Koopt Geen
Chr. KEET
Dekens en
Karpetten
H. KRIMPENFORT Zn.
Dames- en Kindermantels,
Blouses en Costuumrokken
Dames-Japonnen en Jumpers.
DoMm's Booklikk n de ktkeedt ill's
Wij hebben voor het a.s. seizoen groote voorraad in
tegen uiterst lage prijzen.
Prachtige keuze In
Medische Brieven.
MODEPRAATJE.
TALEN.
mijnharde
Regenjas, Costuum
of Demisalson
Groote Uitverkoop
Merkt 3, 4 en 5
Gouda.
K. BERLIJN, St. Anthoniestraat 16, Tel. Int. 589
Tavans Groamlar In M
de bekende merken (Sigaretten.
PRIMA KORT 16 cent per half pond.
KLEIWEG 17-19 - GOUDA. P
neutraliteit van Nederland boven alle ver
denking verheven acht Na al het gebeurde
in 1918 is deze benoenung voor den heer
Van Karnebeek een onderscheiding waarvan
hy toen zelfs niet zal hebben kunnen droo-
men. Hy kan ei- thans m» volledige erken
ning van de juistheid-dÉk zijn houding in
'zien.
I)e algemeene moraal uit dit geval ia, dat
diplomatie die zich grondvest op het recht
en die niet wylct voor relletjes en verdacht
making, tèn slotte zegepraalt.
Het plan Jhr. van Karnebeek feestelijk in
te halen bij zijn terugkomst in de residentie,
bewijst hoe veel vrienden hij heeft
En terecht.
HAGENAAR.
Dementia paralytica.
IX
Wij hebben den vorigen keer gezien dat
bovengenoemde ziekte 111 haar beginstadium
een zeer onbestemd karakter vertoont, zoo
onbestemd zetra dat wy er niet aan denken
de eerste verschijnselen als ziekeiyk te be
schouwen. Was de zieke in den beginne al-
leén wat kort aangebonden, licht verstrooid
en vergeetachtig, langzame rihtyd wyzigt
zich de toestand en treëett^èr ■iterschiJnseien
van meer ernatigen aard op den voorgrond,
die de gedachte wekken dat de patient een
geestelijk detect heelt, in deze periode gaan
zyn begrippen voor wellevendheid al meer
en meer te loor, de lyüer worxlt lomp en
grof tegenover zijn medemenschen. Af en
toe ontsteekt de patiënt om niets Hi hértigo
woede, een aanval, die even spofcdig wëer
verdwijnt als hij opkwam. Dit alles mMfkp i
natuuriy k een zeer eigenaardigen indruk op
de omgeving, temeer daar zy den patiënt'
aityd hadden gekend ais een beschaafd
man.
Een algemeen verschijnsel is dat begrip
pen kortelings door den zieke eigen ge
maakt spoedig weer vergeten jvorden, doch
voorstellingen, welke hy reeds lang bezat
en die verbonden zyn met vroegere gebeur
tenissen, het langst in het geheugen be
waard blijven. In verband met dit feit wor
den de gewone werkzaamheden door den
lijder min of meer werktuigelijk uitge
voerd en niet zoodra wordt in den Bleur
van "zijn doen eest geringe wijziging ge
bracht of het is mis en raakt de patient
de kluts geheel kwijt.
Langzamerhand worden de abnormale
handelingen talrijker en het is dit ver
schijnsel dat meer bijzonder de aandacht
trekt. Immers wy allen vergeten wel eens
iets en begaan soms een verregaande dom
heid, doch dit overkomt ons hoogtsens een
enkelen keer. Geschiedt dit iederen da£,
kunnen wy een zoodanig persoon niet lan
ger in zijn betrekking handhaven en is hy
absoluut ongeschikt voér de hedendaagsche
samenleving. Ook het oordeelsvermogen
gaat geheel en al te loor, zoo zelfs dat zij
in de allereenvoudigste zaken niet het min
ste inzicht meer hebben en de voorstelling
hoe de dingen zich onderling verhouden min
of meer verdwenen is. Deze schaduwzijde
heeft bij de behandeling voor den patiënt
intusschen haar voordeel. Is de patiënt b.v.
over een of ander futiliteit in woede ont
stoken dan kan men hem door zijn gebrek
aan oordeel met een gemoedelijk niets zeg
gende fraze onmiddellijk tevreden stellen.
Geleidelyk gaat het geestelijk leven voor
den patiënt verloren, waarbij zich nog li
chaamsverlammingen Wtoggen. Over deze
laatste verBchynaelëw Mlren wij hèT den
volgenden keer hebben. Het slot is dat zij
in alle opzichten hulpbehoevend worden. Zy
plukken en trekken aan het beddegoed en
hun kleeren zonder te weten wat zy doen.
In dit stadium der ziekte is het spreken
niet meer mogelijk, de patiënt is slechts in
staat enkele, geen beteekenis hebbende ge
luiden uit te stooten.
Hindert de zieke ietB dan maakt hij zulks
kenbaar door een afweerbeweging. Stoppen
wy hem een of ander Voorwerp in den mond,
dan maakt hy zonder meer zuigbewegin-
£n. Uit het geheele ziekte-verloop blijkt
t de patiënt ten slotte, na verschillende
phasen doorloopen te hebben, tot het eerste
stadium van het leven terugkeert n.l. tot
den rang van zuigeling afdaalt.
Wy stellen ons voor in een volgend ar
tikel op enkele onderdeelen nog wat nader
in te gaan en- allereerst uw aandacht te ves
tigen op de bekende kooplust, waarmt
deze lijders behept zijn.
Mantels.
Het verstandigste, wat ge op het
blik kunt doen, is uw herfst- en wintegar
derobe zoo veel mogelijk in orde te laten
maken, zoodat de koude, die na al dit moeée*
weer wel plotseling in zal treden, u niet on
aangenaam kan verrassen; dat ge het rusti
ge idee hebt: In de kast hangt mijn winter-
garder^be kant en klaar. Ge weet niet welk
een prettig idee het ië; daarom zijn er altijd
nog veel te veel dam|es, die wachten op een
echte koude dag, omj te gaan kyken, of zy
ook ergens nog een wollen blouse hebben,
om aan te trekken!
