ÖrsrzüStdj,< \L°c L l mL°& b"
- - - j- "f. sus.
BINNENLAND.
KOLONIËN.
SlilT'lL ">"d IrSÏt i
UIT DEN OMTREK.
[aar aanleiding van een politiek bezoek bij den
nieter-president Witos, alsmede besprekingen
Beothen, kat» Mj een kijkje nemen in ge-
me acten en kon hij een blik werpen op de
?imelijke bedoelingen van Korfanty en de War-
chausche regeering, wanndt slechts eigenbaat
onbarmhartigheid sprak.
^HW was vroeger er voor geweest, dat Opper-
ïilezië geheel bij Polen werd gevoegd, maar
hans verklaarde hij zelf een bedrogene te zijn,
vien de plicht gebood het Opper-Silezische volk
door de publicatie van voorvallen, die hij als
■edneteur met Korfanty had meegemaakt, tegen
le Poolsche leiders te waarschuwen.
Dantzfg, 80ct. (Orient). De OberkchVsl-
icher Kurier verneemt uit Genève, Hat de Vol
kenbond den Duitsrhen grootgrondbezitter in
Silezië, graaf Obersdorf, ontboden heeft, opdat
deze van advies diene ten aanzien van dp kwes
tie der verdeeling. Graaf Obersdorf heeft zich
in een hdtel te Genève als Pool laten ihachrtj-
een, welk feit door genoemd blad zeer wordt ge
laakt.
Jer 1 ijn, 8 Oct. (N. T. A. Drahdloos).
JUs Duitsche gedelegeerde naar de onderhan
delingen van den Volkenbond over de J\alands-
1 :nden is Helegatieraad Trautmann npar Ge-
Jève vertrokken.
B e r I S n, 8 O c t. (W. B.). Minister RstHena.
«ei Zaterdagmiddag tot journalisten overt de met
Loucheur gesloten overeenkomst van Wiesba
den Sedert jaren is voor de eerste manjl onder
handeld, met het resultaat dat een vrije, geen
gedicteerde overeenkomst tot stand is gekomen.
Misschien is er een symbolieke beteekenis aan
te hechten, dat de beide naties, die plkaar in
Jele op elkaar vbigende oorlogen bitter hebben
eestreden, voor de eerste maal zich vcreenigd
hebben voor een werk van vrede.
Om dit werk mogelijk te maken, brengt
Duitschland zware offersals men bedankt, du-
^geldelijke prestaties Du.lschland zwaai der druk
ken dan welke andere ook en dat met geldelijke
prestaties de vermindering van de merkwaarde
ën dus vermeerdering van de wanorde in de
Staatsfinanciën onafwendbaar is, komt men tot
et resultaat, dat een partieele „Vonleistung"
Voor 4 jaar in financieel opzicht het kleinste
•waad is.
Door de^ overeenkomst wordt verder voor
DuitschlaruTs productie een afzetgebied ontslo
ten. Deze overeenkomst komt ook andere na
ties ten goede, want de artikelen die voor Frank
rijk» herstel worden gebruikt, drukken de we
reldmarkt niet. Verder bestaat de mogelijkheid,
dat een soortgelijke overeenkomst gesloten
Wordt met andere geallieerde landen. Thans be
staat inderdaad de hoop, dat door de eerste
fundamenteele, op een vrijen en sakelijken
grondslag gebaseerde, overeenkomst een perio
de van Europeesche samenwerking en de we
deropleving van de economische solidariteit
®ver de geheele wereld wordt ingeleid.
Berlijn, 8 Oct. (N. T. A. Draadloos).
(De onderhandelingen tusschen den Rijkskanra-
jH®r en de vertegenwoordigers van de Duitsche
Industrie over de financieele regeling van de
Overeenkomst van Wiesbaden beginnen 13 de-
ser.
Berlijn, 8 Oct <N. T. A Draadloos). De
itaüaansche pers reageert op het sluiten van
ide overeenkomst tusschen Loucheur eo Rathe-
Itaa voorzichtig-sceptisch, terwijl men in offi
cieels kringen in Rome minder afwijzend er te
genover staat en er rekening mee houdt, dat de
Fransche handelwijze Italië het recht gekt over
eenkomstige verdragen met Duitschlnnd te slui
ten.
Berlijn, 8 Oct (N. T. A Draadloos).
X)e geallieerde commissie van deskundigen te
Koblentz heeft de Duhsche rijkscommissie voor
[het bezette gebied medegedeeld, dat de confe
rentie met Duitschlnnd over de instelling van
•en contróle-program voor ombepaalden tijd is
uitgesteld. De Duitsche delegatie wilde zich juist
naar Koblentz begeven om de tegen Maandag
vastgestelde conferentie bij te wonen. De nieuwe
Vertraging wordt in Duhschland te meer be
treurd, daar ook de opheffing van de econo
mische dwangmaatregelen veertien dagen later
geschiedde dan beloofd was.
Berlijn, 8 Oct (N. T. A. Draadloos). De
New-York World verneemt uit Washington, dat
ook, nadat het Duitsch-Amerikaansche vredes
verdrag dor den Amerikaanschen Senaat zal zijn
geratificeerd, de Amerikaansche troepen in Rijn
land niet zullen worden teruggetrolcen, maar al
leen in aantal verminderd.
B e r 1 ij n, 8 O c t (N. T. A Draadloos). In een
nieuwe nota maakt de rijksregeering een lijst
op van op het schadeloosstellingsconto gecre
diteerde uitgeleverde Duitsche schepen. Er blijkt
uit, dat 510 schepen (3 184749 ton metende)
na het sluiten van den wapenstilstand zijn afge
leverd en 287 schepen, 4 milTioen ton meten
de, in vijandelijke havens in beslag *jjn geno
men en door vijandelijke reederijen in de vaart
gebracht.
Berlijn, 8 Oct. (W. B.). Op om ter eere
«ren 't pacifistencangres te Essen op touw ge-
zetten verwelkomingsavond, aei Loebe, de voor-
Witter van den rijksdagWanneer de Duitsohera
(blijk geven van hun wil tot vrede, dan vervullen
Wij daarmee een vaderlandschen plicht ten aan
zien van 't ageeren der buitenlandschen imperi
alisten. Zij maken zoodoende een einde aan de
legende, als zou heel het Duitsche volk door de
revanche-idee zijn bezield.
Het sluiten vart de overeenkomst ven Wies-
heden beschouwde Loebe als een aanleiding
ivoor bizondere blijdschap voer de vredeevrien-
-den. Zeer voldaan, aldus Loebe, juich ik het toe,
'dat heden de economische noodzaak heeft ge
dwongen over te gaan tot wat de volkeren tij
dig en vrijwillig hebben verzuimd te doen, toen
de idealisten hun den weg daartoe hadden ge-
van Wtirtemberg naast zijn eerste gemalin,dreven en dat da middelen, waarvan zij hat ge
bruik aanbeveelt, de eenige zijn om credieten
te verschaffen voor het lenigen van den nood
in Rusland en om den terugkeer er van de voor
komen.
De itaüaansche delegatie stelde ar prijs op
voorb-houd te maken ten aanzien van de nood
zakelijkheid er erkenning door de sovjetHregee-
B er lijn, 8 Oct. (W. B.L De vertegenwoor-1 rin? de be*,<Msn(le schulden en van andera
diger hier ter stede van de Russische sovjet- verphchtmgery voortvloeiende uit vaststaande
republiek heeft de rijksregering naar aralei- ^'««woordelijkheden.
IU malnranM»
Prinses Marie, werd begraven.
Berlijn, 8 Oct. (N. T. A. Draadloos).
In Thüringen is een zuiver socialistische regee
ring gevormd. De communistische meerderheid
heeft een tegemoetkomende houding in uitzicty
gesteld.
ding van het ongeluk te Oppau zijn deelne-1«^erewtfa benoemd» een secretaris, be-
ming betuigd en een bedrag van 10.000 mark' T*1"?.** °Jverb'enpen van mededeehngen aan
overhandigd. I pene! geerden. Overeengekomen werd, dat de
;t met het overbrengen van mededeehngen aan
gedelgeerden. Overeengekomen werd, dat de
tl - conferentie later alleen weder snl bijeenkomen
Berlijn, 8 Oct (W.-B.). De door de politie «Is nieuwe beslissingen noodzakelijk zijn.
Berlijn, 8 Oct (N. T. A. Draadloos).
De Amerikaansche minister van handel Hoover
heeft aan een feestmaal van de Export Manu
facturers Association gewezen op de noodzake
lijkheid om den koers van de Duitsdhe mark te
verbeteren, daar anders geen etaUhteh ia welk
der Europeesche landen ook ansgeljjfc ie. Het
s i asgstsh kan, meende Mj, niet
•#rlf% 8 Oct (N. T. A Dros disss).
