De opening der Staten-Generaal.
T ROONREQE.
"Te'
4
STADSNIEUWS.
ltrsche gemoederen een arrooten invloed
gengd en hun meer dan iets anders deen
begrypen, hoe zy eeuwenlang verdrukt
werden door.de Briische overiieorsching.
.En hoewel ik nu zes kinderen heb", ver
klaarde zu, „vind ik nog altud gelegenheid
de nonnen in een klooster *»n mijn buurt
de lersche taal te onderwijzen."
„ütweken uw kinderen ook de taal?"
vroeg de interviewster.
„Ja. de vier oudsten spreken haar
vloeibnd en de andere twee zullen volgen."
Over den politieken toestand sprekende,
ze.de mevr. De Valesa:
„Alle moeders haiqn dezen oorlog, daar
ben ik zeker van. maar ik haat den vijand
niet. Ik heb evenveel mede.ijden met de
Engelsche moeders als met de onze. die
hun zoonB verioren in dezen striid.
Voor de moeders is dit wel de vreese-
IQkste strüd, want zii wisten, dat hui.
terns elk oogenblik gedood konden worden.
Viêeselüke dagen heb ik doorgebracht over
het lot van mijn man, toen hii steeds door
den vijand werd opgejaagd en ik vielde
mij 'fe.teliJk alleen rustig gedurende den
tijd, dat hij in de gevangenis zat. Wij zou
den verraad plegen jegens Onze dooden, als
wij nu minder zouden aanvaarden, dan het
geen, waarvoor zij hun leven gaven, maai
anderzijds moeten wij alles doen om een
einde te maken aan dit bloedvergieten. God
zal ons helpen."
II» ÏTKNI^NDSt II N*M
DUIiScm.ANI) .-ui'iVü
k Een aanslag op Sireseinann.
Woift seint uit Hagen; „TT7
Maar de Hagener /.e.tuner uit Idldén-
scheid verneemt, heeft tudens de Zondag
avond gehouden vergadering van den
partudag der Deutsche Volkspartei in de
Schutzenhalie aldaar iemand van buitenaf
een revolverschot gelost op de sprekers-
tribune. De afgevaardigde Stresemann haa
het spreekgestoelte juist verlaten om plaats
te maken voor den afgevaardigde Hugo.
Niemand werd getroffen.
NOORWEGEN.
Treinbotsing.
UH Drontheim wordt gemeld:
Een extra-trein, die de deelnemers aan
de opening van den Dovresboorweg ver
voerde, liep door een onbekende oorzaak
aan het zuid-einde van den Nitafeidtunnel
op een gewonen trein. De beide eerste wa
gons van i den extra-trein werden geheel
vernield. Zes personen werden gedood, on
der wie de directeur der telegrafie Heftye,
die vroegef lid 'Was van de internationale
commissie te Flensburg, verder kolonel Se-
j era tod en de architect Glosinod. Onder de
vele gewonden bevinden zich de chef van
den generalen staf Bauck, de vroegere di
recteur der spoorwegen. Fenssen eft do
Zweedsche directeur der spoorwegen Ker-
neil.
BINNENLAND.
Wijzigingen in de Kieswet, Prov. Wet en
Gemeentewet.
Door de Regeering worden in verband
met de tweede lezing van de wetsontwerpen
tot wijziging van de Kieswet, de Provinciale
wet en de Gemeentewet in overlag met de
Commisie van Rapporteurs een 8-tal wijzi
gingen in deze wetsontwerpen voorgesteld.
Wijziging der Bakkerswet.
In „Het Volk" sprak de Bakkersgezellen-
bond het bericht van hét1 „Centrum" betref -
feilde de gehouden vergadering van bestu
ren van werkgevers- en werknemersorgani
saties in het Bakkersbedrijf tegen. Het blad
handhaaft intüsschen zijn bericht en voegt
er aan toe:
Het verlof o mte vyf uur 's morgens te
beginnen zal alleen kunnen worden ver
leend aan bedrijven, waarin minstens zfts
volwassen krachtan werkzaam zyn, en pok
voor geheele gehsaenten, welke minstens
26.000 inwoners telrW.
Wat het aankoop-vertuid betreft, hierover
is nog geen algeheele pfareenstemming be
reikt doch by de betrokken partijen is de
algemeene overtuiging, zooals ons nog na
der bevestigd is,.dat de door ons genoemde
tijdstippen aanvaard zullen worden.
Wijziging der Arbeidswet 1919.
Aan de Memorie van Antwoord (Tweede
Kamer) is ontleend:
De minister van Arbeid acht het noodzak
kei ijk, dat een wetswijziging, op grond
waarvan artikel 39 der Arbeidswet ook na
23 October 1921 blijft voortbestaqh, vóór
'etool
tatub, 1
hel on
te 'tri'
dat tijdstip "tot stand komt.
Geschiedt dit niet, dan wordt hel onmo
gelijk behoojjlyke voorzieningen te'treffen
in het belang van de broodvoorziening der
bevolking bij dubbele feestdagen, alsmede
bij ovendefecten, ziekte van personeel en
andere onvoorziene omstandigheden;
Ten einde te voorkomen, dat het tot
stand koftien der thans voorgestelde wets-
wy zielig op grond van de in het Voorloopig
Verslag aangevoerde bezwaren vertraging
zou ondervinden, wordt by Nota yan Wijzi
ging in overeenstemming met den wenk,
'door een aantal leden in het Voorloopig
Verslag gegeven, VoorgéStéM "hét 'tijdelijk
karakter van art. 39 te behouden en dit ar
tikel niet langer dan tot 1 Jan. 1923 te doen
gelden.
Hat bjj den Hoogen Raad van Arbeid aan
hangige voor-ontwerp dat, zooals bekend
is, ook een meer algemeene herziening der
Arbeidswet 1919 beoogt, wordt thans in de
commissies van den Hoogen RaadsMh Ar
beid Onderzocht, die ook de noodige aan
dacht wijden aan de wijzigingen daarin
voorgesteld door de werkgevers en arbei
dersorganisaties in het bakkersbedrijf. De
minister van Arbeid meent te mogen aan
nemen dat dit ontwerp nog dit jaar de
Tweede Kamer*zal bereiken.
Zuiderzeeraad.
mj Kort. bes'uit is op hem daartoe gedaan
verzoek eervol ontslag verleen aan Jhr. Mr.
B. C. de Jonge te 's-Gravenhage als lid en
ondervoorzitter en aan den heer Th. M. Th.
van Weideren baron Rengers te Oenker als
lid van den Zuiderzeeraaid en zijn benoemd
tot lid en ondervoorzitter:
Dr. F. E. Posthuma oud-minister van
Landbouw, Nijverheid en, Handel te 's Gra-
venhage en tot Hd de heèrèn B. W. Okina
lid van Gedeputeerde Staten van Friesland
te Leeuwarden en W. de Vlugt, burgemees
ter van Amsterdam.
Heden is tfe zitting der Staten-Generaul door li. M. de Koningin geopend.
H. M. begaf zich met Z. K. éi. den Prins te 1 uur in plechtlgen optocht van
het Paleis in het Noordeinde naar de Ridderzaal op het Binnenhof, langs
welken weg duizenden stohden geschaard.