Wat is het gevolg hiervan? Dat er dik
wijls haastig maar iets gekocht wordt,
daar men geen tijtf
leggen, welke kleedi
daar men geen tijd heeft, rustig te over
leg gen, welke kleedingstukken het best zul
len harmonieeren. Wat hoeden betreft is
het al zeer onverstandig, langer te wachten,
daar al de mooiste modelhoeden juist nu
étbr -Ie dames, die zoo verstandig zyn. er
vlug oij te zijn, eruit gekocht worden. Over
hoeden hoop ik u echter de volgénde woek
wat meer te vertellen, aangezien ik nog
geen gelegenheid had, hior een speciale stu
die van te maken.
Waar ik u op het oogenblik voor* waar
schuwen wil is dit: Weest uitermate voor
zichtig als ge een nieuwe wintermantel
koop of laat maken. Waarom? Omdat de
modellen, die in de Mode zijn zoo ontzet
tend uiteenloopen, dat het tyeel moeilijk te
zeggen is, welk soort model zal zegevieren.
Dit nu, is heelemaal niet erg, als ge u kunt
veroorloven elk seizoen, of ten minste elke
twee seizoenen een andere wintermantel te
nemen; Maar de beurs van idle)}, laat dit
helaas niet toe. Moet-ge er dus een paar
seizoenen mee doen, aan rifbet ge je$ nemen,
wat waarschijnlijk wel eenige seizoenen in
de, mode zal blijven.
En dat is juist op het oogenblik de moei
lijkheid: terwijl er anders gewoonlijk een
nieuw soort mantel op het tooneei ver
schijnt, zoodat men met eenige zekerheid
kan zeggen: die kant wil de inpde uit, dus
dat model kan men het belle «wen, z0n
de modellen nu zoo ontzettend uiteenloo
pend, dat men nauwelijks weet, aan welke
soort de overwinning te voorspellen. Er is
ten eerste een zeer wijd soort minitel, waar
van het model zeer moeilijk te beschrijven
is, omdat het eigenlijk ifi het geheel
model heeft! En toeh, hoe dwaas het moge
klinken, zijn het juist deze mantels, waarbij
een uitstekend patroon onontbeerlijk is, om
dat sjj anders nergens op lijken. Juist die
schijnbaar onverschillige snit is ontzettend
moeilijk te verkrijgen. Met een goed patroon
evenwel zyn zij gemakkelijker in huis uit
te voeren, dan de aansluitende modellen,
daar dat in het bijzonder speciaal kleerma-
kerswerk is.
Ik zal evenwel toch myn best doen, u
eenig idee van het model te geven. De
meeste van deze wijde mantels hebben rag-
lan mouwen, terwyl ook een aanzienlijk ge
deelte kimono-mouwen hebben, dus aange
knipt. Ik voor mij vind vrywel elke mantel
met aangeknipte mouwen gewoonweg mon
sterachtig; maar enfin, smaken verschillen.
Het valt niet te ontkennen, dat enkele
zeer slanke figuurtjes erin slagen, er in de
ze wijde mantels zeer bekoorlijk uit te zien;
maar aan den anderen kant: waarin ziet
een zeer slankelegant figuurtje er niet
aardig uit? Al deze whde mantels reiken
tot den zoom van den rok. Veel van de aan
geknipte mouwen schijnen ergens uit de
buurt van het middel vandaan te komen,
wat ik speciaal erg leeiyk vind!
De meeste van deze lange mantels loo-
pen eenigszins ton-vormig toe aan den
zoom. Een van hun eigenaardigheden is,
dat zy gewoonlijk slechts met één knoop
sluiten, wat ook alweer een punt is, dat
voor huisnaaisters zeer veel moeilijkheden
oplevert, daar zij niet den toover3taf van
den kleermaker schijnen te bezitten, die
deze mantels ondanks de weinige sluiting,
onberispelijk doen vallen. Vele van deze
mantels hebben alleen van achteren een
schouderstuk of een stuk, dat tot het mid
del rfeikt, waaraan de onderhelft van de
mantel gerimpeld is. Een eigenschap, die zij
vrijwel allen gemeen hebben, is het bezit
van een groote kraag, hetzji een breede
rpndloopende kraag, of een pelerine kraag;
bij uitzondering ontmoeten wy ook wel eens
een mantel, die begint met gewone revers
te bezitten, maar zich plotseling bedenkt en
ïan deze revers een pelerine kraag rimpelt,
zoodat de mantel van voreh in het bezit ia
van gewone gevers, terwijl hij daarentegen
van achteren een pélerin vertoont. Deze
mantels zijn gewoonlijk fn het geheel niet
in het bezit van zakken wat ook wel aan
bevelenswaardig is, wAt zjj hebben aan alle
kanten al ruimte genoeg, zonder ook nog
uitstekende zakken te hebben.
De mantels worden gegarneerd tqet tres.
of doorgestikt, of met breede of BrhSlle ran
den geborduurd.
Het eenige practische, wat ik ooit aan
deze mantels heb kunnen ontdekken is, dat
zij, uitgevoerd in mooie stof, zoowel ge
schikt zyn voor een mantel voor overdag,
als voor een avondmantel.
Dan is er nerg een nfeuw, een gloednieuw
soort mantel, dat aansluit tot het middel,1
even sterk getailleerd is als een mantelpak,
en dan zyn schade iphaalt, door van oneft-,
ren zeer wyd te worde*..en te klokken!
Dit is iets, wat wetfn geen jaren gezien
hebben. Het effect is lang niet onaardig:
Een mantel, streng getailleerd tot het mid
del, glad over de heupen vallend, die daar
na plotseling gaat klokken... het is lang
niet onelegant; 'maar o, wat een probleem
voor onze huisnaaisters. .DeMpjgpi^Js heb
ben over het algemeen •smalle Wvêrl, ter
wyl enjcele een groote bontkraag hqbten, of
een om den hals sluitend bont. Er zfoh ook
plotseling mantelpakken in dit genre in de
mode gekomen, met zeer lange mantels, tot
even onder de knie! Ik denk, dat een of an
dere modisté, toen zy alle modellen voor
het komende seizoen bekeek, opeens be
dacht dat klokkende mantels zeer mooi by
klókkende rokken zouden staan, en deze
mantels vlug de ander achterna de wereld
inzond. Het resultaat is zeer mooi, en ge
hebt nog het voordeel, als ge de mantels
van dit soort mantelpakken wat erg lang
neemt, ge ze ook apart als mantels kunt
dragen.
We gaan er dus niet op achteruit, alleen
is bet, zooals ik u al zeide eigertiyk kleer-
makerswerk.