Morris, president van eew bank, heelt te Atlan
tic City verklaard, dat Amerika gemakkelijker
de si'lmliliia ktm schrappen van de Europeesche
Isndny die te samen circa 14 mlTTiard dollar
Iradragen, dan toe te zien hoe Europa bankroet
yng m Amerika'* buÉtenhmdeehe hands! ge-
3t*ttgert,80otober. (W. B.). Uit tud-
ordt gemald, dat gisteren zonder
t fdp M| kat gawenscht heeft, en
onder groote deelneming ven da bevolking het
Stoffelijk overschot van groothert»* enmte
zijn, is,
mogens gekrenkt. Deze indruk wordt nog be
vestigd dooT het feit, dat hij morfinist is. Hij
wordt voorloopig nog in hechtenis gehouden.
Berlijn, 8 Oct. (N. T. A. Draadloos). De
rijksdagafgevaardigde Dietz, die bij den moord
op Eraberger werd verwond, is nu weer heele-
mnal beter.
Be u th en8 Oct. (W.-B.). Donderdag
avond j.l. werd uit de kantoren van de Henitz-
mijn een bedrag van 114,000 mark geroofd. Deze
diefstal was mogelijk, doordat de betaalmeester
tengevolge van een hartkwaal voor de geopende
brandkast was ineengezakt.
Genève, 8 Oct. (B. T. A.) Het Internatio
naal Arbeidsbureau heeft tegen 19 Oct. het be
stuur bijeengeroepen voor een rittirtg, die oen
week zal duren en op 25 Oct. gevolgd zal wor
den door een algemeene vergadering, waaraan
ook Dnitschland zal deelnemen en die 5 4 6
weken zal duren. Het bestuur zal verschillende
hangende kwesties onderzoeken en afdoen,
Saint Nazaixe, 9 Oct. (B. T. A.). Briand
is vanmorgen te kwart over 10 van Nantes hier
aangekomen. Hij woonde een revue van in
maritieme dok geankerde schepen by, waarna hij
zich te half twaalf naar de zaal, waar een diner
werd gegeven, begaf.
Parijs, 9 Oct. (H, R.). Briand, vergezeld
door verschillende ministers, kwam des ochtends
te Saint Nazaire aan, waar hij zeer werd toege
juicht De stoet ging naar de haven, waar f
schouwing plaats had van oorlogsschepen. Dai
na begaf hij zich naar 't banket dat ter eere
van Briand werd aangeboden, wien bij ziju aan
komst langdurige ovaties werden gebracht. Ver
scheidene sprekers heetten Briand welkom.
P a r ij a, 8 O c t. (B. T. A.). De bouwvakar
beiders hebben besloten Maandag weer aan 't
werk te gaan.
Londen, BOct (N. T. A. Draadloos). De
koning en koningin hebben heden Manchester
bezocht voor de plechtige opening van de ko-i
ninklijke beurs; deze is de grootste plaats ter
wereld voor de bijeenkomst van handelslieden
voor rechtstreeksche transacties en zij mag wor
den beschouwd als het centrum van het groot
ste industrieel gebied in het Britsche rijk. Bin
nen een straal van vijftig mijlen wonen daar 9
millioen menschen. Reeds tweehonderd jaar ge-'
leden had Manchester een beurs, maar de ont
wikkeling van zijn groot-industrie maakte ver-
grooting of herbouw noodzakelijk. Elf duizend
namen boekt de lijst barer leden en zij vertegen
woordigd 2000 firma's.
Londen, 8 O c t (N. T. A. Draadloos). Alles
is gereed voor de conferentie over de lersche
kwestie op a.s. Dinsdag. De eerste-minister zal
waarschijnlijk de eerste zitting presideeren, die
gehouden zal -worden in zijn regeering^bureau,
Men roeent, dat de onderhandelingen vrij lang
zullen duren, daar de gedelegeerden van Sinn
Fein te Londen een huis hebben gehuurd, dat
zij zullen bewonen, zoolang de besprekingen
duren. Een zeer hoopgevenden factor ziet men
te Dublin in het algemeen verlangen naar vrede
in Zuid-Ierland. De Daily Telegraph meent, dat
de Sinn Feinleiders den invloed daarvan hebben
ondergaan en veel hangt er van af, in welke
mate de geest der extremisten insgelijks onder
den invloed komt van het algemeene verlangen
naar een regeling. De afgeloopen week hadden
bijna dagelijks besprekingen tusschen De Vale
ra, bet lersche ministerie, de Dail Eireann en de
gevolmachtigden plaats. Gedurende de conferen
tie zullen Londen en Dublin steeds in verbin
ding blijven.
Londen, 8 Oct (R.). De afgevaardigden
van Sinn Fein naar de conferentie met de re
geering zijn te Londen aangekomen. Zij werden
door een talrijke menigte geestdriftig begroet.
Boedapest 7 Oct. (B. T. A). De verte
genwoordigers van Groot-Brittannië, Frankrijk
en itaHë hebben den minister van buitenland-
sche zaken officieel medegedeeld, dat hun re-
geeringen het bemiddelingsvoorstel van Italië
in de kwestie van Burgenland hebben aanvaard
en zij hebben den Hongaarecben premier en den
Oostenrijkschen minister van buitenlandsche za
ken uitgrnoodigd zich naar Wrenen te begeven
om deel te nemen aan de besprekingen.
We enen, 8 O c t (B. T. A.). Oostenrijk nera
de uitnoodigmg van de Entente-gezanten aan
om deel te nemen aai» de conferentie inzake het
Burgenland.
Brussel, 8 Oct. (B. T. A.). De internatio
nale conferentie voor hulp aan Rtisland heeft
haar werkzaamheden geëindigd met de aanne
ming van vijf resoluties. In de eerste resolutie
wordt gezegd, dat de verwoestingen, 'door den
hongersnood onder de bevolking van Rusland
aangericht, van dien ernst zijn, dat de conferen
tie de noodzakelijkheid uitspreekt van onraid-
dellijken materieel»» en fmancieelen steun dora
de verschillende regeeringen, uitsluitend uit
menschlievcnde en liefdadige overwegingen, aan
de particuliere organisaties, maar dat een stren
ge contrèle op de naar Rusland gezonden goe
deren onmisbaar is.
D? tweede resolutie stipuleert, dat de regee
ringen en de particuliere organisaties vóór 1
Nov. den omvang van hun stem» moeten opge-
De derde resolutie bepaalt, dat een missie
naar Rusland lal worden gezonden om verslag
uit te brengen over den werkelijken toestand des
lands.
De vierde resolutie beveelt den Roode Knris-
vereenigingen de redding van een zoo groot mo
gelijk aantal Russische kinderen aan op de tegze,
die genoemde vereenigingen het beste zullen
achten.
De vijfde resolutie bepaalt, dat, alvorens cre
dieten te verleenen, de regeeringen van de sov-
jetregeering de erkenning zuilen eischen van ds
bestaande schulden en van andere verplichtin
gen, voortvloeiende uit vaststaande verantwoor
delijkheden en dat voldoende waarborgen zullen
worden gegeven voor elk in de toekomst te «te-
leenra cradUt De coerferantie stok er pr#i «P
te bevestigen, dat zij, tot deze conclusies ko
mends. door geeneriet politiek doel wordt ge*
trein, waarmee Trotzky reisde, in de lucht te
doen vliegen. De ontploffing had echter plaats
bij het passeeren van een goederentrein. Tal
rijke personen werden gewond, terwijl 40 wa
gons werden vernield. Er is een scherp onder
zoek ingesteld, maar omtrent het resultaat wordt
het grootste stilzwijgen bewaard.
Athene, 7 Oct. (B. T. A.). In Thracië is
een spoorwegstaking uitgebroken. Daar de trei
nen van Snlonüd en Adrianopel niet loopen, zal
de Kamer eerst over een dag of twaalf bijeen
komen.
P a r ij s, 8 OcL (B. T. A.) Het Helleensche
informatiebureau spreekt categorisch de be
richten tegen over onlusten op Kreta. Het be
treft hier alleen onbeteekenende incidenten tus
schen gendrames en deserteurs, die geenerlei
verder gevolg bedden.
Parfjs, 8 Oct. (B. T. A.). Het Grieksche
inlichtingenbureau kan verklaren, dat sedert het
begin van den terugtocht van het Grieksche
leger tot zijn standhouden op de stellingen, die
het thans ten W. van Eskisjehir en Afioen Kara
His sar bezet houdt, het Turksche leger geen
pogingen tot aanvallen heeft gedaan. Alleen do
laatste dagen zijn de Kemalisten weer begonnen
om het contact te hernemen met de Grieksche
troepen. Een aanval in de streek van Afioen
Kara Hissar werd gemakkelijk afgeslagen.
