STADSNIEUWS.
tzich in soortgelijken vorm voordoen in alle
landen, welke aan den oorlog hebben deel-
BELGIE.
Een relletie.
Onder bet opschrift „La Panné. terre de
France", schryft de .Standaard" dat
Vlaamsche studenten na een vergadering
te Adinkerke met bun vaandels een bezoek
trachten aan de Panne. Het bekwam hen
slecht met hun leeuwenvlaggen, waarvan
het opschrift was: „Vlaanderen vrii". Een
generaal ontstak in woede. Later kwam
een officier het in het zand zittende groep
je studenten uitschelden voor verraders en
bochee. Een oorlogsverminkte koos partij
voor de studenten tegen den generaal en
weldra kwam het tot een algemeene vecht
partij. De verminkte werd later door de
politie opgebracht.
Derde Internationaal congres voor
dan Vrijhandel.
tZooals wij gisteren in 't kort reeds meld
den is te Amsterdam gisteren geopend in
de kleine zaal van het Concertgebouw het
Derde Internationaal Congres voor den
Vrijhandel.
De Eere-voorzitter van hot.^ongreH, oud
minister J. T. Cremer, etj. p^d-gft^ttnt te
Washington, sprak een korte welkomstrede
uit in de Engelsche taal, omdat, naar hij
verklaarde, weliswaar de duidelijke heldere
Fransche taal het voertuig der gedachte is
in de diplomatieke wereld, maar de Engel
sche taal het overwicht heeft verkregep in
de zakenwereld.
Het congres koos vervolgens hü .affflfjma,;.
tie tot voorzitter mr. T. J. C. Tetterode, di-
réeteur der Nederlandschc Bank en tot on
der-voorzitters Lord Sheffield, president
van de Colden-club, en prof. Bruins, hoog
leeraar ttn de Handelshoogeschooi te Rot
terdam.
Met het gebruikelijke beroep op de wel
willendheid en de medewering van de con
gresleden verklaart mr. Tetrode de benoe
ming tot Congres-voorzitter te aanvaarden.
Daarna opende hij de zittingen van het con
gres met een redevoering, waarin hij het
groote belang van de bespreking van de aan
de orde gestelde punten aanstipte en de
juiste richting van deze bespreking uitlijnt.
Sinds het vorige vrijhandelscongres,
merkt spr. op, is de wereld totaal veran
derd. De zoogenaamde economische wetten
dragen niet hetzelfde karakter als een na
tuurkundige wet. De economische wetten
worden opgebouwd uit het maatschappelijk
gebeuren en indien in het maatschappelijk
gebeuren een totale verandering treedt, dan
dient nauwkeurig te worden nagegaan of,
en zoo ja, in hoeverre die tot dusverre gel
dende economische wetten zijn opgeheven,
of wellicht hunne uitwerking voor een tijd
lang is opgeschort. De vrij handelaar za^ "ie
nieuwe feiten een voor een hebben te onder
zoeken, ze te toetsen aan zijn leer en de re
sultaten van zijn onderzoek naar de menigte
te dragen, thans vooral tiaar den arbeider.
Spr.noemde enkele dier nieuwe feiten,
door den protectionist van heden aange
haald ter bestrijding van zijn tegenstander
en welke door <jjen vrijhandelaar onbevreesd
moeten worden bekeken en aan het vrij
handelsbeginsel getoetst.
Spr. wees vervolgens op een ander ver
schijnsel in de internationale handelswereld,
de zeer aanzienlijke kApjtaalsverplaatsingen
.welke in d$ laatste jaren en ook nu nog in
onverzwakte mate door geheel Europa
plaats grijpen voor zoover Europa nog re
gelmatig deelneemt aan het mondiale han
delsverkeer.
Moeten die kapitalen vrij worden toegela
ten, moet ook hun uittocht vrij zÜn; mag
dus ook het binnenlandsche kapitaal aUet
beschermd worden tegen de toestrooming
van buitenlandsch kapitaal.
Vrijhandel of protectie, zijn dat de begin
selen die ook bij den invoer van kapitaal
ons in al hun zuiverheid moeten leiden?
Voornamelijk bij de kapitaalsverplaatsingen
naar landen waar de economische samenle
ving een hooge ontwikkeling toont, naar
landen die betrekkelijkerwijze gesproken
ruime kapitalen bezitten, een sterk ontwik
kelde industrie hebben, die kundig, met
voorzichtigheid en toch met energie wor
den geleid, bovendien hebben een fyn ge
outilleerd en toch krachtig kredietwezen.
De heer C. F. Stork gaf in zijn prae-
advies een practische behandeling van deze
vraag, waarin hij met voorbeelden, ontleend
aan net economisch leven in vryhandellan-
den aantoont, dat vrijhandel werkloosheid
vermindert. Wel kunnen voor het binnen
land werkende bedrijfstakken invoerrech
ten tijdelijke werkloosheid wegnemen, maar
in vele gevallen zullen zij de strekking heb
ben werkloosheid in andere' bedrijven1 te
doen ontstaan.
Mist betrekking tot de loonen merkt hij
op, oat"onder vrijhandelsregiem industrieën
zullen ontstaan of tot ontwikkeling komen,
die buitengewoon krachtig worden en daar
door betrekkelijk de hoogste loonen kunnen
betalen.
Een treffend voorbeeld vbef dezte stelling
levert de opkomst en bloei der Hollandsche
katoenindustrie, die zich eerst krachtig ont
wikkelde, nadat zij tengevolge van het ver
dwijnen der vroeger bestaande bescherming
bij levering naar de Nederlandsch-Indieche
koloniën, gedwongen was overal op de vry»
wereldmarkten te concurreeren. Met die
krachtige ontwikkeling ging ©en gestadige
verhooging der loonen en daarmede samen
hangende groote toeneming der welvaart
onder de arbeidersbevolking gepaard.
Niet zonder zeer ernstig gevaar zoude het
wezen, indien een tydeiyke politieke meer
derheid werd gevonden, die onder den druk
der omstandigheden de regeering toestond
in protectionistische richting te gaan.
De heer Stork besloot zyn prae-advies
met de conclusie, dat, met hoeveel moeiiyk-
heden alle landen op het oogenblik ook te
kampen hebben, die moeilykheden door ver
der doorgevoerde protectie niet zouden ver
minderen. Het meest voorzeker zouden de
belangen van de nfenschheid gediend wor
den door Vrijhandel over de geheele linie.
Deeze is echter thans helaas niet te ver
wachten, zéker niet fn die landen, die aan
den wereldoorlog deelnamen, by de heer-
achende mentaliteit ten opzichte van de
vroegere vyanden. Daarom dee te meer
moet in de landen, die vóór den odHog in
meerden of mindere mate het, vrjjhandels
stelsel huldigden, krachtig worden gestre
den voor handhaving of wederinvoering van
het stelsel. Afgezien toch van de algemeene
belangen der menschheid is het zeker voor
volken wier industrie vooraamelyk op ex
port is aangewezen en voor kleine landen
een middel om te komen tot hernieuwden
bloei, dat zy den vryhandel trouw biyven.
Do bekende Engelsche econoom J. A.
Hobson besprak de kwestie van protectie
en werkloosheid. Hy wees er op, dat de pro
tectionistische beweging haar grootste
kracht ontleent aan vrees voor iWjprlflpwj-
heid cn de meening, dat beschermende rech
ten hiervoor een voorbehoedings- en even
tueel een geneesmiddel vorrflen. Ook de
nieuwe wetgeving tot z.g. bescherming der
sleutelindustrieën en tot het weren van va-
lutaconcurrentie ontleent haar kracht aan
den tegenwoordigen toestand van depressie
in het zakenleven.
In verband met de werkloosheid, die psy
chologisch zulk een groot gevaar voor den
vryhandel vormt, meent Hobson, dat de
vry handelaars, hetzy een prganische poli
tiek zullen moeten voorstaan, waardoor
handel en nyverheid kunnen worden gesta
biliseerd, en de arbeiders voortdurend van
werk kunnen zyn verzekerd, of wel, dat zy
hun steun zuilen moeten verleenen aan een
van de verschillende plannen, die zyn uit
gewerkt met het doel, aan elke nationale
industrie de verplichting op te leggen, be-
hoorlyke regelingen te treffen voor het vol
ledig voortzetten van den arbeid gedurende
crisis-perioden, of waarin de industrieën
verplicht zullen worden, by te dragen in de
kosten van maatregelen, ter voorkoming
van werkloosheid, die het economisch ieven
ruïneert en de toekomst des volks bedreigt.
