r
mk.==t=t=«. - is»
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
UIT DEN OMTREK.
London, 4 Oct. (R.). Tien duizend werk-
looien hebben heden getracht om op te trek
ken naar het vergadergebouw van den Lon-
Vtanschen graaftchapraad, ten einde over de
werklooeheid te «preken. De politie hield hen
legen. Later beproefden zij een bijeenkomst te
houden op Trafalgar Square. De politie ver
sperde hun den weg terwijl eenige bctoogere
(werden neergeslagen of gearresteerd. Twee
politieagenten werden getroffen door flesschen,
.^waarmee men naar hen wierpeen werd ern-
ritig gr wond.
Londen, 4 Oct. (V. D.) Men verwacht, dat
fuke Joneecu hedenavond te Londen zal nnnko-
htcn voor een kort niet officieel bezoek. Hij kan
Ïeker zijn van een hartelijke ontvangst, niet al-
een wegens de gunstige betrekkingen, die be
staan hebben tusschen Roemenië en Engeland,
'maar ook, omdat de Roemeensche premier zoo-
Vel door Lloyd George als door Curzon als
Sen waardevol en vertrouwd vriend wordt be
schouwd. Hij zal waarschijnlijk morgen worden
ontvangen door den Premier en den minister van
buitenlandsche zaken.
middellijk nauwelijks minder kostbare voorra
den ter beschikking sullen stellen. In bevoegde
kringen hier is men de meening toegedaan dat,
met giften van dezen aard «n met geld, inge
zameld door verschillende instellingen van lief
dadigheid, men er dadelijk voor een groot deel
in slagen sal de noodlijdende bevolking steun
te bieden.
Wat de tweede kwestie betreft, zal de Engel-
sche afvaardiging zich op het standpunt stellen,
dat het verstrekken van credieten voor de toe
komst zal moeten afhangen van de houding der
sovjets. Indien de noodige zekerheid verschaft
wordt, dat de bolsjewisten bereid zijn hun ver
plichtingen te erkennen en zich te laten leiden
door de onmisbare beginselen, welke de econo
mische betrekkingen tusschen bescheefde lan
den beheerschen, is er elle reden om nu te ge*
looven, dnt de volken der aarde willen samen
werken tot het steunen van Rusland bij het her
stel van zijn handel. Bij het uitblijven van een
dergelijke zekerheid zou het natuurlijk onmoge
lijk zijn de credieten goed te keuren.
B e r 1 ij n, 4 O c t. (N. T. A. Draadloos). Tus-
Londcn, 4 Oct. (N. T. A. Draadloos). In schcn de Russische bolsjewistische troepen en
een toespraak tot een deputatie van Mohamme-1
Idanen uit Punjab heeft Lord Reading, de onder
koning voor Britsch-Indië, die zelf van Isrnëlieti-
zche geboorte is, gesproken over de godsdienst
vrijheid in het Britsche rijk en er op gewezen,
dot daar millioenen Mohammedanen wonen en
'dat er geen sprake is van onverdraagzaamheid
Op godsdienstig gebied, maar dat alle gods
diensten vrijelijk in het Britsche Rijk kunnen
worden beleden.
Het Rijk zou nooit tot zijn grooten invloed
en macht zijn gekomen, wanneer niet die vrij
heid van godsdienst had bestaan, die steeds
het kenmerk is geweest van het Britsche gezag,
Waar dan ook. Er was daarom geen grond voor
'de bewering, dat er eenige daad door de Indi
sche regeering zou zijn verricht, die tegen een
bepaalden godsdienst gericht is. Het denkbeeld
is zelfs nooit opgekomen bij de verantwoorde
lijke bestuurders. De regeering treedt slechts op
tegen personen, die op de wetten des lands in
breuk maken, maar dat heeft niets te maken
met hun godsdienst.
Berlijn, 4 Oct. (W. B.). Naar aan de bla
de Mahommedanen te Bakoe woedde een he
vige strijd, die duizenden dooden en gewonden
moet hebben gekost. De roode troepen open
den van de schepen het vuur op Bakoe. De
Tartaren moesten terugtrekken om verwoesting
der stad te voorkomen.
Athene, 4 Oct. (B. T. A.) Het Grieksche
stafbericht meldt, dat aan het front bij Eskisje-
hir, een Grieksche verkennersafdeeling een vij
andelijke troepenconcentratie heeft verstrooid
op den linkervleugel. Op het overige front is
alles rustig.
Madrid, 4 Oct. (B. T. A.) Een officieele
mededeeling uit Melilla meldt, dat het overal
rustig is, zelfs in de gisteren bezette stelling.
Londen, 4 Oct. (R.) 'De Evening Standard
verneemt, dat de eerste officieele stappen zijn
gedaan, om het grootste deel van de Britsche
troepen in Mesopotamië te vervangen door Brit
sche luchtstrijdkrachten. De geheele strijdmacht
in Mesopotamië zoowel de luchtvloot als de
troepen zal onder bevel staan van den
lucht-veldmaarschalk Sir Geoffrey Salmond, die
den wordt meegedeeld, is aan de zeelieden gedurende den oorlog in het Centrale Oosten
wier schepen in Engelscha/havens liggen en I bevel voerde.
die onderdanen van vroefjpr vijandige staten] Londen, 4 Oct. (R.). Op verzoek van
tijn, nu toegestaan om tijdelijk in de Britsche koning Faisal vormde de Nagile van Bagdad
havens voor den duur van het oponthoud van m ministerie. Tot het kabinet behooren ver-
het schip in de haven, aan wal te gaan. Met schillende leden van de voorloopige regeering.
deze tijdelijke vergunning om te landen zijn ministers zijn niet uitslutend Mohamme-
'de officieren en bemanning der Duitsche sche- danen de minister van financiën is een voor
pen thans gelijk gesteld met de onderdanen Bnnstanrvd lid der Joodsche gemeente; tot mi-
van een met Engeland bevriende natie. Wie x\iste-r van Volksgezondheid is benoemd de Sy-
aan wal wil gaan moet echter door een pas of ^ër Caflolio.
een ander voldoend bewijs aantoonen, dat hij
onderdaan is van zijn land.
Londen, 4 Oct. (R.). In verband met de
•ischen der Sinn Feiners in rie dagbladen om,
onmiddellijk ongeveer 4500 in interneerings-
kampen opgesloten verdachten los te laten,
wordt bericht, dnt aan onmiddellijk invrij
heidstelling niet wordt gedacht, maar de gein-
terneerden zullen worden vrijgelaten, zoodra de
Londensche conferentie tot een regeling be
looft te leiden. Ondertusechen ontsnappen er
velen uit de interneeringskampen.
Londen, 4 Oct. (N. T. A draadloos). Naar
men verneemt zal, indien de gelegenheid zich
voordoet, Lloyd George den Egyptischen eer
sten minister ontvangen, die met zijn collega
Van de Egyptische deputatie gisteravond te
Londen is aangekomen, teneinde de onderhan
delingen met het departement van buitenland
sche zaken te hervatten. Men verwacht dat op
'deze conferentie een belangrijke beslissing zal
worden genomen.
Stockholm, 4 Oct (W. B.) Het zaken
kabinet von Sydow heeft heden zijn verzoek om
ontslag ingediend. De koning verzocht de mi
nisters voorloopig in functie te blijven. Hij zal
morgen den voorzitter van den rijksdag en de
partijleiders hooren.
Boedapest, 3 Oct. (B. T. A.) Er is te
Sopron een protocol onderteekend tusschen de
generaals der geallieerden en Hegedues, den
Vertegenwoordiger van Hongarije, waarin wordt
geconstateerd, dat de bepalingen van het ver
drag tusschen de geallieerden en West-Honga-
rije zijn uitgevoerd overeenkomstig de nota van
den Raad van gezanten en dat het Hongaarsche
kabinet het laatste beletsel heeft doen verdwij
nen, dot zich tegen een regeling met Oosten
rijk verzette. Een bataljon gendarmerie is te
Sopron gestationneerd om de orde te handha
ven, overeenkomstig de instructies van de inter-
geallieerde commissie.
Boedapest, 4 Oct. (W. B.) Het Hongaar
sche „Korrespondenz-burcnu" meldt: De nota
ider Entente, waarin de Hongaarsche regeering
wordt uitgenoodigd om gevolmachtigde verte
genwoordigers ter regeling van de kwestie van
/West-Hongarije, door bemiddeling van markies
Delia Torrctta, naar Italië te zenden, bereikte Za-
aterdag het Hongaarsche ministerie van buiten
landsche zaken. De Hongaarsche regeering nam
'de uitnoodiging aan; zij deelde aan de conferen
tie mee, dat zij gedelegeerden zal zenden.
