een Jnffronw
Abonneert U op dit blad!
ZÜ' {Jie zich met ingang van 1 OCTOBER a.s.
°p dit blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum
verschnnende nummers gratis.
De abonnementsprijs bedraagt ƒ2.25 per kwartaal:
per week 17 cent. Voor nadere mededeelingen zie
men aan het hoofd der courant!
ZEGT HET VOORT
2267Q S X 22327 22417 22607 22620
f15? 2830 2926 2948 2963 3005 3046
STADSNIEUWS.
2 JONGENS gevraagd
De economische toestand van de
Ned. Nijverheid.
De bestuursleden van het Verbond van
Nederlandsche Fabrikanten-Vereenigingen
hebben zich tot de Kamers der Staten-Geno
raal gewend met oen adres waarin zü de
aandacht vragen voor eenige beschouwin
gen, Jie zij in het algemeen Nederlandsch
belang meenen te mogen en te moeten wij
den aan den economischcn toestand van de
Nederlandsche nijverheid in verband met
den invloed, dien de Nederlandsche wetge
ver en de Nederlandsche regeering daarop
hebben uitgeoefend en daarop in de naaste
toekomst zullen uitoefenen.
Er wordt op gewezen, dat door de leiders
der nijverheid als geheel, ernstige bezwa
ren bestaan tegen de Arbeidswet 1919, be-
zwarea, die vroeger van regeeringswege
volstrekt ter zijde gesteld zijn, maar die ge
deeltelijk door den minister van Arbeid blij
kens de toelichting, tot het voorontwerp tot
herziening van de Arbeidswet 1919 thans
worden erkend. Ook de ratificeering der
verdragen van Washington wordt d%or ve
len hunner niet vereenigbaar geacht met de
vitale belangen van onze nijverheid en dus
van ons volk. Met klimmende bezorgdheid
volgt men in diezelfde kringen ook de jaar-
lijksche stijging van de budgetten van rijk,
provincie en gemeente, waar een gebrek aan
aan zuinigheid leidt tot ondragelijke, tot de
bedrijven vermoordende belastingen.
De geweldige lasten, die voor den burger
uit de vervulling van de Staatstaak met
jaarlijks sterker aanwas voortvloeiden,
wordt in niet geringe mate hieraan toege
schreven, dat de overheid zich met het be
drijfsleven heeft bemoeid minder met het
oog op de voortbrenging dan wel met het
oog op de verdeeling der voortgebrachte
goederen, daarbij gedreven door sociaal-
ethisch besef er naar strevend, dat in
den vorm van hooger loon, korter arbeids
tijd en verzekering tegen verschillende kwa
de risico's van het rendement der bedrij
ven een steeds grooter deel zou komen aan
hen, wier belangen zonder overheidssteun
niet voldoende tot hun recht konden komen.
De bestuurders wenden zich tot de Staten-
Generaal, niet ter bestrijding van het ethi
sche, maar om dit weer in evenwicht te
brengen met het zakelijke. Zin voor econo
mische realiteit wordt geëischt.
De wisselwerking tusschen eigen belang en
maatschappelijke welvaart is een onmisbare
factor in de huidige samenleving. De erken
tenis va ndeze fundamenteele waarheid sluit
in, dat de staat het algemeen menschelijk
streven naar vooruitgang zoo min mogelijk
belemmer. Hij eerbiedige mitsdien den pri
vaten eigendom en bevordere den spaarzin.
Geen bedrijfsleven is mogelijk zonder ri
sico. De particuliere ondernemer beseft dit,
maar hij aanvaardt het risico met de weten
schap, dat wanneer zijn onderneming
slaagt de vruchten hemzelf, zijn vrouw
en zijn kinderen zullen ten deel vallen.
Dit legt den staat in het algemeen belang
reeds den plicht op, zich te onthouden van
dwingende voorschriften, die den onderne
mer in zijn bedrijfsleiding belemmeren en
van fiscale wetten, die in voorspoedige ja
ren het leeuwendeel der winsten voor de
schatkist opeischen.
De bestuurders van het Verbond van Ne
derlandsche Fabrikanten-Vereenigingen
gaan dan na, hoe bij de belastingwetgeving
en bij de economische wetgeving, dit uit het
oog is verloren.
Met volle erkenning van het recht van
den staat om onmaatschappelijk het gebruik
der economische vrijheid aan wettelijke re
gelingen te onderwerpen, meent het Ver
bond, dat bij alle het bedrijfsleven rakende
wetgeving de staat er zich rekenschap van
geven móet, dat welvaart in een land alleen
dan kan bestaan, wanneer de stuwende wer
king van het eigenbelang gelegenheid be
houdt den mensch tot ontplooiing van zijn
beste krachten te voeren. En dit zal ge
schieden zoo lang zijn arbeid hem vruchten
oplevert, en hij verzekerd is die te kunnen
behouden.
De conclusie van dit deel van het adres
luidt:
Verlichting van den belastingdruk is een
dringende eisch, zij is echter op den duur
slechts mogelijk als op de uitgaven van den
staat aanzienlijk woidt bezuinigd.
Verschrompeling en vernietiging van de
bedrijven is alleen te voorkomen als een
eind wordt gemaakt aan den even belache-
lijken als noodlottigen wedstrijd in sociale
en would-be sociale experimenten, die voort
duurt, alsof we leefden in tijden van onge
kende welvaart, alsof de publieke kassen
overvloeiden.
Het initiatief ten deze van den pas opge
treden minister van financiën behoort niet
alleen te worden gesteund, maar als een
kostbare plant verzorgd en tot ontwikke
ling gebracht.
Traditie en sleur zijn geen motiveering
voor eenige uitgaven in deze tijden.
Het tweede gedeelte van het adres be
handelt de z.g. sociale politiek der regee
ring, waarbij de volgende vragen behandeld
wonden
1. Kan de universeel geldende 48-urige
arbeidsweek in het algemeen geacht wor
den voldoende rekening te houden met de
verscheidenheid der maatschappelijke ver
schijnselen en behoeften en is in het bij
zonder voor ons land, bij aanvaarding van
het eerste ontwerp-verdrag van Washing
ton met handhaving van de 45-urige werk
week, herleving van onze economische wel
vaart mogelijk?
2. Is het hooien van arbeidsvakvereeni-
gingen door of vanwege den minister van
Arbeid bij aanvragen van werkgevers van
bepalingen van de Arbeidswet af te wijken,
of toelaatbaar?
3. Is de tooepassing, die de minister aan
de Arbeidswet 1919 geeft, door bij het ver-
leenen van de overwerkvergunningen en an
dere vergunningen voorwaarden omtrent
het loon te stellen, toelaatbaar?
Ten aanzien van de 48-urige Arbeidsweek
wordt vooropgesteld, dat de ontzettende
vernietiging van maatschappelijke goederen
meer productie nastreeft, maar vooral goed-
kooper productie noodzakelijk maakt.
Aanvaarding van een voor alle» arbeitr
gelijkelijk geldenden maximum arbeidsbuur
van gemiddeld 48 uren per week wordt oen
daad van kortzichtige economische politiek
genoemd, niet in het minst ook omdat die
regeling vóór tien jaren bindend zal zijn.
Een regeling zal moeten worden getrof
fen die het mogelijk maakt de arbeidstijd
tot 56 uren op te voeren.
Handhaving van de 45-urige werkweek
voor Nederland alleen wordt door het Ver
boom! van Fabrikanten-Vereenigingen ge
acht niet te vereenigen te zijn met het al
gemeen belang, dat voor alles eischt een
welvarend bedrijfsleven en goedkoope pro
ductie. Daarom wordt ook een spoedige wij
ziging van onze Arbeidswet aanbevolen.
Over het hooren van arbeiders-vakver-
eenigingen door den minister van Arbeid bij
aanvragen om overwerk e.d. wordt opge
merkt, dat hierin de kiem ligt van het me
dezeggenschap 'der werknemers op de be-
dr\jfsge8tie van den indivvidueelen werkge
ver.
