3
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
'r
sou worden over het vraagstuk van den I burger in mijn vaderland zal l.unnen leven, om
irden toestai\d van Oostenrijk, waardoor da j mij aan de opvoeding van mijn kinderen te WÜ«
lancieele toestand zou worden gestabiliseerd. den<
L o n d e n, 10 O c t. (R.). Reuter verneemt, dat
j!e bewering onwaar is, dat de geallieerden aleer Een hulde aan minister Van
Iteun aan Rusland te verlee»en, er op staan, Karnebeek. Toen deminister van Bui-
Bat de Russische schulden onmiddellijk betaald
Lorden. De geallieerden dringen er echter op
pan, dat het principe van een blijvende ver
plichting betreffende de buiten! nndsche schulden
Vnn Rusland door de Russische regeering zal
Worden aanvaard, zooals dat door elke beschaaf
de regering wordt gedaan. -
Athene, 9 Oct. (B. T. A.). Het commu
niqué, omtrent den toestand op 6 Oct. me'dt
Front van OryleeWij achtervolgden ge»
ïmengde vijandelijke afdeel ingen ten Noorden
Van Besdnch tot de Sakharia. Front Afioen Ka-
rahissar: Het offensief onzer troepen wordt
voortgezet. Wij bezetten de hoogten vnn Intepe.
In het Z. werd de vijand teruggeslagen. Onze
(■tellingen zijn verlegd naar den overkant van
de Sala.
M e 1 i 11 a, 1D O c t. (B. T. A.). Officieel. Er
jheerscht overal rust in het protectoraat. Lacier-
va is aangekomenhij heeft een bezoek ge
bracht aan het kamp Segangan, dat gisteren ver
overd is,
M e 1 i 11 a, 10 O c t. (B. T. A.). Officieel. De
beboschte hellingen van de Goeroegoe, dp voor
naamste vijandelijke basis, die geheel omsingeld
waren, zijn ons in handen gevallen.
Madrid, 10 Oct. (R.l. Volgens een offi
cieel bericht uit Melilla hebben de Spanjnnrden
de bergstreek Goeroegoe, de voornaamste basis
der Marokkanen, bezet.
Verspreide Berichten.
De hit te-golf. Op den ongewoon dro
gen en warmen zomer is een niet minder on
gewoon warme herfst gevolgd. Vooral fn En
geland en in Frankrijk slaan deze warme Oc»
toberdagen alle records en de Engelsche bla-
Iden staan vol over deze herfst-hittegolf. Het
begon met 79 graden in de schaduw, in de
zon steeg het tot over de honderd graden en de
temperatuur was hooger dan in de laatste 55
{aren ooit in October bereikt werd.
Dit was nog maar een begin, maar daags
daarna. Dinsdag, werd in het oosten en zuid
oosten van Engeland een temperatuur van 82
graden in de schaduw geconstateerd en daarna
zelfs 84 "raden, 's Nachts koelde het af tot
'bij de 60 graden, maar zoodra de ochtendnevel
optrok, begon de hitte, even hevig als op de
warmste zomerdagen, opnieuw te blakeren, of
het midden in de hondsdagen was.
De temperatuur van 84 graden was de warm
ste Octoberdag sinds 1841, het eerste jaar
waarin officieele opgaven werden gedaan en
sedert 1857 zijn er maar drie Octobermaanden
geweest, die deze nabij komen, o.a. in 1859
toen 't op 4 October bijna 81 graden was.
Ben oudcrwetsdhe zomer. Donderdag werd
het zelfs om 2 uur 's middags 83.7 graden.
Drie jaar geleden, in de sluitingsdagen van
de „Eltfl" te Amsterdam, was 't, naar het N.
v. d. D. herinnert, ook zoo warm in October en
slechts enkele weken daarna zaten we al midden
in den winter, door de vroege sneeuw, die een
voet hoog lag, terwijl de boomen nog in blad
■tonden.
Als men de voorspellingen gelooven mag,
hebben we nog warmer zomers in het vooruit
zicht. Een Engel sch marine-officier, kapitein
Majriott, die min of meer revolutionnalre denk
beelden over de werkzaamheid van de zon en
over de ijsperiodes verkondigt, verdedigt de
theorie, dat de aarde nu in de warmste periode
van zijn bestaan verkeert. De tijdperken b-r i-
Icen volgens hem hun maximum tnet tusschen»
poozen van circa 32,000 jaar en we zijn nu
zoowat op de helft en dus 16.000 jaar verwij
derd van de volgende groote maximum-koude.
Anderen, die niet met zulke formidabele tijd
perken rekenen, hebben in 't begin van dezen
zomer al voorspeld, dat het een zeer warm jaar
zou worden, ten gevolge van de buitengewone
uitstraling van de zon, waarmee o.a. een groote
magnetische storm in September verband zou
houden.
Hoe 't zij, het eenigé wat we doen kunnen
fs onze ziel in lijdzaamheid bezitten en over
16000 Jaren eens zien of kapitein Marriott
gelUk heeft.
- De Staatscourant-van heden TO October
e- bevat o.a. de volgende kon. besluiten
bevorderd tot hoofdcommies bij het depar
tement van financiën mr. J. W. Beijen, thans
commies
toegekend de bronzen eere-mednille der Oren-
|e-Nassau~orde aan M. de Vos, sub-ontvanger
der accijnsen te Nieuw en St. Joostland en aan
'J. B. Cromsigt, besteller bij den dienst der pos
terijen en telegrafie te Koudekerk (Z.-H.);
op verzoek eervol ontslagen jkvr. mr. A. H. de
(Brouw, thans gehuwd met P. J. F. van der
-jSteur, als hoofdcommies aan het departement
iivan waterstaat en benoemd tot hoofdcommies
j»nr. P. C. Boele van Hensbroek, te 's-Graven-
verleend de eere-medaille der orde van Oran-
{e-Nassau in zilver, met de gekruiste zwaarden,
ean den schrijver 1ste klasse J. W. L. van Lier,
Van het regiment grenadiers.
Ik* gewezen Italische kroonprins.
Iemand schrijft aan De Tijd over een be
zoek, dat hij aan Wieringen heeft gebracht. De
gewezen Duitsche kroonprins vertelde hem
e.m.
Uitsluitend uit pecunaire gronden denk ik tot
«ader order op Wieringen te blijven.
Natuurb'jk zou ik het prettiger vinden, op
iliet platteland te verblijven, maar de stand der
Duitsche valuta en ook de woningnood houden
mij daarvan 'terug. Om precies dezelfde rede
ren komen mijn vrouw en de jongens mij een
maal per jaar bezoeken. Wij correspondeeren
'geregeld met elkaar. Tweemaal per maand
schrijven wij elkaar uitvoerig en de jongens
krijgen allen één epistel per maand.
Mijn vrouw bestuurt de huishouding en zij
doet dat met groote toewijding. Overigens
wordt zij door de opvoeding van de kinderen
geheel in beslag genomen, want de omstandig»
lieden eischen, dat allen later zelf hun brood
verdienen kunnen.
Mijn oudste zoon heeft mij al een paar maal
geschreven, dat het hoog tijd begint te worden
voor mij, zelf de leiding thuis op mij te nemen,
fic zal echter zoolang in Nederland blijven, tot»
idat ik de vaste overtuiging heb gekregen, dat
mijn terugkeer geen nadeelige gevolgen in
Duitschland kan hebben.
Tot heden heb ik nog met ntema
W dia tnii wist te ternren. waMMtr St'
tenlandsche Zeken, jhr. mr. dr. ÉL A. Van Knr-
ncbeek, gisterochtend voor de eerste maal se
dert zijn terugkomst uit Genèveweder zijn
werkkamer in het departement bedrad, wachtte
hem een sympathieke verrassing in den vorm
van een groot, schitterend bloemstuk, geheel
samengesteld uit rozen van verschillende soort
Uit een gecalligrafeerd opschrift bleek, dat
deze bloemenhulde bedoeld was als een hulde
blijk van de ambtenaren en beambten van het
departement aan den voorzitter van de verga
dering van den Volkenbond.
De minister van Karnebeek heeft gistermid
dag de gezamelijke ambtenaren en beambten
met een toespraak bedankt vopr de hem
brachte bloemenhulde.
Audiënties. De gewone audiëntie
van de ministers van Oorlof en van Arbeid
zullen Donderdag 13 October niet plaats heb
ben.
De gewone audiënties van de ministers
van Waterstaat en van Mof ine ai. zullen op
Donderdag 13 dezer niet plaats hebben.
De gewone audiëntie van den minister van
Koloniën zal op Vrijdag li October az. niet
plaats hebben.
Indische leening.
Het Hbld meldt, dat binnenkort de uit
gifte van een nieuwe Indi$che leening van 100
millioen gulden tegen een' rente van 6% is
te verwachten. De koers/is nog niet bekend.