Londen, 4 October. (N. T. A. Draad
loos). Sir Lloyd Graeme, de leider van het de
partement voor den buitenlandschrn handel, en
sir John Hewitt, die groote ervaring heeft opge
daan bij de bestrijding van hongersnood in In
dië, vertrekken morgen naar Brussel als verte
genwoordigers van Engeland in de internationa
le commissie ter bestrijding van den hongers
nood in Rusland. Men verwacht hier, dat de
meeste der 22 uitgenoodigde staten perfêgen-
woordigd zullen zijn en drukt er zijn voldoening
over uit, dat Duitschland de conferentie zal bij
wonen.
De taak der commissie is In tweeën te verdee-
Jenhet verschaffen van onmiddellijke hulp aan
de hongerende bevolking en het overwegen der
maatregelen, welke Rusland in staat zullen stel
len de ramp te bestrijden in haar acuut stadium,
dat het volgend Jaar bereikt zal worden. Men
verzekert met stelligheid, dat het eerste vraag
stuk in belangrijke mate overwonnen zou wor
den, indien de sovjet-regeering een deel van
haar goud wilde besteden voor den aankoop van
levensmiddelen fn den vreemde. Waar een der
gelijke daad van de bolsjewisten uitblijft, hoopt
men, dat de bijeenkomst van Donderdag er in
2al slagen de door verschillende regeeringen
aangeboden hulp in één bedding te leiden.
De overschotten aan voedsel, kleeiing en ge
neesmiddelen uit den oorlog, welke de regee-
ring ter beschikking zal stellen van het Engel-,
sche roode kruis, ter verdeeling door zijn ver
tegenwoordigers in Rusland, Vosten om en de.
bij een kwart miljoen pondsterHng. Men ver-;
wacht, dat verscheidene andere regeeringen on-t
Londen, 4 Oct. (R.). Naar bericht wordt,
zou het Japansche volk over 't geheel er voor
zijn, dnt de Japanners zich uit Siberië terug
trekken, hoofdzakelijk wegens de hooge uitga
ven. Er zijn nu onderhandelingen gaande tus
schen Japanners en vertegenwoordigers der re-
soek, een eervol ontslag uit den militairen dienst
verleend)
te rekenen van t Augustus T921 aan 'den re»
serve-eerste-hiitennnt A. W. Mees en aan den
tijdelijk als zoodanig benoemden reeerve-eerate-
luitenant A. W. M. Heslenfeld, beiden van het
korpe Torpediaten, een eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend;
aan den ge pensionnee rden luitenant-kolonel L-
J. Kuijck van het wapen der artillerie, een eer
vol ontslag uh lijn functie von stationscom-
mnndant.
benoemd tot plaatsvervangend lid der Kamer
van Toezicht over notarissen en cand.-notarfs-
sen, gevestigd te Utrecht E. Kleijn, inspecteur
der registratie en domeinen te Amersfoort;
benoemd tot raadsheer in den Hoogen Raad
mr, B. M. Taverne, hoogleernar aan de ge
meentelijke Universiteit te Amsterdam en rech-
ter-plantsvervanger in de rechtbank aldaar;
op verzoek eervol ontslagen uit den zeedienst
de luitenants ter zee 2e klasse B. M. v. d. Hoe
ven en S. Kal;
benoemd tot directeur van het rijkslandbouw-
proefstntion voor zaadcontrole te Wngeningen
dr. W. J. Franck, thans waarnemend en tot
rijksbijenteelt-consulent A. Minderhoud te Wa-
geningen, thans adjunct-idem.
De gewone audiëntie van den minister van
Justitie zal Zaterdag 8 October a.s. niet plaats
hebben.
Intrekking wetsontwerp.
De minister van Justitie heeft aan den voor
zitter van de Tweede Kamer bericht, dat inge
volge koninklijke machtiging wordt ingetrokken
het wetsontwerp tot naturalisatie van R. A.
Pnssmnnn, hetwelk bij K. B. van 4 Juni 1921
bij de Tweede Kamer der Staten-Generanl is
aanhangig gemaakt
Invoering van nieuwe pas
poorten. De heer Vrn Karrebeek, minis-er
van Buitenlandsche Zaken, heeft mede namens
den minister van Financiën, op de vragen van
den heer Van Embden, betreffende den geldig
heidsduur van paspoorten, het volgende geant
woord:
Binnenkort zal worden overgegaan tot Je in
voering van twee formaten van Nederlandsche
buitenlandsche paspoorten, waarvan het eene
dikkere formaat bestemd zal zijn om te wor
den afgegeven aan personen, die ten gevolge
van hun ambt of beroep zich dikwijls naar het
buitenland moeten begeven, terwijl het andere,
dunnere formaat bestemd zal zijn voor hen,
die slechts voor een gering aantal reizen een
buitenlandsch paspoort behoeven.
Onverschillig in welke handen een verloren
of ontvreemd Nederlandsch paspoort komt,
is het gewenscht dat zoo spoedig mogelijk van
het onrechtmatige bezit door den nieuwen hou
der blijke. De kans om aan het onrechtmatige
bezit van zoodanig paspoort een spoedig ein
de te maken wordt geringer, naar mate de gel
digheidsduur van het paspoort langer is.
De regeering zou het niet wenschelijk ach-
overeenkomst. Het is nog slechts noodzakelijk,
dat het hoofd der republiek China de noodza
kelijke waarborgen geeft voor de veiligheid,
voor het leven en de eigendommen der Japan
ners en van de Japansche troepenmachten, die
voornamelijk op Wladiwostok zullen worden
teruggetrokken.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
W aterstaatsbestuur.
In zijne memorie van antwoord op het voor
loopig verslag over het wetsontwerp tot aan
vulling en wijziging van de wet van 10 Novem
ber 1900, houdende algemeene regels omtrent
het waterstaatsbestuur, zegt de minister van
Waterstaat, dat z. i. het bezwaar tegen de wijzi
ging van artikel 15 der wet aangevoerd, dat ook
voor leden van waterschapsbesturen, die geen
deel uitmaken van het dagelijksch bqstuur, een
leeftijdsgrens zou zijn gesteld, feitelijken grond
slag mist. Immers, het verband tusschen het
voorgestelde nieuwe tweede lid van genoemd
artikel, dat ongewijzigd zal blijven voortbe
staan, brengt met zich, dat de bepalingen om
trent den leeftijdsgrens alleen betreffen de voor
zitters en de leden van de dagelijksche besturen,
die door de Kroon worden benoemd.
Ten opzichte van de meening, dat ook art. 38
had moeten zijn gewijzigd en wel in dien zin,
dat de bij dat artikel aan Gedeputeerde Staten
toegekende macht bij Provinciale Staten zoude
worden gebracht, wijst de minister er op, dat
het genoemde artikel niet aan Gedep. Staten de
bevoegdheid verleent, om een bestuur of een
particulier de verplichting op te leggen tot uit
voering van noodzakelijke waterstaatswerken,
maar enkel om in de gevallen, dat voor het be
stuur of den particulier de verplichting tot uit
voering van zoodanige werken van elders vast
staat, het bevel te geven tot uitvoering van die
werken. Overigens is de minister van gevoelen,
dat de in art. 38 omschreven taak niet kan wor
den opgedragen aan de Staten der provinciën,
omdat eene uit vele leden bestaande vergade
ring, welke slechts enkele malen in het jaar
bijeenkomt, niet het lichaam is, geschikt om te
beoordeelen, of eene verplichting tot het uit
voeren van een waterstaatswerk, voortspruiten
de uiteen der in genoemd artikel vermelde oor
zaken, bestaat, of die verplichting wordt nage
komen en of het noodzakelijk is, dat ter nako
ming van die verplichting de motiveering van
bepaalde waterstaatswerken wordt bevolen.
Door die taak op te dragen aan Gedep. Staten
en door beroep, wat betreft het bestaan der ver
plichting, op den gewonen rechter, wat aangaat
de noodzakelijkheid der bevolen werken, op de
Kroon toe te laten, wordt beter dan door «ene
opdracht aan de Provinciale Staten gewaar
borgd, dat niet meer zal worden gevorderd dan
op grond van bestaande verplichtingen geoor
loofd is-
De vraag of de provincie steun behoort te ver-
leenen wanneer zeeweringen verbeterd moeten
worden, gaat buiten het bepaalde in art. 38 om.
Hare beantwoording behoort aan de Staten der
provinciën te worden overgelaten.
Berichten.
De Staatscourant van gisteravond bevat
o. m. de navolgende Kon. Besluiten:
gedetacheerd voor den tijd van ten hoogste
drie paren bij het leger in Nederl.-Indië bij het
wapen der Genie de reserve-eerste-luitenant A-
G. Blaauw, van het regiment Genietroepen;
aan den reaerve-eerste-luitenant W. J. H.
