Slavenburg Co's Bank
A. G. COSfJN - in Assurantiën - GOUDA
Sluit ALLE verzekeringen
Handelsschool
TYPEN
STENO
TALEN
200.000 fijne Sigaren.
GOUDSCHE COURANT
FRUITIMEL
RELIEF-SIGAREN
Stoomwasscherij „DE GROOTEZWAAN'
Stoomwasscherij en Bleekerij
Doitlra's Rsaktabak en de bekende BIK. is
Ëpdjts IA Ifiztep
[CHINA THEE
UITVERKOOP
Behandeling van alle Bankzaken
i
Cü!?: KEET, Gouda
Speciale Karpettenweek.
loschrijriog 5-6-7 SEPT. a.s.
Algeheele Uitverkoop
aavMHsd te SCHIEDAM.
voor Particulieren, Handel, Scheepvaart en Industrie,
11 111 111 i i1111
ttti liin.i.M.r
TELEFOON 540 BLEEKERSSINGEL 65-66.
„HET WAPEN VAN AMSTERDAM".
M. PEETERS
GOUDA.
Bleekt met OZON absoluut onschadelijk.
W~ Voor belangstellenden dagelijks te bezichtigen.
K. BERLIJN, St. Anthoniestraat 16, Tel. Int. 589
de bekende merken Cigaretten.
PRIMA KORT 16 cent per half pond.
Ziet onze speciale Karpetten-etalage.
Steno-Dactylo
Handels
correspondentie
Wed. P. VERMIJ
HALT 11 HIER IS HET
LOTEN
Blauwe Druiven..
Perziken.
Tafelperen en Appelen.
Bananen.
Tomaten.
Diverse soorten Nooten.
Autoverhuur-Inrichting
N. NOORDEGRAAF, Kleiweg 12, Tel. 602.
onze
«geurige
directe Import uil het
verre oosten!
200.000 fijne Sigaren
een goede flinke sigaar voor 3 cent
Os rookers van onze GROOTE
NAPOLEON krijgen gedurende den
Uitverkoop II signrnn voor 70 oent.
SIGARETTEN.
Turfmarkt 54-56 - Gouda.
TWEEDE BLAD.
Medische Brieven.
land- en Tuinbouw.
MODEPRAATJE.
Kantoren
Schiedam, Rotterdam, Den Haag
Leiden, Gouda en oud-Beijerland.
30
Fabrikaat van PHILIPSEN VAN HUSSEN, CUIJK.
met hare afdeeling CHEMISCHE WASSCHERIJ.
Wordt U niet naar genoegen bediend b(j Uwe
tegenwoordige waucheri) ot strijkinrichting,
zend ons dan eens een proefwasch, of laat
ons Uw fyngoed eens behandelen, U kan dan
zelf oordeeien. KMKI
D® Grossierden] van
Tevens Grossier In 5271 30
Beneden de tegenwoordige lege fabrieksprijzen worden onze karpetten
opgeruimd.
Alle andere artikelen worden eveneena tegen spotprijzen uitverkocht.
IJZERSTERKE KARPETTEN reod-zwart 1X4 van ƒ11.90 voor 7.90
i 1X4 ƒ15.90
DE ALLERBESTE ZUIVER WOLLEN KARPETTEN,
rood/zwart, 4x4 van 34.—
PRIMA TAPIS BELGE KARPETTEN 1x4 27.
na... 1X4 ƒ34.—
DE ALLERBESTE ZUIVER WOLLEN TAPIS
BELGE KARPETTEN. 3X4 van 54.—
PRACHTVOLLE A X MINSTERKARPETTEN 3X4
9.75
19.50
12.90
19.50
28.50
39.
in de allernieuwste desaina van 59.-
PRIMA KOEHAAR NATURELKARMeTTEN
3X4 vgn ƒ32.75 ƒ19.50
PRIMA ZWARE COCOSLOOPERS, beslist eerste kwaliteit.
60 c.M. breed per el 0.89
70 c.M. breed per el 1.28
100 c.M. breed per el 1.89
COCOSMATTEN in alle soorten foor spotprijzen.
MOOIE PLUCHE TAFELKLEEDEN van 17.50 voor .7.90
PRACHTVOLLE PLUCHE TAFELKLEEDEN 27.— ƒ13.90
LINNEN TAFELKLEEDEN 3.90 2.45
RIP8STOFFEN in alle kleuren, dubbele breedte nu 79 cta. per 3.
PRACHTVOLLE PLUCHETTE in alle kleuren 1.49 per el
KAPOK BEDSTELLEN 2 Peraoona, met prima kapok gevuld vanaf/16.90
KAPOKMATRASSENvsmT? 19.50
GESTIKTE en SATINET DEKENS, zeer goedkoop.
WOLLEN DEKENS, ieta vuil geworden door etaleeren,jS
van ƒx75 voor 6.90
3427 120 n6.75 9.75
ff 19.75 ƒ11.90
GESTIKTE DEKENS 2 peraoonaƒ7.90
MOLTON DEKENS vanaf1.19
8ERREMATTEN 2X8 vanaf ƒ1.39
PRIMA DAMASTMATTEN 2X3ƒ2.39
STUKGOED CHINAMAT vanaf 34 cta. per el.
VITRAGES worden opgeruimd met 40 korting. Enorme aorteering zoo-
wel met ala zonder rand.
