Eigen hulp bij den woningbouw.
STADSNIEUWS.
verkoopt» voornamelijk «araratten en
op de than* toegelaten openbare markten.
Maar daar ia dp handel vooral ruilhandel.
Het is er stampvol. Er ia vooral een groote
ruilhandel in oude kleeren en brood, beide
.schaarsche, maar noodzakelijke artikelen.
Met roebels kan men eigenlijk weinig uit
richten. Ze zijn büna niet» waard. In de
trams, in de concertzalen betaalt men dan
ook niet». Het. is allemaal gratis. Bij de
trams komt dit hierop neer. dat ze voort
durend zoo stamp-vol zijn, dat men er of
niet aan kan komen te hangen, of. als men
er in komt in zulk een verstikkende en
stinkende atmosfeer is. dat men er liefst
xoo gauw mogelijk weer uit ia. Om wat
groote afstanden af te kunnen leggen, moet
men dan ook een auto zien te krijgen. Het
gebruik daarvan is ook gratis, maar men
moet een schriftelijke machtiging hebben
om er gebruik van te maken, daar ze uit
sluitend ter beschikking van de regeering
zijn. Zoo'n papier om in een auto te rilden,
moet men in een officieel bureau gaan
halen.
iDe bolsjewieksche leiders waren de eeni-
gen, die er wat fatsoenlijk gekleed uitza
gen. Ze hadden ook blijkbaar alles ter hun
ner beschikking. Zoo werd ons biiv. van
offkieele bolsjewieksche zijde gratis
vLeesch ter proviandeering aangeboden.
Het was uitstekend vleesch. maar we sloe
gen het aanbod maar af omdat we het niet
noodig hadden en toch ook niet volkomen
gerust waren op de vlee&ohkeuring. Maar
terzelfder tijd vernamen we van Russen,
geen bolgjewiki, dat er voor hen heelemaai.
geen vleesch te krijgen was. Ze hadden in
geen jaren vleesch gegeten, zeiden ze.
Alle» tezamen genomen .heeft deze eer
ste handel meit Sovjet-Rusland te Peters
burg geen enkele moeilijkheid voor ons op
geleverd. Men moet geen onvoorzichtighe
den, geen smokkelarij!je» doen. zich gedra
gen naar de regelen en voorschriften
die trouwens niets hindert iiks hebben
men wordt dan zeer voorkomend behandeld.
Ook van andere zijden zijn verhalen ge
komen over de ontzettende ellende in Rus
land. die nu verergerd wordt door besmet
telijke ziekten. Af en toe hebben we hier
over reeds iets meegedeeld en ode melding
gemaakt van de hulpkreten die uit de sov
jet-republiek komen.
Aan den kreet om hulp van Gorki en
den patriarch van Moskou zal thans door
Noorwegen gevolg worden gegeven. De
voorzrters van het Storting hebben de re-
geeming geadviseerd, te helpen met een
gift van medicijnen en levensmiddelen. Men
verwacht, dat de regeering nog deze week
een wetsvoorstel tot het verleenen van
hulp zal indienen.
BUITKNLANPSCH NIEUWS.
BELGIE.
Vlaamsch en Fransch op de lagere school.
Zes afgevaardigden, die tot de drie poli
tieke partijen behooren, hebben een wets
ontwerp ingediend strekkende tot inrich
ting van het onderwijs in de tweede taal op
'de lagere school,. Het ontwerp stelt voor,
dat op alle lagere scholen, waar de voertaal
het Vlaamsch is, de overheid verplicht zal
zijn, op verzoek van de gezinshoofden, die
tezamen 20 kinderen van 8 jaar hebben, van
het derde leerjaar af een leergang in de
Fransche taal in te stellen, en omgekeerd
in het Vlaamsch op Fransche scholen. De
lessen zullen niet verplicht zijn en buiten
den gewonen schooltijd worden gegeven.
DUITSCHLAND.
I'aratyfus te Duisburg.
Door het gebruik van rauw paardevlecsch
dit is althans de onderstelling is te
Duisburg een paratyfusepidemie uitgebro
ken. Er hebben zich reeds 180 gevallen
voorgedaan.
Gelijk men weet wordt de ijsvergiftiging
ts Meppel eveneens toegeschreven aan de
para-typhus verwekkende bacil.
SERVIE.
Minister Drasjkowitsj doodgeschoten.
Draskowitsj, de minister van BdnmenJanü-
sohe Zaken is gistermorgen te Del nice
(Kroatië) door een jongen Bosnische» com
munist doodgeschoten. De dader is gear
resteerd.
TUINBOUW.
Kozen ten toonstelling in Artis.
Bedoeld al's rozententoonsteiling is d>e ex
positie in Amsterdam geworden een uit-
ötaliling van rozen, dabLia's. gladioli, bad-
planten; zelfs geneeskrachtige kruiden ont
breken niet.
Maar de rozen trekken toch 't meest.
En dan zijn 't vooral de firma's Van
Kossum te Naaiden en Gratama uit Hoo-
geveen, die hier voor de boofdinzendinffen
zorgden. Van Ros sum komt 't gunstigst
uit, omdat hij zoo dicht bii huis zit. Gra
tama ,die uit 't Noorden komt. heeft met
deze warmte de rozen niet zoo in zijn
macht. Dit neemt niet wear, dat beide fir
ma's schitterend uitkomen. G. Moleroan uit
Gouda, C. van Cleef Go. en H. den Ouden
uil Boskoop, komen ieder met een nieuwen
roos. De eerste roet „My Darling" de twee-
<le met „Lady Reading" en Den Ouden met
de „Juliana-roos".
In het verslag wan het Hbld. lezen we
hierover: De zacht rose Babv-xoosjes van
de firma H. den Ouden en Zoon te Bos
koop, bekend als JuLiane-babyroosjes,
maakten een bekoorlijken indruk.
KERKNIEUWS.
Prof. Dr. J. A. Cramer.
Tot gewoon hoogleeraar in de Godge
leerdheid aan de Universiteit te Utrecht ie
benoemd Dr. J. A. Cramer, predikant bii
de Ned. Herv. Gemeente te 's-Gravenhage.
Dr. J. A. Cramer, zoon van den bekenden
dr. J. Gramer te Groningen en te Utrecht,
is geboren 8 April 1864 en volbracht zijn
Wtudiën in Utrecht, waar hil op een kerk
historisch onderwerp promoveerde met een
dissertatie over „Abraham Hevdamis en
zijn Cartesianisme" in 1889. Voorts is hij
o.m. bekend door zün bewerking in het
Nedertandach van Miiller's werk over de
algemeene kerkgeschiedenis.
De benoemde ie predikant geweest te
Nedertiemert en Alkmaar en staat sinds
1896 te 's-Gravenhage.
In den Laats ten tijd heeft hij o.m. zich
zeer bekend gemaakt door ziin bemoeienis
met den internationalen band tusschen de
kerken der wereld.
Het „Bouwk. Weekblad" vestigt door ge
deeltelijke overneming de aandacht «p een
artikel in afd. 8 van den 12den jaargang
van „der Industriebau", van den Stadt-bau-
rat Littel, te Neuse, „over eigen hulp bij
den woningbouw".
Te Berlijn hebben zich de voornaamste
vakvereenigingen aangesloten orti'dé arbei
ders zelf maatregelen te doen nemen ter
voorziening in den woningnood. Achter het
uitvoerend comité staat een aaneengesloten
getal van 16 millioen werknemers. Die 18
millioen wil men nu de volgende verklaring
doen afleggen:
Wjj arbeiders en beambten vereenigd in
't „Uitvoerend comité der Duitsche vakver-
eenigingeo voor het Eigen woningbureau",
verplichten ons, met het doel een eind te
maken aan den woningnood voor onze krin
gen, vrijwillig en onder volle voorbehoud
van ons recht op den achturigen werkdag,
bepaald eiken dag één uur over te werken,
dat als overwerkuur moet worden bere
kend en betaald. De opbrengst van die oter
werkuren wordt door de vakorganisaties
afgedragen aan het „Uitvoerend Comité"
om den georganiseerden arbeiders eigen
woningen te verschaffen".