In een uitvoerig betoog wordt dit begin
sel der medezeggenschap bestreden. Het
verzet gaat niet tegen de wenschelijkheid,
dat een ondernemer met zijn eigen arbei
ders over een voornemen om van ruimere
bepalingen der wet gebruik te maken over
leg pleegt, maar zich richt tegen een wet
telijke verplichting, die noodzakelijk de er
kentenis van een rechf van medezeggen
schap in zich sluit.
Niet toelaatbaar wordt geacht dat de Mi
nister bij het verleenen van overwerkver
gunningen voorwaarden stelt omtrent het
loon. Het feit, dat de minister niet heeft
geschroomd dezen weg te bewandelen, ge
tuigt naar het gevoelen van adressant van
een mentaliteit, die voor de welvaart van
ons land pernicieus dreigt te worden. Het
adres bepleit: dat het eigendomsrecht na
drukkelijk worde geëerbiedigd en be
schermd; dat de belastingdruk door ingrij
pende bezuiniging in het land, gewest en
gemeente belangrijk worde verminderd; dat
den ondernemer de grootst mogelijke bewe
gingsvrijheid worde gelaten; dat in het al
gemeen in het beleid van regeering en wet
gever het evenwicht tusschen ethische en
economische motieven worde hersteld.
De bakkers en de Arbeidswet.
Nu het overleg tusschen de vakorganisa
ties betreffende paragraaf 4 der Arbeids
wet, dat op instigatie van den Hoogen Raad
van Arbeid onder leiding van dr. F. E. Pos-
thuma heeft plaats gehad, niet tot over
eenstemming heeft geleid, hebben de Ned.
Bakkersbond en de R.K. Bond van brood-,
koek- en banketbakkerspatroons het van be-
lang geacht, ter verdere behandeling van
deze aangelegenheid, een commissie in te
stellen, namens welke zij den Hoogen Raad
van Arbeid eenige opmerkingen hebben toe
gezonden, welke als volgt worden geresu
meerd:
lo. De schade door het in de wet gestelde
aanvangsuur trof wèl het grootbedrijf, maar
óók het klein-bedrüf, voorzoover het bezor
gingsplicht heeft.
2o. Het toekennen van grootere voorrech
ten aan hen, wier belangen in art. 37 der
wet zün behartigd, is niet te verdedigen.
3o. Voor alle bedrijven behoort het aan
vangsuur 5 uur te zijn.
4e. Moet het aanvangsuur toch zes uur
blijven, dan moeten daarvan op de ruimste
schaal ontheffingen worden verleend, op
grond, niet van den omvang, maar van den
aard van het bedrijf.
De commissie meent verder te moeten
ontraden een verkoop-verj>od vanalle
brood, versch en oudbakken.
Tusschen brood van enkele uren oud en
brood van een vorigen dag is het verschil
groot genoeg om contróle toe te laten en
dat zoo zijnde, mag er niet dieper in de be
drijven worden ingegrepen, dan dringend
noodig blijkt om de toepassing der wet mo
gelijk te maken.
Men denke zich in hoe het zou moeten
gaan op Maandagmorgen, als 'Zondags al
het brood is opgegeten en de bakker nog
wel heeft liggen maar door de wet verplicht
wordt om het te laten bederven.
Een verkoopverbod voor alle bróód, is,
zegt de commissie, een reusachtige Verspil
ling van nationaal vermogen.
Regeling der Winkelsluiting.
De minister van Arbeid heeft bij brief
d.d. 24 dezer aan den Voorzitter der Twee
de Kamer medegedeeld, dat hij naar aanlei
ding van een desbetreffend schrijven van
den minister van Landbouw bij den Hoogen
Raad van Arbeid eene overweging aanhan
gig heeft gemaakt van een voorontwerp
van wet, houdende regeling der winkelslui
ting. Afdrukken daarvan zijn ter griffie ne-
dergelegd ter inzage van de leden.
Loonsverlaging in de mijnen aanvaard.
Naar „Het Volk" meldt hebben de geza
menlijke mijnwerkers-organisaties aan de
mijn-directies bericht, dat zy de aangebo
den loonsverlaging accepteeren, wanneer de
mijndirecties deze voor een halfjaar bij col
lectief contract willen vastleggen.
R.K. Middenstandscongres.
De deelnemers aan het vierde R.K. Midr
denstandscongres zijn gisteravond door B.
en W. van Roermond ten stadhuize ontvan
gen. Namens het gemeentebestuur heette
burgemeester J. Sanders het congresbestuur
en de aanwezige deelnemers welkom.
Hij bracht in herinnering, de onlangs van
minister Ruys verschenen circulaire, waar
in wordt opgekomen tegen de gemeentelijke
winkels.
Ten hiyke van belangstelling van de zijde
van het gemeentebestuur overhandigde spr.
een oorkonde en wijdde een dronk op het
welslagen van dit congres.
De congresvoorzitter, de heer Frencken,
dankte den burgemeester voor de ontvangst,
waarna de aanwezigen een door de Kon.
Harmonie aangeboden concert bijwoonden.
Heden is, nadat de bisschop van Roer
mond een mis had opgedragen in de St.
Christophoruskerk, de eerste samenkomst
van het congres geopend in het St. Chris-
toffelhuis. Nadat het bondslied der R.K.
Middenstandsvereenigingen was gezongen,
heette de voorzitter der regelingscommis
sie ie opegekomenen welkom, waarna de
voorzitter, de heer Ch. Frencken, de ope
ningsrede hield.
Uit het district Breda der Arbeidsinspectie.
Op de vragen van den heer Van Dijk, be
treffende het geven van een toeslag boven
het gewone loon bij invoering van het twee-
ploegenstelsel in het district Breda der Ar
beidsinspectie, heeft de minister van Arbeid
o. m. geantwoord:
De te Breda verleende vergunningen be
troffen ondernemingen van fabrikanten van
wollen stoffen te Tilburg.
Met het opleggen der bedoelde voorwaar
de werd tweeërlei beoogd. Vooreerst strekt
de voorwaarde er toe, den arbeiders een
compensatie te geven voor de, niet het
minst voor het gezinsleven, onaangename
dagindeeling, welke van het werken in een
tweeploegenstel sel het gevolg is. Daarnaast
beoogde zü rekening te houden met het feit,
dat arbeiders, die een tweeploegenstel sel
zijn ingedeeld, en in stukloon werken, niet
zelden hun werkinkomsten zien verminde
ren.
Artikel 28, eerste lid, der Arbeidswet
1919 bepaalt, dat het districtshoofd der ar
beidsinspectie of in beroep de minister van
Arbeid aan vergunningen tot afwijking van
art. 23 of art. 24 dier wet voorwaarden kan
verbinden. Het artikel stelt geen beperking
ten aanzien van de strekking of den inhoud
dier voorwaarden.
Internationale Vrouwenraad.
Als resultaat van de vergadering van het
hoofdbestuur van den Intern. Vrouwenraad
te Genève ter voorbereiding van de bijeen
komst van de executieve van den Int. Vrou
wenraad in 1922 in Nederland, is half Mei
vastgesteld voor de bijeenkomst, welke een
week zal duren. Het was nog niet mogelijk
den datum nauwkeurig te bepalen. Als on
derwerpen voor de openbare bijeenkomsten
zijn aangenomen:
l<y. Hoe kan het vrouwenkiesrecht het
doeltreffendst werken, waarbij in het bij
zonder aandacht zal worden gewijd aan de
al of niet gewenscht zijn;
2o. De rol der vrouw in den stryd tegen
venerische ziekten, welk onderwerp ook zal
worden beschouwd in verband met de op
voeding van de jeugd;
3o. Actueele vraagstukken in verband met
vredespropagonda.
Er werd besloten dat de by den raad aan
geslotenen uit landen met slechte valuta,
hun contributies zullen mogen betalen in de
geldswaarden van vóór den oorlog.
De vergadering heeft aan alle gedelegeer
den van den Volkenbond verzocht, ook een
vrouwelijke dokter te benoemen in de com
missie voor hygiëne, welke de Volkenbond
zal instellen.
Eenige bestuursleden van den Intern.
Vrouwenraad hebben de vergadering van de
2e zitting van den Volkenbond bijgewoond.
Kinderpolitie te 's-Gnavenhage.
