IP
I
Bank.
No. 14675
Maandag 18 Juli 192L60e Jaargang.
g-
log
ge-
ir.
t
ida
FEUILLETON.
sk.
zaken.
lage.
DE ROODE ZEE.
‘X
XTievu-ws- ©zx -^d.'vertezxtxe'bla.cL voor G-oxcd.su ©zx Ozxxsxr©lc.©zx-
De beide conferenties.
BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
ffl®
l
Redactie: Telef. Interc. 545.
Bureau: MARKT 31, GOUDA.
Administratie: Telef. Interc. 82.
INGEZONDEN MEDBDBBUNOBN.
Mö 400
3359 64
28.50
ƒ39.
19.50
$rittg zoo-
18 per el.
•IGE
EINDE.
1
.5
Md
karpetten
1868 90
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bü contract tot «eer geredu-
ceerden prüs. Groote letter» en randen worden berekend naar plaatsruimte.
taf 16.90
af 19.50
19.50
12.90
19.50
vastberadt
met i
bycen
slechts
r el 0.89
r el 1.28
r el 1.89
or .7.90
13.90
2.45
or 6.90
9.75
11.90
ƒ7.90
ƒ1.19
ƒ1.39
ƒ2.39
ct.
ct.
ct.
let.
I ct.
rkocht.
or 7.90
9.75
Roman van CLARA VIEBIG.
met autorisatie vertaald door
Mevr. J. P. WESSELLNK—v. ROSSUM.
(Nadruk verboden.)
der tot
om, d™.
fiOIUSUIE COURANT.
ring heeft van nu af
dienaangaande geno-
VERSCHIJNT DAGELIJKS
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal/2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal, 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Markt 31, GOUDA,
Dij onze agenten, den boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
1—-6 regels ƒ1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft, van den prijs.
„Daar is nog zoo’n kerel, zoo’n schooier.
Heeft ook nog van dat spul op zijn uni
form. Rukt den rommel van zijn lijf!”
Een hand strekte zich uit naar den offi-
ciersmantel; hij greep dien.
„Durf my eens aan te raken!” De stem
van Heinz klonk scherp-
„Zwijg, zwijg, Heinz, zwijg!” Lili wilde
hem snel voorttrekken.
Maaar de matrozen verspellen dep weg,
zij lachten ruw. „Wat heeft hij daar aan f;
zijn hals bengelen. Wat drommel, dat zul
len wij nu aandoen. Dat hebben wii tien
maal meer verdiend!”
„Zie jullie het dan niet?” Met bevende
vingers wees Lili naar Heinz.
De vermetelen weken terug: drommels,
die was blind! Een steeg het bloed tot in
het voorhoofd. Dat hadden zü niet gezien,
niet geween. Zij prevelden wat.
Lili stond hoog opgericht voor den ge
liefden man, zij dekte hem nu met haar
lichaam-
„Jullie moest je schamen!" Zü vreesde
nu niets meer, zü was te verontwaardigd.
Was dat de dag, die een nieuw Duitsch-
laud zou baren, waardig vieren Men mapk-
te het iemand lastig, die voor het oud»
Duüsohland het beste dat hü bezat had
gegeven? Haar trotsche blik rustte ver
wijtend op de jonge mannen. Vertegen ver
wijderden zü zich.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusachenkomst van «oliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau» en onze Agenten.
*INGBZONDEN*MRDEDEBL?NGRN'r*/l''-4'rel,i<''jVo8?»lk«*«i«1 U4
Op de voorpagina 50 hooger.
Writ prachljjj flanst mijn vloertje nu! Wat dom
dar ik niet eender op de gedachte kwoni er
SUNLIGHT ZEEP
voor te gebruiken!
g Pc Levers Vlaordin^e» f -
de toespraak ging verloren in de geest-
van het jubelende volk.