Deze leening, 1921 B, zal een onderdeel vor
men van de leening van 250 millioen, waarvoor
de Staten-Generaal hun goedkeuring hebben
verleend, .en waarvan rfeds uitgegeven is de
leening 1921 A van 75 millioen.
Het verlies dfr Rljhskolen-
voorziening.
Er wordt naar het Hbld. meldt op
het departement van Laudbouw gewerkt aan
een wetsontwerp tot dekking van het verlies,
dat op de kolenvoojziening is geleden.
De Xnlderseewefrken en bezuiniging
Ingediend ziji^ wetsontwerpen tot wijzi
ging der wetten tof afsluiting en droogmaking
van de Zuiderzee ej\ tot instelling van een des
betreffend fonds.
Zij houden verbahd met het reeds op 15 Sept.
aj. in de Tweede Kamer medegedeeld^ voor
nemen, de uitvoering van de Zuiderzeewerken
gedurende de eerste 4 jaren in een matig tempo
te doen plaats viftden en niet meer te doen ge
schieden dan noödig is om te behouden, wat
tot nu toe gedaan is, n.1. de afdamming van
het Amsteldiep en daarmede verborid houden-
da werken.
In verband miet deze beperking zal het be
drag der bijdrage, welke gedurende 14 jaren
ten laste van de Staotsbegrooting aan het
fonds ten behoeVe van de afsluiting en droog
making der Zuiderzee moet worden toegekend,
kunnen worden teruggebracht van twee tot één
millioen gulden.
Scheepvaartverbinding Zwar
te Water met den IJssel. Ingediend is
een wetsontwerp, houdende verklaring van het
algemeen nut der onteigening ten behoeve van
den aanleg eener scheepvaartverbinding van
het Zwarte Water bij Zwolle met den IJssel
(Kanaal Frankhuis—Katerveer), ingevolge art.
2 van de wet van 4 November 1919 betreffende
den aanleg van scheepvaartkanalen naar Twen-
the, ingevolge welk wetsartikel van Rijkswege
genoemde verbinding zal worden aangelegd en
onderhouden.
Deze verbinding is ontworpen tusschen de
bestaande Willemsvaart binnen de schutsluizen
te Katerveer en het Zwarte Water, waarin zij
ongeveer een kilometer beneden het beginpunt
van die rivier te Zwolle zal uitmonden.
Zij zal zich onder een flauwe bocht van de
Willemsvaart scheiden en voorts eene nagenoeg
Noord-Noord-Oostelijk» richting volgen tot in
het Zwarte Water.
Het kanaal doorsnijdt de volgende publieke
wegen eh spoorwegende Veerallee, de Beu-
kenallee, de Groote Vaart, den provincialen weg
van Zwolle naar Kampen, den spoorweg van
Zwolle naar Kampen en de tramlijn Zwolle
Blokzijl. Voorts wordt de Westelijke dijk van
het Zwolsche water, genaamd Katerdijk, door
eneden.
Het kanaal zal gemeen liggen met de Wil
lemsvaart en met het Zwarte Water, doch zal
bij standen, hooger dan ongeveer 1.T0 M.
N.A.P. op deze rivier, daarvan gescheiden wor
den. Hiertoe is nabij den provincialen weg
Zwolle—Kampen eene keersluis ontworpen.
Tot herstel van de door het kanaal doorsne
den wegen zullen worden aangelegdeene dub-
belarmige draaibrug nabij de Beukenallee en
eene hooge vaste brug over de keersluis, in den
provincialen weg ZwolleKampen, terwijl de
spoorwegen door hooge overbrugging over het
kanaal zullen worden gevoerd.
De huisvesting van den Raad
van State. De heer Ketelaar heeft op
het wetsontwerp tot verhooging van het IXde
hoofdstuk der Staatsbegrooting voor 1921 een
amendement ingediend om het in art. 1 voor
komende art. 153c met 300.000 te vermin
deren en a Izoo te brengen op 600.000.
Naar het oordeel van den heer Ketelaar
heeft n.1. het aan te koopen perceel aan den
Kneuterdijk voldoende ruimte tot huisves
ting van den Raad van State. De bedoeling
is dus den voqrgestelden aanbouw in den tuin
niet te doen plaats hebben.
Werkloosheidsverzekering. t—
Door den Minister van Arbeid zijn krachtens het
„Werkloosheidsbesluit 1917" goedgekeurd de
reglementen voor de werkloozenkas van den
Ned. Grafischen Bond, te Utrecht, van den Alg.
Ned. Bond van Land-, Tuin- Veen- en aanver
wante vakarbeiders te AAJRem, en van den
Neutr. Bond van personeel in de voedingsbe
drijven te Rotterdam, terwijl ia bepaald, dat het
subsidie ten behoeve van deze werklozenkas
sen tal ingaan op respectievelijk 3 October 1921
26 September 1921 en 26 September 1921.
De gemeente Koewacht is toegetreden tot de
regeling vervet in het „Werkloosheidsbesluit
1917."
Rljksinkoopbureeu werkzaam zijn, in welke ran
gen zij dWven of met welke functionarissen uit
de Departementsformatie zij zijn gelijkgesteld
en welke salarissen zij genieten?
2. Zijn alle ambtenaren van genoemd bureau
daarbij overgeplaatst uit andere takken van
staatsdienst
Zoo ja, heeft die overgang voor hen rangs-,
C.q. salarisverhooging medegebracht?
Had het ook om der wille van de zoozeer
gewenschte zuinigheid geen aanbeveling ver
diend, om bij het bureau over te plaatsen vaste
ambtenaren van de Departementen van Alge
meen bestuur, voor wie in hun tegenwoordige
betrekkingen weinig of geen loonende arbeid
meer te vinden is?
De nieuwe militaire pensioen
wetten. De heer Wijk heeft aan den minister
van Oorlog en van Marine a. L de volgende
schriftelijke vragen gesteld:
1. Is het den Minister bekend, dat de militai
ren, -welke thans den dienst met pensioen moe
ten verlaten, door het groote verschil tusschen
het door hen in actieven dienst genoten inkd-
men en het volgens de verouderde pensioenwet
ten aan hen toegekende pensioen, in ernstigen
financieelen nood komen te verkeeren
2. Is het den Minister bekend, dat het na»
deelig verschil aan inkomen voor deze perso
nen, van wie velen niet meer in staat zijn eeni-
gen loonenden arbeid te verrichten, 60 pet.
en meer bedraagt, terwijl door hen voor ver
huizing als anderszins reeds dadelijk belang
rijke onkosten moeten worden gemaakt?
3. Zoo ja, is dan de Minister bereid ten spoe
digste te bepalen, dat, in afwachting van de in
werkingtreding van nieuwe militaire pensioen
wetten, geen pensioenneeringen meer zullen
plaats hebben dan op verzoek van belangheb
benden
Uitbetaling onderwijzerssa-
larissen bij overlijden. De heer De
Kanter heeft aan den minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen de volgende schrif
telijke vragen gesteld:
1. Is de Minister niet van meening, dat de
bepaling in het derde lid van art. 1 van het
Koninklijk besluit van 31 December 1920, nL
dat de jaarwedde en de wedde bij overlijden
van de hoofden van scholen en de onderwij
zers wordt uitbetaald tot en met den dag van
overlijden, iets anders bevat dan een regeling
van de wijze van uitbetaling van de jaarwedde
en de wedde
2. Zoo ja, is de Minister dan bereid een wij
ziging van bedoeld koninklijk besluit te be
vorderen, waar dit immers is de algemeene
maatregel van bestuur, bedoeld bij art. 50, 5de
Ud, der Lager onderwijswet 1920 en welk ar
tikel bepaalt dat de wijze van uitbetaling bij
algemeenen maatregel van bestuur wordt gere
geld, en zulks te eerder, waar door meerge
noemd Koninklijk besluit de belangen van een
groot aantal onderwijzersgezinnen worden ge
schaad, die krachtens de verordening der ge
meente, in welker dienst die onderwijzers zijn,
recht hadden op uitbetaling der jaarwedde ge
durende eenigen tijd na het overlijden
3. Is de Minister niet van meening, dat al
thans de verkregen rechten behooren te worden
geëerbiedigd
D e K IV. Aan het departemeint van Ma
rine is telegrafisch bericht ontvangen dat Hr.
Ms. onderzeeboot K IV, onder bevel van den
luitenant ter zee 4e klasse W. K. Maurita, don
8en October te Port Said is aangekomen.
Kantonrechtersvacature Gro
ningen. De volgende alphabetische aan
bevelingslijst is opgemaakt voor kantonrechter
te Groningen:
mrs. G. J. van Brakel, juridisch ambtenaar
bij het bureau van den JndustrieeJen eigendom
te 's-G raven! age: A. Merder, kantonrechter te
Appingedam en A. P. van ElcÜk Thieme, griffier
bij het kantongerecht te Leeuwarden.
