1
Volks-Kleedingmagazijn
PRIJSVERLAGING!
I
inkt
P
Arrow
Boorden
J
COHEN S Co.
Rij- en Vervoertuig-
5
Stolwijk
J. VLAG, Mr. Tailleur
HAARGROEI
HUMAGSOLAN
HOOGSTRAAT 202
VfHBÏHlslEH
„DE PELIKAAN" GOUDA.
m*
UIT DEN OMTREK.
n
m
Advertentiên
Markiezen
Zonneschermen
Rolluiken
Tenten enz.
K. J. VAN SCHALEN,
Wosnsdig IB-Not. 1921
Gemak en Voordeel
Merkt 31 - Gouda
ifnrtmtiin m Abniimintm
Mr di Midi Curst
smvuitil
Nieuwe Schouwburi.
Coulante bediening.
Scherpe prijsnoteering.
GEOPEND ROTTERDAM
f 16.25 en hoogor
Motorjekkers extra zwaar gevoerd, vanaf
116.75
Vergeel vooral niet Zeterdag onze étalage le bezichtigen
Het Volks-Kleedingmagazijn
202 HOOGSTRAAT 202
fieder/andschefidnkinstelimq
ADVERTEERDERS!
DENKT ER AAN!
GOUDSCHE
COURANT
TWEEDE BLAD.
Uit den Goudschen Raad.
9
f™ k113 30383 toS
kUSt," a '?aa 331 dar 40
SÜÏÏS ^erra^te'-b.Tre
b^te*tSr "'Zr J1"™ Jowt m
I de tennisclub PJ.OJ). Nacnene deze
t zusterverenigingen werden daar-
aangeboden.
r Toen begon het feestelijk gedeelte van den
vond, dat door de bijxordare zorgen van den
r H. Hagedoorn was gearrangeerd. Vóór de
pauze werden eendge muzieknummers uitge
voerd door de heeren J. Jager (viool en C.
Groenend» al, plano), deed de heer H. Klijn-
(Veld rich kennen als een handig knitateur en
{gaf de heer Harry Hagedoorn eenige leuke
cabaretliedjes ten beste, waarbij de heer C.
Groenendanl als accompagnateur optrad. Allen
jhadden veel succes en luid applaus viel hen
jten deel.
Na de peuae bracht de heer Klijnveld een
ntal „bruiloftstoosten" uit en gaf hij enkele
niek-scènes te zien, waarmede de aanwezige»
bijzonder vermaakten.
Het programma werd besloten met de één»
■teer van J. B. SchuilIntermezzo, waarin de
heer en mevrouw Hogeoorn met den heer J»
Nijs de rollen vervulden. Het was een aardig
blijspelletje, dat losjes werd gespeeld, zoodat
het de belangstelling had van allen.
Aan het slot kreeg mevr. Hagedom fraai*
bloemen en alle drie uitvoerenden een harte-
fk applaus vóór haar gewaardeerde mede»
jerking.
Een goed strijkje luisterde den avond op.
De feestavond werd besloten met een bal
,hder leiding van den heer Van Tijn. Zeer veel
fenslustigen namen daaraan deel.
Zie verder Tweede Blad.
Aiphcn a. d. Rijn.
De Rijnbode meldt, dat de Centrale Land
en Tuinbouwschool alhier lijdelijk hare betalin
gen heeft gestaakt. Het blad vernam echter dat
binnen zeer korten tijd de zaken weer geregeld
zullen zyn.
Ammerstol.
Aan het postkantoor alhier werd gedurende
de maand October j.l. in de Rijkspostspaarbank
ingelegd 3446.17 en daaruit terugbetaald
ƒ9956.07.
Van de lotelingen dezer gemeente van de
lichting 1922 zullen het volgend jaar 5 perso
nen worden ingelijfd.
Boskoop.
Tot onderwijzeres aan de bijz. school, Nieuw-
straat alhier, is benoemd mej. T. Koelmans, uit
Ter Neuzen.