Nadat de Koningin in de Ridderzaal door de Commissie van ontvangst
was binnengeleid en Haar plaats had ingenomen, sprak H. M. dé Koningin
de volgende rede uit:
Mij wederom in Uw midden Oevuideiiae, Eeaeu der btaten-Generunl, mag
lk met vei Leien, dat, zelis thans, nu de wereldoorlog welhaast drie jaren
tot het veueuene behocit, zyne gevolgen zich nog in hevige mate doen
gevoeien. hchoon God ops voor zwaie rampen spaarde, lydt ook het
ViiUcriuiid onder de algemeene ontwrichting dei* economische verhoudingen,
luet uoe&ten ijver aan liet herstel van de welvaart te arbeiden, angstvallig
ue sptuaxtujiiiieia te betrachten, is ons aller plicht.
z-oigv.eKKtiid is de toestond der schatkist, de sterke groei der uitgaven
in ue uw*tst veiioopen jaien lieeit den verrussendea aanwas der middelen
iiog vei ovcitioxiea, leivviji de laatste thans tot stduh gekomen is en teiug-
g«oxg lotus plaats vindt. Aan belangrijke opvoering vah.de reeds zwaar
uiUi.nehue neiringtn valt, wegens ue daaruit dreigende schade voor het
a.gemeai behmg, wel nauwelijks te denken. Het publieke leven op meer
ue-^uciutii voel Uaii tot uuover in te neuten, zal noodzakelijk blyken.
ook m de ovtizeesche deeien van.den 6taut is een zuinig beheer
ge^uuea. Vooial ue schei pe uaiing üer pry zen van de producten van
lanu- en ïuynbouw baart zoowei in oost-lndie als in buriname, ernstige
«oigen.
iaj internationale toestand blijft ernstige aandacht vorderen. Intüsschen
geext My ue ontwikkeling van de betrekkingen die met vreemde Mogend
heden woiutn onueihcuuen, in velerlei jjpzicht reden tot voldoening.
luet waardeering en ingenomenheid maak ïk gewag van het door de
in den Volkenbond vereemgde Mogendheden genomen besluit tot vestiging
van het Permanent Hof van Internationale Justitie te 's-Gravenhage.
De ai doening van de in het afgesloten tijdvak voorbereide wettelijke
maatregelen, allereerst de herziening van de Grondwet, zaltfcJwe volle
toewy ding vorderen.
Met paitieele herzieningen van verschillende onzer Wetboeken zal
worden voortgegaan.
Een wetsontwerp tot regeling van het levensverzekeringbedrijf zal U
zefeï spoedig bereiken.
Ter versterking van de Zeemacht, vooral met het oog op de verdediging
van Nederlandsch-Indië, zal een voorstel worden ingediend, t
In voorbereiding is een wetsontwerp dat beoogt de piogelyKheid te openen
om vrijstelling van militairen dienst te verleenen aan hen, die daartegen
ernstige gewetensbezwaren koesteren.
Voorstellen tot wettelijke regeling van de ruilverkaveling en tot her
ziening van de bepalingen betreffende de pacht-overeenkomst zullen worden
ingediend. 's
Ontwerpen tot wijziging en aanvulling van de Arbeidswet, de Invalidi
teitswet en de Ouderdomswet zullen U weldra bereiken.
In afwachting van de totstandkoming der voorgestelde wijzigingen van
de Grondwet, wordt eene daarbij aansluitende herziening van Jiet' Regee-
ringsreglemcnt voor Nederlandsch-Indië voorbereid.
Moge op Uwen arbeid Gods zegerPrusten!
Ik verklaar de gewone zitting der Saten-Generaal geopend.
Boerderijen op woeste gronden.
Ingediend is een wetsontwerp tot verhoo
ging van het Xde hoofdstuk der Staatsbe-
grooting voor 1921 (Kosten stichting van
boerderyen op10woeste gronden).
Van alle zijden komen aanvragey om het
toegestane, ^desbetreffende bedrag te ver-
hoogen. Wal* in den aanvang vooral voor
schotten werden gevraagd in het zuiden
van ons land, blykt nu een groot deel der
aanvragen uit de noordelijke provinciën te
komen.
Teneinde eenigermate aan de aanvragen
tegemoet te kunnen komen, zal alsnog een
bedrag van 600.000worden be
schikbaar gesteld. -r
1 Minister Van Karnebeek wenscht geen
huldiging.
laar aanleiding van de plannen om den
min. v. Buitenl. Zaken, jhr. mr. dr. v. Kar
nebeek, ter gelegenheid van diens terugkeer,
wegens zijn benoeming tot voorzitter
van de vergaderfrtg van den Volkenbond, by
zijn terugkeer te 's Gravenhage op feeste
lijke wijze te ontvangen, kwam de „N. Crt."
ter oore, dat de minister, hoewel zeer ge
voelig voor de gedachte die aan het plan ten
grondslag ligt, gemeend heeft voor die hul
de te moeten bedanken.
Het comité zou by den minister nader
hebben aangedrongen om de huldiging te
aanvaarden.
Duitsch visum voor bezet gebied.
De „Deutsche Passtelle" te Den Haag
deek het volgende mede:
Dezer dagen kwam in verschillende Ne-
derlanjlsche bladen het bericht voor dat Ne
derlanders, diè in het bezit zyn van een gel
dig Nederlandsche paspoort, ten gevolge
van het afschaffen der Belgische pasvisa,
ook zonder een Duitsch visum door de Bel
gische militaire autoriteiten in het bezet ge-
Jiled worden toegelaten.
Volgens de Duitsche pas-voorschriften is
ieder buitenlander, die het Duitsche gebied
betreedt, verplicht zich 5oor een geldige
buitenlandsche pas, die door een Duitsch
coonsul of Pass-stelle moet geviseerd zyn te
legitimeeren. Overtredingen kunnen met
geldboete van 1500 Mark erf gevangenis
straf van een jaar gestraft worden. De
Duitsche pasvoorschriften gelden zoowel
voqr bezet als onbezet gebied. Wanneer nu
militaire bezettingsautoriteiten buitenlan
ders zonder een Duitsch visum toelaten, dan
is het buiten twyfel dat doze personen on
der de Duische pas-voorschriften vallen en
zeer groote onaangenaamheden kunnen on
dervinden.
De visschershaven te Scheveningen. -
Het bestuur van de Vereeniging van Rea
ders van Visschersvaartuigen te IJmuiden
heeft zich met een uitvoerig adres gewend
tot den minister van Waterstaat, in verband
met de aanhangige plannen tot vergrooting
van de werken ten behoeve van de Vis
schershaven te Fcheveningen en wel in het
bijzonder, voorzoover deze vergrooting zou
geschieden door en voor rekening van hpt
r(jk. "T'
Het komt adressant voob dat los van ve
le andere bezwaren, In dezen tyd, waarin
bezuiniging geldt al» allereerste eisch voor
een goed beheer, aan de uitvoering van de
voorgenomen uitbreidingsplannen ernstige
bezwaren zyn verbonden, die bovendien niet
kunnen nalaten van ongunstigen invloed te
zijn op andere visscherybelangen, terwyl
het de vaste overtuiging is van het bestuur,
dat by eventueele totstandkoming van deze
pjannen, de toekomst een ernstige teleur
stelling zal brengen.
Maatregelen tegen bloeiende bedrijven.
De firma Sneep en Maris, te Zevenber
gen, /chrijft in „Het Vaderland":
Wanneer, zooals de opvatting is by een
goed deel van ons volk, onze arbeidswetge
ving een inblazing is van de Duitschers, die
ons geheel weerloos willen maken, vinden
zy uitnemende bondgenooten in de ambte
naren die haar moeten uitvoeren. Wanneer
een ondernemer aan zyn personeel vacantia
geelt, mag dat persé niet anders dan onder
het*vei loren gaan van zooveel mogelijk ar
beidskracht, en als er iri deze s'ech'e lijden
nog een bedt ij f staande blijft, vu i tan zy
niet of het moet aan kwijnende zaken gelijk
worden gemaakt.
Als voorbeeld diena ret volgende:
Op 6 Augustus vyoegen wij, met hit oog
op de overstelpende drukte in onze drukke
rij, voor drie weken verlof tot overwerk
voor vier volwassen mannen. Dit moesten
wy doen, omdat op het eind van de drie we
ken vacantie volgde en onze cliënten de du
pe zouden worden van te lang uitstel. Op
10 Augustus antwoordde de arbeidsinspec
tie te Breda met een weigering, op grond,
dat de verloren uren voor de vacantie niet
mogen worden ingehaald, ook niet door
vooruitwerken (het schijnt, dat wij midden
in een gouden tijd leven, waarin men met
alles, geld en arbeid, royaal kon omsprin
gen wie maakt Regeering en ambtena
ren toch eens duidelijk, dat wij in een tijd
van toenemende malaise leven die waar
schijnlijk nog jaren zal aanhouden?) en dan
verder, omdat „het in het meerendeel der
drukkerijen zeer slap is, zoodat er geen re
den aanwezig is om aan u een overwerk-
vergunning te verleenen".