Naar het „Vad." meldt, is de eerste stap
gedaan om geleidelijk te komen tot een
afzonderlijke kinderpolitie in het Haagsche
politiekorps. Twee gediplomeerde pleegzus
ters de dames Pierson en Schilfgaarde zijn
benoemd tot inspecteur van politie 3e klasse
en belast met de uitvoering van de verorde
ning op de pleegkinderen en mt alle politie
zaken, kinderen betreffende.
De dames krygen hun bureau op het
hoofdbureau van politie. Zij komen onder
de onmiddellyke leiding van den hoofd
commissaris. De dienst begint 1 November.
UIT DE PERS.
De Onderwijswet deugt niet.
„iDe wiet deugt niet, werkt damoralisee-
rend op ons volk, slecht op het onderwijs
want er zijn bij ai die overtollige scho
len geen goede onderwijzers meer te krij
gen en is zoo kostbaar, dat een volk,
dat geen geld heeft, de zware Lasten van
die wet niet dragen kan."
Alldus het Handelblad in twee arti
kelen over de nieuwe onderwijswet.
Wil men bezuinigen, dan moet in de eer
ste plaats orde en systeem in de scholen-
distmbutie van Nederland komen.
Een groot aantal voorbeelden noemt het
blad op van de onmogelijke geldverkwis-
•ting in een land, welks minister van fi
nanciën zeggen moet: „wij leven als volk
boven onze kracht."
De inspecteur van het onderwijs J.
C. Wirtz Czn., schreef in de „Brov. Gr.
Crt." over de U. L. O.-koorts:
De ziekte openbaart zich heel verschil
lend. In het dorp A. zijn enkele intellec-
tueelen: een burgemeester, een dokter,
een notaris, die zich den goeden ouden
tyd herinneren, waarin de publieke kas
sen zoo goed zorgden voor de opvoeding
van hun kinderen en van de hunnen al
leen. Dat kan nog wel: er worden 18
kinderen bijeengebracht; er moet een
U.L.O.-school komen. Maar nu komen
de overige ingezetenen en eischen voor
ihun kinderen ook een U.L.O.-schol. Zoo
komt het voor, dat er drie scholen staan
voor 54 k 60 kinderen, die door drie
hoofden en nog drie onderwijzers on
derricht worden. Brengen die scholen
het tot 25 leerlingen ieder, dan zyn ar
voor 75 leerlingen zelfs 9 leerkrachten.
Op een andere plaats begint men met
een bijzondere U.L.O.-school, alleen om
dat het naburige dorp er ook een heeft.
Dan loopen de zaken omgekeerd en ver
rijst er binnenkort naast een bijzondere
ook een openbare, in ieder geval een
neutrale U.L.O.-school
De schoopopziener te Tied spreekt van
bouwplannen voor een R.-K. school met lo
kalen van 5 M. hoogte, gangen van 2Vt M.
breed, gjfainastieklokaal met kleedkamers
enz., in een dorpje waar een openbare
fcchool met 6 lokalen bestaat.
Ik heb het bestuur natuurlijk over
een en ander geschreven, en den voor
zitter de plannen gestuurd van een
nieuwe school met 7 lokalen en gym
nastieklokaal, pas elders gebouwd, die
duizenden guldens minder kostte. Ik
heb nadien geen bericht meer ontvan
gen. Het is wel treurig, dat een kleine
gemeente tot groote jaarlyksche uitga
ven wordt gebracht, terwijl een gebouw
met 6 lokalen zoo goed als leeg komt te
staan 1"
Te Otldenzaal werden voor den bouw van
verschillende R.-K. bijzondere scholen aan
da gemeente subsidies gevraagd tot een
gezamenlijk bedrag van circa 700.000.
Pogingen, om de betrokken schoolbestu
ren tot bezuiniging te brengen, waren mis
lukt. En zoo zal Oldenzaal met zijn bevol
king van circa 8000 zielen straks naast
verschillende lagere scholen, minstens 5
scholen voor U. L.-onderwys tellen. Thans
zijn er twee scholen voor M.U.L.-onderwys
met totaal een 120-thl leerlingen. Hoe zul
len straks de vijf genoemde scholen be
volkt werden?
In „De School met den Bijbel" van 29
Juli' schrijft J. L(ens), dat het minimum
leerlingen voor de dure U.L.O,-scholen veel
te laag genomen is, waardoor elk gehucht
tegenwoordig zijn U.L.O.-school gaat op
richten, waar het onderwijs tot op 1000
gulden per leerling kan stijgen.
Te Zundert waren reeds twee verzoeken
voor den bouw van bijzondere scholen be
handeld:
Het derde verzoekschrift kwam van
den pastoor van Zundert; die vroeg aan
den Raad te bouwen een zesklassige bij
zondere school met gymnastieklokaal
en overdekte speelplaats te Zundert en
een vierklassige te Wernhout. De bur
gemeester deelt mede, dat hij met den
pastoor conferenties heeft gehad en
eerst heeft voorgesteld de bestaande
school, waar toch al twee lokalen leeg
staan, in tweeën te verdeelen, het groot
ste stuk voor den postoor, het kleinste
voor het openbaar onderwijs; pastoor
wilde niet. Daarop stelde burgemeester
voor de geheele school aan den pastoor
af te staan en een kleine, nieuwe open
bare school te bouwen naast het tram
station; pastoor walde niet; hij moest
zyn nieuwe school in de Dreef by de
andere kerkgoederen hebben. Of wet
houder Hoppenbrouwers al zei, dat
daardoor zware lasten op de gemeente
werden gelegd, misschien wel honderd
duizend gulden, dat hielp niet; de pas
toor zei, dat het kostenbezwaar hem niet
aanging, omdat de gemeente het toch
•betalen moet Krijgt pastoor zijn zin,
dan zullen de „beminde parochianen"
dus moeten betalen, dat hun de tranen
uit de oogen springen.
Te Bennekom wordt een Geref. school
gebouwd en een Geref. school afgebroken.
Het „Christelijk Schoolblad" geeft de
volgende staaltjes:
Een school van 7 lokalen had op de.
begrooting 5000 voor schoolmeubdlair.
Voor ieder der klassen van een nieu
we U.L.Cr.-kopschool waren uitgetrok
ken voor elke klas afzonderlifk een com
pleet stel kaarten etc.; dan leenen, aan
halen uit een centraal kastje, dacht ze
ker niemand; het is gemakkelijk riemen
te s^yden van andermans leer.
een notaris, die zveh den goedn ouden
uk niet kan gelooven: in elk lokaal van
een nieuwe school werd een pano ge-
paatst. Dat ia al te. Dut bericht zal m.i.
wel op overdryving berusten en zeer
waarschynlyk zal er een piano zyn aan
geschaft.
Van nog een andere plaats meldde
men, dat er een voorstel was ingeko
men om de wanden te beschilderen met
muurschilderingen, ad 2000.
Prof Obbink wees in „Bergopwaarts" op
de moreel-schadelyke gevolgen van de toe
standen die uit de Omderwyswet voort-
vioe.en.
De nieuwe Onderwijswet heeft den
bouw van scholen wel zeer gemakkeiyk
gemaakt. Zóó gemakkeiyk, dat velen
zich reeds bezorgd maken en rich af
vragen, waar het heen mioet met „al die
scnoi en"
De nieuwe Onderwijswet maakt het
mogelyk, dat elke groep voor zich apart
©en school bouwt. Dat heeft een slech
ten mvlioed op de onderlinge verdraag
zaamheid. Eén kleine onaangenaamheid
in een beatuurvsengadering, één ooheb-
Ibeiyat bestuurslid en „dan bouwen we
zelf".
Om elkaar te plagen is er nu een
prachtgeiegenheid; het kost geen geld,
en heeft het voordeel, dat men zelf alle
kans heeft in een schoolbestuur zitting
te krijgen en een man. van beteekenos
te worden—..
De schoolstrijd heeft zich verplaatst
van het Binnenhof naar het dorpsplein.
Of er veel mee gewonnen is?
GEMENGDE BERICHTEN.
Turf pry zendalin g.
