1
Maandag 4 Juli 1921*
60e Jaargang.
iouda
3
BUMS
LEMS
DE ROODE ZEE.
3
J1*
Q
w
ca
XTie-ux-txrs- ezx -A.d.'vertexxtie'blsL^. -v-©©x G-o-ccclsl ©xx Oxxxstxe2K.©xx_
IUOA
CCHU
WIMING.
Irtikelen.
Amterika en de centralen.
FEUILLETON.
De beste manier
om fijne zijden blouses te wasschen
8108 200
J
ije bevioi
wel
Co
I
Mie®
50
3241 90
9.75
31.75
4.—
ƒ39,
9.
21.50
ie sorteering zoo-
anaf 2.18 per el.
>op.
WOORDIGE
21.75
12.90
19.50
Arne-
gebied
eener-
De vredei
uit ’t Riji
van het station af
zü had hem kun-
dat vond' zü laf.
DE LEVER'S ZEEP-MAATSCHAPP1J, VLAARD1NGEN.
Fabrikant* van Sunlight Z«»p.
4.
17.'
4.
5gel meer ƒ0.25.
I meer ƒ0.30. Advertentiën |n
-Jgheids-advertentiën de. helft v
Ei
Roman van CLARA VIEBIG.
met autorisatie vertaald door
Mevr. J. P. WESSELINK—v. ROSSUM.
(Nadruk verboden.)
ONS OVERZICHT.
friren en ellende
duik overko-
,_3 voordeelen
i. Na het Huis
de Amerikaah-
van
>ereke-
GOl liSCIIE COURANT
VERSCHIJNT DAGELUKS
Ht».
eitid wordt gesmaakt
e van de bero mde
F. Adam Fabriek
goedkoop. El kon -
volledig f 150.—met
f 300.Gebruikte
aagt opgaaf van prijzen
lelhandel, BOSKOOP.
gen te berde en deden wch politieke
drüfveeren bespeuren.
De getuige dhe na het einde van den
oorlog aan die Fraiwche regeermg luwft
geseind, dat hü bewijs bezit. dat Cruaiua
gewonden heeft doodgeschoten. moest
thans bekennen niet over zulke bewüzan te
beschikken. Dok andere getuigen moesten
hun verklaringen, bü hot voorioopig onder
zoek afgelegxl herroepen.
Het geheale gotoigenverboor maakt zoo-
tioewle den indrok. dat tie aanvankelijke
aantijgingen schromelijk overdiwien zdo.
wat natuurlijk tengevolge zal hebben dat.
wanneer het vonnis eenmaal uitgesproken
wordt, de Franschen. die alleen waarde
hechten aan de oor*pronk»Hike verklarin
gen, in heftige verontwaardiging nullen
losbarsten over de geringe straf. Voor-
ioopig echter heeft de Panische pers an
dere zaken om zich over te verontwaardi
gen, n.l. over de gebeurtenissen in Klain-
Azie. De Grieken moeten rich voor de ont
ruiming van Lsmidt ernstig miadragwn
hebben, door alvorens ’t veld te ruimen
drie dagen lang de Muaelmansche wijk te
zich een*
«devoll*
j>n. I jl
voor al deze offers? Voor een Du i tech-
land, dat het niet waard ia!** Haar stem
begaf haar: „och, uwe arme vrouw!’’
„Zegt u niet: „Duitechland ia het nart
waard.” Dat moogt u niet zeggen.” Hij zag
haar verwijtend aan; zijn gerimpelde wan
gen werden heel rood. „Duitechland is het
wèl waard. Hoe ontzettend ik mün zonen
ook betreur, ia mja hen eiken dag ach,
en mijn arme vrouw! Maar DtutecNand
is de offers wel waard. Het moet nu slechte
eerst weer tot zich zelf komen. AU het
ontwaakt, zich zichzelf weer bewust wordt,
dan is het ook weer het groote Duitech-
land. Ik zal het niet meer beleven, ik ben
echter in de zeventig; mjjn arme vrouw
ook niet meer, maar u, mevrouw, u zult
het misschien nog beleven.”