Tegen ander drukkerijen behoeven de
ambtenaren dus geen maatregelen te ne
men, omdat die toch al tegen den grond
liggen maar als er nog een overeind staat,
moet die aan de andere gelijk worden ge
maakt.
Voortreffelijke bondgenooten hebben de
JDuitschers!
En aan het hoofd van hun bondgenooten
staat de minister van Arbeid In Den Haag.
Wij gingen natuurlijk onmiddellijk in
hooger beroep, en verzochten den minister
ons de gevraagde vergunning nog te verlee
nen. Met departementale vlugheid werd ons
verzoek behandeld, en midden in de vacan
tia op 29 Augustus, werd ons het bericht
gezonden, dat de minister, gelet op de inge
wonnen ambtsberichten, alsmede op Art. 28
der Arbeidswet 1919, het verzoek had afge
wezen.
Wy hebben onze cliënten natuurlijk niet
laten wachten, maar het werk op tyd in
Duitschland klaar laten maken.
Wij zyn in een grooten industrieelen oor
log gewikkeld met de machtigste mogend
heid van de aarde en in dien oorlog hebben
wy de verraders midclen in ons land en die
leven van de belastingen die wy met moei
te opbrengen.
Wy zullen dien oorlog zeker verliezen,
niet alleen, omdat de Duitschers in het voor
deel zyn door den stand van de mark, maar
vooral omdat wy onze krachten niet mogen
gebruiken omdat regeering en ambtenaren
ons de handen binden.
Wy zouden hem winnen, als wy mochten
werken zooveel wy willen, als door langer
werktyd het stukloon en dus de materialen
zouden dalen, en als door het afdanken van
de honderden parasi tee rende ambtenaren,
die verhinderen moeten, dat er wordt ge
werkt, de belastingen lager werden.
Ook dan nog biyit het een zware, grimmi-
Ïe stryd, maar met de energie en de vin-
ingrykheid vgn onto industrieelen, die tu
aan banden worden gelegd, zouden uqjj hem
zeker winnen.
Moeten wy ons die kans laten ontgaan?
Er moet gehandeld worden, niet geklaagd.
Voor redeneeren en klagen is Den Haag
doof, dat is al. lang genoeg gebleken.
Daarom moeten wy buiten Den Haag om
handelen. De industrieelen moeten zich ver
eenigen en tot de Regeering zeggen: Tot
samenwerking zyn wy gaarne bereid, maar
wy laten u niet toe ons te vermoorden.
Ten behoeve van denkbeeldige ethische
voordeelen waar zou de arbeider ikeer
van lyden, van tien uur werken of Van
maanden lang werkloosheid? laten wy
industrie en handel niet vernielen.
Met 1 Januari a.s. houden wy ons niet
meer aan uw Arbeidswet.
Tegen de vereemgde industrie en handel
zou de Regeering niet opgewassen zyn.
En mpcht de Regeering onverhoopt de
sterkste zyn en dus de ondergang van ons
land gewis, nu, dan is er geen reden om lan
ger tegen de catastrophe te vechten, laat
ze dan komen.
De Kegeering wil het, en als de partijen
in de Kamers haar steunen, laten ze dan
allen hun zin krijgen.
Dan zal het niet lang duren óf alle Ne
derlandsche industrieën ©migreeren en ver
schaffen den Duitschen-arbeider brood.
Maar nu het nog niet geheel verloren is,
moet de zakenwereld zich te w«r stellen.
De zachte middelen van overreufen en ar
gumenteeren zyn uitgeput, nu blyft alleen
over het wapen van haixl tegen hard.
Het gaat om de welvaart van ons land en
om het brood van den arbeider.
De Nyverheid en de Arbeidswet.
In een vergadering van het Kon. Insti
tuut van Ingenieurs, te Rotterdam gehou
den, heeft de voorzitter, de heer P. Lugt een
redè gehouden over de ongunstige omstan
digheden, waarin de Nederlandsche werk
tuig- en scheepsbouw verkeert. Voor een
deel is dit aan de slechte wereldverhoudin-
gen toe te schryven, voor een ander deel is
het eigen land daar schuld aan. Men doet
by ons niets om de nyverheid het bestaan
moogelyk te maken, maakt haar dit zoo
zwaar mogelijk. Men wil ideale arbeids
voorwaarden en tracht daarbij steeds een
stap of wat by de concurrenten, de andere
landen, vóór te zyn, terwyl daarby op dè
anbeidsmogelykheid niet giet wordt.
Onze Arbeidswet is, zooafc hoe langer hoe
meer wordt ingezien, onuitvoerbaar, maar
het is bovendien een weeldewet, die men
zich nauwelyks zou kunnen veroorloven,
waar men zich misschien nog eenigszins
doorheen zou kunnen slaan in een bloeipe
riode, als het er op een paar gulden niet op
aan kpmt, doch die in een tyd als wy thans
beleven, moordend i#. Wanneer men. op dit
oogenblik tracht de productiekosten te ver
minderen, de onkosten rekening te verla
gen, dan stoot men het hoofd tegen de be
palingen der Arbeidswet. Ons land, welks
industrie in hoofdzaak op uitvoer drijft en
door den hoogen koers van het geld reeds
in het nadeel is tegenover alle orfUiggende
landen, kan zich de weelde niet veroorloven
een verder gaande arbeid sbeperlüng in te
voeren dan die in de omliggende landen.
Zoo maakt men de productie der goederen,
de levensmiddelen, ja alles duur, en roept
men allerlei scheeve verhoudingen in het
leven.
Ook door het heffen van uitvoerrechten
in Indië van de cultures en de petroleum
industrie wordt het bestaan der Nederland
sche nyverheid moeilyji gemaakt, aangezien
de betrokken ondernemingen allen aanmaak
▼en werktuigen en gereedschappen stopzet
ten, in afwachting of haar productie in In
dië nog mogelyk zal blijven.
Spreker eindigde met den wensch uit te
spreken, dat de regeering de idealen nu
eens een tijd opzy zou zetten, dat men zich
weder eens op den bodem der werkelykheid
zou plaatsen en de industrie bestaansmoge-
lykheid zal
De betooging te Chemnitz.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Rink betreffende een betooging te
gen het Nederlandsche Consulaat te Chem
nitz, heeft de minister van Buitenlandsche
Zaken geantwoord:
Inderdaad zyn op 31 Augustus j.l. in het
gebouw, in welks localiteiten het vice-con-
sulaat der Nederlanden te Chemnitz is ge-
estigd, betoogers binnengedrongen, die ge-
eischt hebben daif de ter gelegenheid van
den geboortedag van Hare Majesteit de Ko
ningin uitgestoken Nederlandsche vlag, wel
ke dopr de betoogers werd gehouden voor
een „reactionnair symbool'7, onmiddellijk
zou worden ingehaald. Den betoogers werd
toen duidelijk gemaakt, dat het hier de Ne
derlandsche vlag betrof, die ter gelegenheid
van den verjaardag van Hare Majesteit ge-
heschen was en dat aan hun verlangen om
de vlag in te halen niet voldaan zoude wor
den. j
Daarop zyn de'
de vlag is blyven hangen tot het
Daarop zyn de betoogers vertrokken en
vlag is blyven hangen tot het sluitings
uur van het vice-consulaat (6 uren namid-
waarnemende vice-consul, die toen den
met verlof zijnden vice-consul verving, is
Duitscher.
De Duitsche Regeering heeft den tydelyk
zaakgelastigde te Berlyn haar leedwezen
over het gebeurde uitgesproken. De Duit
sche Staatssecretaris heeft de toezegging
gedaan, dat de politieautoriteiten te Chem
nitz er op zouden worden gewezen, dat zU
in hun plichten zijn te kort geschoten, aan
gezien zy hadden moeten verhinderen, dat
een menigte het gebouw, waarin het vice-
consulaat der Nederlanden gevestigd is, bin
nendrong. Alle maatregelen zouden worden
getroffen om een herhaling van een derge-
lyke gebeurtenis te voorkomen.
Christeiyk-Historische Unie.