Men behoeft geen socialist te zyn aldus
Hobson om in te zien, dat by een toe
stand in de industrie, waar de concurrentie
voor een zoo groot doel door de combinatie
vervangen is, de maatschappy in haar ge
heel haar levensbelangen moet beschermen
tegen machtsmisbruik van het georgani
seerde kapitaal zoowei als van den georga-
niseerden arbeid.
De heer F. J. Shaw (secr. van de Cobden
Club) besprak de vraag: In hoeverre kan
internationale vryhandel bijdragen tot ver
hooging van productie?
Bykans allen zyn we het eens over de
groote belangen van een productieverhoo-
ging, als middel om een verarmde wereld er
weder bovenop te helpen. Practisch geno
men stuurt elke politiek, op dat doel aan.
Een uitzondering hierop vormt echter: pro
tectie. Het ia waar, dat de protectionisten
van alle landen bedoelen: de productie in
hun land op te voeren, maar het zal moeilyk
kunnen ontkend worden, dat vermeerede-
ring van productie in eenig land, tegelyker-
tyd moet leiden productievermindering in
andere landen.
De heer Guyot (Frankrijk), besprak het
vraagstuk van de protectie en de werkloos
heid.
De eerste voorwaarde voor een, (jg;ezpnd
en economisch leven ia een mgr^, bptQogde
hy.
Overvloed van producten alleen opent een
markt. Wanneer gy aan de grenzen van uw
land een slagboom opricht in den vorm van
douane-rechten, waarbij nog komen de dou
ane-formaliteiten die door tijdverlies deze
rechten nog verhoogen, dan'vermindert gy
de overvloedige hoeveelKfeid van productei
waartegen gy uw éigen voortbrengselen
kunt ruilen. Zelf sluit -^'miti of meer de
markt waarvan de welvaart van de natie af
hangt.
De grootste en belangrijkste industrieën
zyn afhankelijk van andere industrieën, die
hen moeten voorzien van grondstoffen, be
last met inkomende rechten, waardoor tta-
tuurlyk de kostprijs stügt.
'Deze beschermende rechten volgen de in
dustrie niet over de grenzen; daar moet zy
strijden met vreemde industrieën en de koo-
per kiest diegene, die het goedkoopst zyrt
producten aanbiedt. De stijging van den
kostprys, teweeg gebracht door de douane
rechten, verkleint of sluit afzetgebieden, en
is daarom een factor in het werkloosheids
vraagstuk.
Mr. dr. A. van Gyn, merkte naar aan
leiding van het prae-advies van den heer
Hobson op, dat het logische vryhandelsar-
gument, dat by vryhandel algemeene werk
loosheid niet van langen duur kan zUn,
toch zyn volle kracht behoudt. De thans
heerschende werkloosheid zal sneller ver
dwijnen naarmate de regeeringssteun aan
werkloozen sneller wordt gelikwideerd.
Prof. Gothein (Duitschland) wees er op,
dat de malaise in Engeland en in de Ver-
eenigde Staten in de voornaamste plaats
het gevolg is van de omstandigheid, dat
Duitschland en andere landen met lage va
luta niet meer afnemen, omdat hun koop
kracht daartoe niet strekt, maar des te
meer moeten uitvoeren om aan hun finan-
cieele verplichtingen te voldoen. Tegen deze
dubbele drukkende werking baten geen be
schermende rechten, noch anti-dumping-
maatregelen. Het eenige redmiddel is sta
bilisatie der valuta, mede door het grootere
middel: herstel van het onbelemmerde vrye
handelsverkeer.
In de middagzitting was het woord aan
Prof. Dr. D. van Embden, die een interna
tionale steunverleening zou wenschen en
deze gesteld wenschte te zien onder de lei
ding van den Volkenbond.
Mej. Mr. van Dorp was van meening dat
de vrijhandel op den duur de werkloosheid
zal kunnen doen verdwynen.
Het geldvraagstuk raakt eveneens de
vryheidsidee en door het geldvraagstuk en
doordat van het goud-embargo. Het con
gres werd daarop verdaagd tot hedenmor
gen.
Het gemeentebestuur bood de congressis
ten daarop aan een avondfeest in het IJ-
paviljoen. De burgemeester, de heer W. de
Vlugt, hield een redevoering in het Fransch,
waarop spr. o. m. herinnerde aan het eerste
internationale congres voor den Vryhandel
te Londen gehouden in 19,08 en het tweede
te Antwerpen in 1910.
De burgemeester en mevr. De Vlugt» en
wethouders De Miranda, Wier$lejs ,eQ.Vjje-
gen onderhiélden zich den ganschan'avqnd
met de congresleden, onder wie vele voor
aanstaande personen uit buiten- en binnen-
TWEEDE KAMER.
Verg. van 18 Sept.
Voorzitter Mr. Dr. Kooien.
Aan den heer Wynkoop werd verlof ver
leend een interpellatie te houden én vragen
te richten aan den minister van Buiten*
landgche Zaken over eventueel te verleenen
steun aan de hongerende arbeiders en boe
ren van Sovjet-Rusland, in het byzonder
ook ovér de deelneming van Nederland aan
de internationale daarvoor te verleenen
credieten en in het algemeen over de hou
ding van Nederland, in dipldmatiek en in
handelsopzicht, ten opzichte van Sovjet-
Rusland.
De heer Marchant (v.d.) hield daarop
een interpellatie over de laatste reconstruc
tie van het 'Kabinet. Spr. ging in den breede
na de gebeuttenissen na 1B Juni en vroeg
wat de wyzigingen zyn in het beleid der Re
geering.
Spr. bracht hulde aan den heer de Geer
en hy twyfielt er niet aan, of de condities
die hy gesteld heeft, staan vast. Nu geen
klein gepruts va» bezuiniging, maar nu
gaat het mes er in, aldus spr. Helaas, by
Oorlog wordt weer alle» toegestaan wat
men wenschte. Het, resultaat daar is een ka
rakterloos compromis.
Heeft het Kabinetme* financieel pro
gram In welk opzicht wfl£ dit af van dat
van den heer De VriesT Het ontwerp-in-
voerrechten is ingetrokken. Ten aanzien
van de rijksuitkeering aan de gemeenten is
de toestand onduidelyk. Komt er een vloot
wet? Heeft Oorlog nog meer geld noodig?
Zal er bezuinigd worden op Onderwys, op
Woningbouw, op maatregelen tegen werk
loosheid? Is de wyziging van Hoofdstuk
VI der Grondwet ook een gevolg van het
overleg
Spr. hoopte dat de antwoorden duidelyk
en concreet zullen zyn en hy stelde deze
vragen:
1. Welke redenen hebben het Kabinet ge
noopt tot een collectief verzoek om ontslag
2. Wat is de' grond, waarop na de op
dracht van H. M. de Koningin aan den heer
Ruys de Beerenbpouck om een nieuwe voor
dracht te doen tot handhaving van het te
genwoordige kabinet, zy het voor zooveel
noodig, in gewyzigde samenstelling, de
handhaving van het kabinet in dezelfde sa
menstelling onmogelijk bleek?
3. Waarom bleef de wyziging beperkt tot
de vervanging van de ministers van Finan
ciën en van Oorlóg?
4. Op welke gronden bleek de vervanging
noodzakelyk:
a. van den minister van Financiën?
b. van d«n minister van Oorlog
6, Welke wijzigingen zyn er voor de re
constructie gekomen in program en beleid
van het kabinet, met name wat betreft de
departementen van Financiën en Oorlog?
De minister van Binnenlandsche Zaken,
de heer Ruys de Beerenbrouck,
beantwoordde den spreker.
Ad 1. Toen de regeling van den dienst
plicht geen genade vond in de oogen der
meerderheid, meende het kabinet zijn por
tefeuille1 ter beschikking' té móeten stellen
omdat die. aangelegenheid een gewichtig
deel betrdf van dé taak die het kabinet zich
had gesteld. Volgens parlementaire gewoon
te legde het dus zyn taak neer.
