a
t
Gemeenteraad van Gouda.
STADSNIEUWS.
it den Goudschen Raad.
In de gisterenavond gehouden vergade
ring van den gemeenteraad waren met den
Vooraitter alle leden tegenwoordig, uitge
zonderd de heer Potharst, die verhinderd
was.
De notulen van de vergadering van 12
Juli worden aangehouden, aangezien de le
den daarvan nog geen Inzage hebben kun
nen nemen.
De Voorzitter deelt mee dat tot le
commies-chef der nieuwen te stellen secre-
tarie-afdeeling voor Sociale aangelegenhe
den ia benoemd de heer J. L. van Mackelen-
Dergh, commies ter secretarie te Heerlen,
terwyl tot tydeiyk controleur by deze af-
deeling ia benoemd de heer A. J. IJssel-
styn, in tydeiyken dienst werkzaam ge
weestby het I,evensmjdde]enbedryf en de
afdeeling Controle Belastingen alhier, thans
reeda controleur over door het Burgeriyk
Armbestuur ondersteunde werldoozen.
Gedeputeerde Stoten hebben goedge
keurd:
a. hei raadsbesluit van 13 Juni 1921, no
20-1, waarby diWr»e wegingen werden
Jebrecht In de aan de Goudache Waterlef-
ing Maatschappy verleende concessie
raadsbesluit model B van 13 Juni
1921 no. 8-2|l waarby diverse wy'zigingen
werden gebracht in de gemeentebegrooting
voor het dienstjaar 1920.
c. het raadsbesluit van 1 Maart j.l. ge-
wyzigd by dat van 13 Juni d.a.v. no. 14-1412
houdende vaststelling der verordening be
treffende het financieel beheer van den
Reinigingsdienst en den Ontsmettingsdienst
dezer gemeente, krachtens art. 114bis der
Gemeentewet.
d. Van Gedeputeerde Staten kwam bericht
van ontvangst in van de Verordening van
18 Juni 1921, ntf. 18-8, regelende het ver-
u Xerko°P van «terken drank
in het klein gedurende de kermis.
AI deze stukken worden voor kennisge
ving aangenomen.
Db V o o r z i 11 e r deelt verder mede dat
zün ingekomen behalve de aan de orde
gestelde punten het voorstel betreffen
de het door den heer Lafeber gedane voor
stel terzake opname in bestekken by aanbe
stedingen van de arbeidsvoorwaarden ge
noemd in het bestek van Gemeentewerken
%al worden gedrukt en aan de leden
rondgezonden.
Het voorstel tot benoeming van een on-
derwyzer aan de O. L. school no. 1.
Als boven.
Van den heer J. van der Velden te
Utrecht, een verzoek om ontslag d.d. 9 Juli
1921, als leeraar aan de Ambachtsavond-
school tegen 1 September 1921.
Het ontslag wordt eervol verleend met
ingang van 1 October.
Van dr. H. M. R. Leopold een verzoek om
ontslag van 1 Juli 1921 als leeraar aan het
Gymnasium, tegen 1 Maart 1922.
Het ontslag wordt eervol verleend,
v Van de Raadscommissie voor het onder
dek der rekeningen van de Instellingen van
Weldadigheid een schryven van 14 Juli
1921, houdende mededeeling dat de rekenin
gen over 1920 zyn nagezien en accoord be
vonden en waarom wordt geadviseerd tot
goedkeuring dier rekeningen.
Wordt goedgekeurd.
Van het Burgeriyk Armbestuur, de be-
grooting voor het dienstjaar 1922.
.Van de Huurcommissie de begrooting
voor het dienstjaar 1922.
Kullen worden aan de. orde gesteld by de
gemeentebegrooting.
Het voorstel tot verleening van verlof
aan de leeraren van het gymnasium,
de heeren dr. H. M. R. Leopold en dr.
R. K. Boekmeijer.
Het verlof wordt verleend.
Het voorstel terzake de Reorganisatie
van het Lager Onderwys in verband
me/ de Lager Onderwys wet 1920.
Het voorstel wordt in gedeelten behan
deld.
De Voorzitter stelt eerst aan de orde
het voorstel sub 2 om te bepalen, dat het
onderwys aan de leerlingen behoorende tot
de 7de leerjaren der 4 scholen voor gewoon
lager onderwys, nos. 1—4 gegeven zal wor
den aan eene z.g. „centrale kopschool", wel
ke onderwysinrichting zal worden verkre-
Sen door het geven van de noodige uitbrei-
ing aan de reeds sedert 1916 in deze ge
meente bestaande school voor V. L. O.
De heer Lafeber (s.d.) kan zich niet
v*reenigen met het voorstel om het onder
wys te geven in één centrale kopschool. Al
vorens hierover verder te spreken, merkt
hy op, dat over dit voorstel de schoolcom
missie niet is gehoord, althans spr. heeft
niet uit het voorstel kunnen lezen dat dit
is gebeurd. Hy zou willen weten om welke
reden dit is verzuimd en wyst er op dat
het betreffende wetsartikel voorschryft dat
de schoolcommissie moet worden gehoord.
Hierna komt spr. tot het eigenlyke on
derwerp, waarby hy er nogmaals aan her
innert, dat H. B. S. gymnasium enz. alleen
toegankelyk zyn voor de beter gesitueerden,
terwyi het weinige onderwys, dat de arbei
derskinderen dan nog kunnen krygen, wordt
gegeven in te grootc klassen.
Het voorstel van B. en W. beoogt deze
overbevolking te handhaven, en #vel geheel
onnoodig, zoodat spr. zich hierby niet kan
neerleggen. De byzondere verdienste van
minister De Visser is juist, dat hy de groo-
te klassen zooveel mogelyk wil opheffen, al
is de onrechtvaardigheid nog niet geheel
weggenomen daar op lagere scholen nog al-
tyd klassen van 38 leerlingen worden toege
staan (voor scholen van 360400 leerlin
gen). Voor één school van 400 leerlingen
krygt men 10 onderwyzers vergoed, voor
twee scholen met gezameniyk hetzelfde
aantal leerlingen 12 onderwyzers. Het on
derwys in de kleine scholen is dus beter
omdat het/aantal leerlingen per klas ge
ringer is. Waar op scholen van middelbaar
en hooger onderwys, dus voor beter gesi
tueerden de klassen klein zyn, is het onbil-
lyk het euvel der groote klassen te handha
ven voor de centrale kopschool. Wil men by
één school de klassen klein houden dan
moeten de meerdere leeraren uit de gemeen
tekas worden betaald, terwyl als men twee
scholen heeft men meer onderwyzers van 't
ryk vergoed krfc'gt, zoodat het de gemeente
geen cent kost.
Nog vraagt spr. of het de bedpeling ;s de
cent ride kopschool later in gewone lagere
scholen om te zetten; waar moet dan het
7e leerjaar worden ondergebracht?
De heer v. d. Brug (c.s.) wyst op het
groote belang der school en op noodzakelyk-
held haar zoo goed mogelyk in te richten.
Hiernaar is niet gestreefd, doch dit was
wel gebeurd als onmiddellijk was voldaan
aan den wensch van den Bond van Ned. On
derwijzers om in plaats van één, twee kop
schoten te stichten. Tot nu toe hóeft het on
derwys niet aan de behoefte vpldapn omdat
de klassen te groot waren. Laa^.nu auhans
het laatste onderwijs dat de arbeiderskin
deren krygen zoo goed mogelyk zyn, Dik-
wyis moest verbetering van het onderwys
afstuiten op financieele bezwaren der ge
meente, nu bestaat dit bezwaar niet.
Wlethouder K nut te 1 (1.) antwoordt
den heer Lafebei' dat niet is verzuimd de
schoolcommissie te hopren om haar te pas-
seeren, maar de geest der wet ademt vry-
heid voor de schoolbesturen om de scholen
in te richten zooais ze wenschen. Onlangs is
behandeld de bouw van de school van den
heer Bylsma, en toen ip alleen tusschen het
schoolbestuur en B. en W. geconfereerd.
Moest de schoolcommissie gehoord wor
den dan zou dit veel vertraging opleveren.