AFGEPASTE tINNEN GORDIJNEN te.en «potprtjü.
PRIMA ENGELSCHE VLOERZEILEN 183 c.M, breed Tuaf 3.18 per el.
LINOLEUM en GRANIET Iepen .pntprijeen.
LEDIKANTEN en SPIRAALMATRASSEN reer goedkoop.
DOET UW VOORDEEL.
DE PRUZEN ZIJN VER BENEDEN DE TEGENWOORDIGE
FABRIEKSPRIJZEN.
Turfmarkt 69 - Gouda.
op de meeat verschillende
machines, o.a. Underwood,
Smith Premier, Smith-
Bross, Remington, Ham
mond, enz.
Spoedcursussen.
volgens speciale methode.
Leerboeken v. h. Centraai-
Bureau voor Stenografie,
Breestraat 34, Utrecht.
club- en privaatlessen.
Conversatie.
Zweedsch- - Spaansch.
NederlandBch, Frausoh,
Duitsoh, Engelsch en
Spaansch.
OPLEIDING:
Mercurius
Vereeniging v. Leeraren,
Typist(e)
Steno-Typlst(e)
Correspondent (e) steno- typlat
Handelscorrespondent(e)
Kantoor en Handel
Prospectus en inlichtingen
kosteloos.
I
EN GROS EN DETAIL
Alle soorten Brandstoffen.
SPECIAAL
HOLLANDSCHEen FRIESCHETURF
Zeer billijk.
8874 ia Geb. VAN LEEUWEN.
GROENEWEWEO 61 - Tel No. 406
adres voor het verkrijgen van
van de
Groote Landbouwtentoonstelling
te Zoetermeer-Zegwaart.
Prijs per lot I 1.—
Trekking 17 SEPTEMBER as
Hoofdprijs: LUXE AUTO, PAARD
MET TILBURY, MOTORFIETSEN,
VARKENS, SCHAPEN enz.
Loten verkrijgbaar te GOUDA bn
P. VAN ZEVENHOVEN, Ridder van
Catsweg en J. T. SWARTSENBURG.
3861 25
SO cent "f
BALT A. DE JONG.
Adverteert In dit bied.
LAN6E TIENDEWEB 27, Tel. 313
HEEFT IN VOORRAAD:
Meloenen.
GOUDERAK.
Advci tenliën en abonnementen u,
dit blad worden aangenomen door
L. VLKGGEERT. Goaderek.
ALGEMEEN ACCOUNTANTSKANTOOR
JAN J. VOORZAAT e® A. VAN STAVEREN, Accountants.
UTRECHT—ARNHEM—GO UDA—ZAANDA M.
Inrlehtlng - Contröle - Belastingzaken
Bijkantoor Gouda: L. O RUTTEN. Westhaven 71.
Reparatie aan Rijwielen, Motoren enz.
AQENTSCHAP KLE OH RIJ WIELER
VAN
van alle voorradig zijnde fijne sigaren. Omstreeks
zijn we voornemens in de maand SEPTEMBER uit te verkoopen,
daar dit waarschijnlijk de laatste gelegenheid is voor het publiek
om zeer goedkoop goede waar in te slaan, daar de'TABAKSWET
SPOEDIG TOEGEPAST ZAL WORDEN, en wij dan niet meer
in de gelegenheid zijn, dus profiteer nu. Bij dezen uitverkoop
Leeft u al
(geen Indisch Import Sigaartje), doch flinke sigaren.
Verder al onao bekendo merken tegen
wool verminderde prijzen.
mr ZIE ETALAGE, ft
De winkel is gedurende de maand September geopend van
's morgens 8 tot 's middags 1 uur en van 's middags half 3 tot
's avonds 8 uur, behalve Donderdag en Zaterdag.
Verder nog EEN GROOTE PARTIJ TABAK van de bekende
firma's, tegen zeer lage prijzen.
THE GREYS van 70 voor 50 cent.
FANCY DREES van 40 voor 27cent
Ieder rooker maakt gebruik van deze aanbieding, daar zoo'n
Uitverkoop tegen zulke lage prijzen wel niet meer zal voorkomen.
De luns te bloem voor
huishoudelijk gebruik.
VfcrhrüabaarbU hruidenieo I
lahhen van A -I-2A f
16ATEKDAG, 3 SEPTEMBER 1331.
Kheumatiek.
III.
V»n moer ingrijpenden aard en tastbaren
aard is de z.g. „(Jtirqnische gewrichtsrheu-
matiek", dat is die vorm van rheumatische
aandoeningen, die met het bloote oog. reeds
doet zien, dat het met tal van gewrichten
niet in orde is. Wy allen hebben wel eens
ouden vun dagen ontmoet, die verschillende
misvormde gewrichten hadden, waarvan de
functie zeer beperkt bleet' doordat zij meer
of minder waren aangetast wat voor de be
weeglijkheid natuuriyk niet ten gunste
kwam. Een lichtzijde bü dit lijden is dat
met, zooals bjj de acute gevallen, het kwaad
van het eene naar het andere gewncht
overspringt, maar zich doorgaans by een of
twee blytt bepalen. Dit neemt niet weg, dat
zoo het lyden tot een of twee gewrichten
beperkt blijft het ongemak voor den patiënt
ai van dien aard is, dat hy verschillende
werkzaamheden moeilyk, zoo niet geiieel on
mogelijk kan verrichten en praetisch gespro
ken invalide is. Het spreekt van zelf, dat hoe
meer gewrichten aangetast worden, des te
hulpeloozer de lyder zal zyn. Schrijdt het
proces voort, zoodat ten slotte alle gewrich
ten pijnlijk zyn, dan is de invaliditeit volko
men en mag de zieke met volle recht als
een in alle opzichten beklagenswaardig we
zen beschouwd worden. Stellen wy ons een
oogenblik voor hoe de toestand ia waar elke
beweging, hoe gering ook, met hetftigen pyn
gepaard gaat. Gelukkig komen dergelyke
uitersten zeldey voor.