Ad 2. De minister van Oorlog kon uit den
aittl der zaak géén deel meer uitmaken van
het kabinet, toen dit zich schikte in de
noodzakelijkheid óm de regeering te blyven
voeren.
Herhaaldelijk teas gebleken dat de voor
stellen van minister de Vries niet steeds
op voldoende instemming by de Kamer kon
den rekenen. Eenmaal staande vóór recon
structie en ziende de moeilykheden van
's Ryks financiën, hield spr. met die om
standigheid rekening.
Ad 3. Behalve ten aanzien van die twéé
bewindslieden gaven de omstandigheden
geen aanleiding tot wyziging van het kabi
net (gelach).
Ad i. Deze vraag vindt haar beantwoor
ding in hetgeen ten aanzien van vraag 2 is
meegedeeld (gelach).
Ad. 5. De voorstellen en plannen van mi
nister Van Dyfe zyn aangekondigd in de
nota-' yan wyziging op den Dienstplichtwet,
terwyl die van den'minister De Geer in de
Millioenen-nota zullen worden meegedeeld.
De minister van Financiën, de heer De
Geer, wenschte «ven eerst iets te zeggen
over dé gemeentefinanciën. Hy betreurt de
houding van Mr. Marchant tegenover hem.
De voornaamste reden waarom spr. de
portefeuille heeft aanvaard, ligt juist in de
kwestie van de, gemeente-flnanciën. Had hy
thans afgewezen, dan had hy zwak ge
staan, omdat hy altijd voor definitieve re
geling heeft gestreden. Den dag van zyn
optreden heeft spr. den voorzitter reeds
uitgenoodigd om in de commissie op te tre
den. Het eenige verwyt kan zyn, dat spr.
in zyn noodontwerp niet genoeg overnam
uit zyn initiatief-ontwerp. Van de vier voor
name punten nam hy er dadelyk drie over.
Het vierde punt, het maximum-percentage,
kan spr. niet overnemen, in verband met
het ontbreken van een heffingslimiet.
Wat de militaire uitgaven betreft, waar
het snoeimeB in alle uitgaven gezet moet
worden, daar verklaart spr. dat daarvoor
ook en in de eerste plaats de militaire uit
gaven in aanmerking zullen komen. Dat
heeft hy als conditie gezegd en dat is hem
toegezegd door .minister van Oorlog.
Reeds nu is «en complex"van bezuinigingen
van 10 milliqen in bet vooruitzicht gesteld
in de nota van dien minister.
De heer, Marchant heeft dus geen recht
of reden aan spr. in dit opricht een verwyt
te maken.
De heer Marchant (v.d.) meende door
de nadere uiteenzetting van den minister
van Financiën niet tevreden te zyn gesteld.
Een feit is het, dat de Ver. van Ned. Ge
meenten allesbehalve tevreden is.
Waarom heeft de minister van Binnen
landsche Zaken zoo kort geéntwoord? Hy
was stellig bang te veel te zullen zeggen.
De coalitie-politiek ia in stryd met 'a lands
belang. Het kabinet is gezwicht voor de an
ti-revolutionaire party en de Katholieke
'party heeft volledig gecapituleerd. De coali
tie is het axioma en daarvoor wordt alles
opgeofferd. Maar dat zal niej kunnen bly
ven. Langzamerhand zullen buiten die coa
litie ook die groepen elkaar vinden die een
ander en beter beginsel hebben.
De staatkundige geschiedenis van de laat
ste maanden biedt geen gunstig beeld, maar
zy kan wellicht stof geven voor nadere
overweging van de verhoudingen.
De heer Troelatra (s.d.) achtte de
rede van minister Ruys de Beerenbrouck
hoogst teleurstellend.
De heer Dresselhuys (v.b.) betoog
de dat reconstructie de eenig mogelyke op
lossing van de crisis was, ook al acht hy
een uiterlyke reconstructie wel wat zeer
eenvoudig. Hy wacht de- troonrede af om
te zien of de inwendige reconstructie bevre
digend is, vooral in dien zin dat bezuinigd
zal worden. De legervoorstellen noemt hy
evenwel nu weder duur en slecht.
De heer Van de Laar (chr.-dem.) be
treurde dat de coalitiepolitiek moest voeren
tot een politieke oplossing der crisis en hy
bestrydt de coalitie, die het clericalisme
dient.
De heer Van den Tempel (s.d.) be
toogde dat minister De Geer het goede
standpunt inzake de gemeente-financiën
pry s gaf.
De heer Rutgers (a.r.) betoogde dat
de coalitie behalve om de eenheid van be
ginsel byeen moet blyven omdat ons land
een constitutioneele regeering moet hebben
en geen andere party groepeering kan re-
geeren, en dat aanblyven van het kabinet
geraden was omdat een ander kabinet niet
kan optreden.
Minister Ruys de Beerenbrouck
verklaarde zich bereid, nu blykt dat op uit
voerige mededeelingen wordt prys gesteld,
deze te verstrekken.
De vergadering werd daarop verdaagd
tot heden een uur.
BINNENLAND.
Gevaren van de bioscoop.
Ingediend is een wetsontwerp tot bestry-
ding van de zedelyke en maatschappelyke
gevaren van den bioscoop.
In de Memorie van Toelichting wordt her
innerd, dat by Kon. Besluit van 2 Nov. 1918
een Staatscommissie werd ingesteld, aan
welke werd opgedragen te onderzoeken, wel
ke maatregelen van overheidswege behoo-
ren te worden genomen om het zedelijk en
maatschappelyk gevaar te bestryden, dat
aan bioscoopvoorstellingen verbonden is.
De denkbeelden, die ten grondslag liggen
aan het rapport, dat de commissie heeft uit
gebracht, hebben de instemming van de Re
geering. Het aangeboden wetsontwerp en de
Memorie van Toelichting zyn dan ook ge
heel aan het rapport ontleend.
In art. 1 van het ontwerp wordt verboden
het geven in het openbaar van bioscoopvoor
stellingen te ondernemen, tenzy B. en W.
eene daartoe strekkende schriftelyke ver
gunning hebben verleend.
Deze vergunning wordt niet vereischt
voor:
la. de openbare bioscoopvoorstellingen
ten dienste van door den Minister van On
derwys, Kunsten en Wetenschappen aange
wezen inrichtingen van onderwys;
2a. andere bioscoopvoorstellingen, uitslui
tend betreffende onderwerpen van weten
schap, handel of nyverheid telkens met ver
lof van of vanwege den burgemeester te
geven.
De vergunning wordt alleen geweigerd
indien:
la. te duchten is, dat de aanvrager de be
palingen van deze wet niet zal nakomen;
2o. de plaats, waar de voorstellingen zul
len worden gegeven, niet voldoet aan de by
verordening gestelde of, by gebreke daarvan
door B. en W. redelykerwys te stellen
eischen van veiligheid, gezondheid en zede-
lykheid;
3o. nog geen vijf jaren zyn verstreken se
dert een aan den aanvrager ingevolge de
wet verleende vergunning is ingetrokken.
Een besluit tot weigering van de vergun
ning vermeldt de gronden waarop het rust.
Het wordt niet genomen, dan nadat de be-
langhebende in de gelegenheid is gesteld om
door of vanwege Burgemeester en Wethou
ders te worden gehoord. Tegen de weige
ring kan de belanghebbende binnen een
maand na de dagteekening van het besluit
by Gedeputeerde Staten in beroep komen.
Ter bestryding van de kosten van admini
stratie en toezicht betaalt de houder .ter
zake van de hem verleende schriftelyke •er-
gunning by de uitreiking daarvan en vervol
gens in de eerste maand van elk volgetid
kalenderjaar een recht, waarvan het bedrag
door de Kroon wordt vastgesteld.
De vergunning kan door B. en W. worden
ingetrokken, indien omstandigheden zich
voordoen op grond waarvan indien zy vroe
ger bekend of te duchten waren geweest,
de vergunning zou zyn geweigerd en indien
blijkt, dat er binnen vyf jaren na een waar
schuwing wegens het niet voldoen aan de
voorschriften der wet of na een schorsing
deswege andermaal termen tot waarschu
wing of schorsing zouden zyn.
Geen films worden in het openbaar ver
toond dan indien en voor zoover zy door de
centrale commissie voor openbare vertoo
ning zyn toegelaten. Geen films worden
door de centrale commissie voor openbare
vertooning toegelaten, indien er voor zoover
zy naar het oordeel der commissie in stryd
zyn met de goede zeden of de openbare
orde.