Het Instructie-vaartuig „Prins
H e n d r i k". De voorzitter van het Onderwijs
fonds van de Nederlandsche Vereeniging van
Gezagvoerders bij de Binnenvaart, de heer G. de
Jong, en de heer T. P. Keyzer, leider van de
cursussen aan boord van het Instructie-vaartuig
„Prins Hendrik" voor de aan de scholen van
he< Onderwijsfonds verbonden directeuren
leeraren, zijn Zaterdagmiddag door laatstge
noemden in intiemen kring gehuldigd. Voor het
vele werk, door hen verricht in het belang van
het onderwijs aan schipperskinderen, werd bei
den heeren door den directeur der Schippers-
vakschool te Volendam, den heer B. Demmcr,
namens alle directeuren en leeraren een ets
aangeboden, voorstellende het „Instructie-vaar
tuig Prins Hendrik", dat naar men zich zal
herinneren korten tijd geleden door den Prins
der Nederlanden te Amsterdam officieel werd
in dienst gesteld.
Conferentie Economisch h e r-
stel— Een telegram uit Londen van 10
October meldt:
Het program van de conferentie voor het
economisch herstel en den wereldvrede, die op
aansporing van den Fight the Famine Council
en van de Peace Society van elf tot veertien
October in Caxton Hall zal worden gehouden,
is thans verschenen. Nederland zal op deze
conferentie vertegenwoordigd zijn door de hee
ren Dresselhuys, Wibeut, Edo Fimmen en pro
fessor Bruyns. De heer Fimmen zal een refe
raat houden over den hongersnood in Rusland,
terwijl de heeren Dresselhuys en Wibaut toe
spraken over de beperkingen van bewapening,
den Volkenbond en de Washingtonsche confe
rentie zullen houden.
Jhr. G. J. W. C H. Graafland.f In
den ouderdom van 67 jaar is te Haarlem over
leden jhr. G. J. W. C. H. Graafland, gepenslon-
neerd hoofdofficier van het Ned.~Indische leger.
Hij maakte zich verdienstelijk door de organi
satie van het corps maréchaussee fn Atjeh en
werd onderscheiden met de militaire Willems
orde 3e klasse.
r
Hel Rfjkalnkoopbureaa. De beer
Ter Hall heeft aan den minister van Financün
de volgende schriftelijke vrsge* gesteld:
1. Wü da Minister mededaelen, hoeveel vaste
tiidelifke ambtenaren Aan* bij het
OKIBARK U BIZOHDERK LIOMJUMUk
Vrijzinnig-Democratische bond
Openingsrede Mr. W. HL M. Werker.
De Vrijzinnig-Democratische Bond heeft Za
terdag te Amsterdam de algemeene vergadering
gehouden.
Aan de openingsrede van den voorzitter mr.
W. H. M. Werker is het volgende ontleend:
Er zijn personen, somwijlen niet de eersten
de beste, die de rampen van dezen tjjd wijten
aan hetgeen zij achten te zijn de verwezenlijkte
democratie.
De Hoogleer aar BoUand zegt, 'dat de Christe
lijke Rageering veel op haar geweten heeft door
grove geldverfawieting en sociale wetten. Hij
zegt, dat elke woedt gadam voor het VCÖt,
waaronder wordt verstaan „het groote deel*der
stedelingen, dat zorgeloos leeft van den arbeid
Van anderen: „de landarbeiders". Zware worp
slingert de Hoogleeraar naar het internationale
Jodendom en zijn macht Hij spreekt: „denk
aan de Joodache macht met haar ontredde-
rende, ontwrichtende doeleinden". Ook de weten
schap, die „leidt aan de onverteerbaarheid van
haar eigen rijkdom", moet het ontgelden. Ba
de democratie, die alles wil neerhalen, die wel
wetten wil om de rijken te berooven, maar zelf
van wetten niet weten wil,'is van dat alles te
schuld.
Het is begrijpelijk, dat prof. Bolland geen
vertrouwen in de toekomst beeft, nu hij de
wereld aldus ziet.
Nu gaat het erom, dat de democratie de
waarborgen die zij heeft verworven, voor de
voiksontwikkeling weet te behouden. Welke ver
wijten men ook tegen de rechtsche regeering
moge richten, het is toch onbillijk haar te be
tichten van het geven van sociale wetten.
Voorwaar, een rede als die van den Leid-
schen Hoogleeraar is zeer geschikt om fn vele
kringen de reeds bestaande neiging tot reactie
aan te wakkeren.
Die neiging tot reactie fa er. Was niet de
oprichting van den Vrijheidsbond een uiting
daarvan Het programma van de Liberale Unie,
dat aan de staatsinmenging sulk een ruime
plaats inruimde, wat is er van overgebleven in
de beginselen van den Vrijheidsbond?
Het Vrij-libernlistische individualisme viert
in dien bond hoogtij en van de beginselen, waar
op eenmaal de Liberale Unie prat ging, en die
uiting vonden in de wetten, tot stand gebracht
door het Ministerie Pierson-Borgesius, het z.g.
ministerie der sociale rechtvaardigheid, merkt
men weinig meer.
Door de verwerkelijking van het vrouwen
kiesrecht meenden velen, dat was ingeluid een
aera van gelijk recht voor man en vrouw. Doch
wat wijst de practifk uit? Dat de directie, die
voor den Staat de Nederlandsche Spoorwegen
exploiteert voor vrouwen in haar bedriff de
deuren sluit, omdat het samenzijn der beide
sexen van den arbeid zou afleiden. Welk een
oud sprookje. En als er waarheid in stak, dan
lijkt toch het geneesfaiddel tegen het euvel
wel van bedenkelijken aard. Want was de
vrouw schuld aan den misstand, zoo die er was?
En moeten onschuldlgen voor de schuldigen
boeten met ontzegging van de kans op een werk
kring, ^«tkeHomdat zij vrouwen zijn?
Zoo doet de reactie zich alom gevoelen.
Zij streeft naar handhaving of waar dit
reeds werd gebreideld naar herstel van het
knpitaalsoverwioht. Wij Vrija. Democraten heb
ben nimmer gewild eene democratie, die in
stelselmatige eenzijdigheid geen gee^frelijke
grootheid duldt, doch wel hebben wij gewild
een gelijkmaking van ontwikkelingswaarden,
waardoor geestelijke grootheid zich zou kunnen
ontplooien. Wij bestrijden niet het kapitaal als
productiefactor, doch wij bestrijden het kapi-
tools-overwicht, wanneer dit zich doet gelden
in den belangenstrijd tusschen dood kapitaal
en levenden arbeid. Wij zeggen onze Kamer
fractie dank als zij zich daarvan terdege bewust
is geweest in het laatste parlementaire zittings
jaar.
In deze vergadering zal ook aan de orde
komen de voorbereiding der verkiezingen in
1922. Men late het hoofd niet hangen omdat de
uitslagen bij een enkele Raadsverkiezing voor
onze partfj minder bevredigend waren. Het kie-
zerscorps^ fa verdubbeld, wijl de vrouwen het
actieve kiesrecht hebben verlangd, en blijkbaar
zijn onze beginselen nog niet voldoende doorge
drongen in nieuwe deel van het kiezers
corps dat het kiesrecht dankt, voor een goed
deel mede aan de doorwerking van ons beginsel.
Zóó verstaan wij het, dat de teek enen des
tijds door ons bezien mogen worden In het
licht der Zuivere Rede.
Dan zullen wij een belangeloozen strijd voe
ren voor ons beginsel, dat nimmer oor kan lee-
nen aan reactie, dat ons steeds den weg voor
uit wijst; ons beginsel, dat waard is, begrepen
te worden in steeds wijder kring.
De Zuivere Rede leert ons, dat er fa In het
maatschappelijk vraagstuk om beurten inwik
keling en weder uitwikkeling, maar ieder dezer
perioden voegt geestelijke en materieele waar
den tot aan de reeds verworvene. Nimmer fa de
Zuivere Rede indentiek aan reactie. Onverbid
delijk wijst zij steeds den weg: vooruit! (Ap
plaus).
De algemeene beginselen der Indische para
graaf werden aldus vastgesteld:
Als hoofdbeginsel staat voorop, dat de ver
tegenwoordiging van het Indische volk moet
worden opgetrokken op den grondslag van
medezeggenschap van alle groepen, ie daar
voor volgens haar ontwikkeling m aanmerking
komen. Het streven van het Bestuur zij er dus
vóór alles op gericht deze ontwikkelir^f met
alle kracht te bevorderen.
Zoolang en voorzoover de breedere lagen der
Indische volken niet fn staat zijn zfch zelf door
middel van een op democratischen grondslag
gekozen vertegenwoordiging een eigen staats-
en bestuursvorm te geven, belast Nederland
zich op grond van de historische ontwikkeling
voor zooveel noodig met de behartiging van de
belangen van het Indische gemeentebestuur en
vormt Indië een autonoom deel van het Konink
rijk der Nederlanden.