Wanneer een dergelijk ziek gewricht be
wogen wordt, «Lw.z. het eene beenstuk t. o. z.
van het andere dan hooren wy niet zelden
een min of meer krakend, knarsend geluid,
hetgeen veroorzaakt wordt door de ruwheid
en oneffenheid voor de beide gewrichtsuit-
einden, waai*voor het normaal gebruik is
ingeboet.
Uit den aard der zaak zal de lyder weinig
geneigdheid gevoelen eenadeels door het
pyngevoel, anderdeels door de slechte be
weeglijkheid h^et bewuste lichaamsdeel te
gebruiken wat natuurlijk aan de doelmatig
heid niet ten goede komt. Is evenwel na
zulk een periode van gedwongen of norma
len rust een of andere beweging noodzake
lijk, dan gaat dit gewoonlijk met intensitie-
ven pyn gepaard. Vooral 's morgens by het
ontwaken is de patiënt zeer gevoelig.
Zooals wy reeds vermeldden, zyn het
meest ouden van dagen, die het slachtoffer
van -deze ziekte worden, hoewel het geens
zins uitgesloten is, dat ook jeugdige per
sonen door deze ziekte aangetast worden.
Bleek het by onderzoek, dat by het acute
gewrichts-rheumatisme het percentage der
gevallen gelijkelijk verdeeld is, zoo is zulks
niet het geval bij de chronische gevallen.
De statistiek heeft uitgewezen, dat meer
vrouwen dan mannen onder deze aandoening
gebukt gaan. Tot op heden heeft men te
vergeefs naar een verklaring van dit ver
schijnsel gezocht.
Op welke wijze zullen wy de patiënt het
best van dienst kunnen zyn. Ziehier een
vraag die onze aandacht ten volle waard is.
Hoewel het salicylzuur niet geheel te ver
smaden ia, kunnen wy echter helaas niet op
zulke schitterende resultaten bogen als by
de acute aandoening. De algemeene levens
wijze moet er op gericht zyn, dat het weer
standsvermogen van den patiënt zoo gun
stig mogelijk wordt. Voorts dient men tegfcn
sterke temperatuurswisselingen te waken,
vooral by ontblooting der aangetaste deelen.
Warme doelmatige kleeding is dus een eer
ste vereischte. Een vochtige woning, in 't
algemeen vochtige plaatsen, moet zooveel
mogelijk vermeden worden. By voorkeur be
trekke men 6611 droge bovenwoniög. Dit
geldt ook vooral voor lijders aan acüte rheu-
matiek. Het is beter te voorkomen dan te
genezen.
Wat iedere maand te doen geeft.
(Ie helft September).
Akkerbouw. Maak uw land gereed
voor de winterzaaigranen: tarwe, gerst,
rogge! Tarwe vraagt schoon en vruchtbaar
land, niet te los, maar toch doorlatend. Men
verbouwt ze dus het best na boonen of erw
ten, koolzaad, vlas, haver, karwy. Ook gerst
eischt een zuivere akker, die in goede condi
tie is, evenwel liefst geen versche bemes
ting. Is het land echter te schraal, dan geeft
men, zelfs op boonen- of erwtenstoppel,
vaak stalmest, ook wel kunstmest (uper en
zw. ammoniak). Rogge kan men zaaien in
bezakte en in versche voor; is de grond
droog, dan doet men het laatste, opdat het
zaad vocht genoeg vinde om te ontkiemen.
Over 14 dagen praten we verder.
In denhof: Wied en schoffel nu nog
eens goed, daar hebt ge in 't voorjaar ge
mak en voordeel van. Tusschen de wortelen
en'spinazie (de laatst gezaaide bedden), de
andyvie en de kool. Bij mooi zonnig weer
neme men ook de paden nog eens goed on
derhanden; als de regen straks los komt',
heeft men er veel meer moeite mee, er blijft
te veel zitten, dat na den winter dadelijk
weer den kop opsteekt. Breng in deze dagen
uw Palmen naar binnen, ook al is het
daags tamelyk warm; de nachten kunnen al
koud zijn, en vriest het een weinig, dan doet
dit kwaad. Ook erge wind kan schaden aan
de bladeren. Maak de kuipen eerst schoon en
wasch de bladeren. Laat ze gedurende den
winter niet lyden door droogte. Zwavel uw
rozen nog eens tegen het wit. Hebt u ge
oculeerd, neem den thans de bandjes weg
(van uw rozen, uw seringen, uw primus
soorten enz.), snijd ze los, opdat de groei
van stam en ent ongedrukt kan geschieden.