By openbare bioscoopvoorstellingen toe
gankelijk voor of by gewoond door kinderen
te wier aanzien niet voldoende aannemelyk
is, dat zy den leeftyd van veertien jaren
hebben bereikt, worden uitsluitend films
vertoond indien en voorzoover die door de
centrale commissie geschikt voor kinderen
jonger dan veertien jaren zyn bevonden.
By openbare bioscoópvertooningen toe
gankelijk voor of by gewoond door jeugdige
personen van veertien jaren of daarboven,
te wier aanzien niet voldoende aannemelyk
is dat zy den leeftyd van achttien jaren heb
ben bereikt, worden uitsluitend films ver
toond, indien en voor zoover die door de
centrale commissie toelaatbaar voor jeug
dige personen tusschen veertien en achttien
jaren of geschikt voor kinderen beneden de
veertien jaren zyn bevonden.
In afwijking van de voorgaande bepalin
gen zyn houders van vergunningen naar re
gelen, door de centrale commissie te stellen
bevoegd in spoedeischende gevallen films
betreffende onderwerpen van actueel belang
te vertoonen vóórdat deze aan het oordeel
der commissie zyn onderworpen.
Overtreding van art. 1, eerste lid, wordt
gestraft met hephtenis van ten hoogste twee
maanden of geldboete van ten hoogste twee
duizend gulden.
Filmkeuringen.
De beer Ter Hall heeft den Minister van
Binnenlandsche Zaken de volgende vragen
gesteld:
I. Is het den Minister bekend: a. dat
door verschillende plaatselijke bioscoop
commissies by het keuren der films op
zeer eigenaardige wyze wordt te werk ge
gaan? b. dat <ut in het byzonder te Ajm-
bterdam het geval is. Waar een der met
dit werk belaste autoriteiten zeer wille
keurig optreedt? c. dat het meermalen
voo roomt, dat in een stad een film door de
bioscoopcommissie wordt aigekeurd, welke
zelfde film elders is goedgekeurd, welk ge
val zich o.a. heeft voorgedaan te Amster
dam, den Haag, Rotterdam. Leiden,
Utrecht, Haarlem?
II. Acht de Minister het niet noodza
kelijk aan deze misstanden ten spoedigste
een einde te maken?
De Engelsche officieren naar het Loo.
'De commandant en eenige officieren van
het Engelsche eskader zyn Maandagmid
dag op het Loo ontvangen door de Konin
gin, in tegenwoordigheid van den Frms,
De schout by nacht H. Hodges, was ver
gezeld van de volgende officieren: cap
tain Arthur K. Betty, van de „Wallace"
en commandant van de eerste flottdie tor
pedojagers; capt. Alfred Norman, flag
captain; lieutenant commander Edward p.
Goldsmith, lieutenant Gerald H. Warner,
Hag-lieutenant.
■By de ontvangst waren tevens tegen
woordig de Britsche marine-attaché Eric
L. W'harton.en de luitenant ter zeer le ld.
J. Th. A. J. Bruinsma, toegevoegd aan
schout by nacht Hodges.
Na afloop van de ontvangst werd den
Engelschen officieren een thé aangeboden.
Terugkeer van den afgetreden Gouverneur.
Generaal.
'De oud-landvoogd, van Ned-Indië, graaf
van Limburg Stirum, en zyn echtgenoote
zyn gisternacht met de Rotterdam van de
Holland-Amerika-lyn in het moederland
teruggekeerd. Eenigen tyd vóór het uur
van ontscheping begaven zich ter begroe
ting aan boord de kamerheer iJj.d. Baron
Sweerts de Landas Wyborgh, en de heer
Van Voorthuysen, administrateur, chef der
lVde afdeeling aan het Departement van
Koloniën, ter verwelkoming van het echt
paar namens de Koningin en den Minister
van Koloniën. Daarby voegden zich de vice-
admiraal Bron, oud-commandant van de
Zeemacht in Ned.-Indië, en mevrouw Bron;
de oud-legercommandant generaal van Riet
schoten, prof. Carpentier Alting en de oud.
leden van den Raad van Ned.-Indië Lief-
rinck en Hulshoff Pol. Ook was er een de
putatie van de Indische Vereeniging, be
staande uit: mevrouw Sjaaf, en de heeren
Moh. Sjaaf, Raden Sortomo, Raden Soe-
ratmo, Mas Dardjito, Mas Sardjono, Raden
Mas Noto Soeroto en Mas Herman Karto-
wisastro.
In de salon, waar de heer en mevrouw
Van Stirum deze dames en heeren ontvin
gen, waren voorts een aantal bloemstukken
bezorgd als de geurige en kleurige wel
komstboden van vele zyden den in het moe.
derland teruggekeerden aangeboden.
De werkloosheid in Groningen.
De heer Kolthek heeft den Minister vin
Arbeid gevraagd of de burgemeesters van
een aantal gemeenten in de provincie Gro
ningen, o.a. van Hoogezand, Sappemeer,
Veendam, Onstwedde en Nieuwe Pekela
hem een gezamenlijk adres hehben gezon
den met betrekking tot de voorziening in
den toestand van de werkloozen in dat ge
deelte van de provincie Groningen, in welk
adres is geadviseerd omtrent het te beta
len loon aan werklooze arbeiders, aan wie
door werkverschaffing arbeid wordt ver
strekt.
Is het juist, dat dit adres en advies is
vastgesteld en verzonden, zonder dat de
gemeentebesturen en gemeenteraden dien
aangaande zijn geraadpleegd en wil de Mi
nister dit adres voor de Kamer ter visie
leggen?
Het derde Binnenscheepvaartoongres.
Oip 28 en 29^ dezer zal te Rotterdam het
derde bannenscbeepvaart-congres worden
gehouden.
Het voorloopög programma luidt Ms
volgt:
September des avonds acht uur, sa
menkomst der deelnemers in het gebouw
der officieren-eocieteit in het Park.
28 September, des voormiddags half tien
opening van het congres en le vergade
ring.
Des namiddags voortzetting, gevolgd
door een bezoek aan het stadhuis. Des na
middags hailf zeven gemeenschappelijke
maal tyd in de Diergaarde.
29 September, des voormiddag» half tien:
2e vergadering. Des namiddags half een:
boottocht door de haven, aangeboden door
de reederii J. A. v. <L Schuyt. Na afloop
voortzetting van het congres en sluiting.
De praeadviezen die zullen worden be
handeld zijn:
1. Verlichting van en seinen op brug
gen en sluizen, G. S. Vlieger en J. van
lJzerlooy.
2. Nieuwe kanalen in verband met
drooglegging Zuiderzee, A. W. Bos en mr.
H. Smeenge.
3. Geldersche Vallei uit economisch
oogpunt, W. J. van Haren Noman.
4. De noodzakelijkheid eener regeding
voor het onderwys aan schipperskinderen,
de voorwaarden waaraan dit moet voldoen
en in verband daarmede leerplicht voor
schipperskinderen, J. v. d. Molen en J. Poet.
6. Nederlandsche sluizen, H. Bakker en
P. J. Varekamp.
Aianvaringsrecht, mr. H. Mulderye.
7. Binnenscheepvaart, J. Porte em mr.
G. H. A. Grosheide.
UIT DE PERS.
De Rotterdamsche wethouders-crisis.
Naar „Het Volk" verneemt zal de ver
gadering van de Rotterdamsche federatie
der S. D. A. P., waar een beslissing ge
nomen zal worden in zake het aftreden
van de beide sociaal-democratische wethou
ders, op a.s. Vrijdagavond worden gehou
den.