Konstantiaopel, 8 Oct (B. T. A) De
legerbericfcten der nationalisten van 3 en 4
Oct. zeggen, dat in den sector van Afioen Kara-
hissar, ondanks den voortdurenden regen, de
gerechten voortduren. Turksche detachementen
kwamen naar het Z. vooruit en dreven de Grie
ken terug. Tegenaanvallen op de Turksche
strijdkrachten, die druk uitoefenen op den ver
sterkten linkervleugel der Grieken ten N. van
Eskisjehir, werden afgeslagen. De opperbevel
hebber Moestaf a en generaal Rafet, het hoofd
der nationale werdecBging, zijn aan het front.
Co ns t anti no p e 1, 8 Oc t. (B. T. A.). De
buitengewone depreciatie der Turksche papieréfn
houdt de regeeringskrmgen levendig bezig. De
minister van financiën zegt m een communiqué,
dat bet volkomen onjuist is, dat, Anatolie over
gaat tot een nieuwe uitgifte van muntpapier ten»
ginde een daling der Turksche papieren uit te
lokken.
Konstaatinopel, 8 Oct (B. T. A.).
Ingevolge de overeenkomst, gesloten tusschen
Engeland en de regeering van Angora, zijn te
Ineboli 25 Engelsche gevangenen aangekomen,
die geinteraeerd waren in het binnenland van
Anatolie. Onder hen bevindt zich kolonel Raw-
Ünson, een bloedverwant van Lord Curzon. Zij
zullen te Inebok worden uitgewisseld tegen 51
Turken, die op Malta gevangen zaten.
M a drid7 Oct. (B. T. A.). De jongste be
richten uit MeHlla behelzen, dat de Rif-bewoners,
bun machteloosheid beseffende, het Goeroegoe-
gebergte bijna geheel hebben ontruimd en de
Kertrivier weer zijn overgegaan. De stam der
Sicaren en die der Boeigroers hebben het groot
ste deel van hun geweren ingeleverdzij maken
zich gereed om zich te onderwerpen. Naar aan
leiding van de herovering van den berg Goeroe
goe is Berenguer tot luit.-generaal benoemd.
VERSFftEIDE BERICHTE*.
Draadiooze telegrafie ten dienste van
den Volkenbond.
Naar wij vernemen heeft de Marconi-Maat-
schappij gedurende de Volkenbondsvergade»
ring te Genève opnieuw een tijdelijk radio-sta
tion in werking gesteld.
De Zwitsersche regeering heeft thans aan
genoemde maatschappij een concessie voor 25
jaar verleend voor oen definitief station in
Zwitserland voor buitenlandse!» verkeer.
Op 30 September bedroeg het aantal in
geschreven volledig werkloozen In het Veree-
nigd Koninkrijk 1405.700, tegenover 1444.359
in de daaraan voorafgaande Week.
De nalatenschap van Sir Ernest Caasel is
volgens de thans bekende gegevens, officieel
geschat op 6 millioen pand. De saccessiebelas-
40 pet bedraagt 3 millioen 400D00
pond.
OosUodl*.
Km MM. M(|a la kraad
Volgens een telegram uit Weltevreden
aan de TeL, staat de regeeringskoteranjfn Boe-
kitasem in brand. Naar aangenomen wordt is
de brand uh wraak door Chmeescha koelies
aangestoken.
Vermoedelijk is hier sprake, voegt het blad
hieraan toe van de Boekh Assam-mqnen, waar
onlangs, in verband met de werving van CW-
neesche koelies bloedige opatootjes hebben
plaats gevonden. Nadat deze onderdrukt zijn,1
keerde de rust schijnbaar weder. De wraak
waarvan hier sprake is, sou dos m verband
zijn.
&<et den Staatsspoortrein die Zaterdagmiddag
te 12.38 te 's-Gravenhage aankwam, arriveer*
de »rit Genève de minister van buitenlandsche
zaken jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek,
gereld van de Nederkmdsche
Volkenbondsvergadering.
Op het perron waren ter verwelkoming aan
wezig de ministers van Llsselsteijn en de Graaft
de burgemeester en de secretaris der gemeente
's-Gravenhage, eenige oud-wethouders en een
aantal gemeenteraadsleden van 's-Gravenhage,
namens wie generaal De Meester den terugge
komen minister begroette waarbij hij eraan
herinnerde hoe aangenaam verrast menwas ge
weest toen men vernam dat nsr. Van Karnebeek
gekozen was in het u&rgjtterrestoebe der
Volkenbondsvergadering.
Op deze toespraak dankte minister Van Kar
nebeek met een kort wederwoord.
Audiënties. De gewone audiëntie van
den minister var» Landbouw, Nijverheid en Han
del zal op Woensdag 12 October u. niet
plaats hebben.
Scheidsgericht Frankrij k-P e r n.
Het scheidsgerecht in de zaak tusschen Frank
rijk en Peru betreffende vorderingen van Fran
sdie srhnldeischers tegen laatstgenoemden
staat zal Dinsdag 11 October des namiddags
4 uur uitspraak doen.
Nederland en Lithauen. Bvenals
Letland en Estland is thans ook de republiek
Lithauen door de Nederlandsche regeering als
onafhankelijke staat erkend.
tie leger-dislocfitle.
Ter aanvulling van van departementswege
half toegegeven, half tegengesproken berichten
over de voornemens van het legerbestuur tot
een veranderde dislocatie van het leger endaar-
mee gepaard gaande inkrimping van het aan
tal garnizoenen, geeft de Tel. hieronder de
JProeve voor eene voorloopige Garnizoensin-
deeling", zooals die bij missive van den com
mandant van het Veldleger aan de andere
commandanten is toegezonden.
Amersfoort: 3 regimenten infanterie,
storraschool, 1 regiment veld-artillerie, trein-
afd., 2 escadrons cavalerie, depot huzaren te-
rij- en hoefsmidschool, 1 comp. wielrijders
Voorts een school voor verlofsofficieren.
Amsterdam: 1 escadron cavaleria, 1
comp. hospitaalsoldaten.
Arnhem: 2 regimenten inf., I regt veld»
art, schooibatterij en instructiebatterij.
Assen: 3 reg. inf, 1 comp. wielrijders.
Bergen op Zoom: 1 regt. inf, on art.
paardendepot.
Breda: 2 regimenten inf, storms chool, I
comp. wielrijders, school voor verlofsoffideren
(inf, bereden art. en cav.), t regt. veld-art, 2
escadrons cav. en T comp hosp. soldaten.
Doesburg: depot comp. potitietroepem.
Dordrecht: 2 comp. pontonniers.
E d e2 regimenten infanterie, 1 comp. wiel
rijders, 1 regt. veldart. met 1 treinafd.
Gorinchem: 2 comp. vestingart. ta 1
comp. torpedisten.
Gouda: 1 regt Inf.
s-Gravenhage: 2 regt fnt, 1 regt.veld
art. met 1 treinafd, I escadron cav, 1 comp.
hosp. soldaten en de normaal-schietschool.
Haarlem: schoolcomp. motorafd.
Harderwijk: 2 regt inf, I regt veldart
Heldert 3 comp. kustartillerie met oplei»
dingscomp.
's-Hert ogenbosch: I regt inf, I regt
veldartillerie.
Hoek van Holland: I comp. kustart
Lelden: I regt inf. en 1 regt veldart
Millifen: remonte-depot
Naarden: T regt. Infanterie.
Nijmegen: 1 regt. infanterie.
Oldebroek: artillerie-schietschool.
Soesfèrberg: Luchtvaartafdeeling (de
tachement te Schiphol).
Tilburg: 2 esc. cavalerie.
Utrecht: regiment zware art, 2 oömp.
vesting-art. met opleldingscomp, regiment ge-
nietrooepen, school verlofsoff. restingart,korpa
luchtafweer-art, 1 comp. hosp. soldaten, de mil.
gyntnastiqjrachool en intendancetroepen.
V e n 1 o2 regimenten infanterie.
Vliasingen: 1 comp. kustartilleri*.
Limn id en: Idem.
Zwolle: artillerie-school comp.
Griffiersbenoeming Zul d-H o 1»
land. De Provinciale Staten van Zuid-Hol
land zijn tegen Donderdag 20 October aj. in
buitengewone vergadering bijeengeroepen ter
verkiezing van een nieuwen griffier In de plaats
van mr. S. J. R. de Monchy, die zooals men
weet is benoemd tot burgemeester van Arn
hem, in welk ambt de heer De Monchy 24 dezer
tal worden geïnstalleerd.
De nieuwe burgemeester van
Arnhem mr. S. J. R. de Monchy, zal 24 de
zer worden geïnstalleerd.