Het bestuur stelt zich' ten doel de rijkdommen
van den bodem in het belang van de Indische
bevolking zoo spoedig mogelijk tot ontginning
te brengen. Het verzet zich daarbij tegen het
optreden van particuliere exploitanten, die de
behartiging van de Indische gemeenschaps
belangen ondergeschikt pogen te m,aken aan
hun streven om vast te behalen. Tegen elke
poging van de particuliere exploitanten en
hune organisaties om zeggingschap te verkrij
gen over het bestuur blijve dit zijne onafhanke
lijkheid nauwegezet handhaven.
De vrijzinnig-democratische beginselen vfcvden
voor Indië toepassing naar de bijzondere eischen
door het land gesteld.
De geheele Indische paragraaf werd na enkele
discussies goedgekeurd behoudens e enige re
dactie-wijzigingen.
Rede mr. Mardiant
Vervolgens besprak mr. H. P. Merchant het
beleid der Kamerfracties, Het fa aldus spr. in
de tegenwoordige omstandigheden overal misère
De soliedste gebouwen vertoonen scheuren. De
arbeiders zien de werkloosheid an de loonsver
laging tegemoet. De belangstelling voor staat
kundige vragen fa gering. Toch moet er nu
eenmaal geregeerd worden en men moet niet
onverschillig zijn Koe er geregeerd wordt. Toen
het Kabinet-Kuyper aan het bewind was was
er bezieling. Daarop kwam de inzinking, bi het
ministerie Heemskerk was Takna nog een
krachtig figuur. Vervolgens kwam Kat kabinet»
Cort van der Linden, dat den schoolstrijd en
den kiesrechtstrljd beëindigde. Cort van der
bi nam de rechterzijde het bewind over.
Pt positie was nog meer verawafct rinds het
kabinet-Heemskerk. Het nieuwe kabinet wfem
zich op de sociale wetten van minister TelmJ
De bend taeechen de part^sn in de coaiit3
is aanmerkelijk verzwakt In deze combined*
roeren de Roomsch-KaAolieJcon den bovenfoote
Dat de belde voorzitter* der Kamera en <3
premier Kat holie* zijn, ergert de orthodoxe^
zeer. Bij het processie-verbod bleek de verdeeld*
heid, en met moeite Hjjft de coalitie in standi
Zij regeert, omdat er niets beters is. De etectrfa,
se erende macht van de rechterzijdeus voorbML
Het Kabinet zetelt faute de mieux. Ook daar far
dus malaise en verslapping.
Het Kabinet-Ruys trad op met een troonrede
waarin beswaarlijk een program te bekmaan
was. Spr. schetste de wederwaardigheden van
dit Kabinet, in het bijzonder op het gebied defi'
defensie, waarop geen vast programma bestond*
Wat minister De Vries betreft, ook bij hem
heeft elk vast program ontbroken.
De naam De Geer is aan bezuiniging ven*
bonden, speciaal op militair gebied. Daarom fa
het te betreuren, «fat de ooriogsbegrooting va*
135 miHioen niet met eenige tientallen vermin*
derd is. De regeering fa echter, inzake het milk"
tair beleid gebonden aan de hooge eischen der
anti-revolutionnairen.
Er moet voorts gewraakt worden tegen de ex*
ploitatie van Indië tot schade van het volk vai»
het land. En er moet gewaakt worden tegen
de overheersching der exploitanten over de re*
geering. Voorts moet de staatsrechtelijke rege*
ling van het rijk van Indië rekening houden mei
de ontzaglijke snelle evolutie van de bevofa
king van Indië. In dit opzicht is niets gcxlaan,
Minister De Graaf is een onduidelijk fignu%i
Iemand, die met misleiding werkt, behoort ni«|
achter «fa regeeringstafeL (Applaus).
Er fa geen enkel punt van actueele politiek^
waarbij een krachtig geluid gehoord kan wow
den. Het is niets anders dan compromis tusschen
de rechtsche partfjen. Er fa geen belangstelling
onder het volk. Laat men de belangstelling weer
oanwakicien door een leferenJum.
Voor de kleine fractie der vrijzinnig-demotra*
ten was geen gebrek aan werken. Spr. wees oj|
de actie voor een snelle demobilisatie, op hol
program der partij in de revolutie-dagen (hei
initiatieMntwerp voor vrouwenkiesrecht), hqf
onderzoek in zake de «risis-enquête-commfari^
de «ritiek bij crisis-bemoeiingen en de actie tes
gen de revolutie-wet, waartegen de vrijzinnig*
ctmorraten stelling namen.
Wat de bezuiniging betreft, men liet de vriji
zfnnig-democraten vaak alleen staan. Er mag
niet bezuinigd worden, wanneer de ontwikkeling
daardoor teruggaat of verwoesting veroorzaakt
wordt. Maar de 135 millioen moeten naar bent*
den. Alle aandrang tot bezuiniging moet fa eons
Crete banen geleid worden.
Spr. wees vervolgens op de macht van kapfa
talistische organisaties op het parlement. In*
«lirect fa deze groot. Het kapitalisme tracht h«|'
parlement te breken. Het maakt verschillends
zaken klaar voor het parlement.
Wij moeten uit op verovering, strijden voor
bedrijfsdemocratic, maar vooreerst zijn alfa
krachten noodig voor verweer. Én de beweging
tegen de normalisatie van den arbeidstijd zag
Spr. een actie tot verlaging der loonen. Al» mag
het mes zet in de sociale wetgeving, zal het go*
heele gebouw, met moeite tot stand gekomen,
ineen storten. Wij f Vtten ons schrap zette*
tegen de actie tot V^jwnging der arbeidstijden!
en verlaging der loonen. Wij mogen er niet aag
toegeven, om«kt alles zoo duur is en de Duit*,
sellers concurreeren. Andere houden wij op vrijs
zinnlg-democraten te zijn.
In den verkiezingsstrijd heette spr. weïkoM
den Vrijheidsbond (Gelach). De spreker in di
Kamer en op vergaderingen is een vrij-llberaa^
zoo ook de redacteur van het orgaan en spr*
achtte hier een woord van deelneming ten op*
ztehte van zijn vriend Roodhuyzen op zijn plaafafc
De spreker werd langdurig toegejuicht
Over het beleid der Kamerfractie werden ene
kele «jpmerkingen gemaakt, welke de Kamen*
leden Zondagochtend zouden beantwoorden-
waarna in huishoudelijke vergadering de verder#
punten der agenda behandeld zullen worden.
De tweede dag.
In de Zondag voortgezette vergadering vets
dedigde mr. Merchant het beleid der V.
Kamerfractie.
Komende op de gemeente-finnnciën betoogd^
mr. Merchant, hoe het hier een zeer moeilijü
onderwerp betreft met verschillende kanten ert
ten aanzien waarvan «te Kamerfractie zoovee#
mogelijk een lijn trekt. Het behoeft geen nadsU
ren uitleg, dat zulks niet altijd mogelijk fa. Zoflf
fa de gedachtengang van «fan heer Teenstra I#
verklaren, die spoedig geneigd fa te denken, da£
men tornt aan de belangen van het platteland
De V. D. kennen, naast «fa goede eigenschap#
pen v«m «fazen r.r evaardigde, eveneens Jei
défauts de ses qualités." De heer Teenstra be#
handelt nu eenmaal de zaken anders als iemand
4e niet In die mate als hij aan het platteland fa
knocht.
Spr. wees vervolgens op de groote versehafc
denheid der verschillende gemeenten, wnardoo*
het maken eener algemeene regeling noodwet*
«lig bemoeielijkt wordt
Een andere debater antwoordde mr. M. in*
zake diens aanmerking op het beleid in raflitairq
zaken, dat de V. D. het standpunt innemen, dat
de ontwikkeling van onze weermacht moet gaan
in de richting van de ontwikkeling van het daj
moeratisch karakter der weermacht ra». Dj
weermacht moet bet volk zelf zijn en dothaiva
dient de oplossing niet alleen gezocht te wow
den in de richting verkleining van het contiw
gent. De grootste toxA fa volgens mr. M. Öl
het uitgebreide beroepskader gelegen. Hij be*
toogde in verband hiermede, dat men zich gr®u
al te groote zorg dient te maken over het lol
van dat deel van het kader, dat dient te wordeti
afgeschaft en wees er o. m. op, hoe deze „bet
roepsmenschen" «fa gave missen, de legerreore
ganisatie van de vooroordeelen te bevrijden.
Ook wat de heer Wijk in de Tweede Kamer
dezen heeft gezegd, opent geen betere vooral»
zichten, waar hij daar zit als J>elangenrerteg«f
woordiger" werkt zijne houding de versierong
van bet beroepakader slechts tu de hand.