Nu kunt ge u evenwel wel voorstellen,
hoé moeiiyk het is, uit deze uitersten: Wyde
mantels met kimono-mouwen en geheel aan
sluitende mantels, die van onderen klokken,
een gevolgtrekking te maken, wat er niet
alleen dit seizoen maar ook een of twee
volgende in de mode zal komen en zal biy-
ven! Ik voor my denk, dat de aansluitende
klokkende mantels het winnen zullen op den
duur, daar deze het elegantst zUn, en stel
lig in geen 7 jaar in de mode zyn geweest.
Maar welk soort mantel moet ge nu kno
pen, of laten maken, met het oog op vol
gende seizoenen Ik zou het aansluitende
model verkiezen, maar kan er niet voor in
staan, dat het de race met de wyde man
tels wint.
Gewoonlijk komt er slechts een nieuw
model in de mode en kunnen wy daaraan
met eenige zekerheid zien, welken kant de
mode Vit wil. Maar als de mode tegelijk wy
de mantels met kimono-mouwen, die aan
den zoom tonvormig toeloopen, en aanslui
tende mantels, die aan den zoom klokken
voor het nieuwste verklaart, dan weet Ik
biet meer wat ervan te denken. De beste
raad die ik u 'kan geven je deze: Kunt ge u
veroorloven elk jaar een nieuwe mantel te
koopen, neemt dan precies, wat u het mees
te aantrekt, dan komt het er niets op aan!
Anders zou ik u aanraden het er liever op te
wagen met een aansluitende, dan met eon
wyde mantel, omdat een aansluitend klee-
dlngstuk, ook al zyn er wyde In de snode,
gewoonlijk weinig misstaat.
Moet ge beslist iets hebben, dat twee of
drie seizoenen duurt, neemt dan een tus-
schending met een weinig uitgesproken mo-f
del, half aansluitend en middelmatig wyd.
dat niet met zekerheid onder een van deze
beide soorten te rangschikken is, en onder
de eene of onder de andere gerekend wordt,
al naarmate de mode verandert. Ik zei u
trouwens al eerder, met alle kleedingstuk
ken. lie men eenige seizoenen wil dragen
zonder beslist uit de mode te zyn, dezelfde
regel8 gelden. Eenvoud, weinig ggmeering,
en het model zoo dicht mogetw bjj^H nor
male. Waar onze lichaamslijn toch de na
tuurlijke, normale Is, pit ge begrijpen, dat
een aansluitend kleedmgstuk, dat goed zit,
eigenlyk nooit misstaat.
MADDY BRAND.
BINNENLAND.
De steenkooldistrilmtis.
Ruim 30 millioen verlies.
De cri»i8-emquete-coaini(issie heeft een
•Jlrslag uitgebracht over de gestie van het
centraal verrekenkantoor voor brandstof
fen. Daaruit biyict dat de schadepost
33.S40.000 bedraagt.
üHet ongunstige eindresultaat is voor
verreweg het belangrykste gedeelte gevolg
van verliezen op voorraden, wegens prijs
daling geleden.
Niet goedkeuren kan de commissie, dat
een minder juist en niet zeer duidelijk te
legram door de Rijkskolentlistributte aan
den heer Andrea werd gezonden, waarin
deze, zonder dat hem hiervoor blaam kon
treffen, aanleiding heeft gevonden nog tot
verdere aankoopen, gedeeltelijk pp latere
levering, te besluiten. D«ze apnkxmpen kon
den, nadat einde 1920 een groote prijsda
ling voor kolen en vrachten was ingetre
den, slechts ten koste van belangrijke
schade voor den Staat worden geannuleerd.
De commissie betreurt het in hooge mate
dat by de onderhandelingen betreffende de
annuleering van contracten, welke na het
intreden van de daling van de kolenprijzen
in het najaar van 1920 nog Joopende. wa
ren, Nederlandsche maatschappijen, wier
directeuren juist door hun positie als ad
viseurs der Kijkskolendistributie het best
ingelicht waren omtrent de situatie der
kolemvoorziening en het groote verlies,
hetwelk deze aan den Staat dreigde pp te
leveren, zich niet tevreden hebben gesteld
met een normale winstmarge, maar vast
hielden aan oen extra voordeel, hetwelk
uitsluitend gevolg zijnde van de'daling van
de kolempryzen, haar door annuleering
van hare contracten zou ontgaan'.
De crisis-enquete-eommisBie acht de wyze
waarop de koienvoorziening van ons land
door de Rykskolendistributie, onder leiding
van haren directeur mr. dr. W. P. J. Fro-
wein, bijgestaan door een Commissie van
Advies, was geregeld, bevredigend.
Ook de wijze waarop door den heer mr.
"D. H. Andrae de aankoop van kolen in
Amerika plaats vond, kon zy goedkeuren.
Een vorstel yk geschenk.
Op initiatief van de afdeeling Leiden van
de Vereeniging voor Sociale Kinderhygïëne
en met medewerking van den Leiidschen
gemeentelijken geneeskundigen dienst, zal
te Leiden worden opgericht een vereeni
ging „De Leidsche Buitenschool". Een
Leidsch industrieel heeft zich bereid ver
klaard zyn villa „Duinlust" met bybehoo-
remle gronden, gelegen aan den Tol te
Katwyk aan Zee, in welke villa de Konin
gin en prinses Juliana twee jaar geleden
tgeheelen zomer hebben verblyf gehou-
ten geschenjte te geven, onder voor
waarde, dat de exploitatie voldoende ge
waarborgd wordt.
De viilla zal dan worden ingericht tot
school voor prae-tuberculose en licht tu
berculose kinderen.
Het ontwerp tot wyziging 'der Bakkerswet.
Naar „Het Centrum" verneemt,'is Dins
dag te Den Haag, ten kantore van den di
recteur-generaal van den Arbedd, onder
leiding van oud-minister Posthuma, een
vergadering gehouden van vertegenwoor
digers i der besturen van werknemers- en
werkgeversorganisaties in het bakkersbe
drijf-
Ais gevolg van deze vergadering zullen
voorstellen aan den Hoogen Raad van Ar
beid worden gericht, om het wyzigings-
ontwerp in dezen geest te steller!} dat er
zal zjjn een absoluut verkoop-verbod (dus
ook van oud brood) voor 10 uur en boven
dien 's Zaterdags na 6, uur. Het aanvangs-
uur van den arbeid worde voorgesteld, op
's morgen» 6 uur.