In tuindorp-Vreewyk te Rotterdam heeft
de Christelyk-Historische Unie Zaterdag
een landdag gehouden. Dè heer J. R. Snoeck
Henkemans, ld van de Tweede Kamer, mej.
mr. Frida Katz, lid van den Amsterdam-
schen gemeenteraad en ds. I. Voorsteegh,
van Katwijk aan Zee, hebben daar het
woord gevoerd.
Omtrent de rede van den heer Snoeck
Henkaqians deelt de „N. R. Ct" het volgen
de mede:
Op welken grondslag is het leven van ons
volk opgebouwd aldus ving hy aan. Hy
antwoordde: op den grondsla gvan het pro-
testantsch-christeiyk leven. Daar moeten
wy op voortbouwen, daarop berusten onze
verhoudingen tot onze Roomsch-Katholieke
medeburgers, onze liefde voor Oranje en
het vorstenhuis, onze afkoer van revolutie
en onze opvatting van maatschappeiyke
vraagstukken.
Wat mon onder- protostantsch, wat onder
christeiyk en wat men onder protestantach-
christelyk godsdienstig leven te verstaan
heeft, zette spreker vervolgens uiteen. Van
zyn standpunt uit behandelde hy daarna de
verhouding der Christeiyk-historischen tot
'de Roomsch-Katholieken, verklaarde hoe
het komt, dat de Christelyk-historischen
het Oranjehuis zoo groote liefde toedragen
en van revolutie afkeerig zyn. Onjuist is
de bewering, dat in de 16e eeuw onder Wil-/
lem van Oranje getracht zou zyn revolutie/
te verwekken, want aan de beweging van
die dagen ontbraken de twee elementen,
welke de kenmerken van revolutie zyn: de
wil het bestaand gezag te verdryven en de
poging, het gezag te bemachtigen.
Spr. besloot: wy willen vasthouden ftan
den protestantsch-christelyken grondslag,
waarop ons volkgléven -zich heeft ontwik
keld.
,Op uitnoodiging van den spr. zongen de
aanwezigen daarna staande twee couplet
ten van het Wilhelmus.
Mej, mr. Frida 'Katz zette uiteen, dat de
vrouwen zich moeten voorbereiden op haar
kiesplicht. In de eerste plaats moeten zy
helpen het gezinsleven te handhaven, dat
in dezen tyd door sociaal-democratische
vrouwen en vrouwen, die overdreven femi
nistisch gezind zyn, ondermynd wordt.'
Vervolgens zette /pr. uiteen, wat het
standpunt der christelyke vrouwen is ten
opzichte van de vraagstukken: arbeid voor
de gehuwde vrouw en moederschapszorg.
Ds. Voorsteegh sprak ten slotte over en
thousiasme.
GEMENGDE BERICHTEN.
Gisten
De Bondsraad van den modernen Neder-
landschen Mijnwerkerabond, die Zomdair
eveneens te Heerlen samenkwam, beeft 't
voorstel aangenomen om de combinatie
van mijnwerkersbonden en den Ateem.
Christeliiken Bond uit te nooduren zich zoo
noodi* uezamenlijk met de scherpste mid
delen teiren de door de mündlrccties aan
gekondigde loonsverlaging te verzetten.
Wethouder Wibaut.
De heer Wibaut, wethouder van Aonster.
dam, was, om te genieten van een korte
vacantie, naar Zwitserland gereisd.
In de eerste dagen na zlin aankomst in
dat land, maakte hü een wandeling van
Gnindelwaid (Berner Oberland) naar de
Kleine Schaidegg. in een der hotels rustte
hu wat uit en toen zou hii zün tocht naar
de Junfrnu vervolgen.
HU droeg; met snükers beslagen berg
schoenen en daarvan was het gevolg, dat
hu op een trapje in de nabtiheid van het
hotel uitgleed en viel.
Bij dien val bezeerde hij zlin voet. Aan-
vankelltk leek het echter zoo weinig ern
stig, dat hü den tocht vervolgde.
Later bleek, dat de val leelük was aan
gekomen en dat de voet gebreken Is.
De heer Wibaut kan nu maar heel moei
lijk loopen. Toch heeft hü zijn werk op het
Stadhuis hervat, al moet de gebroken voet
voortdurend op een stool ruaten.
Vergadering der Contactcommissie.
Naar aanleiding van de Zondag gehou
den besturenconferentie heeft de Christe-
lüke MUnwerkersbond tot de Contactcom
missie voor de Mijnindustrie gistermorgen
een schrüven gericht, waarin geprotesteerd
wordt tegen de aanplakking van den nieu
wen loonafjtrek op de münen. Terwijl in de
Contactcommissie voor het Mümbedrüf
hierover nog geen overeenstemming is ver
kregen, waar over het voorstel zelve slechts
algemeene beschouwingen zjjn gehouden
verzoeken, ze, dat alsnog gelegenheid ge
boden wordt het voorstel in onderdeelen te
bespreken.
Naar aanleiding van dit schrijven ia er
van directiezüde gistermiddag bericht ge
komen, dat Woensdag een Contact*
sievergadering zal plaats hebben.
Mijnwerkers.
is te Heerlen een algemeene
atie gehouden van den Al-
gvm. oonu van Christelijke mijnwerken!.
Bijna alle plaatselijke afdeelingen uilt
Zuid- en Midden-Limburg waren door af
gevaardigden vertegenwoordigd.
De Bondsvoorzitter, de heer H. StJns, en
de heer Thiele. die het hoofdbestuur van
-den Gevsrgpk. verein. OhristJicher Bepg-ar-
ibeiter geutschlands vertegenwoordigde,
gaven in den loop der bijeenkomst hun
groote voldoening te kennen over het suc
ces, inet de staking aan de Domain ai e
mijn te Ketikrade behaald. Afgevaardig
den dér afdeelingen uit die gemeente
braenteo dank aan het hoofdbestuur voor
de bil de staking gegeven krachtige lei
ding.
Bü de beraadslaging over den algemee-
nen toestand voor de werkzaamheden hij
het mijnbedrijf kwam bü'zonder de loons
verlaging ter sprake, waartoe de miin-
directias per 1 October as. hebben be
sloten. Deze verlaging gevoegd bü het in
trekken van een gedeelte van dan duurte-
toeslag, maakt, naar men becijfert, een ver
lies aan inkomsten voor de mijnwerkers
uit van 8 1 T Verscheidene afgevaar
digden wenschten daartegen krachtig ver
zet, terwijl anderzijds werd betoogd, dat
loonsverlaging ook bü het toünbedrüf op
den duur niet te verhinderen zou zijn.
Op advies van het hoofdbestuur werd
eindelyk goedgevonden, dat dit nogmaals
in de contact-commissie een bespreking zal
uitlokken en zal blüven aandringen op
openlegging van de bedrüfsresultaten.
ook van de particuliere miinen, ter beoor
deeling van het al of niet bdllüke der aan
gekondigde loonsvermindering.
Dit besluit werd gevolgd door de aan- p
vaarding van een motie der afdeeling
Maastricht, waarin volledig vertrouwen in
het beleid van het hoofdbestuur weid te
t
Herman Groenend*al.
Het Secretariaat van de Internationale
Aati-MiiliAaratiJiche Vereeniging schrijft
„Dezer dagen hatklen twee leden van het
bMtuur der I. A. M. V. afd. den Haag,
mevr. KolthekTimmer en Oonstandse
«en onderhoud met Herman Groenen daal.
Het bleek, dat het paychiatriktah onderzoek
wel was afgeloopen, doch dat de doctoren*
het rapport nog moet,ten opmaken. Groe-
nendaal meende echter, dat dit rapport in
geen geval het resultaat kon ziin van een
jpyohologisch onderzoek, daar dit in wer
kelijkheid niet serieus was Ingesteld. Hoe
wel hü sinds de kunstmatige voeding in
gewicht iets was toegenomen en hii zeer
kalm was, hoewel hii im volstrekte een-
aaamiheid zit opgesloten, worden zijn
oogen en stem zwakker en ziin maag en
slokdarm uiterst gevoelig.