Onze berichtgever maakt ons opmerkzaam
dat wij in ons bericht over het postkantoor de
huur van het benedenhuis dat tijdelijk als post
kantoor dienst deed, niet juist hebben vermeld.
Dit moest zijn 50 per week.
Veiling van 4 November.
Bloemen Rozen 2060 ct., Dahlia's 10—15
ct., id. pompon 10—15 ct., Anjers 10 ct., tros-
chrysanten 20—80 ct., per boschrysanten per
stuk 10—18 ct.
FruitGoudreinetten le srt. 10—15 ct., belle
fleuren 2e srt. 12—13 ct.
Groenten Andijvie 4—5 ct. per krop.
Gouderek. f'
Voor de mflitielichting 1922 zijn vrijgeloot
K. Dekker Klzn., A. de Öroot Azn., ingelijfd
zullen worden P. van der Linden, M. van der
Laan, P. de Jong Wzn. en A. Terlouw Azn.
Bij vermindering der legersterkte zal ook de
loteling G. Lingen nog vrij zijn.
Moordrecht.
Tot veler teleurstelling is aan het personeel
werkende op de tapijtfabriek van de firma Ste
vens alhier bekend gemaakt, dat" dit jaar geen
dividend zal worden uitgekeerd.
Oudewater.
De slagers alhier hebben het varkensvleesch
met 30 cent per K.G. verlaagd, en gebracht
op 1.70 per K.G.
Waddinxveen.
Naar wij vernemen zal door de Provinciale
Staten van Zuid-Holland worden overgegaan tot
den bouw eener nieuwe brug over de Gouwe.
Te Leiden slaagde Zaterdag voor het examen
apothekers-assistent de heer H. J. J. Vermeulen
alhier.
Woerden.
Woensdag 9 Nov. a~ zal hier de verkiezing
plaats hebben van vijf gemachtigden voor 't kies
college der Ned. Herv. Kerk.
In de gemeente Woerden is de melkprijs
vastgesteld op 17 cents.
SPORT.
Uitslag.
Den Haag! Oefenwedstrijd Ned Elftal-
Zwaluwen elftal (terrein H. V. V.), 5—2
Overige wedstrijden werden niet gespeeld.
Telefonisch Weerberioht.
Naar waarp®^-'ng In den morgen van i
7 November 1921.
Hoogste stand: 766.9 te Valencia.
Laagste stand: 738.6 te Swinemunde.
Verwachting tot den avond van 7 November:
Zwakke tot matige N. tot W. wind, half tot
zwaar bewolkt, met nog eenige regen of hagel
buien, koude ochtend zelfde temperatuur over
dag.
Licht op.
7/8 Nov.
4.51
n.m.6.37
v.m.
8 9
4.50
-6.39
9/10
4.49
6.41
10/11
4.47
w —6.42
U/12
4.45
re -6-44
12/13
4.44
re —6.46
.13/14
4.42
re —6.47
re
Marktberichten.
Kaasmarkt.
Oudewater, 7 Nov. 1921.
Aanvoer 62 partijen, 2790 stuks, gewicht
13.950 K.G. Prijs Goudsche Kaas le soort
f 0,64—0,66, 2e soort f 0,60—0,64; le soort
met Rijksmerk 0,65—0,70. Handel matig.
5UrWRAZAnDH?D
wist
IRLKOF.R
SEW.
Off. Not
Niet Off. No}/
5 Nov.
7 Nov, 12 u.
Londsn
11.41
11.89
Berlijn
1.18
1.07
Parijs
21.37}
22.50
Brussel
20.65
20.52}
Zwitserland
63. 0
64.00
Weenen
0.12
0.10
Kopenhagen
54.25
64.10
Christiania
.39.00
89.50
Stockholm
66.40
67.00
New-York
2.89
2.89
ARNHEM.
FABRIEK VAM
1|ih!iohM ii imliibi
WIJDSTR. 21. BOODA.