By speciaal verlof kan toestemming wor
den verleend voor bepaalde bedryven en
voor bepaalde gemeenten om te vijf uur
aan te vangen.
De Zondag en Brabant.
Onder het opschrift „Knelt het7" schrijft
„De Vryheid", het nieuwe weekblad van den
Vrijheidsbond:
De vorige week ontving het lid van de
Tweede Kamer, de heer Otto, per expresse
bestelling een brief van een vooraanstaand
'Katholiek ingezeteAe eener belangrijke stad
in het Zuiden met het verzoek, zyn invloed
by den minister van Onderwys te willen
aanwenden ten einde te verkrygen, dat de
groote province demonstratie voor li
chaamsoefeningen door de deelnemers dér
z.g. „Ryksgroepen" in Noord-Brabant op
Zondag 18 September zou mogen doorgaan.
Aanvankelyk was n.l. bepaald, dat deze de
monstratie op genoemden dag zou plaats
hebbenin het nieuwe groote sportpark te
Tilburg, waarvoor alles in gereedheid was
gebracht, doch plotseling kwam van den mi
nister het verbod om de demonstratie op
Zondag te houden, terwyl .tevens werd ge
last, den datum op Zaterdag 17 September
bepalen. De briefschrijver wyst er met
nadruk op, hoe groote teleurstelling dit be
sluit in de geheele provincie wekt. Men
heeft zich voor het welslagen van deze groo
te propagandistische sportdemonatratie
zeer veel moeite gegeven; een groot aantal
leerlingen zouden er aan deelnemen, duizen
den toeschouwers werden op het veld ver
wacht uit alle hoeken der provincie. Vooral
de jongerekatholieke arbeidersbevolking
hoopte men door deze propaganda te berei
ken, die door de'sport van zooveel andere
en minder edele ontspanning wordt afge
houden. Er waren vele commissies gevormd,
ook al weer voor alle hoeken der provincie,
ieder pakte hard aan, de geestelykheid
werkte krachtig mee... Maar laten wy lie
ver den schrijver zelf aan het woord:
„Nu is het myn vaste meening, dat be
doelde demonstraties, die anders uitstekend
zouden slagen en werkeiyk een mooi stuk
propaganda zouden zyn geworden, thans
tot mislukking gedoemd zyn.
De minister zou, naar medegedeeld weid,
dit besluit hébben genomen, naar aanlei
ding van een hem gestelde vraag door het
Kaberlid dr. Beumer, of het nJ. in de bedoe
ling lag van den minister om dergelyke,
door het Rijk gesteunde, demonstraties
steeds op Zondag te doen houden.
Algemeen werd dit besluit betreurd, en
opgemerkt, dat momenteel de Zondagswbt-
nog geen beletsel was. (Sicl Red. Vr.) R.K.
Geestiyken kunnen uit hoofde van hun
drukke werkzaamheden Zatermiddag niet
aanwezig zyn, terwyl het voor onderwy-
zend personeel, dat op de eerste plaats van
de demonstraties zou moeten profiteeren,
nief wel doenlyk zal zyn zich naar Tilburg
te begeven. Bovendien was alles op 18 Sep
tember berekend en zyn de invitaties voor
dien datum reeds verzonden. In een woord:
de minister dupeert zoo zeer den geheelen
opzet van de demonstraties, dat niet alleen
de lust om deze te doen slagen by de mees
ten is weggenomen, doch bovendien het pro
pagandistische karakter geheel verloren
gaat.
Als kennende de meening van vooraan
staande R.K. in het Zuiden, meen ik boven
dien, dat het besluit van ,den minister hier
in het Zuiden geen byval vindt, ja zelfs ten
zeerste wordt betreurd.
Myn voormelde mededeelingen doe ik dan
ook om my tevens te kwyten van de op
dracht, u in den arm te nemen om zoo mo
gelijk voor de demonstraties in Tilburg van
den minister gedaan te krygen, dat deze
alsnog op zyn besluit terugkómt. Desnoods
slechts voor dit jaar.
De heer Otto heeft hier Zondag telegra-»
fisch het volgende antwoord op gezonden:
„Interventie by minister helaas niet ge
baat, raad u zich tot Mgr. Nolens te wen
den, diens invloed by dezen minister allicht
grooter"."
Aardappelen-uitvoer.
Aan de uitvoerige mededeelingen van den
minister van Landbouw op de desbejtreffen-,
de vragen van het Tweede Kamerlid hebben
we zooals men zich herinnert melding
gemaakt.
Echter schryft het Hbld., dat de minister
wel rekening houdt met de mogelijkheid
van een regeeriïigsingrypen, wat blykt uit
het feit, dat de N. U. M., niettegenstaande
haar werkzaamheden tot een zoo kleinen
omvang zyn teruggebracht dat zy een veel
kleiner woning betrekken kon, nog steeds
gehandhaafd wordt.
Menigeen heeft zich wellicht afgevraagd:
waarom wordt de N. U. M. niet opgeheven.?
De Staat zou dan immers, 'tengevolge harer
liquidatie, een aardige som in kas krygen,
niet te versmaden in dezen tyd van bezuini
gingsgeest? Welnu, de N. U. M. blyft be
staan, omdat het mogelijk kan zyn, dat ten
aanzien van een bepaald product een uit-
voeaverbod in het belang van ons volk wordt
geacht. Die mogeiykheid is zeer miniem,
maar de regeering wil er in ieder geval me
de rekening houden. Zou zy onverhoopt op
treden, dan staat elk oogenblik een lichaam
gereed, dat in de administratie van uitvoer
verboden een ryken leertyd achter zich
heeft.
Zooals echter heel duidelyk uit de beant
woording van 's heeren Schapers vragen ge
bleken is, behoeft geen verbod van uitvoer
van aardappelen te worden uitgevaardigd.
Slechts in het allernoodzakelykste geval is
een uitvoerverbod te verwachten.
Dat is het standpunt van den minister van
Landbouw in het algemeen.
De Jaarbeurs gesloten.
De vyfde Jaarbeurs is Vrijdagmiddag ge
sloten.
Ef blyken in totaal te zyn verkocht 48914
dagkaarten, 10000 driedaagsche toegangs
kaarten, 10000 deelnemerskaarten, 2000 ex-
cursiekaarten, samen gevende een opbrengst
aan entrée van ƒ69.500. Het vorige jaar
werd aan entrée ontvangen 45.000. Deze
jaarbeurs heeft 70.000 bezoekers gehad.