Het scheen haar toe of d» kleine man
plotseling grooter werd; hij scheen ala ge>
groèod.
Daar ging hij, de arme oude, zonder
zoons, zonder steun! Na lange moeUaman
arbeid slechts een karig pensioen. En niets
dan uiteriüke en innerlijke armoede, ont
beringen, leed, honger, riekte, waanzin en
toch vloekte hij het lot niet. Een grooten
grooten eerbied bevind de vrouw voor de
zen kleinen man, in de versleten overjas.
Hü had geen woord van aanklacht, geen
bitterheid noch verontwaardiging. HU
bracht züjn offers zonder het al» schuld
aan te rekenen; hij maakte nog veront-
.schuidigingen, dat hjj gedwongen wan,
en dan achterom wat te koopen.
goed in West-Pnuisen, m Piomuneren de
boterievenaucier, op de Lüneburgerheide
de honingleverancier. mt Altmark werden
eieren gezonden en uit Neumark versch
vleesch. Na den tjjd van den varkens-
siacht kwamen er van overal aanbiedin
gen van worst. En toch wie werd wer
kelijk verzadigd? Het was in den tegen-
woóndigen tjjd niet meer onkieech daar
naar te vragen. Het was een vraag. dde
ieder deed. Het was dte voornaamste vraag.
De oude man glimlachte wat vertegen.
Zijnp- witte haren lagen zoo dun tegen zijn
slapen, zün gesteven boord, waarop hü al
tijd zpo gesteld was geweest, had plaats
moeten maken voor een over elkaar ge
slagen doekje; daarboven zag het heel klein
geworden gezicht er uit als dat van een
oud kind. Zijn overjas was versleten; of
schoon die zoo netjes geborsteld was, dat
er geen stofje op lag, vertoonde zij niet
meer de oorspronkelijke donkergrijze Meur,
maar was vaal geworden.
Wias dat niet het beeld van bedekte ar
moede? Plotseling kwam mevrouw von
Voigt de kettinghandelaar in de gedachte.
Toen hij den eersten keer in haar keuken
kwam, had hij over den ouden heer ginds
gesproken, die zoo graag” een gans
voor zijn zieke vrouw had gekocht, als hü
niet te duur was geweest. „Hoe gaat het
met uwe vrouw?” vroeg zü snel.
Nu week het verlegen lachje voor een
iweemoedig-teedere, zeer roerende uitdruk
king. ,^Müne arme vrouw... X die... die...”
de oude man richtte zich plotseling op
,4ie heeft het voedeei niet, dut zü noo-
dig heeft” Hij nei het kort; het scheen
07
——-—•«4 een
oorlog^toestapd tusschen de Ver-
’Mènd en Oosten-
iwlen zich teren
bolr. In het Huis
k de verhouding
rei' voor de cen-
e motie nJ. aan-
59 stemmen.
|g van het pro-
lis. dat de Aimr-
-- --- bezette
zullen worden teruggei-oepon, wat
„«j_ j. - is. omdat
natuur lijk, door contingenten der enten-
__u-waarmjee te
rex ’t algemeen
'ïn dan met de
Wie was van den ochtend tot den avond
hü de Berthojdi’s; en zou zü in dit huis,
<bat reeds zoo zwaar getroffen was door
het ongeluk, nog de verslagenheid van
haar eigen hart brengen? Zij moest eerst
zelve de rust terug vinden, die ook ande
ren rustig maakte; maar waar vond ze
dae? Zü voelde zich oneindig eenzaam en
hulpeloos, als een wrak op een woeste zee.
heen en weer gedreven door moorddadige
golven. Allies z<oo wanhopig, hoo hopeloos.
Rondom gi-ünsde de dood. Met het anders
®oo trotech opgehewen hoofd gebogen, den
rog gekromd als onder een zwaren last,
Rlo»P zü het huis uit.
