rrspE*
S'mzz rsssTvs,an h« f1»" A
"BINNENLAND."
ra»»
>P.r«4, 9 O cl (B. T. A.J De gezanten
«onfercntlè heeft kennis g«nomen ren Wet ver-
poek der Italiaansche regeering, strekkende de
postenrijksche en Hongaarsche regeeringen uit
Je noodigen gevolmachtigden naar Rome te ïen-
gen, teneinde, onder de auspicieën van het
italiaansche ministerie ran buitenlandsche za
len, eene overeenkomst te sluiten over de West-
Hongaarsche comitaten. De conferentie nam het
jVoorstcl aan en gelastte de vertegenwoordigers
4er geallieerden in Oostenrijk en Hongarije de
noodzakelijke stappen V* doen.
Londen, 2 Oct. (V. D.) De diplomatieke
Verslaggever van de Observer zegt, dat de Brit»
eche officieele kringen weinig gewicht hechten
aan de proclamatie der onafhankelijkheid van
jWest-Hongarije door Friedrich. Het is waar, dat
We Hongaarsche r(«geering neiging toont hare
Verantwoordelijkheid en haar gezag over de
rebellen in het Burgenland te ontkennen, maar
men oordeelt, dat de door Budapest reeds ge
dane stappen tot ontruiming door de geregelde
♦roepen tegelijk met andere aanwijzingen, dat
het ultimatum, waarbij ontruiming van het
Burgenland geëischt wordt, aanvaard zal wor
den, belangrijke factoren in den toestand zijn.
De correspondent zet uiteen, dat, als Friedrich
mocht trachten het voorbeeld van Zelogofski in
iWilna te volgen, er verschil bestaat tusschcn
dat geval en het huidige. Wat het Burgenland
betreft, zijn de geallieerden verplicht dwang
maatregelen te nemen, wanneer het district niet
morgen om middernacht door de Magyaren is
ontruimd. Indien alleen de geregelde Hongaar
sche troepen teruggetrokken zijn en de onge
regelde waren gebleven, zouden de geallieerden
hiertoe evenzeer verplicht zijn.
Weenen, 1 Oct. (B. T. A.) Officieel wol®!
gemeld: Een bende Hongaarsche opstandelin
gen heeft de grens overschreden op de lijn
St Gotland—Fehring. Ze openden machinege
weervuur op de plaatsjes Hohenburg en Stynie.
t)e bende werd teruggedreven door een Oos
tenrijkse!» patrouille na een kort geweervuur
en gevecht met handgranaten. De bende liet een
gepantserde auto achter, benevens een machine
geweer met munitie.
Parfjs, I Oct. (Oriënt). Men meldt uit Boe
karest dat de Sovjet-regeering een nota gezon
den heeft aan de Roemeensche regeering, welke
onderteekend was door Tsjitsjerin en Rabowski
an waarin binnen 48 uren de uitlevering wordt
gevraagd van de voorwaarden Oekraïnsche
opstandelingen-aanvoerder Manhmo, die door
Be roode troepen gedwongen werd naar Roe
menië te vluchten.
Kopenhagen, 30 Sept. (W. B.) Het
bolsjewistisch blad Nowoje Schisu blijft volhou
den dat de volkscommissaris Joffe vermoord is
•n dat hier sprake is van een wraakoefening der
burgerlijke pertijen. Joffq zou door den president
Iran den krijgsraad van het zevende legerkorps
Jenskimo, die van ouds Joffe vijandig gezind
Was, zijn doodgeschoten.
Konstantinopel, 29 Sept. (B. T. A.)
Een telegram uit Kar* meldt, dat de plechtige
ratificatie van het Russisch-Turksche verdrag
geschiedde in tegenwoordigheid der burgerlijke
en militaire autoriteiten en den consul-generaal
der sovjet-regeering.
Konstantinopel, 2 9 Sept (B. J. A.)
Uit Broessa wor<jft gemeld, dat koning Kon-
•tantijn voor zijn vertrek naar Athene een Ung
onderhoud heeft gehad met den generaleti «taf,
om de voorwaarden te bespreken van een even
tueel aanvaarden van geallieerde bemiddeling
'door Griekenland. 3
Konstantinopel, 2 9 Sept (B. T. A.)
Volgens inlichtingen uit particuliere bron was
de ontvangst van koning Konstantijn bij zijn
terugkeer te Athene buitengewoon koeL
Angora, 1 Oct. (B. T. A.) Officieel. De
vijand blijft zijn troepen op het front van Afioen
Karahmnr concentTeeren. Wij hebben den
vijand gedwongen Tchay Bollvadin te ontruf-
|nen. Chute troepen hebben de linie Pasja Keni,
Sa mak li bereikt.
Kopenhagen, 30 Sept (W. B.). Volgens
een bericht van bolsjewistische dagbladen zijn
fat'Bakoe heftige botsingen ontstaan tusschen de
troepen en de bevolking. Verscheidene honden
den personen zijn gedood.
P a r ij s, 2 October. (B. T. A.). Aan den
New-!/ork Herald wordt uit Washington ge
meld t Uit Japansche bron worden de groote
lijnen gemeld eener regeling der kwestie van
den yap-kabels. De Vereenigde Staten verkrij
gen den kabel van yap tot Quam, Japan die
van yap tot Shangai, Holland die van yap tot
Menado. De Vereenigde Stoten hebben het recht
een kabel aan te leggen op het eiland Yap en
besluiten een kabel aan te leggen die het eiland
verbindt met China of andere cont rijen.
De Vereenigde Staten verkrijgen eveneens recht
op het Japansche T. S. P. station dat op yap
zal worden gebouwd. De geallieerden moeten
met deze regeling accoord gaan.
Cairo, 1 Oct (R.). Zes honderd opstande
lingen zijn gedood bij den aanval op Nynla ten
Ciriden van $)arfoer, waarvan sprake was fn
bet bericht van 30 Sept. Aah Engelsche zijde
bedroeg het aantal dooden en gek wersten een
«n zestig.
Calleu^ 1 Oct. (R.). De toestand te Ml
lattur wordt zeer ernstig. De opstandelingen
j>laatsen de Hindoes voor de keuzedood 6f
plen klam omhelzen. De slachtoffers krijgen be
vel hun eigen graf te delven. Indien ze dan
nóg weigeren worden ze dood geschoten-. De
opstandelingen hebben een volkomen zelf-re-
geering geproclameerd. De oogst die nan de
Hindoes behoort is in beslag genomen. De
Hindis vluchtten. Ongeveer 2000 Hindoe»
ftche^iitgewekenen bevinden zich ie Perintal-
manna.
leeraar aan 'de RJi.B.S. te Leeuwarden A.
Ktryt, leeraar aaa do gemeente H.B.S, te
Sneek
2o. tot leeraar aan 'de RJLB.S. te Heeren
veen P. Verhoef!, leeraar aan de Chr. HJJS.
te Leeuwarden;
3o. ingetrokken de tijd. benoeming van W.
K. van Spanje tot leeraar aan de RJLB.S. te
Heerenveen
is vergunning verleend aan A. J. M. Brack e,
ireboren te Lokeren (België) tot het geren van
'M. O. aan M. Bachrnch, geboren te Wessely
(Moravië) tot het geven van M. O. en L O,;
is aan J. D. Mooiebeek, grafmaker, te Lien-
den, de eere-medaille verbonden aan de orde
van Oranje-Nassau, in bronds toegekend;
is aan G. J. B. Stork, predikant bij de Ne-
derl. Herv. gem. te Didatn, verlof verleend tot
het aannemen der versierselen van officier in
de orde van Jezus Christus van Portugal, hem
verleend door den preskndt der Portugeesche
republiek.
Koninklijke feealnlten.
- Bij Kon. besluit is
benoemd in den onderwijsraad tot lid en voor
letter dr. B. Symons, thans lid en onder-voorzitl
ter van dien Raad; tot lid en onder-voorzitter!
dr. H. A. Lorentz, thans lid van dien Raad en
tot leden jhr. mr. B. C. de Sevornin Lobman,
boogleeraar aan de Rijks-Universiteit te Utreïht
en dr. R. H. Woltjer, hoogleeraar aan de Vnje
«Diversiteit te Amsterdam;
k benoemd tot burgeroeestei" van Venlo mr. B.I
Af. Berger, met gelijktijdig eervol ontslag als
burgemeester van Bolsward.
dê. A. de Geus, voorzitter van de Unie „Eene
«cfaool met den Bijbel" te De Lemmer benoemd
|ot ridder In de Orde van Oranje Nassau,
j Bij kon. Wuit: 4
(s voor het tijdvak van 1 October 1991 tot
an met 31 Augustus 1922 benoemd. To.
Een quaestie van protocol.
Naar aanleiding van de door ons overgenomen
mededeeling, in de N. Crt. dat de internuntius
bij de opening der Staten-Generaal zijn plaat*
innam onder voorbehoud van zijn aanspraken op
de plaats vap doyen, heeft de Avondpost" zich
om inlichtingen gewend tot het departement van
buitenlandsche zaken. Men deefde het blad
mede, dat de zaak door de heeren van het corpe
diplomatique onder elkaar moet worden uitge
maakt, en dat in dezen noch onze regeering,
noch de vreemde regeeringen hebben te beslis-
tn.
