ft
IZ
STADSNIEUW^
DUITSCHLAND.
De mij ramp in WeatphaJen.
Van de 70 mijnwerkera. die na de ramp
in de maim Mont-Cena» m de mekeoduuzen
moeiten worden opgenomen. zijn er tot
dusver vijf overleden. Van viif der andere
verpleegden ie de toestand zorgwekkend.
Gisteren waren 16 mijnwerkers uit de zie
kenhuizen ontslagen. In totaal zijn thans
88 der slachtoffers overleden. Zij sullen
vandaag op het kerkhof van Holthausen
in een massagraf worden begraven. De
nister van Handel. Fiachbeck en de Minis
ter van Arbeid. Braun. zouden de begra
fenis bijwonen.
BINNENLAND.
Ontginning van sardobeveiden in de
residentie Djambi.
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer betreffende bovengenoemd
wetsontwerp ontleecen wji nog heit vol
gende:
Het was den mi nieter van Koloniën aan
genaam te vernemen, dat naar het oordeel
vain vele leden in het onderhavig wetsont
werp de Kegeering op gelukkige wijze zich
overwegende zeggenschap in het beheer
vian de op te richten maatschappij heeft
verzekerd en ziah daardoor in staat heeft
gesteld te voorkomen, dat die maatschap
pij rechtstreeks in den belangenstrijd op
vetroleumgebied zou worden betrokken.
Aan de regeering is geenszins de inter
nationale bete eken I's ontgaan, welk het ter
ii&nd nemen van een petroleum-exwloita-
tie als deze. ten gevolge van de omstan
digheden. waaronder wij leven, noodzake
lijk heeft. De regeering moet dan ook te
gen de zienswijze opkomen dat zii het ge
wicht van deze wetsvoordrachit uit dit oog
punt zou onderschatten.
Dezer dagen ia. door tusschenkomst van
den Japanschen gezant, door diens regee-
rmg een vraag gesteld omtrent de moge
lijkheid van deelneming ook van Japansch
kapitaal aan aandoldeontucinning m Ned.-
Indië.
Het behoeft intusschen wel nauwelijks
herhaald te worden, dat aan bedoeld stand
punt elke gedachte vreemd is omtrent uit
sluiting van buitenlandeed, kapitaal van
deelneming aan de imdsutrieele ontwikke
ling der Nedemlandische koloniën. Integen
deel n de minister van Koloniën, zooala
hij ook in de mondelinge behandeling van
dat ontwerp in den anderen tak der Volks
vertegenwoordiging meer dan eens onom
wonden verklaard^ eveneens een voorstan
der van een politiek van de open deur.
In verband met de desbetreffende vraag
worcbt medegdeeld. dat voor de beantwoor
ding van de brieven van den Aimenicaan-
scben gezant door den minister van Bui-
tt-nlandsche Zaken geregeld voeling is ge
houden met den minister van Koloniën:
aan samenwerking tusschen de beide de
partementen heeft het derhalve niet ont
broken.
Iter inRehting van de leden, die gaarne
zouden aarnemen. welke de verdere plan
nen van den minister ten opzichte van de
exploitatie der aardoliehoudende terreinen
in NecL-lndië zijn, moge hii opmerken, dat
het zii» Maeiiiw is het daarheen» teIK»
den, dat de exploitatie, volgens soortge
lijke beginselen, als in het wetsontwerp
(belichaamd, van verdere vermoedjeliU olie
rijke gebieden met zoo weinig mogelijk
vertraging kan worden ter hand genomen.
'lten aanzien van de klachten over
schaarsehiiewl en onvolledigheid der Regee-
nngsmededeeliingien. schrijft de minister,
dat de correspondentie met den Amerikaan-
echen gezant in 1920 uitsluitend; handelde
over de Indische Mijnwetgeving in ver
band met die Amerikaansche Oil Land Lea
sing ACt, al komt in het Amerikaansche
memorandum van 7 September 1920 een
passus voor. die achteraf als een toespe
ling op Djamibi of op de destijds hangende
geruchten omtrent het verleenen van con
cessies voor alle Indische olievelden aan
ue Bateafsche zou kunnen worden opgevat.
Die vraag of voor den Staat recht be
staat om van alle aardolie-producten in
Indië uitvoerrechten te heffen, zou de mi
nister in het algemeen xuet anders dan
bevestigend willen beantwoorden. Het is
hem evenwel bekend, dat onlang» door be
langhebbenden aan den gouverneur-pene-
laal het verzoek is gericht om teruggave
van uitvoerrechten, betaald van de op
brengst eener petroleumconces&ie. die in
dertijd onder toezegging dat de gewon
nen producten niet door uitvoerrecht ge
troffen zouden worden verleend is door
een Inlandsch zelfbestuur, welke miin- en
tolrechten sedert door het gouvernement
zijn overgenomen. Onder deze omstandig
heden wenscht hij. in afwachting van de
beslissing van de Indische regeering. zich
een bepaald antwoord voor te bèhouclen.
De minister meeat, dat na al hetgeen
over deze aangelegenheid is te doen ge
weest. wel nauwelijks nog uitdrukkelijk
verklaard behoeft te worden, dat de Re
tt tering na aanneming van het wetsont
werp gehouden is om met de Bataafsche
over te gaan tot de oprichting der Neder-
landsch-Indische Aardolie-Maatschappij.
In tegenstelling met de leden, die het
geen de Regeering voor de uitgifte in ex
ploitatie van de Diamb#-terreinen ontvangt,
onvoldoende oordeelden, is de minister van
meening. dat de voorgestelde regeling
voor het land zeer bevredigend mag hee-
ten.
Brief wisseling inzake Djambi.
Tewvervolge op de reed» in hot Oranje-
boek gepubliceerde correspondentie met de
Amerikaansche regeering over de wetge
ving in zake de winning van petroleum en
over de exploitatie der Dfetmbi-terreinen,
heeft de Minister van Buitenlamdsche Za
ken thans aan de Staten Generaal doen
toekomen een naderen brief van den Aane-
rikaanschen gezant aan den Minister met
het daarop door den Minister gegeven ant
woord.
In den brief van den Amerilnaaaschen
gezant d.d. 80 Mei wordt oja. gezegd dat
de regeering der Vereenigde Sihaten be
treurt. dat het belang, hetwelk zij heeft,
en waaraan zii herhaaldelijk uitdrukking
heeft gegeven bü het verkrijgen voor haar
burgers van een daadwerkelijke deelne-
ming in de petroleumniiverheid van Ned.-
hndië op denzelfden voet als de Neder
land ache onderdanen in de Vereenige Sta
ten genieten, door de Nederlandsche recoe-
i mg wordt beschouwd te laat tot uiting te
zyn gebracht om nog ra overweging te
kunnen worden genomen.
De nu nas ter beroept zich. op gesprekken
in den loop van Januari 1921 en deelt me
de. dat op den datum van miin nota van
19 April 1921 de wijze van exploitatie der
Djambuvëiden in het aanhangig wetsont
werp geregeld, reed» in beginsel was vast
gesteld. behoudens de medeweriung der
Moten-GeneraalMet het oog op den in
druk, welke begrupeluker win ze door bo
vengenoemde medcdeeling zou kunnen
worden gewekt, dat de regeermg van de
Vereenigde Moten en Aimenkaanache
Maatschappij voor Januari jJl. geen be
langstel l.ng te kennen gaven inzake de
kwestie der Djambi-concessies. moge ik
wederom venvuizen. aldus de Amerikaan
sche nota, naar verschillende mededealin-
gen welke gedurende de afgeloopen twaalf
maanden tuBschen de regeermg der Ver-
etnogde Stoten en de regeermg van Neder
land. gewoseld zijn. Stuk voor situk werden
deze mededeelingen aangehaald, terwijl
voorts wordt opgemerkt, dat m de Neder
landsche nota van 27 Sept. 1920 sprake
iwiaa van een wetsontwerp .blijkbaar hei
wetsontwerp thans aanhangig in de Neder-
landsche volksvertegenwoordiging, betref
fende een exiptoifcatueconteact tussohen de
Nederiandsche regeering en de Bataafsche
i'etroloum-iMaatschapcu overeenkomstig de
artkeiesi 5a en 28 2a van de Ned.-Indische
mijnwet.