De automobiel verdween in het voor
plein van het Slot, de wacht had hem door
gelaten; enkele minuten en Liebknecht
verscheen weer op het vergulde balcon,
van waar eens Friedrich Wilhelm IV zich
groetend had gebogen voor den lykstoet
van hen, die in Maart gevallen waren, van
waar wjilhelm II gesproken had: „Ik ken
geen partyen meer.” Dat was het verle
den. Nu leefde slechts het tegenwoordige.
Een glanzend rood kleed hing kleurig op
het verweerde grijs neer.
„Partijgenooten, ik proclameer de vrije
socialistische Republiek van Duitschland.
Door de poort van dit slot zal de nieuwe
socialistische vrijheid der arbeiders en sol
daten binnentrekken. Laat op de plaats,'f
waar eens de Keizerlüke Standaard woei,
de roode vlag der Republiek wapperen."
•Hy hield de hand op.
,De Slotwacht op het dak zwaaidemet de
helmen, aan den mast van den Keizerlij
ken Standaard vertoonde zich de roode
vlag, zü werd geheschen.
„Leve de vrijheid en het geluk en de
vrede!”
Daar kraken een salvo als een
onweer! Geknetter van machinegeweren!
Waar kwam dat vandaan? Van den Lust-
garten? Van achter: den Dom? Van de
Breiten Straaze? Van heel dicht by! Van
den Mars tall, van den Marstal 1! Maar nu
weg! Snel!, snel! „Zy schieten, zü schie
ten!” Een gegil, een woest gedrang. In
dolle vlucht loopt, wie loopen kan, wie geen
plaats heeft, om zelf te loopen, wondt door
anderen mee voortgerukt, enschen dringen,
razen, struikelen, vallen, anderen loopen
over hen heen. Alle beenen in de weer.
Trappelend gekiapper van schoenen, ha
gend ademhalen. Straten lang, straten
breed, niet anders dan vluchtenden.
Ook Heinz en Lili liepen hard mee; hij
had het niet willen doen, zy trok hem mee.
Nu bleven"zü staan. Waartoe diende het
nog te loopen? Hier was het stil. Zü wa
ren in een zijstraat.
,;God zü dank!" Lili herademde. Zü liet
zün hand los, die zü krampachtig had vast
gehouden.
„Waar zijn wy nu?” vroeg Heinz. „Lief
ste, hoe is het met je?"
('Goed, goed, wij zün in de Wilhelm-
strasze, wü zün niet ver meer van het
station.”
Zü nam zijn arm, vleide zich tegen hem
aan. „God zü dank” daar, een luid
hallo!
Eenige mannen kwamen nu den hoek
van de Wilhetanstrasze om: twee, drie ma
trozen en nog een paar jongens in bur-
gerkleeding. Zy omringden het paar.
68)
Bijna op dezelfde plaats, waar mevrouw
von Voigt by het uitbreken van den oorlog
den arm van haar man had gestaan,
ontroerd, meegesleept door de geestdrift,
overweldigd door het oude koraal: „Een
vaste burcht is onze God”, door duizenden
gezongen, stond nu de dochter. Van die
geestdrift wist nu niemand meer. Heden
was het een andere geestdrift; die steeg
nu nog. Een bruischend hoerageroep. Een
auto baande zich langzaam, met moeite
een weg.
„Liebknecht, leve Liebknecht!”
IDe party leider stond onder een groot
rood vaandel en groette de hem toejui
chende menigte. Hij sprak, maar men ver
stond slechts enkele zinnen: „De vrede af
gedwongen" „de heerschappij der Ho-
henzollerns voorbij", «groeten van de
Russische broeders", de samenbang van
Vanaf den Marstall steeds nieuw geknet
ter, salvo’s^nachinegeweren, woest getier.
Hier en op andere plaatsen den avond en
den ganschen nacht strijd. Kanongebulder.
Een nieuwe oorlog. In angst voor wat ko
men zou, voelden de burgers zich klein.
Was dat werkelijk het morgenrood, dat den
zonsopgang voorafgaat? Nu was het nacht.