Toetreding tot de Wnnhlngtensche
conventie.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Deventer heeft een adres tot de Tweede
Kamer gericht inzake het wetsontwerp betref
fende de toetreding tot de Washingtonsche
conventie en de daarop betrekking hebbende
memorie van toelichting. In dit adres schrijft
de Kamer
dat aanneming van dit wetsontwerp een uit
breiding van de beperkende bepalingen van
de arbeidswet tengevolge zal hebben en dat
verzachting van die bepalingen daardoor
moeilijk, zelfs vaak onmogelijk gemaakt
worden
kleermakers, kappers, era. De verzekerings
bedrijven, hocdenmakerijen, vervaardigen van
vrouwelijke handwerken, sigarenmaker^on,
waadv- en strljkin richting en, alle sduppersbe-
drijven, ook die, welke worden uitgeoefend met
ëén schip van niet grooter in houd dan 60 M'
voorts tot ondernemingen, waarin uitsluitend
administratief personeel werkzaam is, zoonis
verzekeringsmaatschappijen, bankinstellingen,
effectenkantoren enz. Ook van deze bedrijven
moet dus aangifte worden gedaan.
De aangifte moet geschieden tusschen 1 Oc
tober 1921 en 1 Jan. 1922 en door de werk
gevers, wier bedrijf eerst aanvangt na 16 De
cember 1921, binnen 14 dagen na den aan
vang van het bedrijf.
Georganiseerd overleg IUjks-
zmMeazren.
De Centrale Commissie vergaderde Woens
dag 28 .September onder presidium van prof.
mr. M. W. F. Treub. Bij den aanvang deelde de
voorzitter mede, den Minister van Justitie in
kennis te hebben gesteld met zijn voornemen
eerlang ontslag te zullen vragen als voorzitter
van de Centrale Commissie; hij verklaarde zich
bereid nog e'enigen tijd het presidium waar te
nemen, ten einde alsnog de in voorbereiding
zijnde reorganisatie van het georganiseerd ovér-
leg te kunnen afhandelen.
Naar aanleiding van de voorgenomen wijzi
ging van het ontwerp pensioenwet werd beslo
ten zich te wenden tot den Minister van Finan
ciën met het verzoek, voor zoover zulks zonder
vertraging in de parlementaire behandeling mo
gelijk is, de Commissie in kennis te stellen met
de aan te brengen wijzigingen, opdat de Com
missie omtrent de hoofdpunten advies zou kun
nen uitbrengen.
Besloten werd non den tijdelijken voorzitter
van den Ministerraad te berichten, dat nu de sa
larissen van de Kamerbewaarders in strijd met
het daaromtrent uitgebrachte advies incidenteel
zijn verhoogd, de salarissen van het overige
bedienend personeel bij de departementen even
eens reeds thans overeenkomstig behooren te
worden verhoogd.
Aangezien door den Ministerraad een besluit
bleek genomen tot verlenging van den dienst»
tijd voor de Departementsambtenaren, zonder
dat hierover het advies van de Centrale Com
dat deze bepalingen thans reeds een schier missie was ingewonnen, werd besloten den tij>-
onduldbare belemmering aanleggen aan de vrije delijken voorzitter van den ministerraad te be~
ontwikkeling van het bedrijfslevenrichten, dat de Centrale Commissie er prijs op
dat thans minder dan ooit belemmering van stelt in den vervolge over wijziging in de ar»
deze vrije ontwikkeling toelaatbaar geacht mag beidsvoorwaarden van ambtenaren te worden
worden, nu vele takken der Nederlandsche in
dustrie door buitenlandsche concurrentie in hun
bestaan worden bedreigd, zoodat verzwaring
van de bepalingen van de Arbeidswet minder
dan ooit op haar plaats is
dat de bloei der industrie voor de welvaart
der gemeenschap thans van veel grooter ge
wicht geacht mag worden dan het toegeven
aan den kortzichtigen wensch naar steeds min
der arbeidsuren
dat todn de tijden, waarin die wensch op
kwam enan vele kringen de geesten beheerschte,
gehoord.
Het rapport van de z.g. overwerk-commissie
werd om praeadvies in handen gesteld van een
subcommissie onder presidium van den heer
Westerveld.
De Commmissie bleek bij meerderheid van
stemmen geen bezwaar te hebben tegen een be
spreking van .de adviezen inzake de salaris
herziening van het onder het departement van
Oorlog ressorteer«\^personeel in de bijzondere
commission voor georganiseerd overleg.
el zijn 1 zij naar tijdsruimte nog slechts kort ^orgnmseerd ovetfeg bij den dienst der Ar-
voorbij, economisch reeds ver achter ons lig- beidsmspectie werdluitgesteld tot na de reorga*
gen
dat, wanneer door de overheid ten koste van
groote uitgaven de financieele gevolgen van de
huidige crisis voor den arbeider niet werden
gecamoufleerd, thans zeker niet de roep zoude
■weerklinken naar steeds korter arbeidstijd,
doch .Wh„ ,oWd ™don do zrzirjszzz:
om werk en brood 1 - - - - -
zijn overigens altijd eenzijdig en men krijgt al
ias» vele Waitings» te koorra.
Zooals deze huldiging nu echter is geschied,
k Spr. zeer dankbaar, zoowel voor de woor
den van den beer Hans als voor het cade an.
Voor spreker is een Journalist ah een pre
dikant, een priester, die het besta vrat in hete
is, moet brengen tot zijn gehoor. Men moet zijn
taak dan ook opvatten ah een roeping. Ook
fn bet werk van den verslaggever h een roe
ping weggelegd, «i belangstelling m alles wek
ken en weergeven wat er gebeurd h. Niet al
leen in het schrijven van hoofdartikelen enz.,
maar ook in bet verslaggeven kan aten bevre
diging vinden.
Spr. uitte ten slotte nogmaals zijn dank.
De huldiging werd ook bggewoond door
mevr. Elout, aan wie een ruiker fraaie rozen
werd aangeboden en den jongs ten zoon van
den jubilaris.
Men bleef nog geruimen tijd gezellig bijeen
en na afloop was de heer Elout de gast van
het Kringbestuur aan een kameraadschappelij-
ken maaltijd
Het Afscheid ven Jhr. Lshwzz
va» die Jeurumllatiek.
„De Nederlander" bevat een schrijven van
jhr. rar. A. F. de Sevornin Lobman, waarin de
ze afscheid neemt als hoofdredacteur van dat
blad.
Hij deelt daarin mede, dat hij zijn ontslag
nam, niet omdat hij tot eenigen arbeid niet meer
in staat is, maar omdat hij zich niet meer
opgewassen gevoelt tegen den aanhoudenden
en inspannenden arbeid die In deze tijden van
een politiek blad in toenemende mate wordt ge
vergd of verwacht.
„Bij het neerleggen van zulk een taak
schrijft mr. Lokman voelt men levendiger
dart ooit zijn tekortkomingen. Daarover uit te
wijden heeft weinig zin. Even weinig als, over
de vraag of de gedane arbeid al dan niet vrucht
dragend is geweest. Heeft deze inderdaad waar
de gehad, dan is hij tevens blijvend geworden
woor den voortreffelijken en geduldigen arbeid
van mijn vriend H. van Mal sen, dien tfh^aarvoor
nogmaals dank zeg.
Kan ik zelf de waarde niet beoordeelen, van
één ding ben ik nog bewust en dit geldt voor
geheel de redactie dat aller streven voortdu
rend geweest h, de geheele waarheid en niets
dan de waarheid te zggen. Dat dit steeds aller
devies zijn zal, lijdj geen twijfel."
Vrijdagavond had naar de Neder 1. meldt
op de kamer der hoofdredactie een afscheids-
samenkomst plaats. Daarbij waren tegenwoordig
behalve het grootste deel der commissarissen,
prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine, de direc
teur, de heer J. M. Krijger Jr, de redacteuren
en de chefs van het administratief en technisch
personeel, dr. J. Th. de Visser, minister van
Onderwijs,] hz. uur. D. J. de Geer, minister van
Financieën en oud-üd der hoofdredactie, sur. H.
Verkenteren, die gedurende vele jaren den her
I ci-r.,n „I* vaste medewerker ter zijde stond,
Niiuusaicu vuoi veuiuuusmu uvrnejj. v* w-
Het adviseeren omtrent de instelling van het Wtt' Schokkmg, voorzitter der Ch».
1- ua.e en de heer H. van Malsen, de bewerker
van „Verzamelde Opstellen" van jhr. Lobman.
Voorts waren er verschillende familieleden
nisatie van het georganiseerd overleg in het al
gemeen.