In een onderhoud, dat de Rotterdamsche
correspondent van „Het Volk'.' heeft gehad
met den beer A. B. de Zeeuw, die evenals
de heer Heijkoop zyn wethouderszetel ter
l «schikking heeft gesteld, heeft de heer
jie Zeeuw op de vraag, wat hy dacht over
1 et verdere beloop, geantwoord1:
,<AJs onze fractie buiten het college
..taat, dan zal in verband met de ge1
oerde debatten in den raad het college
.ingevuld moeten worden met een Vrii-
Jieidsbonder in de eerste plaats komt de
aer De Meester in aanmerking en een
christelyk-ihistoriBch of anti-revolutionnadr
lid. Wy zullen onze positie s/eer innemen,
Ktoals we die tot 1919 hadden. Toen wer-
■itu we buiten het college gehouden en dit
>pl reden beteekent natuurliik niets anders
dan dat men ons er nu buiten sluit. De
steikste party in den raad, bestaande uit
oen gesloten fractie van 19 man. die veel
op haar program heeft staan, dat mede
■Jen steun iheeft van de arbeiders-kiezers,
speciaal ook in de roomsche gelederen,
wordt zoo dus in de stelling van zuivere
cppositie geplaatst, terwijl het werkplan
dan natuurlijk in scherven ligt. De heeren
verlangen blijkbaar oorlog, welnu, dat de
sociaal-democraten daar niet ha.np> voor
zijn, weten ze wel!"
GEMENGDE BERICHTEN.
Hevige brand te Leidschendam.
Naar het Vad. meldt is de Haagsche
brandweer onder bevel van ondercommén-
óant Sipoelstra met twee spuiten groot ma
teriaal uitgerukt naar Leidschendam. om
daar hulp te verleenen bij een grooten
brand.
Het bleek dat het vuur woedde in de
maalderij van den meel- en graanhandel
der firma N. Blonk en Zonen. De maal
derij is geheel uitgebrand. Het vuur vond
natuurlijk ruimschoots voedsel in de licht
brandbare voorraden graan, hooi, stroo,
enz. en er was dan ook geen blusschen aan.
De hevige wind was een leelijke factor.
Vermoed wordt dat de brand is ontstaan
door een ontploffing.
Te circa halfeen was men het vuur mees
ter, dioch van de maalderij waa toen niet
veel meer over.
De Storm.
B ijden hevigen N.W. storm van Maan
dag in den vroegen morgen, werd de ijze
ren aak Louise Palmier, uit Antwerpen,
geladen met slakkenmeel en bestemd naar
Leur (bij Breda), op de O os ter-Schelde, ter
hoogte van het Schaar, op een zandbank
geworpen, nadat de luiken over boord wa
ren geslagen, waardoor het schip vol wa
ter liep. De schipper V. Wijne en zyn zoon
konden zich nog bergen, door op de giek
te gaan staan en zich vast te houden aan
den mast. Ze hadden ook nog tijd gettiad
een reddingsgordel te grijpen. In dezen
penibelen toestand hebben zii ruim drie
uur moeten doorbrengen. Pogingen tot
hulp zijn gedaan door de stoomboot „De
Telegraaf", de Middelburgsche boot en „De
Valk", en „ten leste en ten beste" door
zes wakkere schippers uit de gemeente Sta-
venisse, die het voorrecht hadden, de beide
opvarenden uit hiun gevaarlijke positie te
redden en behouden aan den wal te bren
gen. Ter wille der volledigheid dient ver
meld, dat zij het gezonken schip hoogst
waarschijnlijk niet hadden bereikt, als zii
door „De Valk" niet op fleeptouw waren
genomen.
Er zal worden getracht het gezonken
schip, dat weinig averij heeft bekomen,
leeg te pompen en af te brengen. Verze
kering dekfde schade.
Een ijzeren tweemast-aak, die ook de
noodvlag had geheschen, kon hij het
draaien van den wind nog van den dijk af
komen.
Het schip, door „de Telegraaf" losgela
ten, dat ook op den dijk was geloopen,
werd later door dezelfde Telegraaf weer
afgebracht
Onvoorzichtig.
Te Nijmegen, op den Berg eo Dalschen-
iweg, sprong Zondagmiddag d-2 28-jar:ge
magazynkneoht G. A. Joraa van den in
volle vaart zynden motorwagen van de
electrische tram, meldt de N. R. Ct. Hii
werd door een bijwagen overreden en over
leed op den weg.
Noodlottige twist.
Zondagavond ging een bewoner van de
Vüetstraat te Rotterdam op bezoek bij zijn
moeder in de Pootstraat Hü trof de oude
vrouw niet thuis en wilde reeds weer heen
gaan, toen hij met den bovenbuurman
twist kreeg over de opengelaten straat
deur. De ruzie werd op straat voortgezet
en de bezoeker, een jonge ma.% houtbe
werker van zijn vak, maikte zich op een
oogeflhük zoo driftig, dat hy don twh,v
maker een stomp in 't geiaat gaf. Deze
sloeg daarop achterover, bekwyjn een
wonde aan 't achterhoofd en bleef bewus
teloos liggen. Per raderbrancard werd de
bewustelooae, die 63 jaar is. naar het zie
kenhuis aan den Bergweg overgebracht,
waar hyzonder tot bewustzijn te komen,
's nachts overleed
Overwerkeonfiict.
De firma A. J. ten Hoopan Zn. te
Rotterdam, maakte Vrijdag bekend, dat
gedurende 1% maand 5V4 uur per week
moest worden overgewerkt. Zaterdag ver
gaderden de arbeiders mee de hoofdbestu
ren der texfcielonganisaties en besloten de
firma te verzoeken het overwerk een week
uit te stellen om nader met de hoofdbe
sturen en met de Arbeidsinspectie te be
raadslagen. Dit verzoek Is niet toegestaan.
De arbeiders besloten nu hedenmorgen op
-den gewonen tijd naar de fabriek te gaan
in plaats van een half uur vroeger. Ze
waden nu de poort gesloten.
Moordaanslag bij Alkmaar.
Te St. Maartensbrug heeft gisteren, vol-
Wns de Tel., een afschuwelijke moondaan-
•Ing plaats gehad. De 20-jarige Trijntje B.
had omgang met een jongeling, welke om
gang de jalousie van den knecht opwekte.
Het meisje was met haar vrijer den ge-
heelen nacht naar de kermis geweest en
deed daarom overdag een slaapje. Terwijl
alleen thuis was (haar verwanten war
wn naar de kermis), kwam plotseliiw bij
den knecht, die aan het houthakken was.
bet denkbeeld op het meisje te vermoor
den. Onder de woorden: „Als ik je niet
bjjg, zal h« je ook niet hebben", bracht
ril het meisje 3 slagen met een blij toe,
waarvan twee op dezelfde plaats op het
hoofd, zoodat de hersenen naar buiten
kwamen. Na zün daad trachtte hü nog niet
te noemen handelingen met haar te plegen.
Toen hü tot beginning kwam. wilde hü
zich ophangen, doch op het laatste oogen
blik ontibrak hem daartoe de moed. Hü
fietste naar Alkmaar, gaf zich bü de po
litie aan en deed een omstandig verhaal
van het gebeurde. Vervolgens werd hü in
het Huis van Bewaring opgeslottn. Het
meisje is naar het St. Elisabethagesticht
te Alkmaar vervoerd; haar toestand geeft
weinig hoop op herstel.
Tjotter omgeslagen.
Zondagmiddag werd, naar het N. v. d. D.
meldt, van het motorjacht van den heer
Kaman uit Amsterdam „de Amphi" opge
merkt, dat een tjottertje het met den ster
ken wind te kwaad kreeg, juist op een
kwaad punt bü het Kagermeer, onder War
mond.
Van het sein „zeilen strijken" had het
gezelschap van 2 heeren en 2 dames uit
Leiden afkomstig, geen begrip, en toen de
„Amphi" bijdraaide lag het vaartuig to
taal om.
De echtgenoote van den kapitein nam
het stuurrad en met de grootste krachts
inspanning en onder de moeilijkste om
standigheden van wind en gpif, bracht de
kapitein drie personen aan booixl'. De
laatste dame kwam veel later onder het
omgeslagen vaartuig vandaan, en werd
half bewusteloos aan boord gesjord.
<pe drenkelingen werden, daar alle an
dere hulp ver was, verpleegd door de ka
piteinsvrouw, die de eene dame ook weer
totbewustzün bracht, en op hun verzoek
werd vervolgens naar Leiden gestoomd.
Het zeiilvaartudg is later door een paar
roeiers geborgen.
Het kloeke optreden van kapdtein Los
en diens vrouw verdient allen lof.
Woest rüden.
Te Eist (U.) werd G. Droet, die naast
rijn paard liep, door een in razende vaart
ry'dend motorrijwiel met zijspan aangere
den, waarbij hem het linker-onderbeen to
taal verbrijzeld werd. Na voorloopig ver
bonden te zün werd de ongelukkige naar
Utrecht vervoerd. De motorriider reed
kalmpjes door naar Amerongen. Te Ame-
rongen echter werd hij na telefonische
waarschuwing aangehouden, waarna pro
ces-verbaal werd opgemaakt.