Zü die in de voorstad woonden, zagen
Berlün onder vlainmenteekenen. De hemel
was rood als een zee van bloed, dat de
asch van den nacht niet kan dempen, dat
ook niet wegzinkt in het zand van toekom
stige dagen en nachten, en dit zelfs de
zon van alle nog te komen eeuwen niet kan
opdrogen.
Maar uit bloed en asch verheft zich een
verlangen met groote oogen en witte vleu
gelen: het verlangen, weg te vliegen; weg
te vliegen naar nieuwere kusten, ver van
deze zee. O, zalige troost, hoopvol blü ver
trouwen, een huisje te weten, stil en vreed
zaam, onder den sdhaduwgevenden boom
en daar man en vrouw! Het eiland der
liefde, de haven van het tehuis, het eenige
geluk, dat nu nog den menseden overbluft.
Ulster vormt de grootste moeilijkheids De Valera’s waarborgen aan
Craig. Japan en de ontwapeningsconferentie. Waarom Amerika de
besprekingen uitsluitend in Washington wenscht te houden. Viviani
over Harding’s voorstel. De toewijzing van Opper-Silezië. Putsch-
plannen? Tot vier jaar veroordeeld. Hongersnood in Rusland.
ONS OVERZICHT.
Vandaag zullen Lloyd George en De Va
lera weer bü elkaar komen en nogmaals
trachten een basis te vinden voor defini
tieve vredesonderhandelingen. De zaak
schijnt voornamelijk vast te zitten op Ul
ster, wat begrijpelijk is: bü alle regel ingeh
die men ooit heeft willen treffen, was hét
steeds het protestantsche Ulster dat an-
ders wilde dan het overige, katholieke,
Ierland en nu het eindelijk z’n eigen par
lement heeft en Home Rule waarmee het
tevreden is. is de 'kwestie natuurlijk nog
veel gecompliceerder geworden.* Craig heeft
leden van zün kabinet dringend naar Loh-
dea ontboden, n.l. lord Londonderry, mi
nister van onderwijs. Pollock yan landr
bouw, die reeds in Londen zijn aangeko
men. Sir James Craig neemt nog steeds
een diep stilzwijgen dn acht. Hij zeide Za
terdag: De zaak is van zeer ernstige®
aard. Van haar behandeling hangen men-
schenlevens af. Een zeer geringe indis
cretie kan onberekenbaar nadeel na zich
sleepen. Mi. is de zaak van den vrede het
beste gediend, wanneer iedereen, buiten de
officieele beraadslagftigen om over deze
zaken een streng stilzwijgen bewaart.
Het lersche regeeringsbureau meldde
Zaterdag het volgende:
Berichten, volgens welke De Valera aan
Ulster alle bevoegdheden heeft aangebo
den, welke het thans onder de Home-Rule-
wet bezit, dienen met alle voorbehoud te
worden aanvaard. Er is niets gebeurd, dat
de hoop op de oplossing, die door alle par
tijen wordt gewenscht, den bodem inslaat.
Blijkbaar doelt bovenstaande on een me-
dedeeling van den Londenschen correspon
dent van*het te Belfast verschijnende Unio
nistische orgaan de „News Letter". Deze
meldde:
„De Valera schijnt te eisehen Dominion
Home Rule, voor Ierland volgens het Ca-
nadeesche model: Ulster kan alle zelfbe-
stuursmaeht van dé tegenwoordige Ho
Rule-wet behouden en zelfs nog meer
voegdheden krijgen, met alle noodige be
veiligingen, op voorwaarde, dat die be
voegdheden uitgaan van het centrale ler
sche gezag. De Sinn Fednleiders staan op
lerlands eenheid. Vervolgens is hij van
meening dat de regeling der voorwaarden
hem en Lloyd George aangaat en dat de
laatste met Ulster tot overeenstemming
dient te komen. Ook geeft hij te kennen,
dat iedere oplossing, die hij bevredigend
mocht vinden, de bekrachtiging van de Dail
Eyreann veredscht."