Toen betrof het 't by zonder onderwys, nu
het openbaar. Het college van B. en W.
heeft gemeend dat het niet volgens den
geest der wet was om de commissie te hoo-
ren. Dit is tot nu toe alleen in Vlaardingen
gebeurd en daar betrof het toen nog de in
richting van het onderwys, niet van de
school. Voorts spreekt de heer Knuttel te
gen dat het onvoldoende resultaat van 't
onderwys te wyten zou zyn aan te groote
klassen. De oorzaak daarvan is te zoeken in
den te korten duur van het onderwys. De
eerste Burgerschool voor meisjes heeft dik
wijls even groote of nog grootere klassen
gehad dan de volksscholen. Had het onder
wys daar ook slechts zes jaar geduurd dan
was het resultaat niet beter geweest.
Het denkbeeld om de centrale school in
tweeën te splitsen heeft B. en W. ook toe
gelachen. Echter het college heeft een ver
gadering belegd waartoe uitgenoodigd wa
ren de Bond van Ned. Onderwyzers, hoof
den van scholen enz. en waar het voorstel
van B. en W. zooals het hier ligt, werd goed
gekeurd. Eerst enkele dagen na de vergade
ring heeft de Bond van Ned. Onderwyzers
een adres gestuurd waarin splitsing werd
aanbevolen. Hierop nader ingaand, gaf spr.
toe het belang van kleinere klassen te er
kennen. Hier staat echter iets tegenover. De
beide sprekers hebben aangevoerd, dat het
de gemeente geen cent zal kosten. Dat is
nog niet te zeggena. B> en W. hebben 'n an
dere berekening gemaakt, die spr. niet noo-
dig acht mee te deèlen. Omtrent 't aantal
leerlingen is nog niets te zeggen. Onvermo
gende leerlingen kunnen kosteloos toegang
krygen op H. B. S. en gymnasium. Het is
nog niet te zeggen hoeveel leerlingen daar
van gebruik zullen maken. B. en W. staan
niet afkeerig tegen splitsing, doch de bouw
van twee scholen zal ƒ40.000 k 50.000
meer kosten. Of het voordeel zal z(jn voor
de gemeente of nadeel, weet men nog niet.
er kunnen 180 leerlingen komen, of meer of
minder en wat men doet voor het openbaar
onderwys moet de gemeente ook doen voor
het by'zonder onderwys. Nogma^li) verze
kert spr., dat B. en W. zoo pppdig 9,nmiddel-
lyk bereid zyn lokalen by terbqpwen en de
school in twee afzonderlyke inrichtingen te
splitsen, het aantal leerlingen moet dat ech
ter Wettigen. Spr. geeft een uitleg pan de
hand van een plattegrond, waarna hy er
op wyst, dat men by twee1 scholen dubbele
kosten krygt van leermiddelen, brandstof,
enz. De school van den heer Bylsma is be
rekend op 30 leerlingen per klas,' de wet
staat niet een maximum van 38 doch 40
leerlingen per klas toe, de gemeenteraad
van Amsterdam heeft voor de vervoJgkla"S-
sen een maximum van 36 leerlingen aan
genomen. Ook de klassen der voorgestelde
centrale kopschool zullen hoogstens in tU»
den van nood, 36 leerlingen kunnen bevat
ten.
De heer Koemans (r.k.) zegt het on
derwys zoo goed 'mogelyk te willen hebben
en zich eenigszins te hebben ongerust ge
maakt dat de gemeente de meerdere kosten
zou moeten dragen voor de kleine klassen
wanneer er één school is. De uiteenzetting
van den heer Knuttel heeft hem echter eeni-
germate gerustgesteld en wanneer de wet
houder nogmaals de verzekering wil geven
dat hiervoor zal worden gewaakt.
Wethouder Knuttel (1.) „Ik beloof
het u."
De heer Koemans (r.k.): 'Dan kan ik
uw voorstel steunen." Spr. dringt verder
aan op zuinigheid door soberheid by den
bouw te betrachten, zonder dat het onder
wijs hierdoor wordt geschaad. Wat betreft
de aanbesteding merkt spr. op dat de ter-
mynen voor betaling te lang zy'n. Wanneer
de gemeente de termynen korter maakte,
zou de aannemer minder rente van 't kapi
taal derven én zouden ook ftinder kapitaal
krachtige aannemers kunnen inschoven.
De heer v. d. Want (1.) kan niet met
enthousiasme zyn stem aan de principieele
beslissing geven. Spr. zou den toestand nog
eenige jaren Willen laten zooals hy is, ook
in verband met de hooge kosten die de
uitvoering van het plan meebrengt. Zelfs
in Den Haag schrikt men van de sommen
die de uitvoering der onderwijswet eischt.
Ook zal men voor het onderwys in de klei
nere klassen de nootlige leerkrachten moe
ten hebben. Spr. wil in verband met de
moeilykheden den weg naar de uitvoering
zoo langzaam mogelyk gaan. Hy zal, hoe
wel schoorvoetend, zijn stem aan het voor
stel van B. en W. geven.
De heer M u y 1 w y k (a.r.) sluit zich aan
by het voorstel van B. en W. en is tegen
het voorstel-Lafebef tot splitsing. Al kost
dit plan de gemeente geen cent, het geld
moet toch gevonden worden uit de belastin
gen en wy zyn ook verantwoordelyk voor
de rykskas. De redeneering over de on
rechtvaardigheid waaronder de arbeiders
kinderen hebben geleden gaat niet op. De
eerste zes klassen van alle scholen zyn ge-
ïyk en de kinderen der minder bedeelden
kunnen ook toegang krygen op M.U.L.O.-
scholen of H.B.S. Spr. heeft ook graag
kleine klassen, maar Iaat men nu toch niet
overdryven. Wy hebben toch ook wel in
groote klassen gezeten en wip, zjfti to^h niet
allemaal sukkels gebleven. In ieder geval
spelen de financiën een zeei^groote rol. De
belastingen, ook voor den werkman, zyn
enorm en daarom past het ons niet met 't
geld te smyten en daar zou het toch heen
gaan.
De V o o r z i 11 e r wil nog iets toevoegen
aan het antwoord van wethouder Knuttel,
ten aanzien van het niet hooren der school
commissie. Aan de hand van art. 184 der
Onderwijswet zet spr. uiteen dat het advi-
seeren over dè inrichting van het schoolge
bouw niet tot de bevoegdheid van de Bchodl-
commissie behoort. Gaarne wil spr. allerlei
adviezen van de achool-commissie in 't be
lang van 't onderwys vernemen, doch B. en
W. hebben geen verzuim gepleegd door in
deze haar niet te raadplegen.
Aangaande het niets kosten van. den
schoolbouw wyst spr. er op, dat de burgers
er toch voor moeten betalen. Wanneer geen
zuinigheid wordt betracht, zou dit tenge
volge hebben, dat de nieuwe Onderwijswet
niet zou kunnen worden uitgevoerd. Overi
gens zyn B, en W. overtuigd, dat het on
derwys met het aantal leerlingen, dat in de
klasse pl^ts zal nemen, voortreffeiyk kan
De heer Lafeber (s.d.) houdt vol, dat
art. 184 wel degeiyk voorschryft, dat de
schoolcommissie moest worden gehoord in
deze. Het betrof de splitsing der school,
dus de inrichting van het onderwys.
Wanneer op scholen voor M.U.L.O. groote
leerlingen-aantallen zijn voorgekomen, zegt I
dit mete, daar waren het uitzonderingen.
Bovendien gaat de vergeiyking niet op, om
dat het hier betreft arbeiderskinderen, die
met het onderwys, dat ze op de lagere
school krygen, het leven moeten ingaan, ter
wyl findere kinderen meer ontwikkeling kry
gen en daarom sterker in den beStaansstryd
staan. Verontwaardigd verwerpt spr. de be
wering van den heer Muyiwyk, dat met het
geld zou worden gesmeten. Minister de
Visser heeff het voorrecht van kleinere klas
sen toegekend en aan dat voorrecht houdt
spr. vast.
Het is mogelyk, dat de bouw van scholen
40 60000 meer zal kosten, maar waar
schijnlijk moet de splitsing er over enkele
jaren toch komen, zoódat de kosten dan toch
moeten worden gemaakt. Spr. herhaalt zyn
vraag omtrent het doel der scholen na de
splitsing, die in de toelichting in uitzicht
wordt gesteld, n.l. of die dan in gewone
lagere scholen wordt omgezet.