Graaf van Limburg Stirum van het Ie regiment
veld-art. op het daartoe door hem gedaan ver
der inmiddels voorgestelde wettelijke voorzie
ning gedurende een kort tijdvak de verlen
ging kosteloos te doen geschieden en haar na
die totstandkoming aan het voorgesteld recht
te onderwerpen, hetwelk beoogt een faciliteit
voor het publiek in het leven te roepen, ten
eenenmale van karakter veranderen.
De Stnwadeorewet.
Naar Het Volk verneemt, zal binnenkort
minister Aalberse een wetsontwerp tot wijziging
der Stuwadoorswet indienen, dat hierop neer-
kemt:
lo. De maximale arbeidstijd, behoudens mo
gelijkheid van afwijking, wordt 45 uur per week
en 8 uur per dag (thans 60 en 10 uur).
2o. De arbeidskaarten worden afgeschaft.
3o. De verkiezing der havenarbeidscommis
sies wordt ter bezuiniging afgeschaft en voort
aan worden deze door den minister benoemd in
overleg met de vakvereeiugingen.
Verbruikscoöperaties en Handelsregister.
De Handelsregisterwet verplicht ook de ver-
bruikscoïÉperaties bij te dragen in de kosten van
de Kamers van Koophandel, hoewel deze in
stellingen voor haar, naar we meenen, geen
beteekenis of nut hebben. Voor deze bijdragen
stelt de wet voor de coöperaties een maat
staf vast, die gebaseerd is op het bedrag der
gestorte inleggelden. De Kamers van Koophan
del wijken hiervan af en brengen ook in aan
merking de gekweekte reserves. Dit wordt in
strijd geacht met de wet, die met geen enkel
woord over „reserves" spreekt. Het Kamerlid
Dresselhuys heeft hierop reeds de aandacht ven
den Minister gevestigd.
Thans echter is onder goedkeuring van den
Minister door de Kamers van Koophandel voor
de coöperaties een nieuwe maatstaf vastgesteld,
die niet, zooals de wet voorschrijft, gebaseerd
is op het in dc zaak gestoken handelskapitaal,
maar op den omztïl. Met het gevolg, dat de
verbruikscoöperaties, voor belangrijke bedragen
in de kosten van deze Kamers, waarbij zij zich
niet het minst geïnteresseerd achten, moeten bij
dragen. De vereenigingen, die reeds hare aan
slagen hadden ontvangen, zijn opnieuw aange
slagen en belangrijk verhoogd.
Als merkwaardig wordt er op gewezen, dat de
Minister van Landbouw m zijn antwoord aan
den heer Dresselhuys op 19 September met
geen enke' woord van dezen nieuwen maatstaf
melding maakt, doch zegt, dat als grondslag
voor inschrijving in aanmerking komt het ge
storte kapitaal verhoogd met reserves, terwijl
de nieuwe grondslag volgens den omzet reeds
op 8 September door den Minister was vast
gesteld.
Het bestuur van den Centr. Bond van Neder
landsche Verbruikscoöperaties heeft bij den Mi
nister bezwaar gemaakt tegen dezen za. niet
toelaatbaren maatstaf. Het is van meening,
dat nooit bij algemeene regeling afgeweken
mag worden van den grondslag, die de wet
naar den maatstaf van het in de zaak gesto
ken kapitaal heeft vastgesteld.
De Verbruiks Coöperaties, die niet voorne
mens zijn aan de verkiezingen van de Kamers
van Koophandel dee! te nemen, omdat deze in
stellingen, die niet beoogen het verbruikersbe-
lang te dienen, geheel andere belangen voor
staan, dan de hare, wenschen geen extra hooge
bijdragen aan de Kamer te geven. Zij wenschen
toepassing van die wet, zooals die geschreven
is.
Verder heeft het Bestuur er op gewezen, dat
de wet toch reeds stelselmatig wordt toege
past tegen het belang der Coöperatieven, zooels
zou blijken uit het Kon. besluit van 19 Septem
ber 1920, dat van de inschrijving vrijstelt han
delslieden, wier belastbaar inkomen, minder dan
f 3000.—, bedraagt, terwiil coöperaties, die in
de «elfde omstandigheden verkeer en, niet van conclusies konden en mochten getrokken 1
den.
inschrijving worden vrijgesteld
Opheffing van het bareel
JHandeteering. „De TeL" verneemt dat
't In het voornemen van den Minister van Oor
log Mgt, om het bureel „Mandateering" (onder
deel van de militaire administratie van het leger)
op te heffen. Door deze opheffing zullen de al
daar werkzaam zijnde officieren, een luite
nant-kolonel, een kapitein en een luitenant van
de militaire administratie, benevens een aantal
schrijvers overcompleet komen, waardoor een
bezuiniging van minstens 30.000 per jaar
wordt verkregen, terwijl geen enkel dienstbelang
zich tegen deze opheffing verzit.
Rijksuitkeering tiende volks
telling. Door den Minister van Binnenlnnd-
sche Zaken is den gemeentebesturen medege
deeld, dat de kosten der Jongste volkstelling
in een groot deel der gemeenten niet meer dan
12 oent per getelden persoon hebben bedragen,
zooals na zorgvuldig onderzoek is gebleken.
Uiteraard zijn hierbij buiten beschouwing ge
laten de door sommige gemeenten opgegeven
kosten van huisnummering, bevolkingsregisters
of andere uitgaven, welke niet rechtstreeks voor
de volkstelling zijn gedaan.
Het is den minister niet gebleken, dat in het
algemeen de vastgestelde rijksvergoeding ad
12 cent per getelden persoon onvoldoende zou
zijn. Voor zoover de kosten meer hebben be
dragen, loopen zij vrij sterk uiteen. Het is dan
ook na ingewonnen deskundig advies niet mo
gen gelukken een maatstaf aan te leggen welke
op bevredigende wijze rekening houdt met de
omstandigheden, op grond waarvan meer ver
goeding redelijk zou zijn te achten. Mitsdien
kan de minister geen vrijheid vinden om aan
zijn aanvankelijk voornemen om het gemelde
bedrag der Rijksvergoeding te verhoogen uit
voering te geven. Binnenkort zal de uitbetaling
worden bevorderd van het resteerende bedrag
der Rijksuitkeering aan de gemeenten, van wel
ke de uitkomst der volkstelling bereids defini
tief is vastgesteld, en aan de overige gemeenten
als tweede termijn 3 voor elke volle honderd
inwoners volgens de voorloopige cijfers, terwijl
voor de laatste te zijner tijd het saldo zal vol
gen.
Staan geld voor spoorwagens.
Verschenen is de nota van inlichtingen (Twee
de Kamer), op twee adressen, van het Ver
bond van Nederl. Fabrikantenvereenigingen en
van den Bond van Steenhouwerspatroonsvereeni-
gingen in Nederland, betreffende het vorderen
door de spoorwegmaatschappijen van staan
geld voor spoorwegwagens na des Zaterdags
middags 1 uur. Uit de overgelegde stukken
blijkt, dat door genoemde verbonden in verband
met de Arbeidswet in overweging gegeven is,
voor het lossen van goederen uit spoorwegwa
gens op Zaterdag de uren van 's morgens 7 uur
tot 's middags 1 uur vast te stellen.
Met het oog op een en ander gaf de minister
van Waterstaat den minister van Arbeid In over
weging bij de uitvaardiging van de betreffende
algemeene maatregelen van bestuur ingevolge
de Arbeidswet met de mogelijkheid van het los
sen en laden van spoorwegwagens op Zaterdag
middag rekening te houden.
Thans hebben de spoorwegmaatschappijen
zich evenwel bereid verklaard voortaan den Za
terdagmiddag van I tot 6 uur, indien de lo»*
of laadtermijnen nog niet om 1 uur verstreken
zijn, bij de berekening van staangeld buiten be
schouwing te laten, zoodat hiermede aan den
wensch der adressanten is voldaan.
De Schevenlngsche haven.
De heer Duymaer van Twist had betreffende
de indiening van een wetsontwerp tot verbete
ring der buitenhaven te Scheveningen de vol
gende vraag ingezonden:
Is de Minister bereid mede te deelen, wan
neer het wetsontwerp tot verbetering der bui
tenhaven te Scheveningen, waarvan melding
wordt gemaakt in het aanhangsel tot de Han
delingen van den gemeentenraad van 'fcGra-
venhage, de Kamer zal bereiken?
De heer Köping, minister van Waterstaat,
heeft daarop het volgende geantwoord
Ik heb de heer U H.E.G. mede te Jeetan, dat
het mij niet mogelijk is, binnen den gebruike-
lijken termijn te antwoorden op de nevenver-
melde vraag, omdat het ter zake vereischt*
overleg nog niet is nfgeloopen.
De Zeven Provinciën. Het bevel
over het pantserschip „Zeven Provinciën", dat
21 October in dienst wordt gesteld, is opge
dragen aan den kapitein-luitenant ter zee R.