Een ruwe berekening moge een denk
beeld geven van de gevolgen van zulk een
besluit:
Onder aftrek van een millioen mijnwer
kers, die reeds met dergelijk doel overwerk
maken en daarom niet verder lastig geval
len mogen worden, blijft er een arbeiders-
leger van 14 millioen, dat per jaar 300
uren meer zou werken. Berekent men uit
overwerk, de uitvallers in aanmerking ge
nomen, slechts tegen 5 mark per uur en per
man, dan komt men tot het kolossale bedrag
van 21 milliard mark.
Het bouwen van een woning kost tegen
woordig rond 80.000 mark, zoodat voor dat
bedrag in een jaar zouden kunnen worden
gebouwd pl.m. 260.000 eigen woningen.
Volgens opgave van den minister van
Welvaart ontbreken thans in het Duitsche
Rijk een millioen woningen, dus komt er
één woning te kort per 60 inwonera.
Daar bij de georganiseerde arbeiders on
getwijfeld een grooter woninggebrek zal be
staan, kan men aannemen, dat per 30 geor
ganiseerden één eigen woning zal moeten
worden gebouwd. Derhalve zouden er voor
de 14 millioen georganiseerde werknemenrs
voorshands noodig zyn: 467.00 woningen.
In nog geen twee volle jaren zou op die
manier een eind zijn gemaakt aan de wo
ningellende door het solidariteitsgevoel
der vakvereenigingen, door haar offervaar
digheid en door het in toepassing brengen
der^ leus: „één voor allen, allen voor één!"
En het zou niet alleen uit zijn met die
ellende, maar de georganiseerde arbeider
zou ook een eigen haard, een huis in eigen
dom verkregen hebben, met een voldoend
grooten tuin, die hem in staat zou stellen,
zijn eigen gezondheid en «lie «Ier zijnen te
bl y ven genieten en te bevorderen en zich
bovendien een niet te versmallen by slag te
bezorgen in de onderhoudskosten van zijn
gezin.
Dr. A. Damaschke, die dit plan «intworpen
heeft, denkt zich den financiëèWjöi&et zoo,
dat het bedrag renteloos in leenwordt gege-
De eigenaar der woning is verplicht, die
honing met 1% pCt. per jaar (1% pCt.
voor aflossing, M pCt. voor administratie
kosten enz.) af te betalen. Desnoods kan,
met het oog op de thans zoo hopge bouw
kosten, met een aflossingaquótuip van 1
pCt. worden volstaan. Dit percentage geldt
voor de eerste 10 jaren. Na afldop van «lien
tijd wordt een nieuwe overeenkomst geslo
ten omtrent dien plicht tot aflossing al
naar «len stand der geldwaarde.
De schrijver in het „Bouwk. Weekblad"
voegt hieraan toe:
Men ziet, het idealisme is dezen schrijver
uit en voor Duitsche burgers nog niet
vreemd, en ik durf hun wel een kans te
voorspellen dat zyn moeite niet geheel te
vergeefs zal zijn. Het zal echter geheel en
al aankomen op een hoog ontwikkeld so-
liilariteitsgevoel. Kunnen de arbeiders, wien
hier een weg gewezen wordt naar «Ie ver
vulling van een schoon ideaal, er toe beslui-
nayever en politieke geschillen ter zijde te
aten en zich als een groote massale één
heid te geven aan dit gemeenschappelijk
belang, dan zou inderdaad de kans op een
oplossing van dit probleem niet gering zijn.
En de Hollatidsche arbeiders? Waarvan
de een het altyd beter weet dan «le ander
en zich nooit, tenzy gedwongén, voegt on
der de leiding van één die waarlijk leider
blykt?
BINNENLAND.
De crisis.
'•Naar de Tel. verneemtmoet, terwijl, na
de besprekingen van j.l. Dinsdag, de on
derhandelingen, wat de portefeuille van
financiën betreft, een spoedige gunstige
oplossing deden verwachten, inmiddels een
kink in den kabel gekomen zijn tén aan
zien van de portefeuille van ooriog.
Br blijkt n.l. onder de politieke leiders
een sterke strooming te bestaan om ook
nti het optreden van het event/ueel gecon
strueerde kabinet de toestand ontstaan
door de aanneming van het wetje Bomans
voor den tijd van 1 jaar te bestendigen
en dlan aan de in 1922 na de plaats gehad
hebbende kamerverkiezingen den betref-
fenden minister van oorlog de algeheele
opheffing van het defensievraagstuk op-te
dragen. Met een dusdanige voorloopige re
geling moet echter naar ons verzekerd
wordt kapitein J. J. v. Dijk (met wien zoo
als wij berichten ernstige onderhandelin
gen gevoerd worden over de aanvaarding
der portefeuille van ooriog) zich niet kun
nen vereenigen.
Deze zou n.l. alleen dan bereid ziin de
portefeuille te accepteeren, indien hii in
het komende jaar ook belast werd met de
definitieve regeling van het defensievraag
stuk.
Volgens het „Centrum" zal de heer van
Djjk, als hy luit.-generaal Pop^opyqjgt als
minister van Oorlog, komen ^met een nieu
we legervoordracht, waarin, het verschil
tusschen kern- en reservatroepeo, zal, ver
vallen.
De grondwetsherziening zal binnep nau
were grenzen worden teruggebracht en
zich in hoofdzaak bepalen tot de troonop
volging.
De Zuiderzeewerken.
Delheer Arnta'heeft tot den minister van
Waterstaat de volgende vragen gericht:
I. Is de Minister bereid opgaaf te ver
strekken van de oppervlakten terrein, die
tot dusverre voor bepotipg met rijshout ten
ibehoeve van de Zuiderzeewerken werden
aangekocht, waar die zijn gelegein, wat ze
per Hectare hebben gekost, alsmede van het
bedrag, dat voor bewerking en inpoting
per hectare werd betaald?
II. Ia de Minister van meening, dat de
Ned. Heide-Mjj. het geschikte lichaam ts.
door welks bemiddeling op de meest eco
nomisehe wjjae rijshout in genoegzame
hoeveelheid zal worden verkregen, of zou
het niet de voorkeur verdienen, zich daar
toe in venbdnding te stellen met vakmen-
schen, die sedert jaren de oultuur van rijs
hout op de daarvoor van nature aangewe
zen gronden hebben uitgeoefend?
III. Zou de Minister hot aan een nader
oordeel willen onderwerpen, of het ook
raadzaam iB. den aankoop en het aanplan
ten van rüshout te staken, waar er thans
reeds teekenen bestaan, dat er voor de
hoeveelheid rijshout, die op de bestaande
Nederlandsche griendwaarden geteeld wordt
vooreerst gen voldoende afzetgebied meer
zal zijn te vb
Aan de jongste maande Ui k.sche mededee-
Lngiingen betreffende de werkzaamheden
voor de afstuiting en droogmaking van de
Zuiderzee is het volgende ontleend:
.Met de boringen werd geregeld voort
gegaan. Veel wind was evenwei oorzaak,
dat de werkzaamheden gedurende de
maand Juni slechts langzaam vorderden.
Van het keiieemveld, aan de oppervlakte
van den zeebodem aangetroffen nabij de
Flriasche kust, iets ten zuiden van den af-
pliunbdyk, is de groote thans ongeveer be
paald. Gebleken is, dat hier, op een ge
makkelijk exploiteerbaar punt, een belang
rijke hoeveelheid 'keüeem aanwezig is. Voor
den lateren bouw van het gedeelte van den
afsluitdijk aansluitende aan de Friesche
kust zal hiervan profijt kunnen worden ge
trokken.
De peilingen tot opneming van «le geu
len ten oosten van Wielingen tot den rug
van Breez#id werden voltooid. Met de ove
rige peilingen in het gebied van den af
sluitdijk wordt voortgegaan.
Ten behoeve van «ie Staatscommissie
werden stroommetingen verricht in het
vloedgebded van den Texel stroom.