Daarna werd een onderhoud toegestaan
met den chef-geneesheer van het hospitaal,
die niet bereid was, het bezoek aan Groe-
nemlaal uit te breiden, daar na overleg
met den Krijgsraad besloten was geen na
der bezoek toe te staan dan van vier naas
te bloedverwanten. Hoewel de chef de ge
volgen der kunstmatige voeding niet kon
overzien, daar een dergelijke lang volge
houden voedselweigering nog nimmer was
voorgekomen en complicaties zich ieder
'oogenblik kunnen voordoen, meende hii,
aangezien hy geen ambtelijke verantwoor
ding droeg, de zedelyke verantwoordeliik-
h heiil als mensoh en medicus op zich te kun
nen nemen, daar zich tot nu toe geen ge
vaarlijke symptomen of complicaties voor
deden. Groenedaal deelde evenwel mede.
dat ieder oogenblik by de kunstmatige voe
ding infectie kon plaats hebben."
Congres voor Huishoudonderwijs.
De Internationale Federatie voor huis-
houdonderwys heeft besloten een 3e Inter
nationaal Congres te houden, ditmaal in Pa
rijs, van 18—21 April 1922. Dit congres is
in aansluiting met het le gehouden te Frei
burg (Zw.) in 1908 en het 2e in Gent in
1913. Op dit congres zal men kunnen hoo-
ren hoe in den oorlog en den crisistyd, de
huishoudscholen en leeraressen hebben kun
nen medewerken in het belang van staat en
gemeenschap en hoe die medewerking door
staat cn gemeente werd gewaardeeixl. Be
halve de ondervragen zullen ook behandeld
worden de overwegingen of het huishoud-
onderwüs op de Lagere en Middelbare scho
len molt worden ingevoerd, of er een op
leiding met examen verplicht voor dienst
boden moet worden ingesteld, hoe het huis
houdonderwijs zich moet aanpassen by de
vereenvoudiging van de huishouding, in
welk opzicht het huishoudonderwys mee
kan werken aan verbetering van huisvesting
en bewoning, van voeding en kinderverzor
ging.
Het congres verzoekt de medewerking van
allen die belang in deze punten stellen door
het inzenden van rapporten, het zich aan
geven als lid, en het zich doen vertegen
woordigen van vereenigingen op het con
gres, naast de deelname van particulieren.
Het lidmaatschap kost frs. 10.—. Op de
beide eerste congresseh was Nederland zeer
goed vertegenwoordigd. Ook nu moge het
niet achterblyven. Voor inlichtingen en in-
teekonbiljetten kan men zich o. a. wenden
tot Mej. S. G. F. Meyboom, Boschlaan 7,
Hilversum.
Waardevolle schenking.
Doo xde erven van wijlen den heer Wil
lem Blydenstein, in leven commissaris van
„Bamshoeve", is het z«. Brugger Bosch
aangekocht voor de Vereenaging ter Be
strijding der Tuberculose. Als een blijven
de herinnerine aan bun vader is ddt stuk
pond, door zijn ligging en door ziin be-
boaschiag zoo uitnemend geschikt voor het
stichten van een dagnsanatorium, aan bo
vengenoemde Vereeniging geschonken. Het
terrein, groot 5 HA, heeft in het midden
een heerlyke open plek, omgeven door op
gaand den- en eschihöut. De schenkiftg is
voor de Vereeniging een groote aanwinst.
Een afschuwelUke sluipmoord.
Zondagmiddag vervoegde Zich een tot nu
toe onbekend man als patiënt bij den arts
dr. Otto Wdrtz te Karlsruhe. T^oen de dok-
ter hem onderzocht, sloeg de zoogenaamde
patient hem met een hamer zoo hard op
het hoofd, dat de schedel verbrijzeld werd.
De dader, die zich in het gezelschap van
een vrouw moet hebben bevonden, is ont
komen. Er werd 2000 Mark gestolen.
Zeldzame dankbaarheid.
De vader van een leerlinge van een han
delsschool te Amsterdam heeft, ter gele
genheid van het slagen van ziin dochter
voor het eindexamen, elk der leeraren, van
wie het meisje op dja school onderwijs had
genoten, vijfhonderd gulden ten geschenke
gegeven.
Een noodlottig schot.
'Zondagavond waren nabti het café L. in
de kolonie Pasart Nieuwehagen bij Heer
ten eenige personen aan het ruziemaken.
Een der ruziemakers schoot een revolver
in den blinde af en trof een zekeren Van
Tiene, die in het café een notie bder zat
te drinken en met het geheele geval niets
te maken had, in de zijde. Van Tiene werd
onmiddellyk naar het hospitaal te Heerlen
vervoerd, waar men den kogel verwijderen
wilde. Onder de operatie is hii bezweken.
Van Tiene was gehuwd en vader van zeven
kinderen en woonachtig te Hoensbroek.
Boor de marechaussee werd een uitgebreid
onderzoek ingesteld en een drietal perso-
ftoo, zekere R. uit Rumpen en de beide
kebr. R. uit Versüienbosch gearresteerd.
Wiie van dit drietal het noodlottig schot
neeft gelost is nog niet bekend. Het on
derzoek duurt intüsschen voort.
WISSELKOERSEN.
Niet-officieele noteering te AitUderd&m.
Londen
Berlijn
Farys
Brussel
Zwitserland
Weemen
Kopenhagen
Stockholm
Christiania
New-York
19 Sept.
20 Sept.
Off.
N. Off.
11.79%
11.79
3.09
2.98
22.62%
22.46
22.42%
22.25
64.66
029
0.28%
65.65
40.86
V—
8.17
8.16%
GOUOA, 20 September 1921.
Belaatingcüfera in Gouda.
In het adres van het Departement Gouda
van de Maatechappy voor NUvertheid en
Handel aan den Raad wordt verwezen naar
hete gesprokene in de jongste algemeene
A R*-»-—.|«*ovv WMWUVCIW
veflfrMlenng diier maatschappy op 26 Juni
j.l.te Upuirlom gehouden.
Er .ff in die vergadering gewezen op de
•«'«WUOI-JJIK svwwn op UI
belastingcijfers der gemeenten, welke zou
den wisselen van f 60.— tot f 70.— per
hoofd van dp bevolking m de steden en de
reet op het platteland f 60.— per hoofd.
Genoemd zijn toen Amsterdam f 60.—,
Rotterdam 70.—, den Haag f 80.—, Al
melo f 60.—, Deventer f 60.—.
Wanneer men nu het belastingciifer van
Gouda nagaat, dan zou dit over de geheele
bevolking gerekend bedragen 1.100.000
voor 26.6000 inwoners) rond f 42.per
inwoner. Een dergeiyke becyfering heeft
echter al heel weinig waarde, daar in do
bevolking vin 26.600 zielen een inwonertal
w van c.a. 10.000 beneden den leeftijd,
waarop men als belastingplichtige wordt
aangeslagen. Wordt het zielental met het
aantal „jeugdige" inwoners verminderd,
dan wordt de gemeentely'ke belastingaan-
PW vo|waaaen hoofd dor bevolking
1.100.000.op 16.600 volwassenen)
rond f 67.—.
Het aantal aangeslagenen 'bedraagt ech
ter 7429, zoodat het gemiddelde bedrag per
aangeslagene rond 148.— bedraagt.
Aanvrage ingevolge de Drankwet.
Burgemeester en Wethoifflers der ge
meente Gouda brengen ter openbare ken
nis dat op 15 September 1921 bti hen is
ingekomen een verzoekschrift van A. N.
Cattel, wonende te Gouda, om verlof voor
den verkoop van alcoholvrijen drank voor
gebruik ter plaatse van verkoop in de lo-
cahteit van het perceel KattensingeJ No.
96 aldaar.
Binnen twee weken na de dagteekening
dezer bekendmaking kan een ieder tegen
het verleenen van dit verlof schriftelijk
bezwaren by hen inbrepg<%.
Uitbreiding verlofdagen.
,1,I)« Gouïia van de Ned. Bond van
Werklieden in Overheidsdienst, de afd.
Gouda van de Ned. Bond van Overheids
personeel „St. Pauius" en de afd. Gouda
van de Ned. Qhr. Bond van Personeel in
Publiokan Dienst hebben zich met het vol
gend adres tot den Raad dezen gemeente
gewend:
Geeft met verschuldigde gevoelens te
kennen de afdeeling Gouda van den Ned.