P. C. Spengler.
D e K. VI. Het bevel over de onderzeeboot
K VI, bestemd voor Indië, en die II October
in dienst wordt gesteld, is opgedragen aan den
luitenant ter zee le klasse J. J. van der Have,
Bij beschikking van den minister van Ma
rine ad. Is de luit. ter zee 2e kl. F. C. de Ruy-
ter de Wildt, thans geplaatst bij het Kon. In
stituut voor de Marine te Willemsoord, op een
door den commandant der marine aldaar te
bepalen datum, geplaatst aan boord van Hr.
Ms. Zeelandis de luit ter zee le kl. A. Seret
Azn. met 10 October aa. geplaatst aanboord
van Hr. Ms. wachtschip te Willemsoord j zijn
de volgende overplaatsingen gelastluits. ter
zee le kl H. H. J. Bueninck op 18 October
Mok"in het vliegkamp „de Kooy"luit. ter
zee le kl. H. H. J. Bueiwdnck op 18 October
a.s. geplaatst bij het vliegkamp „de Mok"krit
ter zee 2« kl. K. G. Bron op 11 October a.s.
geplaatst bij de onderzeedienstkazerne te Wil
lemsoord hrit. ter zee 2e kL P. Koenraad en P.
S. baron van Randwijk op 14 October as. ge
plaatst resp. aanboord van Hr. Ms. Zeeland en
bij de adspirantenschool der Marine te Dor
drecht
De dislocatie van het leger. ïn
aansluiting aan ons bericht omtrent het voor
barige van de in verschillende dagbladen op
genomen mededeelingen nopens voornemens
betreffende de toekomstige dislocatie vnn het
leger, vernemen wij nog nader, dot deze geruch
ten vermoedelijk hun ontstaan danken aan een
door het departement van Oorlog ingesteld on
derzoek naar de behoefte aan werkkrachten
voor het verrichten van huishoudelijke diensten
in het leger, zooals dit na de reorganisatie ge
dacht is.
Om een grondslag voor de te maken bereke
ningen te hebben, zijn een aantal garnizoenen
vermeld. Uitdrukkelijk is hierbij verklaard, da»
deze opgave alleen beschouwd moest worden
als een grondslag voor te maken berekeningen,
daar de verdeelhu^eenszfns vaststond en nog
belqngrijl^flÉ^^BkP1 worden en dat hieruit
geen
Het eenige vaststaande Is het voornemen l
de bestaande garnizoenen zooveel In te krimp
ab mogelijk Ie In verband met de beschikbar^
legeringsruimte, omdat alleen door een zoovan
mogelijk doorgedreven concentratie de noodigA'
koeten-beperking Is te verkrijgen.
K«b. Militaire Academie.
Herexamens: Van het le naar het 2d.
studiejaar gaan over de cadetten der infanterie
hier te landeBoudewijn. Infanterie in NetL*
Indië Denninghoff Stelling, Kooistra, PrumroeK
I Cavalerie in Ned.-IndiëBendoro Raden Ma.
Soedjeno. Artillerie hier te landeBuljs, Fenri
Moorrees, Uylenberg. Artillerie in NeX-IndiiJ
Oerckx, van der Meer Mohr, Ormel, Ot Genie
hier te landeLaurentius, Van der Sluis.
Van het 2de naar het 3d« studiejaar gaan nogf
over de cadetten der infanterie hier te lande t
Hasselbech, Losecant van Nouhuys, Mante. In*
fanterie in Ned.-IndiëDoedens, Hartermk, Ort)
Vriexenga. Cavalerie in Ned.-IndiëBlom, Dfj
Munninck, Poels. Artillerie hier te landeBees
laerts van Emmichoven, le Fèvre de Montigny.
König. Artillerie in Ned.-IiVdiëFryling, Van1
Luik, Raden Soebiakto. Genie hier te lande Da
Ridder. Genie in Ned.-IndiëLinck.
Een cadet kon wegens ziekte niet aan hef
examen deelnemen.
Voordracht ter vervulling van een vacature
in den Hoogen Raad.
De Hooge Raad der Nederlanden heeft aan d.
Tweede Kamer doen toekomen de volgende lijst
van aanbeveling van zes Candida ten, ten «indé
daarop te kunnen acht slaan bij het maken der
nominatie voor de vacature, ontstaan door het
eervol ontslag, hetwelk verleend is dei*
Raadsheer B. C. J. Loder.
1. Dr. C. J. H. Schepel, president van het
Hoog Militair Gerechtshof te Utrecht.
2. Dr. J. van Gelein Vitringa, raadsheer in
het gerechtshof te 's Gravenhage.
3* Dr. A. Slotemaker LJHzn., raadsheer in hel
gerechtshof te Amsterdam.
4. Dr. P. Polvliet, raadsheer in het gerechtshof
te 's Gravenhage.
5. Dr, G. Kirberger, raadsheer in het ge*j
rechtshof te Amsterdam, vooretter van den Raad
van Beroep voor de directe belastingen I te
Amsterdam.
6. Dr. G. van Slooten A.Zn., president vaiy
den krijgsraad vbor de landmacht te 's Graven*
hage en rechter-plaatsvervanger in de arrondi»*
sements-rechtbank te 's Gravenhage. fj
Bij beschikking van den minister van Lan3*
bouw, Nijverheid en Handel fs benoemd tot
amanuensis 2e kl. bij den dienst der Rijkstand*
bouwproefstations C. Hoogkamer, te Amstew
dam; hij is werkzaam gesteld aan het Rijkstand*
bouwpi oefstation te Groningen.
Begrafenis G. A. ten SietkofL
In allen eenvouw had hedenmiddag op de be
graafplaats Nieuw Eik en Duinen te Den Haag
de aardebestelling plaats van het stoffelijk hul
sel van den te dezer stede overleden dr. E. G,
A. ten Siethoff. Een aantal vrienden en oud
patiënten van den overledene deden door hun
aanwezigheid op het kerkhof van hun belang
stelling blijken. Onder hen bevonden zich de
heeren dr. Leyds, oud-staatssecretaris en oud-
fezant der voormalige Zuid-Afriknansche repu-
>liek, A M. J. Spruijt, directeur van dr. ten
Siethoffs kindermelkfabriek en modelstal Ber*
kendael en C. L. Bense, geneesheer alhier. i
Talrijke kransen dekten de Eaar. Nadat 'dr.
Leyds„ namens de Boeren" een palmtak op hel
graf had gelegd, schetste dr. de Bnrin Kops, cW
verdiensten van den overledene, er daarbij aan
herinnerend, dat ofschoon deze meer naar xuM'
ver wetenschappelijk werk neigde, de omstané
digh'eden hem noopten een practifk te vormei^
Toen h(j zich gespecialiseerd had in een vuli
dnt vóór alles vastheid van hand vereiscHte^
trof hem de ziekte, die het hem allengs onmogOs
lijk maakte, zijn practijk voort te zetten. Spflr
herinnerde vervolgens aan de warme betangsteH
van den overledene voor de zaak der BtxA
ren tijdens den Trnnsvaalschen oorlog, de dodP
hem uitgevonden kunstmatige moedermelk e#
zijn arbeid voor de modelstal Berkendael. Doot!
de hardheid van het onverbiddelijk lot fs dez»
man echter niet tot volle ontplooiing kunnen"
komen.
Een zoon van den overledene 'dankte Vöör 'd§
betoonde belangstelling.
MOV. STATER éM SI
De Rotterdamsche wetKoiw
d e r s-f u n c t i e s. Naar de Rott. meldt, zal <W
functie van den heer Heykoop worden overga*
nomen door den heer De Meester, die z!dk du.
zal betasten met volkshuisvesting en algemeen,
personeelsaangelegenheden. Mr. van der Hoe*
ven zal zich belasten met de afdeeling onderwijs*
Gemeentebegrooting
Rotterdam. Naar de Msb. vei.
neemt, wijst de begrooting van Rotterdam vooW
1922 een eindbedrag aan van 64.528,635.92t
Dit is ongeveer 'n klein mfllioen meer 'dan bij
de begTooting 1921. Deze vermeerdering is
vooral te wijten aan meerdere aflossing en ren*
te en uitgaven voor onderwijs, welke laatst,
uitgaven weer door het rijk gerestitueerd wort
den.
De totaal-opbrengst der gemeentelijke belas*
ringen wordt geraamd op 22.907.515 ter*
wijl deze het vorig Ja" werd geraand op
29.637.250.
OPENBAR! EN BIZONDERE UOHUEIi
De ale «we densoeratl.ehe party*
Men meldt uit Leiden aan de N. Ct. l
De democratische ldesvereeniging is Dinsdag*
avond definitief opgericht
Uit de besprekingen die Dinsdagavond ztjW
gevoerd, kwam als motief voor de niet-toetrwl
3 van de leden der voormalige Liberal!