Men schrijft uit de Veenkoloniën:
De turfpryzen in de oosteiyke venen van
Drente zyn en blyven dalenue, in weerwil
\an het feit, dat de turfvaart in deze maand
weer levendiger is geworden dan in Juli en
Augustus in weerwil ook van de_.pogin
gen van verveners om door gezamenlijk
optreden de pry zen op zeker peul te hou
den. De bagger is sedert begin van dit jaar
van 80 per stobbe tot bO gezakt, zelfs
werd voor eenige dagen voor 36 op 't
veen verkocht. De harde lange turf, üe
verleden jaar hefst voor 160 per dagwerk
ging, wordt nu al voor 90 verhandeld.
De voornaamste oorzaak zal wel zyn, dat
de groote vraag uit HoLland geheel is op
gehouden, ofschoon de geweldige droogte
e rook veel kwaad aan gedaan heeft, wyl
nu lebteriyk alles tegelijk droog is en de
velden zwart zyn van de turf en bagger,
zoodat het aanbod veel te groot is.
Er heerscht een gedrukte stemming on
der de kleinere verveners vooral. Deze mui
der kapitaalkrachtigen moeten geld ma
ken en werken dus mede om de markt la
ger te brengen, zelfs wordt reeds door ve
len overwogen om, als de verkoop niet snel
genoeg gaat, boeldagen te houden van de
bagger en turf om zoo spoedig doenlijk
van het risico af te zijn. Alles wyst er op,
dat in de veenderij vooreerst het vet Van
uen ketel raakt.
Brug ingezakt.
Gistermiddag, toen eenige personen be
zig waren een dorschmachme te vervoeren
te Exioërmond en Aldaar over een brug
moesten, stortte deze, terwijl ze midden op
de brug waren, plotseling naar beneden,
doordat de brug niet tegen zoo'n vracht
bestand bleek te zijn. De 22-jarige Harm
Lieben, viel mee naar beneden, met' het
noodlottig gevolg, dat hy onder de dorsch
machme terecht kwam. L.ater is zyn lyk er
onder vandaan gehaald.
Stopzetting Openbare V« srmakelUkheden
te Hilversum.
In den Schouwburg te Hilversum had
Maandagavond een openbare vergadering
plaats, belegd doo rhet Comité van Actie
en bedoeld als protest tegen de verhoogde
belasting op de openbare ver» ïakelykheden.
De zaal was stampvol, ter» jjl honderden
buiten moesten blijven.
AJs voorzitter fungeerde de heer E. de
Hoop Azn., penningmeester vaii den Bond
van Bioscoop theaterdirecteuren.
Mededeelimg werd gedaém van verschil
lende betuigingen van sygnpathie met de
actie, welke waren ingekolzen, zooals van
de Vereeniging der Directeuren van Inrich
tingen voor Ontspanningskunst in Neder
land,, waarbij aangesloten 42 directies, de
„N.V. Schouwtooneel, v. d. Horst en
Musch"; Int. Conecrtbureau Max van Gel
der; Intiem Theater Pi suisse; N.V. Too-
neelvereeniging, dir. Heyermans; Concert
bureau de Haan Co., Concertbureau Hans
Augustijn, het Hofstad Tooneel, het Rot
terdam sch Tooneel, van den heer Henri ter
Hall enz.
De laatste had het volgende telegram
Ke^3riafftingheffing van 40 is in één
woord absurd. Hiermede is het doodvonnis
voor kunst en amusement geteekend. Wat
dit voor Hilversum beteekent kan ieder on
bevooroordeelde wel begrijpen."
Een motie werd aangenomen waarin den
gemeenteraad wordt verzocht de belasting
weer op 20 terug te brengen.
Ontsnapt.
Te Haaksbergen is Dinsdagnacht zekere
J. L., door het verbreken van muur- en
traliewerk, uit het arrestantenlokaal ont
vlucht. Hy zou juist wegens zware mis
handeling naar Almelo worden overge
bracht.
Zondagskindje.
Een juffrouw, die gisteren in een woning
aan de Lage Nieuwstraat in den Haag
vertoefde, waar den vorigen dag een nieu
we wereldburger was gekomen, is uitge
gleden van de trap, toen zij juist het één-
daagsch kindje op haar arm droeg. Zy
werd ernstig gewond, zoodat de Genees
kundige Dienst haar naar den Centralen
den Post moest overbrengen. De zuigeling
b»eef ongedeerd.
t De loodgieters.
De beide loodgieters die tijdens den
brand in die Oude Kerk te Delft werden
gearresteerd, zyn na gehoord te zyn, op
vrye voeten gesteld.
Bezuinigingsmaatregelen.
De Vereeniging „Amsterdamsche Belangen"
vóór loonsverlaging.
Door de Vereeniging „Amsterdamsche
Belangen" is aan den gemeenteraad van
Amsterdam een adres gezonden, waarin den
Raad met aandrang verzocht wordt, de loo-
nen en salarissen der gemeente-werklieden
beambten en ambtenaren met 1 te ver
minderen.
In de toelichting tot dit adres wordt het
volgende gezegd: „Als groote werkgeefster
rust op de gemeente Amsterdam den plicht,
de loonen die zy uitkeert in overeenstem
ming te brengen met die der particuliere
ondernemingen; blyft zy hier boven, dan
geeft dit voor hen die niet in de gelegen
heid zijn door heffing van belasting even-
tueele tekorten aan te zuiveren, een bron
van zorg en ergernis.
Het is zeker overbodig te wyzen op de
gevolgen der heerschende malaise en een
waarschuwend woord te doen hooren voor
den toekomenden tyd.
De zware lasten en zorgen die nu aan
de gemeenschap worden opgelegd, werken
verlammend op den ondernemingsgeest;
scheepvaart, handel en industrie moeten
den stryd aanbinden tegen de scherpe con
currentie van andere landen, waar de loon-
st and aard veel lager is.
Het komt de Vereeniging daarom hoogst
gewenscht voor Uwen Raad dringerid te ver
zoeken een bescheiden stap te doen door in
voering van een loonsverlaging van 1
voor alle werklieden, beambten en ambtena
ren der Gemeente, hetgeen een bezuiniging
van minstens ƒ350.000.per jaar zou ge
ven. (In 1919 werd aan loonen en salarissen
aan Gemeente-ambtenaren en werklieden
ruim 35.000.000.— betaald.
Deze daad zou getuigen van moed en" be
leid: Amsterdam als hoofdstad des Ryks
moet voorgaan in het zoeken naar een op
lossing van de dreigende instorting der
maatschappelijke welvaart."
Vier kamers in één.
De oplossing van het nog altyd en over
al heerschende moeilijke vraagstuk van
den woningnood, is wellicht een stap nader
bij gekomen door de vernuftige vinding van
een Amerikaan, die een middel bedacht
heeft om eenzelfde vertrek achtereenvolgens
te laten dienen als werkkamer, slaapkamer,
keuken en badkamer. De vinding is heel
eenvoudig en bestaat uit een groote schijf,
die om een as draait en die door schotten
in vieren is verdeeld. In de eene afdeeling
staat een bed en waschtafel, in een tweede
een schrijftafel en boekenkast, in een derde
een fornuis, aanrechtbank en toebehooren
«n in de vierde 'n bad met douche. Dank zij
deze ingenieuze inrichting behoeft men zich
niet eens meer de moeite te geven van het
eene vertrek naar het andere te gaan; een
druk op een electrische knop is al voldoen
de. De schyf gaat dan draaien en de draal-
bare hoek van de kamer veranderd van de-
oor, ten gerieve van den gemakzuchtigen
bewoner.
Verduistering.
Te Rotterdam is naar de N. Rott. Crt
meldt juffrouw C. C. van H. aangehouden,
die er van verdacht wordt, betrokken te
zyn in een verduistering van ƒ40.000, in
den Haag gepleegd. Zij is naar den Haag
overgebracht.
Inbraak in een hulppostkantoor.
Gistermorgen ontdekte de houder van het
Hulppostkantoor Nuenen by Eindhoven, dat
des nachts in het kantoor was ingebroken.