Op den Haagweg onder Rü'swyk is gis
ternacht een tilbury waarin de heer en mej.
Van der Veen uit 's-Gravenhage een toer
tje maakten, aangereden door een onbe
kend gebleven automobilist, die met groote
snelheid reed. De inzittenden werden over
den weg geslingerd en werden ernstig ge
wond met een auto die passeerde naar het
Ziekenhuis Bethel te Delft vervoerd.
De tilbury werd vernield, het paard bleef
ongedeerd.
De Ryswü'ksche police stelt een ernstig
onderzoek in naar den woesten rijder, die
zonder zich ergens om te bekommeren ia
doorgereden.'
MARKTBERICHTEN.
Kaasmarkt.
WOERDEN, 14 Sept. 1921.
Aanvoer 269 partyen. Prys Goudsche
kaas le soort 7176, 2e soort 6669;
le soort met Ryksmerk ƒ6776. Handel
matig.
Coöp. Tuiniersvereeniging
„Gouda en Omstreken".
GOUDA, 13 September 1921.
Snyboonen le soort ƒ4286, id. 2e soort
160, Stokboonen 6181, Trosboonen
7080, Stamboonen 3663, Spekboonen
2741, Pronkboonen 2643, Tomaten A
4—9.20, id. B ƒ3.70—6.10, id. C ƒ3.60—
6.10, id. bonken ƒ3, id. kriel ƒ0.10, id. rüp
3—6, per 100 KG.; Komkommers le soort
9.90—12.60, id. 2e soort 6.70--8.10, id. 3e
soort ƒ1.90—6, id. gele ƒ416, Bloemkool
159, Groene savoye kool 211, id.
gele ƒ317, per 100 stuks; gele savoye
kool ƒ8.1010.40, Roode kool ƒ46.60,
Witte kooi ƒ4—6.60, Spitskool 6.80, per
100 K.G.; Boerekool 23, per 100 stuks;
Spruitkool ƒ29, per 100 K.G.; Andy vie le
soort f-6—8.50, id. 2e soort /0k60—6.90,
Kropsla le soort ƒ7.1011, id. 2e soort
1.706, per 100 stuks; Slavellen 0.30
0.33, per kist; Postelein ƒ5.1016.30, Spi
nazie ƒ1832, per 100 'K.G.; Zuring ƒ0.20
0.34, per Iriat; Peen 920.20, Prei 4.90
—6.80, Peterselie /0.20-1.70, Radys ƒ1.60
—3.40, Selderie 1—2.30, Kroten ƒ4.10—
7120, per 100 bos; Kroten 2.60-8.70, Uien
ƒ8—10.60, id. klein 6—7.70, Peen ƒ6—
6.80, Sjalotten ƒ7.30—8, Knolrapen 5
6.20,, per 100 K.G.; Augurken fijn ƒ1.48
1.52, per mandje; id. 0.40, id. fyn basterd,
ƒ0.23, id. basterd ƒ0.110.16, id. grof ƒ0.06
0.11, per K.G.; Aardappelen ƒ5.80—6.60,
Klei peren ƒ15, Bergamot ƒ13—21, Gieser
Wildeman 13, Klaasjes 12, St. Germain
1016, Conseiller de la Cour 26, Beurré
Clairgeau 27, Beurré Hardy 27, Willi
am 1723, Rietperen 6, Bonne Louise
39—49, Pippeling 1113, Schy vers 13,
Keizer Alexander ƒ21, per 100 K.G.; Meloe
nen ƒ0.121, per stuk; Aardbeien 0.59,
per pond.
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
Stv. My. Nederland.
Kangean (uitr.) pass. 12 Sept. Ouessant.
Holland Zuid-Afrika lyn.
Rietfcntein (uitr.) vertr. 13 Sept. v.
Kaapstad.
Holland O.-Azië lyn
Aibireo (thuisr.) arr. 12 Sept. te Santos.
Mierak, arr. 12 Sept. v. Rotterd. te Ham
burg.
Stv. My. Oceaan.
Teenkai, v. A'dam n. Java, arr. 10 Sept
te Sabang.
Teiresiag, v. Japan n. R'dam, arr. 11
Sept. te Suez.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Hoogste stand 767.2 te
Laagste stand 745.7 te Haparanda.
Verwachting tot den volgenden dag:
Aanvankelyk matige Westelyke wind, la
ter krimpend en tijdelijk afnemend, aan
vankelyk gedeeltelyk, later zwaarbewolkt,
waarschynlyk met regen dee ochtends, iets
koeler.
GOUDA, 14 September 1921.
Aanvrage krachtens de Hinderwet.
B. en W. van Gouda brengen ter algemee
ne kennis, dat op de Secretarie ter visie is
gelegd een verzoek met bülagen van A. Dek
ker en Zonen te Gouda, om vergunning tot
het plaatsen van een electromotor van 4
P.K. voor het in beweging brengen van een
hakselmachine ter bereiding van veevoeder,
in het perceel gelegen Vest no. 35; Vvdan-
traal bekend Sectie D. no. 2173.
Op Dinsdag den 27 September 1921, des
namiddags ten 1*4 ure is op het Raadhuis
gelegenheid om bezwaren tegen de gevraag
de vergunning in te brengen; gedurende drie
dagen vóór dien dag kan op de Secretarie
der gemeente van de ter zake ingekomen
schrifturen worden kennis genomen.
Vischconcours.
Zondag hield de vereeniging de Bliek een
kasconcours; de prijzen werden behaald als
volgt:
le pr. F .v. d. Post, 2e C. de Bruin, 3e J.
v. Bergen, 4e P. Perdük, 6« T. v. Hemert,
6e K. Verwaal, 7e H. Heus, 8e H. I. Dühr,
9e H. Wiezer, 10e H. Idsinga, lie A. C. v.
Jaarsveld, 12e P. v. Bergen, 13e J v. Gro
ningen, 14e J .de Ouden, 16e A. J. Dühr, 16e
G. v. Uunen, 17e G. IJsselstijn, 18e C. J.
Donk, 19e Jac. Holthuyzen, 20e L. C. Lau
rier, 21e C. v. Wyk, 22e C. M. Holthuyzen,
23e C. de Jong, 24e Jan Heus, 26e C. v
Uunen, 26e W. v. Bergen, 27e H. v. Hattem'
28e C. Gelderblom, 29e A. Meyer, 30e F.
Donk, 31e J. v. d. Heuvel, 32e A. J. Maart-
chalkerweerd, 33e T. Heus, 84e F. Stouthard.
Eere-pryzen, geschonken door D. Bouwer,
N. N., N. N., en Maarschalkerweerd, werden
behaald door C. v. Wyk, C. de Bruin, T. v.
Hemert en A C. v. Jaarsveld
Eerepryzen behaalden C. v. Wyk, C. de
Bruin, T. v. Hemert en A. C. v. Jaarsveld.
BERKENWOUDE.
Aan den cursus voor verpleging van
kraamvrouwen en zuigelingen, wordt hier
door 17 vrouwen of jonge dames deelgeno
men. Leidster is mej. Wyaardh.
Voor de betrekking v«ui onderwijzeres aan
de openbare school alhier hebben zich 10
sollicitanten aangemeld.
BOSKOOP.
De Raad dezer gemeente kwam Maandag
12 dezer des avonds 8 uur in spoedeischen
de openbare vergadering büeen.
Met den Voorzitter, den heer W. Duval
Slothouwer, waren tegenwoordig alle leden
behalve met kennisgeving de heeren van
den Broek en Guidemond, en zonder kennis
geving de heer Loef.
De Voorzitter deed voorlezing van een
schrijven van B. en W., waarin deze voor
stellen, in verband met de heerschende
werkloosheid:
le. Hen te machtigen om aan den Minis
ter van Arbeid ter goedkeuring voor te leg
gen:
a. een plan tot verdere verbreeding van de
Züde tot het punt waar eventueel het sta
tion zal komen;
b. een plan tot ophooging van het gemeen-
telük terrein aan de Zuidkade, inbegrepen
den aanleg van een verbindingsweg tus
schen Zuidkade en Züde, waarvoor vernieu
wing van de gasleiding in de Zyde door aan
leg van een nieuwe buisleiding in den nieu
wen verbindingsweg, zou worden voorko
men, een. en ander vergezeld van de noodige
kostenberekeningen en andere gegevens
voor de beoordeeling van de plannen noodig.