De' „Daily Express" verklaart dat het
werkelyk geschilpunt is: lerland’s bijdrage
van achttien millioen pond jaarlijks aan de
rijksschatkast. Sinn Fein wenscht daarvan
te worden ontheven en aldus geplaatst op
de Dominion-basis.
Op Frankryk’s voorbarig en vastberaden
woord, dat president Harding met al z’n
fraade en idealistische ontwapeningsjplan-
nen heusch niet moet denken dat het be
reid is tot vermindering zijner weermacht
over te gaan als hetgeen voldoende waar
borg heeft tegen Duitsche aanvallen, heeft
bied van de volksstemming nemen de aan
slagen jegens <le troepen en ambtenaren
van de geallieerde commissie, en met nttne
jegens <le Franschen, steeus toe. Movenuien
zyn de zelf wee rbaarheulsorgamsaties siechts
iu schyn ontbonden.
De FraDsche regeering ia van meening,
dat het ónmogelijk i» den óppersten raau
te roepen na een onderzoek van
enkele dagen door de cotnmissu-
van deskundigen en voetstoots weg een be
sluit te nemen in een zoo ernstig vraag
stuk, terwijl de Duitsche bedreiging b«utf
beutaan, welke ongetwijfeld een weamiag
van Poolschen kant zal opleveren en net
gevaar met zich zal brengen tic geallieer
den zelfs in een nieuwen oorlog te sieapen.
De Fransohe minister-president brengt
dit punt onder de oogen van Londen en
Rome en doet het voorstel voor het over
gaan tot een beraadslaging, besluit of sa
menkomst van den óppersten raad de noo
dige veraterkingen te zenden voor het her
stel va® den onvermüdeliiken waarborg
ter verzekering van de eertnedigmg van hei
verdrag en van de besluiten der geallieer
den.
iDe Fransche regeerii
haar beschikkingen
men.
Terzelftlertijd heeft de Fransohe gezant
te Berlyn opdracht gekregen de ernstige
aandacht der Duitsche regeenng te vesti
gen op den toestand in Opper-Silezië en de
iiouding en de toebereidselen van' het leger
tje van generaal Hoefer, die niet aarzelt
zich bereid te verklaren om met geweld op
te treden indien niet voldaan wordt aan
de uiterste Duitsche eisehen.
De Briteche regeering is ongetwijfeld be
reid alles wat in haar vermogen is te doen
om de /leibstachutze ontbonden te krijgen,
want ze vormen tegen haar een bedreig.ng
in tweeërlei opzicht, niet alleen indirect,
doordat hun optreden de geallieerde® vij
andig tegen Duitschland stemt, doch ook
direct .althans wanneer het Hamb. Abend-
preabdent Harding zeer hoffelyk geant
woord in een interview, dat hii een ver
slaggever van de Excelsior heeft toege
staan. Hü zeide o.a.: Ik houd van Frank
rijk. il. heb het voorrecht dat land' te ken
nen zooals vele van mün landgenooten. Hoe
zouden de Amerikanen uw lami niet ver
goden?
De verslaggever van Excelsior leidt hier
uit af, dat de republikeineche party de
noodzakelijkheid gevoelt van een verbond
met andere volken, maar het woord „ver
bond" maakt hem schrik&chtig, omdat het
hem te veel herinnert aan het evenwicht
tot de tanden gewapende landen. Daar-
'hoewel hü het eens is over het prin
cipe va® een algemeene overeenstemming
onder de volken, zoekt hii andere modali
teiten dan die van den Volkenbond.