Met de terrein-opnemingen voor de op
Wfieringen te maken werken werd voort
gegaan. De opmeting en van Friesche dij
ken, dde in verband met de afsluiting der
Zuiderzee voor verhooging in
komen,
Nada
de haven nabij Den Oever nog in het laatst
van de maand Mei verschillende vooifoe-
reddemde maatregelen had getroffen en
met het zenden van materieel was aange
vangen. werden de werkzaamheden in de
maand Juni voor goed begonnen en regel
matig uitgebreid.
Eén molen, de (Jrevelingen, baggert
thans kei leem o pden drempel in de ver-
bindihgageul van de haven met de grootere
vaargeulen beoosten Wieringen. De specie
wordt zesweel mogelijk verwerkt in den
onderbouw van den Noordelijken haven-
dam en wordt verder gestort in den onder
bouw van «len kop van den Oostelijke» dam.
alwaar een waterdiepte voorkomt van ruim
13 M. N.A.P.
Zand wordt gezogen engebaggerd dooi
den zuiger Utrecht en door den bagger
molen DelfzijlVoor een klein gedeelte
-wordt dit zand gestort in den onderbouw
der dammen: verder wordt het gevoerd
in de bestaande haven tegen het wierhoofd,
waarmede het opslagterrein tusschen den
Oeverdiik en de te maken beschoeiing wordt
Aan het eind van de maand,Juni was
rond 100.000 M3. grond verwerkt. Het eer
ste gedeelte van de Noordelijke havendam
kwam op enkele punten boven water en
met het opwlagterrein werden reeds goette
Mr. Everwyn.
De nieuwbenoemde Nederlandsche gezant
te Washington, mr. Everwyn, is voorne
mens zich in «le eerste week van September
e.k. naar zyn post te begeven.
Kosten van levensonderhoud.
In het laatst van November 1920 is het
Statistisch Bureau der gemeente aangevan
gen met een onderzoek naar de kosten van
het levensonderhoud van een 30-tal te
's-Gravenhage woonachtige gezinnen.
Uit het onderzoek blykt, dat «le totale
kosten van het levensonderhoud in Maart
1921 zoowel by de 26 arbeidersgezinnen als
by de 4 ambtenaarsgezinnen 4.7 pCt. lager
waren dan in December 1920. Voorts, dat
zy in Maart 1921 waren gedaald beneden
het peil van Januari 1920.
Wat de kosten van eetwaren en dranken
afzonderlyk betreft, was de daling daarvan
sinds December 1920 minder groot dan die
van de totale kosten van het levensonder
houd, een gevolg van de omstandigheid, dat
tegenover een min of meer belangrijke da
ling in prys van de meeste der tot die groep
behoorende artikelen een prysstyging van
een 5-tal stond (melk, kaas, groenten, fruit
en dranken), welke voor vier daarvan vry
aanzienlyk was, terwyi by de overige pos
ten van uitgaaf tegenover de op een paar
uitzonderingen na sterke dalingen (klee
ding, schoeisel, verlichting, wasch- en
poetsarfcikelen) slechts enkele stygingen
van geringen omvang stonden.
De Raad van Katwijk en Ged. Staten.
In de gisteren gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Katwijk was
o.a. ingekomen een missive van Ged. Sta
ten, houdende mededeeling dat hun col
lege, nu de gemeenteraad in ziin laatste
vergadering heeft geweigerd dekking aan
te wyzen voor de verhooging der posten
71, 73 en 74 der begrooting dienst 1921,
ten behoeve der vertiooging van de jaar
wedden van 'den burgemeester, den ont
vanger en den secrtaris. deze posten tmet
een totaal bedrag van f 500 heeft verhoogd
en den post Onvoorziene Uitgaven met een
gelijk bedrag heeft verminderd.
Daarna is de begrooting door hun col
lege goedgekeurd.
Geen der raadsleden protesteerde tegen
deze bescUkking der Ged. Staten.
Reis- en verblijfkosten.
Naar de „M«b." verneemt, overweegt de
Regeering zeer ernstig, nu een wyziging
van het Reisbesluit in voorbereiding is, om
het veelvuldig reizen le klasse voor rijks
rekening door Rijksambtenaren en andere
personen, te verminderen ter besparing
van kosten.
Naar het „Hbld." verneemt, zal dr. J.NH.
Kuyer, directeur van het Kankerinstituut
te Amsterdam, als gemeenteraadslid aftre
den, wegens zyn benoeming tot hoofdchi
rurg aan het R. K. Ziekenhuis Joannes de
Deo te Den Haag.
Zyn opvolger is mr. F. S. M. Rits, oud
raadslid van Sloten.
J. F. Canter Cremers f.
Te Velp is in den ouderdom van 80 jaar
overleden de heer J. F. Canter Cremers,
oud-inspecteur der spoorwegposteryen, rid
der in de orde van den Nederlandschen
Leeuw.
Raadslid-gemeente-ambtenaar.
IDe hear A. B. Snoek te Almkerk was
door Ged. Staten van Noord-Brabant niet-
ontwankelijk verklaard in ziin beroep te
gen het besluit van den Raad der ge
meente Allmkerk, waarbij hij geschorst was
als lid van dien Raad wegens het aanvaar
den der betrekking van tijdelijk directeur
van het eiectrisch Bedrijf dier gemeente.
Op het daartegen door hem ingesteld be
roep bii den Raad van State. afd. geschil
len van bestuur, is nu het besluit van Ged.
Sitaten vernietigd uit overweging, dat de
gemeenteraad niet bevoegd was ten deze
het raadslid te schorsen en Ged. Staten
niet hadden behooren te beschikken gelijk
zil deden, maar het raadsbesluit aan de
Kroon ter vernietiging hadden behooren
voor te
Een aanbod aan het Ned. Schoolmuseum.
Het Nederlandsche Schoolmuseum op de
Prinsengracht te Amsterdam heeft sinds
jaren een tekort aan ruimte, waardoor de
inhoud minder goed tot ziin recht komt.
Een paar jaar geleden deed het bestuur
van het Schoolmuseum de Regeering het
aanbod, dit over te nemen en er een Rijks
instelling van te maken. Inmiddels ziin er
wel besprekingen gehouden over dit voor
stel. maar het bestuur ontving nog geen
antwoord op het aanbod.
Thans vernemen we, dat de gemeente
Utrecht het bestuur een kapitaal heeren-
huis met grooten tuin en koetshuis ten ge
schenke aanbiedt, om het museum daarin
onder te brengen. We weten niet, zegt het
Hbld. of het bestuur dit geschenk zal aan
vaarden. Het zal zeker vooraf de Regee-
aung dienen te raadplegen.
Er i» gelooven we. wel ieits voor.
het museum in Amsterdam te laten,
maar we kunnen ons voorstellen, dat het
bestuur, de noodzakelijkheid van uitbrei
ding als dringend gevoelende, aarzelt, het
aanbod af te slaan. Het Ned. Schoolmu-
seu .is een instelling die het onderwijs in
schreven we een paar jaar geleden al, dat
het wenscheUik ware dat het Riik het
overnam. w
Het prachtige aanbod van Utrecht zou
voor de Regeering misschien aansporing
kunnen ziin, dit alsnog te doeto, waardoor
de instelling voor Amsterdam behouden
blijft.
Middenstandscongres.
Gistermorgen half tien werd in de Socië
teit van de Diergaarde in Rotterdam het
Miiklenstandscongres voortgezet ter behan
deling van eenige belangrijke vraagstukken
waarover vooraf praeadviezen waren uitge-
Het'eerst werd behandeld „Het Midden-
standsbank- en Kredietwezen" dat werd in
geleid door den Corn. Loeff, directeur der
Algemeene Centrale Bankvereeniging voor
den Middenstand te Amsterdam, die de vol
gende stellingen verdedigde:
Het Middenstandsbankwezen van uitne
mend belang voor den hand el drij venden en
industrieelen middenstand, heeft tevens
groote beteekenis voor de geheele gemeen
schap.
Het vraagstuk betreffende het krediet
wezen voor den Middenstand ka nalleen vol
ledig opgelost worden, wanneer dit omvat
het geheele bankwezen voor zoover dé han
deldrijvende en industrieele middenstand
«laaran behoefte heeft.