Het is intusschen de opvatting mijner
iregeering .vervolgt de nota. dat het be
doelde wetsontwerp de schepping beoogt
van een nieuwe Maatschappij, genaamu
NecL-Jndische Aaixloliemaatschappii. dan
welke de exploattie van de Diamibu-conces
sie zaï worden opgedragen, maar in het
wetsorttwenp schijnt geen verwijzing voor
te komen naai- eenige vroegere verbinte
nis. welke de Nederl and»che regeermg
heeft aangegaan tegenover de Bataafsche.
Met het oog op de voorafgaande^iver-
ivegingen is de regeering van de Veffsta-
ten ofschoon er zach van bewust, dat een
overeenkomst met de Bataafsche Fetro-
leum Mij. in de bedoeling lag. begrijpelij
kerwijze onder den indruk geweest dat
edce beslissing, weLke in verbond hiermede
door de Nederlandsche Kegeering mooht
zijn genomen van voorLoopigen aard was
natuurlijk m geen enkel opzocht bindend
voor de Nedl regeering ten opzochte van
de betrokken Maatschappij of Maatschap
pijen.
Opgemerkt wwndt nog dat indien do Ne
der land.sche regeering van meemag is. djat
de Indiening van het wetsontwerp een on
veranderlijke beslissing vormde, het wets
ontwerp toch eerst werd ingediend op 22
November 1920, verscheidene weken na de
vertoogen der Aimenkaansche regeermg en
de concessie-aan vraag van een betrouw
bare Amerikaansche maatschappij.
Het Bchiint dehhaive voor de Ver. Staten
moge! u,k het standpunt te aanvaarden, dat
hun uitingen van belangstelling of de aan
vragen van Amerikaansche maatschap
pijen bij de Nederiandsche regeering te
iaat inkwamen.
l>e regeerihg der Vereen. Staten her
haalt. dat. ofschoon de Nederlamlsche wet
h#t-aandeei«nibezit m maatechappÜeu, wel
ke betrokken zyn bii de exploitatie van
petroleum in Ned.-lmdië aan vreemdelin
gen schijnt toe te staan, de uitvoering van
de wet op de wijze ais bepaald' in het aan
hangig wetsontwerp alleen kian worden op
gevat als een bewijs van een thans aan
wezig voornemen bij de Nederlandscfte re-
geenng om Amerikaansche burgers van
ieder daadwerkelijke dteeineming in haar
petroleumnuverheid uit te sluiten en hun
zoodoende de gelyke kansen te ontzeggen,
waarvan Nederlandsche onderdanen in de
Ver. Staten hebben geprofiteerd.
'l'enslotte wiordt de hoop geuit dat de
Nederiandsche regearkig alsnog in staat
zal zijn, (Leze zaak te regelen in overeen
stemming met het grondbeginsel van we-
derkeerigjhedd, hetwelk geacht wordt van
de grootste beteexenis te zxjn op het ge
bied van de expdoitatie van natuurlijke
rijkdommen.
De nota was geteekend: William Phi
lips.
lm het antwoord van minister van Kar-
nebeek wordt o.a. ten aanzien van de be
wering dat het wetsvoorstel eerst na No
vember wend ingediend, geconstateerd, dat
met wetsontwerp reedis lang voor doen da-
tem liet ministerie had verlaten om aan
den Raad van State te worden voorgelegd.
Wat hiervan zij, de besprekingen met de
Bataafsche Petroleum Alaatschappii be
vonden zich in September 1920 in een zoö
vetr gevorderd stadium, dat de Kegeering.
zonder gevaar te loopen haar goede trouv.
in verdenking te zaein georacht. zich met
«on onttrekken aan de zedelijke verplich
ting om zoodra overeenstemming zou zijn
verkregen over de detail-Jcweatie. het ont-
wetip-overeenkomst met deze maatschappij
waarvan de groote lünen reeds waren vast
gesteld, aan de goedkeuring der Kamers
te onderwerpen.
Daarom kom eu- reeds op dat oogenbflik
geen sprake meer van ziim om welke voor
stellen ook. of zii uit Amerika of van el
ders kwamen, in overweging te nemen en
wat de motieven aangaat, welke de Re
giering er toe brachten om te onderhan
delen met de Bataafsche Petroleum Mij.,
daar ziim uiteengezet in de memorie van
toelichting, welke het wetsontwerp verge
zelt en ik kan mii er toe bepalen naar dit
stuk te verwijzen.
Het antwoord van minister Karnebeek
Baat de Amerikaansche nota punt voor
punt na en concludeert dat de mimister
alles welbeschouwd en bii vergelijking der
verschillende data en stappen eerder ge
neigd zou ziim te gelooven dat men zich
hier gesteld ziet voor een misverstand, als
er bij vraagstukken van dezen aard kan
ontstaan, hetgeen nader wordt toegelicht,
waarna wordt opgemeHct. dat de Ameri
kaansche regeering gemeend "heeft een
voudig aan Nederlandsche onderdanen het
recht te moeten weigeren om deel te ne
men aan de ontginning van domeingronden
(puibflic land») tenzij gelijke of gelijksoor
tig» privilegiën als die welke de Ameri
kaansche wiet tot dusver heeft toegekend
«an Nederl. onderdanen, zouden worden
(toegekend aan Amerikaansche burgera. ge
vestigd in Ned.-Inddë.
De Nedieri. regeering is echter van mee
ning; dat ongetwijfeld een land. dat de
verwericd ijking beoogt van een stelsel van
wezenlijke wedeikeengheid, zijn doel niet
kan bereiken door eenzijdig een of andere
rgeling uit te vaardigen en vervolgens de
vreemde regeeringen uit te noodigen, ha
rerzijds dezelfde maatregelen te nemen,
bil gebreke waarvan zij hiun onderdanen
zouden zien beroofd van rechten, betrek
king hebbende op de bedoelde kwestie.
Bovendien, indien men meent, dat krach
tens het beginsel van wederxeengheid de
Nederl. regeering verplicht is voor de
Amerikaansche burgers een deed te reser-
veereo in de exploitatie van Diambi. dan
zouden de onderdanen van andere landen
eveneens gerechtigd zijn daarin een deel te
eischen. Het reauitaat zou ziin. dat niet
alleen Djambi. maar ook aJile terreinen, in
de toekomst te exploiteeren. zouden moe
ten worden verdeeld im evenveel deelen als
er landen waren, die zich koloniale exploi
taties wensch ten te interesseeren.
De Amerikaansche regeering zal wel
willen toegeven, dat een stelsel, dat der
gelijke gevolgen medebrengt, geenszins
aanbevelenswaardig ia
De Nederl. regeering is dus van mee
ning, dat er geen sprake van kan ziin om
de rechten dei- vreemdelingen in de ver
schillende landen en koloniën anders dan
geheel in het algemeen te vergelijken. Hr.
Ms. regeering heeft geen enkele reden een
dergelijke vergelijking te vreezen. Deson-
geacht staat zij op het standpunt, dat men
naair aanleiding van een willekeurig geko
zen geval geen beroep mag doem op de
nationale wwbgeving om de instelling in
andere landen of koloniën van een soort
gelijke regeling te eischen.
Een dergelijk verlangen is niet alleen
niet gerechtvaardigd tegenover de exploi
tatie van petroleum in NecL-lndië. maar
tevens is het nutteloos, aangezien 'de Ne
derlandsche regeering. zooals zii reeds her
haaldelijk heeft verzekerd, geenszins de
Amerikaansche kapitalen wenscht uit te
sluiten van een billijk aandeel in de pe-
troleuimniiverheid in NecL-lndië. wel te cer-
staan binnen de grenzen, door de wet aan
het particulier initiatief gesteld.
De nota was geteekend Ven Karnebeek.
Een telegram van den Mikado.