Hierna bestreed mr. Merchant de ojmieiWI
els zoo de Kamerfractie to weinig moeite dott
om het contact met de kiezers, met name
leiders der vekvereenigingeii, to bewaren,
vervolgens te antwoorden op een vei wijt,
zouden de V. D. wenschen te bezuinigen op d
salarissen der ambteanren. Spr. sekte zum»
te begrijpen; wel richt zich het verzet dsz
op de buitengewone verhoogingen, me enm
gelden voor die ambtenaren, die„het dichtotn
het vuur zitten" en welke vsAoogmgen e»
derfelijk werken. ja
Ten slotte besprak mr. ML Ik qootoW
arbeidswetgeving en zekls o. m. dat „eene m
ztening «ter arbeidswet op da helling
mogelijk sal gemaakt worden bij
tract van haar bepalingen af te wflksmi*
«e «#t niet zoneter geveer. m bt
gene, dat «aan ,inlnkn«(*>
[toeffijkheden zijn
J ij ven peuteren.
'an dezen tijd -*•
)o-log en «fa Duitsche concurrentie doodt men
liet, «loor een pear uur meer te arbeiden. De
nrtd te slaan aan deze arbeidswetgeving fa het
r .tste wat een vrijz. dem. kan doen; het oogen-
i!"V, verandering m de arbeidswetgeving aan te
•ogen, fa aangebroken, wanneer de leiders der
li b?i<tersorganfaetie den tijd daarvoor rijp ach-
r»;
Spr. besloot met de opmerking, dat de V. D.
ÜV n reactionairen aanslag op de wetgeving
i tegen te houden, waarna de openbare
lering in een huishoudelijke overging.
Nederlandsche Staatsleenin-
Sen. Naar wij vernemen heeft de Provinciale
pond van Effectenbezitters een request verzon-
i ann den minister van Financiën, waarbij er
wordt gewezen, dat coupons en lossingen van
Nederlandsche Staatsleeningen slechts te Am
sterdam betaalbaar zijn, als gevolg waarvan aan
houders van Staatsleeningen in de provincie
iMf verzilvering van coupons en lossingen door
b nkiera een provisie berekend wordt.
Het bestuur van den Bond geeft «ten minister
tn overweging het daarheen te willen leiden, dat
jr den vervolge ook in meerdere plaatsen bui-
jlen Amsterdam coupons en lossingen betaalbaar
vesteld worden, en wijst op de "mogefijkhéid van
betaalbaarstelling bij dê bijkéntoren, agent
schappen en correspondentschappen van de Ne
derlandsche Bank of bij «ie rijksbetaalmeesters.
GEMENGDE «EWQHTEB.
Tot de aanwezigen bij do onthulling van het
Standbeeld voor Stadhouder Willem III te Breda
top Zaterdag j.l. behoorde ook de Commissaris
Ber Koningin in de provincie Zuid-Holland, de
heer E. C. Baron Sweerts de Landas Wybcrrgh.
IVederlsndiehe Roodle Kruk
In de week van 2 tot en met 8 Cfatober fa
bij het hooftlbestuur van het Nederlandsche
?oode Kruis te 'sGravenhage aan giften in
gekomen een bedrag van 1292,75, met be-
temming voorFrankrijk 685, Rusland
363 ,Oostenrijk 80, Stiermarken 25, Op-
«au 93,25, Rusthuis der Wilhelminavereeni-
;ing 114,50, benevens talrijke Oostenrijksche
tn Hongaarsthe coupons.
WaterachajMbeiniklInffen.
Dertig jaar geleden werd te Nieuwkoop de
iwmdbemaBng afgeschaft en vervangen door
stnombemaKng. Daarvoor werden toen vier ke
tels geplaatst met 2 compound machines, met
directe koppeling van *de pompen. Iedere
machine verbruikte per Mi 300 K.G. kolen en
verplaatste ongeveer 116 M*. water. Toen nu
onlangs 2 ketels versleten bleken, heeft men
een zuiggesinstallatie geplaatst. Bij de proefbe-
maling bleek het kolenveibruik slechts 102 K.G.
per uur te zijn, de waterverpfaatsing 135 M». (De
polder is 5.80 h 6 Meter diep). De nieuwe in
stallatie heeft dezer dagen proef gedraaid en
zeer goed voldaan; als een bijzonderheid mag
wel vermeld worden dat de opstelling der
machines geschiedde door eigen personeel van
den polder, dat in twee maanden tijds met het
Werk gereed was.
Laag water. Door den lagen water
stand van de Maas sijn de putten te St Pteter
uitgedroogd en zitten de bewoners zonder drink-
Water. Enkele malen per dag wordt nu uit Maas
zicht drinkwater met een wagen rondgebracht.
De Ingetrokken zeelieden*
gratificaties.
Een druk bezochte vergadering van zee
lieden, opgeroepen door de Zeeliedenvereenfging
Eendracht te Rotterdam, heeft een motie aange
nomen, waarin In scherpe bewoordingen óver
Ben maatregel der Scheepvaartvereenlgingen
Noord en Zuid tot het inhouden van de gratifi
catiën van het mindere scheepsperaoneel, afkeu
ring wordt uitgesproken, en waarin geëfacht
wordt, dat de Scheepvaartvereenlgingen op hun
eens genomen besluit zullen terugkomen, en den
bijslag op het loon In de monsterrol zullen la
ten opnemen, zoodat een tremmer /Ï30, een
matroos 145 en een stoker 150 per maand
aan gage zullen genieten.
Bet Amsterdamache havenbedrijf
Men meldt ons uit Amsterdam: De toestand
In de haven fa weer normaal. De stakers hebben
Overal het werk hervat.
De staking bij de firma PaltKe.
De staking bij de firma Palthe te Almelo be
hoort tot het verleden. Donderdagavond werd
door de stakers en de firma geconfereerd. Het
ontslag der twee arbeiders werd ingetrokken.
De arbeiders hebben hierop den arbeid henrat
I>e Arbeidswet en De Courant.
Voor den Amsterdamschen kantonrechter mr.
dr. F. Kranenburg heeft, naar we in het Hbld.
lezen, terecht gestaan de heer F. ÉL J. Holdert,
ter zake dat hij te Amsterdam op Zondag 7
Augustus j.L, des voormiddags omstreeks 1.20
uur, als hoofd en bestuurder van een onderne
ming, zijnde een «tourantendrukkerij, gevestigd
in perceel Sint Nicolaasstraat 37/43 aldaar,
Waar in besloten ruimten pleegt gewerkt te Wor-
'den aan het zetten en drukken van couranten,
toegelaten, althans niet verhinderd heeft, dat
toen aldaar in die onderneming door eenige
zijner ondergeschikten arbeid werd verricht, be
staande in het zetten op de zetmachine^ zulks
terwijl fn dezelfde onderneming fn die couran
tendrukkerij op Maandag 8 Augustus Jl, «les
Voormiddags omstreeks 1.10 uur gewerkt werd
voor een, op dien Maandagmorgen verschijnend
dagblad.
De heer Holdert verklaarde, desgevraagd,
hoofd der drukkerij In de St Nicolaasstraat te
•ijn, doch voegde er tevens bij, dat de twee
kranten, waarvan in de dagvaarding sprake fa,
biet voor deselfde onderneming werden gszet.
De heer J. W. Sleef, controleur van den ar
beid, verklaarde geconstateerd te hebben, dat in
de drukkerij in de Sint Nicolaasstraat zoowel
Zondagnachts als den volgenden ochtend werd
gewerkt.
Verscheidene letterzetters, ais getuigen ge
hoord, erkenden in den bewusten nacht op de
zetterijen in «te Sint Nicolaasstraat te hebben
gewerkt.
De ambtenaar van hst O. M., Btr. Dubois,
•chtts het ten laste gelegde wettig en overtui
gend bewezen. Wij hebben hier te doen, aldus
4e ambtenaar, met een «eer ernstige overtreding,
faunas, «te directie van De Courant was te voren
gvwaersdtuwd. De arbeidsinspectie had overleg
met haar gepleegd, had haar er op gewesen, dat
handelde In strijd met de Arbeidswet. Men
heeft daarop geen acht geslagen en gezegd, dat
mi n—himrinrt &ifit kon srorexv»
Dit mede in aanmerking genomen, meende de
ambtenaar hottderd gulden boete, aubs. dertig
dagen gevangenisstraf te moeten eischen.
Mr. J. de Vrieze meende, dat vrijspraak zal
moeten volgen, omdat het ten laste gelegde z. i.
niet is bewezen. De krant, die Maandagochtend
verschijnt, wordt voor een andere onderneming
gedrukt, dan waarvan de heer Holdert direc
teur is.
Uitspraak 20 dezer.
De brand In den Wijnhuistoren.
De Hooge Raad heeft niet ontvankelijk ver
klaard de aanvrage om revisie van H. H. van
K. betreffende zijne veroordeeling door het ge-
rechtsbof te Arnhem tot 8 jaar gevangenisstraf
wegens brandstichting te Zutien, waardoor de
wijnhuistoren aldaar weïd aangetast.
spoorwegongeluk bij Weesp.