Door deelnemers aan de jaarbeurs is voor
ƒ93.000 ingeteekend aan aandeelen in het
kapitaal der jaarbeurs.
Prof. dr. H. H. Kuyper.
Naar De Stand, meldt, was de toestand
van prof. dr. H. H. Kuyper, hoogleeraaif a.
d. Vrye Universiteit, ernstiger dan men
eerst dacht. De hoogleeraar heeft een ope
ratie moeten ondergaan. De toestand is
thans bevredigend, maar het zal vermoede-
lyk geruime!» tyd duren eer prof. v Kuyper
zyn arbeid weer op zich zal kunnen nemen.
GEMENGDE BERICHTEN.
Dalende hotel's consumptie-prijzen.
De opmerkingen van den heer Edward
Bok in zyn „Handelsblad"-feuilleton over
de Hollandsche hotelpryzen zyn niet zonder
uitwerking gebleven, al kwam de heer
Hermsen namens zyn organisatie er dan ook
met kracht tegen op. Een Rotterdamsch
hotelhouder adverteert in de plaatselyke
bladen en hy bevestigde het aan de N. R.
Crt. nog eens telefonisch, dat hy 2&n ho
telpryzen met plm. 30 heeft verlaagd.
Hy£, deelde mede, dat Horecaf deze
maatregelen niet wil goedkeuren en dan ook
al met een conflict gedreigd heeft
De verlaagde pry zen blyven echter ge
handhaafd, daar de hotelhouder zyn zaken
heeft overgedaan aan een familielid, die
niet bij Horecaf aangesloten is.
Naar de meqning van den Rotterdamschen
hotelhouder «n café-exploitant zou de moge
lijkheid om de pry zen te verlagen niet al
leen in zyn zaken bestaan, maar zouden at
zyn collega's,als ze eens goed aan 't rekenen
gingen en met wat geringer winsten tevre
den waren, best wat van hun prijzen kunnen
laten vallen.
Valsche bankbiljetten.
Te Brussel werd dezer dagen iemand aan
gehouden onder verdenking valsche Neder
landsche bankbiljetten te hebben verspreid.
Thans heelt het kantoor te Amsterdam
van Thos. Cook and Son van het Brusselsehe
kantoor dier firma ontvangen twee valsche
bankbiljetten van 60.
fjaar het kantoor aan het'Hbld. mededeelt,
waren ze van de echte te onderscheiden
door de volgende kenmerken: Zy droegen de
•rs ON 08180 en ON 08131 en waren
teerd 1 Maart 1912. Het papier voelt
ïuv^aan en poedert bü de behandeling, ter-
wyl\de achterzyde byzonder wit is. Het
erk ontbreekt; de kop van den leeuw
schild is zeer slecht en geiykt de
ieeuv^Vla&rdoor veel op een zeehond. In de
BtralclauSule is het woord vaisch met een
f opgenomen met den zwarten ondergrond.
Ze biyken met de pen geteekend te zyn en
de imitatie is vry siecnt, hoewei het toch
gemakkeiyk aal zyn iemand te misleiden,
üie met gewend is geregeld met bankpapier
om te gaan.
Ernstige botsing.
Gisterenmorgen te circa 11 uur is een
auto, bestuurd door mevr. S. V., die een mo
torwagen van lyn 1 achteropreed, op het
midden van de Oostzeedyk te Rotterdam
wilde passeeren, tusschen dezen motor
wagen en een paal der electrische geleiding.
De afstand was blykbaar te kort berekend,
zoodat de auto gekneld werd tusschen de
paal en de tram en gedeeltelyk vernield
werd. De tram zelve werd uit de rails geslin
gerd e$ alleen het yzeren hek van den
Oostzeedyk voorkwam, dat zy naar bene
den stortte. Wonder boven wonder kwamen
er geen persoonlijke ongelukken voor.
Strykjes in de Rotterdamsche café's.
Dank zy de verleende vergunningen,
neemt het aantal café's te Rotterdam, waar
in een strykje het zyne bydraagt tot ver
hooging va nde gezelligheid, gaandeweg toe.
Of daarvan in de toekomst uitbreiding dan
wel het tegenovergestelde te verwachten is.
zal de tyd moeten leeren. Deskundigen op
dit gebied schynen daaromtrent geen Roos
kleurige verwachtingen te koesteren, omdat
het karakter van deze werkstad nu eenmaal
geen bloeiend uitgaand leven schynt toe te
laten, en omdat het laten maken van mu
ziek groote kosten met zich brengt, die op
den duur door kleinere inrichtingen waar-
schynlyk niet zyn op te brengen, indien het
bezoek niet vermeerdert.
Niet pleizierig.
Een bejaard F ranse hman, te Amsterdam
woonachtig, keerde de vorige week met zyn
eveneens bejaarde en zeer slecht ter been
zynde gade terug van Stuttgart, waar hy
zyn paspoort in orde had laten maken door
den Ned. consul, vertelt de „Tel." Aan het
grensstation Zevenaar werd hy door den
dienstdoenden luitenant gedwongen 4«n
trein te verlaten, niettegenstaande zyn
vrouw zich alleen met de grootste moeite
bewegen kon, op grond, dat zyn paspoort
niet in orde was. L>e beide bejaarde men-
schen hield men van tien tpt vier uur op
het station vast. Toen eerst werd hun toe
gestaan de reis naar Amsterdam te vervol
gen, met de bloote mededeeling, dat het een
vergissing was geweest van „meneer de lui
tenant".
Pseudo kommiezen.
Aan de Pruisische grenzen by Dinxper-
lo maakten in de laatste dagen jongens van
18 k 20 jaar er werk van om van kinderen
die voor hun Duitsche ouders aan de grens
levensmiddelen kwamen koopen, de door
hen gekochte waren in beslag te nemen.
De jongens deden zich voor als Duitsche
kommiezen. Men durft de kindereu niet zon
der begeleiding meer uit te sturen.
Diefstal.
Terwyl de familie L. te Leidschenddm
Dinsdagavond1'naar den brand by de firma
Blonk was gaan kyken, hebben dieven zich
toegang tot haar woning verschaft en voor
een waarde van ƒ1500 aan goud en zilver
gestolen.
Werkloozen te koop aangeboden.
Eemgonderlinge verkooping.