Wethouder Knuttel (v.b.) antwoordt
den heer v. d. Want, dat 't volgend jaar de
verplichting om het 7e leerjaar in te rich
ten reeds kan komen, zoodat het niet ver
standig zou zyn het inrichten der kopschool
uit te stellen.
De heer Lafeber antwoordt spr., dat de
school bestemd is voor het 7e en 8e leerjaar
en voor niets anders.
De heer v. d. Brug (c.s.) vraagt of het
de bedoeling is de klassen op 36 leerlingen
te stellen? Dit aantal is wel wat groot. In
Den Haag en Rotterdam is besloten het aan
tal leerlingen voor die scholen 30 te doen
zyn.
Wethouder Knuttel (v.b.) antwoordt,
dat er desnoods 36 leerlingen kunnen
plaats nemen. De bedoeling is echter het
zooveel mogelyk te beperken tot 30 leer
lingen per klas. B. en W. zullen zoo noodig
komen met een voorstel tot splitsing, doch
eerst moet liet aantal leerlingen dit wetti
gen.
Het deel van het voorstel van B. en W.
wordt zonder hoofdeiyke stemming aange
nomen.
Over het gedeelte sub 1 om in principe te
besluiten tot den bouw der school wordt ge
stemd. Het wqrdt aangenomen. Tegen stem
men de sociaal-democraten en de heer v. d.
Brug.
By het voorstel sub 5 betreffende de wy-
ziging van het leerplan der 2e burgerschool
voot1 Tneisjes "fofet de heer v. d. Brug op
de wenscheiykheTït^ van een progressieve
schoolgeldheffing en toegankelyk stel
len der school voor kindteren van onvermo
gende ouders en die overjeen goeden aanleg
beschikken. I
Wethouder Knuttel (v.b.) geeft die
verzekering en wyst er nadrukkelyk op, dat
reeds nu minder gegoeden gratis toegang
kunnen krygen.
Dit is nooit geweigerd.
Het geheele voorstel wordt daarna aange
nomen.
Interpellatie.
De heer v. d. Want (v.b.) interpelleert
over de indeeling in loonklasse d,er gemeenr
te-werklieden. By de vaststelling dier rege
ling het vorige jaar heeft hy al op de wen-
schelykheid gewezen om niet met het 21e
jaar doch met het bereiken van den 24-jari-
gen leeftyd het volle loon aan het gemeente-
personeel toe te kennen. In de praktyk is
het bezwaar van dien lagen leeftydsgrens
gebleken mede in verband met het feit, dat
er geen regeling voor leerlingen is. Het
komt nu voor, dat leerlingen plotseling een
belangrijk bedrag in weekloon (spr. noemt
voorbeelden van ƒ21.10 en ƒ25.50) vooruit
gaan. Jen slotte dringt *hy aan, dat wordt
voorzien in 't verhoogen van den leeftyds
grens en in het maken van een regeling voor
leerlingen, er op wyzend, dat dit een kwestie
kan worden voor het georganiseerd overleg.
Wethouder Hoffman antwoordend,
merkt op, dat de gemeente-werklieden be
neden 21 jaar leerling zijn. Met hun 17e jaar
kunnen ze in dienst treden ,het loon klimt
dus geleidelyk in 4 jaar, zoodat de sprong
in loonsverhooging met de intreding van het
21e jaar niet zoo hoog is als de heer v. d.
Want meende. Overigens verwyst dr. Hoff
man naar het georganiseerd overleg.
De Voorzitter zegt nadere overwe
ging toe van de denkbeelden van den heer
v. d. Want.
De heer v. d. Want repliceert.
Wethouder K n u t te 1 herinnert aan de
vraag die de heer v. d. Brug in de raadsver
gadering van 26 April heeft gedaan betref
fende het eventueel alsnog uit te keeren sa
laris aan onderwyzeressen van handwerk
lessen buiten de schooluren. Van den Mi
nister is dezer dagen een schryven ontvan
gen, meedeelend dat aan bedoelde onderwy
zeressen voof 1920 en volgende jaren geen
vergoeding zal worden gegeven. Een desbe
treffende regeling is niet te wachten. De
heer Knuttel spreekt hier zyn leedwezen
over uit en betoogt, dat haar ook van ge
meentewege geen vergoeding zal kunnen
worden gegeven, omdat Ged. Stoten dit niet
zouden goedkeuren. Wellicht is 't mogelyk
met de uitbreiding van het aantal schoolja
ren de lessen binnen den gewonen schooltyd
te doen geven.
De heer v. d. Brug dankend voor deze
mededeeling, zegt het ministerieel besluit
te betreuren, doch zich er by neer te moe
ten leggen.
Hierna gaat de vergadering over in beslo
ten zitting ter vaststelling van het primitief
kohier H. O. 1921, le gedeelte en het 2e
suppletoir kohier (forensen) H. O. 1920.
BINNENLAND.
De besprekingen der Rechtoche fracties.
De Kamerfracties der rechterzijde heb
ben gisteren in onmiddellijk verband met
dé kabinetscrisis vergaderd, echter niet ge
combineerd .doch elke fractie afzonderlijk
en wel de ChristelUk-Hiatoriache en de
Roomsoh-Katfliolieke gistermiddag en de
Anti -Itevohiti onnaire gisteravond. De bij
eenkomsten hadden plaats in het gebouw
der Tweede Kamer.
Mr. R. J. H. Patlin.
•Bil resolutie van de Ministers van Fi
nanciën en van Landbouw, is met ingang
van 18 Juli a921 benoemd tot Regeermgs-
commissaris bii de naamlooze vennootschap
„Nederlandsche Maatschaprpy tot Ontgm-
U'ng van Steenkolenvelden", te 'sGravun-
hage, mr. R. H. J. Fatyn te 's-Gravenhage.
(SL-Ct.)
Voor vereenvoudiging der pasformalitelten.
Gemeld wordt dat in de vergadering van
het Dag. Bestuur der Al*. Ned. Ver. van
Vreemdelingenverkeer te Den Haag, eenige
dagen geleden gehouden, oa. door de ver
tegenwoordigers van Spoorweg- en Stoom
vaart-Maatschappijen werd gewezen op de
bezwaren in het algemeen, verbonden aan
het verkrijgen van passen en pasvisa voor
het bezoek aan Nederland. Amerikaansche
toeristen bleken in vele gevallen ongene
gen naar ons land te komen vanwege de
lastige ipasformaliteiten en bij voorkeur
hun weg naar het vasteland te nemen via
Ostende. Waar men in onze badplaatsen
en hotels klaagt over het gering vreamde-
Jangebezoek, "heeft het bestuur der A. N.
V. K. gemeend nogmaals te moeten aan
dringen by den minister van Justitie op
vereenvoudiging in het verkrijgen der pas
visa.
A. N. J. Fabius. t
Op 66-jarigen leeftyd is te s'Gravenhage
overleden de gep. generaal-majoor A. N.
J. Fabius. oud-commandant der Stelling
van Amsterdam, een man, die als militair
een goeden naam, doch als schrijver groo
te populariteit heeft verworven.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
In de vergaderzaal der Eerste Kamer
hebben Provinciale Staten van Zuid-Hol
land gisteren hun tweede vergadering van
de zomerzibtmg 1921 gehouden, onder
voorzitterschap van den heer E. C. baron
Sweerts de Landas Wyborgh.
Naar aanleiding van het Provinciaal
Verslag over 1920 werden eenige opmer
kingen gemaakt, waarop het verslag werd
vastgesteld.
Achtereenvolgens werden zonder discus
sie of stemming goedgekeurd de voorstel
len om afwijzend te beschikken op een ver
zoek om subsidie van de vereeniging Con
trole proeftuin voor Goeree en Overflak-
kee, om voor 1921 f 3000 subsidie toe te
kennen aan de provinciale commissie ter
bevordering der geitenfokkery in Zuid-Hol
land, om voor 1921 en 1922 500 subsidie
toe te kennen aan den proeftuin te Nieuw
koop-Noorden, alsmedehet voorstel inzake
oprichting of uitbreiding van sanatoria
voor tuberculoselijders.