Unie tot den Vrijheidsbond, naar voren, dat hl
hoofdbestuur van de Liberale Unie, tegen d
uitgedrukte bedoeling van het besluit der jaat
vergadering van de Liberale Unie van 8 Mi 1
1920 in overleg over program en fusie heel
gepleegd met de hoofdbesturen van den Eoo
nomischen Bond en van de Vrijliberalen, wa
juist in bedoelde vergadering was biritengeslfl
ten. Verder werd ter sprake gebracht d® bom
ding van het hoofdbestuur der Liberale Unie, M
de fusie tot den Vrijheidsbond heeft doorgesetl
deze houding werd scherp gegispt omdat, zod|
ata Is uitgelekt een der voorwaarden, waarrtR
der prof. Heeres, nadat hij als voorzitter h«|
bedankt nog eens het presidium op ddi I
deze was, dat er geen aansluiting zou
den met beide genoemde partijen.
Verder Weiden als motief voor de opricht»®
verschillende voorbeelden aangehaald uA 04
smei "»i
rich nufli
I
inotttiek van 'den Vrijheidsbond zoowel In en
kel® geeoeenet roden als In de Kamer, waaruit
hou blijken, dat het conservatieve element in
jbo Vrijheidsbond den boventoon voert. Het
gnognmi van den Vrijheidsbond werd geken-
Êstst als een program zonder beginselen, dat
i aan d® leden der L. U. heeft voorgelegd,
rb(j het conservatieve deel, het reactionair®
Seel en het anti-sociale deel wegmoffelende on
er hier en daar een demorcatisch vernisje.
Als voorloopig voorzitter, n afwachting van
He verkiezing van een geheel bestuur, werd ge
kozen de heer A. I. Witmans Mzn., oud-lid van
Jen gemeenteraad van Leiden en secretaris van
Je voormalige centrale U. L. Kiesvereenigin in
Jen rijkskieakring Leiden.
i— Internationale transportar
beidersfederatie. Maandag 3 October
had te Amsterdam de half-Joarlijksche vergade
ring van den Generalen Raad der I. T. F. plaats.
Aanwezig waren: Robert Williams (Enge
land), J. Dóring (Duitschland), H. Jochade
(Duitschland), M. Bidegaray (Frankrijk), A. Fort-
ner (Oostenrijk, Zwitserland, Hongarije), Ch.
Lindley (Scandinavische tanden) T. Gomez
(Spanje), C. Mahlman (België en Nederland),
Brodezky (Tsjecho-Slowakije en Polen).
Voorts waren, behalve de secretaris, tegen
woordig van het Hollandsch uitvoerend bestuur:
'de heeren P. Moltmalbr, N. Nathans en J. Brau-
tigam.
De Generale Raad besloot voor de door den
hongersnood getroffen bevolking van Rusland
2000 ter beschikking te stellen van de hulp
actie, welke door het Internationaal Verbond,
van Vakvereenigingen wordt gevoerd.
Voorts besloot de Generale Raad tot het zen
den van een telegram van sympathie, naar aan
leiding van de ramp te Oppau, aan het Duit
sche volk en aan de organisatie der door de
ramp getroffen arbeiders.
BEMENQOE BERICHTE Ik
Bel standbeeld voor «len Boning
Stadbonder.
Naar de N. R. Ct. vqrneemf, hebben de mi
nister-president en de ministers van justitie,
oorlog en waterstaat de uitnoodiging aanvaard
om de onthulling van het standbeeld van stad
houder Willem Hl te Breda bij te wonen en aan
te zitten aan het daaraan voorafgaande door het
gemeentebestuur aan te bieden noenmaal,
evenzeer zullen daarbij aanwezig zijn de voor
zitters van de Eerste en Tweede Kamer. De
vice-president van den Raad van State, mr. dr.
van Leeuwen, lid van het hoofdcomité, zal mede
*r aan deelnemen.
Het plaatselijk eere-comité is als volgt sa
mengesteld baron van Voorst tot Voorst, oom-
missaris der Koningin in Noord-Brabant, be-
•chermheer mr. van Sonsbeek, burgemeester
von Breda, voorzitter; mr. v. d. Biezen, lid van
Gedeputeerde Staten, mr. Bloemarts, president
van de rechtbank te Breda, J. Bruce, gepension
eerd luitenant-generaal Van Dam, lid van Ge
deputeerde Staten van Brabant, generaal-ma-
joor Fabius, wethouder Faber, jhr. Grnswinc-
rf (foneraal-majoor, commandant 3de divisie,
Hallegraaf, kolonel-commandant 6de infanterie
brigade, baron van HöveQ tot Westerner, com
missaris der Koningin in Limburg, E. van Laiv*
schot, oud-burgemeester van Breda, J. Lyds-
rtan, wethouder, J. Mol, Md van Gedeputeerde
Staten van Noord-Brabant, H. Moll, wethouder
van Breda en A. J. Verschraage, notaris te
Breda.
- romp I. Oppau. - W. R sdnt
ons mt Berlijn dat da Hollandsche firma Pier.
son en Co. te Amsterdam voor de slachtoffers
van de ramp te Oppau 100.000 mark heeft
beschikbaar gesteld.
Nederl. Heide maatschappij.
,den van de vorige week werd on
der leiding van de Nederlandsche Heidemaat-
U jfT'versch'"en<le grondeigenaren en
landgoedbeheerders een excursie naar Duitsch
land gemaakt. Op Dinsdag 27 September werd
oan. een bezoek gebracht aan de Instituten
voor plantenteelt en veefokkerij van de Land-
bouwhoogeschool te Halle.
Onder leiding van prof. Roemer werd het
bij het Instituut voor plantenteelt behoorende
groote proefbedrijf Halle bezocht, waar, zonder
«ch aan een bepaalde vruchtopvolging te bin-
oen, in de praktijk wordt getoond, op welke
trijt® de hoogste opbrengsten en de beste bo
demtoestanden zijn te verkrijgen.
Den 28 September werd naar Stassfurt Bv~
■Poord, waar de deelnemers door bemiddeling
van den heer Lindeman, directeur van het
landbouwkundig bureau voor Holland van het
Duitsche Kalisyndicaat, in de gelegenheid wer
den gesteld een bezoek te brengen aan de
biijn Friedrichtshalle te Leopoldshal.
s Avonds werd via Maagdenburg gespoord
tiaar Zerbst in Anhalt. Van dit plaatsje uit
Werd den volgenden dag een bezoek gebracht
«an het BSrenthorensche boschbedrijf, het
^oofddoel van de geheele excursie.
--De aardappeluitvoer. De Deen-^
rfthe regeering heeft indertijd een commissie in
het leven geroepen, welke het toezicht en con
trole heeft over deh uitvoer van Deensche aard
appelen naar het buitenland.
Naar wij vernemen bestaat ook bij de Neder
landsche regeering het plan binnenkort zulk een
controle van Staatswege in te stellen. Indien on-
ïegeering zoo ver mocht gaan als de Deen-
■che bepalingen betreffende'den uitvoer van
aaidanppelen, zullen de exporteurs binnenkort
■Wederom als gedurende den oorlog consenten
Voor uitvoer bij het Ministerie van Landbouw,
Nijverheid en Handel moeten aanvragen.
(Tol.).
Onze dure steenkolen. In de
Haagsche Post wordt er de aandacht op geves
tigd, dat de Londen de beste Walesanthraaet
■n den kleinhandel verkrijgbaar is voor 2.40,
2.50 per HX., en hier in Den Haag voor
Limburgsche anthraciet 4 per HX. wordt be
taald, voor Belgische nog wat mëer, terwijl |Jn-
gelsche en Duitsche anthraciet hier niet t«
koop schijnen.
De schrijver gaat dan voort:
..Laten we nu eens gaan rekenen. In Eng®-
tand, waar de loonen der mijnwerkers hoog er
zijn dan hier te tande, zijn de prijzen gedaald
Jot beneden die van vóór den oorlog. Waren
"e prijzen in ons tand gedaald tot die van vóór
Pan oorlog, dan zouden we nu Limburgsche en
Belgische anthraciet kunnen koopen voor IS
gft gulden per mud franco thuis. Latsa we
hoogste bedrag nonen: 1.50. Tegen
woordig moeten we ongeveer 4 gulden per
Du&bOaler^ veelal zelis iets meer t=s we gaan
hier uit van de veronderstelling, dat de Haag»
sche prijzen in het geheele tand gelden. Mankt
dus een verschil van ten minste een rijksdaal
der per mud. Laten we nu sens verder rekenen.
