder
land houdt 6 Juni a.s. haar jaarUiksche
algemeene vergadering in het Gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen te Utrecht.
Na afdoening der huishoudelijke aange
legenheden zal de heer J. Goudriaan. in
specteur van den Arbeid, een inJeading
houden over hot nut en de noodzakelijk
heid van arbeidswetgeving.
Nederlandsohe Tentoonstelling te Madrid.
De Koning van Spanje heeft aan onze
Koningun een telegram gezonden, om H. M.
geluk te wenschen met het succes der Ne-
derlandsche Tentoonstelling te Madrid. De
Koningin heeft- daarop telegrafisch den
koning van Spanje dank gezegd voor het
gunstig onthaal, dat de tentoonstelling ra
Spanje heeft mogen vinden.
De vacature De Buisonié.
Reeds is gemeld, dat de heer De Bui-
fconjé (vjt>.), eerstdaags denkt te bedanken
ah, lid der Tweede Kamer. Hij zal worden
opgevolgd door mejuffrouw J. Weeterman.
hoofd eener school te 's-Gravenhage.
Met Johanna Weetermam doet de tweede
vrouw in onze Volk*vertegenwoordiging
haar intrede, terwijl de Vrijheidsbond met
haar zijn eerste vrouwelijke vertegenwoor
digster krijgt.
De „Algemeene".
Zooais wij reeds gisteren onder laatste
berichten meldden, is ten opzichte van de
N. V. Algemeene Mij. van Levensverzeke
ring en Lu f rente, gevestigd te Amsterdam,
proc. mr. J. K. Worst, verklaard dat deze
Maatechapipii in een toestand verkeert,
welke ui het belang der gezamelüke schuld-
eischer» bijzondere voorziening behoeft,
onder bepaling dat deze verzekering gedu
rende een termijn van twee jaren van
klacht zal ziin, met benoemingen tot rech
tercommissaris mr. dr. F. Sleutelaar, lid
van bovengenoemde rechtbank en verder
van de heer en: le mr. F. S. van Nieroip.
lid der Eerste Kamer, te Amsterdam; 2e.
mr. N. van liechteren Adtena. advocaat en
procureur te Amsterdam; 3e H. Carpen-
taer Altink, oud-dór. van Binn. Bestuur in
Ned.-Indië. en bestuurslid van de Vereeni
ging van Polishouers van bovengenoemde
My., 4e. L. H. van 't Sant dar. Ned. Ind.
levensverzekering en Lfrente Mii.. wonen
de te Haarlem; Be. mr. A. A. W. v. Wulff-
ten I'althe, iid der firma Hiudig Go., ma
kelaar in assur. te Rotterdam: tot leden
van de commissie: due der rechter-com. bii
de uitoefening van zijn taak zou bijstaan,
tevens met aanwijzing van mr. v. Ni erop
als voorzitter van die commissie.
Een R.-K. Universiteit.
Naar de Roomache bladen melden heeft
het Episcopaat opgericht een Comité van
Actie voor sticktij* der R.-K. Universiteit
dat tot doei heeft de belangstelling voor
de R.-K. Universiteit te wekken en te be
vorderen en gelden ten behoeve van atich-
tong en onderhoud bijeen te brengen. De
actie zal gevoerd worden door een afzon
derlyk daarvoor gevormde organisatie, die
aoo aansluit bii die der Sint Radboudslich
ting, dat zU in de toekom.* geheel door
deze kan worden overgenomen.
Verder zullen dioce&ance en parochiale
comité's worden opgericht. Daarna zal het
doorluchtig episcopaat een gezamenlijk
schrijven tot de Katholieken van Neder
land richten.
In het hoofd-comité hebben o.a. zitting
de niet-vaste leden van het bestuur der St.
Radboudstichtizur, nJ.: n*r. B. A. de Wit
te Utrecht; ihr. mr. P. J. A. A. M. van
Nispen tot Sevenaer te Arnhem: M. J. B.
G. M. J. graaf Le Grelle te Delft: C. L.
Bressers te Dongen; ihr. P. J. J. S. M. van
der Does de Willebois te 's-Herbogenibosch:
prof. dr. G. A. H. Bauduin te Roermond.
Het hoofdbestuur heeft in het dageliilusch
bestuur gekozen als voorzitter: ihr. W. E.
Bosch van Oud-Araeiisweerd. secretaris der
Sint Radboud stichting; als leden r prof. dr.
J. C. F. H. Schrijnen, secretaris van de
commissie van voorlichting en mevr. F.
SteenbergheEngeringh, terwijl als secre-
taris-penningmeeeter door het episcopaat
reeds was aangewezen dr. J. H. E. J. Hoog-
9V«W-
Indien alle moreele en financieele krach
ten meewerkendan wil het eoiscopaod ter
stond overgaan tot de stichting van een
eigen Universiteit met drie faculteiten,
die van de godgeleerdheid, die van de rech
ten en die van de letteren en wijsbegeerte.
De leden van de Eerste Kumer zyn tot
hervatting der werkzaamheden byeengeroe-
pen tegen Dinsdag 7 Juni a.s., des avonds
te 8% uur.
De vacature-de Muralt in den Haagscheu
Gemeenteraad.
Tot lid van den gemeenteraad in den
Haag ter vervulling der vacature, ontstaan
door het ontslag nemen van den heer jnr.
K. K. L. de Muralt, ia benoemd verkiaartl
de heer mr. A. C. Crena de longh.
Het Woningvraagstuk.
Ingediend is een wetsontwerp tot wy*i-
ging van art. 8c der Woningnoodwet.