•Bii het voorstel om over 1920. 1921 en
1922 subsidies te verleenen voor verple
ging van zwakke kinderen in herstellings
oorden en vacantie-kolonies, maakte de
heer Schouten bezwaar tegen de terugwer
kende kracht, die in dit voorstel ligt op
gesloten. Daartegenover merkte de heer
van Aalten op dat, hoewel het verleenen
van terugwerkende kracht in het algemeen
geen aanbeveling verdient, in het onderha
vige sipeciale -geval alle aanleiding bestaat
ook over 1920 nog subsidie te verleenen.
Na nog eenige discussie diende de heer
Schouten een amendenment in, om het sub
sidie over 1920 uit het voorstel te schrap
pen.
Het amemlementiSohouten werd met 40
tegen 28 stemmen verworpen, waarop het
voorstel werd aangenomen.
Hierna deed de voorzitter mededeeling
van een voorstel van den heer Sahoutan
c.s. om de bezoldiging van leden van Ge
deputeerde Staten op 5000 per lid en per
jaar te vertioogen, waarvan de eene helft
als vaste wedde wordt genoten, terwijl de
andere helft als presentiegeld- onder de le
den wordt verdeeld.
Zonder discussie of stemming werd ver
volgens goedgekeurd een voorstel om het
suhsidie voor het Genootschap tot bevor
dering der koepokinenting te Rotterdam
tot 800 te verhoogen.
Een voorstel om het maximum van het
provinciaal subsidie aan de Z.-H. Vereeni
ging Het Groene Kruis te bepalen op 2000
's iaars en het maximum subsidie-bedrag
per afdeeling van 300 tot f 400 te ver
hoogen, gaf aanleiding tot eenige discus
sie, aangezien de Vereeniging een subsidie
van f 3000 had aangevraagd. Nadat de
heer dr. Beekenkamp en mevr. Albarda
BraLs zich hadden uitgesproken ten gun
ste van een subsidie van f 3000 met het
oog op de omjvangryke behoeften der wijk
verpleging juist te piattelande en de heer
Schokking het voorstel van Gedeputeerden
nader had verdedigd, wend een amendement
Beekenkamp om een maximum subsidie
van 3000 toe te kennen, verworpen, waar
op het voorstel van Gedeputeerden aange
nomen werd.
Hienpp nam de vergadering zonder dis
cussie of stemming aan een voorstel tot
verleening van eep subsidie voor Het Ne
derlandsche Gasthuis voor behoeftige en
minvermogende ooglyders te Utrecht, als
mede een voorstel tot niet-verleening van
subsidie aan de R.-K. Vereeniging tot be-
strydiog der tuberculose Herwonnen Le
venskracht. Een voorstel om over 1921 en
1922 per jaar een subsidie van f 500 toe te
kennen aan de Schiedamsche Vereeniging
tot bescherming van zuigelingen, werd aan
genomen na bestrijding door den heer W.
G. van Eek (Dordrecht), die meende dat
het hier een zuiver plaatselijk belang gold
en dat op grond hiervan voor een provin
ciaal subsidie geen aanleiding aanwezig
was.
Een voorstel om f 2000 subsidie toe te
kennen aan de Historisch-Geografische ten
toonstelling, werd door den heer Warn aar
uit bezuinigingsoverwegingen bestreden,
waar tegenover de heer Rutgens (Gedepu
teerde) op de groote vakkundige beteeke-
nis dezer tentoonstelling wees. De bevor-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
LEVENSTEMPO.
Alle anelheid kost kracht. De eeuw van d«
stoommachine, den motor, de vliegkunst
heeft dit aanschouweiyk voorgesteld. Ook
levensanelheid kost ievenskraent Door all#
leden van de maatschappy wordt dit nvt
den dag meer gevoeld. Leze levensanelheid
maakt den mensch vroeg op en oud, te
vroeg om nog eenigen tyd rustig te kunne»
genieten.
Om dus de verhoogde snelheid met de be
schikbare kracht in evenwicht te houden,
moet deze worden aangevuld in een mate
die met de snelheid evenredig ia. Dat is nu
mogelyk door gebruik van Sanatogen, de
bron van levenskracht. En waarom
Omdat Sanatogen aan het organisme het
cellenbouwende eiwit en aan het zenuwstel-
Bel zyn voedsel phosphor verachait. Tairij.
ke onderzoekingen bewezen deze eigen
schappen van banatogen. Op het Internatio-
naie Medische Congres in 1907 werd aan
getoond, dat de eiwitopname van het Ji"
chaam door het gebruik van Sanatogen
met 48 pet. en phosphoropname met 63 pet
vermeerderde.
Sanatogen is in verpakkingen van ƒ1
tot ƒ9.— verkrygbaar. J38i jjj
dering van de kennis der bodemgesteldheid
is niet alleen van wetensohappelyke doch
ook van practiacbe waarde.
Na dupliek van den heer Rutgers (Ge-
deputeerde )werd het voorstel met 33 te
gen 28 stemmen verworpen.
Achtereenvolgens werden hierop goedge
keurd de voorstellen tot reglementeerina
van den Oranjepolder, tot wijziging ven de
byzondere regiementen St. Anna polder en
het Sahapengors, tot wyziging van het bij
zonder regiement van den polder het
Oude-iLand van Strijen en Oud-Bonaven-
tura, tot wyziiginjg der reglementen Groot-
Waterschap van Woerden: waterschap de
Gam eene Boezem van Zegveld, Zegvelder-
broek en Achttienhoven, van het Algemeen
Reglement B en, het bijzonder reglement
van het waterschap Blokland en het wa
terschap Hoenkorp, Vliet en Dijkveld,tot
wyziging der byzondere reglementen van
den Eskamppolder en den UibhofapoLder
tot wyziging van den dyktafel IJsse'mon-
de ,tot wyziging bijzonder reglement van
den Bnenenspolder, tot wyziging van ue
byzondere reglementen der polders Bles-
kensgraaf; Wyngaardep, Zuidzijde; Hof-
wegen en Ruytbroek; Brendiwirk, Zevenho-
ven en Langenbpoek; Gyibeland en Noord-
zyde Hofwegen; Molenaarsgraaf en Laag-
Blokland; tot wyziging van de bijzondere
reglementen Vereenigde Polders Kedic'hem
met Oosterwyk; Hoog- of Klein-Ooster-
wyk; Rietveld onder Arkel; tot wijziging
van het Hoogheemraadschap Schieland en
tot wyziging der regiementen van de wa-
terschappen Snelrewaard, Zuid-Linschoten,
Schagen en den Engel en Noord-Linscho-
ten.
De heer H. de WKlde verdedigde de prae-
adviezen namens Ged. Staten en stelde op
den voorgrond dat het de taak van Gede
puteerden ia om er voor te zorgen dat de
gemeentebesturen een goed financieel be
leid voeren. Het zou dus niet de
gemeenten op den verkeerden weg te drij
ven door terugwerkende kracht over 1920
te verleenen. aan de salarissen bii het ntj-
venheidsonderwys. Dat zou een geheel on-
gewenschten toestand geschapen hebben.
Belangen van het onderwijs zyn er met
deze terugwerkende kracht niet gemoeid,
want het onderwijs over 1920 heeft reeds
plaat® gehad en zal met het gevraagde
subsidie niet meer kunnen worden gelbaat.
Vervolgens werden de voorstellen tot ver
laging met ingang van 1921 van de subsi
dies voor. de handelscursussen van ,4e
Hanze" te Delft en te 's-Gravenhage en
voor de Handelsschool te Leiden goedge
keurd, alsmede de voorstellen tot verhoo
ging van het subsidie voor de stichttag
van een Riikslandbouwwintersohool le
Dordrecht en tot verleeming van een sub
sidie voor de cursus in hoefbeslag te Go-
rinchem.
POST EN VERKEER.
Zeepost.
8,s- ^akatou van de Sitoonw.
Mij. Nederland kan 23 Juli zeepost verzon
den worden. Laatste buslichting 22 Juli
s avonds 12 uur te Amsterdam.
TUINBOUW.
Rozeokeuring en Tentoonstelling in„Artifl".
De speciale Rozenkeuring en Bloemen
tentoonstelling, welke van Donderdag tot
er met Zaterdag in de Koningszaal van
„Artda" zal gehouden worden, belooft zeer
belangryk te zyn. Zij gaat uit van de vaste
keuringscommissie der „Ned. Mij. voor
Tuinbouw en Plantkunde" en de Rozenver.