Laten we eens aannemen dat elk Nederlander
gemiddeld 1 mud anthraciet per jaar gebruikt
voor verwarming, keuken-fornuis, enz„ dos per
gezin van zes personen zes mud per jaar, wat
zeker niet te veel is. Nu wonen er in ons land,
de buitenlanders meegerekend, ongeveer 7 mil-
lioen menschen. Deze 7 millioen menschcn
zouden dus volgens onze matige berekening
ongeveer 7 millioen mud anthraciet per Jaar
noodig hebben. Maakt 7.000.000 X 4 28
millioen gulden. Hadden we het hier al zoover
gebracht als m Engeland, dan zouden we nog
geen 7.000.000 X 10X millioen gulden
te betalen hebben. We betalen dus, den Engel-
schen maatstaf aanleggende, alleen voor huis-
en keuken-brandstof de kleinigheid van min
stens 17 millioen gulden per jaar te veel I
Vraagwie steekt dat in den zak
De gages «Ier ueelledlen.
Men meldt ons uit Amsterdam
Gister is bij de monstering van zeelieden door
de directies der Scheepvaartmaatschappijen
aangekondigd, dat de gratificatie van 15 per
maand niet meer zal worden uitbetaald, doch
de vaste gages van 145 per maand gehand
haafd blijven. Alleen de Christelijke vakvereeni
gingen hebben zich met deze nieuwe voorwaar
den vereenigd, doch de moderne en federatieve
vakbonden niet.
Desondanks hebben de zeelieden gister zon
der protest gemonsterd en daarmede toege
stemd in de inhouding der maandelijksche gra
tificatie. Noch de Federatie, noch de moderne
Bond heeft tot staking opgewekt.
De staking ln de Amsterrtnmsche
haven.
Men meldt ons uit AmsterdamZooals ge
meld, wordt door circa 2000 personen ge
staakt, waarbij thans opgemerkt dient te wor
den, dat dit hoofdzakelijk losse arbeiders zijn.
Omtrent den stand van zaken, heeft de se
cretaris van de Scheepvaartvereeniging
„Noord" ons eenige inlichtingen gegeven.
Hij deeloe ons mede, dat in 1920 aan werk-
loosheidsuitkeering betaald werd een bedrag
van 257.842 en in 1921 tot 17 September
(37 weken) een bedrag van 442.224.
De Scheepvaartvereeniging kan met het be
talen van deze uitkeeringen niet meer door
gaan, omdat de fondsen daartoe ontbreken en
het is in dit verband, dat de bekende regeling
gemaakt werd, waarvan de grondslag is, dat
de scheepvaartvereeniging zal betalen de eer
ste 40001| per week, het rijk en de gemeente
elk 25 van het meerdere, terwijl door de
vaste arbeiders ten hoogste de helft en door
de losse arbeiders hoogstens het totaal van
de driemaandelijksche gratificatie beschikbaar
zou worden gesteld.
Deze regeling is aanvaard door de werkge
vers, door het rijk en de gemeente en door de
arbeidersorganisaties met uitzondering van de
federatie.
Aan de organisaties is destijds medegedeeld,
dat voor het geval deze regeling niet aanvaard
zou worden, de scheepvaartvereeniging on
gaarne, doch noodgedwongen, tot een groot
ontslag uit de H.A.R. zou moeten overgaan.
Gistermorgen verzamelde zich voor de
Saheepvaartvereeniging een groot aantal arbei
ders. Drie. hunner werden binnengelaten en
ontvingen de mededeeling, dat de Scheepvaart
vereeniging alleen bereid.is, langs organisato-
rischen weg met de werklieden te spreken en
dat er geen kwestie van kan zijn, dat het in
genomen standpunt veranderd werd.
De drie arbeiders deelden daarop mede, dat
het hun bekend was, dat er alleen organisato
risch onderhandeld zou kunnen worden, doch
dat zij nu slechts de mededeeling kwamen bren
gen „dat de arbeiders zich zullen verzetten te
gen dieze zoogenaamde „loondiefstal" en dat
dit de eerste phase van den komenden strijd
zal zijn"
Hierop zijn de arbeiders afgetrokken.
Op onze vraag, wat nu de loop van zaken
zal zijn, werd ons door de Scheepvaartvereeni
ging medegedeeld, dat nu op deze manier, de
op billijke gronden geschapen regeling ver
worpen is, zij over zal moeten paan tot het
noodzakelijk ontslag van ruim 500 lieden, ge
heel als consequentie van het optreden der
stakende arbeiders.
De lijsten dezer 500 lieden worden opge
maakt en het zal uitsluitend aan de houding der
arbeiders te wijten zijn, dat de billijk ingevoer
de regeling schipbreuk lijdt.
De Scheepvaartvereeniging kan in deze geen
andere houding aannemen. De 500 ontslagen
arbeiders zullen dit te wijten hebben aan het
optreden van enkelen hunner collega's.
Tenslotte deelde men ons nog mede, dat de
regeling ook daarom niet onbillijk is, omdat
de geheele gratificatie niet aangetast wordt,
zoodra de arbeid in de haven eenigszins op
leeft, hetgeen juist nu de laatste weken het ge
val bleek te zijn, zou slechts een zeer gering
gedeelte daarvan noodig zijn.
De regeling is door de Rotterdamse'.!? arbei
ders geheel aanvaard en de arbeiders aldaar,
aldus besloot de secretaris zijn uiteenzetting,
blijken een ruimeren kijk op het a betdersbe-
lang te hebben dan hun Amsterdamsche colle
ga's.
Naar aanleiding van de circulaire der
Scheepvaartvereeniging heeft het "Rotterdam
sche afdeelmgsbestaur der Federatie van Trans
portarbeiders huishoudelijk vergaderd.
Besloten is een openbare vergadering te be
leggen, waarin de houding der Rotterdamsche
leden van de federatie, zal worden vastgesteld
Op het oogenbiik is de toestand in de Rotter
damsche haven geheel normaal.
Gisteravond kwamen de stakenden van de
haven bijeen in de Diamantbeurs te Amsterdam
ingevolge een oproep van Recht en Plicht, af
deeling van de Federatie. De groote beurszaal
was overvol.
De voorzitter van R. en P„ de heer Posthuma,
voerde het woord. Hij gaf een uiteenzetting van
den stand van zakenhij legde er o.a. den na
druk op, dat het niet ging om de dubbeltjes,
maar om het principe van de loonsverlaging,
waarvan déze aanslag op de gratificatie een be
gin is. Dit blijkt wel uit het intrekken van de
gratificatie van de zeelieden. Voorts betoogde
spreker dat de H. D. R. een groot belang is
voor de patroons, omdat zij door die réserve
altijd zeker zijn een groot aantal geschoolde
arbeiders ter beschikking te hebben. Dus moe
ten de patroons ook maar betalen.
Pok de keer Sormand. secretaris van de Fe
deratie, voerde het woord. Na hem kwamen
keta sprekers uit de vergadering, die, veetal on
der groot rumoer, hun standpunt voor of tegen
staking uiteen setten.
Ten slotte onderwierp do hoer Posthuma aan
het oordeel van de vergadering de vraag of
Recht en Plicht de leiding van de staking sou
op zich nemen. Deze vraag werd met een „ja"
boantwooid.
De vergadering wierd daarop gesloten en ging
uiteen.
Het resultaat vnn deze vergadering is dus,
dat de leiding van de havenstaking thans be
rust bij het bestuur van Recht en Plicht
I
en gaf een aekeren een klap, waardoor deso
een ttchte wonde achter het oor kroeg. Ben am>
dere jongeman, die tuaschenbeide wilde komen,
werd terstond gearresteerd. Het gevolg van dit
relletje was, dat verschillende buurtbewoners
zich met het geval bemoeiden, voor moorde-
ruiars scholden en de politie om assistentie blies.
De arrestant maakte van do verwarring ge
bruik om te ontvluchten.
De versterkte politiemacht gelastte den be
woners deuren en ramen te sluiten. Zonder dat
de politie-agenten in lijfsgevaar verkeerden,
w^[d in de lucht geschoten.
Dè moeder van den arrestant kreeg een zenuw
toeval. De jongeman self heeft zich Zondag
morgen bij do politie aangemeld.
Do zaak, of de poHtie hier te hardhandig en
Het onderzoek, dat door de Amsterdamsche 1* ontactisch is optreden, bij de autoriteiten in
politie in zake den grooten sigarettenzwendel is onderzoek.
De KlgnreUencweudel.
ingesteld, heeft nog tot resultaat gehad, dat te
Breda nog een partfj van 39.000 stuks ont
dekt is.
De iiillllar«lenswendel te H'eenen.
In zake het bericht over den milltarden-zwen-
del te Weenen wordt thans uit Boedapest ge
meld, dat daar Samuel Schwartz, lid van de
beurs, is gearresteerd. Hij is het, die een groot
Amsterdnmsch hotelhouder voor 10 millioen
kronen schade heeft berokkend. De 400.000
gulden, dio dezo hem bovendien nog had toe
vertrouwd, konden evenwel nog worden gered.
Daarentegen zijn de 10 millioen Hongaarsche
kronen verloren.