Voor de Amsterdamsche rechtbank zullen op
20 October en volgende dagen pleidooien wor
den gehouden inzake de spoorwegromp bij
Weesp.
Het h'd der Tweede Kamer, de heer Wijn
koop, heeft den minister van Waterstaat Inlich
tingen verzocht «ver het gerucht, dat de hoofd
oorzaken van het op 13 September 1918 ge
beurde spoorwegongeluk door het herstel van
het dijkprofiel in zijn ouden vorm niet alleen
niet zijn weggenomen, maar dat zelfs het nieuwe
deel in zeker opzicht in nog slechter conditie
verkeert dan het oude.
IngëxondM Madëdtelingen.
*riof "AJOO ««tew*!
tanu«»i> én Lichs^w
mi in iii
4537
Het wegbrengen van schepen.
Voor de zesde kamer der Amsterdamsche
rechtbank heeft terechtgestaan de 40-jarige
gezagvoerder J. B„ beklaagd, dat hij, in ver
eeniging met een of meer leden der bemanning,
op 14 Maart 1919 in de Noordzee den Neder-
landschen vrachtlogger Aeolus, waarvan de
reeder te Hilversum woonde, tot zinken heeft
gebracht, door fn het schip een of meer gaten
te boren, waardoor het zeewater binnentrad.
Het O.M. eichte twee jaar gevangenisstraf,
met aftrek van 2 maanden voorloopige hech
tenis.
Hierna hebben terechtgestaan de stuurman
J. B. en de lichtmatroos E. P., eveneens in yer-
band met het doen zinken van de Aeolus. JDe
eerste beklaagde kreeg van den gezagvoer<ler
een nieuwe boor, ten einde daarmede in het
achterschip gaten te boren, Hij deed wat hem
gevraagd was, en ontving later 150 beloo
ning.
De tweede beklaagde ontkende. Vermoedelijk
fa hij niet beloond.
Het O. M. efachte tegen J. B. 1 Jaar gevange
nisstraf, met aftrek van 5 maanden voorloopige
hechtenis, en tegen E. P. 6 maanden gevange
nisstraf.
Op verzoek van den verdediger, mr. F. Pau
wels, fa bekL E. P. sit de voorloopige hechte
nis «uitslagen.
Hetzelfde fa, op verzoek van mr. J. de Vrieze,
geschied ten aanzien van A. W. S., die met den
reederazoon F. G. J. baron S. tot E. terecht
heeft gestaan wegens het uitlokken van het
misdrijf.
Uitspraak 21 dezer.
sr- De ex-directeur van den Haag
sehen Schouwburg. De zaak tegen den
vroegeren directeur van den Kon. Schouwburg
te 's Gravenhage, J. C. van T., beschuldigd van
verduistering ten naéeele van deze instelling, is
thans naar de openbare terechtzitting verwezen
en zal behandeld worden in de zitting van de
Haagsche Rechtbank van Donderdag 27 Octo
ber a.s.
De aanrijding op den Haarlem
merweg. Zaterdag bad zich voor de Vijfde
Kamer der rechtbank te Amsterdam te verant
woorden J. J. H., te Zandvoort, terzake dat hij
den 4den Juni 1921 op den Haarlemmerweg
nabij den uitweg te Amsterdam als bestuurder
van een auto achterop rij«tend, heeft overreden
de wielrijdster B. T., die met haar verloofde daai
fietste. Bekl. fa ten laste gelegd, dat dit ongeluk
gebeurde, doordat bekL onder den invloed was
van sterken drank, met roekelooze snelheid reed,
niet voldoende links uithaalde, toen hij de wiel
rijders moest inhalen en j(geen signalen gaf. De
auto slingerde over den weg.
Bij de aanrijding werd mej. B. T. weggeslin
gerd en bleef ze bewusteloos liggen. De auto
kwam in een sloot aan «jen kant van den weg
terecht, terwijl twee der drie inzittenden uit de
auto geslingerd en qrnstig gekwetst werden.
De bestuurder (bekl.) bekwam geen letsel.
BekL ontkende, dat hij bij het ongeluk onder
den invloed van sterken drank verkeer«Ie. Wel
hadden hij en zijn vrienden dien dag flink ge
dronken, maar uitwerking had de drank op hem
niet gehad.
Bekl. verklaart dat hij, daar zijn rechteroog zeer
slecht is en de zon in zijn gezicht scheen, het
meisje pas bemerkte toen de auto vlak achter
haar was. Het kan best mogelijk zijn, dat het
meisje even te voren den weg overgestoken ia.
Inspecteur Bakker zeide als «teskundige, dat
een vaart van 40 45 KM., waarmee gereden
werd, veel te groot fa voor den slechten Haar
lemmerweg.
Andere getuigen verklaren, dat bekl. en «te
andere twee inzittenden in de auto wel naar
sterken drank rooken, maar dronken was bekL in
ieder geval niet
Een getuige décharge verklaart, dat de
vaart van de auto niet groctter was dan die van
andere auto's. Wat het slingeren van de auto
aangaat, dat was de oorzaak van de gaten in
den weg.
Verschillende getuigen zeiden, dat wel signa
len zijn gegeven.
De officier van justitie, mr. Van Lier, acht
de schuld van bekl. bewezen. Hij vindt hel
schandelijk nan bekl. met een slecht oog en «le
zon in 't gezicht een auto te besturen met zoon
roekelooze vaart.
In de dagvaarding staat niet, dat bekl. «iron-
ken, maar dat hij onder invloed van sterken
drank was. En dat was hij. De beschuldiging dat
bekl. geen signalen heeft gegeven, laat de offi
cier vervallen. Hij eischte zes maanden gevan
genisstraf.
De verdediger, mr. Muller Massis, meende dat
bekl. zich aan geen grove fout heeft schuldig ge
maakt. Het is mogelijk, dat het meisje even voor
de aanrijding den weg heeft overgestoken.
Bovendien heeft bekL signalen gegeven. Uit het
getuigenverhoor blijkt, «lat bekl. met onder den
invloed van sterken drank was en in staat was
een auto te besturen. Men bad wat gefuifd, <*n
paar borrels gedronken an was soo fn beetje
vroolijke stemming gekomen. Maar daarom was
men nog niet onder den invloed van den drank.
Pleiter vroeg vrijspraak.
Uitspraak Vrijdag 21 October.
k- Broekhuis in hooger beroep.
neemt is Broekhuys in hooger beroep gegaan
van het vonnis dier Rotterdnmsche rechtbank,
waarbij hij tot twee jaren gevangenisstraf wertl
veroordeeld.
De xttAk—Du yin.
Men meldt ons uit Weenen:
De vader van Duym heeft thans 120,000 ge-*
boden om een vergelijk te treffen in het faillisse-
ment-Duym.
Groote •mokkel-Aftnlre.
Men meldt ons uit Weenen:
Een frauduleuze rntvolk van 21 wagons hui
den, bestemd voor Hollandsche firma's, fa ont
dekt en verhinderd.
Noodlottige burentwLgt. In het
ziekenhuis te Culenborg is overleden de 1 os-
werkman van H. aldaar, die op 30 September
bij een onderlinge burentwist door zijn buurman
van Z. met een mes in den rug gestoken was.
Strandverschrikking. Zondag
middag stond een jongedame aan het strand te
Zandvoort naar de stem der zee te luisteren,
toen plotseling een jonkman op haar toe trad,
haar een arm onj den hols sloeg en op barschen
toon sprak: „Genade zult ge me vragen I"
Het jonge mefaje schrok gewel<tig, dorh die
schrik ging over, toen de jongeman verklaarde
maar een grapje te hebben bedoeld en zijns
weegs ging. Evenwel keerde de schrik terug,
t n de jongedame even later een kostbaar
broche vermiste. Zij deed aangifte bij de politi
maar deze kon haar weinig (roost geven, daar
de „grapjesroaker" in geen velden of wegen
meer te zien was.
Het Schot^nsche raadslid
Blom fa te 's Gravenhage op last ven de poli
tie te Schoten gearresteerd in verband met door
hem gepleegde frauduleuze handelingen.
De gezondheidstoestand van den arrestant,
die nog dienzelfden dag naar Schoten werd
overgebracht, was echter van d»»n aard, dat ge
neeskundige hulp «loor de politie moest worden
ingeroepen.
Dr. Lindenbergh van Schoten en een zenuw-
aits achtten opneming in een ziekenhuis nood
zakelijk. De heer Blom fa vervolgens naar het
Gasthuis te Haarlem overgebracht.
1 Een mishandeld raadslid. De
heer H. G. Rodijk, die in den gemeenteraad van
Apeldoorn op meer politietoezicht en betere ver
lichting van het station had oangedrongen, .was
reeds meermalen daarvoor gehoond en gesard.