De dieven hebben zich door openschuiving
van het raam toegang verschaft, waarna
zij het geheele benedengebouw, waar de
kantoorhouder sliep, doorzochten en alles
openbraken. De posttrommel, een waarde
van ongeveer duizend gulden aan geld en
geldswaarden bevattend, werd medegeno
men, benevens eigendommen van den kan
toorhouder, n.l. twee rywielen, een gouden
ring, een armband en een horloge. Giste
ren werd de opengestoken posttrommel,
waarnaast een beitel lag, onder een mest
hoop teruggevonden.
Het schijnt dat de dieven op de ontvreem
de rijwielen in de richting Eindhoven ver
dwenen zyn.
Laffe wraakneming?
In den vorigen nacht omstreeks een uur
zag de dienstbode van een familie, wonende
in de Roemer Visschersstraat te Amster-
dam, dat voor het huis aan den overkant,
onevenzyde, een auto stilhield. Het volgen
de oogenblik werd, uit de onmiddellyke na
bijheid van de plaats waar de wagen stond,
een hard voorwerp gesmeten door de groote
bovenruit van de deur van het perceel aan
de overzij. En na dit harde voorwerp, dat
de ruit vernielde, werd een brandend papier
onder de deur geschoven. Dat alles ge
schiedde in etn ommezien cyds. De auto
werd onmiddellijk in gang gezet, in vlie
gende taart vertrokken de zonderlinge on
bekenden; toen het geluid van den motor
nog van verre werd genoord, zag het dienst
meisje plotseling acuter de vernielde ruit
vlammen oplaaien. Zy had de tegenwoor
digheid van geest, onmiddellyk politie en
brandweer te waarschuwen. Toen brand
weerlieden uit de kazerne in de Honthorst-
straat verschenen, sloeg hun uit de vesti
bule een dichte rook tegen, meldt het Hbld.
De bewoners, op zulk een onaangename
wyze in hunne rust gestoord, wisten aan
vankelijk niet recht wat er was gebeurd en
vreesden dat het geheele huis in de vlam
men zou opgaan.
Zóó erg was het gelukkig niet, door oor
deelkundig optreden bleef het vuur tot het
voorportaal beperkt, werden daarvan mu
ren, zoldering en deuren geschroeid en wa
ren eenige matten en loopers verbrand.
Voor de politie begon nu eigenlijk, het
werk pas. Ze vond in de vestibule een ronde
bus, naar boven spits toeloopende, waarvan
dat bovengedeelte als gevolg van het smij
ten door de bovenruit, was ineen gedrukt,
en daarbij een stuk halfverbranden omslag
van een Lord Lister-at'levering.
Meer aanwyzing had ze voorloopig niet
en heeft ze nog niet. Ook eenige omwonen
den kunnen niet anders dan slechts zeer va-
De auto, die voorreed, was geen „Atax"
of „Taxi", voor 't overige is niet te zeggen
of het een huur- dan wel een particuliere
auto was.
Er wordt aan een laffe wraakneming ge
dacht. De politie heeft een post voor het
huis gezet.
Welkomstgroet.
In de N. Axnh. Crt. vinden we een be
rijmden welkomstgroet van J. H. Specn-
hoff aan mr. S. J. R. de Monchy, den nieu
wen burgemeester van Arnhem. We knip
pen er de volgende coupletten uit:
Arnhem lyk* zoowat noodlydend
Alles eischt dus zuinigheid,
Arnhem's nieuwe Stedeieider
Zjj dus man van fyn beleid.
Niet een luxe burgervader,
Of een ambtenaars-genie:
Arnhem heeft een mééster noodig
Zooals deze de Monchy.
Zoo een echte Rotterdammer
Uit een koopliedenigeslacht,
Dat door heel de handelswereld
Om zyn arbeid wordt geacht,
Zoo een Rotterdamsche jongen,
Frisch van loop en welbespraakt:
y Arnhemsch kwartje
Koopmanschap is meer dan noodig
to don piekerenden Raad.
Krast* op de kleintjes totten
Is d«e-- sociale... daad
n«t Jhf1UAiy f** &eKevPD
Dat hy Amhem's brandkast stijft
En dat hij dus lange jaren
Hier als Burgemeester blyft.
RECHTZAKEN
I Rotterdam heeft gisteren
iHet O. M. te
geëischt
A. O., 33 jaar; C. C. H. den 0„ 28 jaar
en G. S., 25 jaar, allien havenarbeider al
hier en gedetineerd, wegens diefstal door
meer dan bwee veownigde personen, té Ca-
Vette op d'Ussel, van acht of negen parei
schoenen, eigendom van N. den Toom al
daar; den eerste en den derde buitendien
wegens dief stal, eveneens te Gapeile op
rüwdel' «Kachel
cienlyk toebehoorende aan J.
en J. van Wijngaarden aldaar
maanden gevangenisstraf.
TIJDSCHRIFTEN.
Be laatste aflevering bevat weer heel
veel bydraston, die jongens met schitteren
de oogen en gloeiende! wangen, vol span
ning zullen lezen. Cella besluit het boeien
de verhaal „De Geestenkruk" en L. P. ver
telt interessante bijzonderheden over Jo-
hanms Capistranus, een bekend prediker
mt de middeleeuwen, die vooral ootrad te
ken de weelde, de pronk en praal uit ziln
dagen (1386—1466). Heel Interessant is
het artikel over „De *koning der lucht", ter
wijl tal van andere lezenswaardige bijdira-
«en het peil van 't blad hoog houden. By-
aonder vermelding verdienen enkele fraaie
illustraties,
427e Nederlandsche Staatsloterij.
SCHEfcPVAARTBEKICH TEN.
Kon. West-Indische Maild.
Neptunus arr. 24 Sept. v. Santiago de
Cuba te Kingston, Jam.
Kon. Holl. Lloyd.
Rijnland (bhuisr.) vertr. 26 Sept. v. Rio
Janeiro.
Rotterdamsche Lloyd.
Djocja (thui&r.) pass. 27 Sept. Gibraltar.
Tabanan (thuisr.) vertr. 27 Seat. van
Tanger. -
Rotterdam Zuid-Amerika Lijn.
Poeldijk (uitr.) arr. 22 Sept. te Santos.
Sanraih arr. 27 Sept. v. Santos te Rot
terdam.
Trocyon vertr. 26 Sept. v. Buenoe-Ayres
li. Rotterdam.
5e KI. Trekking van Woensdag 28 Sept. -21.
ƒ1500: No. 16512.
1000: No. 21304.
ƒ400: Nos. 6873, 10454, 10108.
ƒ200: Nos. 2361, 10114, 14690.
100 614, 4605, 5172, 5516, 8250, 11086,
17268 211478' la '10' 14360" Um' 17434'
Prijzen van 70.
84 321 390 658 807 931 969 974 976 1014
1067 1089 1200 1402 1411 1515 1642 1632
1665 1/24 1756 1868 1921 1964 2011 2018
2106 2146 2318 2393 2541 2/28 2991 3392
3462 3619 3636 3896 39/5 4095 4279 4303
4439 4608 434870 4915 49'6
5232 6453 5465 5612 6761 6743 5/44 5802
6006 6071 6107 6329 6332 6431 6483 6493
6628 6798 6849 68/1 7015 7130 7258 7395
(651 7662 7962 8126 8172 83(6 8428 8606
8516 8/58 8787 8799 9102 9291 9296 9364
9657 9887 9996 10266 10834 10460 10607
10656 10670 10749 10794 10799 10863 1104»
11227 11253 11466 11473 11608 12012 12216
12609 12668 12849 12940 12983 18069 13120
13214 13238 13447 13676 13754 13787 18840
14195 14227 14328 14384 14450 14463 14514
14815 16082 16107 15208 16292 16390 15467
15490 15690 16713 15721 16763 15784 15892
16012 16359 16398 16469 16569 16611 16681
16875 16893 16974 17019 17027 17216 17307
17838 17544 17645 17828 17902 18033 18236
18252 182/9 18287 18348 18372 18422 18544
18562 18711 18766 18841 18853 18906 18959
19347 19375 19515 19579 19603 19607 19641
19992 20152 20166 20224 20235 20240 20327
20333 20352 20398 20685 20774 20804 20824
21135 21141 21272 21319 21322 21327 21447
21560 21667 21619 21813 21847 21889 21918
Nieten.