Uit Weenen wordt aan de Tel. gemeld: Tegen
den valuta-speculant Duym is heden door de
groote kanken een aanklacht ingediend. Een
juiste schatting der verliezen kan nog niet wor
den opgemaakt. Volgens de laatste berichten
bedragen de vorderingen van de Anglo-Bnnk
120 millioen kronen, van de Verkehrsbank 400
millioen kronen, vnn de Bankverein 100 millioen
kronen, de firma Breifoch 90 millioen, de firma
Rosenfeld 33 millioen, het Bankhuis Breither 20
millioen, het bankhuis Biedermnnn 30 millioen,
de Neue Wiener Bank 100 millioen, dc Bodcn-
creditsanstalt 8 h 10 millioen kronen. Men ver
wacht, dat in de volgende dagen te Weenen
omvangrijke dekkingen in vreemde valuta zul
len plaats hebben. Een particulier bankhuis, dot
met Duym in relatie stond, moet met meer dan
150 millioen kronen in het bankroet betrokken
zijn.
De „Vossische Zeitung" verneemt uit Weenen:
De faillietverklaring van den Nederlandschen
deviezen-agent Duijm had heden een groote da
ling op de geldmarkt ten gevolge. Over de
verliezen van sommige bonken en firma's doen
de wildste geruchten de jonde. Enkele firma's
hebbën het voorstel aan de hand gedaan, dat
ille hierbij betrokken firma's een lijst van de
door haar geleden verliezen zullen opstellen. De
banken hebben dit voorstel echter afgewezen.
Ten gevolge van deze afwijzing heeft zich al
gemeen een wantrouwen kenbaar gemaakt, voor-
.1 in het buitenland.
Niettegenstaande dit alles is men er van over
tuigd, dat het geval-Duijm geen verdere faillis
sementen zal meebrengen, daar het totaal be
drag van de geleden schade op 100/200 millioen
kronen wordt geraamd, hetgeen met 't oog op
jden huidigen economischen stand niet zoo bijs
ter veel te beteekenen heeft. De grootste scha
de schijnt te zijn veroorzaakt bij een eerst kort
geleden door een Berlijnsche firma en een Zuri-
cher bank opgerichte zaak. In ieder geval betee-
kent dit faillissement een grooft verzwakking
van de Weensche markt en dus van het Oos-
tenrijlcsche internationaal crediet. Men zal in
eenen de voorwaarden tot toelating tot de
beurs dienen te verscherpen en een verbod voor
de invoering van deviezen moeten instellen, ge
heel naar Ijet voorbeeld van de Berlijnsche
beurs.
V. D. meldt ons uit Weenen r
Eene delegatie der schuldeischersyfan imym
is naar Amsterdam vertrokken, omAij zijn va
der aan te dringen op gedeeltelijke vergoeding
der schade, die meer dan 2,3 milliard bedraagt.
Broedermoord. Gistermorgen behan
delde het Amsterdamsche Hof in hooger be
roep de zaak tegen den 25-jarigen timmerman
W. H. den Held, die op 14 Maart 1921 zijn
broeder in het huis op de Stroomarkt te Am
sterdam door een revolverschot van het leven
beroofde. Het O. M. had destijds vier jaar ge
vangenisstraf geëischt, doch de rechtbank had
bekl. vrijgesproken. De zank werd tbans voor het
Hof met gesloten deuren behandeld
Prettig jubilé. Ui» een jubilé-bericht.
Op 6 October herdenkt de firma P. van Gastel
en Zn., kassiers te Dongen, den dag, waarop
voor 25 jaar haar laak aldaar is uit een
schommel gevallen.
School- en Kerknlenwt.
Bij beschikking van den minister van On-
derwijs. Kunsten en Wetenschappen is met in
gang van I October 1921 aan dr. A W. de
Groot op z(jn verzoek, eervol ontslag verleend
als conservator bij de bibliotheek der Rijksuni
versiteit te Groningen;
is de aan dr. A. W. de Groot, conservator bij
de bibliotheek der Rijksuniversiteit te Gronin
gen, verleende toelating als privaat-docent, in
verband met zijn benoeming tot gewoon hoog-
leeranr aan de gemeentelijke universiteit te Am
sterdam, op zijn verzoek ingetrokken;
is buiten bezwaar van 's Rijks schatkist,
voor het tijdvak van 1 October tot en met 31
December 1921 benoemd tot assistent voor
de scheikundige technologie aan de Technische
Hoogeschool te Delft D. W. Sissingh, te Delft.
Ned. Herv. Kerk.
Drietallen te Amsterdamds. G. Venema, te
Koudum, ds. G. de Vries te Stedum, ds. E.
Warmolts te Nunspeet.
Tweede drietalds. N. A. Becht Jr. te Arn
hem, dr. W. Lodder te Doorn, ds. J. Nauta te
Workum.
Derde drietalds. P. J. Roscam Abbink Jr.
te Loosduinen, ds. B. Tuinstra te Amstelveen,
ds. N. G. Veldhoen te Alphen a.d. Rijn.
Vierde drietalds. C. B. Holland te Kampen,
ds. jhr. J. L. A. Martens v. Si-venhoven to
Utrecht, dr. G. Tichelaar te Klundert.
Beroepen te Zetten c.a. ds. D. J. v. d. Graaf
te Raamsdonk.
Bednnkt voor het beroep to 's-Graveldum-
Capelle door ds. J. J. van Ingen te Harder
wijk.
Geref. Kerken.
Beroepen te Houwerzijl en te Zalk de heer
Van der Sluis, cand. te Drachten.
Bedankt voor het beroep te Anjum door ds.
J. Visscher te Hijlaard.
Chr. Geref. Kerk.
Bedankt voor bet beroep te Rozenburg ds.
Zuidersma te Nieuwe Peketa.
Kunsten Wetenschap.
Ret Bondsgebouw aam van 9s flbfagetf
straat alhier, sol 22 October met eenige pled®
rtghefd worden geopend Van venddOende zi|a
«tan zijn belangrijke geschenken voor de tal
richting van het gebouw toegezegd
Op genoemden datum zal ook de eerste bta
■tuursvergadering in het Bomtagebouw wordtaL
gehouden.
J. G Nljhol
De comnWe van ondersoek in sake don wedt
strijd Tubantie—Herokleo heeft bepaald dat R
speler J. G. Nijhof voor het geheele ssisnuR
1921/22 is geschorst.
De Teringachtige violist.
Vele Amsterdammers zullen zich, zoo meldt
het Vad., den teringachtige violist herinneren,
die des nachts, als de café's gesloten waren,
zijn snaren muziek door de Kalverstraat deed
klinken. Hij wekte alleen medelijden op en
eenige bekende stndgenooten wisten hem offi
cieele muziekvergunning van de politie te ver
schaffen. De man verdiende een zeer goed stuk
brood.
De teringachtige violist zoo werd hij al~
tarwege -„c.'. /emd ziet men thans niet meer
op straat, riij zit met zijn vrouw in het Huis
van Bewaring, verdacht van chantage. Over
dag, in zijn vrije tijd, zette hij heele comedies
op touw, ten einde scheidingen tusschen man
en vrouw te bewerksteMigen.
Zoo heeft hij in drie maanden tijds twee ge
zinnen totaal ten gronde gericht. Een dezer ge
vallen droeg zich als volgt toehij wist de
vrouw van een bewoner van de Sarphatipark-
buurt te bewegen bij hem vioolles te nemen.
Op zekeren dag wist hij door tal van machi
naties den echtgenoot der vrouw met een
vreemde dame m zijn huis te lokken. Natuur
lijk volgdf een sensationeele ontknooping met
financieele gevolgen. Want de zwijgzaamheid
van den man met het wasbleeke gelaat en zijn
vrouw waren niet voor een klein bedrag te
koopen.
Zoo kwamen er nog meer klachten ter ken
nis van den officier van justitie, die den violist
in zijn woning liet arresteeren. Een tijd later
werd de vrouw opgepakt.
Een frissche vechtpartij. In den
nacht van Zaterdag op Zondag heeft in de J.
P. Heijestraat te Amsterdam een relletje plaats
gehad. De meeningen over het optreden der be
trokken burgers en de politie-agenten loopen
echter volgens de Tel. zeer uiteen. Het geval
komt hier op neer, dat omstreeks halftwee een
groepje voetballers, ten getale van 10 h 15
jongelieden, op eenigszins luidruchtige wijze
van elkaar afscheid nom.
Eensklaps naderden twee agenten in uniform,
die tot doojloopen gelastten. Toen hieraan niet
voldaan werd trok een der egenten zijn sabel
Slechts veertig jaar oud en na veel lijden Is te
Rotterdam een man van stellige begaafdheid
overleden: de kunstschilder August van Voor
den. Vaak is er over zijn werk, dat bijna altijd
boeide, dat vaak verraste, waaruit onmisken
bare groei, ontwikkeling bleek, geschreven.
De havenstad had een beelder in hem welken
zij wel vroeg moet derven.