„Nos Jungunt Rosae". Er komen rozen en
heesters van de firma's Den Ouden. Bos
koop, Getor. Gratama, Hoogeveen, Par-
mentier en van Roseem uit Bussum, Gla
diolussen van de firma Krelaire uit Haar
lem, Pelargoniums van den heer Hieben-
daal uit Ubbergen by Nijmegen en diverse
mos- en bloemplanten van de Amsterdam-
sche firma's Kauffmann, Sweets, van der
Schaft en Jouvenasz (Cactussen en andere
Succulenten). Tevens komt er een belang
rijke collectie geneeskruiden, in potten ge
kweekt, uit den Amsterdamschen Hortus,
die den achterwand van de Koningszaal
geheel zullen innemen. Er zijn reed® zoo
vele inzendingen, dat ook de vestibule in
gebruik moet worden genomen, zoodat Am
sterdam weer een goedgevulde en belang
rijke bloemententoonstelling te zien zal
hebben.
RECHTZAKEN.
Wegbrengen van schépen.
Weer twee arrestaties.
Gistermiddag zyn in verband met het
zinken van den sleepboot-trawler Expres
IJ. M. 609 te Amsterdam nog aangehou
den E. A. L. en J. de V.. beiden koopman
en winkelier aldaar, mede-eigenaars
het schip.
Bij dezezaak zijn thans niet minder dw
7 personen betrokken ,nd. 4 eigenaars en
3 opvarenden.
GEMENGDE BERICHTEN.
Regen.
Een zeer hevig onwed^r brak Maandag
middag los boven Den Bosch en ging ge
paard van een niet minder hevigen stortre
gen. De bliksem was niet van de lucht^ In
de straten kon men zwemmen. De riolen
konden het overvloedige hemelwater niet
verzwelgen. Op de gas- en electriciteitsten-
toonstelling hebben verschillende stands
tengevolge van dit noodweer schade beko
men. Verschillende woningen werden onder
water gezet.
Boven Hedel ontlastte zich een^géwÜJige
onweersbui, gepaard met zwaren plasregen.
Wegen en velden werden overstroomd. De
aardappelen spoelden uit den grond, het te
veld staande koren werd geheel tegen den
grond geslagen.
Een goederentrein, juist aan 't rangeeren,
werd getroffen, waardoor eenige wagens
uit de rails werden gelicht. Een boerdery
met woonhuis van A. Wynstekers, staande
over 't station, mede door den bliksem ge
troffen, stond weldra in lichte laaie, niets
kon gered worden. Assurantie dekte hier de
^chade. Een in de nabijheid staand pand, be
hoorende aan v. Herwynen, liep mede ge
vaar, waarom tot berging der goederen
werd overgegaan, wat met betrekkelyk veel
schade gepaard ging. Dit pand bleef echter
voor het vuur gespaard. Niets was hier
verzekerd.
De Hondsdagen. M
Gisteren 19 Juli, begonnen de hondsdagen
en ditmaal is de temperatuur, na vele jaren
omtrent dezen tyd in de war te zyn ge
weest, weer precies gehoorzaam aan den ka
lender: onze thermometer steeg vanmiddag
binnenshuis juist tot de streep „Zomer
warmte", vertelt het „N. v. d. D."
De hondsdagen, die tot 18 Augustus du
ren, zyn niet rechtstreeks naar het ver
maarde huisdier genoemd, ofschoon het
volksgeloof wil dat dit de tyd is van het dol
worden der honden. Ze heeten zoo naar de
Hondster (Sirius) die in deze vier weken
gelyk met de zon opkomt enondergaat. Het
is de heetste en ongezondste tijd van het
jaar.
Heden 20 Juli is St. Margriet. Regent
het, dan regent het 6 breken of:
Als het niet regent op Sint Margriet
Regent het in zes weken niet
zegt het rijmpje en ook- op dit punt is het
volksgeloof al heel oud. In het vermakelij
ke „Journaal" van Constantyn Huygens Jr.,
den kamerheer van stadhouder Willem III.
lezen we: „Regen ende windt hielden op,
hoewel het den dagh te voren, wesende St.
Mèdart ende in onsen Almanach St. Mar
griet, geregent hadde."
Typhus.
Van officieele zijde wordt medegedeeld
dat tot op gisterochtend 11 uur in totaal
28 patiënten in de barakken te Zwolle zyn
opgenomen. Een van de doktoren deelde me
de dat de infectiebron nog niet igevonden.
De mazelen.
Te Putten (o. d. Veluwe) heerschen onder
de kinderen in Hevige mate de mazelen.
Klassen van scholen, die anders 30 leerlin
gen tellen, zyn ontvolkt tot 5 kinderen toe.
De zaak-Groenendaal.
De principieele dienstweigeraar Groenen-
daal is gisterochtend ingevolge de beslis
sing van den Krijgsraad, waarby een nader
psychiatrisch onderzoek wenschelijk werd
geoordeeld, uit de bijzonder strafgevange
nis te Scheveningen overgebracht naar het
militair hospitaal te 's-Gravenhage.
Naar het Corr. Bur .verneemt zyn met
het psychiatrisch onderzoek van den prin-
cipieelen dienstweigeraar Herman Groenen-
daal belast de reserve dirigeerend officier
van gezondheid tweede klasse dr. J. W.
Deknatel te 's-Gravenhage, en de officier
van gezondheid eerste klasse dr. C. J. H.
Tempelmans Plat, eveneens te 's-Graven
hage.
De vergiftiging te Heerenveen.
In verband met de vergiftigingsgevallen
ia op last der Justitie by twee slagers
vleesch in beslag genomen voor onderzoek,
In meerdere gezinnen worden kinderen
plotseling ziek, gepaard met brakingen.
Oplichting.
De politie te Nymegen heeft Zaterdag
aangehouden den bleeker J. P. H uit Amers
foort, die by een bankinstelling aldaar val-
schelyk kwitanties inde ten name van zyn
gewezen patroon. Hy had bedoelde bank
successievelyk reeds voor ƒ1900 opgelicht.
Toen hy Zaterdag wederom een valsche
kwitantte aanbood, liep hy in den val.
Onder de tram.
Gisteren begaf zich een heer uit Voor
burg per stoomtram naar Voorschoten. On
derweg zag hy in een ander coupé een ken
nis. Zich by dez'en willende plaatsen, kwam
hy by' het overstappen te vallen, met het
treurige gevolg, dat hy onder de tram ge
raakte en zwaar gewond aan armen en boe
nen naar het ziekenhuis St. Antoniushoeve
te Voorburg moest worden vervoerd.
Motorrijwiel-ongeluk.
Naby Zwolle, op den weg naar het Kater-
veer, is de motor-hersteller C. Vis, in dienst
by de firma Bremer en Sietsma, die een pas
hersteld motorrywiel probeerde, uitgegle
den. Met groote vaart reed hy tegen een
boom op en sloeg ongeveer vier meter te
rug. Men vond hem zwaar gewond, midden
op den weg; het motorrywiel was nog in
beweging. Kort na zyn opneming in het
Ziekenhuis is hy oVerieden.
Historische vondst.
By het graven van een waterkuil op het
erf van V. S. te Uden, stootte men een me
ter onder den grond in hetwitte zand op
eenige gryze, platte steenen tot een wand
samengevoegd. By nader onderzoek vond
men op eenigen afstand daarvan een op
dergelyke wyze samengestelden wand". Deze
is in zyn geheel gelaten. Van de vondst is
aan de autoriteiten kennis gegeven.
Twintig cent voor een halfje.
Een onderwyzeres had van het bestuur
eener plattelandsgemeente in Friesland
nog een halven cent te' vorderen. Ze kreeg
een mandaat ter teekening, dat 10 cent
kostte. Dit moest per post teruggezonden
worden; kosten 10 cent. Alzoo, merkt het
,Jtbld." op, moest de onderwijzeres 19%
cent toegeven.
De exploitatie van Had je me maar.
'De heer C. do Geld ei1, de zoon van Had je
me maar, waarmede de Rappailleparty by
de laatst gehouden Raadsverkiezingen te
Amsterdam is uitgtekomen, heeft, naar aan
leiding van het verbod van den burgemees
ter van Amersfoort tot het- opvoeren van
den Had je me maar-film, den volgenden
brief aan genoemden burgemeester gezon
den:
„Edelachtbare heer,
Het Is my'n bedoeling uiting te geven uan
myn gevoelens' van oprechte dankbaarheid
en A>aardeering voor uwen schitterenden
maatregel, om te voorkomen, dat in uwe ge
meente althans geen gelegenheid wordt ge
geven tot opvoerin gvan den z.g. film Had
je me maar.