De New W?órksche correspondent der
Daily Tel. m^dt dat, met het doel de aan
dacht te vestigen op de heerschende werk
loosheid, 150 mannen zich Vry dag op Bos
ton Common te koop aanboden. Op dezelfde
plek, waar 70 jaren geleden, negers als Bla-
ven werden verkocht kwamen nu yerkloo-
zen samen on|fer leiding vah Urbain Le-
doux, een philantropisch werker, die zich
Mr. Zero noemde. Op zyn bevel ontblootten
de mannen zich het bovenlyf tot het middel
en plaatsten zich in een ry tegn de muziek
tent, om zich te laten betasten. Het waren
mannen van allerlei leeftyd, sommigen oud-
stryders, sommigen blanken, anderen zwar
ten. De rechterhand opheffende, zwoeren zy
hun beste flensten met lichaam en hersenen
te zullen geven aan hun „koopers". In de
menigte bevonden zich weinig werkgevers
en slechts twee mannen werden „verkocht
voor onderdak en vpedsel en twee dollars
per week zakgeld. Niettegenstaande de wel
bespraaktheid van den vendu-meester wilde
niemand een oud-soldaat Ferris koopen. „Gy
wilt diem^nan niet koopen", riep Mr. Zero,
„misschien wilt ge dan zyn hond hebben
en hy hield een kleinen fox-terrier in de
hoogte. Dadelyk werd er toen geboden, tot
het dier verkocht was voor 20 dollars, doch
de kooper gaf het geld aan Ferris en Ilot
dien zyn hond behouden. Mr. Zero zal zyn
verkoopingen voortzetten.
LAND- EN TUINBOUW.
Wat iedere maand te doen geeft.
(2e helft September).
Ge maakt uw land gereed voor het win
tergraan Op zandgrond heeft de bouwvoor
vaak te weinig diepte; hier moet de onder-
grondsploeg helpen, die de bouwvoor ver
diept, zonder dat de ondergrond boven
komt. Het veelvuldig bewerken der bouw-
voor, het vele eggen vooral, waardoor de
grond te veel wordt verkruimeld, moet wor
den nagelaten. De gewone win tergerst (Gro
ninger, Friesche, Noordhollandsche of
Zeeuwsche wintergerst geheeten) is een uit
stekende variëteit, die in wintervastheid
vele tarwerassen overtreft, met stevig stroo
dat niet legert en voor roest Weinig vatbaar
is. De tyd van aardappelrooien is er; de
meesten worden gegraven van half Septem-
October. Van groot belang ia
by de aardappelteelt zuivere poters te heb
ben, waarvan men zich nu moet voorzien. De
kruiziekte en het topbont drukken den oogst
belangryk.
Als betrouwbaar adres noemen we: het
Verkoopbureau de „Z. P. C." te Leeuwarden.
Boerenkool kan maar haast u! ook nu
nog uitgeplant worden; groot worden de
struiken niet meer^De lekkerste is de fyne
krul, maar die is tdftpn de vorst niet zoo
goed bestand als de grèvere soorten. Spruit-,
kool: Brusselsehe spruit is voor velen een
lekkerny. Denk er ondat ge, wanneer uw
planten goed ontwjfekeld zyn, de onderste
bladeren uitgez/nderd een deel van het
stengeltje atsnydt. Zyt ge wellicht een
groote minnaar van radijs, of is ze u wel
licht door den dokter voorgeschreven Wel
nu, den heelen winter kunt ge ze nuttigen,
als ge een bak hebt. Vul dezen dan met
goede zuivere bladaarde, en zaai hierin de
witte broeiradys; het zaad een beetje onder-
strooien. Leg de ramen er op, en verzuim
het ldchten niet, totdat het kouder wordt;
vriest het, dan dekken! Bind uw andyvie op
(als ge wat hebt!), met een biesje of matje;
niet alles tegelyk, elke week wat. Doe het
vooral, als de struiken droog zyn, anders
gaqn ze rotten. Laat de kleine doorgroeien'
Zie uw bloemkolen na, dagelyks moet ge de
bladeren knikkenI Waarom dat is? Opdat
de witte bloem niet geel wordt door de zon,
ze heeft dan minder waarde. Teelt ge bieten
(bietwortels), dan ziet ge er wellicht onder
die doorschieten. Deze zyn voor 't gebruik
öngeschikt en moeten verwyderd worden.
Doe evenzoo met de doorgeschoten witlof-
planten, want hiervan komen geen vaste
knoppen meer. Zie meteen of ze nog gedron
gen staan; geef ze ruimte, ze kunnen zich
thans nog verdikken. Het is een' slechte ge
woonte van sommigen, om telkens de onder
ste bladen af te trekken; dit geeft bescha
diging en vlekken der knollen.
In deze maand moet ge nog yverig blij
ven zoeken naar de bloediuis en ze verdel
gen. Wat doet ge? uw bessenstruiken sa
menbinden? Ik begrijp, ge kunt er dan be
ter tusschen komen, het onkruid beter ver
wijderen en de zon beschynt ook den
grond eens onder de struiken. Uitstekend,
maar toch verkeerd! Ook het binnenste
van uw struiken heeft behoefte aan de zon,
licht en lucht moeten kunnen toetreden.
Laat ge zoo uw struiken tot het voorjaar
staan, en snoeit ge ze dan zoogenaamd, dan
krijgt ge een opbrengst beneden het middel
matige. ,Pluk uw hazelnooten; als ze langs
de sloot staan, dan vooral met den pluk niet
wachten. Ge kunt beginnen met het oppot
ten der vroegste Tulpen en de vroeg te for-
ceeren Hyacinthen. Plant geen twee varië
teiten in één pot. Eenige bollen by elkaar in
een vlakken schotel makén een veel mooier
effpet dan drie in een pot. Andere bollen
voor vervroegen zyn o.a.: Narcissen, dó bol
gewassen by uitnemendheid voor den lief
hebber. Voor de huisvrouw: pluk nu de ro-
zenbottels om te confyten; veel suiker ife
echter noodig. Haal met uw mesje de zaad
jes er uit, en Wryf de bottel met een doek
goed af. Hebt ge misschien in uw tuin het
heestertje de z.g. Mulus-soort of Kerstap
peltjes, dat in 't voorjaar zoo rijk bloeit?