Hebt ge twee-jarige planten gezaaid,
planten, die 't volgende jaar moeten bloeien
(Muurbloemen, Judaspenning, Stokrozen,
Campanula, Medium e. a.), plant ze dan nu
uit op de bestemde plaats. Bind hier en daar
wat op, b.v. uw Herfstasters of sommige
Heliaathus-soorten. Plaat Leliebollen;
dit kan als rand van vakken Rhododendrons
of Ai-HginHlki Maar maak eerst den grond
gereed; diep losmaken en vermengen met
wat bladaarde, liever nog met boschgrond.
Hyacinthen en Tulpen kunt ge even
eens in deze dagen planten, ongeveer 10
c.M. Uiep. Om elke bol wat zuiver zand (ook
om de l^eliebollen is dit gewenschtt, tenein
de rotting te voorkomen. Wie nog geen
bollen besteld heeft, haaste zich! Neem den
tyd waar voor het voortkweeken van ver
schillende Coniferen en aityd groene
heesters, 't zij door stekken, 't zy door af
leggen. 't Lautste is wel het zekerste en 't
gemakkelijkst, en dus voor liefhebbers, die
toch ook geen groote boeveelheid noodig
hebben, aan te bevelen. ZJjt ge een liefheb
ber van vruchtboomen in pot, en
hebt ge dezen tot heden in den grond, neem
ze er dan thans uit, maar voorzichtig te
werk gaan. De wortels, welke over den
grond zyn gegroeid of door de openingen
van den pot heen, moet ge zoo voorzichtig
mogelijk wegnemen. Verminder geleidelijk
het gieten, maar laat de boompjes geen ge
brek lyden. Als we een dag of acht in deze
maand zyn, zaai dan bloemkool, indien
ge a.s. voorjaar, voor bak of kouden grond,
planten wilt hébben. Neem een soort die
laag by den grond blyft, b.v. z.g. kort-
b e e n. Zaai nietvroeger (te vroeg ko
men er dan soms kleine kooltjes in, en ge
hebt er dan niets van) zaai niet te dik,
en zaai buiten, dus niet onder het glas.
Ge kunt nu ook, om in 't voorjaar slaplanten
te hebben, kropsla zaaien buiten; niet te
dicht, om stevige planten te krijgen, met een
weinigje aarde bedekken. Half October on
geveer moet ge dan de plantjes veiwpenen
onder glas, 3 I 4 c.M. van elkaar. A.s.
winter koud behandelen; vorstvrlj houden is
voldoende.
De huisvrouw kan in deze maand wat
vroege zuurkool inmaken; schoonma
ken, snyden of schaven met een koolschaaf,
zout en peperkorrels er door roeren, dan
stijf in pot of vat aanstampen, om direct
pekel te krijgen. Hoeveelheid zout: 120 k
150 graijn (1000 gram is 1 ons) op 25 K.G.
kool (20 K.G. witte en 5 K.G. savoye kool).
Men kan 50 gram Vi ons) zwarte peperkor
rels byvoegen. Na 2 maanden ongeveer is
de zuurkool klaar. Wil men ze eerder gereed
hebben, dan vult men slechts een kleinen
pot, die men op een warme plaats zet.
Kokken.
Naar men zegt, zyn de rokken op het
punt een groote -verandering te ondergaan.
Niet alleen zal myn voorspelling bewaar
heid worden, en zullen de rokken weer w(jd
worden, maar ook over de modellen loopen
allerlei geheimzinnige geruchten. Men zegt,
dat de klokrokken weer terugkomen en het
lykt me heel wparschynlyk, dat zy speciaal
hier in Holland ingevoerd zullen worden,
want ik heb er al in verscheidene étalages
gezien, hoewel ik ze nog niet zag dragen.
Evenwel doet zich hier een eigenaardig ver
schijnsel voor. De Fransche en Hollandsche
Modebladen voorspellen de triomf van de
klokrok en roemen hem als het nieuwste
snufje, terwijl de Engelsche modebladen er
in 't geheel niet van reppen. Dit is te won
derlijker, omdat de Engelsche en Fransche
mode steeds in hoofdtrekken overeenkomt
en gewoonlijk alleen in garneering en der
gelijke verschilt. Maar klokrokken of geen
klokroken is een groot verschil, want het is
een dracht op zich zelf. Zy moeten nog onbe-
rispelyker gemaakt worden dan andere rok
ken, daar zy tot over de heupen geheel aan
sluiten. Bovendien zakt de achternaad gauw
uit, zoodat zij. een „staart" krijgen en er
telkens een stukje van de zoom van achte
ren moet worden afgenomen, om hem weer
gelijk, rond te doen hangen. Men kan dit te
gengaan, door een bandje aan den binnen
kant van de naad te stikken, waardoor deze
niet uitzakt. Soms wordt erop gerekend,
door de rok van achteren bij voorbaat wat
korter te maken dan van voren. De nieuwe
klokrokken zijd weer precies hetzelfde als
die van enkele jaren geleden, duB de da
mes, die zoo gelukkig zijn, er nog één on
veranderd te bezitten, kunnen hem zoo weer
aantrekken. De mode gaat immers met
eenige variaties altijd in een kringetje rond:
wijde rok, nauwe rok, wyde rok.