Secretaris van Rijnland Tot se
cretaris van het hoogheemraadschap Rijnland
is benoemd mr. J. Slagter, hoofdcommies ter
provinciale griffie van OrerijseL
Bij Kon. besluit is:
Toon Dupsds, beeldhouwer te
bevorderd tot officier in de Oranje Naaeeuarde;
i. L. Benut rijksarchivaris in Fries
land op zijn verzoek eervol ontslag verleend
onder dankbetuiging voor de langdurige dien
sten door hem als rijksarchivaris bewezen;
benoemd als zoodanig dr. H. A. Poelman,
thans hoofdcommies met den rang v-m char
termeester au» bat R|keentdif te Friesland;
opnieuw voor den tijd vrn I jaar hranarad tot
haikund* ingwniaur bij c arhekisinspartie A.
te 's Graveyhage; «fT
aan bat departement van 1
tot referendaris J. C E. baron vu»
that tijdaUjjk te dfa» OM teeifaaam.
Men
Jonger e Vr ijheidsbond.
meldt ons uit den Haag t
Naar wordt medegedeeld, wordt dezer da
gen overgegaan tot de oprichting van een groep
van jongere Vrijheidsborvders, waarvan het
initiatief ia uitgegaan van wethouder Drooglee-
ver Fortuyn en den heer W. J. Bastiaan.
Reeds is sen groote belangstelling van va-,
lerle! zijden, »et aune ah sportkringen, geble
ken e« het Igt te ds bedoeling, binnenkort den
deze groep te houden,
De emlh»lll»g ras
Tam 4«i kaalst stsdheuder.
De festiviteiten in de stad Breda.
Om half 13 Zaterdagmorgen bood de organist
vsa da Ned. Herv. kerk in de Groote Kerk, de
hear Govert Dorreboom, een orgelconcert aan,
welk concert werd bijgewoond door dra vertw
genwoovdiger ven iLM.de Koningin, dra edjw»
damt Van HoogsSraSeu, graaf wra Liraburg Sti»
als i m tegunnsaidlgur ran H. 1L de Ko
ningin-Moeder, benevens da mfmstem Buys de
Van Dijk,
raden Van Leeuwen ra Gooi, generaal Graswfo-
kei, generaal Fnfaira, dra voorzitter van ds Ban»
sta Kamer dar Steton-Graetwel, dra
dar Kon, - - - -
ter c* w* wra Baatte^ da Md» randW^j
vm half een drkelden Koran 9s stad sw v
tal vliegmachines.
Tegen half drie. verzamelde een u MJ^
schare ran graoocfljgden akd» op de tribunes t
weerouden van hst standbeeld. Onder hei
warden opgemerkt de Mkisters van Oorlog, On*
dervrijs. Waterstaat en Jrathle, de Commissaris
der Koningin te Noord-Brabant, generaal Snijl
ders, de voortetter en secretarissen der vereeni*
gingen Onra Vloot, Vofcraeerbaarheid en Ong
Leger, ds tespectear van bet militair onderwijg
en alle Bredasche en milhaire autoriteiten. Hef
cadet te nkorps was tegenover het standbeeld opt
gesteld, terwijl eenige mütaire vereeaigireert
met haar vaandels ook fct de nabijheid ven hg
standbeeld hadden plaats genomen.
De samenstelling van htf
uitvoerend i
Alvorens hieronder het verslag te doen volgetf
van de onthulling van het standbeeld van Ko»
tting Stadhouder Willem Hl, worde de samen*
stelling gemeld van het hoofdoomité voor ds
printing ervan. Dit be:'.and uk de volgende
heere vï W. Cool, luitenant-generaal b. d, Hd
van den Raad van State, voorsitter; mr. dr. W. F.
Leeuwen, vke-president van den Raad van
State, onder-voorzitter; S. P. van Eeghen, oud-
voorzitter van de Kamer van Koophandel ei»
ui.rieken te Am-sterdam; mr. E. A. J. baroif
van Voorst tot Voorst, commissaris der Ko-
arug-a te de provincie -1 oord-Brabant; J. J. Qf,
iaron van Voorst tot Voorst, lult.-gen. n. a., ad
judant in b. d. van I-. M. de Koningin, voorzittel!
T rstc Kamer der Staten-Generaal; A. R. Oi*
horst, 1 uitenant-generaa 1 b. d., oud-commant der
stelling ven Amstendam; prof. A. A der Kinde
ren, hoogleeraar-directeur Rijks Academie voor
Beeldende Kunsten te Amsterdam; W. E. van
Dam van koelt, luit.-kol. van den generaled
staf, directeur det Hoogere Krijgsschool, terwijl
door den dood aan het comité ontvielen» da
eerste voorzitter de generaal Arthur Kool, da
onder-voorzitter de vice-president van den Raad
van State jhr. Röell en de secretaris de gene
raal van Dam van Isselt, alsmede de ledenda
oud-gouverneur-generaal jhr. v. d. Wyck, d«
generaal baron Schimmelpenninck v. d. Oy«\
voorzitter van de Eerste Kamer, de oud-ministai
van buatenl. zaken jhr. Godin de Beaufort, roe.
Van Tienhoven, oud-directeur Nederlandscb(
Bank en staatsraad mr. Borret
De onthullingspiechtighaid.
Rede van generaal W. CooL
Bij de onthullingspkchtigheid werd in d»
eerste plaats het woord gevoerd door generaai
Cool, als voorzitter van het Hoofdcomité, die ii
zijn rede een woord van welkom toeriep aan <h
vertegenwoordigers van H. M. de Koningin es
H. M. de Koningin-Moeder, en aan de vele om
dere civiele en militaire autoriteiten, de cade*
ten der K. M. A, de leerlingen der school voor
veriofsoffioeren enz^ hier aanwezig. Hij schet
ste de lange geschiedenis, die aan de tot stand»
koming van het beeld is voorafgegaan, vo<*
een groot gedeelte eene vol moeilijkhedra
teleurstellingen.
h» 1902 hadden de eerste besprekingen plaats
tusschen den generaal van Dam van Isselt, oudt
gouverneur der K. M. Academie en Burgemees
ter an Wethouders van Breda.
In 1903 werd een commissie samengesteld
aarop in Juli van det jaar een Nationaal Co
mité en kort daarna een groote commissie vote
het geheele land werden gevormd.
Onder leiding van deze commissie ra Bef
door haar benoemde Provinciale en Plaatselijke
comités hod m 1904 een inzameling plaats in
Nederland, in de koloniën en ook in het buite»
lend, in en binten Europa.
De opbrengst djer inzameling bedroeg aan
vankelijk slechts 30V, duizend gulden.
Een troost is, zij het dan ook een schrale
dait een dergelijk resultaat bij meer inznmeUngeS
oor monumenten voorkomt.
Gelukkig kwam de toenmalige kapitein cu
Witt Huberts krachtig te hulp door jipvoerin.
gen van Schimmel's ^Cind van Staat" Ct e®**
in Haarlem, 5 Nov. 1904) roet een opbrengst,
van 11700, terwijl aan rente door den Iang-ti
duur der voorbereiding (die daarvoor dan tool
nog eenig nut had I) circa f 15000 werd gte,
kweekt, te ramen aldus rond 47000 uitma
kende. Ook in andere oprichten ging het mte
de oprichting niet over een effen weg.
De spreker herinnerde hierbfj aan het geec»!
me- het provinciale comité Zuid-Holland, aal
's Gravenhage als plaats van oprichting wenste»
te. Vervolgens herinnerde hij aan het afstertew
van den beeldhouwer Charles van Wijk, wtTOf
ontwerp «-oor de coron'isie van deskundige»
wa» waardig gekeurd als het meest ïn aaWMBJ
king komende voor uitvoering, doch wiens tM*
is overgenomen door Toon Dupuis, die teJW
jaar met zijn arbeid gereed kwam. Na ten slolte
te hebben gewaagd van de stagnatie doof OA
oorlogsjaren ontstaan, verzocht generaal Cow
het medelid van het Hoofdcomité, dra lunmraf
kolonel van den generalen staf, W. E. van L*<w
ven isselt, de zoon van den ge estelm enomp
werper, in het kort d- beteekenis ran de gmow
figuur van dra Oranjetelg te verklaren.
De rede van hrit-koL va*
Dam van Isselt.
Omtrent de rede die luitenant-kolonel W. ft
van Dam van Isselt hield na de rede vangen»,
raai Cool, meldt men ons nog het volgende: J
Hij herinnerde aan het historische woord vart
in lid der Statra-Generaal in die dagen, <n«
van Willem ffl voorspelde: „Holland denkt vra
den Prins een Kind ran Staat te maken, dorai
ik voorzie, dat Holland zal worden de Staat vaf
het Kind". Spreker trad dan fa» een uitvoert
historische beschouwing van de deden ran
Koning-Stadhouder. Geweldig is de strijd
weest, welke de Prins te voeren Had, onafgeDrC
ken en schier onoverkomelijk zijn de moeifajg
heden geweest, welke hij te overwinnen nra
zijn strijd met dra machtigatra koning ranj
r, die door zijn huwelijk SMt era doc^
tui den Spaanschen koning, voortdurend i
spraken galden deed op de Spanned* NsdaJ
landen, en ziab daarvan meermalen met Bst
geweld deden toeeigende.