II. Hen te machtigen reeds thans een
commissie van advieB voor de steunverlee
ning, voorloopig uit drie leden bestaande in
het ieven te roepen, opdat op den voet der
aangeboden outwerp-regeling, met het ver
leenen van den noodigen onderstand, een
aanvang kan worden gemaakt, en hen daar
voor, met intrekking van 't Raadsbesluit
van 8 dezer voorloopig een crediet te verlee
nen van ƒ2000.
Voorts las de Voorzitter voor de ontwerp-
steunregeling voor werklooze „uitgetrok
ken" en met-georganiseerde boomkweekers
en verschillende missiven, welke in- verband
met deze aangelegenheid zün verzonden.
De Voorzitter stelde voor om in geheime
zitting over te gaan, waartoe werd beslo
ten.
De heer Boekraad zeide voor werkver
schaffing te zün, doch vindt het plan tot op
hooging van het gemeentelük terrein aan de
Zuidkade niet aanbevelenswaardig. Het plan
tot demping van de Zü'de wel. Ingeval van
verschaffing van arbeid van gemeentewege
zou hy gaarne zien, dat de levering van
materialen, hiervoor benoodigd, werd aanbe
steed. Hü stelde voor om het plan tot ophoo
ging van het gemeentelyk terrein aan de
Zuidkade uit het voorstel van B. en W. te
doen vervallen.
De heer Noest meende, dat een woord
van dank aan B. en W. voor hun spoedig in
grijpen ter bestrijding van de werkloosheid
hier wel op zyn plaats ia Hü bracht in her
innering, dat indertyd vele bewoners aan de
buitenzijde der gemeente hebben verzocht
om op het buizennet der gasfabriek en wa
terleiding te worden aangesloten, doch dat
toenmaals is afgestuit op de duurte der ma
terialen. Nu thans echter de prijzen dalen,
zou hy het op pry8 stellen, indien de gedane
verzoeken in behandeling werden genomen.
De heer Brand merkte nog op, dat hy het
niet eens is met het voorstel van den heer
Boekraad om het plan tot ophooging van het
gemeentelük terrein aan de Zuidkade van de
agenda te schrappen.
Het voorstel van den heer Boekraad vond
geen ondersteuning, waarna de voorstellen
van B. en W. werden aangenomen.
MOORDRECHT.
Van den landbouwer v. d. B. alhier, zün
2 rijwielen ontvreemd. Van de daders geen
spoor.
Aan de geitenfokvereeniging alhier is van
gemeentewege een subsidie verleend van
5-
STOLWIJK.
In de uitstalkast van den winkel „De Ver
scheidenheid" van den heer B. NatsÜl op het
dorpsplein alhier prijkte voor reclame een
gele pompoen van een reusachtige grootte.
Zjj is uit de kweekerü van den heer Bott
alhier afkpmstig en weegt niet minder dan
45 pond. Aan dezelfde plant waaraan deze
gegroeid was, kwam er nog een voor, die
ruim 50 pond woog.
WADDINXVEEN.
Met ingang van 1 October is benoemd
voor den duur 1 Oct.31 Dec. 1921 tot assis
tent by de pathologie aan de Ryksuniversi-
teit te Leiden de heer W. J. Bruins Slot,
alhier.
D* groot* LindtaouwtentoontUIIIng
t* Zogwurt
B(j de officieels opening der Landbouw
tentoonstelling: door den Directeur-Gene
raal van Landbouw, Dr. P. van Hoek. wa
ren gisteren o.a. tegenwoordig de heeren
I. J. G. Kakebeeke, inspecteur van den
landbouw; vrof. dr. H. Remmelts, inspec
teur van de veearUenykondigen dienst; dr
K. H. M. v. d. Zande, inspecteur bü het
landbouwonderwiis; J. v. ci. Koogti. voor
zitter van de Hollandsche Mü. voor Land
bouw; den heer F. S. G. Bos, burgemees
ter van Zoetermeer-Zegwaart; J. Sonne-
veld. wethouder; den heer Joh. de Veer.
secretaris van het dagelijksch bestuur voor
de tentoonstelling en anderen.
Deee tentoonstelling mag zich wuarlük
niet verheugen in een goede weersgesteld
heid, die voor het slagen van een dergelüke
expositie een eerste eisch is. Het samen
treffen dezer tentoonstelling met de Pluim
vee-tentoonstelling in den Haag en de
Zeeuwsche tentoonstelling en de Jaarbeurs
is ook niet bevorderlyk voor het bezoek.
Niettemin,, het bestuur blüft optimistisch
en wy wenschen het gaarne toe dat de
groote inspanning die het zich heeft ge
geven ora een waariük goede tentoonstel-
ling te organiseeren, met succes zal wor
den bekroond.
In aansluiting op hetgeen wü omtrent
de tentoonstelling meldden, thans nog het
volgende:
Een groot houten gebouw bevat de af-
deeung wetenschap. Daar exposeeren de
boefemidschool, de Nationale Vereeniging
tot Bevordering van de Paardenfokkerü,
het Nederlandsch Rundveestainboek. de
onderlinge verzekering ...Land- en Tuin
bouw". de Hollandsche Maatschappü van
Landbouw, de Veeartseny kundige Dienst
en de Rüksseruminrichting te Rotterdam.
Ook de bouwkunde op landbouwgebied
j* ifr verte*enw<>orcligd met plans en mo
dellen van boerderijen en gebouwen, waar
in de landbouwbedrijven en de zuivelberei
ding worden uitgeoefend. Op een kaart
zün de verschillende stam boekvereenig in-
gen aangegeven, die hier verscheidene sta
tistieken uitstallen en afbeeldingen van
prachtexemplaren paarden en vee.
JSen zeer merkwaardige afdeeling is die
van de veeartsenijkunde. Door grafische
voorstellingen geeft men daar een over
zicht van höt beloop der veeziekte mond
en klauwzeer en de wüze waarop deze be
streden werd door het afmaken van aan
getaste dieren en de isoleecipg. Dom ruit
blükt dat het mond- en klauwzeer in de
jaren 1916 tot '18 niet is voorgekomen,
dank zü de maatregelen door den toen-
maligen Minister Posthuma genomen.
-d<t> In het einde
van 1918 kon geen geld meer worden toe
gestaan om besmette dieren te onteigenen
en af te maken en dukUlük geeft de gra
fische schaal aan. hoe toen de ziekte weer
toenam. Op een landkaart wordt aangege
ven de loop van de besmetting, die van
's Hertogenbosch uit begon en zich ver
breidde tot in Zuid- en Noord-Holland toe.
doch overal waar men met afinaken be
gon werd de verbreiding der ziekte tegen
gehouden. Deze epidemie duurde van Maart
tot Augustus 1916.
Behalve de kaarten en grafische voor
stellingen laat deze afdeeling ook de ziek
teverschijnselen zien. door verschilende In
wendige organen van zieke en daarnaast
ter vergelijking van gezonde dieren. Deze
organen rijn in stopflesachen op sterk wa
ter of in kleine vitrines, met gelatine ge
vuld. Op dezelfde wijze kan men ook bü
de uitwerking van den kwaden droes bü
paarden nagaan.
■Laat men hier de ziekteverschijnselen
aien, iets verder demonstreert de Rüksse
ruminrichting de geneesmiddelen en.
nog beter, de middelen ter voorkoming
door een groot aantal entstoffen en pata-
logische praeparaten. Een micro-fotogra
fische plaat vertoont voorts de verschil
lende bacteriën, die in het vee worden aan
getroffen. Een andere uitstalling geeft
modellen van uitvoerstempels voor ge
slachte dieren, benevens foto's van slacht
huizen vóór en na de invoering der wet
op de vleeschkeunng van 1907, teneinde de
gunstige uitwerking van die wet m beeld
te brengen.