Dan kunt ge daarvan ook de vruchtjes in
flesschen inmaken. Verder ook de Japansche
kwee, en de vruchten van den mooien Ber
beris-struik. Draagt den laatste by u niet
of weinig. Dan kan dit aan het snoeien lig
gen, denkelyk zijn de meeste bloemknoppen
weggesneden. Snoei ze dan volgend voor
jaar niet meer dan hoogst noodzakelyk is.
RECHTZAKEN.
Een gemeenteraad voor de rechtbank.
In hooger beroep is voor de Bossche
rechtbank de strafzaak behandeld tegen
den gemeenteraad van Almkerk. waarvan
alle leden veroordeeld waren tot 50 cent
boete wegens overtreding van de Arbeids
wet.
'De geschiedenis komt op het volgende
neer.
Een jongen was in het gemeentelijk elec-
triciteitsbedryf in dienst genomen door
den directeur in overleg met den wethou
der. Hu moest overmatigen arbeid verrich
ten en de gemeenteraad werd door het
kantongerecht te Heusden aansprakelijk
gesteld wegens overtreding van de Ar
beidswet
De jongen verklaarde dat hii ruim een
jaar in dienst was geweest, nooit het werk
had verzuimd en ook wel 's nachts werkte.
De meeste maanden werkte hii vanVmor-
gan8 6 uur tot des avonds 7 uur: ook Zon
dags. In den zomer verdiende hii f 5, in
den winter 10 oer week.
De secretaris van Almkerk was aanwe-
xig als getuige. Een der rechters wees hem
op het geringe loon per week. Elders wordt
dat bedrag per dag verdiend.
Plaatselijke omstandigheden antwoordde
de secretaris.
De president merkte op dat raadsleden
niet aansprakelijk kunnen gesteld worden
voor werkzaamheden in gemeentebedrijven.
-J)e administratie zou dan te ver gedreven
moeten worden en de raadsleden zouden
niets anders te doen hebben.
Het O. M. eischte vrijspraak.
ger gemeld is er buitendien nog een groot
mailschip voor den Rotterdamachen Lloyd
in aanbouw.
FINANCIEELS BERICHTEN.
Hypotheken met goudclausule.
Naar het Hbld. verneemt heeft de Rech
fcer-Oommiesams in de zaken der Alge
meene Maatsohappy van Levensveraeke-
rmg en Lijfrente te Amsterdam zich tot
aen Munister van Buitenlandschg Zaken
gewend, met verzoek, het daarheen te wil
len leiden, dat door Nederland met het
Duitsche Ryk een tractaat gesloten wordt,
waarbij wordt overeengekomen, dat de
rechtsgeldigheid van de clausule betreffen
de de terugbetaling der op hypotheek ver
strekte bedragen in goud, in Duitschland
niet zal kunnen worden betwist.
De Rechter-Commissaris vond daartoe
aanleiding in het feit, dat de „Algemeene'
eeen groot bedrag in hypotheken met de
z.g. goud-clausule in Duitschland heeft
uitstaan, en dat indertyd een overeenkomst
als bovenbedoeld, tusschen Duitschland en
Zwitserland is afgesloten.
Wetenschappelijke Berichten.
Shackleton's vertrek.
Zaterdag as. zal de nieuwe expeditie
ahackleton Londen eerst verlaten. Het
schip Quest is van genoeg kolen voorzien,
om een weg van 40.000 kilometer te kun
nen afleggen. Aan bootd zijn goed uitge
ruste laboratoria en bijzondere toestellen,
om de diepte der zeer tot 10.000 M. te kun
nen bepalen. Een watervliegtuig en
draadloos station zun eveneens aan boord.
Ühackleton zal in 't geheel van acht per
sonen vergezeld worden. Het eigenlijke
doel van de reis is. den .Antarctischen
Oceaan en het Züidelijk deel van den Stil
len Oceaan hydrografisch op te nemen. De
eigenlijke taak van het schip begint bij de
Kaap de Goede Hoop. Shackleton zal trach
ten, van de Kaap uit het gebied van En-
derby, op het Antarctische continent te be
reiken. De expedüditie zal twee tot drie
jaren duren, wanneer allee goed gaat
TIJDSCHRIFTEN.
De Vryheid.
'Het tweede nummer van „De Vrijheid"
t orgaan van de Vrijheidsbond, mag weer
gezien en zal zeker met graagte gelezen
worden. Tal van vlotgeschreven artikels met
beiangwekkenden inhoud magen het blad
tot prettige lectuur. In de eerste plaats ia
er het poutieke hoofdartikel „Vooruitstre
vend", waarin wordt betoogd, dat het blad
en de partij waarvan het 't orgaan ia. den
vooruitgang dienen en voorts een poditiek
artakel onder den titel: Knelt het? Ver
volgens vindt men de rubrieken „Hoer en
stedeling", een beschouwing „Van het Bin
nenhof" en een artikel gewijd aan den
journalist-letterkundige Frits Lapidoth, die
Donderdag zyn 6Uen verjaardag vierde.
Dan komen de rubrieken Buitenland. Han
del en Scheepvaart, Landbouw, Geestelijk
Leven, enz., enz. De geheele inhoudsopgave
afschrijven is onmogelijk, dat zou trou
wens ook weinig zeggen. Van meer betee
kenis is, dat uit den geheelen inhoud blijkt
d«t de leider der Redactie in Ihet eerste
nummer niet tevergeefs een beroep heeft
gedaan op zijn medewerkers: met liefde en
toewijding hebban ze zich, dat is duidelyk,
hun taak gegeven.
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
Rotterdamsche Lloyd.
D® Rótterdamsche Lloyd heeft van het
Kngelsche „ministry of shipping" aange
kocht een oorspronkelijk voor de „Nord-
B deatsche Ost Afrika Line'' gebouwd nieuw
«xbbelBchroef-mailschip van 7500 ton bruto.
Het schip valt dus in grootte tusschen de
Goentoer en de Insulinde. Het stoomschip
werd iiR 1921 aan de Entente afgeleverd en
zal, na nog eenige afwerking te hebben on-
dergaan, een mooie aanwinst zyn voor de
mallvloot van den Rotterdamschen Lloyd.
Het zal „Tjerimai" worden gedoopt en Somt
Bog dit jaar in de vaart. Het heeft als nieu
wigheid voor de vaart op Indië een perma
nent zwembad aan boord. Zooals reeds vroe-
Ne/scher's Revue.