Krediet verstrekken zonder voorafgaand
boeken-onderzoek, alzoo alleen gebaseerd
op de gestelde zekerheid, is onjuist. Zoowel
in het belang van den bande kir ij venden en
industrieelen mid«lenstand als in het belang
van de Middenstandsbanken zal dus steeds
op voorafgaand boekenonderozek worden
aangedrongen.
Bankkrediet moet uitsluitend dienen tot
aanvulling van het werkkapitaal. De taak
welke aan de Middenstandsbanken is op
gedragen, n.l. om te voorzien in de krediet
behoefte van den handeldryvenden en in
dustrieelen middenstand, eischt echter dat
Het terugbetalen van het opgenomen bank
krediet ook moet kunnen geschieden met
regelmatig kleine aflossingen.
Vervolgens was het woord aan mevr. M.
Wynaendts FranckenDyserinck ('sGra-
venhage), die praeadvies had uitgebracht
over het onderwerp: „De vrouw in den mid-
denatand". Zij drong daarin aan op organi
satie der vrouwen uit den Middenstand.
Men zoekt, zeide zy, naar „eenheid" en
toone daarin zyn ware beschaving, die ons
als mcnsch tegenover mensch doet staan en
alleen onderscheid erkent in werklust, in
toewyding, in geestkracht, in kennis des
noods, al is deze laatste soms ook meer een
viucht van gelukkige levensomstandighe
den dan van eigen noeste vljjt.
Niemand die de maatschappij vooruit wil
brengen zal naar nivelleering mogen stre
ven: die altyd neerkomt op het naar bene
den trekken der meerbegaafden tot het peil
van den middelmaat en daaronder. Maar
wel moeten de dwaze stands-vooroordeelen,
die juist door vrouwen uit éénzelfden
„stand" dikwyls op zoo>n kinderachige wy.
ze bestendigd worden, met alle kracht wor
den bestreden! Eerst dan zal ze werkeiyk
haar stand vooruit leunen brengen en een
kostbare schakel worden in het groote ge
heel.
Ue oud-minister van Landbouw, Nyv«.
heid en Handel, dr. F. E. Posthuma, beha*,
«lelde vervolgens het onderwerp „Overheid»,
bemoeiing en Middenstand
Juist omdat hy een groot voorstander js
van de organisatie van verbruikers, ten ein.
de invloeü op de prijsregeling te kunnen uit.
oefenen, ziet hy in. de bemoeiing van de
overheid op dit terrein een groote hinder-
paal.
Hij kan zich met eenige moeite inden-
ken dat iemand van meening is dat de
overheid voor deburgers in alle opzichten
moet zorgen, maar dan richte men de
maatschappy daarop in. Zoolang dat niet
het geval is, acht hy overheidsbemoeiing
in middenstandsaangelegenheden uit den
booze en zeker niet jwenscnelyk, zoolang er
wegen zyn, waarlangs de gebruiker, als hïj
dat wenscht, zicbzeii kan heipen. Wenscht
hy dat niet, dan ziet spr. niet in waarom
overheidszorg hem moet omgeven.
Het eenige geneesmiddel tegen overheids
bemoeiing acht spr. organisatie.
Overheidsbemoeiing is ten slotte slechta
te bestryden op de plaatsen van waar «Je
overheidsbemoenng uitgaat en daar dringt
men slechts door als men goed georgani
seerd is.
De Arbeidswet voor de kantoor- en winkel
bedienden.
De Ned. RJL Bond van Handels-. Kan
toor- en Winkelbedienden „St. Erandscoi
van Assisie", heeft zich met een reaueg
tot den Hoogen Raad van Arbeid geweurf
waarin de bezwaren door den Middenstand
bond tegen het voorontwerp van een M-
gemeene Maatregel van Bestuur inzafo het
werktijdenbesluit vroor winkels en klate
ren worden ontzenuwd en waarbij teven
wordt aangedrongen den Minister van Ar
beid te advise eren tot onverwijlde doorvoe
ring van deze maatregel, rekening houden
de met de door de bediendenorganisatie»
ingediende wijzigingen.
•Het Aig. Ned. Vakverbond heeft een
sc hry vengericht aan den Minister van Ar
beid, waarin de wenschen van de bii het
Verbond aangesloten organisaties van Kan
toor en Winkelpersoneel onder de aan
dacht van den Minister worden gebracht
Ln dit adres wwrdt on. gezegd:
iWy kennen wel de bezwaren, welke te
gen invoering van den verkorten arbeids
duur van werkgeverszijde ziin geuit, doch
meenen dat die «een aanleiding mogen
zijn tot een vertraging der invoering, om
dat deze bezwaren het gevolg zijn van uit
sluitend coimmercieele overwegingen, ter
wijl ze bovendien nog geenszins juist
Waar
al Je winkels en kantoren, waarin personeel
i is, kan worden vastgesteld dat
bevoorrechting plaats heeft. Wij
voorts Uwe Excellentie mede te
at vroor ons de invoering van de
arbeidswet 1919 in de allereerste plaato
beteekende het scheppen van de mogelijk
heid om de arbeiders moreel te verheffen.
Hun gelegenheid te bieden voor ontwikke
ling en verheffing uit den allendaagschen
sleur van arbeid. En hierop heft toch ze
ker het kantoor en winkelpersoneel even
veel aanspraak als de arbeideo-s waarop de
arbeidswet wel toeDasseliik is. In vwtai
hiermede veroorioeven wii ons Urwe Excel
lentie bovendien Mw te doen weten, dat
speciaal -onder dit nersoneel behoefte «e-
voeld wondt .om deel te nemen aan cur
sussen o® verschillend aebied. of zich ver
der te ontwikkeien on avondscholen e. d.
Als dus voor bepaalde cntoBorieën de ur
gentie van een wetteüike regeling
staat is het wel in de eerste plfata voor
deze groepen, waar nu reeds geruimen tn'i
geleden het voor-ontwem voor een alge-
meenen maatregel van bestuur, als wordt
vereischt voor de toepassing van dit deel
der arbeidswet 1919. gereed kwam, ver-
oorloven wii ons de vrijheid bii Uwe E*-
celentie beleefd aan te dringen op bespoe
diging van de invoering van denen alge-
meetK-n maatregel van Bestuur.'^
QEMENGDE BERICHTEN.
De droogte.
Uit Zevenaar wordt gemeld:
In de Lymers en omgeving, een van de
meest florissante boerendistricten in de
buurt, is het thans erg gesteld met de
droogte. Schier de meeste gewassen nei
gen tot den ondergang. De boeren slaan de
verwording van hun landeryen met ontzet
ting gade en zien daarby de prijzen van hun
vee, wier pr«Klucten steeds minder worden,
met den dag dalen. Daarby komt nog, dat
de weteringen, meerendeels breede, diepe
afvoerslooten, geheel droog zyn, zoodat de
koeien, omdat daar geen draad gespannen
is, nu in eens vrij spel hebben om uit het
weiland te ontsnappen. Dit gebeurt dan ook
dagelijks.
lvLen ziet op deze wyze kudden koeien
broederlyk op stap gaan, want de honger
dryft de arme dieren als het ware tot loo-
pem aan. In allerijl schutten de weiders dan
ook langs den kant, waar anders het blanke
water den doorgang belette, de weilanden
af. Dit is een groot en kostbaar werk bo
vendien.
De aanvoer van melk aan de zuivelfabrie
ken wordt gestadig minder. De eerste symp
tomen van de droogte. Hier is nog geen re
gen gevallen. Na de boter is nu ook sedert
gisteren de melk opgeslagen met 2 cent per
liter.
De burgemeester te Zevenaar heeft een
verbod uitgevaardigd om, anders dan voor
consumptie, van de stedelyke pompen wa
ter te betrekken.
Een zware beukenboom, welke reeds
tientallen jaren menigen orkaan weer
stond, is te Doorn bii volkomen windstilte
plotseling tegen den grond gesmeten.
Door de droogte van den bodem, eenige
meters diep, hadden de wortel8 v"^"
doenden steun meer om de eenzijdige be
lasting van den boom te houden.
De boom stond achter Schoonoord, al m
het lage gedeelte van'het dorp.