By Kon. besluit van 24 Maart j.l. Ib het
verbod zonder toestemming van burge
meester en wethouders een woning te ont
trekken of onttrokken- te houden aan de
bestemming, die zij op 1 Juni 1920 had,
of zonder diezelfde toestemming een wo
ning af te breken" voor alle gemeenten van
toepassing verklaard. Hoewel de wettelyke
regeling aanvankeiyk als aanvullend was
gedacht, moest rekening worden gehouden
met de mogeiykhewi, dat, in verband met
het bepaalde by art. 151 der Gemeentewet,
plaatselyke verordeningen op dit stuk door
den rechter niet meer verbindend zouden
worden geacht.
pe minister van Arbeid meent, dat het
geraden is, de wetsbepaling alsnog in deze
drie opzichten aan te vullen, alsmede om
ook van na 1 Juni 1920 gebouwde woningen
de bestemming te waarborgen.
Het Tweede Kamerlid de heer Bongaerts
heeft den minister van Arbeid de volgende
vraag gesteld:
Volgens art. 5, letter c, van het nieuwe
WoningbeBluit wordt de toelating van een
vereeniging, vennootschap of stichting ge
weigerd, indien de toelating daarvan niet in
het belang van de verbetering <ler volks
huisvesting is te achten. Volgens art. 8 van
dat besluit kan de toelating worden inge
trokken indien de vereeniging, vennootscnap
of stichting naar het oordeel van de Ko
ningin het belang van de volkshuisvesting
niet meer of niet voldoende behartigt.
Is de minister bereid motie te deelen wat
met deze bepalingen, die in het oude Wo
ningbeBluit niet voorkwamen, beoogd
wordt?
In een afzonderlyk by voegsel tot de
Staatzert no. lütt is opgenomen een beschik
king van den minister van Arbeid, waarin
wederom wordt bekend gemaakt, ten be
hoeve van welke gemeenten en onder welke
voorwaarden bydragen worden toegekend
ten behoeve van den bouw van wonragen
(premiebouw).
Bedrijfsbelasting te Utrecht.
In de gisteren gehouden raadszitting van
de gem. Utrecht is met 32 tegen 4 stemmen
de voordracht van B. en W. tot invoering
van een bedi-yfsbelasting aangenomen. l>o
belasting bedraagt 12 voor eiken arbeider
van het gemiddelde aantal. De opbrengst
wordt op ƒ400.000 geraamd.
Verlaging van het •ndarateuningstarief.
De minister van Arbeid heeft, volgens
Het Volk, aan de gemeentebesturen een cir
culaire gericht, waarin hij mededeelt, de tot
4 Juni geldende steunregeling te zuiien
voortzetten, doch dat de lange duur der
steunvoi leening, de overweging, dat de kos
ten van levensonderhoud eemgermate zyn
gedaald, alsmede de wenschelykheid, den te
rugkeer naar meer normale economische
toestanden niet te doen tegenhouden door de
steunregeling, hem hebben doen besluiten,
het tarief van ondersteuning met pl.m. 10
te verlagen.
De steun zal nu ten hoogste bedragen:
In de eerste klas-plaatsen: voor gehuw
den en ongehuwde kostwinners 15 (vroe
ger 16.50) per week, benevens 1.50 per
kind per week, tot een maximum van 10
kinderen; voor kostgangers 11 (vroeger
12) per week; voor ongehuwden, die by
hun ouders inwonen 6.60 (vroeger 6) per
week.
In de tweede klas-plaatsen: voor gehuw
den en ongehuwde kostwinners 18.50
(vroeger 16) per week, benevens 1.85 p.
kind en per week, tot een maximum van 10
kinderen; voor kostgangers ƒ10 (vroeger
ƒ11) per week; voor ongehuwden, die by
hpn ouders inwonen ƒ5 (vroeger ƒ5.50) per
week.
In de derde klas-plaatsen: voor gehuwden
en ongehuwden, die by hun ouders inwonen
ƒ6 (vroeger ƒ5.50 per week.
In de derde klas-plaatsen: voor gehuwden
en ongehuwde kostwinners 12 (vroeger
13.50) per week, benevens 1.20 per kind
en per week, tot een maximum van 10 kin
deren; voor kostgangers ƒ9 (vroeger 10)
per week; voor ongehuwden, die by hun
ouderB inwonen ƒ4.50 (vroeger ƒ5) per
week.
De steun aan gehuwden en ongehuwde
kostwinners mag nimmer meer bedragen
dan 65 (vroeger 70 aap kostgangers
niet meer dan 60 34r (vroeger 66 tra aan
ongehuwden in het gezin inwonend niet
meer dan 66 (vroeger 60 van het
loon, dat geiyksoortige arbeiders geihirende
de laatste zes volle weken van 45-urigen
arbeid gemiddeld per week verdienden.
De steunregeling voor de uitgetrokken
mandenmakers behalve voor die te Tiel
is ingetrokken.
Voor de veenarbeiders biyft het bestaan
de speciale tarief voorloopig gehandhaafd.
Het Burgemeesterschap van Amsterdam.
De heer P. Nolting is belast met de tyde-
lyke waarneming van het burgemeesters
ambt in Amsterdam, totdat de nieuw te be
noemen burgemeester zyn betrekking zal
hebben aanvaard.
„De Indische Post".
De Indische Post, het nieuwe weekblad
voor Indië, waarvan, gel\jk inmiddels be
kend is geworden, jhr. Jan Feith met de
hoofdredactie is belast en die zich met Oc
tober a.s., vergezeld van zyn echtgenoot*»,
naar lndië zal begeven, zal den len De
cember verschijnen.
Het weekblad, dat oen uitgave is van de
N.V. Publiciteit te Amsterdam, zal te Bata
via uitkomen. Hoofdredacteur voor Neder
land is, zooals men weet, de heer mr. L. J.
Plemp van Duivelaad, ta 's-Gravenhage.