De zuivelfabrieken stallen hier verder
haar producten uit en de Kykazuivelcon-
suienten geven er een overzicht van hun
werkzaayiheden. Ook exposeert hier de
Rijks Landbouw-Winterschool te Dordrecht
en het Rükszuiveistation, terwül er verder
nog een mzending is van den Pianten-
zaektekundigen Dienst
Een ander gedeelte van het gebouw doet
zien wat de akkerbouw oplevert en wat er
gedaan wordt tot veredeling van gewas
sen en tot het verkrijgen van zuivere teelt,
waarby ook verschillende meststoffen zijn
uitgestald als Chxla-salpeter en Elzasser
kalizouten. De Zaai-zaadvereeniging te
Anna Paul ow na heeft hier mede een uit
stalling en dan is er oog nog een inzending
van griendproducten. Verschillende soorten
hout te gebruiken voor de industrie en
voor dykaaaleg. Verscheidene schapenfok-
kers uit Noord-Holland stallen hier hun
monsters wol uit en ten slotte zün er nog
acht inzendingen van hoefijzers, terwül
er tijdens de tentoonatelU-%- ook een wed
strijd in hoefbeslag wordt gehouden.
Galvé uit Delft laat in een eigen tent
zien hoe van het eenvoudige aard nootje
de fyne sp ij «olie en ook de lijnkoeken wor
den gefabriceerd en in een aparte stal
staan prachtexemplaren van vee. dat met
Calvé'e lijnkoeken wordt gevoed.
Het euivelg©bouw geeft te zien van al
lee wat de zuivelindustrie oplevert Sma
kelijke uitstalling en bloemversie ringen
verhoogen hier de aantrekkelijkheid van
het geheel. Ook staat hier een moquette
van de groote fabriek van den Bond van
kaasproducemten te Gouda. De Oiiefabriek
te Delft ateit hier eveneens haar voort
brengselen uit en hetzelfde doet „De Zout
keet" te Leiden.
De firma Twynstra te Akknun heeft een
afzonderlyke tent, wa^in zij haar lijnkoe
ken en oliefabnkaten uitstalt.
Verderop is «en tent met kleinere land
bouwwerktuigen. waarin ook een inieniting
ie van draineer buizen voor de afwatering
van laiwieryen.
In andere gebouwen zün diverse inzen
dingen fruit en bloemen uit Boekoop,
voorts een fraaie collectie pluimvee en een
zeer belangryke inzending konijnen, hmg-
ooren in alle mogelyke soorten, heele
kleine diertjes, maar oo kolossale beesten.
Men vertelde ons dat er exemplaren van
deze dieren zün. die een handelswaarde
van 100.— vertegenwoordigen.
De groote collectie landbouwwerktuigen,
waarby vele samengestelde, doet zien das
de landbouw ook hier gebruik weet te ma
ken van de techniek om petroleum- of ben
zinemotoren te bezigen inpiaate van paar-
dentrekkracht.
Wat hier büeengebracht ia, ia waariük
van beteekema en daarom is deze tentoon
stelling een bezoek overwaard.
Morgen en Vrydag zyn de groote paar
dendagen met concoure-hippique en spring
concours en harddraverij, op welker be
langryke inschrijvingen wü reeds eerder
wezen.
Met eenig goed weer beioven dat da
schitterende dagen te worden dezer week.
SPORT.
Roei- en Zeilwedstrijden ep den
Keeuwükschen Plas. «M.-
De Roei- en óóedvereeniging „Gouda" or
ganiseert onderlinge roei- en zeilwaUtrü-
denop den Keeuwükschen plas op Zondag
26 September, aanvangende des voormid-
dngs te 10 uur.
De te varen nummers zullen zün:
Wherries met 2 roeiers bemand, door
een Dame bestuurd. Dit nummsr wordt ge
roeid in de Wherries Oude Vos en Dowo-
jendo. Baanlengtü 600 Meter te roeien in
de Oude Vos en 600 Meter te rooien in de
Dowojende. é-
Cano-roeien. Baanlengte 200 Meter met
keerpunt
Handicap-zeilwedstrijd. Basnieugte circa
6000 Meter. (Inieggeld 1.-—).
Büzonder punt van attractie. Demonstra
tie van de waterslede door den heer J. M.
Zuydam. Voor de leden bestaat eveneens
gelegenheid van d# waterslede gebruik to
Atletiekwedstrijden Oiympis.
Naar ons van bevoegde züde wordt be
richt, zün de onderlinge Atletiekwedstrij
den van Olympia voor on bepaalden tüd uit
gesteld
LAATSTE BERICHTEN.
Betalingen gestaakt.
HELSINGFORS, 13 Sept. V.D. De Dis
conto-Bank te Helsingfors heeft hare be
talingen gestaakt. Zy had een kapitaal van
10 millioen mark.itenvül de pasvisa op 30
millioen geschat worden.
UU Raden-Rusland.
STOCKHOLM, 13 Sept. V.D. Van de Rus
sische grens wordt gemeld:
Met elk oogenblik schynt de redeloosheid
van de Russische machthebbers toe te ne
men. Het buitengewone comité werkte Ijve
riger dan ooit. In Petersburg en Kroonstad
hebben formeele vétVólgingen plaats van de
vroegere marine-officieren; zelfs de matro
zen van Kroonstad gelden niet meer als be
trouwbaar. Van de voormalige officieren
zün 30 gearresteerd en naar Moskou ge
voerd. Bü de affaire Tagaritschew souden
niet, zooals officieel gemeld werd, 61 maar
360 personen zün doodgeschoten.
De toestand in het Wolgagebied.
KOPENHAGEN. 13 Sept V.D. Volgens
een telegram uit Riga heeft de Voorzitter
van het Al-Russische centrale comité, Ka
linin, die 't Wolga-gebied heeft bereikt, otn
de hulp voor de Sovjet-regeering voor de
hongerstreken te organiseeren, de regeering
medegedeeld, dat de toestand aan den Wolga
veel erger is, dsn men denken kan. Cholera
en Typhun heerschen onder de bevolking en
maaien duizenden weg. De sterfte onder de
kinderen bedraagt 75
Brandstichting?
In den afgeloopen nacht is te Schevenin-
gen in de Dirk Hoogenraadstraat afgebrand
een houten gebouw, waarin een café met
danszaal was gevestigd. De leider van het
bluaschingswerk de hoofdcommissaris van
politie heeft den pachter van het gebouw
S. J. gearresteerd als verdacht van brand
stichting.
Een jaar geëiacht.
Hei <X bü de Haagsche Rechtbank vor
derde heden een jaar gevangenisstraf tegen
den 58-jarigen Joh. P. de J., vroeger direc
teur van de Levensverzekering MÜ- Raad-
pen.sionnaris Johan de Witt te s-Gravenha
ge wegens verduistering van gelden in
dienstbetrekking tot een totaal bedrag ran
ongeveer ƒ36000.
Bekl. bekends volledig-
BURGERLIJKE STAND.
GOUDA.
GEBOREN: 9 Sept. Gerrie, d. v. W. H.
van de Munt en G. Schaap. Johannes, V.
A. Verkaaik en J. M. van der Laarae.
Christianus An toni ue Johanne. z. v. J. W.
Dessing en M. C. Ruigrok. Arie, z. v. T.
Grootendorst en J. Lourier. 10 Sept. Ca
tharine Maria. d. r. P. Wijnhof en C. ran
den Hond al, Johanna Maria. d. v. M. A.
van Leeuwen en M. de Jong. 11 Sept. Cor
nelia Alonisius Antonius. z. v. N. Blonk m
A. M. van Hemert. 12 Sept. Anna, d. v. G.
W. Nagtglas Boot en C. Bonte. 13 Sept Ca-
tharina Geertrui de. d. v. A. F. Ernst en C.
G. van Loon. Adriana, d. v. E. J. Wen tink
en G. v. d. Grün. 14 Sept. Jacob, z. v. T.
Rook en C. F. A. Truhm. Willempje Maria,
d. v. M. T. van Es en S. M. Hoogendoorn.
GETROUWD: 14 Sept. A. L. L. Leemeüer
en C. W. Lafeber. C. J. de Gruijl en H. van
Waas. T. Ouwerkerk en K. Baaa. J. de We
ger en P. de Jong. A. A. Cattel en A. P.
Tuynenburg. J. G. van Gent en E. M. Fok
kers.
OVERLEDEN: Adriaan van Reedt Dort-
land 72 j. 13 Sept. Dirkje de GruUl geh. met
P. van Leeuwen 72 j.