In antwoord op het eenige dagen geleden
medegedeelde telegram van de Koningin
aan den keizer van Japan, naar aanleiding
van het bezoek van den Japanschen kroon
prins, heeft de Koningin van den keizer
van Japan het volgende telegram ontvan-
gen:
„Mei genoegen gevolg gevende aan de
vriendelijke uitnoodiging van Uwe Majes
teit, heeft mijn zoon zich naar uw land be
geven waar hem een hartelijke ontvangst
ten deel is gevallen van de zijde van Uwe
Majesteit, Z. K. H. den Prins Gemaal en
het Nederlandsche volk. Nederland en Ja
pan zijn door een aloude vriendschap ver
bonden en eertijds was het Uw land dat er
het meest toe heeft bijgedragen Japan de
Westersche bescherming te doen deelachtig
worden. Het Japansche volk bewaart een
dankbare herinnering aan dezen invloed en
beide landen smaken het geluk heden ten
dage te zien dat Nederland en zijn Bezit
tingen met Japan in nauwere economische
betrekkingen dan ooit te voren tot elkander
staan. Ik ben ejr zeker van clat het voor
den Kroonprins ëven onuitsprekelijk aange
naam was door Uwe Majesteit te worden
ontvangen als tegelijkertijd van groote
waarde voor hem in Uw schoon land te ver
blijven en in aanraking te komen met de
Nederland eigen beschaving. Ik twijfel er
niet aan dat deze gebeurtenis niet anders
dan er toe bijdragen kan de vriendschappe
lijke betrekkingen die tusschen onze beide
landen bestaan nog inniger te maken. Uwe
Majesteit dank zeggende voor het door ons
ontvangen telegram en vurige wenschen
uitende voor den voorspoed van het Konink
lijke Huis en het edele Nederlandsche volk,
bieden de keizerin en ik van ganscher harte
Uwe Majesteit en Z. K. H. den Prins-Ge
maal de verzekering onzer dankbaarheid en
van onze oprechte vriendschap aan.
(get.) YOSHIHITO".
De suikerprijs.
Het „Ned. Weekblad voor den handel in
Kruidenierswaren" bericht, dat in de afge
loopen week de suikerprijs tweemaal met
1 per baal is verlaagd en verdere verla
ging te wachten is in verband met ruimen
aanvoer tegen verlaagde prijzen uit Ame
rika.
De huuraanzeggingswet.
Naar het Corr. Bur. verneemt, is te
's Gravenhage thans een begin gemaakt mot
de uitvoering van de bepalingen der huur
aanzeggingswet en zullen deze dagen de
eerste exiploiten aan eigenaars van leeg
staande woningen worden geteekend.
De Centrale Commissie voor de Rijnvaart.
De Centrale Commissie voor de Rijn
vaart zal Zaterdag e.k. aan Rotterdam een
bezoek brengen. De commissie zal Vrijdag
avond aldaar aankomen, aan boord van de
„Hollandia" van de Nederl. Stoombootree-
dertj. Zaterdagochtend heeft een boottocht
plaats met de „Stad Rotterdam" langs de
rivier en door de Maas- en Waalhaven, aan
geboden door het gemeentebestuur, waar
toe de commissie 's morgens halfnegen
door het dageljjksch bestuur aan boord van
de Hollandia wordt afgehaald. Te 11 uur
zullen zij zich weer aan wal en naar het
stadhuis begeven, alwaar de commissie
door het dagelijks bestuur, de leden van den
Raad en de K. v. K. zullen worden ontvan
gen. Tegen 1 uur gaat het gezelschap aan
boord van de „Batavier", ten einde een
tocht naar Hoek van Holland te maken.
President van de Commissie is Chavelle, lid
van den Franschen Senaat en oud-minister
ven openbare werken, terwijl verder in de
commissie by het bezoek vermoedelijk zul
len zyn vertegenwoordigd Duitschland,
Frankrijk, België, Italië en Zwitserland.
Ziekte-controle.
Ntear aanleiding der vele klachten van
het P. T. T.-personeel te Amsterdam tegen
het outreden van den controle-arte dr.
Sturkop, waarover ook in de Tweedi Ka
mer werd geklaagd bij de behandeling der
begrooting, is vanwege het hoofdbestuur
der P. en T. een onderzoek ingesteld.
Naar het Hibld verneemt, heeft de di
recteur-generaal in verband met dit onder
zoek dr. S turk op te kennen gegeven, dat
hot de uitdrukkelijke wensch is van den
minister en van dien dir.-«en., dat bii ziek
te-controle van het personeel elke on-
heuschheid en hardheid worde vermeden.
Tevens zal het medisch hooger beroep
waaraahümlük in dien zin worden ge<wii-
rai«d, dat dx. Sturkop geenerlei invloed
«ner zal oefenen op het samenstellen der
Ned. Landbouwcnmité.
van het Koninklük Nederlandsche Land-
bouiw-Comitó op 2 Juli in de vergaderzaal
van die Eerste Kamer, komt o.a. aan de
De reis der Koningin.
De „Z 7" voor convooy
De torpedoboot „Z 7"
luit. ter zee le kl. A. W. Staverman). is,
na op 's Rijkswerf te Hedlevoetsluit de
noodiige voorzieningen te hebfben onder
gaan, Woensdag vandaar naar Vlisaingen
vertrokken.
Zy zal de „Mero-pe" de boot. waarmede
de Koningin dien tocht naar Noorwegen
zal doen. vanuit Amsterdam convoyeeren.
in het circus Carré.
is den heer Albert
Carré, die gedurende vier dagen zijn cir
cusvoorstelling in Apeldoorn geeft, de eer
en Prinses Juliana met een achttal harer
speelgenooten bij de voorstelling in aiin
circus te mogen ontvangen.
De Koninklijke Familie was vergezeld
van Freule Sloet van Marxveld en Baron
van Geen. en woonde van 2 tot 3% uur de
voorstelling bii.
De prins noodigde den heer Albert Car
ré in de Koninklijke loge en informeerde
(belangstellend naar de nationaliteit der ar-
tisten en de paardendresauur. Hii had ter
stond het paard Zilberking uit ziin stal
afkomstig herkend. Bii haar vertrek her-
Ung die de heer Oscar Carré ruim 30 laar
geleden op Het Loo had gegeven, welke
zü toen nog als Prinses bijwoonde.
Audiëntie bij burgemeester De Vlugt.
Burgemeester De Vlugt heeft gisteren
ten stadhuize te Amsterdam audiëntie ver
leend aan autoriteiten, corporatiën en de-
putatiën, die hem in zijn nieuwe functie
wenschten te begroeten.
Zeer velen hadden den wensch te kennen
gegeven ter receptie te verschrijnen en den
geheelen middag, van 1 tot 4 uur wisselden
de bezoekers in de Burgemeesterskamer el
kaar af.
Daar kwamen vertegenwoordigers van
den handel, directeuren der groote scheep
vaartmaatschappijen, bestuursleden van de
Maatschappij van Nijverheid, van de Alge-
meene Patroonsvereeniging, van de Alge-
meene Winkeliersvereeniging. Afgevaardig
den kwamen van het Bestuur van het Con
certgebouw, een deputatie van leden van het
Hollandsch Tooneelgezelschap.
Voorts is de burgemeester begroet door
civiele en militaire autoriteiten,^Tóor d<?
directeuren van het Postkantoor en van het
Telegraafkantoor, door afgevaardigden
van verschillende R.K. werkgeversorganisa
ties, door bestuursleden van een aantal
philantropische inrichtingen, door vertegen
woordigers van de studentenorganisaties,
door het bestuur van de Amsterdamsche
Pers en door tal van andere zedelijke licha-
men.'
Lang niet allen, die daartoe den wensch
te kennen hadden gegeven, konden gisteren
middag worden ontvangen. Heden en Maan
dag wordt de receptie voortgezet.
Mij. tot bevordering tandheelkunde.
De Ned. Mü. tot Bevordering der Tand
heelkunde zal at> 24, 25 en 26 Juni te
Maastricht haar jaaallijksche vergadering
houden.
Vtr ij dagavond voor den aanvang der ver
gadering zullen bet hoofdbestuur en de
leden der Mij. door het gemeentebestuur
van Maastricht ten stadhuize worden ont
vangen.
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer.
Onder voorzitterschap van den heer ba
ron F. W. van Tuyll van Serooskerken
werd gistermorgen in de tearoom van het
hotel Frigge te Groningen de algemeene
vergadering gehouden van de Vereniging
Vreemdelingenverkeer. Nadat de voorzit
ter de vergadering had geopend, werden
tot leden der commissie, die de rekening
en verantwoording voor 1921 zal nazien,
benoemd de heeren Freytag. H. d)e Kepp-
ler Hesselink en übr. Von Weiier. Tot le
den van het hoofdbestuur, wegens het vol
gens rooster aftreden van de heeren R.