Ptoteetóng was een gedachte bij Mevrouw
wn Voigt opgekomen; die bezielde haar
opeens ajs vurige wensch. Hier was
mets waaiheen zü kon vluchten, alles stond
'haar tegen; maar ginds, in het Park, waar
in het slot van den grooten komng stond,
dat zü in gelukkiger dagen zoo dikwijls
met haar man had. bezocht, daar zou zü
den geest van Pruisen’» grooten tü'd te-
rtijgvinden. O, vluchten in het verleden!
Misschien gaf dat den moed zelfs in dezen
tegenwoordige» tjjd weder te hopen!
Zü verhaastte haar schreden. Als haar
maar niemand tegenkwam! Zü voelde zich
vertegen en beschaankl; indien zjj maar
niemand zag! Maar in het station ontmoet
te zü haar buurman, het oude lid van de
Rekenkamer. Hü woonde in dezelfde straat
als zü; in het heel kleine, ouderwetsche
huisje, dat zoo bescheiden verdween tus
schen de nieuwere villa’s. Wot was de oude
tman veranderd! Dat zag zü nu toch. Zelfs
teen hü zün zoons had verloren alle
drie had hü er zoo vervallen niet uit-
ge»icn. Zü had hem in lang niet gezien,
ofschoon zü «H» dicht bü elkaar woonden;
ieder had nu te veel met eigen leed te
doen.
Hü kwam de trappen
juist toen zü er op gimr;
nen ontwijken, maar
„Mijnheer, de Geheimraad”, zei zü vra
gend. Nu herkende hü haar. Zün dieplig
gende vermoeide oogen. kregen weer uit
drukking, hü glimlachte weemoedig-vrien-
delyk. „Dat u mü herloent! Men heeft mü
gezegd, dat ik niet meer te herkennen ben.
Ik ben mager geworden. Ja, ja", hü zucht
te „zoo gaat het nu velen. Er is gebrek
aan vet, aan vleesch, aan brood, nu
aan alles. Men wor»it zeer mager. Een
handjevol. U bent ook veel slanker gewor
den, mevrouw.”
Hermine schrok: «da deze menschen,
deze oude lieden honger moesteto lüden?!
Ja, wie leed nu geen honger? Wiel gingen
de kettinghandele^rs van <detn* tot deur,
iedere woning had er een aan de hand.
Daar was Pincus, uit Krone aan die Brake,
daar waren de groote heerboeron uit Ooet-
3.90 voor 7.90
5.90
12.75
rit
»reed per el 0.89
treed per el 1.28
treed per el 1.89
rüzen.
17.50 voor .7.90
14.90
2.45
itan is het 't beat oun alle vroegere viian-
ilelijke landen zoo spoedig mogelük tot den
Bond' toe te laten.
De Bond mist autoriteit. Wanneer hü
het vraagstuk der ontwapening zal enta-
tneeren en aan de overige deel en van de
wfcreld <le onbwapeningsvoorwaarden zou
opleggen, welke thans aan Duitachland
zün opgelegd, dan zou hü daarmede de
wereld een grooten dienst bowiizon.
verzicht te geven
ddüke gewonden de Duitechetrs in de rug
hadden beschoten, gezegd heeft dat men
zulke vijanden ter nlaatse moest doodschie
ten. Ei* was echter niette tegen deze Heden
gedaan. Hü bestreed beslist dat hij bevolen
heeft we-erlooze gevangenen af te maken.
Wat den tweede beklaagde Crusius be
treft. werd dadelijk door dbn president ge
constateerd* dat de geestestoestand
Grusius op 26 Augustus aanleiding
tot het vermoedlen. dat <te®e niet teer
nings vatbaar was.
Door de verdere verklaringen, zoowel
van bekaagdie zelf als van de getuigen,
wordt ten zeerste den ind'ruk gevestigd dat
Grusius inderdaad in hooge mate over
spannen te geweest, toen hij het beweerde
hrigadebevel om alle gevangenen dood te
schieten heeft verder gegeven, tot in de
voorste linies.