(Hbld.1
De lage Maas.
De Maas te Arcen is zoo laag als ouden
van dagen haar nooit gezien hebben. Z«in-
dag is in de Maas een voetbalwedstrijd
gespeeld en zijn foto's genomen midden 1»
de Maas.
I
Onthullingen in Leimuiden.
Uit Leimuioen sonrytt men aan het Leid-
sche ÜagDiaü:
Onlangs ia ingebroken in de Geref. Kerk
alhier en ui de amotswomng van den bur
gemeester aldaar. Vingerafdrukken lieo-
Den bewezen, dat deze twee ïnDragen mets
met eusaair uitstaande hebben, maar sleciue
op een buitengewone toevalligheid berus
ten. By den burgemeester nu is een senrni-
machine medegenomen en wat archiefstuk
ken. ttiyKens net proces-verbaal heeft de
schoonzoon van Leimuuien's burgemeester,
de heer J. C. Baumann, burgemeester van
Woubrugge, verklaard, dat de inbrekers
gezocht moesten worden in de richting van
Leimuidens secretaris en loco-burgemees
ter. aan «lezen laatste heeft men zeufs ge
vraagd of hy bereid was vingerafdrukken
van zich te laten nemen. Dat was lui, on
der voorbehoud, imzners de loco-burge
meester .de arts L. Bouthoorn, wenschte
ook ai drukken genomen te zien van de fa
milie van den burgemeester, te weten pri
mo de heer G. Nmaner, burgemeester van
Onderwijl is een ergerlijke zaak m
richt gekomen. De veldwachter bleek
/bezit van een liist van meer dan 40
op wie
Deze
ziin de meest
raads-
Deze liist werxi
hem door den vroegere» veldwachter ter
hand1 gesteld, maar algemeen beschouwt
men den burgemeester, den heer Th. C. C.
Ninaber, ais den .auctor intellectualis" van
het bewuste document
Verder vernamen we, dat ten zeerste be
treurd wordt, dat de justitie weigert over
te gaan tot gerechtelijke vervolging van
mevr. J. C. Baumann—«Ninaber. te Wou-
i het namaken van
den wethouder G.
Bernard en daarvoor in verhoor is geweest
torztemng.
B. en W. van Amsterdam hebben d<en
Raad voorgesteld ben te machtigen. voor-
Loop ig voor een jaar, over te «aan tot den
aankoop van meel en bloem ten behoeve
van de Aanaterdamsche bakkerijen.
In hun toelichting wyzen B. en W. er
ojti. op, dat het hun gewenscht voorkomt
bemoeiing voor een
op een raadsbesluit
in openbare zitting genomen. Daardoor zal
mogelijk zyn de leiding van aankoop en af
levering te leggen in handen van een des
kundige, die door B. en W. tijdelijk zal
worden aangesteld.
Collectieve arbeidsovereenkomst.
Door het niet tot stand komen eener lan
delijke collectieve arbeidsovereenkomst,
hebben, volgens „De Tyd", de gemeenten,
behoorende tot een eerste loonklasse, dat
zijn Amsterdam, Den Haag, Haarlem, Rot
terdam en Utrecht, met den Algem. Ned.
Metaalbewerkersbond en den Ned. R.K. Me-
taalbewerkersbond in Nederland voor die
plaatsen een collectieve arbeidsovereen
komst aangegaan. Het loon is op 94 cent
per uur gebleven. Uitkeering van het loon
in geval van ziekte 80 pCt. gedurende ten
hoogste 26 weken. Uitbetaling van het volle
loon, wanneer geen arbeid wordt verricht
op de in de C. A. vermelde feestdagen. De
C. A. expireert per 1922, tenzy partyen
overeenkomen haar onder dezelfde voor
waarden voort te zetten.
Gevaarlijk spel.
Gisterenmiddag ontstond, als gevolg van
het stoken van een vuurtje door jongens,
een heidebrand op het terrein ten Westen
van den Groesbeekschenweg tegenover de
Heilig-Landstichting te Nymegen. Door het
krachtig ingrijpen van de boschbrand-af-
deeling der Nymeegsche brandweer, welke
spoedig met veel materiaal ter plaatse was
en geholpen werd door burgers en militai
ren, bleef de brand beperkt tot een opper
vlakte van twee hectaren. Het vuur werd
juist tot staan gebracht by de bosschen
van het R.K. sanatorium Dekkerswald.
Wanneer de brand daarop was overgesla
gen zou de ramp niet te overzien zyn ge-
igdige brandstichters werden door
At de eigenaar reeds eenige maden
ichteloos was gesommeerd de wroning te
verburen, was vanwege de Huura>mroissie
ite Haarlem een perceel te huur gezet en
vertuiurd. De eigenaar heeft toen het huis
ter bewoning afgestaan aan zijn knecht
met diens gezin en zijn zwager, waardoor
de gegadigde, wien de de Huurcommissie
het huis ter bewoning had afgestaan, ver
hinderd werd de wroning te betrekken.
De Huurcommissie heeft daarop het per
ceel door uitzetting laten ontruimen, zoo
dat de huurder het in gebruik kon nemen.
Een mooie gift.
Een tyd geleden is gemeld, dat een on
bekende Hagenaar de kapitale som van
twee ton had geschonken voor het Tehuis
voor Ohbehuisden aldaar, waarvan het be
staan aldus verzekerd werd en dat zich
«net dat geld1 kon ujtbreiden.
De naam van den milden gever is nog
niet vermeld. Het „Vad." weet nu mede te
deelen daar de verzochte anonimiteit
tech reeds door het uitlekken van den naam
is te niet gedaan dat het is de heer D.
A. J. Keesier, van den Parkweg aldaar.
Inktwerper.
Een bewoonster van de Paulus Potter-,
straat te Amsterdam, heeft aangifte ge-
«nan. dat door een onbekende haar japon
«net zwarte vloeistof is bemorst.
Een bewoonster van de Jan Luvkenstraat
heeft aangifte gedaan, dat door een circa
60-jarig persoon, die haar in genoemde
straat rakelings passeerde, haar japon met
inkt is bespoten.
Ook een bewoonster van de Rustenbur-
gerstraat is met inkt besmeurd en wel in
de Sarphatistraat.
De kippen komen terug.
in Friesland hebben dit jaar kippen en
broedmachine» zooveel kuikens uitgebroed,
dat het aantal hoenders in die orovincie
weer ongeveer zoo groot is als vóór den
oorlog. De prijs der kuikens is ongeveer
40 gedaald
Ontsporing.
Gistermiddag werd de goederentrein
4343, komende uit Utrecht en bestemd voor
Zwolle, om ongeveer halfeen door verkeer
den wissel stand aangereden door een ran-
geermachine met eenige wagens. De ma
chine en een der wagens van den goederen
trein ontspoorden. In den wagen bevond
zich een remmer, die licht gekwetst werd.
Het verkeer ondervond geen vertraging.
Jeugdige Nederlanders te Parijs.
De correspondent'van het „Vad." te Pa-
rys meldt:
Mr. van Waveren, lid van de Commissie
tot het organiseeren van Vacantiereizen op
Internationalen Grondslag, die met een der
tigtal gymnasiasten, H.B.S.'ers en Lyceërs,
een excursie naar Parijs en Normandië
maakt, is gisteren met zyn jeugdige reis-
genooten officieel door de Propagandaver-
cenigning Les Amis de France op een thé
musical onthaald.
n Fransche studenten aan
De Nederlandsche Studenten Organisatie
noodigt in het midden van September, ge
durende veertien dagen, een aantal Fran
sche studenten uit. Medewerking wordt
hierbij verleend door het Genootschap „Ne
derland-Frankrijk", „Nederland in den
Vreemde" en de „Alg. Ned. Ver. voor
Vreemdelingenverkeer". Men hoopt een ge
makkelijke passage te kunnen aanbieden en
huisvesting by families in Den Haag. Door
de heeren hoogleeraren dr. Salverda de
Grave, dr. Valkhoff, dr. Niermeyer en mr.