Buisman te Leeuwarden. H. Goedhart te
Arnhem en I. Llssel de Schepper te Gouda
werden benoemd de heeren F. H. van Set
ten te Leeuwarden. L. C. Steffelaar te
Den Haag en mx. P. J. Revaner te Hilver
sum.
Door den heer Van Meuns van de V. V.
te Den Haag werd de bespreking ingeleid
van het onderwerp ..vreemdelingenbelas
ting.Daarbij wees spreker op de werking
van een diergelijke belasting in het buiten
land, op de bezwaren tegen de invoering,
op de beaprkingen. gevoerd im de vereeni
ging van Nederlandsche Gemeenten en op
de moeilijkheden bii het vaststellen der
daarvoor noodige voorschriften.
By de hierna gevoerde discussie werd
gewezen op de onbillijkheid döe zou worden
geschapen door de invoering van een
vreemdelingenbeiasting als niet wordt re
kening gehouden met de forenzenwet.
In overweging werd gegeven te trachten
(jat een deel van de inkomsten van de Ka
mers van Koophandel worden aangewend
ten bate van vreemdelingenverkeer.
Het hoofdbestuur verklaarde met de ge
geven wenken rekening te zullen houden.
Medegedeeld werd dat het orgaan der
vereenigjing .Dus Nederland" zal blijven
verschijnen onder redactie van meiuffr. J.
de Wdt Het hoofdbestuur wekte den leden
op het blad voortaan meer dan tot nu
toe als bondsblad te beschouwen.
In bespreking kiwam het voorstel van
Amsterdam betreffende de wenschediikheid
om reclame-materiaal kosteloos ter be
schikking van heit publiek te stellen.
Van verschillende zijden werd er op ge
wezen. dat het gratis venatrekken van gid
sen en dergelijke zeer kostbaar is en in
dat inderdaad belang heeft bii een
betaalt daarvoor graag een kleanig-
terwul hij gratis verstrekking vele
uur zal een circulaira rich-
en tot de afdeeüpg om een algemeene
neenang hieromtrent te leeren kennen
De afgëvaardigde vi
rking met de archeologische
tegen den voorgenomen aan
slag op het mooiste gedeelte van Delft, het
oude Delft en hii sprak er zijn verbazing
over uit. dat die afdeeiing. die niet op de
vergadering tegenwoordig is. geen wooiv
van protest heeft laten hooren tegen een
dergelijke schending van het achoone harer
De voorster deelde mede. dat de heer
Pos. aan Waen was opgedragen de vorming
en het voorzitterschap van een commissie
bei ast meit het onderzoek naar het suiiten
aanbood. Bovendien had de heer Poe aj6
zijn meening te kennen gegeven, dat hii
van de werking eener dergelijke
aie weinig heil verwan
dwang in deze materie
De i
zyn misnoegen uit over een dergelijke" jrf.
doening van zaken.
Tegen het sluiten van landgoedenen ver
hief ook de afgevaardigde van Ommen
zijn stem en wel voornamelijk omdat het
aldaar het buitengoed van baron Van Pal-
landt moeit ziin verkocht aan de Theosofi
sche Vereeniging. dde het nu als rustoord
Eenheid in de vakbeweging.
Het Alg. Ned. Vakverbond heeft op een
verzoek van het N.V.V. om besprekingen te
openen over de eenheid in de vakbeweging,
een antwoord gezonden, waaraan het vol
gende is ontleend:
„Het verheugt ons dat uw Verbond de
vraag: of het mogelijk zou zijn in de Ne
derlandsche Vakbeweging tot eenheid te ko
men, thans concreet aan de orde wil stellen.
„Of daarby steeds een gedeelte der Vak
beweging, n.l. dat vereenigd is in R.K V. en
C. V. V., buiten beschouwing zal kunnen
blijven is een vraag, die onzerzijds niet zon
der meer bevestigend beantwoord wordt.
„In de tegenwoordige situatie is het niet
te loochenen dat er by de R.K. en Prot.
Chr. Vakbeweging eeft neiging tot eenheid
bestaat, maar wij meenen in dit verband er
toch op te moeten wyzen, dat de opvattin
gen over onderscheidene economische vraag
stukken van Uw Verbond, het N.A.S. en het
A.N.V., ook nog al iets verschillen, waarbij
komt dat, zelfs al zou het doel dat men na
streeft hetzelfde zyn voor allen, de taktiek
en de middelen welke toegepast moeten
worden om dat doel te bereiken, ook nog
niet uniform zijn.
„Waar het vast staat, naar onze opvat
ting, wanneer de Vakbeweging iets van be-
teekenis zal willen bereiken, zoowel ten op
zichte van de dreigende reactie als van de
groote, heel het leven van het huidige ge
slacht beheerschende problemen, dat dan
ten opzichte daarvan eenheid eisch is, zyn
wy van oordeel dat de poging om tot de
grootst mogelijke eenheid te geraken, zoo
ver doenlijk is, moet worden uitgestrekt.
„Wij willen toestemmen, dat het daarom
momenteel wel het beste zal zyn, dat er
ernstig overleg wórdt gepleegd tusschen
uw Verbond, het N.A.S. en onze Vakcen
trale/^
GEMENGDE BERICHTEN.
Herman Groenendaal.
Het I. A. M. B. bericht aan het Corree-
pondentiebureau, dat B. de Ligt. Th. Ha-
rinck en Albert de Jong, aan wie Maandag
j.l. door den chef van het hospitaal was
medegedeeld, dat zy Groenendaal Woens
dag op de gewone uren konden bezoeken,
de toegang tot Groenendaal is geweigerd
en hun werd medegedeeld, dat Groenendaal
op last van den commandant van het garni
zoen te Leiden sedert Dinsdag 4 uur wordt
beschouwd als krygsraadarrestant, als hoe
danig hy geen ander dan familiebezoek
mag ontvangen.
Ook is zoo bericht men verder se
dert dien zijn correspondentie onder cen
suur gesteld.
Woensdagavond liepen de Haagsche anti
militaristen door de stad met borden, waar-
op te lezen stond: Herman Groenendaal'
moet vrij en waarop de protestvergadering
op Zondag 26 Juni werd aangekondigd.
Ook werden biljetten verspreid met me-
dedeelingen als op die borden. Een deel der
verspreiders werd in de Boekhorststraat en
by het station gearresteerd, terwyl borden
en biljetten in beslag werden genomen.
Het plan bestaat op de protestvergade
ring op Zondag a.s. sprekers van verschil
lende richtingen het woord te doen voeren,
die allen van oordeel zijn, dat Groenendaal
en de andere principieele dienstweigeraar»
onmiddellijk in vrijheid behooren te worden
gesteld.
Katholieke en neutrale woningbouw.
Men schrijft van uit Nieuwkoop aan het
„Hbld.":
Beklaagde men zich onlangs van Katho
lieke zyde te Wormerveer, dat de Katholie
ke Bouwvereeniging aldaar in haar bouw
plannen werd tegengewerkt door de Soc.-
Dem. raadsmeerderheid, thans doet zich te
Nieuwkoop (Z.-H.) een tegenovergesteld
geval voor. Door de Vereeniging „Nieuw-
koop's Belang" waren reeds eenigen tyd
plannen beraamd tot het oprichten van wn
Woningbouwvereeniging, doch wetende, dat
de Katholieke burgemeester zich herhaalde
lijk had uitgelaten tegenstander van wo
ningbouw met Rijkssteun te zijn, had men
nog niet zoo'n groote haast met de uitvoe
ring dier plannen gemaakt, teneinde eerst
gegevens te verzamelen, die de noodzake
lijkheid van het bestaan eener Bouwvereeni
ging overtuigend zou aantoonen. Het per
centage onbewoonde woningen is hier n.L
zeer gering, terwyl er tal van woningen
zyn, die voor afkeuring in aanmerking 'ou
den moeten komen. Toen men nu van Ka
tholieke zijde van de plannen van „Nieuw
koop's Belang" kennis kreeg, heeft men m
alle stilte een Katholieke Bouwvereeniging
opgericht en daarop d© Kon. goedkeuring
verkregen. De statuten dezer vereeniging
bepalen dat alleen Katholieken lid kunnen
zijn.