Vervolgras legde spreker er den nate» 0^
hoe de Stadhouder een meekwaeztegW
kenbvorfe ©erepJaat» fanazn onder de r~
mannen, dte era alen oraehasraiterad
geoefend bebbra op dra pang der
safe. De Mslorte haalt onweerlegbaar
dat sp staatkundig gab*
ran dira Oranjevorst meer lever
ast, derhalve ran hoogar orde gablehra
wat eartijds door ara d» Oroote i
Karei V, later Bear as» Ihp
rtekH
.Maar aog hsrasr
jrelmineerden het staatkimdig genie ra dra hel
denmoed der Oranje's. Weinig vorsten hebben
JBaarom fa» een mate als hij, aanspraak op de
jbooge waardeering, de diene vereenng en de be
wondering van het nagedacht.
Dan wijst spreker op de geschiedenis van Bre
da in verband met den Koning Stadhouder. Bij
Breda hield hij, voor zijn laatsten gang naar
Engeland om daar te sterven, zijn laatste revue
©ver zijn troepen in het kamp bij Oosterhout.
den aanvang niet getuigen, dat de aanschouwing De mei knr It a ta A n ,l
v.n .ft* M w Mri-n.1. geMldril, wekt?) V,r«niïin, v.„ Wt.rd^ack.
legeBjk was deze pnns van Oranje een vroom i Melkinrichtingei», deelt made dat zit vedwon-
hr°irh,?rjti|ï, i'. .tTMtprij. vm de melk me» 1 cent
formeerd mensch, d>e Bek z.jner bekjdeme met,e .erhooffen, omdet de melkveehouder, wel-
rader Irigland, dw altijd onaangediend bij hem te geven.
mocht binnenkomen, hem op de knieën. Zoo
mooi schrijft zijn edele, brave vrouw fa» haar j
Idagboek: „Al zijn brieven betoonen volle onder 1
i inkoopprijs de melk af
tram en een goederenauto. De auto uft de rich
ting Hillegom stopte, de motorrijder scheen
echter het gevaarlijke van de hltuatie niet t»
rechts de auto passeeren, merk
te te laat dat h(J in de knel geraakte en ora i
zich te redden reed hij met volle vaart over de
8reda bekleedde ook steeds een zeer bijzondere J werping «an den wil des Heeren. En «Is Ml
zi'ints in ons land en onze aesrhiedpniV «t.ol,- n1
pliats in ons land en onze geschiedenis.
Spreker besloot zijne rede ongeveer als volgt:
Wanneer nu zoo aanstonds door den tijdelijk en
voorzitter van den Ministerraad ons het stand
beeld van Willem III (schepping van beeldhou
wer Dupuis) getoond zal worden, laat ons dan
één zijn in deze vurige bede tot den Allerhoog
ste, dat het tot lengte van dagen fa» deze histo-
,ri°che grensplaats van ons Zuider frontier moge
bl'jven staan op Nederlandschen bodem als een
Iwachter op die grens, welker veiligheid te ver
dedigen en te verzekeren 's Prinsen levenstaak
vormde en tevens als een zinnebeeld voor den
band dien Nederland aan zijn Vorstenhuis van
Oranje verbindt, één ook in de bede dat bet
standbeeld tevens ook moge beantwoorden aan
de overige verwachtingen van hen, die tot de
oprichting het initiatief namen en aan de tot
standkoming bijdroegen, in ons volk levendig te
houden het besef, wat deze grootste staatsman
en krijgsman voor ons geweest is; bovenal in
ons volk en niet het miast in onze aanstaande
officieren, die eigenschappen levendig te hou
den en op te wekken, waaraan wij voor een
'groot deel onze vrijheid en onze onafhankelijk
heid verschuldigd zijn en welke wij in dezen
grooten Oranjevorst in zoo bijzondere mate ver
tegenwoordigd vinden.
Rede Ruys de Beerenbrouck.
Vervolgens nam de president van den minis
terraad het woord. Deze zeide, dat de regeering
aan de plechtigheid gaarne deelneemt, hetgeen
bliikt uit de vele vertegenwoordigers der regee-
ring en ook uit de rede, die de minister van
Onderwijs, K. en W. dadelijk houden zou.
Arbeid van vele jaren, overwinning van me
nige teleurstelling werd vereischt, vooraleer
voor onze oogen zou prijken het beeld, dat zoo
even staat onthuld te worden. Spr. dankte al
len die aan de totstandkoming van het monu
ment deelnamen.
Daarna trok de minister forsch aan het koord
en klokslag 3J< uur viel het omliutseL Kanon
schoten knalden. Het mannenkoor van Breda
zong „Hollands Glorie".
Daarna legde de vertegenwoordiger van H. M.
1de Koningin in opdracht van H. M. een krans
neer voor het monument. Ook de cadetten en
het Alg. Ned. Verbond in den persoon van bet
Kamerlid de Kanter legden een krans neer.
Daarna was het woord aan minister De Visser,
Rede minister De Visser.
Minister De Visser sprak de volgende rede
dt
Het eerste en allerbeheerschende gevoel dat
'de gedachte aan Stadhouder Willem Hl bij mij
opwekt, is dat van nationale geestdrift. Elk land
zou reeds trotsch geweest zijn op het bezit van
zulk een genie als staatsman en veldheer. Ons
yolk kan het dubbel zijn, nu wij in hem een telg
dt het met de natie saamgevlochten stamhuis
,van Oranje begroeten. Maar elke generatie van
welke eeuw ook zal, voor zooveel Hollandsch
bloed door hare aderen vloeit, met bewondering
en eerbiedige liefde staren op het beeld van
den man, die het Nederlandsche volk uit de
klauwen van den dood gered en zijn zelfstan
dig bestaan in de rij der natiën verzekerd heeft.
Schier alles is in Willem III bewonderenswaar
dig.
Zwak van lichaam, verslapt echter* zijn onge
ëvenaarde veerkracht nooit. Vernederd in' zijn
jeugd, vergeldt hij nimmer kwaad met kwaad.
Inwendig vol hartstocht, heeft hij immer zich
zelf in toom. Schijnbaar hard, is hij in wezen
zacht en teer. Als een wonder staat drar opeens
als Nederland verloren schijnt, deze twee en
twintig-jarige jongeman, als één der grootste
veldheeren dier eeuw op de bres tot zijn ver
dediging. In een oogenblik herstelt het kind van
staat wat 's lands vaderen hebben be>
dorven. Hij doet een electrische schok door
de natie gaan, zoodat alom de moed herleeft.
Zonder één legeroverste van naam naast of on
der zich, organiseert hij in een minimum van
tijd het leger, bezielt het en trekt onversaagd
over de frontieren, na Holland met era on
neembare linie van inundatie te hebben om
gord. Lodewijk XIV begrijpt niets van dien, door
hem een „Hollandschen kaasboer" gescholden
man. Condé zwaait hem den lof toe bedacht-
zaem te zijn als een oude generaal en moedig
als een jong soldaat. Hoe kon het anders, waar
hij jaren lang weerstand biedt aan legers, die
overal overwinnaars waren? En dat doet een
jongeman, wiens jeugd was verwaarloosd
*elf nog zoo jong I Zoo iets bestaat alleen het
genie en dit genie stelt zich, Gode zij dank I
geheel in den dienst van het vaderland.
Reeds daarvoor kunnen wij dezen prins nooit
genoeg dankbaar zijn. Maar even geniaal als
veldheer was Willem als staatsman. Ja, als zoo
danig was niemand zijner tijdgenooten hem ge
lijk. Hij proefde als het ware de geheime roer
selen zijner tegenstanders. Niets bleef voor hem
verborgen. Maar zelf bezondigde hij zich mrn-
mer aan diplomatieke kunstgrepen. Zijne daden
iWaren als zijne woorden. Vast ïrnn karakter
kenmerkte zijne staatkunde zich door onkreuk
bare trouw. Hij achtte het zijn eer te na, verplich
tingen te schenden, die hij eras op zich had
genomen. Nooit gaf hij gehoor aan de lokstem
(Van het eigenbelang, zelf verlangde hij de zelf
standigheid der staten; hij begeerde over hen
geen suprematie. Liever wenschte hij geheel
zijn positie te verliezen dan die te behouden
door één slechte daad. Zelden is er een staats
man geweest van zulk een hoogen zielenadel
als Willem Dl. Aan dezen man was letterljjk
alles groot.
„Groot als hij zelf was, waren ook zijn idea
len. Grootsch, ja verheven wam zijn levensdoel.