53 119 124 126 204 211 279 281 285 311 364
388 430 459 515 519 555 573 584 591 685
698 701 713 731 732 748 764 830 880 898
973 1003 1033 1063 1086 1097 1099 1133
1166 1183 1229 1231 1254 1302 1309 1363
1404 1412 1468 1516 1580 1612 1714 1729
1735 1773 1791 1795 1814 1845 1904 1942
1991 2019 2051 2080 2109 2126 2128 214»
2195 2352 2363 2371 2376 2420 2534 2537
2559 2614 2627 2639 2666 2672 2703 2710
3048 3064 3092 3117 3137 3170 3372 3388
3396 3397 3428 3432 3451 3454 3552 3615
3657 3683 3688 3723 2727 2751 3830 3836
3890 3954 3972 3977 4030 4067 4106 4148
4164 4165 4171 4196 4199 4222 4276 4286
l 4647 4767 4803 4871
1 5227 5228
I 9721 9759 9760
4291
4872 4887 4931 4944 5111
5240 5277 5300 5320 6373 5403 5468 5476
5488 5507 5541 5592 5606 5669 6727 6749
5796 5807 5819 5837 5842 5936 5942 5955
5972 5980 5985 6095 6109 6167 6182 6221
6230 6242 6253 6276 6327 6353 6369 6370
6420 6514 6517 6558 6645 6693 6724 6751
6789 6833 6842 6867 6883 6893 6964 6981
6982 6990 7014 7023 7069 7071 7086 7180
7185 7322 7330 7396 7399 7454 7467 7474
7518 7523 7556 7571 7734 7786 7818 7864
7872 7893 7905 7909 7911 7922 7967 8005
8028 8068 8092 8136 8152 8249 8277 8419
8447 8457 8590 8607 8681 8708 8716 8745
8754 8767 8828 8886 8894 8906 8920 8923
8925 9063 9153 9166 9271
9355 9407 9480 9579 9633
9770 9877 9954 9959 9969 10027 1^
10068 10071 10086 10103 10175 10177 1Q185
10212 10226 10257 10263 10397 10423 10450
10476 10495 10511 10529 10610 10624 1Ó674
10691 10741 10744 10760 10940 11006 ll055
11130 11166 11230 11231 11241 11252 11286
11296 11375 11395 11413 11445 11467 11522
11629 11709 11745 11772 11781 11789 11913
12014 12052 12064 12085 12121 12160 12200
12201 12219 12233 12239 12240 12351 12390
12411 12416 12494 12596 12605 12655 12799
12880 13009 13028 13036 13079 13146 13185
13198 13206 13245 13297 13306 13411 13435
13445 13459 13508 13543 13562 13660 13567
13598 13600 13615 13645 13664 13707 13715
13724 13739 13758 13859 13880 13904 14017
14031 14087 14108 14152 14165 14180 14184
14188 14191 14203 14248 14292 14367 14380
14430 14438 1447*7 14488 14615 14628 14652
14653 14658 14670 14687 14692 14701 14764
14766 14782 14864 14873 14874 14875 14901
14946 14949 14966 14973 14986 15073 15123
15130 15133 15153 15162 15165 15191 15248
15260 15261 15270 15278 16311 15345 16354
15365 15369 15381 15403 15406 15465 16528
15568 15571 15615 15625 15633 15636 15651
15654 16703 15707 15723 15731 15874 15949
15980 16005 16022 16027 16045 16067 16144
16169 16190 16223 16254 16264 16278 16279
16284 16297 16396 16429 16442 16448 16498
16517 16536 16548 16594- 16647 16676 16683
16688 16781 16803 16857 16878 16923 16950
16956 16967 16989 17010 17077 17140 17192
17235 17289 17300 17318 17388 17400 17409
17423 17467 17461 17476 17519 17522 17573
17588 17670 17703 17772 17784 17794 17804
17849 17872 17906 17948 18004 18006 18030
18037 18172 18176 18206 18255 18295 18298
18323 18385 18397 18421 18485 18510 18556
18567 18599 18657 18663 18701 18713 18727
18747 18807 18809 18820 18823 18827 18851
18891 18926 19012 19028 19034 19093 19203
19300 19410 19420 19433 19492 19562 19599
19674 19682 19741 19787 19793 19814 19819
19875 19893 19941 19968 20006 20034 20057
20073 20147 20157 20167 20174 20213 20256
20267 20275 20322 20326 20375 20380 20409
20419 20444 20448 20667 20684 20705 20713
20744 20807 20881 20888 20922 20924 20950
21045 21071 21079 21092 21094 21134 21138
21186 21240 21289 21335 21346 21348 21374
21399 21405 21422 21466 21509 21525 21586
21626 21651 21706 21713 21735 21789 21762
21788 21799 21807 21812 21818 21829 21845
21888 21901 21910 21963 21978 21988 22000
22002 22041 22075 22081 22164 22168 22172
22275 22296 22335 22363 22365 22375 22411
22440 22442 22465 22468 22490 22491 22520
22556 22563 22695 22604 22654 22655 22656
22720 22742 22785 22809 22857 22867 22891
22975
Vorige ly'st stond: 4866 m. z. m. ƒ70.
GOUDA, 28 September 1921.
Gevaarlijk snoepgoed.
Na het gebruik van snoepgoed werden
twee kinderen van den arbeider H. aan den
Groeneweg ongesteld, braken en diarrhee
deden aan vergiftigingsverschijnselen den
ken, waarom de kinderen naar het Zieken
huis werden vervoerd. Gelukkig trad dra
verbetering in den toestand in, zoodat de
kinderen reeds den volgenden dag werden
ontslagen. Inmiddels had de Commissaris
van politie het snoepgoed doen onderzoeken,
het bleek samengesteld uit houtskool, stijf
sel en pepermuntolie, zoodat wel geen spra
ke kan zyn van vergiftiging, doch een deug
delijke samenstelling is toch anders. Dc heer
Grendel, directeur y&n den Keuringsdienst,
heeft het snoepgoed, afkomstig uit een win
keltje aan den Groeneweg, in beslag laten
nemen.
De treinenloop.
Men schryft uit Gouda aan het Hbl.:
Niet zonder reden is de opmerking gemaakt
dat er in den treinenloop, wat den wdnteir-
ddenst aangaat, zoo wenig veranderd is,
dat men zich afvraagt waarom het publiek
eigen 1 y l$l/hieuwe spoorboekjes moet aan-
schaffJT
Voor hen, die des avonds de Residentie
moeten verlaten en dat niet anders dan
per boemel trein en reeds vóór half tien
moeten doen, is die gewyzigde winterdienst
een teleurstelling, maar hy is het ook voor
al de kleine en groote plaatsen in de om
geving van Den Haag, wier inwoners noch
ooit des zomers van het op een half uur
afstand gelegen strand, noch des winters
van eenig concert of eenige voorstelling
in de Hofstad kunnen gebruik maken. Te
ongeveer kwart voor zes byv. gaat de
eenige trein die er hen zou kunnen brengen
uit Gouda geen boemel en des avonds
te 9.25 vertrekt de laatste uit de Residen
tie. Het is me de verbinding wel. En dat
in den jare 1921, in de eeuw van stoom
en eiectrioiteit. Het lylct meer op de trek
schuit.
WISSELKOERSEN.
Niet-offideele noteering te Amsterdam.
28 September 1921.
27 Sept.
off
Berlyn
Parys
Brussel
Zwitserland
Weenen
Kopenhagen
Stockholm
Christiania
New^ork
11.61
2.55
22.17 Vb
21.85
53.95
0.18 Vb
56.75
69.—
39.50
8.11
28 Sept.
niet-off.
11.60 Vb
2.42
22.05
21.82 Vb
0.20
MARKTBERICHTEN.
Kaasmarkt.
WOERDEN, 28 Sept. Aangevoerd 315
partyen, prijzen le soort 7175, tweede
soort 66—69, met rijksmerk 6976. Han
del matig.
Coöp. Tuiniersvereeniging
„Gouda en Omstreken".
GroentenveilinK.
Veiling van 27 Sept. 1921.