Bond van Werklieden in Overheidsdienst,
CÏL ?T van Overheidspersoneel
,^>t. Pauius", de Ned. Ghr. Bond van Per
soneel in Publieken Dienst
dat adressanten vertegenwoordigd zijn
in het Georganiseerd Overleg,
dat blijkens de instaliatierede van den
heer Burgemeester, van defte instelling
veel wordt verwacht, zoowel voor de ge
meente, als voor het personeel; indien bU
beide party en de ernstige wil voorzit tot
een goede samenwerking en rekening hou
dende met wederzijdsche moeilijkheden en
rechtmatige verlangens,
dat op dien grondslag de vertegenwoor
digers der organisaties hebben getracht
tot overeenstemming te geraken in het
Overleg, wat volkomen is gelukt doch de
resultaten niet door B. en W. werden ge
accepteerd en dit College schijnbaar be
slist zonder rekening te houden met het
bestaan van dit officieel ingestelde Over
leg,
dat door adressanten het standpunt werd
ingenomen dat uitbreiding van verlof tot
12 dagen en vacantdetoeslag billijk en ge-
wenseftt is, doch rekening houdende met de
financieele moeilijkheden der Gemeente,
doch met instemming van den Voorzitter,
de vraag van vac antietoeslag achterwege
werd gelaten en tot uitbreiding van verlof
tot 12 dagen subsidiair 9 dagen werd ge
adviseerd,
dat B. en W. ook dezen hilliiken wensch
hebben terzyde gelegd, evenals het verzoek
tot verschaffing van gereedschap aan de
timmerlieden der Gemeente.
Reden dat adressanten Uwen Raad be
leefd, doch met aandrang verzoeken te be
sluiten alsnog uitbreiding te geven aan het
aantal verlofdagen, als door h^t Georgani
seerd Overleg geadviseerd en tevens udt te
spreken dat het Uiwe wensch is dat het
Georganiseerd Overleg tot billiike resulta-
moet leiden.
AMMERSTOL.
Tot onderwijzeres aan de openbare la
gere school aliliiier, is m?t algemeene stem
men benoemd mej. D. Herrema te Beusi-
chem, die no. 1 op de voordracht stond.
STOLWIJK.
Oip initiatief van het Gemeentebestuur
zal Dr. W. O verbosch, Rijksveearts te
Gouda, op Donderdag 22 September, des
avonds te half acht ui het café vgn den
heer Stoppelenburg een lezing houden over
de Ryksvieeschkeuringswet.
De raad dezer gemeente is bijeengeroe
pen tegen Vrydag 23 September vm. 10
uur. x
Aan de orde komen ingekomen stukken,
vaststelling belastingveroix(gningen, en ver
ordening vervolgondenvys.
WADDINXVEEN.
'Ds. B. G. C. Steenbeek komt voor op het
drietal bij de Ned. Herv. Gemeente te Sua-
woude Tietjerk.
LANDBOUW.
Een R.-K. Melkveehoudersbond?
Samenwerking met den neutralen bond.
Naar de Tel. verneemt is dezer dagen in
een te Amsterdam gefcouden vergadering,
waar 14 afdeelingen van den R.-K. Land
en Tuinbouwhond vertegenwoordigd waren,
opgericht een R.-iK. Bond van Melkveehou
ders.
Op de oprichtingsvergadering wérd de
volgende motie aangenomen, welke ter ken
nis van den Minister van Landbouw zou
worden gebracht:
„De Kring Amsterdam van den R.-K.
Bond van Melkveehouders, aangesloten bü
den L. T. B„ teekent verzet tegen de actie
van den Nederhandachen Bond van Melk-
industrieelen by de Regeering in zake de
verhooging van den melkprfle. Deze ver
hooging geschiedt minder door de veehou
ders, dan door den melkhandel. De vrees
voor een melktekort in den komenden win
ter, als te kennen gegeven, werd door bo-
vungenoenulen Bond, acht de Kring Am
sterdam vooralsnog ongemotiveerd."
Door het bestuur van den nieuw opge-
richten R.-K. Bood zal in de komende week
geconfereerd worden met het beatuur van
den neutralen Bond van Melkveehouders,
daar het in 't voornemen ligt. zooveel mo
gelijk saam te werken.
Bij levering van melk.
Een beroep op de zuivelfabrikanten.
Naar de „Tel." verneemt is door 'het
„Centraal Melkbureau" aan de zuivelfabrie
kanten in ons land een rondschrijven ver
zonden, waaraftn het volgende is ontleend:
„Wederom is de periode aangebroken,
dat de melkinrichtingen en siyters in ver-'
schillende gedeelten van ons land zich niet
op de gewone wijze van eejx voldoende hoe
veelheid oonsumptiemeUc kunnen voorzien.
Het Centraal Melkbureau heeft reods
eenige maanden zijn taak moeten en kun
nen volvoeren, n.l. het, met modewerking
der zuivelfabrieken, dekken der melk-tekor-
ten by melkinrichtingen en -siyters.
By het steeds grootcr wordende tekort
aan melk hebben in de laatste weken ver
schillende andere inrichtingen haar wensch
tot aansluiting te kennen gegeven, terwijl
reeds aangeslotenen verzochten hun kwan
tum te mogen verhoogen. Dergelyke nieu
we aanvragen kunnen echter niet uitgevoerd
worden, zoolang anderzyds geen nieuwe
toezeggingen tot levering worden gedaan.
Doordat eenige inrichtingen, welke niet
by het Centraal Melkbureau zyn aangeslo
ten, met moeiiykheden te kampen hebben
by het verkrygey der benoodigde melk, zy'n
door haar en door hare organisatie, de Ne
derlandsche Melkindustrieele Vereeniging
reeds stappen gedaan by don minister, ten
einde door regeeringsmaatregelen deze
moeiiykheden op te lossen.
„Wy wenschen aldus wordt verder in
deze circulaire aan de zuivelfabrieken ge
zegd met u er toe mede te werken, dat
ingrypen van regeeringBwege zal voorko
men worden, en dit kan voorkomen worden,
zoo u mede uw toezegging wilt doen, melk
voor de consumptie beschikbaar te stellen.
De laatste weken hebben ons wel geleerd,
dat de meeste kans van slagen bereikt zal
worden, zoo de voorziening in de melk-te-
korten in handen wordt gesteld van één
Centraal Melkbureau".
KERKNIEUWS.
Reorganisatie.
Een modern predikant wüst er in het
Hbld. op hoe de Ned. Herv. kerk een flinke
„reorganisatie" noodig heeft.
Er zün 390 gemeenten met minder dan
600 zielen, tezamen iets meer dan 100.000
leden tellende of plun. 276 leden gemiddeld
per predikant. Daartegenover staan Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag met 62
predikanten voor 636.000 leften. d.wjx. 866Ü
zielen per predikant.
Die 390 predikanten vormen natuurlijk
voor de financieele uitvoering van het re
glement een strop, aldus bedoelde schrij
ver. Die 400 gemeenten moeten z. i. ver
minderd worden tot 200. als 't kan 100.
Zuid- en Oost-Noord-Brabant en Limburg
moeten niet meer dan tien gemeenten vor
men. HIet is de puurste dwaasheid voor
twee ambtenaars- en drie boerengezinnen
in Brabknt een dominee te hebben en tege
lijk hoiulerden ambtenaars- en duizenden
arbeideafegezinnen te Amsterdam en Rot
terdam^ en Enschedé aan zichzelf, d. w. z.
aanAe wildernis dezer tiiden, over te la
te^ Waarom benoemt de Synode niet zon-
ér dralen een commissie van deskundigen,
i ie met soepel maar vaste hand de lijnen
er absoluut noodzakelijke combinaties
i angeeft. Hier is drieërlei mogelijkheid:
a. een aantal dweiggemeenten vormt
afin gemeente, waar een rondtrekkend pre
dikant zijn moeilijken, maar afwisselenden
In bekoorlijken werkkring viiftidt:
b. tal van gemeenten worden ingelijft
im een bestaande, de zeer goed eenige toe
voeging kan lijden;
c. eenige kleine gemeenten ziin er,
waarven, door er van een grootere nabu
rige gemeente een stuk bij te voegen, een
kring is te maken, die de moeiten en kos
ten van een zelfstandig geheel waard zijn.