Een moealykheid vormt Japan nog. Aan-
yankelyk werd zeer voorzichtig gemeld, dat
één mogendheid nog niet geantwoord hau
o-p de Amerikaansche uitnoodiging. Die
éene was Japan. Nu er eindelijk een ant
woord ontvangen is, jreett dit slechts een
gedeeltelijke inwilliging van het voorstel,
n.l. voor zoover betreft de conferentie voor
de ontwapening. Geen definitief bescheid
gaf de Japansche regeenng ten aanzien
van de voongestelde Stille Oceaan vraag
stukken. Naar Reuter verneemt, zou Japan
hieromtrent nadere inlichtingen hebben
gevraagd. De Tokiosche correspondent
van de „Daily Express" stelt na inter
views met leidende figuren in Japan, on
der wie de premer Hara, vast, dat de vrees
heerscht, dat Japan door besprekingen over
de problemen in zake het Verre Oosten, in
een ongunstige positie gebracht zal wor
den. Indien de conferentieproblemen be
treffende de Zuidzee en het Verre Oosten
behandelen wil, zal Japan, welks levens
belangen in deze aangelegenheden op het
spel staan, eisehen, dat de conferentie alle
cjuaesties behandelt, welke thans tussdhen
de Zuidzeemogendheden bestaan. Indien
byyoorbeeld de „open deur" in China wordt
geëischt, dan mag men anderzijds van dit
beginsel niet afwüken ten aanzien van
Australië en Amerika. Japan kan niet
quaesties als de Aziatische immigratie en
tegen Japan gerichte tariefiwetgeving in
Indië, Ohma en dengelijke vraagstukken
bespreken, tenzij deze bespreking ge
schiedt op voet van gelykheid.
Men weet, dat er in Engeland een be
weging gaande is om eenvóór-ontwape-
mngsconferentie te houden, en wel te Lon-
|den, een actie, die te Washington met
eenige ongerustheid wordt gade geslagen.
Men wil daar liever dat allp besprekingen
in de hoofdstad der Vereenigde Staten
wonden gevoerd, om twee redenen, zegt de
correspondent van de Morning Post. De
eerste reden is, en deze vindt officieel er
kenning, dat, wanneer de conferentie te
Washington plaats heeft, de gevolmachtig
den niet alleen voortdurend voeling zullen
kunnen houden met hun regeering, doch
ook met „andere leden van de regeering,
waarmee de Senaat wordt bedoeld, zoodat
achterdocht kan worden weggenomen,
Uit Opper-Silezitk komen nog steeds de
zelfde berichten. De vlucht van de Duit-
sdhe bevolking van het platteland van Op-
ptr-Silezië duurt voort. Te Knttowitz is
dé Hist van de inwoners, die voor de plaat-
selyke politie in aanmerking zün gebracht
den Duitschers in handen gevallen. Van de
150 lieden op de lyst zyn, volgens bericht
uit Berlün, 99 percent opstandelingen,
tuchthuisboeven, en verder voor een groot
deel congres-Polen en zelfs vreemdelingen.
Uit de streken, waarin de Engelschen 't
gezag in handen hébben, komen over het
algemeen geruststellende berichten. De
Engelschen vervuilen hun taak en zorgen
met name krachtigen met succes voor de
afsluiting van de Itoolsche grens.
Het kan nog lang jduren eer de beslissing
over de toewyzing én (of) verdeeling van
Polen
deeld
geering, na vi
Fransdie, End
missarissen in
heid erkend !h<
voorstel in te
stemd, dat <te Pkriis een commissie van
deskundigen bijeen zal komen in het begin
der volgend! week, welke binnen enkele
dagen een vgrslag zal opstellen, zoodat de
opperste raan tegen 24 Juli bijeen zal kun
nen komen en voor Augustus een beslis
sing kan nemen, daar Lloyd George die
maand volslagen rust moet nemen. De
Fransohe regeering heeft toegestemd in
een onverwijlde bijeenkomst der commissie
te Parijs. Briand heeft tegelijkertijd te
Londen en te Rome meedeeling gedaan van
de uitvoerigste büzonderheden nopens de
houding en de militaire toebereidselen der
Duitschers in Opper-Silezië en aan de gren
zen van het gebied der volksstemming,
welke op de besluiten de geallieerden een
onduldbaren druk uitoefenen, waartegen de
Opper-Silezische commissie onmachtig i»
tengevolge van het gering aantal strijd
krachten waarover zij beschikt. In het ge-
misverstanden uit den weg geruimd. De
tweede reden ia, en daarvan wordt offi
cieel geen gewag gemaakt, dat moeilijk
heden te Washington gemakkelüker uit
den weg kunnen worden geruimd, dan
wanneer de conferentie in een Europee-
Hche hoofdstad plaats heeft. Zü zal dan
niets kunnen doen dat het land, in het bij
zonder de Senaat, niet onmiddelliik zal we
ten, zoodat de Senaat voortdurend zijn
veto kan uitspreken zoo iets wordt over
wogen, waartegen hü bezwaar maakt. Zoo.