Soms doet men beter een rok, die uit de
mode raakt en nog goed van stof is, te laten
hangen tot hy weer in de mode komt, in
plaats van hem te laten veranderen, maar
dit is moeilyk met zekerheid vooruit te zeg
gen. Wat rokken aangaat kan men kiezen,
wat men wil, want alle modellen zyn er nog:
nauwe, middelmatige, wyde, geplisseerde,
aansluitende, gerimpelde, kortom alle rok
ken kunt ge dragen. De klokrokken zjjn
meest zonder garneering. Het nieuwe seizoen
biedt buitengewoon veel gelegenheid voor
vermaken van oude japonnen of blouses en
rokken. Er is nog nooit zulk een verschei
denheid van tunica's en overjurken geweest.
Iets nieuws is een zijden japon met een
kanten tunica, die om de heupen wordt ge
rimpeld (niet aan het middel) en kanten
mouwtjes. Deze tunica's zyn rond aan den
zoom of loopen van voren en van achteren
in een punt uit of ook wel aan beide zijkan
ten. Zijde met kant geeft een zeer goede ge
legenheid voor mooie kleurcombinaties, bij
voorbeeld: diep-goud-crême met zwarte
kant, diep blauw en donkerrood met zwarte
kant, venier zacht lila crêpe de chine met
crème kant, ook wel roze met crème. Ten
slotte blauw groen met zwarte of goudkleu
rige kant; al deze combinaties geven rijke,
origineele baltoiletten.
Maar zooals ik al zeide, geven deze tuni
ca's ook gelegenheid tot vermaken. Men
kan er het aanzien van een japon geheel
mee veranderen, zoodat hy onherkenbaar
wordt, of een tunica kan zwakke plekken
bedekken. Verder kan men uit twee oude
japonnen een nieuwe maken. Stel dat ge een
zwart fluweelen blouse hebt en een japon
van zwart en witte ruiten, die u eigenlijk
verveelt. Dan kunt ge een rok met een paar
mouwtjes nemen van het ruiten goed met
een los zwart fluweelen pakje er over heen
en ge hebt iets nieuws. Het typische van
deze mode is, dat in tegenstelling met an
dere, in plaats van rokken en boven over
gooier of jakje ditmaal rok en mouwen van
dezelfde stof «fin en het jakje of het bo
venstuk van de overjurk van andere stof.
Het effect is lang niet onaardig en ge kunt
oneindig veel combinaties make* zwart flu
weelen rok en mouw en met een hardkleung
lijfje of schoteche rok en mouwen, met een
zwart Duweei# iyije. i*>n getMoemue tunica
en gebioeinue mouwtjes met ecu enen toe
cu enen mouwtjes' is ook heel aardig, bij
voorbeeld gebloemde wolmouseline, met een
grond van dezetide tint als het eilen goed
van de rok. De rokken zyn wat langer. Uuk
zyn er japonnen met baneu gestreept en et-
ten goed, waarin ge ook nieuwe en oud goed
kynt combineeren. Bijvoorbeeld ziet men
een baan oi rug en borst van goed met een
dwars streepje en op zij effen uanen.
Ook het oude idee van een overjurk met
andere mouwen u geoorlootd. Ge ziet, dat
ge nier een oneindig veld hebt om uw ian-
taisie en uw combinatievermogen te laten
werken, en bovendien uw goed op te gebrui
ken.
MADDY BRAND.
JiLte aN JU^LAlW.
Wijzigingen voorgesteld in de Arbeidewet.
Mr. P. W. J. H. Cort van der Lmden be
tfint een artikel in ..Sociale Voorzorg" over
onze Arbeidswet met aanhaling vad de Das-
sage uit de encycliek „Kerum Novarum"
van Paus Leo XIII:
Wanneer de werkgevers, hun onder
geschikten te zware lasten opleggen, of
hen dwingen tot het aannemen van voor
waarden. die in tegenspraak komen met
hun persoonlijke waardigheid, of met
hun rechten ala menaoh: wanneer de
gezondheid van de werklieden, door
overmatig werk of een arbeid, die met
met hun leeftijd of kunne overeen
komt, wordt ondermijnd ia al deze
'gevallen moet heit staatsgezag zich doen
gelden, evenwel zonder de juiste perken
te buiten te gaan. Slechts zóó ver tot
wegneming van het kwaad, tot verwil
dering van het gevaar onontbeerlijk is
en niet verder, mogen de maatregelen
van Staatswege ingrijpen in de burger
lijke verhouding*®.
Gulden woorden, welke iedereen zal on
derschrijven, met name de R. K. Staats
party, waartoe minister Aalberse behoort,
Edoch, onze eerste minister van Arbekl
heeft zich bij zijn eerste sociale weit aan
'het oordeel van zijn godsdienstigen voor
ganger niet gestoord. What mri zlin Ar
beidswet ging het van staatswege ingrij
pen in de burgerlijke verhoudingen zeker
verder dan tot het wegnemen va® het
'kwaad, tot verwijdering van het gevaar on
ontbeerlijk was. In het algemeen met haar
te ver gaande vrijheidsbeperking gaat zijn
Ajbeidawet de juiste grenzen te buiten.
Na de nadeeüge gevolgen op ethisch en
economisch gebied van deze wet opgesomd
te hebben, wijst de schr. er op dat de mis
lukking va® deze Wet te w.iiten is aan het
ir. den wind slaan van de boven geciteerde
woorden van Paus Leo XIII.