Aan de verklaringen van de getuigen,
the voor generaal Stenger mindfer gunstig
zün. wordt afbreuk gedaan door den aard
dezer getuigen, die grootondeels uit deser
teurs en overloopers bestaan. Bovendien
brachten zü met elkaar strijdige bewerin-
-ibted.’-
Duitschland's toelal
pei-Süezië. H^t>o
De aanslag te^eri dei
Te midden van alle
is Duiitachland nu toch !(l$n gel
men, waarvan de onmiddellijke
al dadelijk belangrijk ziin.
van afgevaandUgden heeft
sciie Senaat de motie van Porter
nomen, waamel^
aan den oorlogst
ettnigde Staten fen Duits
rijk; 19 senatoren vertel
de motie, 38 w^ren en
van afgevaardigden i
der stemmen iets
taaie rijken, daar
2.75 voor 6.90
16.75 f 9.75
L9.75 11.90
ƒ7.90
ƒ1.19
ƒ1.39
ƒ2.39
Maar de groote oogen der vrouw keken
hem treurig vol betgrüipon aan.
Toen vervolgde hü, maar hü zei het zacht:
„de dokter zegt, „zorgvuldige voeding,
eiergerechten, gebraden vleesch en veel
melk.” Als men het lichaam meer verster
ken kon, zou de geest ook beter werken.
Maar waar zal men dat tegenwoordig van
daan halen, lieve mevrouw?”
Hü keek angstig om, of niemand hem
kon hooren.
,Jk heb maandelüks 800 mark pensioen,
dat is niet veel in deze dure tüden. 30 mark
en nog meer kost een enkel pond boter; een
ipondje spek zoo ongeveer 26; vleesch is on
bereikbaar en alleen van de distributie le
ven? Men moest het, mevrouw, ja, men
moest het, maar kan men het werkélük?
Neen!”
Hü zei het droevig. „Ons kleine vermo
gen hebben wü gebruikt, dat hebben wü be
steed aan de opvoeding van onze drie
zoons. Wü zün slechts aangewezen op mün
pensioen. Ik zou graag mün huisje ver
knopen, een heel kleine woning huren
een woonkamer, slaapkamer en keuken
maar het gaat ndet. Mijn arme vrouw gjlt
<jsoo ludki, als hare (tonkere uren komen,
rusteloos loopt zü dan 'rond, trap op, trap
af, zü raast. Men hoort haar van den zol-
(ter tot den kelder. Geen huisheer zou ons
willen hebben
Drie zoons hadden deae ouders verloren,
voorteeffelü'ke zoon»; de een na den ander
was gevallen. De moeder had er het ver
stand door verloren. En nu?! Hermine
von Voigt voelde een bitteren smaak op <te
tong. Het wend haar te machtig, bevend
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnemeaten worden ÖageUjks aangenomen aan ons Bureau: Markt 81, GOUDA,
t>ü onze agepten, den boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—regels 'f 1.80, elke ifegel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels ƒ1.55, elke ifegel meer ƒ0.30. Advertentiën |n het Zaterdagnummer 20
byslag op dep prüs. Liefuadigheids-advertentiën de helft van den prüs.
Redactie i/ljelef. Inte^c. 545.
►tie aangenomen. Terugroeping der Amerikaansche troepen
Nadere regeling van den officieelen vrede. Vóór
hg tot den Volkenbond. Nieuwe beroering in Op-
-oces te Leipzig. Grieksche wreedheden in Ismidt?
m Servischen kroonprins. Het 3e Skandinavisch
vredescongres.
RZICHT.
half jaar” op zich laten wachten. Nu te
maar eenvouding de vredestoewtiuid voor
hersteld verklaard, de respectieve regee-
rmgeo wachten evenwel nog die moeilijke
taak van het eigenlijke sluiten van dan
vi ede in contravorm, welke matuuriiik
i.oodwendig moet volgen.