U Edelachtbare heeft zich daarby laten
leiden door betere en hoogere gevoelens van
menschelykheid. De schandeiyke en onmen-
schelyke exploitatie van den man, die zich
myn vader heet, noor een door en door ge-
wetenlooze bende, heeft my meer gesmart
en leed veroorzaakt, dan ik in staat zou zyn
te kunnen zeggen. Slechts meer menschelljk
gevoelenden zullen dit kunnen beseffen. Uw
mooie daad heeft op my een weldadigen in
druk gemaakt en daarin heb ik de behoefte
gevoeld uiting te geven aan myn gevoelens
van oprechten dank en hoop ernstig ee be
roep te mogen doen op uwen machtigen in
vloed, opdat uw gunstig voorbeeld ook in
andere gemeenten mag worden gevolgd.
Met verschuldigden eerbied en hoog
achting,
Edelachtbare Heer,
Uw dw. dn.
(w. g.) C. de Gelder.
Voorts deelde de heer de Gelder mede aan
de redactie van het Persbureau Vaz Diaz,
dat hy nog dageiyks de smarteiyke gevol
gen ondervindt van de „exploitatie van een
willoos werktuig als myn vader is en was
in handen van een aantal personen".
De heer de Gelder wenscht, aldus het
„Vad." op deze wyze een luid protest te la
ten hooren over de schande, hem en zyn va
der aangedaan en hoopt, dat het publiek het
voorbeeld van dfen burgemeester van Amers
foort zal volgen, opdat een einde wordt ge
maakt aan het door de familie ondervonden
leed.
De wichelroede.
Te Naaldwyk hebben de kweekers veel
last van het zoute water, dat de bloemen
cultuur bemoeilykt. Tot voor korten tyd
W men zich bedienen van het water uj|t
de>«dderslooten( doch ook dit raakte lang
zamerhand van zout doortrokken.
De dïtactie van een der groote kweeke-
ryen heefOn dezen nood haar toevlucht ge
nomen tot een wichelroedelooper, die reeds
elders goede resutaten had bereikt.
„De wichelroede", zoo meldt de „West-
landsche Courant", „wees veel zout water
aan, doch vond tévens een paar bronnen
met zoet water. Deze werden bepaald door
de onderaardsche waterloopen te volgen
tot hun evreeiugingBpunt. De best gelegen
brort werd daarna midden in een kis-aan
geboord tot een diepte van ruim 29 meter
en bleek overvloedig water te bevatten, dat
helder en zoet was. Een proef voor onder
zoek kon nog niet worden opgezonden, wyl
de werkzaamheden nog niet waren afgeloo-
pen.
„Indien de uitslag op den duur aan de op
gewekte verwachtingen beantwoordt, is het
werk van den waterzoeker wel zeer merk
waardig, ook door zyn eenvoud. De wichel
roede bestaat niet uit een takje van een ha
zelaar, doch uit een lus van aluminium met
twee rechte einden. De looper neemt deze
rechte einden van het toestelletje in de
zacht gesloten handen, in elke hand één
stang. Dan loopt hy met de beide armen
voor het lichaam gestrekt over den bodem,
de lus goed in 't oog houdend. Bevat de bo>-
dem zout water, dan beweegt de lus zich
van het lichaam af. Is het water zoet, zoo
gaat de beweging in tegengestelde richting,
terwyl de lus stilstaat als de bodem geen
water bevat. By het opsporen van een
krachtige bron beweegt de looper zich
langs de wateraderen tot hy het punt ge
vonden heeft, waar zy zich vereenigen."
Een gevangenis in brand gestoken.
In de gevangenis te Pittsburg brak eer
gisteren een oproer uit. De bewakers scho
ten op de gevangenen, van wie velen ge
wond werden en sommigen ernstig.
De gevangenis werd door de oproerlingen
in brand gestoken en ging voor een groot
deel in vlammen op. Ryks- en gemeente-po-
litie werden gerequireerd, om het oproer te
dempen en ook burgers hielpen mede. In de
gedeelten, welke niet door het vuur waren
aangetast, zag men de gevangenen schreeu
wend achter de tralies
SlttEEPV AAKTBE RICH 1 EN.
Stoomv. Mü. Nederland.
AJmbon arr. 20 Juli v. Kosichang te
IJmuiden.
Joh an de Wïtt (lihuisr.) pasB. 18 Juli
Ouessant.
[Koningin der Nederlanden (uitr.) arr.
19 Juli te Genua.
Kon. Ned. Stoouh. MV*
Alkmaar arr. 18 Juli v. riortiand (O.) te
Belfort.
Castor ventr. 18 Juli v. Cadix n. Melilla.
Nero vertr. 19 Juli v. Dantzi* n. Am
sterdam.
Stoomv. Mij. Oceaan.
Hector, v. Hankow n. Rotterdam, pass.
17 Juli Malta.
Ldomeneus, v. Amsterdam n. Batavia,
arr. 18 Juli te Gibraltar.
RotterdamZuid-Amerika Ltin.
'Mirach (thuiar.) vertr. 18 Juli v. Bahia.
Procyon (thufer.) pass. 19 Juli Dunge-
ness.
HollandBritoch-lndië Lün.
Aidebaron vertr. 18 Juli v. Calcutta n.
Rangoon.
St. Augustine Abbey (thuisr.) pass. 19
Juli Vlissingen naar Antwerp en.
Tamora (uitr.) arr. 19 Juli v. Antwer
pen te Rotterdam.
HollandOost-Azlë Liin.
Alderamin (uitr.) vertr. 18 Juli Ham
burg.
HollandAmerika Lijn.
Moerdijk, v..Rotterdam en Londen naar
de PacifiejRpt, pass. 17 Juli Duncenass.
GOUDA, 20 JttU 1921.
De tweewielige motorepnit.
Zooais we reeds gemeld hebben zal
Maandag 26 Juli an.AU avonds om 7 uur.
op de Markt een demodgtratie worden ge
geven met een EJ3. «i^eewielige motor-
bi andaipu it tan 1000 Liter per minuut.
Deze motoifrrandapuiten worden gele
verd door de Nederlandsche Export en
Import Maatschappy „Nedeximpo" te Am
sterdam.
De gemeenteraadsleden zijn ter bijwo
ning van deze demons)vatic uitgenoodigd.
Concert Soc," Un« Genoegen.
Het Stedelijk Mu*iekkpnw, directeur de
heer Joh. G. Areata, geeft Zondag een
concert in de Sqc. Ons Genoegen voor de
Leden en nunne huisgenooten.
Hinderwet.
B. en W. brengen tof algemeene kennis,
dat op de Secretarie ter visie is gelegd
een veraoek met bil tegen tarn D. van Dük,
te Gouda, om vergunning tot bet uitbrei
den zyner bestaande broodbakken!door
de plaatsing 4en het inwerking brengen
daarin van een electromotor van 1% PJ£..
voor het in beweging brengen van een
deegfcneedmachlne, in het perceel gelegen
Doelenstraat No. 22, kadastraal bekend
Sectie C No. 2060i
Op Dinadag don 2 Augustus 1921. des
namiddags ten 1% ure is op het Raadhuis
gelegenheid om bezwaren tegen de ge
vraagde vergunning in te brengen en ge
durende drie dagen vóér dien dag kan op
de Secretarie der Gemeente van de ter
zake ingekomen schrifturen worden ken
nis genomen.
6e Volksconcert.
Het Stedeiyk Muziekcorps, directeur de
heer Joh. G. Arenfcz, geeft op Donderdag
21 Juli, desavonds half acht in het Hout-
manaplantsoen een concert.
Het programma Luidt: 1. Marsch Hoera
het Tweede, G. Dik; 2. Ouverture La Perle
du Nord. Ch. de Carmont; 3. Valse A la
plus Belle. A. Govaert; 4. Polonaise Au
Repos, Aug. Tack, Solo pour Trombone et
Piston: 5. Ouverture Oberto, G. Verdi: 6.