Inmiddels kwam ook de andere Bouw
vereeniging tot stand voor ieder toeganke
lijk. Van beide zijden werd grond in voor
koop verkregen en werden verzoeken om
steun by den Raad ingediend. Het verzoek
der Katholieken was echter het eerst inge
komen. Op dien grond werd, met het uitge
sproken motief „wie het eerst komt, die het
eerst maalt" in de Raadsvergadering van 21
Juni j.l. door de Katholieke meerderheid
het eerste verzoek ingewilligd en het andere
afgewezen. Men beweerde daarbij wel, dat
zou worden bedongen, dat by het verhuren
van de woningen zooveel mogelyk neutra
liteit zou worden betracht, doch <|e argu
menten van de andere zijde, dat het billijk
was dat de te bouwen woningen percentsge
wijze aan beide vereenigingen zouden wor
den toegestaan, en dat de afgewezen partij
door de thans gevoerde taktiek niet den
minsten invloed op den gang van zaken zou
kunnen hebben, werd genegeerd. Dat moest
maar aan den burgemeester (tevens raads
lid) worden overgelaten, die vroeger tegen
dergelijke vereenigingen was en thans
nu de Katholieke vereeniging haar grond
in hoofdzaak van hem in voorkoop heeft
voorstander is geworden, met uitsluiting
van de andere vereeniging. Het spreekt van
xelf, dat het protestante deel der burgerij
3|7 zich door deze manier van doen
gegriefd acht en alles zal aanwenden om
de autoriteiten van het onbillijke dezer han
deling te overtuigen, opdat haar recht wor
de gedaan.
Postpakket met 4500
Eenigen tyd geleden werd een van het
hoofdpostkantoor te Rotterdam naar Lek-
Ikerkerk verzonden postpakket met aange
geven waarde inhoudende ƒ4500 in gelds
waardig papier, vermist. Dezer dagen von
den spelende jongens aan den Rottedyk on
der Hillegersberg in den waterput een blik
ken trommeltje inhoudendg de helft van
het uit het paket gestolen geld, dat als zoo
danig herkend werd. Van de daders van den
diefstal is geen spoor ontdekt.
Pasvisa NederlandBelgië.
De redacteur van de „Msb." te Brussel
meldt, dat omtrent de wederzydsche af
schaffing der fcasvisa tusschen België en
Nederland nog niets definitiefs besloten
werd. Er bestaat nog een bezwaar, name
lijk vrees voor toenemende werkloosheid.
De onderhandelingen worden evenwel voort
gezet en men hoopt volgende maand tot af-
schaffing te kunnen overgaan.
LAND- EN TUINBOUW.
Het bedrijfsradenstelsel in het
Landbou wbedry f
Reeds sèdert eenige maanden zijn er be
sprekingen gaande tusschen den algemee-
nen R.K. Landbouw-bedrjjfsraad en de be
sturen van den Chr. Boeren- en Tuinders-
bond in Nederland en den Ned. Chr. Land-
arbeidersbond betreffende samenwerking
in zake het bedryfsradenstelsel. Deze be
sprekingen hebben nu tot voorloopig resul-
taat gehad, dat besloten is tot het houden
eener groote, uit de genoemde organisaties
gecombineerde vergadering, waarop in be
ginsel tot deze samenwerking kan worden
besloten, terwijl dan tevens de vorm dezer
samenwerking zal worden vastgesteld. Er
is een commissie tot voorbereiding dezer
vergadering benoemd, bestaande uit de hee
ren: prof. L. van Aken, voorzitter; A. J.
Loerakker, onder-voorzitter; mr. H. van
Haastert, adj.-secr. van den alg. R.K. Land-
bouwbedrijfsraad, mr. J. W. Goedbloed,
secr. van den Chr. Boeren- en Tuinders-
bond en R. Siemon8, voorzitter van den
Chr. Landarbeidersbond. De eerste werd ge
kozen tot voorzitter en de derde tot secre
taris, zoowel van de commissie van voorbe
reiding als van de gecombineerde vergade
ring.
Een nieuwe slag voor den bloembollen-
handel.
Wij vernemen, dat Zweden plotseling de
bloembollen beiast heeft met 60 ör per K.G.
inkomende tochten. Deze mededeeling heeft
groote sensatie verwekt in de bloembollen
streek. Dinsdagavond zyn in overleg met de
Nederlandsche regeering de heeren Bont
huis, rykstuinbouwconsulent in algemeenen
dienst, M. Veldhuizen van Zanten te Lisse
en J. Hylkema te Hillegom, bestuursleden
ven de Zweedsche afdeeiing van den bond
van bloembollenhandelaren, naar Stockholm
vertrokken om hun bezwaren tegen deze
belasting by de Zweedsche regeering in te
brengen.
RECHTZAKEN.
De Rechtbank te Rotterdam heeft ge
biecht tegen:
M K.. 19 jaar. lossen werkman te He
kend wp, wegens diefstal, drie maanden
gevangenisstraf, met aftrek van de voor-
loopdge heohtenis.
J. v. M.. huisvrouw van L. F„ wegens
diefstal te Krimpen aan den LJsed. bii ver-
fetek tot een week gevangenisstraf.
V., wegens eenvoudige beleedagimg
van een ambtenaar, te Krimpen aan den
•LJeel. bii verstek tot 26 boete. bus. 10
dagen hechtenis.
L. v. R.. 37 jaar; G. E. 21 jaar. beiden
baggerman te Moordrecht; A. E. en C. E..
wegens stroopery met behuln van een
vaartuig, ieder tot 10 boete. subs. 4 da
gen hechtenis, de twee laatsten bii verstek.
P. K. 26 jaar en M. T., 22 jaar. beiden
scheepmaker te Moordrecht, wegens dief
stal. ieder tot 30 boete. subs. 12 dagen
hechtenis.
De Rechtbank heeft Veroordeeld:
'A. v. d. S.. recidivist, nieteverschenen. we
gens verduistering bii herhaling, te Bos
koop of elders in Nederland, van een hit.
eigendom van den koopman P. Liepeit te
Gouda: negen maanden gevangenisstraf.
C. B.. 67 jaar. arbeider te Waddinxveen.
wegens mishandeling: f 60 boete. subs. 20
dagen hechtenis.
Eilers veroordeeld.
De rechtbank te Zutphen veroordeelde
den bekenden H. J. Eilers te Leiden, we
tens het onbevoegd uitoefenen der genees-
kande, t t ƒ60 boete of 100 dagen hechte-
GOUDA. 24 Juni 1921.
De Kon. Stearine Kaarsenfabriek Gouda.
Naar wy vernemen, heeft dezer dagen op
initiatief van den heer Zaalberg, Directeur-
Generaal van den Arbeid te s-Gravenhage,
op diens Bureau en onder diens leiding eene
bespreking plaats gehad tusschen de Direc
tie van de Koninklyke Stearine Kaarsenia-
briek Gouda, den heer Mr. Dr. J. J. M. No-
back, secretaris van de Algemeene Werkge-
versvereeniging te Amsterdam, eenerzyds,
en de Hoofdbesturen van de Nederlandsche
Vereeniging van Fabrieksarbeiders, den Ne-
derlandschen Bond van R. K. Fabrieksar
beiders „St. Willebrordus", den Nederland-
schen Bond van Chr. F'abrieks- en Trans
portarbeiders en de Nederlandsche Fede
ratie van Fabrieksarbeiders, anderszyds.
Als resultaat dezer bespreking kunnen Wij
melden, dat aan de Directie der Koninklyke
Stearine Kaarsenfabriek Gouda opnieuw, en
wel gedurende 2 volgende maanden, vergun
ning tot overwerk is verleend, met dien ver
stande, dat zal worden getracht binnen dien
termyn eene andere regeling der werkzaam
heden aan de fabrieken te treffen, met her
stel van de 45-urige werkweek, welke in
hoofdzaak hierop zal zyn gebaseerd, dat alle
mannelijke en vrouwelijke werklieden om
beurten eene halve week zullen werken, ter
wyl voor de andere helft der week eene
wachtgeldregeling zal worden getroffen.
De ouderavonden.
Aan de in de dagbladen van 13 en 21 Mei
geplaatste, tot de oudera der schoolgaande
kinderen gerichte, oproeping tot het hon
den van eene bijeenkomst met het personeel
der school waarop hunne kindereh als leer
ling zijn ingeschreven, is slechts matig ge
volg gegeven.