Netscher vinpt in zijn eigen revue meer
en meer z'n wferkwijze, destijds in de Hol
landsche Revue gevolgd terug. Iedere
maand geeft h» zyn geïllustreerde Wereld
geschiedenis, een reeks belangrijke onder
werpen, Revue der tijdschriften, etc. De
karakterschets van deze maand is gewijd
aan Jac. vanl der Bosch, die behoort tot de
jongere Ned^rlaindsche sierkunstenaars en
zijn levensbeschrijving toont Weer eens aan
dat men, met goeden wil en doorzettings-
ermogen „er komt". „Het boek van de
maand" is ditmaal „Geschiedenis* der Ne
derlandsche Caricatuur", door Comelis
Veth en in 't hijzonder dit deel van 't werk.
dat 'handelt over Albert Hahn.
ÜUitUihKLlJjUi. MAlkJD.
GOUDA.
GEBOREN: 15 Sept. Wilhelmina Maria
Johanna, d. V. A. M. van den Steenhoven en
C. O. Koloos. Johannes, z. v. W. S. Zielhorst
en A. Donker. Hendrika Maria, d. v. M. O.
van de Ravoordt en B. W. Mohr. Johanna
Cornelia, d. v. J. J. Korevaar en C. Schoon-
uerwoerd. Hendrikus Everardus, z. v. G. P.
Brouwers en M. Compeer.
ONDERTROUWD: W. Koster en P. M.
Spee. C. J. van Oostenryk en A. E. Ver-
gunst. J. de Jong en. Lonum. B. Hooger-
waard en M. Balk. J. de Brum en A. Peeh.
J. Lammering en C. de Jong. G. de Keizer en
H. Klok. L, Polderman en P. C. Gerhards.
C. Kraayeveld en M. de Komng. G. J. van
der hee en G. J. van Willigen. A. R. Smit
en G. Ceunes. J. van Kranenburg en L. J.
S. van Eyk.
OVERLEDEN: 14 |jept. Cornells Lex-
mond, 83 j.
jHEKENDORP.
ONDERTROUWD: Adrianus Kuyf 24 j.
n Anna Cornelia van den Hoogen, zö j.
STOLWIJK.
GEBOREN: Franciscus, z. v. C. van
Hoorn en C. M. Van der Helm. Pieter Maar
ten, z. v. J. de Bruin en J. Schouten. Pieter,
z. v. K. van den Heuvel en E. van den Heu
vel.
GETROUWD: J. J. Verwaal en C. M.
Both.
OVERLEDEN: P. M. de Bruin, 4 dagen.
A. Verkaik, 72 j.
AP VBRTENTIëN
Cureualessen ƒ3.p
Conversatie-lessen.
Zweedsch, Spaansch.
Opleiding Handelscorresp.
Mercuriua en Leeraren
7.50 per maand.
HANDELSSCHOOL, Turfmarkt
GOUDA
I gole $«Uabktóren
onregdm&iigcn .stoelgang
g*6rui*e hiertegen
LAXEER-TABLETTEfl I
Per doos 60 có^,
bij epoih mn
drogisten.
|*m A.MUNH
galmiKjn,
beslagen tong, I
tragen J
alvorens een kijkje te nemen
In de
Bioscoop „aoUDA VOORUIT"
18 Hoogstraat 16.
Heeren- en Dames-Regenjassen,
vanaf 12.50.
Fyn blauw kamgaren COSTUUMS,
vanaf 37.50.
FANTASIE COSTUUMS,
vanaf ƒ14.50.
HEEREN- EN K1NDERJASSEN
voor het najaar, in alle prijzen.
MANCHESTER BROEKEN
ƒ4.15, ƒ4.65, ƒ5.15.
BEVERTIEN BROEKEN
4.15, 4.85.
BLAUW KEPER BROEKEN en
JASSEN,
235—3.33.
Wy hebben reeds onze bekende
WINTERJEKKERS
vanaf 13.25.
JSgï3 Wilt U een koopje, kom dan
bij ons.
16 Hoogstraat 16
GOUDA. 4KB w
(IO U D K H A K.
Advertejntiên en abonnementen op
dit blad worden aangenomen door
VI.BGGKERT Goodrich
Prima Tapit B»lge vanaf 12.90.
Z«r f|jne quaJIteit Tapis Belg, Karpetten 3 X 4 voor 19.50.
De allerbeste zuiver wollen Tapis Beige Karpetten 3 X 5 voor
25.75.
IJzersterke Karpetten, rood-zwart, 3 X voor 7.90.
De allerbeste rood-zwart (zuiver wol), voor 19.50.
Prachtvolle Axminater Karpetten 3 X 1 in de allernieuwste
dessins voor 39.
Zeer zware cocosloopera, beslist eerste kwaliteit, 50 c.M. breed,
per el 0.89; 70 c.M. breed, per el 1.28; 100 c.M. breed 1.89.
Cocósmatten in alle soorten voor spotprtjzen.
Mooie pluche Taf elkleeden voor 7.90.
Prachtvolle zuivere wollen pluche Taf elkleeden in alle kleuren
voor 113:90.
Linnen Tafeikleeden voor 1.59.
Ripstoffen in alle kleuren, dubbele breedte, nu 79 ets. per el.
Prachtvolle pluchette In alle kleuren 1.49 per eL
Kapok beds tallen, 2 persoons, met prima kapok gevuld, vanaf
18.90.
Kapokmatrassen vanaf 19.50.
Prachtvolle wollen dekens vanaf 6.50, tot de allerfijnste
soorten toe.
Gestikte dekens, 2 persoons 7.90.
Prima satinet dekens, 2 persoons 11.90.
Molton dekens, vanaf ƒ0.98.
Serrematten, 2X3 S1-39.
Prima Damastmatten 2X3 ƒ2.39.
Stukgoed Chinamat vanaf 34 centa per tl.
Prachtvolle vitrages zonder rand, vanaf 28 ct. per eL
Enorme sorteering, zoowel met als zonder rand.
Afgepaste linnen rolgordijnen tegen spotprijs.
Prima Engelsche vloerzeilen, 183 c.M. breed, vanaf 2.18 per el.
Linoleum en graniet tegen apotprtjzen.
Ledikanten en spiraalmatrasaen zeer goedkoop.
DOET UW VOORDEEL.
DE PRIJZEN ZIJN VER BENEDEN DE TEGENWOORDIGE
FABRIEKSPRIJZEN. 'j
Da GromslardarlJ van
d
v/h. A. P. MARTENS A Co. V