Van Kan zijn voordrachten toegezegd over
Nederlandsche onderwerpen, terwyl nog
met anderen besprekingen gaande zijn.
Tevens wordt gezorgd, voor excursies naar
Amsterdam, waar verschillende musea en
fabrieken zullen worden bezichtigd. Ook
bezoeken aan Rotterdam en naar buiten
staan op het programma.
Van Gend en Loos-personeel.
De Centrale Bond van Transportarbeiders
deelt ons mede:
De Hoofd-Inspectie van Van Gend en
Loos heeft aan de plaatselijke Directie me
degedeeld, dat de bestellers en de wissel-
loopers in het vervolg resp. ƒ200.en
500.— borg zullen moeten storten in ver-
bantl met hun financieele verantwoordelijk
heid.
Bovendien moet de storting voor de ver
strekte kleeding aan het personeel, welke
vroeger 15.bedroeg, opgevoertl worden
tot 40 gulden.
Een en ander heeft een vry sterke ont
stemming onder het personeel gebracht.
Sinds jaren is door de organisatie der ar
beiders, de Centrale Bond van Transport
arbeiders, er op aangedrongen dat men een
eventueele regeling der te betalen borgstel
lingen gelijk zou doen geschieden met de
regeling van de rechtspositie der arbeiders.
De arbeiders, werkzaam in den Haag en
Scheveningen namen in een vergadering
een motie aan, waar geprotesteerd wordt
tegen het wekelijks inhouden van een deel
van het loon ten behoeve van de borgstel
ling en waarin het Hoofdbestuur van «len
Bond wordt uitgenoodigd een landelijke ver
gadering bijeen te roepen teneinde daar te
bespreken welke maatregelemtegen dit op
treden van <le Hoof«l-Inspectie genomen
moeten worden.
Als de leeftijden te veel verschillen.
Hoe gevaarlijk een groot leeftijdsverschil
tusschen echtelieden is, blykt overduidelijk
uit een verhaal uit New York in de „Ti
mes". Twee gehuwden, mijnheer 75 en me
vrouw 45 jaar oud, hadden volgens een
vroegere overeenkomst sinds negen -jaar
niet meer tot elkaar gesproken. Toen het
contract afliep, besloten zij, het voor ne
gen jaar te verlengen.
Natuurlijk werden zy by deze gelegen
heid geinterviewd. De mededeelingen van
den echtgenoot kwamen hierop neer, «lat het
leeftijdsverschil elke eenigszins vlottende
conversatie' onmogelijk maakte. Het pacht
ontsloeg daarom de partyen daarvan en
tevens van elke verantwoordelijkheid tegen
over elkaar. De kinderen behield mevrouw.
Wetenschappelijke Berichten.
Shackleton's expeditie.
Ernest Shackleton, die*op 20 Augustus
zal vertrekken voor zijn derde expeditie in
de Poolstreken is Woensdag door koningin
Alexandra in audiëntie ontvangen, aan wie
hij bijzonderheden heeft medegedeeld over
zjjn aanstaande reis, welke voor een deel
een onderzoekingstocht zal zjjn van de wei
nig bekende eilanden van den Stillen Cceaan
en de Poolstreek. Men verwacht, dat Shack
leton ongeveer 30.000 mijlen zal afleggen
in den Atlantischen en den Stillen Oceaan
en de onbekende zeeën van de Zuidpool.
Hii zal ook een onderzoek instellen naar
het eiland Tunaki, dat in legenden van in
boorlingen voorkomt en naar onbekende
zeeën, waarvan het bestaan vermoed wordt,
doch waarvan tot dusver niets is bewezen
kunnen worden.
De schepen zullen zoodanig worden uitge-
rust,_«|at zyn den Oceaan kunnen peilen
tot óptoen diepte van 6Vt mijl of meer wat
een grootere diepte is dan men nog ooit
bereikt heeft.
Een eigenaardigheid van deze expeditie
is, dat de geleerden die meegaan, de eenige
bemanning der schepen zullen uitmaken.
Het expeditieschip, de Quest, heeft een
inhoud van minder dan 100 ton; «le wanden
zün 'Twee voet dik en vervaardigd van
eiken-, «lennen- en pynboomenhout. De boeg
is met staal gepantserd. Aan boord zal een
miniatupr watervliegtuig zijn.
Shackleton heeft reeds vele brieven ont
vangen van amateur-poolreizigers, die ver
zoeken mee te mogen gaan. Vele personen,
die familieleden verloren hebben in den
Stillen Oceaan, schrijven hem om hem te
vragen uit te zien naar mogelijke schip
breukelingen op de eilanden.
GOUDA, 22 Juli 1921.
Indische Dienst.
De heer R. W. Kofman alhier is ter be-
achiUring gesteld van den Gouverneur-Ge
neraal van Ned.-Indië, tenelmle te worden
benoemd bii den dienst van het B. B.
M. U. L. O.
Te Rotterdam zijn geslaagd voor het
examen M.U.L.O. diploma A. de damee J.
'A. C. v. d. Bosch em J>' B. M. Feanet.
Gemeenteverslag 1920.
XVI.
Omtrent het Middelbaar Onderwijs wordt
het volgende medegedeeld:
De Commissie van toezicht op het mid-
«lelbaar onderwijs bestond op 81 December
1920 uit de heeren: A. H. Teepe, voorzitter,
E. v. d. Werf, secretaris, Dr. J. G. Rups, W.
F. van Beek, R. W. H. Pitlo, R. U. Jongen
burger en J. C. Winterwerp, leden.
Het toezicht strekt zich uit over: de
R.H.B.S., de Ambachts-avondschool, den
Handelscursus en de Ambachtsschool van
Gouda en Omstreken.
De Rijks H oo ge ra Burgerschool telde ul
timo December 184 leerlingen, w.o. 40 vrou
welijke. Het aantal buitenleerlingen bedroeg
105, waarvan er 15 tijdelijk in de gemeente
woonplaats hadden.
Voor alle klassen was splitsing in paral
lelklassen noodig.
Vrij stelling van schoolgeld werd verleend
aan 46 manenlijke en 12 vrouwelijke leer
lingen.
Aan het eindexamen onderwierpen zich
30 leerlingen; van hen hebben 26 (19 mann.
en 7 vr.) het getuigschrift gekregen.
De Ambachts-avondschool bestaat feite
lijk uit twee verschillende onderwijsinrich
tingen, n.l.: eene Burgeravondschool (2-
jarige cursus) en eene Avondschool voor
Ambachtslieden (3-jarige cursus met ver-
volgklasse). Deze splitsing is fictief en
dient slechts ter verkrijging van de rijks
subsidie. Plannen, inzake «le reorganisatie
dezerscholen tot één onderwijsinrichting
met 5-jarigen curaus (met vervolgklasse)
zyn in voorbereiding. Doordat echter «le in
werkingtreding der nijverheids-onderwijs
wet nog steeds op zich laat wachten, kon
aan deze plannen nog geen vasten vorm
worden gegeven.
De Burgeravondschool met 2-jarigen cur
sus, telde op 1 Januari 1920 108 leerlingen.
De cursus 1920|1921 zette met 121 leerlin
gen in.
Vrijstelling van schoolgeld weixl verleend
aan 21 leerlingen.
De Avondschool voor Ambachtslieden
met 3-jarig'en cursus en vervolgklasse (4
leerjaren) telde op 1 Januari 1920 97 leer
lingen. De nieuwe cursus begon met 102
leerlingen.
Vrijstelling van schoolgeld werd ver
leend voor 49 leerlingen.
Voor de geheele inrichting bedraagt het
schoolgeld ƒ5.per leerling, voor min
vermogenden ƒ3.en voor onvermogenden
nihil.
Het Ryk verleende een subsidie van
2750.— en de Provincie een van 1000.
Bovendien werd in dit'jaar ontvangen een
buitengewone subsitlie van het Rijk over
1919 ad. ƒ2192.—.
Evenals in vorige jaren werd van de in
den af gelooven cursus vervaardigde werk
stukken eene tentoonstelling gehouden.
De Handelscursus begon den cursus 19201
1921 met 155 leerlingen, waaronder 45
vrouwelijke.