Een verzoek om verhooging van de classifi
catie van het kantoor van den ontvanger te
Aalsmeer werd aangehouden, totdat de vraag
zal zijn beantwoord, of daarmede niet tevens
gepaard kan gaan een verlaging classificatie
In verband met de kwetsfe persoonlijke toe»
dat do mei d»lcndf wtawuI wn do.beha- ,a((e „an .sRiiks Mmi( b5slo;en
ttaeen nee* gehjkblljvpe elthens met even een
snel defcnde uneven tpoedig de ornneerl,ik- „,il1(,CT<le ore»ve te doen verstrekken ven de
l»ld iel eontoonen, d»or werkverschaffing en „aarop rerhw. M Muntpersoneel
werkverruiming kunstmatig behoefte aan werk- in fferegrid.
krachten te scheppenj Vastgesteld werden dejwhjpzen inzake het
dat er naar de meeiving der kamers slechts personei-l van het Ned^-HStTbwtitufrt te Rome;
ëén middel is om de normale vraag naar werk- het personeel bij het grenscommissariaat van
krachten te herstellen opbloei van de industrie Rijkspolitie; het personeel aan 's Rijks Munt;
door verlaging van de productiekosteni den opzichter-verver bij de Artillerie-mrichttiv-
dat van de factoren, welke de productiekos- ren; den sluiswachter aan de Vechtslub te
ten bepalen, in het inkomen van den arbeider Mnarssen; den brugwachter van de Boschkamp-
zooveel mogelijk op peil gehouden wordtdat brug; den secretaris van den Reclasseering»-
zulks, zal aan den eisch tot verlaging van de raad; den secretaris van de Commissie van Toe
productiekosten voldaan kunnen worden richt op den geologisch en dienst; den chef van
den hydrogrefischen dienst en den secretaris
van den Rijks-woningraad, alsmede het advies
inzake de toepasselijk verklaring van de over
gangsbepalingen van de artikelen 30 en 32 van
het bezoldigingsbesluit op onderwijzers.
Christen-Communisten. De heer
L. de Bruin te Leeuwarden heeft het initiatief
tot de oprichting eener nieuwe politieke par
tij, die van Christen-Communisten. De begin
selverklaring omvat o.m
1. Christus en zijn Evangelie onze eenige en
volk om ene verlossing, richtsnoer en wet.
2. Geweldloosheid.
3. Streven naar communisme (gelijk dat aan
gegeven wordt in Handelingen 4 32).
4. De openbaring der Liefde in ons leven
(wij willen een maatschappij waar liefde en
waarheid heerschen en niet geweid en leugen).
5. Gelijk loon aan allen.
Hn 14lering C. K. Flout.
Zaterdagmiddag heeft te 's Gravenhage de
huldiging plaats gehad van den heer C. K.
Elout, Haagsch redacteur van het Handels
blad, die dezen zomer zijn 30-jarige loopbaan
als journalist heeft herdacht. In overeenstem
ming met het verlangen van den gehuldigde
had één en ander in besloten kring plaats en
was er ook geen receptie aan verbonden.
Aanwezig waren de leden van het bestuur
van den Nederlandschen Journalistenkring en
afgevaardigden en {gedelegeerden van de plaat
selijke journalistenwereenigingen te Amsterdam,
's Gravenhage, Rottirdam, Haarlem, Arnhem en
Groningen. Ook eere-voorzitter van den
Kring, mr. L. J. PlemA van Duivelend, woonde
de huldiging bij. De za^i was met palmen en
boemen versierd.
Dë heer D. Hans, voorzitter van den Kring,
voerde namens dezen en mede namens de h«d-
digingscommissie het woord en huldigde den
heer Elout als ijverig lid van den KVing, ak
journalist en in deze kwaliteit als individualist.
Varvolgens sprak de heer Hans een woord
van hartelijke waardeering voor de collegiale
gevoelens, waarvan Elout altijd heeft blijk fa-
geven en bood namens zeer vele joumaisten
slechts mogelijk is wanneer de arbeidsduur ver-
lengd wordt
dat wellicht de ernst van de huidige crisis,
mede als gevolg van de hierboven bedoelde
overheidsmaatregelen, door de betrokken krin
gen thans nog niet voldoende gevoeld wordt,
nu in het algemeen daartoe over te gaan dat
het echter duidelijk is, dat de weg daartoe niet
afgesloten* mag worden, zoolang niet vaststaat,
dat alle coneurreerende naties dit ook doen
dat zulks echter allerminst gebleken is, in
tegendeel de ratificatie van de Washingtonsche
conventie in verschillende lander^ op bezwaren
is gestuit
redenen waarom de kamer met alle aandrang
verzoekt, dat de Tweede Kanver haar goedkeu
ring aan het bovenbedoelde wetsontwerp zal
onthouden.
1— Sociale verzekering. Een wetsont
werp is ingediend, beoogende, in verband met
den ongunstigen toestand van 's lands financiën,
het aanbrengen van eenige wijzigingen in de wet
op de Rijksverzekeringsbank, de Ongevallenwet
1921, de Invaliditeitswet en de Ouderdomswet
1919, welke wijzigingen deels de strekking heb
ben om bepaalde lasten, verbonden aan de uit
voering der sociale verzekering, welke tot nog
toe door het Rijk werdén^ gedragen, voor het
vervolg te doen dragen door de organen, met
de uitvoering dier verzekering belast, anderdeels
bedoelen het Rijk het dragen van voor zijne re
kening blijvende lasten, verband houdende met
de verzekering, te vergemakkelijken.
Ongevallenwet 1921. Krachten»
Koninklijk besluit van 23 Juni 1921, Staats
blad no. 811, zal de gewijzigde Ongevallen
wet 1901 onder den naam van „Ongevallen
wet 1921" op 1 October 1921 in werking tre
den.
De meest belangrijke wijziging der wet be
treft de uitbreiding van den verzekerings
plicht tot alle bedrijven, uitgezonderd de be
drijven van landbouw, veehouderij, tuinbouw,
en boschbouw, de zeevaart en de zee vissche-
rij.
In verband hiermede zijn, behoudens de ge-jn den lande den heer Elout het ontwerp aan
noemde uitzonderingen, alle werkgevers, die
een bedrijf uitoefenen, dat vroeger niet verze-
keringsplichtfg was en daarvoor personeel in
dienst hebben (ook indien alleen eigen kinde
ren in het bedrijf werkzaam zijn) verplicht
daarvan aangifte te doen.
Des* aangifte zal dus bijv. ook moeiten ge-
wKkeliers, ho-
Ivan 'n boekenkast, die Cornelii^van der Sltiys
aan het vervaardigen is. "Pevens overhandigde
hij een album met de namen der gevers.
Na de rede van den heer Hans heeft de hë«r
Elout eenige woorden ven dank gesproken.
Hij wees er o.a. op, dat de felicitatiee kwan
men van collega's en vrienden. Van da tk®*
duizenden lezers van zijn werk had Spr. slechte
•en tiental felicitaties ontvangen Huldigingen
van den aftredenden hoofdredacteur nJ. de pre
sident van den Hoog en Raad, jhr. mr. W. HL
de Savomm Lobman en mevr. Lohman-Hovy,
prof. mr. F. de Vries en ssevr. d» Vrietede Sa
rin Lobman, me jonkvrouwen J. C. en E
P. de Sevornin Lobman, en prol. mr. B. C. de
Sevornin Lobman, boogleeraar te Utrecht, osd-
üd der hoofdredactie.
De heer Lobman werd daar allereerst toege
sproken door den heer J. va» der Kooy, com
missaris, die mededeelde dat met prof. Slote
maker de Bruine als hoofdredacteur waren be
de heren mr. J. Schokking en J. R.
Snoeck Henkemans.
Spreker bood vervolger» den heer Lobman
een oorkonde aan.
In zijn antwoord op de toespraak van den
heer Van der Kooy, zeide de heer Lohman o.a.:
„De Nederlander" heeft nooit bedoeld te zfln
het orgaan van die partij de „Nederlander"
wilde de beginselen verspreidden ide Groen van
Prinsterer had voorgestaan De bedoeling van
Groen van Prinsterer was niet een partij tegen
over andere partijen, maar wasde Christelijke
beginselen te handhaven, ook in de politiek, j^t
dit noodig was, voelde ons volk toen niet, ook
niet de predikanten. Het staatsleven, meende
men, ging den Christenen niet aan.
Het was dan ook vanzelfsprekend, dat de Ne
derlander, hieraan gedachtig, poogde onder el-
ken kring, ook in den liberalen kring, de begin
selen van het Evangelie te brengen, denkende
aan het woord van Groen„Tegen de revolutie;
het Evangelie".
Vervolgens werd nog het woord door de hee
ren mr. J. Schokking, Snoeck Henkemans, den
directeur J. M. Kryger Jr., den eersten redac-
tewr*ft A. de Ridder en prof. Slotemaker de
Bruine, waarna de heer Lobman nogmaals dank
zegde voor de hem bewezen hulde.
Nat VereealxkX t«K«
werkeloMheld.
Zaterdagmiddag b hier ter stede een veigade-
iimg gehouden van de Nationale vereenigfag
Wen de werkeloosheid, ter behandeling van de
prae-adviezen, uitgebracht door de heeren kir.
H. Smissaert en F. van der Wel over de vraag
Jh het heffen van invoerrechten op goederen
uit landen, waar met een veel lager arbeidsloon
geproduceerd wordt dan in Nederland, een ge
schikt middel tot bestrijding van werkeloote
»dr
Do hew Messaart zegt o. m. in zijn prae
advies: Hoeveel gemakkelijker schijnt het niet
bevestigend dan een ontkennend antwoord
op deze vraag te verdedigen en ingang te doen
vinden I Een bevestigend antwoord ligt immers
voor de hand en de dparvoor aan te voeren
gronden schijnen zoo vanzelf sprekend, dat een
oppervlakkig beoordeel*** ze voor onwederieg-
baar zal houden.