Hij had era afkeer van den koopmansgeest, die,
ter wille van Holland, geheel de republiek des
noods wilde opofferen en alleen den handel tot
richtsnoer nam voor rijn politiek. Zijne staat
kunde stond op een veel hooger plan. Hij streed
.voor de onafhankelijkheid ven geheel de Repu
bliek; hij kampte voor de vrijheid fa» Kerk en
Staat in geheel Europa. Het was rijn eer en
rijne heilige passie het werk te bevestigen, dat
rijn groote voorzaat Willem de Zwijger had ver
richt Heldhaftig en fier hief hf
alleen den standaard dte stai
godsdienstige vrijheid tegra de simulate mtH
•archie van dra Fruaarhra koning op. En *ga
tijk was zijn geheel»
protest tegen dien klei
geest, dia h(j brood
Drjjd voor hooger baktegSte kf te
raze bescheiden krachten óf te nadaeHg voor
«tea-«««teste i^JlLpocèl ik te
straks uitvaart naar Engeland, staan op zijn
schip de woorden, waarin als het ware geheel
zijn levensideaal is samengevat: „Voor Gods
Woord en de vrijheden des lands!" Voorzeker w[|¥)
ook dezen man kleefden menschelijke zwakhe-j
den aan, doch ook uit dfe hoogste zielsworste-
lingra kwam hij immer te voorschijn als een
held des geloofs, als een nederig kind van God.
Ook van die rijde beschouwd, is hij groot En
God heeft het werk van dit geheiligd genie rijk
gezegend. In plaats van onze republiek ten
onder te brengen, moest Frankrijk zich zelf
verdedigen tegen een coalitie, waarvan de prins
de ziel was.
Heeft dra Haag reeds met 1 October den
I stadsprijs verhoogd, Amsterdam had gemeend,
daartoe nog niet te mogen overgaan, omdat
men nog altijd meende, dat de melkveehouders
den hoogeren inkoopprijs niet zouden
handhaven. Nu zij dit wel doen, blijft er niets
anders over, dan den hoogeren inkoopprijs te
aanvaarden, waardoor automatisch de straat-
stijgt.
Met den droom eener wereldmonarchie ten
koste der vrijheid was het straks voor goed uit.
De staatkunde van den prins had gezegevierd, j men*
Het grootsche doel, waaraan hij zijn leven had1
gewijd, is bereikt. Vanuit Holland werd onderWee
leiding van Oranji
Motorbussen te Hilversum.!
Daar de prijs van benzine in den laatsten tijd
belangrijk gedaald is, overwegen B. en W. van
Hilversum of de instelling van era motor-omni-
busdirast voor het plaatselijk verkeer mogelijk
zal zijn.
In verband hiermede zullen enkele proefrit
ten worden gehouden op Woensdag a.s. met
Ds lieer Astro» bewaard» ook Ora<4
rigra druk op sa hartslag te karnton aftoafei
hetgeen door de doktoren Cleffndert m I
man met instrumenten werd gecontesteerd
als juist werd erksnd.
Na de pauze kreeg men verscheidens proevtef
tramrails in een heg. De machine paseeerde, van de suggestieve kracht ran den heer Astrqfl
hem, doch de wagen, die iets breeder was, j te aanschouwen, ook van massa suggestie.
gr«ep motor «b b»ri|d«. int het "««liottlfr »m| Beni?. Keeren uit h.t publiek rookten
vol, dot doolla.t,te, den h«r H M. D Anpe-1 d, kmlltrft erkeno.
mond uit Den Hoos do belde beonon werden ,otd„, b.m het tegendeel werd WW.
afffereden en bil een reor ernatijre buikwonde r„r(i> met eon tnf, me„
bokwem. Per «.ito b de oneflukklp, op iMtrt,,r,tten wrBworpen. Bon dor hoeren mo.
von dr. V«n Aobt nner bet Riulhub te Hoor-1 „ij, wnt,r de 'oneenffeneme etnenk
lem vervoerd, alwaar hij kort na aankomst I spoelen. 1
De tafeldans, welke gedemonstreerd werd, gas
lukte ten deele.
School- en Kerknieuws.
Georganiseerd «verleg personeel
I'nlverniteften enz.
I Door auto-suggestie wist de heer Astron zij*
zenuwen gevoelloos te maken en in dien toe^i
stand liet hij zich een speld in den arm prikknte
zonder dat hij er iets van voelde ra zonder dam
I Namens de ministers van Onderwijs, Kun- bloed te voorschijn kwam. Ten slotte bracht dm
os met!**'" en ^Genschappen en van Landbouw, Nij- h®er Astron zich zelf in magnetisch-cataliptkï
en motor-omnibus, roonls voor «u d°enst"m l,verheid e" H*"do1- h<*ft d' V00™"" 7 Octo- »rb«n toestand, wnnrdoor ecntse heeren In d*
len iber j.l. geïnstalleerd de commissie voor geor- i gelegenheid waren het lichaam van den heer Asg'
(Hilversum in gebruik zal kunnen worden geno- 1 Der*einstalleem commissie voor geor-
I ganiseerd overleg in aangelegenheden, in het
bijzonder van belang voor den rechtstoestand
x v van het niet-doceerend personeel in 's Rijks
petroleum. Te Vnlkonswaard n... fl J,
I dienst bij de Rijksuniversiteiten, de Technische
ons werelddeel voor del (N.-B.) wordt door tal van inwoners weer van ST" WJ V,
tweede maal uit de doodende omarming van het' petroleum als verlichting gebruik gemaakt, daar °°ffpsr uw oogeschoo ra de
absolutisme Rered. bet clectrbch licht hen voor 65 ct. per K.W. le 1 Ye!*"'f^!"'"d'.gt werkanm. Ne
duur uitkomt.
Neen, Willem III en de zijnen hebben zich
niet onttrokken aan den duren plicht der lands
verdediging door een slappe moedeloosheid,
omdat hun legertje toch niets vermocht tegen de
machtigste legers van dien tijd! Integendeel,
door een echten national en geest bezield, zorg
den zij voor een behoorlijk leger en een toege
ruste vloot, om straks, in vertrouwen op God,
onverschrokken den vijand in het aangezicht te
zien. En hunne historie heeft bewezen, wat een
klein volk onder leiding van een Willem III, en
gedragen door het heiligst élan, tegen een
overmachtigen vijand vermag.
Welnu, Iaat ons het pand bewaren, dat ons
door die helden is toevertrouwd.
Ontwake opnieuw krachtig onze nationale zin
en zegeviere het gevoel van saamhoorigheid
over alle verdeeldheid en partijschap.
Tintele ons hart van eerbiedige liefde en
heilige geestdrift voor Oranje, voor Koningin
Wilhelmina en haar huis. En rake ooit iemand,
wat God verhoede, aan Neerlands dierbren
grond, dan worde door geheel ons volk, evenals
door Willem Iff, dat klassieke woord omgezet in
de schoonste nationale daad: „Ik zal handha-
ven", „Je maintiendrai'T"
Na zijn rede reikte 'de minister aan Toon
Dupuis, ontwrper van het beeld, het officiers
kruis in de orde van Oranje-Nassau over.
Vervolgens droeg generaal Cool het monu
ment over aan de stad Breda.
Rede burgemeester van Breda.
De burgemeester van Breda sprak daarop
woorden van dank tot allen, die tot de oprich
ting van het standbeeld meewerkten.
Breda aanvaardt dit machtige ruiterstand
beeld met groote blijdschap. Het raakt onzen
geest, zeide Spr., waar zijn tegenwoordigheid
fa» ons midden in de herinnering terugroept den
regeerder, die eens ons land maakte tot een
Buropeesch middelpunt, van waar effectvol
kracht uitging, een regeerder, die met welsla
gen den vijand terugwees, en die naar de^ bes
te historieschrijvers tot de grootste staatslieden
in zijn tijd in Europa behoorde. Het raakt ook
ons hart, waar het voor de zooveelste maal
bezegelt den hechten band, die het Huis waaruit
deze regeerder, waaruit onze geëerbiedigde Ko
ningin stamt met ons verbindt.
Het gemeentebestuur meende zijn dank niet
bij den dank van dezen dag te mogen laten.
Kunstvol door het hoofdcomité begiftigd, meen
de het dien dank te mogen bevestigen in een
penning, zooals Breda vóór meer dan twee en
een halve eeuw deed, toen het in 1667, den tijd
van het Kind van Staat, de erkentelijkheid voor
den vrede van Breda in het metaal vastlegde.
De heer Dupuis modelleerde de penning.
Vervolgens bood Spr. een penning in goud
aan den minister-president aan, met de eerbie
dige uitnoodiging Hare Majesteit te verzoeken
deze wel van de gemeente te willen aanvaarden,
en een aan luitenant-generaal Cool, voorzitter
van het hoofdcomité.
Daarna dankte de voorzitter van het plaat
selijk comité, mr. Bloemaerts, autoriteiten, spre
kers en aanwezigen.
Op hetzelfde moment vlogen 7 vliegmachines
over het terrein, die parachutes met bloemen
uitwierpen.
De autoriteiten begaven zich vervolgens naar
de Markt, namen plaats op het bordes van het
stadhuis, terwijl een koor van 2000 kinderen
vaderlandsche liederen aanhief.