Daaitoe staan twee wegen epen, schrijft
het Berliner Tagebdaitt. De rooubiikein-
bche meerderheid in beide huizen van het
Congnee nuoet ongetwijfeld de voorkeur
geven aan de regeling van de in de lucht
«wevende volkenrechtelijike en ormiatrech-
telüke betnekkangen, daar het toch om ge
weldige dingen gaat, door eten afzonder
lijk vredfesvenlrpg.
HiUjghes. de Htaatasecretans. moet echter
overhellen naar het denkbeeld van terug
keer tot het vredesverdrag van Versail
les. natuurlijk onder het voorbehoud, dat
geen steun verleend wordt aan de. in de
lange debatten over de ratificatie in het
parlement aangevochten bepalingen. Dat
is een zeer moeilijke kwestie voor het
«taatslichaam, daar het weer er om gaat
de grondwettige meerderheid van twee
derden in den Senaat te verkrijgen.
Het sluiten van een afzonderlijken vre
de zou ontegenzeggelük de eenvoudigste
zijn, om de voor ons zoo gewichtige
tn'siprdkingen, zegt het Berliner Tageblatt.
over het vrygeven van den in beelag ge
nomen Duitschen eigendom ter waarde van
vele milltarden gouden marken en de te*
i-uggave der nog vasbgehouden Duitsche
schepen, op dreef te helpen.
Onzei'zjjds is door het ter zijde stellen
dfer laatste belemmeringen voor het vrijge
ven van Almerikaansch eigendom in
Duitschland alles geschiedt, wat tot de
spoedige oplossing der kwesties kan bij
dragen. Men zal ’t ons niet euvel duiden,
wanneer in Duitsche harten nu ook de
hx>op herleeft, dat de Vereenigde Staten
hun invloed in den Óppersten Raad ten
gunste der opheffing der sancties zullen
doen gelden.
Amerika zou hierin, zooals men weet,
steun vinden bü Engeland, waar de stem
ming tegenover de ex-vijanden voortdu
rend milder werdti Dit bleek o.a. Weer tij
dens een banket, van de Volkeribondaunie.
dat ondier vooraritersehap van Grey te
Londen heeft plaats gehad. Generaal
Smuts hield een toespraak, waarin hii oa
zeide: Wanneer men denkt, welk een
iplaatis Duitschland en Rusland in de we
reld hebben ingenonven en welk een betee-
kenis dte Vereenigde Staten bezatten, dan
loan men zich voorstellen, hoezeer de Vol
kenbond een onvolmaakte instelling zal
blijven, zoolang zulke groote landen op de
marikt niet door de vaan van den Volken-
De beroering in Qpper-Silezië. die
aatxfig begon te luwen (het spocu*wegver
keer is zelfs ten deale hervat), dreigt weer
op te leven doordat de intenreallieerde
commissie amnestie voor de opstandelin
gen heeft afgekondigd
Zooals men weet, heeft Lloyd George
dndertüd verzekerd, dat men niet zou ros
ten voor de aanstichters van dten opstand
ter verantwoording worden geroepen. Ook
ds vertegenwoordiger van Italië in de in-
tengeallieerde_£pmmisese. genenaal De Ma
rina. had verzekerd, «lat de aanstichters
met groote gestrengheid vervolgd aouden
worden en dat ze *eer zwaar zouden wor
den gestraft. Van düt alles is bü de am
nestie van de intergeal lieerde commissie
geen sprake meer.
Een deed der Beriiinsche pers is zeer
verontwaardigd1 en wü®t er op, dat de op
standelingen Opper-Sileziië zün binneuge-
Ivallen, terwü-1. daarentegen de Duitsche
Seltetschutz uit noodweer handelde en
zün mannen heeft laten oprukken om Qp-
per^Jilezaë van de plunderende insuiigen-
ten te bevrijden. De intergeallieerdte com
missie moest de Selhstschutz danikibaa*
aün» dat niet geheel Oppex-Sdleaiè door de
opstandelingen is b««t.