Ziehier een schets van den toestand, h* een
naburig land (zeg b.v. Duitschland) worden bij
da vervaardiging van goederen lagere loonen
dan ten onzent uitbetaalduit dat land zullen
dus die goederen hier worden aangeboden voor
fegere prijzen, dan die -welke de Nederlandsche
producenten moeten bedingenkan deze laatste
op dien voet niet meer of slechts uiterst moeilijk
zijn goederen verkoopen, dan zal hij een deel
van zijn arbeiders moeten ontslaan; vretkeloote
heid is het onvermijdelijke gevolg. Hoe ontkomt
men nu aan dien toestand? Door t» beletten,
dat de buitenlaofbche koopwaren voor derge
lijke lage koopprijzen fafer aan da markt worden
gebracht. Ho» dh ts heraten? Dow sa aan
de grens te belasten. De prifa aal dra «tijgen
mat bet bedrag van bat invoerrecht ra *1 dra
Nederlandadhen fabrikant Al 1
due tie ongestoord voort te zetten, zijn
hat werk te honden. Hoe zou dus zoodanig
invoerrechten-heffing lata anders kunnen zijn
den een inderdaad geschikt middel tot bestrij^j
ding der werkloosheid Valt daar wel iets te;
h te brengen? Zoo ja, rat mag dat dan
afjn?
Wanneer het middel doeltreffend zal zijn,
waarlijk werkloosheid zal tegengaan, dan mot
het proces, dat zfch door de invoerrecht-heffin^
gaat afspelen, inderdaad zijn gelijk het bova
werd oergegeven. Het te bestrijden euvel fc, d
het vreemde goed hier te goedkoop wordt aa
gebodenhet aan te wenden middel is, dat
vreemde goed duurder hier te lande aal 1
De anderstelling is, dat de invoerrec*
hier te lande dit effect zal hebben.
Frae-adviseur zet dan uiteen, dat het aanbe^
volen middel tot bestrijding van werkloosheid a
invoerrechtenheffing tot het duurder maken vaii
de hier te „goedkoop" aangeboden buitenland#
sche fabrikaten den afzet niet vermeerdert maa^
verschuift en dus niet in het algemeen de t^
geringe arbeidsgelegenheid vermeerdert, maai)
dt tekort verschuift. Wanneer men zeggen magk
dat de welvaart van een volk stijgt, naarmate dig
volk voor geringer offers zijnerzijds ruimer bes
schikking kon, krijgen over allerlei goederen, diq
het behoeft, dan is een element van volkswels
vaart gelegen in het feit, dat wij goedkoop*
Duitsche waren betrekken kunnen. Indien dik
tevens beduidt, dat de Nederlandsche verbruike^
in dezelfde mate zich afwendt van de national^
voortbrenging, dan moeten wij vragen of hek
nadeel zwaarder dan het voordeel weegt. Doel#
dan meen ik voor mij, dat kunstmatige beseftere
ming van de nationale voortbrenging tegen he|
valuta-bezwaar niet alleen het daartegenover»
staand voordeel zou opheffen, doch tegelijker*
tijd zooveel andere niet geringere nadeelen zou
medebrengen, dat elke stap van den wetgever iii
zoodanige richting met beslistheid moet wordegi
ontraden. Zulks te meer, omdat gelijk gezeg^
het aangeprezen middel niet werkloosheid „bei
strijden", d. i. arbeidsgelegenheid verruimen,
doch enkele verplaatsen zoude.
De praeadviseur besluit aldus Indien de i*
hoofde dezes gestelde vraag ontkennend mort
worden beantwoord, rijst deze andereof wi|
het erkend nadeel maar moeten ondergaan zaan
der iets tot verweer te kunnen doen.
Van deze vraag Bgt het antwoord buiten het
bestek van dit prae-advies, hetwelk immers air
leen bedoelt te onderzoeken of werkloosheid
door valuta rechten kan worden bestreden, nirt
een onderzoek van andere middelen insluit.
Doch ai is het dan buiten de orde, het zij ml|
vergund aan de afwijzing van het onderzocht
middel toe te voegen, dat m. i. geen ander, geenl
deugdelijk middel aan te wijzen valt dan eest
bek»mping van den vijand met zijn eigen wnpev
nen. Wij moeten er naar streven, zoo goedkoop
mogebfk voort te brengen; wij moeten alles aam*
grijpen en bevorderen wat in die richting om
kan leiden. Niet in het duurder maken van gw
importeerde en van eigen gemankte goederen
ligt de verbetering opgesloten, maar in de goeds
koopere voortbrenging van Nederlandsche waa
ren. Die was bet, welke de kracht uitmaakte va»
onze uitvoemijverheid en die kracht moeten wi|
trachten te herstellen, omdat zij de hefboom h»
m onze welvaart.
De tweede prae-advisrtpr, de heer F. van det
Wal, begint met de opmaking, dat antidumping
niet opgevat mag worden ak het tegenovergea
stelde van vrijhandeL Men kan zijn een princk
pieele voorstander van vrijhandel en toch maat*
regelen tegen dumping toejuichen. Antidunw
ping heeft het kenmerk van verweer. BovencfieH
kan bij den huldigen stand der arbetdersbewm
ging in de meeste Europeesche landen en Amra
rika de absolute vrijhandel niet meer worde*
vastgehouden. De grondslag ervan, dat Itet voog
de menschheid in haar geheel het wara
neer de waren daar worde» vervaardig*!, waal
rij op de meest economische wijze kunnen wort
dm voortpdmicH mog» )uSrt rijn te» "P*** 1
hodmeratekfcdd en Mhmrlijke proAl<ri«J
vermogen, ten opsfchte ra» de gezmdheid deg
erbetdersbevoflAng, om zich met ee» bel
levenswijze tevreden te steöen, kan de j
ervan niet worden aanvaard,
ren meening, dat de concurrentie door werk.
goedkooper pvodaceeren, dat is door I
verbruik van arbeidskracht in het
mag worden tegengewerkt. Wat dit betreft*
vrijhandel, «it een algemeen maatschappeHJ
gezichtspunt gezien volgens den heer Va*
der Wal volkomen juist. Niettemin hebbej
erkende vrijhandel-apostelen toegegeven, daf
ook in dit geval modificatie wenschehjk zou
kUhTder2tiid komen reeds verschillende Indo*
trieën voor bescherming in aanmerking, om»
eene afvloeiing van overbodig geworden
beidskrachten uit de eene naar de andere, rart
de volkshuishouding dan meer geëigende tama*
trie vrijwel tot de onmogelijkheden behoort*
Doordat de vahrta-concurrentie geen veröana
houdt met de^natvturlijke gesteldheid vranrt
doch sTechts een gevolg te
male economische verhotn
„n. NfdnWKk» w»
of mindere mate ondeft
idskracht doet zich daardoo*
tuot, nog afgezien van het fefj
dat men een arbeider int het eene bedrijf
met een handomdraaien geschikt maakt oun
het andere. Afvoer van arbeidskrachten naar ra
buitenland is practisch uitgesloten, daar doorou
algemeene zakengedruktheid zich nergens grora
te vraag naar arbeidskrachten voordoet-
Maar ntjga dit wel mogelijk
toch elke^ftvoeten beseffen, dat het voor
toekomst HF ons ,ond allernoodlottigst
kunnen worden wanneer groote aantallen
schoolde arbeiders naar het buitenland vert
ken, om daar duurzaam emplooi t® TUvde*T'
mers de valuta-concurrentie woedt, vooral
de tegenstanders van alweermaatregelen, gte
ran zeer korten duur te zijn. Is bet verschil
schen de waarde van een mark, en ook van
faanc, binnen- en buitenlands verdwenen, a
zullen de voor bescherming m aanmerking
mende Nederlandsche industrieën evenals
den oorlog billijker iji de behoeften van brt
derlandsche publiek kunnen voorzien, oa»
buitenlandsche ondernemers. Intusschen
echter het aantal goede arbeiders in die bte
geslonken zijn, "wanneer de theorie <W
vloeiing In practijk zou zijn
Waaruit volgt, dat, wanneer inderdaad g"
voor emigratie van de' thans werkelooo f
den en met werkeloosheid bedreigde te*
zou bestaan, da Staat om ricbsefcj wiBo*
dienen tegen gaan, door de mera**
wachtgeld te stellen. Nu bet gev*ar vort
gratie echter rate arawetig k,
van m
dingen
tneën
fljk Is
nkilgkfz
Hm tebghg ran de loonen der Nederland»
»ehe arbeiders bereikt men niet, dat normale
Ferhowdiiigen terugkeer*», doch dat de levens-
ptandaard wordt neergedrukt.