Daarna defileerden de kinderen met vlaggetjes
voor de autoriteiten. Het wos een prachtig mo
ment. Avondconcerten, bals en muzikale wande
lingen besloten het feest
Intern. Tentoonstelling *R
hygiënisch gebied.
Zaterdagmiddag is in het Paleis voor Volksvlijt
te Amsterdam de Internationale Hygiëne-ten-
tooretelling geopend door den minister van Ar
beid mr. P. J. M. Aalberse. De tentoonstelling
omvat de navolgende rubrieken: T. Voeding. 2.
Kleeding. 3. Woninginrichting. 4. Lichaamsrein-
heid. 5. Arbeidshygiëne. 6. Sport. 7. Tand- en
Mondverzorging. 8. Zuigelingen- en kinderver
zorging. 9. Ziekenverpleging. 10. Levensmidde-
lenvervalsching. 11. Bestrijding van kwakzalve*
rij. 12. Bestrijding van drankmisbruik. 13. Tu
berculosebestrijding. 14. Malariabestrijding. 15.
Typhtisbestrijding. 16. Bestrijding ï«n ge*
■lachtsziekten.
Feitelijk bestaat de tentoonstelling uit twee
gedeelten, nJ een wetenschappelijke ep een
commercieele afdeeling.
Collectieve inzendingen zijn er van de mi
nisteries van arbeid en van onderwijs, vftn de
gemeente Amsterdam en van het Nederlandsche
Roode Kruis. Het Koloniaal Instituut heeft er
eene inzending op het gebied van „Tropenhy
giëne", terwijl prof. dr. G. ven Rijnberk Jieeft
gezorgd voor eene „Historische afdeeling."
Da Geldersche toren. -*■ Uit
Dieren wordt gemeldt, dat de „Geldersche To
ren" door onderhandschen aankoop eigendom is
geworden van den hoer mr. J. G. Wurfbain van
Heaven, die reads vele perceelra om ra nabij
toren in zijn bezit had, waardoor na bij
kasteel ruim 60 RA.
De liftvenninklng te Ameterdass
opgeheven.
de installatie gaf de voorzitter een overzicht van
hetgeen tot nu toe voor dit personeel gedaan
is en zette uiteen, welke z.i. de grondgedachten
bij de regeling van 't georganiseerd overleg
moesten zijn. De vergadering besloot bij ieder
Naar aanleiding van het ultimatum der 1 voorkomend geval te beoordeelen of de belan-
Scheepvaartvereeniging is in een Zaterdag- I £en van een bepaalde groep binnen de bemoei-
avond gehouden vergadering door het bestuur j "HT van de commissie valt, uitsluiting van som
van „Recht en Plicht" besloten de staking op mi?e groepen, zoon Is conservatoren ra assi-
te heffen. I stenten ligt niet in de bedoeling.
Op een vraag, door de pers gesteld, op wel-l Vervolgens heeft de commisie na ëen over»
ke motieven dit besluit berustte, antwoordde richt van de te verrichten werkzaamheden, de
de „Recht en Plicht"-voorritter Posthuma, dat
daarvoor geen motieven noodig waren, daar
het gold eene gewone proteststaking, die men
elk oogenblik zonder meer kan opheffen.
Mochten de werkgevers echter blijk geven, de
derde door hun gestelde voorwaarde, betrek
king hebbende op het ontslaan van hen, die
zich aan molest hebben schuldig gemaakt, wil
len misbruiken, om zich te ontdoen van door
hen niet gewenschte elementen, dan zal opnieuw
het werk neergelegd worden.
Men meldt ons van de zijde der Scheep
vaart-Vereenigingen Noord en Zuid, dat ten
opzichte van alle categorieën mindere schepe
lingen aan boord van Nederlandsche zeesche
pen besloten is de toekenning der maande-
lijksche gratificaties te rekenen met ingang van
4 "October 1921, te doen vervallen, onder hand
having der thans geldende standaard-gages.
Uit de glasfndustrie. De directie
van de N. V. Van Deventer's Glasfabrieken te
Delft heeft besloten voorloopig nog een band
oven te laten branden. Daar zullen nog 70 ar
beiders werk vinden. Het totale aantal der ont
slagenen daalt daardoor tot 130.
Slapte. Te Winschoten zijn aan de
Noord-Nederlandschö Machinefabriek 50 werk
lieden wegens slflpte ontslagen.
De moord te Buinerreen. Uit
Stadskanaal wordt de aanhouding gemeld van
twee personen S. en L„ in verband met de in- lege van notabelen tegen verscheidene lidmaten
braak bij den 85-jarigen Trip te Buinerveen. die hun hoofdelijken omslag over 1920 hebben
Men herinnert zich, dat een van de inbrekers geweigerd te betalen, een gerechtelijke vervol-
Trip heeft doodgeschoten en de misdadigers g«"g te doen instellen. De varvolgingskostcn A
er vervolgens met een bedrag van 200 van- f 4.80 komen voor rekening van den vervolgde,
door zijn gegaan. Een van de aangehoudenen Degenen, die hun belasting over 1921 nog
had daags te voren aan T. 200 huur be- niet hebben voldaan, worden dringend verzocht
taald. Op beider kleeren is verf aangetroffen dit alsnog te doen, daar tot vervolging ook over
die afkomstig zou zijn uit een verfpot, welke '921 zal worden overgegaan.
gedurende de aanwezigheid der inbrekers ten
tron in horizontalen toestand op den bovenkanf
van twee stoelen te plaatsen, zonder dat het»
lichaam doorzakte. Door verschillende speldedj
prikken werd geconstateerd, dat de heer Astro*'
totaal gevoelloos was.
Na afloop der séance deelde de heer Astrote
mede, dat het zijn voornemen was de volgend*
keer nog sterkere proeven omtrent het grensgo*
bied van het bovennatuurlijke te demonstreert!»*
Da Jeu g d-b i o s c o o p.
Het is een goede gedachte geweest van uuJly
die het initiatief hebben genomen tot het gevate
van bioscoopvoorstellingen, speciaal voor d»
Jeugd. Dat dergelijke voorstellingen worden ge*
waardeerd, bewees wel de volle zaal van dtf
Apollo-bioscoop Zaterdagmiddag.
Het was een met zorg gekozen programma,
aanvangende met rntuuropnamen uit Pomme*
ren en de strnndgenoegeas aan de Oostzee.
Veel pret hadden de kinderen met „Het SnujM
gere Varkentje", dat rijn woning van stem Hefj
bouwen en zich zoodoende tegen den wolf be>
schermde.
Het meest intereseeerde hun blijkbaar de ge*
schiedenis van het uit logeerra zijnde hond Ja
„Bobby", wat leefdra zij mede in het zoeken
naar het verloren hondje ra welk een spontaan
gejuich ging er op, toen het lieve diertje wea»
bij zijn eigenares terecht was. Ook voor de film
„De Eradra" was veel belangstelling, vooral
bij de kleinere bezoekers. Als hoofdnummer
liep: „In het Riik der Dwergen". D© duidelijks
explicatie van dra heer AmbrfoTa gaf de jeugd
gelegenheid van deze Kerstfilm tra volle te go*
nieten.
De volgrade week krijgen we „Dik Trom"^
„Alleen op de wereld" en iets over Padvinders*
Begrootingen der Gemeente sn Aardige reclame.
G em e ent «-i 1 en. ten voor 1922. OnA-r de r„l«m«-Toofw»rpm, dfe «t* y.»ï
Blijkens schriftelijke kennisgeving vsn B. en word„ iwgconden, is er Ann. een dat voer
W. «an den raad lijn de begrootingen voor ,jj„ kenrige uitvoering en prartisebe bruikbaar.
1922 van de gemeente, bet woningbedrijf, den- - -
reinigingsdienst, den ontsmettingsdienst, het
grondbedrijf en de gemeente-lichtfubrieken met
de daartoe behoorende memoriën van toelich
ting in druk en sullen deze na gereed zijn aan
den raad worden toegezonden.
Gerecht»] ij ke vervolging.
Volgens het Predikbeurtenblad zijn kerkvoog
den der Herv. gemeente tot hun spijt genood
zaakt geweest onder goedkeuring van het col-
werkwijze vastgesteld.
Een voorstel van den voorzitter omtrent even-
tueele instelling van plaatselijke dienstcommis
sies deed de vergadering besluiten bij de vol
gende bijeenkomst dit denkbeeld nader uitge
werkt in behandeling te nemen.
Enkele om advies gezonden stukken werden
om prneadvies voor de volgende vergadering in
handen van commissieleden gesteld.
Dr. A F. Krull, te Rotterdam, heeft van
den heer B. H. een gift van fïOOO; da. L. D.
Poot, Ned, Herv. pred. te Amsterdam, van B. v.
A. een gift van f 2000 voor de zending ontvan
gen.
huize van Trip is omgevallen.