Dggr volgens ministerieele toezegging de
rijkistractementen blyven, zullen deze ge
meenten, aldus gereorganiseerd, waar
schijnlijk zichzelf bedruipen.
Het welslagen der kerkelijke financiering,
d. w. z. de gansche toekomst der kerkelijke
organisatie, staat of valt aldus de mo
derne predikant met dit probleem.
ONDERWIJS.
De Fransche studenten in ons land.
Gistermiddag heeft in het klein audito
rium der universiteit te Leiden het officiee-
le afscheid plaats gehad van de Fransche
studenten, die gedurende tien dagen hier te
lande de gasten zün geweest van de Neder
landsche studenten-organisatie. Na een kor
te toespraak van den praeses der N. S. O.,
den heer W. F. van Niewelt, heeft een der
Fransche studenten, de heer Emanuel Beau,
het woord genomen om mede immens zyn
kameraden de N. O. S. te bedankïin voor de
aangename dagen, hun bereid. Vol lof wa
ren zy over de Nederlandsche gastvryheid.
Het heeft hen verheugd, dat zij met Neder
land, dat in de tyden, welke achter ons lig
gen, zooveel ter sprake is gekomen, eens
hebben mogen kennis maken. Nederland
verschilt zooveel van Frankrijk in zeden,
gewoonten, enz. Zeer zijn zy getroffen door
de groote bedrijvigheid, welke hier in de
havens heerscht, en door hetgeen zy op het
gebied van de Nederlandsche nyverheid
hebben gezien. Hy en zUn Fransche kame
raden zijn er van overtuigd, dat door him
verblyf hier te lande de banden tusschen 4e
Nederlandsche en de Fransche studenten
zyn versterkt, en het zal hem verheugen,
als in Pary's deze banden met de Nederland,
sche studenten nauwer zullen worden aan
gehaald. De heer Beau besloot zyn af
scheidstoespraak met de beste wenschen uit
te spreken voor Nederland en de Nederland
sche kameraden.
Hadw
•okke.
denton met den trein van 7 u. 66 mi
Den Hag^^gftr Amsterdam, vanwaar zy
met het stoomschip Brabantia via South
ampton naar hun vaderland sullen terug-
keeren.
Bolland 25 Jaar hoog les raar.
Gisteren herdacht prof. Bolland zün 25-
Jarig professoraat.
Op Verzoek van den hoogleeraar werd
heft i feit niet officieel gevierd, maar de
hoogleeraar ontving in brieven, telegram
men, etc. talryke bowyzen van belangstel-
ling en hoogachting.
KUNST. 1
De schilde rijm van den gei
hertog van Oldenburg.
Het lot van de Oldenburgache schilde
ryen, da tde Duitsche kunstwereld sedert
de revolutie verontrustte, is thans, zoo
meldt de .Jdiunch. Neueste Nachr.". door
den gewezen groothertog beslist. Het ge
heele museum was persoonlUk eigendom
van den vorst, die don ook een aantal van
de voornaamste stukken naar Amsterdam
deed brongen en de reet in de stad Olden-
burg liet. Daa rmon in de Oldenburgache
landen het museum gaarne als staats
eigendom behouden zou, werden daartoe
mot den eigenaar onderhandelingen begon
nen. De uitslag is thans bekend: de in het
land gebleven schilderijen zullen den staat
in bruikleen worden gegeven met dien ver
stande, dat, indien de groothertog zulks
verlangt, ze binnen zes maanden sullen
worden aangekocht. Komt de staat deze
bepaling niet na, dan krijgt deze weer de
vrye beschikking over sUn kunstwerken.
Mot het taxeeren Van de schilderijen is
prof. Pauli belast, de leider der Kunstholle
to Hamburg; naar verluidt zal de staat
diens schatting aanvaarden. Er ziin in hetjf
geheel 236 schilderijen, waart»ii werken vann
Toddeo di Bartoli. Ribera. Petri. Alboni.fi
Ponte, Reni, Barbieri. Vermeer, Van der
Neer, Victors, Lievensz, Backhuvsen. De-
lorme. Molenaer. Janssen van Geulen, Van
Huysum, Lucas van Leyden, Van Orlev,
Rubens, Brueghel, Jordaene, Wiinants, Am-
berger, den Hauabuchraelater, C ran ach (6
stukken), Tischbein en eenige modernen.
MARKTBERICHTEN.
Rotterdamsche Veemarkt.
Dinsdag 20 September 1921.
Aanvoer: 209 paarden, 10 veulens, 1 ezel,
1696 magere runderen, 619 vette runderen,
884 vette graskalveren, 406 nuchtere kalve
ren, 173 schapen of lami^ren, 144 varkens,
685 biggen, 18 bokken en geiten.
Pryzen: Vette koeien le kw. f 1.70—1.80,
2e kw. 1.50—1.60, 3e kw. 1.80—1.40; Os
sen le L66—1.80, 2e 1.66—1.76, 3e ƒ1.35;
Stierep le ƒ1,30—1.40, 2© ƒ1.10—1.20, 3e
2e 2-3.10,
ƒ1; Kalveren le ƒ2.40—2.
3e 1.60I.ÖÖ.
Melkkoeien ƒ326—625, Kalfkoeien ƒ850
—650, Stieren 180—550, Pinken ƒ140—
180, Graskalveren 60—125, Vaarzen 160
—226, Werkpaarden ƒ250400, Slachtpaar-
den 150200, Nuchtere kalveren 1224,
Fokkal veren 16—88, Biggen 10—25.
Handel traag.
Kaasmarkt.
OUDEWATER, 19 Sept. 1921.
Aanvoer 102 partyen, 4690 stuks, 22956
K.G. Prijzen: le soort 6669, 2e soort
6265, Gestempelde 7073, zwaardere
76 per 50 K.G. Handel matig.
BODEGRAVEN, 20 Sept. 1921.
Aanvoer ^14 partyen, waaronder 280 met
Ryksmerk, 14366 stuks, 86196 K.G. Pryzen:
le seort 72—76, 2e soort ƒ66—69, Ge
stempelde ƒ68—76, zwaardere 78. Handel
matig.
GroriU entrUin t.
Nieuwerkerk a. d. IJsel. 19 Sept.
Coöp. Tuinbouwveiling Nieuwerkeik a. d.
LIsel en Omstreken. Eng. komkommers
f 5.10—6.90. dito 2e srt f 2.30—3.50. kleine
halve komkommers f 1.10—<1.60. groengele
komkommers f 2.10—2.80, bloemkool 1 14
—23. dito 2e srt. 8, sla f 4—5.60. andil-
wie 1 5.30 per 100; stek komkommers f 1
2, savoyc kool f 6—7.50, roode kool f 4.90
—6.80, prisessenboonen stok f 33—69. dito
stem 44—51 per 100 K.G.; peen f 13.20
—15.80, kroten f 3—3.90 per 100 bos: pos
telein f 8.805.20, Duitsche stok-nrinses-
senboonen f 21—87, pronkboonen f 6—20,
spinazie 1 22—26.90, snüboonen f 39—46
per 100 K.G.: tomaten A f 2.70—8.60, dito
B f 2.50—8.40. dito C 1.30-2.40. dito
klein f 0.10—0.20, dito bonken f 0.6O—120
per 100 pond; meloenen f 0.16—080 por
stuk.
SPORT.
Gymnastiekverecniging „Excelsior".
Men meldt ons:
Zaterdag 1.1. nam de Gymnastiekvereeni-
ging .Excelsior" deel aan de Athletiak-
wedstrycien, welke door de Gvnonasuekver-
eeniging Pro Patria te Zeeterm oer. ter
aanvulling van de Landbouwtentoonstel
ling waren uitgeschreven. Wederom mocht
„Excelsior", evenals te Delft, verschillen
de successen behalen.
De heerenafdeeimg behaalde in den twee
kamp den 2en prys met 69to pugt, terwyl
de damesafdeeJmg met 60 punten in den
tweekamp (dames) den len prua behaalde.
Voorwaar een mooie praestatie.