AJs men excessen in arbeid en arbeids
tijd van vrouwen, jeugdige personen en
mannen werkelijk had afgesneden en aan
de vakbeweging het had overgelaten een
grootere verkorting van den arbeidstijd te
bevechten, dan had men een Arbeidswet
gekregen, die ieders goedkeuring had weg
gedragen en die het volk ten volle de cul-
tureele voordeelen had doen genieten.
De vraag is thans, op welke wijze kan
'e® moet de Arbeidswet iworden verbe
terd.
Ook de arbeidende klasse zal daartoe
moeten medewerken, omdait een kwijnende
nijverheid voor den arbeider, voor zijn ge
zin en nageslacht beteekent een kommer
vol be«taan. Aan de arbeiders geven men
derhalve eenigen invloed bij de verbetering
van de wet Behalve dat er in de wet fei
len zijn, die onmiddellijk dienen te worden
weggenomen als daar zijn heit verplich
te vierploegenstelsel voor continubedrijven
die des Zondags doorwerken, de weinige
elasticiteit die aan le bedrijven wordt ge
laten, de geringe soepelheid der wet op
het gebóed der overwerkvengunning bij on
voorziene omstandigheden of plotselinge
drukte worde de wet ook verbeterd door
collectief overleg tusschen werkgevers en
•werknemers, welke laatste n door hun
krachtige organisatie niet langer tot de
economische zwakkeren kunnen worden ge
rekend en dus geacht kunnen worden vol
doende zichzelf te beschermen. Ten einde
te beoordeelen of in dat collectief overleg
gelijken zijn samengekomen, moeten even-
tueeie afwijkingen van de normen der wet
langs doen weg verkregen, aan de goed
keuring van den minister onderworpen
worden.
Bovendien moet de minister nog het
recht hebben om aan bemaalde bedrijven of
takken van nijverheid een lange ren werk
tijd voor te schrijven, omdat in vele ge
vallen de bestaansmogelijkheid van een
bedrijf van een langeren werktijd afhangt.
Ten slotte bespreekt mr. Cort van der
Xinden de ontwerp-conventie van Washing
ton, ten betooge dat zoolang de conventie
op den arbeid nog slechts een ontwerp is,
dat nog door >een enkel der landen waar
mede de Nederlandsdie nijverheid heeft
te coneurreeren, geratificeerd is. men de
vraag ook niet behoeft te overwegen of
hier het internationaal belang hooger is
dan het nationale.
H. M.
De Koningin wordt a.s. Maandag ven
Het Loo te 's-Gravenhage verwacht, met
het oog op de opening van de Internatio
nale tentoonstelling van pluimgedierte.
Blokzegels voor de Invaliditeitswet.
Men deelt mede, dat tegen 1 November
a*. bö de Raden van Arbeid e® de post
kantoren blokzegels voor de Invaliditeits
wet verkrijgbaar zullen worden gesteld
van 16 verschillende waarden en kleuren,
namelijk:
Van loonklasee I. duur 4 weken, waaide
1.I. duur 9 Weken, waarde f 2.25;
I. duur 18 weken f 8.25; II. duur
4 weken, 1.20; TL duur 9 weke®,
waaide f 2.70; II. duur 18 weke®, waarde
8.90; m. duur 4 weken, waarde f 1A0:
m. duur 9 weken, waarde f 8.00; IIL duur
18 weken, waarde f 5.20: IV. duur 4 we
ken, waarde f 2.—; IV. duur 9 weken,
waarde f 4.60: IV. duur 18 weken, waaide
f 6j50; V. duur 4 weken, waarde f 2.40:
V. duur 9 weken, waarde f 6.40: V. duur
18 weken, waarde f 7.00.
In den te verschijnen ateremeenen maat
regel van bestuur zal worden bepaald wel
ke werkgevers,- met afwijking van hk In
art 190 L W. bepaalde, bevoegd zö®
deze reads gebruik te —keu; tevens sal
daarin worde® gei—eki, weikan waarborg
dese werkgever» bij gebniik der bl oka eg al»
■ulln moeten «tallen. t
Deoe zegel» kunnen te zijner tijd op de
iwene wjjne worde® aangevraagd.
De afgeschafte pasviaa.
Man bevestigt volgens het Vnd. aan het
Ministerie van Buitenlandscfae zaken de
dozer dagen aan de pers verstrekte
mededeel ing nopens de tot stsndkoming
eener regeling met België, krachtens wel
ke Nederlander» die rich voor niet langer
dan drie achtereenvolgende maanden naar
België begeven, met ingang van 15 Sept
a.a. geen Belgisch visum meer behoeven,
doch in België zullen worden toegelaten
op het enkele vertoon van hun paspoort.
Hetzelfde geldt muntati» mutandis voor
Belgen, die zich naar Nederland begeven.
Werkloozenuit keering in den Bosch.
De gemeenteraad van den Bosch verwierp
met 7 tegen 15 stemmen een voorstel van
den heer Jimmink (8.D.) om «ie werkloo
zen-uitkeer ing te blijven doen (pok nadat
de ministerieele termijn verstreken is) tot
dat B. en W. een praeadvies souden hebben
uitgebracht over een desbetreffend verzoek
der tabakswerkers-organisaties.