Deze onderwijsinrichting telt 4 klassen en
eene voorbereidende klasse. Het ondefvys
omvat de verplichte vakken (die alle Teer
lingen moeten volgen): Nederlandsch,
aanlrykskunde, rekenen, boekhouden, han-
«lelsrekenen en de beginselen van het han
delsrecht; en de niet-verplichte vakken:
Fransch, Duitsch, Engelsch, Stenografie en
typewriting.
De bijzondere Ambachtsschool voor Gou
da en omstreken telde op 31 December 78
leerlingen, waarvan 48 buiten de gemeente
woonachtig.
Vrijstelling van schoolgeld werd verleend
aan 15 leerlingen, waarvan 8 uit Gouda..
De school ontving 16000.subsulie van
het Ry'k, ƒ6762.— van de Provincie en
12000.— van de Gemeente.
Hooger Onderwijs. Bij «lén aan
vang van het jaar bedroeg het aantal leer
lingen van het Gymnasium 34 (13 uit Gou
da, 5 kostleerlingen en 16 heen- en weerrei-
zenden).
- Het college van curatoren was op 1 Ja
nuari samengesteld als volgt:
B. G. J. Evers, Voorzitter, Ds. Joh. E.
Bfjl, Secretaris, Mr. R. Rensma, Penning
meester, op 24 Februari werd het college
voltallig door de benoeming van de heeren
Mr. K. N. Hengeveld en P. de Vos, iu* de
vacatures van de heeren Ulbo J. Mijs en
Mr. K. N. Hengeveld.
De bibliotheek der leerlingen telde op het
einde des jaars 1108 nummers. Met het
aanleggen van een vakbibliotheek voor de
leeraren werd een aanvang gemaakt.
Plannen tot verbouwing van het Gymna
sium werden ontworpen.
De uitgaven voor het Gymnasium bedroe
gen het afgeloopen jaar ƒ48.697.03 tegen
49.543.32 in 1919, waarin door het Rijk
werd bijgedragen 22.216.01 Mi tegen
J 22.464.— in 1919.
Aan schoolgeld werd ontvangen een som
van 3100.en aan rente van een kapi
taal, ingeschreven ten name van «le
„Scholarchie" 1165.—
Kunsten en Wetenschappen. Uit het
jaarverslag van de Commissie van toezicht
op de Stadsmuziekschool, worden eenige bij
zonderheden medegedeeld.
De school werd by den aanvang van 1920
bezocht door 488 teerlingen, waarvan 259
waren ingeschreven voor elementairen zang
en theorie. 22 leerlingen ontvingen gratis
onderwij b, allen op blaasinstrumenten.
In de Commissie kwam geen verande
ring. De Voorzitter, die periodiek moest
aftreden, werd herkozen.
De uitgaven ten behoeve van de school
bedroegen 21.606.87M tegen ƒ13.261.24
in 1919; aan schoolgelden/SÉkontvongen
8123T25 tegen 6768.25
De Stedelijke BibliothJ»; genaamd „de
Goudsche Librye" werd gedurende 1920 be
zocht door 240 personen. Aan diverse wer
ken werden uitgeleend 296 nummers of 382
deelen.
Aangekocht werden de gewone vervolg
werken en voorts door aankoop verkragen:
de Blécourt-Japilue, „Klein Plakkaat-
boek van Nederland".
R. P. H. v. d. Bosch, „Neerland» Verle
den uit Steen en Beeld".
Pa Regeering ging voortmet hare schen
king v«n-de „RUka-geschiedkundige Publi
cation" en het Koloniale Instituut met de
.tammding van de „Verslagen".
Door schenking kwam „De Librije" in het
bezit van de volgende werken:
Inhoudsopgave van den Atlas van albecl-
dingen betreffende zeden en gewoonten
(Geschenk van het Kon. Ourih. Gen. te Am
sterdam);
Dr. J. Hughes, „Een Poorterlijst van
Gouda van 14661466" (Overdruk Navor-
scher 1919) (Geschenk van Dr. J. Hughes,
Gouda)
Andreas v. d. Kruyssen, „Misse, Haar
Korte Uytlegginge" (Antwerpen 1657) (Ge
schenk van J. Mathot, Gouda);
Museum MeermannoWestreenianum,
„Catalogus van «le Incunabelen II" (Ge
schenk van dit museum);
G. Barnich, „Essai de Politique positive"
(Bruxelles, Lebèque en Cie. 1919 (Gesohenk
service Beige des echanges internat door
tusschenkomst der Regeering);
De Levensmiddelenvoorziening en het Ge
meentebestuur van Amsterdam IVII (Ge
schenk gemeente Amsterdam);
Verslag van de Prov. Zuld-Hollandsche
Archeologische Commissie over 1919 (Ge
schenk dezer Commissie);
Gedenkboek der N.V. Kaashandel My.
„Gouda" 1920 (Geschenk dezer Vennoot
schap).
Voor het Stcdeiyk Museum van Oudheden
werden aangekocht:
1. Vyf schoorsteensteenen met hertver-
siering, herkomstig uit een huis in de Lan
ge Groenendaal;
2. Een plattegrond van Gouda naar kies
districten;
3- Een steen uit een pottebakkersoven in
de 'Drapiersteeg piet inscriptie: Van Vreu-
mingen, Zwartjes, Van der Want, 2 Novem
ber 1849;
4, Een blauwe haan, die dienst heeft ge
daan als uithangbord.
Ten geschenke werden ontvangen:
1. Een vyftal foto's van het vluchtoord
der Belgische vluchtelingen aan «len Graaf
Florisweg, aangeboden door den heer R
Hagedorn;
Twee blauwe tabakspotten, aangebo
den door mei. Dortland;
3. Een collectie fotografieën van stads
gezichten, gevonden in de nalatenschap van
den heer Burgersdyk, oud-gemeente-bouw
meester, aangebtxlen «loor den heer G. F.
W. van de Velde.
Het museum werd bezocht «Ioot 745 per
sonen (1919 620), van wie 397 een toe-
gangsbewys van 0.25 en 348 een van ƒ0.10
betaalden.
De samenstelling van de Commissie van
Toezicht ondervond verandering door «le pe
riodieke aftre«ling van den beer H. van As-
sendqlft, die zich niet herkiesbaar stelde. In
rijn Plaats werd benoemd «Ie heer J. H v
<V 9°$.
Hef museum bevindt zich in goeden Btaat.
Bjj dezen, tekst is opgenomen een foto
mVNW* "<le Moriaan'V dat bestemd is
tot „Museum vtfn Oudheden".
(Wordt vervolgd.)
BOSKOOP.
99! hrt gehouden overgangsexamen aan
fle Rylkstumfyouwischool alhier, slaagden de
VoWtyde lperliiyren: A. van Leeuwen. Al-
phert a«. d. Küp; K. Repkro, Amsterdam:
A. van den Broek. M. von Gameren. C.
Hooftman, J. Spek en J. A. Venema. Bos
koop; W. C. La vie», W. C. Sax. K. O. de
Veer en J. Voorhoeve, 's-Gravenhage; J.
6. v. Klaveren. Hazerawoude; R. T. Bu-
ning, Koog-Zaandyk; Mej. fW. Colenbran-
der, Leiden; W. J. Drost. Wemeldinge; L.
Eigeman, Willemstad. Afgewezen 4.
CAPELLE a. d. IJSSEL.
De heer G. Hoge weg Jir. alhier, is be
noemd tot onderwüzer aan de Ghr. School
to Hazerswroude-Drorp.
GOUDERAK.
Voetbal.
Zondag an. zullen op het sportterrein
alhier medaille-wedstrijden worden gespeeld
tusschen Zwaduwon II alhier en Viteae I
te Stolwijk en Zwaluwen III alhier tegen
Vitesse II ,te Stolwijk.
NIEUWEBKERK a. d. IJSSEL.
Te 's-Gravenhage is geslaagd voor het
examen Hoofdakte de heer C. Hoogeweg.
OUDEWATER.
Voor het examen hoofdakte is te 's-Gra
venhage geslaagd de heer R. Postma.
STOLWIJK.