Daarom Ie bescherming van die industrieën,
tvddr den oorlog levenskrachtig waren, in
n tjjd van nationaal belang.
v Praeadvieseur bestrijdt de tegenstanders van
'die bescherming, die zich volgens hem te veel
ban dogma's hooden en de dingen vaak heel
groot zien en niet letten op wat de practijk al-
lom vordert
Hij wijst er dan op, dat in het niet bescher
men van zwaar aangevochten nationale in»
üustriën ook eene inconsequentie schuilt. Ar-
behandeling was weer in hoofdzaak algetfeen
kygiënisch-diëtetisch, in de meeste gevallen ge
combineerd met koude afwasschingen. Een aan
tal patiënten werden behandeld met de hoogte-
zon, hetzij plaatselijk, hetzij algemeen. Het mee-
rendeel der patiënten werd behandeld met tu»
berculineinjecties met het prneparaat uit het
Utrechtsche laboratorium, vaak met niet te mis
kennen gunstigen invloed. Het verslag vermeldt
verder de antwoorden op de vragenlijsten aan
de oud-patiënten toegezonden, wat er werd ge
daan ter ontspanning der patiënten en de muta
ties in het personeel.
Vorens het financieel overzicht hebben de
exploitatiekosten van het Sanatorium de baten
massieve Stadion-tribunes deed schudden. U gemakkelijk z(jn aan onzen wensch tegemoet
Twee marine-landvfïegtuigen volvoerden hun J te komen,
evoluties loven het terrein. Estafette-loop, tur
nen, toespraken en andere sjwrt vulden den mid
dag. De turnoefeningen werden uitgeroerd on
der de technische leiding vu» den Amsterdam-
schen Turnbond.
He liAv«a»rbel«fere-reeerve.
De Scheepvnnrt-Vereeniging Zuid heeft
thans, naar de „N. Rott. Crt." mededeelt, de
havenarbeiders, die geen Hd zijn van den Cen»
B»t fc.t demon ter». »«n een ml|n, een üralen Bond v«n Transportarbeider., den Ned.
;rkjo a bewees een demonstratie voor de Bond van Christelifke Fabriek.-, en Transport-
diverse tribunes. De tocitchttng hierbij werd j arbeiders en den Nederl. R.-K. Bond van Trans-
door torpedomakers gegeven. - - -
beidskrachten uit andere landen worden en met n*et "doder dan 74.600.23 overschre-
•eer terecht geweerd, wanneer hier in de in- (^en- 1" 1913 waren de kosten per verpleegdag
Öustriën, waarin deze buitenlandsche arbeids- f®* consumptie 0.64, aan brandstoffen 0.36
krachten werk zouden moeten vinden, werke- b 1920 respectievelijk 2.14 en 1. Bij het ge-
loosheid heerseftt. De machthebbers in den j r-°®nwie exploitatieverlies moeten nog worden
Staat gevoelen toch nog wel, dat het al te erg lïpvoc^d intrest, koersverlies op effecten en
zou wezen, de Nederlandsche arbeiders door al?*meene kosten, waardoor het totaaltekort
buitenlandsche uit hun werk en hun brood te i tot 88B64.19. In dubbele mate is het
laten stooten. Maar toe te laten, dat het werk I Han*enflnm Bewa« te kunnen nuiken van den
van die Nederlandsche arbeiders wordt af ge- financieelen steun, welke het sanatorium van
nomen om in het buitenland goedkooper te i Particulieren, zoowel als van officieele zijde
worden vervaardigd, heeft precies hetzelfde ef- mocht ondervinden. In de eerste plaats zij ver-
fect en is dus even erg. melc'' F°nd van Comihissarissen van een
En ten oprichte zijnet tegensLdcrs, die he- I '"mto1 °.p '"dti-tlM en Sumdelsgebied voor.
Tot slot verscheen een escadrille marine-land-
vliegtuigen uit Den Helder boven het terrein.
Nadat de marine-«taimuziek het oude Wilhel
mus ten gehoore had gebracht, was het feest
afgeloopep.
Des avohda werd in het Concertgebouw een
concert gegeven door de stafmuziek der Kon.
Marine met tamboers en pijpers.
Het slotnummer bestond in een groote marine
taptoe.
(tortogsachade.
Het tijdschrift „Shipping" meldt, volgens
de N. Ct„ dat Nederlandsche maatschappijen
4400 claims hebben ingediend tot een geza
menlijk "bedrag van 14 mi'lioen dollar voor
poitarbeiders St. Bonifarius, en niet bereid zijn
de met deze bonden getroffen regeling betref
fende i de havonarbeids-reserve te aanvaarden,
opgeroepen, vóór of op 5 Oct. zich te melden
aan het kantoor der havenarbeids-reserve, waar
bij zij z(jn ingeschreven, onder inlevering van
hiir. inschrijvingsbfwijs. Zij zullen dan op later
te bepalen datum de hun toekomende volle gra
tificatie in ontvangst kunnen nemen, doch zi]
kunnen don niet langer in de havenreserve of
ak vaste arbeiders gehandhaafd blijven.
Havenarbeiders, die vóór of op 5 Oct. niets
hebben gemeld, zullen worden beschouwd de
met de drie genoemde organisaties getroffen re
geling to hebben aanvaard.
7" Duur vergift! Namens den keurings-
x
■te eanoerctey
laantal
toogeh, det et mvrileerine' noet komen, be- "TT""" "ut°ri,ri"" f vc,c
.luit de heer v. d. Wel rijn prae-ndvics eldus: Schcnk"ni 'chenkster. ir toezeevi.lt mocht
Met deze nivelleertag wordt d.n bedoeld, d,t T l™ 7"'if" «7
de levensstandMrd in on. lend zich moe7enn- I ^hteeenvols-ende Jaren, dnn wel
pmsen aan die van de bevolking der midden-I a """n" P<!r Iaar' v°"r" «""«V'"-* Bo»ch
Euronet-trhf land*» N»».,..rliiV «.1 i 118 werd i"gp'eekend over 5 jaar voor een be- tie van de gasfabriek, de waterleiding en het
rerareSrtJÏt il V8n /90-025' waarvnn viifde deel, electriciteitsbedrijf «ot één licht- en waterbe-
diniTf» (W Furnno K K«p lVi i vermeerd®td met de gekweekte rente, ten bate drijf, zulks ter vereenvoudiging en bezuiniging,
dmgen der Europeesche bevottdngen moeten van het boekjaar 1920 is gebracht. Aan bij-
«hml. «a» dan oortzy. Vore, men ,r da tfcnW ^r da vtwdL^Jdiu JoTdt h.t vol.
clatms bl) van de ««"•tW. dnn komt men ff(,ndc „rsch[av,.n:
tot een bedrag van 40 milliocn dollar.
Ontslag van den Bosschen gns-
directeur. Eenige maanden geleden besloot
komen. Maar of dit moet geschieden door on
ze arbeidersbevolking stelselmatig naar bene
den te drukken, of wel, dat moet worden afge
wacht dat "de verhoudingen rich elders wij
zigen en verbeteren, is eene vraag, welker be
antwoording met het vraagstuk der anti-dum
ping in verband staat. Wie, door pessimisme
bevangen is, dat het algemeene levensniveau
hier te lande zoo hoog is, dat het niet kt af-
zienbaren tifd door de midden- en west-Euro»
peesche bevolking in Kaar geheel kan worden
bereikt, zal aan niets dan aan neerdrukken den
ken. Men behoeft evenwel geen optimist te zijn,
om te meenen, dat bij eenige inspanning met
de ontzaggelijke technische hulpmiddelen,
Waarover de beschaafde volken beschikken, de
levensbenoodigdheden, die thans onder het
bereik der arbeidersbevolking vaxt ons land
De leiding van het nieuwe bedriji kwam te be
dragen in eens werd ontvangen 9.864.65. De rusten bij een „Raad" van bedrijfsleiders, sa-
jaarlijksche contributies bedroegen in totaal mengesteld uit de directeuren der gasfabriek en
ƒ1145. Van het Rijk en van de provinciën de nd(.-directeuren van waterleiding en electri-
Zuid-Holland, Noord-Holland, Noord-Brabant en 1 cfteitsbedrijf. De directeur der gasfabriek, de
Dtenthe werd aan subsidies ontvangen heer P. Bolsius heeft hieruit de conclusie ge-
27.175.80. De winst- en verliesrekening over trokken, dat het zelfstandig ambt van gasdirec-
1920 sluit niettemin nog met een ongedekt te- teur (in 1888 hem door den raad toevertrouwd)
kort van ƒ31.939.69. De uitkomst der exploitn- .daadwerkelijk is vervollen, welke opvatting door
berekening voor 1921, is bij een aanmerkelijke B. en W. gedeeld wordt en heeft hierin aanlei-
j verhooging der verpleegtarieven en een vrij be- ding gevonden om aan B. en W. zijn ontslag en
langrijke daling der kolenprijzen begroot op een pensionneering te vragen. Tel.
tekort van 45.400. Het oogenblikkelijk tekort |w|
bedraagt rond ƒ50.000. j - De haringvangst. Men schrijft aan Woensdagavond, op een nader aangeduide
Het Emmafonds keerde uit 10.472.20, wat £)r Ned.: j Pla«T* bij het Rijksmuseum 2500 moest over-
ten goede w gekomen aan 173 minvermogende Wat sommige personen reeds beweerd heb- hnndigen aan den schrijver van den brief. *Wan-
0 *n eenS Werd ontvnngen j ben dat er dit jaar weinig haring zou worden nrer daaraan geen gevolg gaf, zou het leed
gevangen, heeft den schijn van bewaarheid te I Van <lpn adressant niet zijn te overzien.