Vrijdagavond geschiedde dit weer, toen hij met
het raadslid W. Volgers in de nabijheid van dat
plein wandelde. Een Zekere Van Beek stelde
den heer Rodijk aan zijn kornuiten voor met de
woordenMag ik u ons raadslid, de man voor
politietoezicht en licht,-yroorstellj
De heet Rodijk noomOrSito'dures, wkar hij te
spreken was, waarop Van Beek naar j»em toe
snelde, hem met een hard voorwerp eenbloeden-
de wond aan het hoofd toebracht en daarna den
hoed afnam, met de woorden Mijn ij/am fa Van
Beekik heb er twee jaar voor
De Teylerzaak. ZaCgjtiagmorgen zijn
voor de civiele kamer van de Hnartfimsche recht
bank in een buitengewone zitting de) pleidooien
gehouden in de bekende Teylerzai
Nakomelingen van Brood een djr familiele
den van Teylervan der Hulst, /adden een
vordering tegen de directeuren /van Teyler's
Stichting ingediend, om uitkeeriiwf der erfenis te
verkrijgen. Er was veel betepffsteUintf, d* ge
reserveerde tribune was gcMel bezet, meest met
personen die zich rfgenaam meenen.
Er was geëischt de uitbetaling van 5 milKoen
gulden of zooveel minder ais «ie rechtbank zou
bepalen.
Voor de eischers trad op mr. Wierinx uit
Den Haag. Hij betoogde breedvoerig, dat de
eischers rechthebbenden op de erfenis zijn en
dat de directeuren verplicht zijn om rekening
en verantwoording van hun beheer af te leggen.
Voor de gedaagde directeuren trad op jhr.
mr. F. W. van Styrum te Haarlem, die uitvoe
rig pleitte tot afwijzing van de eischen.
Zaterdag fa tegen Teyler's Stiohting nog een
vordering ingesteld door eenige Van Oorde's,
familie van «ten beer J. J. van Oorde te Haar
lem, een van de directeuren der stichting. Een
groep personen heeft zich vereenigd voor deze
actie, welke staat onder de algemeene leiding
van mr. J. Vijn, advocaat te Amsterdam, die
door anderen wordt bijgestaan. De groote meer
derheid van hen, «die geoordeeld worden tot go»
lijke vordering gerechtigd te zijn, als de Van
Oordes (de afkomelingen en rechtverkrijgen
den van baak Brand, den eenigen in leven zijn-
den vollen neef in den eersten graad van Tey
ler—van der Hulst bij diens overlijden) hebben
zich contractueel daarbij aangesloten en de be
hartiging van hun aanspraken aan de groep van
den heer Vijn toevertrouwd Als procureur van
eischers treedt op de heer mr. A. Bruch, te
Haarlem.
Internationale Po 1 iIie-O r g a-
n i s a t i e. In een dezer dagen te Brussel
gehouden bijeenkomst van ver tegen woonliger
van politiebonden uit België, Frankrijk, Enge
land en Nederland is in beginsel besloten tot
de stichting van een internationale politie-or-
ganisatie. Voor «lit doel zullen binnenkort ook
besprekingen gevoerd worden met «ten Duit
se hén politiebond. Het plan hestaat, het vol
gende voorjaar in Nederland bijeen te komen
voor de definitieve stichting van de politie-kv»
ternationale. (N. R. £t)
Door de tram overreden. Zondag
middag is in «te Raa«lhuisstraat te Amsterdam
een vierjarig meisje onder de tram geraakt en
kort daarna overleden. en en
Door sen auto overreden. Te
Schoten fa de 82-jarige man Schoo, aldaar
woonachtig, door een auto overreden «m ge
dood.
Motorongeluk. Zaterdagnamiddag is
de aannemer H. Brink, uit Muntendam, te Leeu
warden, waar hij woningen bouwt, met zijn
motorrijwiel tegen een boom gereden. Doordat
de motor doorwerkte en 't voorwiel
nog een paar meter verder, sloeg toen over
d»n kop, waarbij de berijder even«»ens een bul
teling maakte en tegen den volgenden boom
werd gesmakt. Hij was onmiddellijk dood
- Overreden door een lorrie. Glu
tei middag is te Haarlem een 10-jarige Jongen
uit de Tetterodestrnnt, bij het spelen op een
lorrie daaronder geraakt en onmiddellijk dood
gebleven.
Gasbedwelming Op de Plantage
Mui«tergracht te Amsterdam fa Zondag een
dienstbo«te, tengevolge van gasvergiftiging be
wusteloos geraakt. Zij fa naar het kw. Ziekenhafa
vervoerd. Uit het ondersoek bleek het volgende:
In de keuken bevond steil een gaskomfoor
met een pennetje «^op. Nu was het kraantje
•.«n het toestel dioKt, doch de muurkraan open,
wat stee«ls gevaarlijk fa. fai den nacht fa de
slang van de buis1 gegaan en het gas is ki de
keuken ontsnapt. Het meisje, het g«»s ruikende,
ging uit haar kamer, dis aan de keuken grensde,
«lanrbeen en viel bewusteloos neer. Zij is nog
niet gehoord kunnen worden.
Noodlottig schot. Gisternacht
reed een gezelschap motorrijders uit Klaas
waal, die den dag In Rotterdam ha«lden door
gebracht, over den Dordisehen straatweg naar
huis. Daar een hunner geen Hcht aan had, werd
door een paar rijwielagenten halt gecomman
deerd, waaraan niet voldaan werd. De ngenten
losten een schot in de lucht, «^di de motor
rijder» reden door. De agenten achtervolgden
hen en aan de grens der gemeente hidden zij
de motorrijders aan. Zij wilden dengene, die
geen licht had, medenamen, doch deze verzette
zich. Bij «te worsteling die volgde, ging de revol-
vtr, «Be een der agenten nog in de hand had,
af. De motorrijder C. van S. uit Klaaswaal werd
ernstig in het hoofd gewond en fn zorgwekken
der» toestand opgenomen.
School- en Kerknieuwe.
Hst fs em niet 1» loochenen left, dat de toe#
standen fn den crisistfjd heef veel msnachett
zorgeloos hebben gemaakt, waardoor hst stro*
ven naar verbetering o! seJfs maar naar het op
peil houden van da qualiteft win hun productei»
wegens gebrek aan «xmcurrentle op den achter#
grond fa getreden. Er valt dus bi de eerste plaat*
in te halen wat verloren is gegaan en In dd
tweede plaats vooruit ta zien, om de komend*)
concurrentie met andere zuivelproduceerend*
landen het hoofd te kunnen bladen.
Aanvrage Ingevolge deHlnderw#
Burgemeester en Wethouders van Goud
brengen ter algemeene kennis, dat op de Secre
tarie ter visie fa gelegd een verzoek met bijt*
gen van de fs. Gebr. Descksen, to Gouda, on
vergunning tot vervanging van de tn hnar b«*
staande koek fabriek aanwezige gasmotoren
eea 14-tal electromotomi^ lü.t 1 van 4, 2 va*
3, 5 van 2, 5 van 1 en 1 van K PJC. voor hel
drjjven dor verschillende voor het bedrijf be*,
noodigdc werktuigen en machines als nmnndefa
molen, braakmocMne, kneedmachines, klutejf
mengmachine, busmachine, poetsmachine, pel#
molens, opbolmachine, snijmachine en specuN1
liiasmarhinos, in het perceel, gelegen Karna#
melksloot no. 51kadastraal bekend sectie X
No. 4855.
Op Dinsdag den 25sten October 1921, de*
namiddags ten ly, uur, is op het Raadhuis gesj
logen heid om bezwaren tegen de gyvraagde ver#
gunning fn te brengengetiurende drie dagen
vó«5r «Hen dag kan op de Secretarie der ge#
mrente van de ter zake ingekomen schrifturen
worden kennis genomen.
U11 v o e r^n g van da
V1 e e a c h ke uringswet
De Bond van Kaasproducenten te Gouda heeft
zfch tot de verschillende gemeentebesturen ge#
wend naar aanleiding van de Vleoschkeurings#
wet en in zijn adres met nadruk bepleit, ter bo*
trachting van de grootst mogelijke zuinigheid
u. niet over te gaan tot stichting van central#
slachthuizen
b. geen combinatie van gemeenten te make*
voor de nétvoermg van «te keuring
c. een zeer eenvoudigs regeling »oor ta staf#
ten met betioud vnn particuliere stachtplaatsett
Een 259-jarig jubileum. Vrijdag
was het, naar de Leeuw. Ct. meldt, 250 jaar
gole«ten, dnt de eerste doopeKng werd inge
schreven fn de registers vnn de Evnng. Luther-
scho gemeente alhfer. Deze plechtigheid vond
plaats in een huis in de Nieuwe Oost »rslraat, t en huisslachtingen
waar thans de tegenwoordige kerk staat. Ze j d. zich voor «le keuring te verstaan met den
schijnt oogluikend door de overheid te zijn t jwnktizearendrn veearts ter plaatse
toegelaten. De eigenlijke vrijheid van gods- i e. noodelnchtfrigcn onder controle ter plaats*
dienst oefening verkreeg de gemeente In 1681. van afmaken of in eenvoudig slnchtloknaltje I*
Zondagavond zou van dit feit In het kerk- 1 centrum van eigen gemeente te doen plaats hebs
gebouw gedachtenis worden gevierd en te- ben, waarvoor zeker een overeenkomst fa te ma*
veris het electrfach Bcht in gebrttik worden ge- ken met eigenaars vnn bestaande slachtlokslen
nomen, dat door de gemeente als herinneYing f. te adviseeren aan Ged Staten, «te eischen
aan dezen dag geschonken werd i aan slachtplaatsen te stellen, zoodanig te mas
j ken, dat het doel zoo goed mogelijk wordt bet
Ned. Here. Kerk. naderd zonder op noodlge hooge kosten voor dl
Beroepen te Sponnum c. a. ds. A. C. G. «ter* ei*e"ftBra*
Hertog te Rotterdam; te VHssingen ds. W. H.' Bon* rao Belastingbetalers.