Giiaterem hebben de kinderen der hoogste
klasse van de le en 2e O. L. School een
prettigen dag gehad. Begunstigd door heei
mooi weer trokken zy, onder toezicht van
hun onderwijzers en onderwijzeressen ge-
zamenlixk naar Amsterdam. Dat zij een
genoegeiuke reis hebben gehad, zag men
's avonds wel aan hunne gezichten. Zin
gende en voldaan over wat zij gezien had
den, kwamen zü weer thuis, opgewacht
door hun ouders en kennisjes.
Gisterennacht is op brutale wijze inge
broken in een schuur van den heer van
Beusekom alhier. Naar wii vernemen heeft
men. nadat door het opschuiven van een
raam de sleutel in bezit had. zich toegang
tot dien schuur verschaft en een geheel
nieuw rijwiel meegenomen.
ONDERWIJS.
Godsdienstonderwijs op de Openbare
School.
In de Raadsvergadering van El burg is
aan «te orde gekomen een voorstel-Stephan
fort' aari de' openbare school godadienston-
«lerWjjS' te1 g^ten. De voorsteller verdedigde
hét mét te Zéggen, dat de Chr. School dan
wat ontlapt wordt. Het voorstel werd aan-
g^nomen.
Beto voorstel -Dieterich om afwijzend op
het verzoek van het schoolbestuur der Chr.
school om bijdrage in den bii bouw van die
school te beschikken .is aangenomen.
LAATSTE BERICHTEN.
Rusland smeekt om hulp.
WEENEN, 21 Juli. V. D. Uit Lemberg
wordt gemeld: De Sovjetregeering heeft
zich langs ,vertrouwelyken weg tot Ue Ver-
eenigde Staten gewend, mft hot verzoek, de
door honger en zorg gekwelde Russische
bevolking te hulp te komen.
Van Amerikaansche zjjde warden de v«j1-
gende voorwaarden voor het verleenen van
zulk een hulp gesteld:
Onmiddellyke demobilisatie van het Roo-
de leger; onmiddellyke wederinvoering van
de politieke vryheid, inzonderheid de pers
vrijheid; onmiddellijke uitschryving van
verkiezingen voor een constitueerenüe na
tionale vergadering; terugkeer van alle
vluchtelingen uit Sovjet-Rusland. Tot ver
dere onderhandelingen voor de Sovjet-Re
geering ia Maxim Gorki naar Londen en
Washington vertrokken.
BERLIJN, 21 Juli. V. D. Van de Russi
sche g/x-ntt wordt gemeld: De toestand van
de Duitscne kolonisten m het Woiga-gebied
is vertwyxeid. Ue uitioclit van de oevuiking
uuurt voort, zoodat veie dotpen in de pon-
ge rs treken reeds geneel veriaten zyn. ue
prys van een pouu urood (4uu gr.; ia tot
iitouO Koebel gestegen. Uit mee mere stre
ken worden reeds botsingen gemeld.
Naar de fetersuurger Fiawua bericht,
werd In Odessa een zeer uitgebreide sa
menzwering ontdekt, om «le öovjetregee-
nng omver te werpen. Eenige honderden
personen zyn reeds in hechten is genomen.
Duitschland'a scheepvaart.
HAMLBuiOi. 21 Juli ViD. De reederij
Halcyon-Jyn te Rotterdam, die reed» een
«eregelden dienst van Hamburg naar Li
verpool, Manchester en la l'utta onder
houdt. richt tnans met moderne le klasse
s to omboeten een nieuwe directe yeybuuling
op van Hamburg naar Konstantmopel en
de haven» der /«warte Zee. De eerste af
vaart hesft 10 Augustus plaats met de
stoomboot ,<3tad ZaitbommeJ".
ILAiMBURG, 21 Juli. V-D. De Hamburg
Z.-Aimerika Stoomvaartmaatschappij heeft
hare in het jaar 189b gebouwde, 5000 net
to regiHtortonnen groote stoomboot „Tu-
cuman", die vroeger aan Engeland was af
geleverd, teruggekocht. Deze wordt bin
nen eenige «lagen in Hamburg verwacht.
Invoer van gecondenseerde melk.
BERLIJN. 21 Juli. VJ). De invoer van
gecondense<?nie raetk wordt volgens een
verordening van «len Ryksminister voo'
Voeding vanaf 15 September weder vrij
gegeven.
Melkconflict.
M1AJLNZ, 21 Juli VJ). De vereeniging
van vriie Ryn-Heissische boeren staakte de
•melkLevciring aan de Hessiache steden, daar
deze den melkprijs van 3 mark weigerden
te betalen en niet meer wilden geven dan
2.20 mark.
Cholera-epidemic.
HHLSINFQRS. 21 Juli. V.D. De Rus
sische regeering heeft het gouvernement
Odessa met cholera besmet verklaard. In
het Don-gebied breidt de epidemie zich ook
met groote hevigheid uit
Oorlogsmisdadiger gearresteerd.
BERLIJN. 21 Julr. VJ>. Het Kopen-
haagsche blad „Klokken 5" deelt mede.
«lat «le Deepsche Rijkspolitie den vroegereu
U-hootcommamlant kapitein-luitenant Pat-
zig, «ho zich door de vlucht had onttrok
ken aan zijne verantwoording vroor het
Rukagieredhtsihof, te Odense heeft gearres
teerd.
Een nieuwe Poolsche onstknd?
BERLIJN. 21 Juli. V-D. De berichten uit
Qpper-SiJezië bevestigen, dat hot gevaar
voor een nieuwen l'oolschen opstand bui
tengewoon groot is. Engelsche en Fran
sche berichtgevers melden aan hun bladen,
«lat de Polen aanhoudend in alle stilte troe
pen aan de Opper-SiLezisohe grenzen ver
zamelen, blijkbaar om een aanval dor LkiiX-
schers tytiig tegen te gaan.
LAND- EN TUINBOUW.
De ex-keizer prijswinnaar.
Op «Ie te Doorn gehouden lathyrus-ten
toonstelling is <le ex-keizer winnaar gewor
den van twee tweede prijzen, één voor een
gevulde vaas en één voor een bloemenman«l.
öUiLtFV AAK i ttLKllfi 1 Civ
Kon. Ned. Stoomb. Mil.
Aimor vete. 20 Juli van Syra n. Nauplia.
Erato, vertir. 21 Juli van Amsterdam n.
Havre.
Helena, vertr. 21 Juli van Amsterdam n.
Bordeaux.
Titan arr. 20 Juli v. Lorieat te Qporto-
Kon. Weot-lnd. Maild.
Ceres arr. 21 Juli v. Colon te Londen.
Helder, vetr. 21 Juli van Amsterdam n-
Colon.
Jason arr. 21 Juli v. Chili te Londen.
Jan v. Nassau vertr. 13 Juli v. Curacao
n. Amsterdam.
HollandAmerika Liin.
Maartensdijk, v. Rotterdam n. Mexico,
arr. 21 Juli te Antwerpen.
Rotterdam—-Z.-Amerika LUn.
Aftbirero (uitr.) arr. 20 Juli te BHbao.
Stoomv. Mij. Oceaan.
Hector, van Singapore naar Rotterdam,
vertr. 19 Juli van Algiers.
TELEGRAFISCH WEEKBERICHT.
Hoogste stand *788.3 te St. Matbteu.
Laagste stond 743.1 te Thorahavn.
Verwachting tot den volgenden dag:
Aanvankelijk krachtige Zuidelijke tot
Westelijke wind. zwaarbewolkt of betrok
ken. waarschünlük eenige regen, feilde
temperatuur.
BURGERLIJKE STAND.
SCHOONHOVEN.
GETROUWD: A. v. Mameren en M. C.
A. Muis. A. W. de Leeuw den Bouter
en J. M. de Zeeuw.
GEBOREN: Aii Adrian*, d. v. 3. v. d.
Oever en J. de Ruiter. Cornelia Willem,
z. v. N. M. v. Driest en C. J. de Wit
Anna Cornelia, d. v. J. v. Toledo en M.
Schotman. Guurt Jan. z. v. J. V. d. Meer
en J. M. H. Olden.