De rechtsche pers betoogt, dat de uit-
wardaging van de amnestie het laatste
sti*aaltje hoop op een rechtvaardige en
onpartüdige oplossing van d« Opper-Siietti-
sche kwestie wegneemt.
Het Duitsche departement van bui ten-
landache zaken heeft een Grijsboek samen-
gesteldi, uit het materiaal omiront den der
den opstand in Oipper-Sdlezië van Mei tot
Juni 1901.
De rijkskanselier zal. naar wü verne
men, op 5 Juli m de commissie voor de
techadteloossteUmg van den Economischen
Rlü’ksraad een rede over de cruaestie van
het herstel en speciaal over de delging
van de schadveigoedingsschuld houden.
gunstig
werd dl
genomen met 263 tegen I
Het onmüidideliüke gevól
clameeren van den wede!
rikaanache troepen uit M
ZL.lvu ö'vriujêia wz'uxiKei’eüpeil, v
züdp nu met zooln groot gedtik
te zullen worden ontvarigen.
Duitsche bevolking het ovei
veël minder goed kan vinden
Amerikanen, tegen dit nadeel staat ech
ter het financieele voordeel: de Amerika
nen ziin n.l. verreweg 't duurst ia het on
derhoud, wat echter de bewoners van Ko
blenz en omgeving met kan verzoenen met
den ruil, vooral niet, wanneer er Fran
se hen komen (naar wordt verwacht) die
in een kwaden reuk staan. Op het ministe
rie van buitenlandsche zaken te Parijs ge
loofde men Zaterdag evenwel nog niet dat
de Amerikaansche troepen werkelijk zou-
den wonden teruggenomen, dtear men hier
van nog geen bericht had ontvangen en
zich ook niet kon voorstellen, dat dut zou
gebeuren, zonder voorkennis der geallieer
den. Intusschen is uit Washington bericht
(lat men het plan had zoo spoedig moge
lük de entente van één en ander in ken
nis te stellen, want t was de bedoeling de
ontruiming door de Amerikaansche troe
pen reeds heden. 4 Juli te doen geschie
den. De maatregel ie voornamelijk geba
seerd op een internationalen rechtsrege1.
dat vreemdelingen niet op grondgebied
mogen blijven van een land, dat met een
ander land in staat van vrede verkeert.
Bovendien wordt in regeeringskringen te
Washington verldaard. dat er geen «an-
Itiding bestaat om de Amerikaansche troe
pen langer aan den Rijn te laten, daar
Duitschland het bewijs levert, dat het ziin
verplichtingen wil nakomen. Staatssecre
taris Weches zal het bevel tot terugkeer
nog voor 4 Juli uitvaardigen. Ditmaal
wondt de Amerikaansche feestdag onafhan-
keljjklheidsidhg (heden) dus gevierd' met te
rugkeer tot den vrede, die vier jaar lang
verstoord is geweest, al kan het ratificee-
nng van het vredesverdrag nog wel een
7.
3.90
:s. per el.
vuld vanaf 16.90
vanaf 19.50
Onder groote spanning wordt te Leipzig
het proces gevoerd tegen generaal Stanger
en majoor Crusius.
Generaal Stenger wordt beschuldigd,
dat hü door misbruik van macht in dienst
opzettelijk maar zonder voorbedachten
naad verscheidene Franache gevangenen
zou hebben gedood, daar hü ads bevelheb
ber van de 58ste brigade hiertoe het be
vel gaf. Majoor Crusius wordt beschuldigd
in Augustus 1914 ten minste zeven Fran-
sche gewonden en gevangenen te hebben
gedood.
Bü zün verhoor verklaarde Stenger dat
hü. toen hem wend medegedeeld dat vüan-
BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
Bureau: MARKT 31, GOUDA.
Administratie: Telef. Intere. *2.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—M(ete flM, elk» »«»l meer
Op de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bü contract tot teer gereda-
ceerden prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
ttaif»»1 t
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaachenkomat van soliede Boekhan
delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten.