Thorn Prikker. De Rotterdamsche
Kunstkring opent 9 October een tentoonstel
ling van werken van Thor Prikker. Het is voor
een grootdeel werk uit den taatsten tijd, ver
neemt <R®N.R.Crt., waaronder de niet-uitge-
voerde ontwerpen voor wandschilderingen in
het Rotterdamsche stadhuisuitgevoerde ont
werpen in gebrand glas, mozaik, inlegwerk in
hout, weef- en borduurwerk. Den lOen October
houdt dr. A. Hoff uit Bonn er een lezing over
Thorn Prikker en zijn werk, met lichtbeelden.
SPORT.
Tweetal Geref. gemeente.
Het tweetal voor de Geref. gemeente slhief
bestaat uit ds. J. Vreugdenhil, SUedrecht tal
de. H. Kieviet Jen., te VeenendaoL
Cursus Ds.Börger.
BB j kens achterstaande advertentie zal ds. Bd«z
ger dezen winter in do bovenzaal van de Soc. da
Réunic cursussen houden telkens Dinsdag os*
de veertien dagen. Ds. Börger zal als onderwerg
behandelen: Het Werk, de Werken en de S«
men leving.
Candidaatsexamen geneeskunde
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht is geslesgsl
voor het candidaats-examen geneeskunde da
heer N. de Boer alhier.
„Ons Belang."
Op de op 3 OcL jX gehouden tadenvergadti
ring der Onderofücicrsvcrecniging „Ons Bet'
tang" werd met algemeene stemmen de navota
gende motie aangenomen: de afd. Gouda dag
Ond.-Off. Ver. „Ons Belang" in ledenvergade*
ring byeen op 3 Oct. 1921, in het lokaal „hel
Blauwe Kruis"; gezien den noodtoestand der get
pensioneerden; protesteert tegen het van dl
agenda afvoeren der militaire pensioenwetten tal
dringt er bij de Regeering en Tweede Kamer tetj
sterkste op aan, deze wet in elk geval vóór da
behandeling der Staatsbegrooting 1922 af té
handelen;
besluit deze motie te plaatsen In de ptantzta
lijke pers en het Algemeen Militair Weekblad
en gaat over tot de orde van den dog.
Een Jeugd-bioicoop.
Herhaalde malen is er de aandacht op geve*
tigd, dat in de bioscoopvoorstellingen, welkd
voor een belangrijk deel door het jongere gfl«
slacht worden bezocht, vaak films worden vers
toond, welke voor de jeugd minder geschil®
■Ijn.
Weliswaar werd meermalen aan dit euvel tta
gemoct gekomen door het organlseeren van bta'
paalde kindervoorstellingen maar ook deze kong
den niet in elk opzicht voldoen. In de grooter#
gemeenten is dit bezwaar ondervangen door d||
vertooning van speciale jeugdfilms, in beeld gei
brachte verhalen van uitnemende lectuur vooi
jongens en meisjes, welke don werden oang«f,
vuld met interessante en tevens leerzame béetl'
den uit het leven der natuur en dergelijke.
De directie van de Witte Bioscoop alhier wQ
nu een poging wagen om te trachten voor «ota
danige films ook bij de Goudsche jeugd belang*
stelling te wekken en zij doet dit in volkome®
overleg met de k e wrings -commissie voor 4N
bioscoop en onder toezicht van den secretari®
dier commissie, den heer A. Bertheux, coram is*
saris van politie alhier.
Wij vestigen op dit pogen gaarne de aandacbl
en bevelen deze jeugdfilms, waarvan Zatsrda®
a.s. de eerste hier wordt vertoond^ in do hstangjl
stelling van ouders en kinderen aan. -*'
Burgerlijke Stand.
Ondertrouwd: H. Geers en J. de Vink.
Getrouwd: T. v. Gijzel, 25 J., en K. F
Willink, 25 j. A. Metselaar, 27 j,
Gemeren, 24 j. J. Schouten, 25 j„ i
Voskuilen, 25 j.
Geboren: Martina Cornelia, d. ven M.
ver en E. M. Schuerveld. Christiaan, s. 1
Leeuwen en M. Kooiman. Ferdinand Gera]
dus, z. van J. Stolker en T. ForathóveL Will
mus Jozeph Maria, z. van W. G Verbakei ta|
A. G Langelaan. Bertus Gerard, s. van P« Koe®
sier en A. Heij.
Agenda
6 October, 8 uur. Nieuwe Schouwburg. Wit®
ner Operette gezelschap. f
nk.
C C. v.
«n E 2
on S, J
Voetbal.
Bodegraven.
De heer K. Stein is met ingang van 1 Ota
tober benoemd tot directeur vim de Natkmall
Bonkvereeniging alhier.
De heer L. H. Engelsman heeft bedank!,
als lid von den Raad dezer gemeente. De tijal
der S. D. A P. is uitgeput, soodet de Raed\tot
1923 uit 10 leden zal bestaan. De linkerzijdé
bestaat nu uit 2 leden. I
De heer K. J. de Beun, van Gouda, li b<^
noemd tot directeur van de «IX Zong der Jeugd!
Vereeniging, afX Volksonderwijs.
(Bovenstaande berichten zijn gisteren abuslta
velijk onder het plaatselijk nieuws van Goudp
opgenomen. Red.).
Boskoop.
Bloemen: rozen 20—85 ct.; dnlia's 1038 Ota
id pompon 5—20 ct„ Phlox 4—6 ct„ delphli
nium 6 ct„ anjers 10—35 ct., troe chrysnntaÉ
70 ct. per bos; chrysanten 20—25 ct. per itu®
Groenten: aardappelen 5 ot. per KG.
Aan de neutrale MALL.O.-school alhlta
is tot onderwijzer benoemd de heer G, v, V
Beidt, uk Enkhuizen.
Copelle o. X IJssel.
De rechtbank te Rotterdam heeft geëiscfi|
tegen S. S„ 33 jaar, koopman alhier, recidivist
en gedetineerd, wegens dfefstal bij herhalingf
van eenige groentenkisten, eigendom van da
Coöperatieve Tuinbouwveiling Rotterdam
omstreken: zes maanden gevangenisstraf.
Moordrecht.
De rechtbank te Rotterdam heeft gisteren vera
oordeeld juffr. A. E. de G, wegens diefstal, bfj
verstek tot een week gevangenisstraf.
Woerden.
In de Vrijdagavond gehouden raadsvergadta
ring is besloten om den gasprijs te verlagen maé
4 ets. en deze te brengen op 15 ets. per M®
Dese prijs zal reeds berekend worden over
Internationale wedstrijden.
In het komende seizoen zullen, volgens de
N. R. Ct„ de volgende internationale wedstrijden
worden gespeeld
28 October in Praag Zuid-Slavië tegen Tsje
cho-Slowakije.
6 November in Genève Zwitserland tegen
Italië.
13 November in Praag Tsjecho-Slowakije te
gen Zweden.
13 November in Parijs Frankrijk tegen Neder
land.
15 Jan. fn Parijs Frankrijk tegen België.
28 Febr. te Parijs Frankrijk tegen EngelanX
26 Mnart te Neurenberg, Duitschland tegen
Zwitserland.
26 Maart in Antwerpen België tegen Neder-
IoikL
17 April te Amsterdam Nederland togen De
nemarken.
17 April te Bordeaux Frankrijk tegen Spanje.
6 Mei in Amsterdam Nederland tegen België.
25 Mei Zuid-Stavië tegen Zwitserland.
25 Mei te Lausanne Zwitserland tegen België.
Uit den N. V. B.
We lezen in de Sportkroniek:
De instelling van Toer-competides voor bij
den N. V. B. aangesloten clubs is verzekerd,
zelfs heeft de eerste wedstrijd reeds plaats ge-
haX n.I. D. F. G—V. O. C. 2—6. De volgende
clubs hebben ingeschreven en zijn Ingedeeld in
drie afdeelingen
A A. F. C., V. V. A. en H. F. C.
B: D. P. G, a D. V. S., Sparta en V. O. C.
CFeijenoorX Neptunus en Xerxes.
De instelling von Zaterdag-competities, een
denkbeeld van den Bondsvoorzitter, blijkt een
succes. Niet minder dan 34 clubs hebben inge
schreven, waaronder verscheidene van Christe-
lijken huize. Op 3 na zijn het alle dribs buiten meteropraune van September.
den N. V. B. Op een edres een den Read gwld*. oajL
Een pensioenregeling voor het bezoldigde per-wedar-Ürvoectag dar kermis. U ma» 7,_u|}"T1:i
aoneel van den N. V. B. ia in voorbereiding.1-t
Het
sluiten.
-oornemen ie geen verzekering durtoor t. •tdera hoe* de
n. doch een eigen panMoenlonös te atlch- TolhSa bedankt als hd van den gemeentta