Aanwezig waren: op de bijeenkomst voor
school 1 22 ouders, id. school 2 18 ouders,'
id. school 3 20 ouders, id. school 4 17 ouders,
id. de le burgerschool voor Meisjes 86
ouders, id. 2e burgerschool voor Meisjes 7
ouders, id. le burgerschool voor Jongens 16
ouders, id. 2e burgerschool voor Jongens 28
ouders, id. school voor v.l.o. 17 ouders.
Op deze ouderavonden werden uiteraard
nog geen belangrijke onderwerpen in den
breede besproken. Men bepaalde zich tot
het stellen van vragen terwyl de hoofden
der scholen eene uiteenzetting gaven van
het doel en de beteekenis der oudercommis-
sies en ouderavonden. Op enkele bijeenkom
sten was het Ryks-schooltoezicht vertegen
woordigd door den schoolopziener den
heer De Blouw.
De oudercommissies werden als volgt sa
mengesteld
School 1. W. I. de Weger, J. J. Kolster,
K W. Schilling, C. G. DonkDen Oudsten,
L. F. ThesingRoos.
School 2. A. Is. de Mink, F. Stalenberg,
Th. v. d. Weel, D. Gorter, Jac. Baas.
School 3. J. Muurling, M. S. Snoey—De
Waal, F. J. BrinkBakker, A. Baas, B.
Lens.
School 4. W. G. de Wegervan Dongen,
S. S. ZorgmanZorgman, A. de Gruyl, A.
Zorg, P. Verkerk.
1 Burgerschool voor Meisjes. M. E. Kor-
tenoever—Slop, A. W. P. Dauvillier—Woer-
lee, C. J. Mullerde Mol, G. W. Aberson,
F. J. Schekermans.
2e Burgerschool voor Meisjes. A. H. Ane-
maet—-Admiraal, S. P. Bellaart—Kersber
gen, 1 vacature.
le Burgerschool voor Jongens. J. M. van
der Harst, J. J. P. den Hertog, A. Treels,
W. Bosschardt, 1 vacature.
2e Burgerschool voor Jongens. A. H.
Weyer—-De Boer, P. M. MolemanKers
bergen, A. H. de Metter, C. W. Souffreé, C.
Hupkes.
School voor V.L.O. W. van Bekkum, H.
Ipema, L. van Scheers, L. de Mink—Knor,
E. GorterVeer.
Ongetwijfeld zullen in de toekomst de
ouderavonden drukker moeten worden be
zocht wil de oudercommissie nuttig werk
kunnen verrichten. Want zeer zeker zal de
oudercommissie niet het „karakter van ver
tegenwoordiging der ouders" (art. 2 K. B.
31 December 1920) kunnen aannemen wan
neer niet van de zyde der ouders de noodige
belangstelling wordt getoond.
De oudercommissies aanvaarden thans
de taak, in art. 4 van het zooveel genoemde
Koninklijk Besluit aldus omschreven:
„Zij vormt een schakel tusschen de ouders
en onderwijzers, gemeentebesturen en
schooltoezicht en heeft ten doel, de goede
verhouding en samenwerking van school en
huis te bevorderen".
Zy bereiden de zaken voor die zy straks
op de ouderavonden willen zien behandeld
en animeeren deze avonden zooveel moge
lijk.
Waar de onderwijzers-organisaties reeds
sinds jaar en dag voor dit instituut hebben
geijverd, een bekend onderwijzer, de heer
Klaas de Vries, op eigen initiatief reeds on
geveer 16 jaren geleden met succes ouder
avonden hield en tenslotte art. 20 der La-
ger-0nderwij8wet (hetwelk de instelling der
oudereómmissies voorschrijft) werd opge
nomen op initiatief van een oud-onderwijzer
den heer Ketelaar, daar zal het onderwij
zend personeel we! steeds bereid gevonden
worden zyn onmisbaren steun te verleenen.
Bijeenkomst R.-K. Middenstanders.
In de zaal Concordia aan de Westbaven
wordt Maandag 27 Juni, de® avondshalf
negen, een bijeenkomst gehouden van R.
K. Middenstanders van Gouda. Deze bij
eenkomst is georganiseerd! door de Hanze
in het bisdom Haarlem.
3e Orgelbespeling.
De 3de orgelbespeling in de Groote of
St Janskerk door den heer J. H. B. Spaan
derman, zal ditmaal niet op Dinadag plaate
hebben, maar op Vrijdag 1 Juli as. des
avonds half acht.
Ais solisten zullen medewerken Mevrouw
Ch. DeenFerares (Sopraan) Rhenen en
de heer D. Vos (Viool) Rotterdam.
De nieuwe Arbeidswet en het
winkelbedrijf.
In de bovenzaal van „Het Schaakbord"
sprak gisteren de heer A. Ingenool Jr. voor
de Goudsche Winkeliersvereeniging over de
nieuwe Arbeidswet en het Winkelbedrijf.
In zyn inleiding wees spr. op de noodza
kelijkheid dat de winkeliers, voor zoover ze
personeel hebben en dat zullen de meesten
zijn, de bepalingen van de nieuwe Arbeids
wet kennen, waarbij hij opmerkte dat het,
gezien de mogelijkheid dat in plaats van
minister Aalberse, de heer Rutgers de por
tefeuille-van Arbeid op zich neemt er kans
i# dat niet alle bepalingen die nog niet van
kracht zyn geworden onveranderd zullen
blijven. Intusschen heeft men te maken met
de tegenwoordige wet Op 't oogenblik is de
nadere regeling van de Arbeidswet voor de
winkels in behandeling, welke geschiedt bij
algemeenen maatregel van bestuur by den
Hoogen Raad van Arbeid. Van dit ontwerp
heeft spr. inzage gehad, evenwel werd hem
geheirhhouding opgelegd met dien verstan
de dat de besturen der Middenstandsveree-
nigingan er kennis van mochten nemen.
Verscheidene besturen hebben van de gele
genheid gebruik gemaakt, met 't gevolg dat
velen hun bezwaren en adviezen bij spr., in
diens kwaliteit van directeur van het Bonds-
bureau van den Middenstand te 's-Graven
hage hebben ingediend, die ze in een rap
port heeft samengevat en aan den Hoogen
Raad van Arbeid heeft toegezonden. Even
tueel kan spr. dit laten volgen door een sup
plement-rapport.
Nader de wet beziende, zette hy uiteen
dat de wet onder „winkel" verstaat ieder
opèn of gesloten ruimte, waar en detail
wordt verkocht. Art. 1 van het wetsontwerp
zegt dat een man of vrouw (al deze bepa
lingen gelden slechts voor „personeel" de
eigenaar mag werken wanneer hij wil) in
den winkel 's Zondags geen arbeid mag ver
richten, waarop echter uitzonderingen zyn.
n.1. in winkels voor melk, tabak, fruit, ban
ketbakkerswaren of waar versnaperingen
worden verkocht. Spr. vreesde <|at dit arti
kel in de practyk een groot struraelblok zal
worden. Er zyn byv. geen winkels waar uit
sluitend melk wordt verkocht. Valt een win
kel waar ook boter en kaas wordt verkocht,
al of niet onder de genoemde categorie?
Ook wordt bepaald dat in alle winkels ar
beid mag worden verricht op 6 Dec. als deze
op Zondag valt, in bloemenwinkels mag
personeel werken op 1 Jan., 25 en 26 Dec.,
als deze op Zondag vallen. Dit artikel vindt
veel bezwaren, waarop spr. ia zyn rapport
heeft gewezen, o. a. vragend of op Zondag
ahbeid mag worden verricht in winkels waar
behalve melk ook andere artikelen worden
verkocht, etc. en wat (je minister onder ver
snaperingen verstaat, tevens opmerkend
dat het noodig zal zijn ieder bedrijf een af
zonderlijke vergunning te geven voor Zon-
dagsarbeid, zoodat een vergissing niet mo
gelijk is.