Hierna werd begonnen met het tremplin-
lyn-hoogepringen, waarin mej. B. Boene met
een fraaie sprong van 2.10 den eersten prijs
behaalde. Een woord van lof ia hier zeker
op zyn plaats. Mej. G. en M. Mailon moes
ten tegen Mej. L. Zou te kan van L. O. uit
Delft om den 2en en 3en prys kampen en
konden het, na verschillende malen te heb
ben overgesprongen, niet hooger brengen
dan 2 M.. waarna het lot moest beslissen,
waarbü Mej. G. Malion won.
In de 3000 M. duurloop behaalde d« heer
Sanders, die zoo goed als ongetraind was,
den derden prüz.
De clou van den dog was wel de esta
fette, waarin .Excelsior" het niet kon hou
den tegen „Lichaams-Ontwikkeling" uit
Delft en zich tevreden moest stelko met
den 2en prys*
De damesploeg, welke bestond uit de
dames B. Boere, W. Boers. G. Molton en
M. Malton, behaalde den len priis.
Uit bovenstaande mag blijken, dat „Ex
celsior", hoewel geheel gebaseerd op Gym
nastiek, al een goede plaats inneemt in de
lichte atletiek.
Tot slot van den middag kwamen de
beidt zlingerbal vüftaUsn, Excelsior—Pro
Patrio. In het veld. Hst gsheei was sser
spannend, met Exceigir aeowei tegen als
voor den wind, iets in ds mserdsrhs.d. Hst
einde kwam dan ooft met 1—0 in 't voor
deel van Excelsior, waardoor haar viiftsl
in het bezit kwam van de beschikbaar ge
stelds medaille.
Frankrijk—Nederland.
In de Zaterdagavond genouUen bestuurs
vergadering van den N. V. B. u besloten
oen oefenwedatryd voor het Nederlandsch
eil'tal, in verband met den op 13 November
a.s. te Parus te spelen FrankrijkNeder
land-wedstrijd, ia hot laatst van October
te houden en wel te 's-Gravenhage.
Verzocht zal tevens worden den Neder-
luad—FrankrUk-wedatrüd op den 2de n
l'aaachdsg 1923 te Amsterdam te doen
plaats vinden.
V. U. C. Overganger.
Ds ComnuskJe van Beroep van den N.
V. B. vergaderde Zaterdagavond naar aan
leiding van de kwestie V.U.C.—Hilversum
en besloot den op 9 Januari 1921 gespeel-
den wedatrüd V.UX3.—Hilversum ais gel
dig te verklaren.
Door deze beul inning zal V.U.C. worden
gepromoveerd naar de Overgangsklasse,
terwijl Hilversum ux de 2e klasse biiift
Dat er in da «nglsmenten van den N. V.
B. t. o. v. het wedstriidwewm een leemte
«huilt, is uit het geval V.U.C.-Hüver»um
duidelijk te distiileeren. De verschillende
wenidingen die het N. V. B.-bestuur en ziin
commissies in deze zaak heeft kunnen aan
nemen eischen een grondige herziening
(klorvan.
LAATbTE BERICHTEN.
De opening der Staten-Generaal.
Begunstigd door prachtig weer heeft H.
de Koningin hedenmiddag te half twee
in de Ridderzaal het nieuwe zittxngsiaar
geopend. Ailerwege langs den weg die de
stoet ging, werden Koningin en Prins har
te! yk toegejuicht. De Ridderzaal bood den
gebruik©lijken schitterenden aanblik van
Kamerleden, autoriteiten enz. in golaklee-
ding of uniform.
Te half vier 's middags heeft in tegen
woordigheid van talrijke autoriteiten en
deputaties uit leger en vloot en burgerij
door H. M. d© Koningin,.die vergezeld was
door den Prins en de Prinses, te Scheve
ningen de plechtige onthulling plaste ge
had van het monument van leger en viool
als herdenking aan de gewichtige diensten
bii de mobilisatie bewezen.
Redevoeringen werden <u*. gehouden
door den oud-Opperbevelhebber Generaal
Snü'ders, den oud-minister van Bmnenland-
«che TLukon Mr. Gort van der Linden en
door M. de Koningin, die alvorens tot
de ontnullingsplechtigheid over te gaan.
hulde en dank bracht aan allen die offers
braahten voor veiligheid van Staat. Vader
land en Koloniën en verder getrouwe
plichtsbetrachting. Groote hulde bracht H.
M. aan Generaal ShUdért. voor de algeheele
toewUdmg aan de verdediging en beveili
ging van het Vaderland, en aan het toen
malige kabinet Gort van der Linden.
Ten slotte sprak de voorzitter van de
vereeniging Onze Vloot, de heer van Bean-
melen, die het monument overdroeg aan
den burgemeester van 's-Gravenhage. Mr.
Patün, die het namens de gemeente met
een toespraak aanvaardde
Incident tyden» de opening der
Staten-Generaal.
Men seint ons uit I
Tydens de
zitting der Staten-<
ie plaatsen langs
ninklyke stoet tusi
Ridderzaal volgde, i
wen die banderollen
Haag:
'ïtigheid van de
werden op enke-
welken de Ko
lt Paleis en de
H mannen en vrou-
üt opschrift „Herman
Uroenendaal moet vrü" gearresteerd.
Ook in do Ridderzaal, toen de Koningin
op den troon had plaats genomen en een
aanvang zou maken met de voorlezing van
de troonrede, weerklonken plotseling van
de tribune luide |treton „Herman Groenon-
daal moet vry!" Onmiddellyk schoten tal
ryke rechercheurs toe «m de manifestanten,
ongeveer een zestal mannen en vrouwen, te
arrestee ren.
Tegel ykertUd trachtte de voorzitter door
hamergeklop de orde te horstellen. Terwül
de manifestanten nog van de tribune ver
wijderd werden, ontstond ook in de zaal
zelve eenig rumoer, doordat eenige dicht
by den ingang gezeten toehoorders op
nieuw het .Eerman Groenenda&l moet vrij!"
lieten hooien. Ook deze rustverstoorders
waren zeer «poedig verwijderd. Niettemin
gingen de eerste woorden ran de troon
rede grootendeeis in 't gedruisch verloren.
Onder de verwijderde manifestanten be
vond zich de echtgenoot e van het Tweede
Kamerlid Kol thek.
&4AND.
GOUDA.
GtESBOKEN: 16 Sept. Cornelie Johannes,
z. v. M. Groenedaal en J. C. den Boer.
17 Sept. Jacob, z. v. H. de Vries en F. C.
Broekhuiizen. Elizabeth Johanna, d. v.
T Zwynenbunr en H. Goudriaan. He
lena Geerigufttor d- v. J. G. de Jong en G.
de Lange.
OVERLEDEN17 Sept. David Boete
kees. 7 weken.
BOSKOOP.
Van 1 tot en met 15 September.
GEBOREN: Neeltje, d. v. H. Goudriaan
en E. Middelkoop. Catharina Diewertje, d. v.
J. W. v. d. Willik en M. C. v. Eyk, Beatrix
Aaitje, d. v. R. Tasma en P. Hooftman. Wil-
lempje Alicia, d. v. J. Boer en J. Buurman.
Henricua, z. v. M. A. de Beer en J. Ber-
naards. Dina Dirkje Johanna, d. v. M. Kos
ter en M .de Wit. Antonius Maria, s. v. P.
v. d.. Louw en J. Rip. Arie Willem, z. v.
N. Hoogendoorn en M. Rehling.
GETROUWD: J. v. Diemen, 24 j. en A. de
Frankrijker, 32 j. B. J. Benschop, 36 j. en
J. H. Groenendyk, 29 j. B. Bunschoten, 24
j. en C. J. v. d. Akker, 19 J.
OVERLEDEN: Cornelia van Horsen, 76
j. J. Schiedon,Weil, van W. v. d. Kamp, 81
j. Bastiaan RajjklftijvffZ j.
l'ËLEGRAEJ
Verwachting
WEERBERICHT.
ien volgenden dag:
Meest zwakkeï-Öostelyke tot Zuidelyke
wind, gedeeltelik bewolkt, weinig of geen
regen, zelfde temperatuur.