De voorzitter verklaarde, dat het hoog tijd
was dat de overheid met steunverleening
ophield, omdat dit de oorsaak was, dat pa
troons en werklieden die het over het collec
tief contract oneens zijn, dit contract maar
ongewyzigd laten. HU oordeelde het drin
gend noodig, dat men met de veranderde
toestanden rekening hield en by de vast
stelling van een nieuw collectief contract
de buitenlandsche concurrentie in aanmer
king nam.
Een geschenk van de Koningin.
Het Museum ten Dienste van het Onder-
wys in de Houtstraat in den Haag heeft val)
de Koningin een geschenk gekregen, dat
vermoedelyk te danken is aan de belangstel
ling, die bU de geefster voor deze instelling
is opgewekt, sedert de Prinses voor haar
onderwUs herhaaldelijk voorwerpen uit dit
museum ter leen heeft gehad.
Het geschenk bestaat uit een fraaie pop,
welke een Urksch meisje ln Zondagsch cos-
tuum voorstelt. Mej. H. Nentjes—de Vries
te Urk heeft de pop gekleed.
Niets ontbreekt de schoenen, de muts met
zilveren hoofdbedekking, de kralon, de gou
den speld voor den zyden omslagdoek, de
vele zware rokken alles is naar den
ei sch aanwesig.
De Tabakswet.
Van bevoegde zyde meldt men: Uit een
door een sigarenfabrikant aan zUn afnemen
gerichte circulaire blijkt, dat in de kringen
van belanghebbenden de opvatting heerscht,
dat vóór 4 September e.k. alleen tabaks- en
sigarenfabrikanten, die hun bedryf na de
invoering van det wet op de tabaksaccijns
wenschen voort te zetten, verplicht zouden
zjjn aanvraag voor eene bedrijf «vergunning
te doen. Deze opvatting is ten eenenmaie
onjuist, omdat uit de wet blijkt dat fabri
kanten, handelaars, winkeliers, makelaars,
reizigers, kortom ieder, die tabak bereidt
verpakt of verkoopt, verplicht 1b tot het
doen van aangifte.
In dezelfde circulaire wordt de indruk ge
vestigd, alsof sigarenwinkeliers twee maan
den nadat de Tabakswet volledig in werking
is getreden hunne voorraden nog onverac-
cynsd zouden mogen verkoopen.
Ook deze mededeeling ia onjuist. Immers
die wet vordert van de sigaren- winkeliers
enz., uiteriyk op den eersten werkdag van
hare volledige inwerkingtreding opgaaf van
hare volledige voorraden. Van deze voorra
den moet de accUns worden betaald binnen
drie maanden. Gedurende die drie maanden
is het bepaalde artikel 41 der wet (het aan
wezig zijn van banderolles om de kistjes of
de sigaren) niet toepasselijk, voor zoover
kan worden aangetoond, dat de tabaksfabri
katen ter veraccUnzing zyn aangegeven.
Overigens wordt er nog de aandacht op
gevestigd, dat door het in werking treden
van artikel- 81 der wet op 4 Augustus j.l.
niet beslist is, dat de wet volledig reeds op
4 October in werking zal treden.
De melkvoorziening.
De Nederlandsche Melkindustriëele Ver-
eenigirig heeft den minister van landbouw
telegrafisch verzocht, tegen het toenemend
tekort aan consumptiemelk in de groote ste
den en den steeds s^jgenden melkprijs, die
maatregelen te nemen, die een goede son-
sumptiemelkvoorziening in de naaste toe
komst en in den aanstaanden winter kun
nen waarborgen.
Een voorloopig afscheid van Mr. S. van
Houten.
Mr. S. van Houten schrijft in zUn laatsten
Staatkundigen brief o. m.:
.Kamerleden zUn volgens den aard hun
ner betrekking, de door de kiezers aange
wezen en gecontroleerde controleurs der
machthebbende ministers en ambtenaren en
moeten hen binnen de perken houden. Wor
den zfi zelf ongecontroleerde regenten, ge
lijk het tegenwoordig kiesstelsel bevordert,
dan wordt het volksdeel, dat niet in hoo-
geren of lageren rang ih4»en ambtenaars
kring is opgenomen, geplaagd en uitgezo
gen, gelUk reeds duideiyk het geval is. leder
klaagt, doch het orgaan om die Wachten te
doen gelden de Tweede Kamer bestaat
als zoodanig niet meer, daar er tusschen
de kiesgerechtigden en hunne vereenigingen
en bepaalde Kamerleden geen band meer be
staat.
„Slechts als geen verbonden candidaten-
lysUsn meer over het geheele land worden
toegelaten, maar in liken kieskring op de
wUz# als in myn vorigen brief is uiteenge
zet, de resultaten dor stemming waren op
gemaakt, kan evenredige veriogenwuortn-
ging ons land weder een controleerewle
Tweede Kamer bezorgen. Wil men die wyzi-
ging niet, dan koe re men tot het stelsel van
enkele districten terug, waarvan de scha-
duwzydea toch gering waren in vergelyking
met die van het tegenwoordige stelsel, dat
menschen en toestanden in den grond be-
treit. Het brengt eenige party leiders tot
overmatige en ongecontroleerde macht en
bevolkt overigen» de Kamer meer en meer
met serviel aangelegde jabroers eventueel
zal wellicht ook het woord jazuster gang
baar moeten worden - die de voordeel#®
van het KamerIidmaatschap by soo min mo
ge! Uk deelneming aan de werkzaamheden
opstryken. Aan die werkzaamheden moet
trouwens ook hun de lust vergaan, als tij
slechts mogen spreken en stemman zooals
den leiders behaagt, op straffe van bjj
aftreding geen plaats wede* op de partyiy»-
ten te erlangen."