Vervolgens behandelde spr. het vooront
werp artikel sgew ij ze, waarbij hy opmerkte
dat het zonder kennis van zaken is opge
steld, wat o. a. blykt uit het feit, dei daar
in een vrije middag voor 'tpersoneel wordt
voorgeschreventerwijl in vele winkel® de
middagen juist het drukst zyn, zoodat dan
onmogelijk een deel van 't personeel kan
worden gemist. Hierin is te veel met 't be
lang van het personeel, te weinig met het
algemeen belang rekening gehouden, wat
spr. den minister euvel duidde.
Nog merkte de heer Ingenool op, dat de
wet voorschrijft dat in winkels hoogstens
55 uren per week mag worden gewerkt,
I tarwijl het voorontwerp van den algemee
nen maatregel van bestuur toestaat dat
vrouwen slechts 45 en mannen 50 uren per
week mogen werken. Deze bepaling heeft
onder den Middenstand reel kwaad bloed
gezet. Op deze wijze wordt de winkelier
gesnoeid in zyn bedrijf ten eigen aanzien
en ten aanzien van de taak die hy in de
Maatschappij heeft te vervullen. De Gro-
ningsche winkeliersvereeniging overweegt
een plan een landelijke actie op touw te
zetten om deze fnuikende bepaling ge
schrapt te krijgen en te doen bepalen dat
56 uur mag worden gewerkt Spr. vroeg de
instemming der vergadering om zich even
tueel bij dit protejit aan te sluiten (ap
plaus).
Een tweede onbillijkheid achtte spr. dat
de vrouwen in 't gewraakte artikel bevoor
recht worden boven de mannen. De vrou
wen willen gelijke rechten, ze nemen overal
de mannen het brood uit den mond, ze moe
ten dus ook maar gelijke plichten hebben.
Iets zou er voor de bevoorrechting te zeg
gen zyn als 't werk in den winkel over-ver-
moeiend was, doch dit is niet het geval. Bo
vendien is deze bepaling in 't nadeel van de
vrouwen zelf, omdat hierdoor de winkeliers
de voorkeur zouden gaan geven aan manne
lijk personeel.
In verband met de bepaling dat tusschen
9 uur 's avonds en 6 uur 's ochtends geen
arbeid mag worden verricht, zette spr. uit
een, dat, wanneer deze bepaling er door
komt, het jioodig zou zijn dat er een wet op
de winkelsluiting daaraan zou voorafgaan,
omdat anders de middelsoort winkelier die
met weinig personeel werkt en concurren
tie ondervindt van den kleinen winkelier
zonder personeel, er dupe van zou worden.
Het moeilijkste van 't geval is, dat de Ar
beidsregeling en de winkelsluiting onder
verschillende ministeries ressorteeren. Ook
levert de winkelsluiting om 9 uur nog be
zwaren op, omdat het alleen in zaken die
met tvtoe ploegen kunnen werken mogelijk
is tot 9 uur open te blijven.
's Zaterdags mag tot elf uur worden ge
werkt en mag het personeel 11 uur werken.
Ook deze bepaling zal belemmerend wer
ken. Spr. gelooft dat de minister zou moe
ten erkennen, dat dit artikel niet houdbaar
is. Bijzondere aandacht besteedde spr. nog
aan de arbeidsregeling voor kappersbedien
den. Een ander moeilijkheid is dat het voor
ontwerp bepaalt dat kantoorpersoneel des
Zaterdagsmiddags vry moét zyn, terwijl
het winkelpersoneel op een anderen middag
vry kan hebben. Op deze manier is het
noodzakelijk een scherpe scheiding te ma
ken tusschen winkel- en kantoorpersoneel,
terwyl bijv. een groot bezwaar is, dat een
looper 's Zaterdagsmiddags niet zou kun
nen afrekenen. De ontworpen maatregel
van bestuur heeft dus tallooze bezwaren en
spr. hoopte dan ook dat hy niet ongewij
zigd van kracht zal worden. De Midden
standsbond is op z'n qui vive geweest, heeft
al op de moeilijkheden gewezen terwyl bo
vendien enkele vooraanstaande middenstan
dera zitting hebben in den Hoogen Raad
van Arbeid, die zeker wel voor de belsn-
ge der winkeliers zullen opkomen.
Tenslotte wijdde spr. nog eenige aandacht
aan de wettelyke winkelsluiting, waartoe
reeds een wetsontwerp is gereedgemaakt
door den Middenstands raad. De minister
heeft dit echter nog niet overgenomen, het
is evenwel gewenscht dat het van kracht
wordt voor de Arbeidsregeling voor win
kels van kracht wordt. Of dit gebeuren zal
is niet zeker omdat de (demissionaire) mi
nister van Arbeid, minister Aalberse, niet
van plan is te wachten op zijn eoilega van
Landbouw. Nogmaals wekte spr. op tot deel
neming aan de protestbeweging wanneer de
Groningsche winkeliers die organiseeren.
Het is hier een mooie gelegenheid den Mid
denstandsbond vooruit te helpen, wat noo
dig is omdat den Middenstand voortdurend
meer lasten worden opgelegd in verband
waarmee spr. wees op den aanstaanden
verzekeringsplicht tegen bedrijfsongevallen
van 't personeel.
Tenslotte wekte spr. krachtig op tot sa
menwerking, Ieder middenstander^meet in
den tegenwoordigen tijd georganiseerd zijn,
omdat de eenling niets vermag.
De rede vond warme instemming. Een
vijftal der aanwezigen maakte gebruik van
de gelegenheid om vragen te stellen, die
de heer Ingenool beantwoordde.
Namens alle aanwezigen zegde ten slotte
de voorsitter, de heer C. C. Krom, den spre
ker dank voor zijn belangwekkende en dui
delijke uiteenzetting.
Na afloop dezer bijeenkomst, die door
enkele genoodigrieij werd bijgewoond, hield
de Wankeiiersvereeniging een huutuoude-
'ifke vergadering. Tot afgevaardigde® naar
de op 20 en 21 Juli te Rotterdam te hou
den algemeene vergadering werden be
noemd de heeren B. Rietveld en B. A. de
Jong, tot plaatsvervangende leden werden
aangewezen de heeren C. G. Krom en T
Verlcaalk.
Door een der aanwezigen werd de klacht
geuit dat de agenda voor de algemeene
vergadering nog niet aan de lede® was
meegedeeld. De voorzitter antwoordde deze
zelve pas te hebben ontvangen, dank zij
de tusschenkomst van den heet Ingenool.
Aan het Hoofdbestuur zal worden verzocht
de agenda in t verrol* tijdig toe te zen
den.
De voorzitter wees ei' op dat alle leden
van bij den Maklensbandsbond aangeslo
ten verecnJgingon het recht hebben de Ver-
kadering te bezoeken, waarbij hij opmerk
te dat couponhoekjes verkrijgbaar ziin.
E*n TX10;. «"«ft tot boaehtWn*
van het Stwttrats. een boottocht, etc.
Dondeptlajc 21 Juli is <te conaresdaff.
wuaron „rschUlwuia betawcriike oruiarwer-
Ben in behandeliwr komen. o*. komt ter
wrake: le. Het MWdenatandabank- en
OwlialJTOMo. In te leiden m stelUwren
door den heer Oom. v. d. toeft. dir. der
A'«. Centrale Bankuereeaiaanir voor den
Middenstand te Amsterdam:
2e. De vrouw in den Middenstand, nrae-
adaniseuee mevr. Wiinandta Francken—Dv-
«erinck en
3e. OvertieidsbemoeUiur en de Midden
stand. m-ae-advisour dr. F. E. Poathumn.
oudenlniater vaa landbouw. Niiverheid en
Handel.
Nadat de voorzitter opgewekt had tot
bijwoning van algemeene vergadering en
congres, stoot hij de biieea&omst
BERKENWOUDE.
De alhier gehouden collecte tot aanmoedi
ging en ondersteuning van den gewapenden
dumst in Nederland heeft opgebracht
BOSKOOP.
Bij de verkooping door notaris Maar
schalk alhier, zito de perceelen toegewe
zen ais volgt:
Perceel 1. 600 Rynlandsche roede kwee-
kerij grond in den vereenigd en polder al
hier. kooper de heer G. de Groot, alhier,
voor f 2400,
Perceel 2. De od die kweekeril staande
tuin. lood», kooper dezelfde voor f 400.
Veiling van 22 Juni.