Valse Symjpathie, Mezza-Capo; Fantasie
Faust, Ch. Gounod; 8. Marsch Touring-
Cluh, Ferd. Andrieu.
ALFEN a. d. RIJN.
Mejuffrouw C. C. de Nie, wonende alhier
is te 's-Gravenhage geslaagd voor de
hoofdacte.
BOSKOOP.
Veiling van 18 Juli.
Bloemen: rozen 1048 ct., lathyrus 25
ct.; Delphinium 10 ct.; anjers 1036 ct.;
dalia's 20—40 ct; gladiolus 19—30 c*.;
phölx 510 ct.
Fruit: kruisbessen 19 ct.; aardbeien
17%23 ct; morellen 32 ct. per pond;
perzükè'n 49 ct. per Stuk; tomaten 27
38 ct. per K.G.
Groenten jibuinhoonett 5 ct., suikerboo-
nen 39 ct. per K.G., rabdfebcr 2% ct. per
bos.
Tropische hitte. Km nieuws
school op het Burgyliet-terrein bij
de Ksrnemelksioot. Hét „vol"
loon in gsm
HAASTRECHT.
In de Maandag gehouden vergadering
van den gemeenteraad werden vastgesteld
de navolgende belastingverordeningen:
le. Verordening op de inkomstenbelas
ting met 100 opcenten.
2e. Verordening op de Vermogensbelas
ting met 26 opcenten.
3e. Verordening op de gebouwde en on
gebouwde eigendommen met 80 en 20 op
centen.
Werd besloten de aftrek voor noodzake
lijk levensonderhoud te bepalen op f 800,
met f 25 voor elk kind beneden 14 iaar.
De geloofsbrieven van het nieuw benoemd
verklaard raadslid, de heer Th. Ratel and,
werden onderzocht en in orde bevonden en
bot zyn toelating besloten.
In geheime zitting werd overgegaan tot
het opmaken van het kohi.er van den Hoof-
deiyiken Omslag, dienst 1921.
WADDINXVEEN.
Voor het examen hoofdacte is te 's-óra-
venhage geslaagd de heer A. Koffeman, al
hier.
LAND- EN ZEEMACHT.
De kruiser .Java".
De directie van de Kon. Mii. De Schelde
te Vlissingen. heeft in overleg met de Ma
rine bepaald, dat Hr. Ms. kruiser .Java",
iwelke hier op staped staat, den 6en Augus
tus te water zal loop en.
r1 ===::r
MARKTBERICHTEN,
KAASMARKT.
Woerden, 20 Juli 1921.
Aanvoer 415 partijen. Prils Goudsche
Kaas le srt. 1 63—70, 2e srt. f 68—31:
le srt. met Rijksmerk 1' 6275. Handel
matig.
tiroentenvéiling.
Nieuwerkerk a. d. IJsel. 19 Juli.
Coöperatieve Tuinbouwveiling Nieuwer
kerk a. d. IJsel en ontreken. Ensr. kom
kommers 11/20—46.'(0,j 4iL° dito 2e srt
7,80—9, kleine halve komkommers
4.10—6.20, groengele komkommers
6.609, bloemkool t (j.607.80, dito 2e
srt. f 3.30—4.20, sla 6.80, alles psr 100;
meloenen f 0.70 per stuk; peen
12.10, kroten 3.60. beide per 100 bos:
stam-priceeeeboonen 42—31. postelein
4, buinboonen 7.90, aardappelen f 6,
komkommerstek 4-3. alles per 100 K.G.
Oudewater. 19 Juli 1921. 1
Eieren f 10.70-U.70 per 100 «tuks. Bo
ter 1.151.25 per pond. Ajppelen: Trans-
pa ra rvd le soort f 3638 per 100 K.G. 2e
soort f 26—30, Peren: Meneelen le soort
f 26—28, 2e soort f 10—15. Oomakinderen
le soort f 26-80. 2e soortf ^^T*5'
Peulen f 10-20 per 100 K.G.. Kruisbes
sen 1516,60 per 100 pond. Aardappelen
4—6.60 per 100 KG.
Dé tropische hitte is gisteren'geen geldige
.(jdwrueweest voor den Voorzitter van den
de vergadering uit te «tellen. De
Raad is bUeengebleven tot.zyn taak, die op
de agenda wan aangegeven, voleindigd was.
Hoe warm het was, we weten het niet. Maar
dat meerdere vroede vaderen er last van
hadden, bleek wel uit het herhaaldeiyk be-
studeeren van den thermoïpeter, het aanhou
dend geraas van den ventilator en het
„luchtje scheppen" aan de „Bchavot"-xyde.
By aanhouden van tuHc warm weer zal de
Raad er aan moeten gelooven in de open
lucht byeen te komen onder schaduwrijke
boomen, want in soo'n heete raadzaal Is het
niet te doen. Wie weet wat er nog gebeurt
De agenda was wel niet groot, maar niet
temin zeer belangryk. E* was n.l. het voor
stel aan de orde tot reorganisatie van het
onderwys. door stichting van een centrale
kopschool ter voldoening aan ds eischen van
de onderwyswet-de Visser, welk voorstel vo
rige week werd uitgesteld.
Dat die school er komen moet, vond by het
meerendeel van den Raad groote instem
ming; ten aanzien van da inrichting dier
school waren de meeningen echter verdeeld.
Volgens wethouder Knuttel zal volgend
jaar ongetwyfeid het zevende, leerjaar op
de scholen verplichtend zyn voor alle leer
lingen en dan moet de school er zyn. Nu
meenen B. en W., dat aan de eischen van de
wet en aan de directe behoeften van het
onderwys kan worden voldaan door de stich
ting van één centrale kopschool met 10
klasse-lokalen .terwyl de heer Lafeber en
na hem ook de heer van der Brug de stich
ting bepleitte van 2 afzonderlyke scholen,
elk met 6 klasse-lokalen, teneinde kleinere
klassen te maken. Dit was feiteiyk beider
eenig argument; het was gebaseerd op het
aantal te verwachten leerlingen, becyferd
naar de huidige bezetting der scholen.
Uit het betoog van den Wethouder van
Onderwys bleek, dat zoowel de becyfering
van den heer Lafeber (c.s.) als die welke
B. en W. hebben moeten maken, niet anders
dan schattingen kunnen zyn, omdat een
juiste becyfering niet te maken is. Waar
er evenveel kans bestaat, dat de school met
10 klassen voldoende zal biyken als dat 12
klassen noodig zullen «yn, hebben B. en W.
natuurlijk aan het eerste ontwerp de voor
keur gegeven. Toch hebben zy gemeend de
mogeiykheid onder het oog te moeten zien,
dat een 12-klassige Ichool noodty zou kun
nen zyn en op een «.v. by"bouw is dan ook
het ontwerp gebaseerd. Volgens het plan
van B. en W. zullen de klassen ten hoogste
36 leerlingen kunnen bevatten; in de prak
tyk zal het echter naar hun meening niet
voorkomen, dat er 86 leerlingen ln de klas
zullen zitten.
"Nir heeft de heer Lafeber gezegd dat een
gespMttite school aan de gemeente niets
koto bésten. Terecht is daarop van meerdere
kydet)"«i"t>p gewezen dat zulk een redenee
ring geen pas geeft daar dan toch het Ryk
de kosten moet dragen, die eveneens uit de
i,ngen moeten worden gevonden.
■Tfeer we de enkele school en de ge-
iooI tegenover elkaar stellen-, dan
ifén dit verschil: Enkele school (voor-
stel-0. en W.): beneden en boven elk 6
klasselokalen, beneden 1 teekenzaal, 1
gymnastiekzaal en kleedkamer, benevenB
hal en kamer voor net hoofd. Kosten d:
ƒ160.000. Gesplitste schopl (voorstel-Lafe-
ber): beneden en boven elk 6 klasseloka
len, 2 teekenzalen, 1 gymnastieklokaal,
kleedkamer, benevens 2 hallen en kamers
voor de hoofden. Kosten 200.000.
By dezen stand van zaken heeft de Raad
verstandig gedaan het voorstel van B. en
W. te aanvaarden. Er komt dus één cen
trale kopschool qp het gemeente-terrein van
„Burgvliet", door een brug verbonden met
de Karnemelksloot.