Mr. van Houten besluit «yn Brief als
volgt:
„Hiermede Is deze serie Brieven voltooid.
Of er nog een nieuwe zal volgen, hangt ar
ten deele van af, of mU daartoe kracht biyft,
ten deele ook of mijne raadgevingen ingang
vinden. Immers ook de meest Uverige e®
welwillende raadgever gaat ten slotte zich
troosten met de aloude ervaring, dat wit
niet hooren wil maar voelen meot"
Invaliditeitswet en Ouderdeeawwet.
Naar aanleiding van het vendag over de
wetsontwerpen, houdende wijziging de* In
validiteitswet en wyzitfing der Ouderdoms
wet 1919, hebben de Ministens van Arbeid
Financiën en Justitie een nota ingezonden,
waarin zU erkennen, dat het achteraf be
zien beter ware geweest, indien *U de voor
gestelde vertuiogmg van de loon- en inkom
stengrens van 2000 tot 3000 reed» aaa-
atonds hadden losgemaakt van hun verdere
eventueele wetsvoorstellen verband met
de aanneming van de in heit vendag be
doelde motie.
Hoewel een spoedige voorziening onge
twijfeld meer in het belang der betrokken
groepen van arbeiders zou «Un geweest,
wyzen de Minister» er echter op. dat, voor
zoover arbeiders en de betrekkingen van
arbeider», die de verzekering hebben laten
vervallen, nadeel hebben geleden, toen rif
2000 en meer per jaar gingen verdienen,
dit nadeel toch goeddeels aan die arbei
ders zelf moet worden geweten. Van ern
stige mannen, met hart voor de belangen
van hun gezinnen, die 40 of moer verdie
nen, mag worden verwacht, dat »U «kb
een tydelyke opoffering van 60 centa per
week zU hadden zelfs kunnen volstaan
met de betaling van 25 cents per week
willen getroosten. De MHnisters betreuren
bet dan ook dat leden in het verslag door
hun verwijt aan de regeering over aan hJ.
te langzame werkwijze, stellig tegen hun
bedoeling in het hunne hebben bijgedragen
om het bewustzyn van verantwoordelijk
heid voor de belnngen van hun geain bU
dte arbeider» zeker niet te versterken.
De voorgestelde uitbreiding van da loon
grens van 2000 tot 3000 houdt verband
met de ingetreden stijging der loonen en
beeft dan ook geen andere strekking dan
t» voorkomen, dat arbeiden, dia naar d«
bedoeling van den wetgever verplicht ver
zekerd behooren te zijn, buiten de versa-
kering vallen. Een loon van 2000 in 1918
beteekent stellig niet minder dan thans
een van 8000, zoodat hei vooretri, om
in het overgangstijdperk nog in de verze
kering op te nemen arbeider», üie meer
dan 2000 doch minder dan 3000 per
jaar verdienen en voorts de bevoegdheid
«ra de verzekering op grond vak het ver
benen van een bepaald loon te doen ver
vallen, te binden aan een grens van 8000,
geacht kan worden geheel in de lyn te Lig
gen van den wetgever van 1912, toen deoe
vorenbedoelde grenzen naar boven op
2000 vaststelde. Door de voorgestelde
verhooging van de loongrens wordt der
halve de grondslag der Invaliditeitswet niet
aangetast, veeleer hersteld.
Theoretisch zou zeker te verdedigen slju
een bepaling, dat verzekerde aibeidere,
wier loon 2000 te boven gaat, in da pre
mie hebben by te dragen, maar da Millili
ters betwijfelen het practiache nut van
zoo'n regeling, aangezien de wettriyke ra-,
geling nopens de. betaling der premie geens
zins beslissend is voor de vraag wie, werk
gever of arbeider, feitelijk den laat der
premiebetaling zal dragen.
Blijken» ingewonnen wiskundige voor
lichting maakt de voorgestelde verboog ing
der loongrenzen geen veihoogiag der
Staatzbydrage aan het lifediditeèttfoads
noodig.
Op de vraag, of het wel noodzakelijk zal
syn het premiebedrag voor loontrekkende®
met inkomens tusschen 2000 e® 8000
belangrijk te verhoogen, gaan de ministers
met in.
De Regeering ia rich bijzonder bewust
van het belaag van de verzekerden, ia het
bijzonder van de verzekerden, die den 06-
jarigen leeftijd beginnen te naderen, by de
toepasbaarheid van artikel 108 der Inva
liditeitswet.
By note van wijzigingen inzake hat wets
ontwerp Wijziging der Invaliditeitswet
worden ia art 373 al. 1 der Invaliditeit*
wet de weordea .het eerste jaar na het ia
werking treden van artikel 81" vervangen
door de woorden: „voor 1 Juli 10ST. Het
derde lid vervalt.
Wat betreft het wetsontwerp tot wijzi
ging der Ouderdomswet, derien de minis
ters mede, dat een wijziging in voorberei
ding is, waarbij voorgesteld tal worde® de
inkomensgrens uit artikel 10 te doen ver
vallen. De uitdrukking opleggen van de®
asnelag heeft tot nog toe gee® aanleiding