Bloemen: Distels 10 ct.. Gladiolus 4tt
ei., beide per tak; rozen 2686 ct.. Cen
tauren ct.. Delphinium 16—18 ct.. GaJ-
lardin 46 ct. Lvchnis 4 ct. Lathvrus 10
13 ct.. Iris 20 at., P rethmim 3 ct.. Leeu
wenbek 18 ct.. Duizendschoon 2% ct. As
paragus 36 ct. Acertakken 28 ct.. Anlers
610 ct. Flhflox 10 ct. Pioenen 21 ct. Cle
matis Duranda 26 ot.. alles per bos.
Fruit.' frambozen 50 ct.. aardbeien 16—,
21 ct.. belde per 5 ons.
Groenten: tuinboonen 78 ct.. peulen
28—31 ct.. doperwten 2629 ct. per KXï.
GOUDERAK.
Vanwege de afd. Gouderak der Zuid-Hol-
landsche vereeniging „Het Groene Kruis
zijn gisteren een paar Swakke kinderen voor
den tijd van zes weken uitgezonden naar de
gezondheidskolonie te Wijk aan Zee.
HAASTRECHT.
De uitslag van de veetelling in deze ge
meente is als volgt:
Paarden 130 stuks, runderen 2822, scha
pen 462, bokken en geiten 136, varkens
2483, kippen 4677.
De gehouden veetelling van de gemeente
Vlist had de volgende uitkomst:
Paarden 71, runderen 1786, schapen 170,
bokken en geiten 84, varkens 1409, kippen
969, kuikens 440.
SCHOONHOVEN.
Bij Kon. besluit is met ingang van 30
Juli herbenoemd ot burgemeoser dezer ge
meente de heer F. H. van Kemoen.
STOLWIJK.
Zondag a.s. zal de heer G. G. Gravelan<i
als ouderling worden bevestigd. Dit betee-
kent dan, dat de gemeente zai worden ont
heven van de voogdij van het Claasikaal
Bestuur, die vijf maanden heeft geduurd. De
predikant is voornemens by deze gelegen
heid een rede te houden over „Het verleden,
het heden en de toekomst van 't kerkelijk
leven te Stolwijk".
WADDINXVEEN.
Aan de RUks-Uoivemteit te Leiden is
cum laude geslaagd voor het candidaate-
examen geneeskunde de hear W. J. Bruine.
Stot
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand 7ftM te Gar-
mouth.
Laagste barometerstand 765.6 te Seijdis
fjord.
Verwachting tot den volgenden dag:
Meest zwakke tot veranderlijke wind, half
tot zwaarbewolkt, weinig of geen regen, iets
warmer.
KERKNIEUWS.
Tegen ée processies.
Woensdagavond hebben in de Groote, de
Koninginne- en de Oostericerk te Rotter
dam vergaderingen plaat® gehad, ten einde
te protesteeren tegen het toelaten van open
bare prore**11**- In de groote Kerk spraken
da Krop en ds. Gravemeyer uit Den Haag.
Eerstgenoemde spreker betoogde o. a., dat
de poging om het processieverbod opgehe
ven te krijgen, slechts een fase in den «trijd
is om de suprematie van hot ultramonaan-
sehe Rome, dat het allerheiligste wil ge
dragen zien. In de Koninginnekerk spraken
ds. Ryndera en ds. Quast. Ten slotte werd
instemming betuigd met de bekende pro
testmotie.
Te Leiden zijn dergelijke meetings gehou-
in de Pieterskerk en de Oosterkerk, waar.
by ds. Locher, dr. Riemens en da Groot
Enzerink als sprekers optraden.
Alle kerken waren stampvol.
bCHLLFVAARTBLHlLfl ILN.
Kon. Hall, Lloyd.
Gaaxteriaad (uitr.) verte. 28 Juni van
Gporto.
SalJand (uitr.) pasa. 23 Juni 8 u. van.
Oueseant.
Ajndyk. v. Rottendam n. New-Orleans,
arr. 21 Juni te Vers-Crux.
Bandoeng arr. 23 Juni v. Hull te Ham
burg.
Gonredijk arr. 23 Juni v. Hamburg te
Antwerpen.
N ieuw-Aimrtenlam. v. Rotte uturn n. New-
York, verte. 22 Juni v. Boulogne.
Slate rdlik arr. 22 Juni v. So era bak te
Sydney.
Holland-West-Afrika Lijn.
Ohtron mr. 28 Jtlal e. Wwrt-Afrik. te
■Amsterdam.
Saturnus (uitr.) verte. 20 Juni van San
llhomé.
Holland Zuid-Amerika-Uin.
Duhhe (uitr.) arr. 18 Juni te Roeario.
Maasdijk (Uhuior.) wee. 19 jU0| Les
Polman.
Merak (uite.) pass. 18 Juni Oueseant.
Mirach (uiitr.) anr. 19 Juni te Roeario.
Poeldijk (uitr.) arr. 20 Juni te Monte
video.
Rotterdamsohe Lloyd.
Tambora (uite.) pan. 23 Juni Gibraltar.
Rotterdam-Zuid-Amerika Liln.
AilfMreo vortr. 23 Juni Rotterdam n.
Londen.
AJgenib (ttouisr.) verte. 22 Juni v. Las
PaJmng.
Alphand (uite.) pon. 22 Juni Femnado
NotraOha.
Procyon (thuisr.) verte. 22 Juni v. San-
s.
Holland-Australië Lijn.
Bandoeng arr. 28 Juni v. Huil te Ham
burg.
FINANC1EELE BERICHTEN.
WISSELKOERSEN.
24 Juni 1921.
23 Juni 24 Jral.
off. off.
Conden 11411K llM
BerlUn 4.22 H 4J&
Parijs 24.30 24.18 H
Brussel 24.20 24.12 k
Zwitserland 60.95 61.06
Weenen 0.66 0.64
Kopenhagen 51.50 61.46
Stockholm 67.66 67.60
Christiania 43.16 43.40
New-York 3.01% 3.08%
LAATSTE BERICHTEN.
Wandaad van Sinn Fein.
LONDEN, 24 Juni. V.D. Hedenmorgen
is volgens een telegram uit Belfast een mi
litaire trein door de Sinn Feiners gederail
leerd. 40 soldaten zyn gedood.
Munitietrein ontploft.
RYBNICK, 23 Juni. V.D. Op het station
alhier zUh Donderdag 2 Poolache munitie-
wagoh» door tot dusverre onverklaarde
oorzaak in de lucht gevlogen. De materieele
achade ih zeer groot. Door den Poolschen
commandant werd een aantal Duitscha koop
lieden der stad gearresteerd, deer men den
Duitschers de schuld der explosie wil toe
schrijven. Aan de bemoeiingen van den Ita-
laanschen districtscommandant is het nog
niet gelukt, de gevangenen in vrijheid te
doen stellen.
Ken nieuwe leening.
BERLIJN, 23 Juni. V.D. By de behaade-
ling der supplementaire begrooting over het
jaar 1921 is de minister van traaneiln ge
machtigd ter bestrydrag in eens va® de bui
tengewone onkosten eene leening aan te
gaan, voor een bedrag van 16 milliard mark.
Diplomatieke breuk.
RIGA, 23 Juni. V.D. De Sovjet-regeering
heelt de diplomatieke betrekkingen met Let
land algeuroken. De Kutuuacne vertegen
woordiger gal ais grond hiervoor op, dat de
Lettische regeermg 17 communistea heeft
laten terecht «tellen, ofschoon deze hadoen
verklaard, dat zij Russische onderdanen wa-
Ministercriais ia Polen.
WARSCHAU, 23 JuoL V.D. De Minister
van Buitenlandsche Zaken Skulsk en de on
derstaatssecretaris Dombrowsky hebben hun
ontslag ingediend. De voorioopike leiding
van het departement heeft de vice-president
Kutzmsky op zich j
BURGERLIJKE ril AND.
WiAiDDlNXVEEN.
GKBOREN: Frank, z. v. A. van Hoven
i A M. AJhias. - Peteonella. d. v. G.
J. van der Togt en M. C. J. Staalman.
Johanna, dr. I Ihahpcp eu A. de Xhraad-
aMDHRTROU WÏ): T. Andere e® E. van
Dijk. - H. Sloppendel en W. van Oe.
A Splinter en A. Perridon.
GETROUWD: C. J. Boon e® A. H. van
de® Berg.