Snijboonen le soort ƒ33117, id. 2e soort
2—27, Stokboonen 45—92, Trosboonen
62—82, Stamboonen 26—68, Spekboonen
28—40, Pronkboonen 16—32, Tomaten A
ƒ6.80—9.50, id. B ƒ5—6.20, id. C ƒ3.10—
6.50, id. rijp 1—7, per 100 K.G., Komkom
mers le soort 7—8.20, id. 2e soort 3.90—
5, id. 3e 1.9(L-2.90, id. gele 1—13, Bloem
kool 138, groene Savoye kool 210,
per 100 stuks; gele savoye kool ƒ3.408,
Roode Kool 2.80—5.20, Witte Kool 3.50—
4.70, Spitskool 3.40, Knolrapen 3.20—3.70,
Uien 7.20—9, id. klein 5—7, Sjalotten
7.70—8.80, Kroten 6.20—8, per 100 K.G.;
id. 1.80—6.30, Peen 11.40—18.80, per 100
bos, id. p. 100 K.G. ƒ4.60—6.90, Selderie p.
100 bos ƒ0.20—2.20, Péterselie p. 100 bos
0.201.50; Andijvie le soort ƒ3.908.70,
id. 2e 0.90—4.30, Kropsla le 4—7.80, id.
2e ƒ1.604.40, per 100 stuks, id. vellen
ƒ0.23—0.46, Zuring ƒ0.14—0.27, per kist,
Postelein 1.60—6.10, Spinazie ƒ6—27, p.
100 K.G., Prei 2.90-5.80, Radys ƒ0.20—
0.90 per 100 bos, Augurken, fijn p. K.G.
0.46, id. fyn basterd p. K.G. 0.31, Aard
appelen ƒ6.90, Gieser Wildeman ƒ616,
William ƒ2032, Beurré Clairgeau ƒ21,
Bergamot 12, Beurré 'Superfin 26 per
100 K.G., Meloenen p. stuk ƒ0.09—0.46,
Aardbeien p. pond ƒ0.62, Eieren p. 100 st.
16.20.
ALPHEN a. d. Ryn, 27 Sept. (Coöp. Tuin
bouwveiling Alphen a. d. Rijn en omstre
ken). Spinazie ƒ6.90—23.70, postelein ƒ6.30
15, zuring ƒ2.80, heerenboonen 3766,
snijboonen 1243, pronkboonen 1017,
spekboonen ƒ21—32, knolrapen ƒ6—8,
spruitkool 717, aardappelen 6.30—7.30,
tomaten 14, augurken fyn ƒ21, dito bas
terd 14, dito grof 10, peren 825, ap
pelen ƒ8—18, uien 89.80, witte kool ƒ4
4.40, alles per 100 K.G.; radijs ƒ0.40, peen
ƒ9.1012, kroten ƒ44.80, andijvie ƒ4.30,
alles per 100 bos; meloenen 1046, eieren
16.50, komkommers 1.408.90, bloemkool
I ƒ16.40—28, dito II ƒ6.60—16.90, dito III
1.706.20, savoye kool 217, roode kool
4—9, alles per 100 stuks.
WOERDEN, 27 Sept. Bon Louis 8Vb ct.,
Gieze Wildeman 616 Vb ct., Sinjeuren 2
14 ct., maagdeperen 10—27 ct., Beurré
Clairgeau 5Vb—27 ct., Williams 5Vb—26 ct,
Witte Kozijnen 14—18 ct., peren 2—17 ct.,
67 Vb ct, perzikperen 1016 Vb
59Vb ct., cox pomona 11 Vb ct,
transparant 28 ct., sterappels 1021 ct.,
bellefleur 3 Vb7 ct., keswick 6 ct., cham
pagne zoet 2—7 ct., pippelingen 412Vb ct.,
bismarek 7Vb ct., princesse noble 1215 ct.,
st. Germain 617 ct, Sinjeuren 214 ct,
7Vb ct, goudreineften 218 Vb ct,
den 411 ct., boonen 1354 ct, snij
boonen 747 ct., pronkers 1027 ct, aard
appelen 78 ct., uien zaai lVb ct., per K.G.;
druiven 24 ct., per pond; bloemkool 427
ct., roode kool 10 ct, witte kool 2Vb9 ct.,
savoye kool 614 ct., komkommers lVb ct.,
per stuk.
LAND- EN TUINBOUW.
Stand der late tuinbouwgewaaaen op
20 deur.
Het hieronder volgend overzicht' van den
stand der late tuinbouwgewassen op 20 de
zer is, onder medewerking der Rykstuin-
bouwconsulenten, samengesteld naar gege
vens, verstrekt door de correspondenten
van de directie van den landbouw.
De droge zomer ja voor de groententoelt
weinig bevorderlijk geweest Het zaad, dat
in de zomermaanden moest worden gezaaid,
vond geen voldoende vocht voor de ontkie
ming en de jonge plantjes, met hun weinig
ontwikkeld wortelstel, liepen gevaar te ver
drogen; hetzelfde was ook het geval met
planten, welke van het kweekbed in het veld
werden uitgepoot. Alleen met veel gieten
kon het zaad tot ontkieming en konden de
planten tot groei worden gebracht; waar dit
niet gebeurde, kwam van het gewas vaak
weinig terecht. De koolsoorten en daar
onder vooral de bloemkool hadden ia he
vige mate te lyden van de bladluizen; zoo
zelfs, dat het gewas aan den l^ingendyk ten
gevolge daarvan mislukte. Ook de made der
uienvfieg richtte aan uien en prei nogal
schade aan.
De stand der warmoezerygewassen moet
ten gevolge van een en ander in het alge
meen mati g tot vrij slecht genoemd worden.
De fruitoogst geeft betere verwachtingen;
in het algemeen zijn de ooftboomen voldoen
de beladen, de droogte had hier niet dien
schadelijken invloed, welke bij de warmoe-
zerygewassen wordt waargenomen. Wel ble
ven de vruchten kleiner dan gewoonlijk,
maar over het algemeen zijn zy gaaf
mooi van stuk. De sterke wind in het begin
der maanden Augustus en September richt
te echter hier en daar nogal nadeel aan.
Van de verschillende gewassen is de stand
als volgt:
Bloemkool. In de voornaamste centra
van cultuur is de stand als volgt: slecht In
oostelijk West-Friesland en de omgeving
van Roermond; vrij slecht in het Westland
en de omgeving van Rotterdam en Delft;
matig in de omgeving van Gouda en Venlo;
vrij goed in Rynland; te Langendyk e. o.
is het gewas mislukt. Ook overal elders is
de stand matig tot slecht.
Witte kool staat vrij slecht in oos
telijk West-Friesland; matig te Langendyk
e. o., in het Westland, te Delft e. o., Rot
terdam e. o. en Maastricht e. o.; vrij Roed In
Rijnland, de Bloembollenstreek en te Gou
da e. o. Behalve in noordoostelijk Groningen,
waar een goede stand wordt aangetroffen,
is de stand overal elders vrij slecht tot vry
goed.
Savoye Kool. In Noord-Holland en
de omgeving van Venlo is de stand vrij
slecht, in Rynland, te Gouda e. o. is de stand
vry goed; overal elders wordt in het alge
meen een matige stand aangetroffen.
Spruitkool. Het gewas is vooral van
beteekonis in het Westland, waar de stand
matig, de Beemster, waar deze vry goed is
en in Limburg waar de stand te Venlo e. o.
vry goed is. Verder kunnen worden genoemd
de provincie Groningen, Beverwijk e. o.,
Rynland en Gouda e. o. met een vrij goeden
staml; Rotterdam e. o., Delft e. o. en Utrecht
e. o. met een matigen stand. Alleen uit de
omgeving van 's-Graveland wordt een zeer
goede stand gemeld.
Boerenkool. Uit noordelijk Gronin
gen, de omgeving van Zwolle, Rynland en
Veur e. o. wordt een goede stand gemeld; te
Gouda e. o. Is de stand vry goed, verder is
de stand over het algemeen matig.
Schorseneeren staan zeer goed ln
Rynland, goed in het Wesland, vry goed in
westelyk Noord-Brabant, te Veur e. o., Gou
da e. o. en de Over-Betuwe, elders is de stand
in het algemeen matig.