De Asser Crt. schrijft evenwel, dat er van
de daders nog geen spoor gevonden is. „Wel
zijn twee personen aangehouden, doch deze
zijn weer op vrije voeten gesteld".
O p 1 i ch t i n g. De Rotterdamsche
recherche heeft aangehouden een gewezen dis
tributie-ambtenaar, die voorgevende ndvertra-
tiereiziger te rijn, een paar uitgevers heeft op
gelicht voor bedragen van 60 en 300. Hij
gaf voor ndvertentiecontracten met groote fir
ma's te hebben afgesloten en stak de provide
fa» zijn zak. Volgens zijn eigen bewering zou de
man vroeger bestuurslid eener reclasseerings-
vereeniging zijn geweest.
Een oneerlijk penningmeester.
Voor de rechtbank te Rotterdam werd behandeld
de zaak tegen den ex-penningmeester van de
syndikalistische sloopersvereeniging „Door Een
dracht Verbetering", die uit de kas dezer ver-
eeniging een bedrag van 1941.92 heeft ver
duisterd. Beklaagde bekende het feit.
Geëischt werd tien maanden gevangenisstraf.
Door dezen aankoop Is de verbrokkeling van
het oude en mooie landgoed gelukkig voorko-
- Vergiftigingsverschijnselen.
In 12 gezinnen, alle aan den Geuzenweg te Hil
versum, totaal ongeveer bij een 25 personen, zijn
Donderdag en Vrijdag gevallen van vermoede
lijke vergiftiging geconstateerd. De gevallen, in
miivdere en meerdere mate ernstig, bestonden
alle uit braken, diarrhee en bewusteloosheid ra
kwamen zoowel bij kinderen als bij volwassenen
voor. Verschillende levensmiddelen rijn in beslag
genomen ter onderzoek, doch de oorzaak heeft
men nog niet kunnen ontdekken.
De uitwerpselen heeft men voor het bacterio
logisch onderzoek naar Amsterdam gezonden.
Motor-ongeval. Vrijdagmiddag om
streeks half vijf wilde de motorrijder Donkelman
uit 's Gravenhage, een voor hem rijdende auto
mobiel nabij de Hillegommer tol passeeren. Hij
week der verkeerden kant uit en kwam tegen
de voorbijrijdende stoomtram Heemstede—Lei
den terecht. Hij geraakte er onder; beide beenra
werden hem afgereden.
Hij werd naar het St Elisabethsgasthuis te
Haarlem vervoerd. Zijn toestand is zorgwek
kend.
De voorste wagen van de tram ontspoorde,
waard~-»r vertraging ontstond.
Onder een trein. Zaterdagmiddag
is bij Oudenbosch era jongetje van zeven jaar
door een trein overreden ra gedood.
Ernstig tramoageluk. Te Hille
gom heeft Vrijdagmiddag een ernstig tramon
geval plaats gehad. Achter een auto kwam uit
de richting Hillegom een meter lijderdt 4»
tegengestelde
Gelden voor Bergambacht
De inzameling door de Goudsche afdeeling
van het Roode Kruis ten behoeve van de door
den ernstigra brand te Bergambacht op Maan
dag 3 Oct. jJ. getroffen gezinnen, heeft opge
bracht 1170.36)4.
Onderhandsche aanbesteding.
Bij onderhandsche aanbesteding is heden aan
de N. V. tot Aanneming van Werken vi». H. J.
Nederhorst alhier opgedragen i het maken van
legkelders enz. op het terrein van de bierbrou
werij en ijsfabriek d'Oranjeboom te Rotterdam
voor f 396,443.-.
Abonnementsconcerten in het
itiioeij 1921/1922.
Zooals velen reeds bekend zal rijn, heeft de
HoHandsche Concert-directie dr. G. de Koos, de
Manager der Kurhausconcerten te Schevenïngen,
welke het vorig jaar reeds roet enorm succes in
18 steden van Nederland een serie abonnements
concerten heeft gegeven, het voornemen opge
vat dezen winter ook in onze stad eene serie van
drie concerten in abonnement te geven.
Deze concerten zullen in de zaal reünie wor
den gegeven ra wel op de navolgende data:
19 October, de bekende en geliefde violist
Alexander Sohmuller,
19 November Berta- Kiurina, een der eerste
(oloratuurzangeressen van den huidigra tijd,
welke zich reeds naam in Nederland heeft ge
maakt bij de uitvoering van Schënhergs „Gune-
lieder" in het Concertgebouw, en bij twee orkeet-
concerten h» de Kurzaal te Scheveningen in den
afgeloopen zomer. Het derde concert sal plants
vinden op 21 Januari ra hiervoor is geënga
geerd de bekende Hongaarsche celliste Jsdith
Bokor.
Als hegeleider voor deze drie concerten is
onze oud-stadgenoot Jaap Spaanderman geën
gageerd.
De inschrijving op deze serie kan geschie
den bij den boekhandel J. de Ven, alwaar ook
nadere inlichtingen zijn te bekomen.
Experimentenavond Bert Astron.
De psycholoog Bert Astron gaf gisteravond fa»
den nieuwen schouwburg era experimenten-
avond.
Hij begon met een gefingeerde moordgeschie
denis. Er werd verondersteld, dat de heer A. dra
heer B. achter de deur van de zaal gewurgd l»ad
teneinde B.'s horloge te bemachtigen.
Van die afspraak «rist Astron niets ra geleid
door iemand uit het publiek, wist hij vrij spoe
dig de heeren A en B. uit het publiek oen te
«rijzen ra de geheele gefingeerde moordgeschie
denis «rist hij zonder veel moe*
Ook sadere preessn vso» éi
tegelijk de te en fantasie werden gedemonstreerd.
held bijzonder opvnh. De firma Joh. Dessing t_
Co. aan de Oosthavrn heeft een keurig, vnn
licht blinkend metaal vervaardigd postzegel
doosje uitgegeven, dat èn door den particulier
èn op kantoor zeker direct fa» gebruik zal worden
genomen. En dan is tevens de aandacht op d«
reclame-makende firma gevestigd, waar het ora
ta doen is.
Bnyararltfka fltnn*.
RTROUWD: J. Mounts en C. M. vfan
hoover. M. Jnnzra ra Th. J. Groene*
iEBOREN4 Oct. Leendert, s. van L. Boer
P. vsn Dam. 5 Oct. Petronella Gerard»
d. veq B. B. van der Sprong en G. P.
6 Oct. Johannes Gijsbertus, s.
van J. G. Mathol ra E. Gibbon. Thomas Jan
Christoffel, s. van H. Haverkamp en E. G van
Asch. Pieternella Cornelia, d. van J. Snaters»
en M. Verburg.
OVERLEDEN7 Oct. Johannes Annaars, 88
jaar.
AGENDA.
10 October. 8 uur. Zaal Kunstmin: Soc. „Ons
Genoegen".
Ds. J. Bërger voor het comité tot steun aan
hongerend Rusland.
11 October. 8 uur. Bestuurskamer Rem. Gei
meente, ingang Raam: Bijeenkomst van de P. L
A
12 October. 8 uur. Sociëteit de Ré unie kn
mer I.
Algem. Verg. Natuurkundig Genootschap.
13 October. 8 uur. Nieuwe Schouwburg:
Abonnementsvoorstelling R otterdam sch Too*
neet
14 October. 7 uur. Stol«riJk. Ned. Herv. Kerlh
Debatavond, afd. Stolwijk, Ned. Protestanten*
bond.
Boskoop.
Voor de betrekking van vader ra moeder in
het «reeahsfs alhier hebben rich slechts 5 solli
citanten aangemeld.
Bodegraven.
ij de aanbesteding voor den bom* van een
R.-K. Msto lagere school, beneven» gymnastiek
lokalen werd ingeschreven als volg*gebrs.
Kwakkenbos ƒ186,200; L. Nachtegaal Utrecht
1199,200; C. Verw.ij, Reeuwijk, f 184,900; Ai
Heemskerk Reeuwijk f212,250; T. J. Vaster,
Aarlandervera, ƒ183,777,77; gebr. Trompf
186,600; Schipholste Philip, Haarlem*
f315,000; M. H. v. d. PotV Bodegraven?
f 176,700; L. de Jong, DuivenJrecht, 908800*
H. A. Vosre, Utrecht, ƒ216,000; A. Veihrete
Boskoop, 208330; P. Bosman, Boahóoff
f178850.
Haastrecht
Hst driejarig zoontje van dsn keer G A Bafct
ker «ras Vrijdag ara het «pelen bij den stsigss
van de stoomwasscherjj. Opeens viel hst vent*
fa» een put. Een paar peutert, die met bet ventfj
aas het spelen weren, hepen n©te ka'
telden daar dat Aartje fa» den IAbmI i
len. Tera de ouders verschrikt te 1
dra, sagen xii dat kan kdnd «ras btfyvw» I
gen tMschende kraMiontenX» de hreg. T
*t dra legen wstetSteteil