Er wordt thans een artikel in den handel ge
bracht genaamd L y s I n e, bestaande in een op
lossing van 18 gram chloorzink, 210 gram keu
kenzout, 10 gram zoutzuur en 5 grain formaline
per liter.
De waarde van den inhoud van een 250 c.M».
groota ftesch bedraagt ruim 2 cent.
Het artikel wil een nieuw desinfectiemiddej
fjjn» maar op het etiquet is bovendien gedrukt:
„Medicinaal (inwendig)" en voort- „niet giftig";
het etiquet is ook in ander opzicht misleidend.
vl°*ktof is bij inwendig gebruik wel dege
lijk giftig.
Voor dit waardeloos giftig product laat de
verkooper het publiek 2.30 betalen.
Men zij tegen den aankoop gewaarschuwd!
groote gemeente te J
Als no. 1 va» het 2e drietal wordt t
len ds. P. Veen alhier en ak no. 2 dr. CL K
Ma rang, eveneens hervormd predik rat te |wf
stede.
Kerk te Zuid-Scharwouü»
schrijft aan de N. R. CL»
De kerk te Zuid-Scharwoude heeft hersteHtet
noodig. De muren zijn in den laatsten tijd stefte
gescheurd en de vloer Is verzakt.
Het gebouw dateert uit 1819, toen de Otetrf
kerk, gewijd aan den H. Petrus, wegens bouw*
veiligheid werd afgebroken. De Tegenwoordig*
Staat noemt het „een pronkstuk der oudheid";
grqotendecls vnn tufsteen opgetrokken.
!n het koor waren muurschilderingen. De toren
was hoog en slank.
Het tegenwoordige kerkgebouw b.geheel ge*
pleistrrd. Het torentje op den westmuur drnagf
«*en klok, volgens Welsman en Van Ar kei
Noord-Hollnndsche Oudheden I, 31 met het
randschrift: Ave Maria gratia plena domlnut
tecum benedicta tu in muüribus riicoet
maecktte mi tot Utrecht so woont hi amy»
MCCCCXLVffl.
De letters tusschen rllcout en maecktte
kunnen door de wijze, waarop de klok is opga*
hangen, niet gelezen worden. Te Hoorn in dg
Noorderkerk hangt echter een klok, die blijk*
baar van denzelfden maker is en waarop rnral
leest: ricoldua butendiic, zoodat ook hier de on*
zichtbare letters den naam b u t e n,d I i e suQgg
vormen.
Van de eerste kerk zijn nog over de eiken*
houten preekstoel met Jonkche kolonnetten ral
een doophek, eveneens vary eikenhout belde utt
«ie 2de helft dér 17de eeuwj OokAlet men er eeflf
smaakvol versierde, doch I tamelijk uitgesleten
-zerk uit het jaar 1613. Aan koperwerk zijn et
alleen ren eenvoudige doopheLboog en tweg
nrf\en, ieder van één blaker, aan het orgetkla*
vier. f
Een dreigbrief. In het begin dezer
week ontving het hoofd van een te Amsterdam
gevestigde firma een dreigbrief. Daarin stond dat
Het feit dat thans veel meer over onderconsumjv
tie dan overproductie wordt geklaagd, kan ter
Staving hiervan dienen. Maar dan is 't een plicht
van allen, die zich voor de economische toe
standen meer dan oppervlakkig interesseeren,
Om middelen te beramen, die de arbeidersklas-
ze van ons land voor inzinking kunnen behoe
den.
Zij, die deze middelen niet willen, betoogen
de overixxligheid ervan, door er op te wijzen,
dat enkele industrieën, die onder de valuta-con
currentie lijden, zich al reeds weer gaan her
stellen. Vergeten wordt daarbij echter dat, al
vorens «fit herstel intrad, honderden gegfemen
van het tijdens den oorlog rijker geworden Ne
derland, de bitterste armoede hebben geleden
en nogmaals honderden gezinnen gedwongen
waren, zich op hef noodzakelijkste te bekrim
pen. Dot is geen oplossing, die toejuiching
dient.
Oranje !V»ssan*s Oor4.
Verschenen is het jaarverslag over 1920 van
het Sanatorium Oranje Nassau's Oord. Het
vermeldt het overlijden van den heer Jhr. O. J.
A. Repelaer van Driel voorz. van den Raad van
Commissarissen en van den heer J. D. P. Soe»
terik, commissaris-penningmeestér, aan wie
woorden van waardeering worden gewijd.
Het jaar 1920 ging betrekkelijk rustig voor
bij, maar gaf toch nog vee! zorg. De stijging
van de prijzen der levensmiddelen en der sala
rissen en de duurte der kolen gaven nog veel
moeilijkheden en het is dan ook niet mogelijk
de uitgaven geheel uit de inkomsten te bestrij
den. Verder geeft de achterstand in het onder
houd van de gebouwen, mede een gevolg van
den oorlog en de gebrekkige geldmiddelen
groote zorg. Zoo moest o. a. dit jaar ee\ groot
gedeelte van de vloeren in gangen, corridor en
kamers vernieuwd worden. Het uitbreken der
oude vloeren en het inleggen van terrazorloe»
ren bracht natuurlijk groote kosten met zich
en werkte zeer storend op den goeden gang
van zaken in het Sanatorium, ook was het niet
mogelijk gedurende de drie maanden, dat deze
herstellingen duurden, het gewone aantal pa-
tienten te verplegen, daar telkens patientenka»
mers buiten gebruik waren gesteld. Het aantal
Verpleegdagen bedroeg dan ook in het jaar
1920 bijna 500 minder dan in 1919. Er werden
fat 1920 verpleegd# 362 patiënten met 56143
Verpleegdagen. Gemiddeld was het aantal van
1901 tot 1911 256 patiënten met 28182 ver
pleegdagen. Op 1 December 1919 waren er 57
fat., en 39 vr, totaal 96. Daarbij kwamen in
1920 146 m., 120 vr„ totaal 266, te samen
362 pat. Er overleed 1 patient, er vertrokken
149 m., 111 vr., totaal 260, zoodat er op 31
December 1920 waren 53 m„ 48 vr„ totaal 101
patiënten. De meeste patiënten kwamen uit de
(Provinciën met de grootste steden, on. uit Zuid-
Holland 103, Noord-Holland 63. Van de 266
patiënten waren gehuwd 59 mannen en 39
vrouwen, ongehuwd 84 m. en 78 vr. Verdeeld
"aar hun geloofsbelijdenis waren on. NecL-
Herv. 158, R.-Katholiek 38, Gereformeerd
feiaëliet 9.
Meer dan de helft had den 36-jarigett leeftijd
»»og niet bereikt, tot 20 jaar waren 65 pat. d. i.
ongeveer 24 pet.7 van 21—30 jaar 107 pat.
J ongeveer 41 pet.van 31—40 jaar 65
rente
een bedrag
Het kapitaal
meerderde door
ƒ3176.47.
He Centrale Bouwnmterlnen-
voorslening
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te 's Gravenhage heeft aan den gemeenteraad
daar ter stede een adres gezonden, waarin met
aandrang wordt verzocht de -kende motie-Van
Steenbergen aan te nemen, luidende
„de Raad,
kennis genomen hebbende van het rapport
der commissie inzake de C. B. V.,
spreekt i Is haar oordeel uit, dat den bouw-
vereenigingen geen dwang mn,r worden opge
legd tot afneming ven de C. B. V. en dat de
eenzijdige bevoorrechting van gemeentewege
moet plaats maken voor als regel publieke in
schrijving onder dergel ijl - voorwaarden.
wettelijke regeling bakkers-
sVheVereSli^°ldbeStUUrt "Wl"? Maastricht zullen vanaf Maandag de glasslijpers
k«SJri»r1££ werkgevers m hel Bak-'sIechts haIve dfl{fen tengere
V«J. S4der Arbeidswet 1919 („rberd lrar per 4* mip<)er 'weAu weV(.n
te IJmuiden met Katwijk 19 schepen met 4550
tonnen.
E en 51-u r f ge werkweek gevraagd.
De afdeeling Amsterdam van den Bond van
Personeel bij de Gevangenissen, Rijkswerkin
richtingen, enz. heeft zich tot den Minister van
Justitie gewend om aan te dringen op spoedige
invoering van de in uitricht gestelde 51-urige
werkweek voorliet personeel bij de verschillen
de straf- en aanverwante gestichten.
Sla'pte fi*. de indus t rhe. Ook
in de glasindustrie begint de malaise zich te
doen gevoelen. Aan de fabriek „De. Sphinx" te
ƒ3257.19.