Prei. Behalve te Gouda e. o., Rotter
dam en Delft c. o. en in Rynland, waar een
vrij goed gewas gevonden wordt, is de stand
overal matig of vrij' slecht
Sla. Te Venlo e. o., Gouda e. o„ 'sGra-
venzande e. o. en in het Ryk van Nijmegen
de stand vry goed; in het Westland en
elders matig of slecht.
Andtjvi e staat goed te Veur e.o.; vrij
goed in Rijnland, bet Westland, te Gouda
e.o. en te Venlo e.o.; verder is de stand
over hot algemeen matig of vry slecht.
Appelen. Een goed stand wordt o*.
aangetroffen in de Betuwe, het zuidelijk
deel van Utrecht, oostelijk West-Friesland
en de Beemster, het Westland, de Zuid-
Holamlsche eilanden, een groot deel van
Zeeland en in Limburg. De stand is vry
goed in het land van Maas en Waal, hot
Ryk van Nymegen, de Taelerwaard, te Win
kel ejo., op Walcheren en in Noord-Bra
bant; in den Bommelerwaard is de stand
vry slecht, doch op Zuid-Beveland daaren
tegen goed tot, zeer goed en het grootste
deel van Groningen zeer goed.
Peren. In Groningen is de stand zeer
goed; in Friesland, zuidelyk Utrecht, N.-
Holland, het Westland, de Zuid-Hollandsche
eilanden, op Zuid-BeveLand en in westelyk
Noord-Brabant goed. Een vrij goede stand
wordt gevonden in de Over-Betuwe, op
Walcheren en in Limburg, mux matige in
Gelderland en te Vleuten e/>. en een vrij
slechte in den Maaskant van Noord-Bra
bant.
Druiven. De stand' der druiven in het
Westland is zeer goed, elders wordt een
goede stand gevonden, behalve in het Rijk
van Nijmegen, waar 't gewas matig is.
De Landbouw-Arbeidswet.
De Münister van Arbeid heeft b\j brief
d.d. 23 dézer aan den Voorzitter der Twee
die Kamer medegedeeld, dat door hem bij
den Hoogen Raad van Arbeid aanhangig
as gemaakt het voorontwerp eener land-
bouwarbeidsiwet. Afdrukken daarvan zijn
ter Griffie nedergelegd ter inzage van de
leden.
ONDERWIJS.
Geen geld voor scholenbouw.
In de raadszitting der gemeente Bath-
imen deelde naar het Hbld. meldt de
voorzitter mede, dat blijkens bericht van
den minister van Onderwijs het Rijk in de
eerste jaren geen gelden beschikbaar heeft
voor subsidie ten behoeve van schoolbouw.
Alleen voor dit jaar kan nog de gewone
subsidie van 25 gegeven worden.
De Raad besloot, den bouw eener buurt-
«hooi n<« dit J^r u doen geechiedw.
POST EN VERKEE1L
Keperanto Mi de Poet.
Het Hoofdbestuur der Posterijen sn Tele
grafie heeft bij dienstorder bekend gemaakt,
dat aan ambtenaren, dis het Esperanto
machtig zijn en die daartoe het verlangen
te kennen geven, door de betrokken direc
teuren kan worden toegestaan, dat zU, ge
durende den tijd, waarin zij loketdienst ver
richten, by hun loket een bordje ophangen
met de woorden: „Oni parolas Esperanton".
LAATbTE BERICHTEN.
Brand in de Printemps in Parijs.
PAKIJS, 28 Sept. Hedenmorgen om 7 uur,
even nadat het personeel van het groote ma-
guzyn de Printemps was binnengekomen,
sioegen de vlammen uit het nieuwe maga-
zyn aan de Boulevard Hansmann, dat van
het oude magaiyn gescheiden is door de
nauwe Kue Caumartin. De oorzaak waa
kortsluiting. Door deze ramp kwamen dui
zenden beambten zonder werk. De hooge
koepel is reeds voor een deel ingestort
Omstreeks 11 uur hedenmorgen was reeds
een groot gedeelte door brand totaal ver
nield. De schade wordt gesteld op 10-tallen
mlliioenM»
Boter prijzen.
BREMEN, 27 Sept. V. D. Bij de botervei-
ling werd voor le kwal. 26—28.90 mark per
pond betaald.
Duitschland en Servië.
FRANKFURT a. M., 27 Sept V.D. Naar
de „Frankfurter Zeitung" bericht, zal Servië
volgens met Duitschland gesloten verdrag
slechts zwijnen naar Noord-Duitschland zen
den. Dagelyks komen 800 k 1000 stuks te
Passau aan; in het geheel zullen 1 mi Ui oen
zwynen verder worden getransporteerd.
De kosten der bezettingstroepen.
BERLIJN, 28 Sept V. D. Volgens eene
door de Kyksregeering openbaar gemaakte
statiBtiek bedragen de kosten tot 1 Maart
voor het bezettingsleger der Entente in
Rynland 4 milliard gouden marken, die
Duitschland aan de Entente moet betalen.
Bovendien heeft Duitschland aan eigen kos
ten voor de bezetting 7.3 milliard aan pa
pieren marken te betalen.
Gebrek aan wagons.
MALLE, 27 Sept. V. D. Het gebrek aan
wagons in het Midden-Duitsche bruinkolen-
district is zoo toegenomen, dat thans 35
van de noodige wagons niet beschikbaar ge
steld kan worden.
Zeetollen.
CHRISTIANIA, 27 Sept. V. D. Het Noor-
sche parlement heeft na lange beraadsla
ging een voorstel aangenomen betreffende
de uitbreiding der zeetolgrenzen tot 10 zee
mijlen.
Polen en Oppsr-Silezië.
WARSCHAU, 27 Sept. V.D. De kosten
van Polen voor het onderhoud van de po
litie en de stemmingscommissie in Opper-
Silezife, bedragen 300.000 dollar. Op 1 Oct.
moest met het oog op een achterstand van
100.000 dollar, het bedrag van 400.000 dol
lar worden betaald.
Oplichting.
De Amsterdamsche Bank is door een ont
slagen kasbeambte opgelicht voor een be
drag van 26000, dat hy op een cheque, die
hy in diens betrekking opzettelijk heeft doen
zoek raken, door een vriend had laten innen
by een der bijkantoren der Amsterdamsche
bank, die dat bedrag heeft uitbetaald.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand 776.2 te Dresden.
Laagste barometerstand 750.8 te Hapa-
randa.
Verwachting tot den volgenden dag:
Aanvankelijk zwakke veranderlijke wind,
later uit westelijks richtingen, nevelig to»
lichtbewolkt, droog weer, later wellicht toe
nemende bewolking, met geringe kans op ra
gen, vooral des ochtends zachter.
lil KG EK LIJ KK 81'AND.
GOUDERAK.
GETROUWD: N. Noordegraaf en Adr.
Kalkman.
GEBOREN: Genrit. t. v. J. de Graaf en
Ajdr. Slingerland. Elisabeth, d. v. P.
Dekker en E. Bon tested n.
OVERLEDEN: T. Heuvelman, 4 J.
STOLWIJK.
GEBOREN: Philippus, x. v. J. Ph. van
Bergen on T. Davidson.
ONDERTROUWD: Frederik Verwey 31
j. en Marrigje Verdouw 31 j,
GETROUWD: Johan Verboom 30 j. en
Berendina Christina Bannink 28 j,
OVERLEDEN: Johanna Kompier 62 J.
echtgenoot» van Johannes Vreeswijk.
ADVERTENTIëN:
GEVRAAGD
hier ter stede
op handelskantoor
bekend met de bediening van de tele
foon-centrale.
Brieven onder no. 4880 aan het
Bureau GOUDSCHE COURANT,
Markt 81. 15
in het Stroopwafelenvak, by
CORN. DE HOOP,
tast e Prins Hendrikstraat 107.
yVADDINXVREN.
Advertentie» en ftbonnementer» op
Ht hind worden nnngeDomen door
A. NOTrjROOM.
iliwkhnpdeL WtuMInxreeo.