anderzijds, de conferentie in Europa plaats
heeft, zal er de oude achterdocht heersohen
van Europeesche diplomation. van Amexi-
kaansche gedelegeerden, die zich in een
nadeelige positie beyinden, overstemd wor
den en zich louter door het gewidit der
stemmen gedwongen zullen zien, te
zwichten.
De correspondent wijst er intusschen op,
dat Washington zich niet bijster leent voor
een internationale conferentie, voorname-
lyk wegens het gebrek aen hotelruimte,
die niet alle gevolmachtigden zou kunnen
herbergen.
De te Toronto verschünende „Mail and
Empire meent, dat Canada er aan
spraak op kan maken, dat de aonferentie
in Canada plaats heeft, omdat het Weig-
hen, de Canadeesche premier, is geweest,
die door zün standpunt op de Britsche
liüksconferentie waar hii opkwam tegen
hernieuwing van het Engelsch-Japunscli
verdrag voor de Vereenigde Staten een
weg heeft geëffend zich tot de andere mo
gendheden te wenden.
Harding’s voorstel heeft een belangrijk
punt uitgemaakt van de vergadering der
gemengde Vodkenbonds-commissie voor de
beperking der bewnpnniMÉm, dis Zater
dag onder voorzitterschap van Viviani te
Parys is gehouden. Viviani. die naar men
weet, onlangs een reis naar de Vereenigde
'Staten heeft gemaakt, zeide door Harding’s
uitnoodiging niet verrast te zyn. De kwes
tie der ontwapening, vervolgde spreker, is
by zonder ingewikkeld en delicaat, en komt
zoowel op het terrein der tradities als op
economisch gebied voor ongeziene moeilijk
heden te staan. Om dit ingewikkelde
vraagstuk op te lossen, heeft de raad ge
delegeerden opgeroepen, die op internatio
naal gebied geheel vry zün en zich niet
met vraagstukken yan nationalen aard
zullen hebben te bemoeiein, doch de inter
nationale besprekingen onder oogen kun
nen zien, zooals die zich aan volkomen
vrije mannen voordoen.
Viviani besloot met te zeggen.’ men kan
niet te talrijk zün, om een definitieve op
lossing van deze kwestie voor te berei
den, welke de wereld wil zien opgelost.
Fisher (Engeland)sloot zich bü de ver
klaringen van Viviani aan, en wenschte
zich eveneens geluk met het initiatief der
Vereenigde Staten, terwül hii er met na-
diuk op wees, dat de Volkenbond met
vreugde alle speciale conferenties moet
beschouwen, die gehouden worden, tenein-.
de langzamerhand tot algemeene regeling
van het vraagstuk der ontwapening te ko
men. Spreker sprak de hoop uit, dat te
Washington tot de beperking van de be
wapeningen ter zee zal worden besloten.
WJat betreft de ontwapeningen te land,
behoort men volgens Fisher voorzichtig
heid in acht te nemen. Zoolang Duitsch
land en Rusland nog niet bii den Vol
kenbond zyn aangesloten, en men niet ze
ker is van de loyaliteit van Duitschland.
van de
nog lang'
valt. Een otficeel te Parijs meege-
bericht zegt, dat de Engelsche re-
■a«£gestel<i te hebben, dat de
gelsche en Italiaansche com-
i Opper-Silezië de onmogelyk-
lebben een gemeenschappelijk
0 dienen, er in heeft toege-