H.et ^uwf°ndb» woor een kapel heeft thans een j wonjen. Immers, wij zijn reeds in dé derde week Woensdagavond ging de bedreigde met zifn
liggen, m de ruimte voor allen, <be er behoefte kapitaal van 96379, aan rente en giften werd Vnn September, een tijdperiode waarin door- erhtgenoote naar do aangeduide plaats er ge-
hel VriibMdenfond, v.r T ■•"H'r.cbV en l„ d. Wd. ai,,,. Da.™» .ra,
van het Vrijbeddenfonds ver- week van 14 tot 23 September zijn van de Ne- dreigbrief met de lastgeving Donderdag, gia-
doriandsche haringvloot in geheel maar 53 ternvond, op de aangeduide plaats aanweritf te
Mheprn teruggekeerd met 14.000 Ion horingj ,l(n Vl bed,„? 2500 m„ br»n„n
welke eldo, ptaettebjk I. verdeeld. Te Scheve- l„ klein bnnkpopler. De bedreigd» heef, denroo
ningen me, Sclnednm 16 scbejwn met 4500 ton- de politie gewnorschowd, die eenige
neer te Mnnsdm, 7 «hejntn met 1650 tonnen. chen,s in den omtrek der pl»»t, „men-
te VUnrdmgen 11 sehepen roet 3250 tonnen en k„msl „rd,k, M op.tel,e„_
Met een enveloppe in de hnnd ging edres-
•ónt nenr de pleet, weer de dreigbtiefschriiver
hem ton nntmoeten. Deen kvram op hem at. het
geteet ochter een marker verborgen en hooide,
op het zien vnn een z.g .„ploertendomler" in de
hand van den zakenman, een browning te voor
schijn. De revolver ketste, de dreigbrielachrlj-
ver zette het pp een loopen, doch werd onmid-
de!lijk door de rechercheurs gepakt.
Het bleek een 19-jarig kantoorbediende te
zijn. Hij droeg een pet, doch in zijn jas stak een
opgevouwen slappe hoed, die hij, als zijn po
ging was gelukt, zou hebben opgezet, om her
kenning te voorkomen. Het gevaarlijke jonge-
mensch zal aan de justitie worden overgeleverd.
Ernstige brandte Tilburg. Zn»
terdogavond is te Tilburg brand ontstaan In de
J^ontweverff van de firme K aan het Groesefnd.
Het groote mngazijp met den heelen voorraad
stoffen brandde geltrtl uit. I>e oorzaak k onbe
kend. Assurantie op neurspolk dekt de vrij aan
zienlijke schade. f l
Tabaksfabrfelt afgebrand. Zater
dagmorgen circa 4 uur werd brand ontdekt In
de opslagplaats voor tabak, bekend onder den
naam „Tnbnksfnbtfek", eigendom van de firma
Scheuer A Rakemann, te Schiedam.
Direct werd de brandweer gealarmeerd, wel
ke^ met al hnar materiaal uitrukte en de brand
met een 8-tnl slangen aantastte. Er 'kon niet
voorkomen worderj dat het 4 verdiepingen hoo-
ge gebouw totaal uitbrandde en de belendende
perreelen enorme waterschade hebben geleden.
Zekerheidshalve hadden enkele bewoners hun
ironing reeds ontruimd.
Het pond evenals de groote voorraad tabak
was op beurspolis verzekerd.
Ofschoon de oorzaak niet met zekerheid Is
vast te stellen is het vermoeden dat bij het
proefstoomen van een ketel in een belendend
perceeh een vonk is overgesprongen door een
der vensters en zoodoende de brand ontstoken
heeft.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
leden zijn reeds enkele werkkrachten ontslagen.
in broodbakkerijen).
Blijkens de algemeéne beschouwingen, die
aan het voorstel voorafgaan, behoort volgen,1 Stilting der fabrieken in
het hoofdbestuur, veel meer dan, in het toestaan Twente? - Als de arbeiders der iirma Ten
van arbeid gedurende den gebeelen nacht, ge- Hoopen en Zn. te Neede 15 October het werk
streetd te worden near da venrroegmg van het niet hebben hervat, zal de Bond van Confectic-
aanvangsuur voor die bakkerijen, welke in ver- ondernemingen in en buiten Twpnthe op dien da-
bond en met hun broodproductie ta met do uit- tuin Ue ohngestoten fabrieken sluiten,
gestrektheid hunner gemeente daaraan in dej
allereerste plaats behoefte hebben. Waar vooral Loonsverlaging in de me-
de tijdige bezorging van versch brood voor de taaiindustrie. Inzake de aangekondigd»
grootere», midden- en luxebakkerijen in de loonsverlaging van 10 voor de meerderjarige
grootere steden een levensvoorwaarde is/ wordt en voor de minderjarige werklieden, waar-
voorgesteld een aanvangsuur van 5 uur des ,oe de Metnalbond reeds in Juni 1921 besloot
morgens voor die bakkerijen, waarin tenminste en fnn "fa ledpn vrijheid gaf deze door,te voe-
zes bakkersgezellen regelmatig arbeid plegen te ren welke loonsverlagingSu per 15 October
verrichten en gelegen in gemeenten met een, voor de gehcjdp metaalindustrie zal gelden,
door den minister van Arbeid vast te stellen, hepft hpt bestuur van de Landelijke Federatie
bebouwde kom van ten minste 25,000 inwoners. Van Metaalbewerkers de hoofdbesturen van den
In verband met het nieuw ontworpen 4de lid Ned. Metaalbcwerkersbond, Ned. R.-K.
van nrt. 37, waar onder bakkepégezel slechts Metaalbewerkersbond, Christ. Metaalbewerkers-
wordt verstaan een man van *23 jaar of ouder, bond in Nederland en den Neutralen Bond van
die regelmatig per week het wettelijk toegelaten Metaalbewerkers uitgenoodigd tot een gecom-
aantal uren ten behoeve van de desbetreffende bineerde bestuursvergadering op Donderdag 6
broodbakkerij arbeid verricht, waarvan tenminste October, 's-morgens 10 uur, ten kantore van
24 uren bakkersarbeid, zullen, in verband met de d® Land. Fed. van Metaalbewerkers, ten einde
omstandigheid, dat naast volwassen bakkersgc- te bespreken de mogelijkheid tot gemeenschap-
zêllen in den regel in bakkerijen met zes vol- pe'ijk optreden om de aangekondigde loonsver-
slagen arbeiders mede een drietal halfwassen faging tegen te gaan.
•elijk niet meer in een sanatorium thuis behoo-
♦en. Het sputumonderaoek gaf het volgende
Resultaatvan de 261 pat, die fat 1920 werden
«geschreven, waren b(f hun komst bij 137, (53
tuberkelbacillen gevonden, bij 82 (31 pet)
en 42 (16* pet) gaven niet op. Van die-
»"d«n werden bij bet Uatste onderzoek bij 108
W Pet) tebarkelbadllen gevonden. Mi 85 (33
geen, on 08 (26 pet.) gaven niet op. De
■Pat., d. i. ongeveer 24 pet, van 41—50 jaar 26
Rat, d. i. ongeveer 10 pet. Vergeleken met vo
rige jaren loopen deze cijfers niet veel uiteen.
jVan de 2fj6 pet. in 1920 opgenomen, waren er
47 erfelijk belast van 25 pat was de vader,
»an 17 de moeder, eh van 5 beide ouders aan tu
berculose overleden. Van de 261 pat. die in
•1920 werden ontslagen was het resultaat van
de behandeling, dat 149 veel verbeterden, d. i.
ongeveer 557 pet, 47 iets verbeterden, dj i. on-
geveer 175 pet, 64 niet verbeterden, d. L onge- tamboers en pijpers en onder leiding, van een
,VPpr *>Ct" en °*eri««<L ADI tamboer-maitre door de stad trok. Behalve de
7*" tornen nog steeds te vee! patiënten die fH' marine-kapel marcheerden nog de muziekkorp-
arbeid verrichten, feitelijk alleen de bakkerijen
met meert dan negen arbeiders daaronder val
len.
Verder is in het voorstel opgenomen een
nieuw art. 42bis,fhetwelk den minister van Ar
beid, onder door hem te stellen voorwaarden,
de bevoegdheid geeft van het aanvangsuur van
6 uur af te wijken, echter niet dan nadat, op
door den minister te bepalen wijze, de Inrtdelijke
vakvereenigingen, zoowel van werkgevers als
van arbeiders in het bakkersbedrijf, daarover
hun meening hebben kenbaar gemaakt.
DeNoordzeebaden. Heden ver-
de door de Mij. tot Expl. van Noordzee
baden en Wagenborg's Passagiersdiensten te
Delfzijl uitgegeven winterdienstregeling van de
bootdiensten naar Eenden en de Noordzee
eilanden. Het boekje is gratis bij de Maatschap
pij te Delfzijl verkrijgbaar.
Ten bate van de nagelaten betrekkingen
van de marine-mannen en loodsen, die bij de
handhaving der neutraliteit het leven hebben
gelaten en voor een monument ter hunner na
gedachtenis heeft ook Amsterdam Zaterdag haar
marinedag gehad. Onder de regie van den heer
Henri ter Hall werden de feestelijkheden ge
opend met een optocht, die voorafgegaan door
sen der tram, politie en brandweer mede.
De optocht, die van de De Ruyterkade af,
dwars door de stad trok, had veel bekijks.
Met roffel en volle muziek maakte de troep
z'n entree fat het Stadion. Nadat het Wilhelmus
was gespeeld, namen de oefeningen een aan-
Da detachementen marinesoldaten en ma
te demonstreerden hun vaardigheid fa» het
'heeren en gaven zatis salvo-vuur at dat da
He loonsverlAglng In de
mi|niadu«trle.