By de beslissing over dat voorstel is door
den heer v. d. Want er op gewezen dat dit
voorstel1 allesbehalve met sympathie door
hem wordt begroet. De wet-De Visser legt
in haar uitvoering zulke enorme lasten op
de gemeenten, dat het ondoenlyk zal zyn
daaraan te blyven voldoen. Terecht heeft de
heer v. d. Want er op gewezen niet te kun
nen begrypen waar het op die wyze met de
financiën heen moet. Zyns inziens zal aan
die uitvoering van Rykswege paal en perk
moeten worden gesteld.
Niet alleen by dit onderwerp, maar ook
later by een interpellatie over personeel-
aangelegenheden vond de heer v. d. Want
gelegenheid de treurige financiën der ge
meente even aan te stippen. Dat hy daar
by aan Burg .en Weth. heeft verzocht
hunnerzyds mede te werken om een einde
te maken aan den onmogeiyken toestond
dat aan personeel in gemeente-dienst op 21-
jaar het volle loon wofdt toegekend en om
dezen leeftijdsgrens te brengen op 24 jaar,
zal zeker door zeerwelen met instemming
worden vernomen.
't Ia toch ook al te gak.
Er kan nipt genoeg op defgeiyke onge-
motiveerde uitgaven worden geteezen.
x'ostkantoor Gouda.
Lyst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, van welke de afzenders onbekend
zyn.
Terugontvangen in de le helft der maand
Juli 1921.
Binnenland.
Brieven.
Jib. Biemont. Zwammerdam.
A. Boon, Schiebroek.
G. de Bruin, Utrecht.
Districtshoofd der Arbeidsinsp.. Utrecht.
D. Hendriks, zonder pl. v. beste mm in*.
Postbox 19. Roermond.
Briefkaarten.
Afl-ie v. d. Boom, tonder pl. v. bast.
B. Hoogendoorn, Leerdam.
A. Nikkei, den Bosch.
,IAJ Buitenland
Brieven.
A. J. W. Smite, Erfurt.
Briefkaarten.
Jordant, Londen.
Malfait^ Anvers.
Rabaine, Londen.
L. Vercauteren, Antwerpen
Een briefkaart zonder adres.
LAATSTE bmuchteS.
De Japanse he Kroonprins.
NAPELS, 19 Juli V.D. Do Japansche
Kroonprins is aan boord van het Japansche
schip „Katori" naar Japan afgereisd.
Rngclsche schepen in Dantzig.
DANTZIG, 19 Juli. V. D. Hier is een fcn-
gelsche kleine kruiser met 2 torpedojagers
de haven binnangeloopen, welke tot de At
lantische vloot bohooren. Het vorschynen
van deze schepen hangt waarschyniyk sa
men met de npoiitieken toestond.
Boterpr ijzen.
BREMEN. 19 Juli. VJ>. Op de botor-
veiling van 19 Julï werd voor boter le kw.
2425, 60 mark per pond betaald.
Boschbranden in Duitachland.
BERLIJN, 19 Juli. VJ). In de omstre
ken van Berlijn xün in de laatste 24 uur
9 boschbranden. waaronder 2 v%n grooten
omvang, gemeld. Het vuur kon overal
spoedig goblucht worden.
Boschbranden in Scandinavië.
KOPENHAGEN, 19 Juli. VJ). In geheel
Scandinavië komen nog «toeds groote
bosch-, heide- en veenbranden voor. In het
Zuiden en Noorden van Zweden ziin bos-
schen, houtzagerijen, cellulose fabrieken,
een groot dorp en vele gehuchten teyaar-
de van vele millioenen kronen vertegen ge
gaan. 1
In Noorwegen staat bil Aeoyswinger
oen groot bosch in vlammen. De schade be
draagt tot nu toe ongeveer 1 millioen
kronen.
InJutland ziet men oveihal hoog opgaan
de vlammen van heide-, veen- en bosch
branden. In het Noorden yan Jutland heeft
het bekende lazarethkamp Hall door het
vuur bedreigd. Het heeft een waaide van
5 millioen kronen.
Salversaanverralsching.
Hamburg, 19 Juli. VD. Binnenkort sal
voor het Gerechtshof te Hambuwr» een
groot proces gevoerd worden wegens sal
ve rtuian zwendel. Er xün 84 personen aan
geklaagd. Behalve talriiki geneesheeren
en andere deskundigen, zijn meer dan 100
getuigen gedagvaard. De hoofid-aange-
klaagden werden beschuldigd pn hebben
voor een deel bekend salveraaan vervalscht,
voor het gebruik gé reed gemaakt en in
grooten omvang in den handel gebracht te
hebben.
Besuini gin gsact ie.
De 144ste jaariyksche Algemeene ver
gadering der Maatschappij van Nijverheid
op 24 en 25 Juni j.l. te Haarlem gehouden,
'heeft met algemeene stemmen een motie
aangenomen, waarin o.a. werd uitgespro
ken, dat het een algemeen 1 andabel an*
dat een sterke en voortdurende actie wor
de gevoerd om te .geraken tot een aige-
meenen geest van bezuiniging bü over
heidslichamen en particulieren en het
Hoofdbestuur werd ongedragen voor een
dergelijke actie de maatregelen te trefftn.
die daaraan bevorderlijk kunnen zijn. q
NaaT aantewlin rhiervan heeft het Hoofd
bestuur een Centrale Commitaie voor Be
zuiniging ingesteld, welke op Vrijdag 15
Juli 14. in het Paviljoen te Haarlem wgnl
geïnstalleerd.
De Commissie is voorloopt* samengesteld
uit de heeren: Ir. A. Heldring. Hilversum,
Voorzitter; K. C. Honig Man.. Uvervosn;
J. Kardux, Hilversum; Jhr. J. C. MoUezps,
Kloemendaal, terwijl als secretaris zal on
treden de heer W. B. Revnem, 2e Secreta
ris van de Maatschappij van Nijverheid.
De Qpimniasie ia gemachtigd zich «et
deskundige personen aan te vullen.
Het correspondentie-adres der Commis
sie te: Algemeen Secretariaat der M«at-
schappU van Nijverheid, Paviljoen te
Haarlem.
Brandstichting.
De gemeentepolitie to De Steeg vond
aanleiding naar den laat®ton braad in ho
tel ,4e Engel" een uitgebreid onderzoek
in te stellen, hetgeen weldra de meening
bevestigde, dat kwaadwilligheid in het spel
was. Heden werd op last van den Com-
misaris van Politie te Velp aangehouden
de kok Suit Hotel „de Engel", wonende
te R/hedersteeg. als verdacht van opzette
lijk den brand te hebben gesticht, hetgeen
S. na oen uitvoerig verhoor bekende, uit
wraak te hebben gedaan. Ook bleek nu, dat
de brand die eenigen tyd geleden bij Hptei
„de Engel" ontstond, door hem was aan
gestoken. De Officier van Juatitie Mr. v.
Kleffens en de Suibst. Officier van Justi
tie, Mr. v. Lennep, begaven xich heden
middag met den Commissaris van Politie
Kool uit Velp naar de plaats van het rais-
dryf. De aanhouding van den kok S. is
bestendigd.
BURGERLIJKE STAND.
BOSKOOP.
Burgerlijken Stond van 1—16 Juli.
GEBOREN: Bnrnardus Geraidus. z. v.
C. Kompeer en A. Zuiderwiik. Jooina
d. v. C. Loef en J. Smit. Kaatje, d. v.
H. v. d. Keur en K. Güzenü. Corneiis,
tt v. J. Streng en W. Kooi. Jan Martnua
z. v. B. van Dipten en M. Knier». Hen
drik, z. v. J. Vermeulen en C. J. van Diik.
Wilhelmus Jacobus, z. v. A. J. Hoge-
nes en J. Sonmeveld. Jacobus Aloisius,
e. v. J. J. Wessendorp en A. M. van der
Woude. Marians, z. A. Burggraaf en
M. van der Greft.
GEHUWD: J. Dulim en W. A. Hoogen-
boom. M. Hogen*toorn eu A. van der
Wal. G VeJtkamp en J. M. Groenewe-
geu.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand 769.9 te St. Ma-
theu.
Laagste barometerstand 747.0 te Seydis-
fjord.
Verwachting tot den volgenden dag:
Zwakke tot matige noordeiyke tot wes-
tolyke wind, half tot zwaar bewolkt, weinig
of geen regen, iets koeler.