H. Middeldorp te Ommeianderwijk te Kam-1 Met_ aanvankelijk 24 leden fa hier ter stedf
pen ds. J. Bus te Ouddorp, die voor Polsbroek een Belastingbetalers. Doel
heelt bedankt; te Leerdam, W. J.,Lokhorst te "ade[ bekend gemaakt wor-
Bennekom; te Huissen, J. Magendans te Lex- voor oopige commbsie bestaande
monj 7 uit de heeren A, Jansen, Doelestraat, en I. S.
Aniigenomenhet beroep Ie Stnvcnisse door
«fa. J. G. R. Langhout te Mijdrecht te Kruinin- l€n *e erPeQ»
gen A. C. Diederiks te Serooskerke (S.). I Propagandavande R.-K.
Bedanktte No«ïrdvrijk aan Zee door «te. J. vakbonden.
Nante te Workumte Nijehnske door ds. H. ln o»«leg met de afgevaardigden van véto
P. Steginga te Langveervoor Pokbroek J. schit*hd« vokbonden heeft, naar de N. Z. Hr
Bus te Ouddorp; voor Benmbrugge W. de h#t ««ft**1 bestuur van «fan Ned. R.
Lange te Woerden voor Roosendaal dr. E. L. Volksbond besloten op Zondag 10 Oct. a A,
Smit te Boxmeer. I namiddags ta 2 uur, in het bondsgebouw
Geref. Kerken.
Beroepen te ïtelft(fa. J, Waterink te Zutfen.
Gouda, een gewestelijke vergadering te beitel
gen vnn de besturen der afdeelingen vaa
Aangenomenhet beroep ,e Wie,den door ü°.nd A.rl.nd.ryn, Alphq.^.. 4
den heer J. H. Stad, cand'-to Tinallln*, (Gr.). B
Geref. Gemeente veen, Noprden, Oudewater, Reeuwqk, WoiMiMS
Beroepen te Rilland en te Giessendam-Slied- "TT
r, j \r ci-_j i tn Op deze bijeenkomst, alwaar naast een vrijs
recht «fa. J. Vreugdeful te Shedrechtte VW» ^knriranis(Vtiw ook een der stand**
dingen (voor de tweede maal) H. Hoogendoorn, ZftI IaI worckn
e lSSe' sproken de nadere regeling der te voeren pro-
Kun»« en Wetenschap.
- Het Allerzielenverbod te Wage»
n i n g e n. De algemrene vergadering van het j w^fien*
paganda fn de S3. Novembermannd.
I In plaatserv wnnr reeds een „Commissie
Zeven" (C. V. Z.) is gevorm«L fa 't noodzak*
uit deze commissie «ie nfgevaardlgde(n)
Wageningsch Studentencorps op 7 October ge
houden, heeft met algemeene stemmen de vol
gende motie aangenomen:
Natuurkundig Genoottchnp
Voor de aMeeling Gouda van het Natten*
kundig Genootschap zal op Vrijdag 14 Octoksd
van 5e-rongsgezetschappen, ten zeerste valt toe
te juichen;
protesteert tegen het besluit van den waom.
burgemeester, den heer Snackers, inhoudende
het verbod tot opvoering van „Allerzielen" op
Maandag a»."
„Ov er wegende,da t het opvoeren van dege- a.s. in een der zalen van de Sociëteit „de RéunteJ
lijke tooneelstukken door goe«ie gezelschappen *'s spreker optreden «te heer Th. van Erp, mei
te Wageningen, in plaats vnrt, zooals in afge-j het onderwerp „do Boroboedoer De lezing W»
loopen jaren de gewoonte was, bombasstukken i wortten toegelicht door lichtbeelden.
Examen
bewanrschool-o nderwijxtce s.
Voor het examen van Bcwaurschoolondensjte
zeres zijn geslaagd de dames H. Gr evens tuk, (4
Hurdijzer en C Van Manren alhier.
N. V. Hotst Station.
Bij de Staatscourant N%". ^6 *'i« gevoagï
de statuten van de Naaraltiose Vennootodtaf
„Hotel Station" te Gouda.
Tooneelvereen. „Thalia
Dc Cioudsche Tooneel- en Declamatleclidj
„Thatia" geeft Zaterdag 15 October, des avond#
8 uur, in «te zoal „Kunstmin" der Soc. „Ons G«*
noegen" een uitvoeria» Na afloop is ar bal-
Uitvoerig worth dan uiteengezet het stz*VM%
in andere landen waar te nemen.
Het ia van hoog belang, dat de uitvoer 1
boter en kaas blijvend beperkt wordt tot 1
Vooraohrlfte» tot rectllag vmm de«
uitvoer van boter e» kaas.
Ingediend is een wetsontwerp, houdende voor-
voorschriften tot regeling van den uitvoer van
boter en kees.
In de Mem. v. Toelichting wordt o. m. gezegd:
De regeling van het onderhavige ontwerp, dat .nf„r
SnatoevoTrï mom' £F" hM riifcsm-.k." ooi «1, d. «t
"—""VS AujfiMtu» 1914 oooiL^r Lijd mocht
door
Zoo mag de beslissing over de
de contrhle niet meer uilslirit< J
gelaten aan de bestaande sta tit
overeenstemming met hun privi
rakter, zonder opgaaf vi
kunnen weigeren.
Met het oog op deze omstandigheid
den minister van Landbouw «te oprichting be
vorderd van een nieuw botercontróle-
station te Leiden, waarbij teder kan wor
den aangesloten, mits hij voldoet aan de voor de
toelating tot de contróle gestelde eischen, waar
door zekerheid Wordt geboden, dat het stelsel
«ter botercontróle onder rijkstoezicht niet in ge
vaar kan worden gebracht. Van «te beslissing
van het bestuur van dit nieuwe station over aan
sluiting zal beroep openstaan bij «ten minister.
Mocht het noodig blijken ook voor de koas-
contrflle een dergelijke regeling te treffen, dan
zal daartoe onmiddellijk worden overgegaan.
De Memorie van Toelichting geeft vervolgen*
een beschrijving der merken.
Nu langzamerhand weer meer normale om
standigheden in het wereldverkeer en in het
economisch leven der volken zijn Ingetreden, ligt
het natuurlijk op den weg van hen, die
hebben bij een regslmatigen afzet van kun pro
ducten in hat buitonland, alle krachten fa
spannen, om het tijdens den ooriog vei lore* gm»
ingetrokken.
Het fa toch een feit, dat het alleen fan»^ dhsg
weg mogelijk sal zij*, een eind to.#«tefcf* aa*
allerlei knoeierijen, die in den kaashandervjead
tieren, en te voorkomen, dat zfj in den botty^
handel weet*, Het hoold opateken.
Daarom fa het van het meeste belang ttu
onzen zuivelexport op oordeelkundige wijze I
bevorderen en wel ln dier voege, vtSórdat het
teat fa, voor onz* ultvoerproducte* afd»
waarborgen omtrent echtheid, zuiverheid en^|
halte te geven, m. a. w. geen boter pech
uit te laten, welke *fet van het rijksmerk i
zien te.
Dit vast te leggs* in een wet, fa da 1
in het ontwerp.
Naar een der Rotterdamsche berichtgevers ver-baar was geworde* «dtoof het motorrijwiel
(Zi. »«rdw Ti—4. Bl«4>'
GEBOREN 6 Oct. PImmm". Colrx
J. Sna(.r.e «n M. V»rbw,. 7. Adrkm
K. Anlcr «n J. W—dmb-iï- a Jok»*»
tW-. An loeit—, i. t J, M- Hoon t A_ M.
d. Wit ElmbMk, 4 J. Sluw enXA.
Hoont Oulnt i l. ft na 1 Hoof m
Ofcillingaartl 9. Jokpnaa CaBwdao.4-.4
do Kmei m W, Bood"
OWMUEDBNi
•t an'