Door den Christelijken Mijnwerkersbond
is Zaterdagavond aan den Ned. Mijnwerkers-
bond een, schrijven gericht, waarin deze mede
deeling doet van zijn in te nemen standpunt.
De bond verklaart hierin, dat hij het betreurt,
dat in dezen tijd, nu de duurte zich in scher
pe mate doet gevoelen, de loonen naar bene
den worden gedrukt» Gezien echter den oogen-
blikkelijken toestand van de mijnindustrie over
de geheele wereld zou de Christelijke Bond het
in de gegeven omstandigheden onverantwoor
delijk achten thans voor dezen loonsaftrek een
staking te gaqp prodamëeren. Daarmede zou
ellende komen in de mijnstreek jp zoo talrijke
gezinnen en de organisaties zouden worden ge»
Jmakt, juist op het tijdstip, dat de bonden deze
in andere omstandigheden misschien beter kon
den gebruiken.
Indien het werkelijk een lichtpunt kan wor
den, dat in Engeland ten gevolge van partieele
stakingen of uitsluitingen, de kolen voorraad
vermindert, en betere prijzen bedongen kun
nen worden, dan zou dit stellig niet eerder
dan over een paar maanden blijken, en zul
len de organisaties in December bfj de te
voeren onderhandelingen Onverzwakt staan.
W(j vertrouwen, zoo gaat het schrijven voort,
dat Uwe organisatie hetzelfde standpunt üv-
neemt, overtuigd ak wij zijn, dat daarmede het
arbeidsbelang wordt gediend. Verder wenschen
wij U in verband met dat zelfde arbeidsbelang
nog op te merken, dat het oXaan beveling ver
dient de collectieve arbeidsovereenkomst mede
te onderteekenen. Nu blijkens ons schrijvtn
aan de contract-commiaols dato 27 Sept. 1921
de prinripieele bezwaren tegen deze overeen
komst zijn komen te verrekte, sol het
School- en Kerfcnleuwi.
f Examen hoofdonderwijzer.
's-Gravenhage, 1 October. Geëxam. 15 vr.
candidates Geslaagd de dames M. van den
A- Razenberg en J. G. Jansen, allen te
Rotterdam, E. H. C. Bokstijh te 's-Gravenhage,
E. P. Kieboom en A. C. M. Nfarard, beiden te
Dordrecht.
Examen wiskunde (art 86).
's-Gravenhage, 1 October.' Ongeroepen
cand. Geslaagd de heer D. K. Bakfer te J
- - Am
sterdam, H. Blaauw te GroningHr en G. A.
van der Wilt te Utrecht.
Examen M. O. acte K5 (koogere wiskunde).
s-Gravenhage, 1 October. Opgeroepen 9
cand. Geslaagd de heeren P. C de Jongh te
Haarlem en C. M. S. >de Rochemont te Wage-
ningen.
Machinisten-examen.
's-Gravenhage, 1 October. Geslaagd voor
diploma B. de heeren A. Timmermans en H. P.
Pieterse, beiden uit Rotterdam, en F. Dijkstra,
uit Amsterdam. 1
Het volledige diploma van den Ned. Bond
van accountants is uitgereikt aan de heeren
L. J. Aaroude te Bergcn-op-Zoom, R van
Buuxen te Amsterdam, J. J. den Duik te 'vTira-
venlmge, W. Schuil te Rotterdam en O A Te-
kelenburg te Amsterdam.
Acht predikanten van de Ned. Herv. Ge
meente te Amsterdam hebben aan de leden van
het kiescollege een circulaire gezonden, waarin
zij zonder ruggespraak met de bestaands kiste
vweenlgingen voor de aanstaande vtee
kante-vacatures een aantal
die zij geschikt achten om
SPORT.
VOETBAL
Olympin—Hercules f—0.
Even 2 uur stellen de volgende elftallen zfck
Hercules: Aukemn, doel; v. d Roest «g
Van Suchtelen, achter; Vnn Dijk, Van Dillen e*
De Bruijne, midden; Koenen, Vaal, Knaap, Vart
Mervennee en Van de Bovenkamp, voor.
O I y m p i a Jaspers, doel. De Wilde ete
Mnllon, achter; Harry Spaas, Picrsma en Oskart
midden; %aensma, Vrancken, Van Eijk, Jet
Spans en Houdijk, voor.
Beidt» ploeg én tellen dus eenige invallen.
Het begin is voor Hercules. Reeds (teer spoe*
dig vliegt eért hard schot via de boven!nt achter*
Langzamerhand on'dernemèo onze stadgenoot
ten tegenaanvallen en ontwikkelt zich een zeer
snel spel, waarbij het leér van doel tot doel
vliegt. Als onze stndgenooten de eerste cornet
forceeren, wordt een goede kans door zenuw*
nchrigheid gemist. Dan ziet Knaap gelagenheU
een hard *chot in te zenden, dat via de hovenfal
terugspringt. Opnieuw konjert hij het leer ii^
maar Jaspers tedt schitterend. Bij een nieuwst
worsteling voor Aukema, wordt ^een tweede
knna door te veel enthousiasme der roodzwarte
voorhoede overgekopt. Direct vliegt een s^ot
van Vaal over. Piersma werkt In deze periodq
succesvol en onderschept bijna lederen aanval.
Telkens zet hij zijn voorhoede aan het werk. Al»
Steensma scherp voorzet, schiet Jef Spaas over.
Even later doet eéretgenoemde liet met era
voorzet van Jef en de schoten die nog doel kuiv.
nen treffen, worden oordeelkundig en ht door
Aukema verwerkt. Aan weerszijden treedt era
kleine periode van vermoeidheid in en dan ziel
Van Eijk kaas aan de reuzen be waking van Va»
Dillen te ontsnappen. Be» hard schbt van hem
wordt door Aukema kalm geretourneerd. Aki
Piersma een aanval van Hercules onderschept^
vangt Vrancken op, passeert eenige spelers en
zet scherp voor, even haften her bereik van
Aukema. Deze slaat mis en Houdijk deponeert
het eenige punt van den strijd in het Sticbtsch*
doel.
Rust,
In/de.tw,ede helft krijgt Aukema oogenblfb,
keliJF*rtn kanjer van Vrancken te keeren,
wijl ook Jaspers handelend moet optreden. Bij
een aanval op het Olympia-doel raakt Knaap
voor -enigen tijd onklaar. M«t 10 man verder
spelend, weet Hercules de eerste comer op het
Olympia-doel te fqreeeren, die bij een nieuwe
comer a<drtorgaat. Langzamerhand domineer»
onze stndgenooten. Jammerlijk echter ia er wel*
nig verband in do voorhoede. Schot op schot
verwerkt Aukema nnar behooren. Er ontspint
zich dan een verwoede strijd tusochen den Olyms
pin-aanval «ut Hercules-veiidedigmg. Door eefl(
te ver afdringen weet Vaal handig door te
breken en l<rt binnen bet penafaygebied era
euzensciurt, dat Jaspers uitstekent keert.
Direct zitten onze «Uyigeooolen weer voofl
Aukema. Sjjeiten van Steensma, Vranchm «te
Van Jüjlf'stopt hij schitterend. Nog eenmaal
Jaspers handelend optreden en met ha*
druk op het Hercules-doel nadert het elite
de. Plotseling komt Vrancken vanaf het mldki
den door de achterhoede heen en op 2 meten
afstand is er onverwacht een blauw-witte voet
tusschen het vliegende leer en het doel. Breal
daarna is het einde.
Bij Otympio was Piersma de harde werk«te
De Wilde, Harry Spaas en Van Eijk waren ntet
zoo goed els anders. Door de enorme bewaking
mocht het Van Eijk niet gelukken een gooltjtf
te maken. Dit is jammer, temeer nü hij ee#|
buitenlandsche re» van 4 maanden gaat on*
dernemen en al dien tijd zij^choerwn opbergti
ti(j Hercules de achterhoede uitstekend, mal
ukema oen het hoofd, flért* de voorhbed«|
zooals bij vele.ploegen, het zwakke punt Voof
publiek een echt-ouderwqtsche fartmn stingy
rvan te genieten was.
M. T.—„Gowda" 2—2.
o Direct is het te zien, dot twee ploegra rate
gelijke kracht olkaor bekampen. Wederzijds wart
den goede aanvallen ondernomen. Uit een cofti
ner van Wakhie weet Spee „Gouda" de leftdfart
te gqyen. Kort hierna maakt B. M. T. g«NpJ
oannee rust aanbreekt.
Na de rust hetzelve «pel. Nu k het 'Gouka dèd
Jouda" wederom de leiding bezorgt, dodl
ten tweede male weten de Hagenaars Boere te
peeseeren en de partijen op gelijken Vort tv
brengen. Hierin komt geen verandering meen
Bij Gouda blonken/uit Boere en Wafthie.
Om den Biaecbopbeker.
Voor de eerste ronde oen den Biszdhopêiek*ra
wiat D. O. N. K. I van hier gisteren met 3 -«
van Olympia I (Rotterdam) te winnen, fsmdov
ba voer de tweede ronde ontmoeten as Wi^k
héknus (Voorberg), die'heeft vrij gelee*/
VOETBAL-UIT SLAGEN.
i