Jnnvll|k«che A»mle«l>
hoiidersvergHilerlug op
den avonds om 7 uur Ou
„Hotel «le Kalm" le tionda
He A gen «In, linlann,
winsten verliesrekening
ligt van af tt Nov. teu
kantore der N.V. liegen
tesseplantsoen SI voor
H.H. Aandeelhouders
Ier Inzage.
Herinnerd wordt aan
Art. 14 der Statuten.
HET BESTUUB.
1978 80
HEBT GE. DOOR
ADVERTENTïEN
DIE IN MEER-
DERE BLADEN
MOETEN WOR.
DEN GEPhAATST
OP TE GEVEN
EEN AFSCHRIFT
IS VOLDOENDE.
VLUGGE EN
CORRECTE
UITVOERING
GEWAARBORGD
m
«v, i i
ALLE
ZIJN IN
vsrkrljgbsai.
la 15 te nauw of 15% wijd?
Vraagt U dan maat 15%
I Zoo ook verkrijgbaar maten
132*-14)14 -15 - 18% enz.
95 ct p st 2 75 per 3 «t
^Imp. MAX BLOCH, A'dam.
ZirRrt vanaf f.19.00
bever on mol kleur
vanaf f 49.00
Zeer groot* kent*.
4972 40
2e Voorstelling in het
Abonnement.
Btiiirln It In I uur.
N.V. Het Sohouwtooneel
z. B. B. H. H.
zjjne bezigheden buitens*
huis hebbende
Blfjspel in 8 bedrijven
Entrée voor Leden der
Sociëteit Loge en Stalles
2 60, Baleon f 1.75.
Niet*Leden (inwoners van
Gouda) hebben op deze
rangen geen toegang.
Galerij voor Leden en
Niet-Leaen f 0.75.
Alles met 10 auteurs
rechten en 10*/„ stedelijke
belasting.
Plaatsbespreking bH loting
en kaartverkoop Woens
dag Nov.avonds 8 nur.
Laatuwkleeding
maken bij
,TEL. 502.
VERTROUWD ADRES.
BENT U EEN ROOKER?
Koop dan onze groote NAPO
LEON. en U geniet 7 kwartier
voor 8leohts 7 cent! 4956 8
Als Reclamemerk TIP-POP 4 ct.
TURFMARKT 54.
Laat Uw verweerde Spiegels opnieuw verzilveren
door Spiegelfabriek „VEN ET IA",
NOUIIMIVAI.StHUHKt 28, -t- BOTTERDAM
■r SW ZEND POS .'KAART ~Ba ~RM
P. J. OORBAND
SF BILLIJKE PRIJZEN ~mv
4960 20
BIJDRAGE TOT DE KENNIS DER AFZONDERLIJKE VOE-
DINGSTOFFEM EN DEN INVLOED HIERVAN OP DEN
door Prof. Dr N. ZUNTZ, wordt met meerdere litteratuur over
(het voedlngspraeparnnt voor «le haarwortels)
op aanvraag gratis toegezonden door Dr. H. MANNING'S
Pharm. Chom. Fabriek. DEN HAAG. 4965 80
schuin tegenover den Franechen Bazar.
HET
Speciaal Huls tot bestrijding der abnormale
lioogc pr(jzen van Heeren- en Jongeheeren-
k Ier ding. Directe verkoop van producent
ttan verbruiker met uitschakeling van alle
onnoodlge onkosten!
De prijzen ijl gtbatitrd n groolgn oizil ii lui uiterst laag gestild. Onzi
soitHring bevat di nieuwste modellen, degelijlii coups ia prima iMmg
Wij openen met een ruime keuze:
Winterjassen, met zyde gevoerd, I en Il-rjj model, vanaf
f 19.50
Ulsters, met en zonder ceintuur, het nieuwste model
f 13.75
Demi-Salson», in lichte en donkere kleuren, reeds vanaf
Blauwe- en Fantasle-Cosiunms, Pantalons, in
moderne strepen Kinder- en Jongeheerenjassen
voorhanden in ruime sorteering tegen spotprijzen!
4»7i ii» ROTTERDAM.
Codperatleve Beetwortel Suikerfabriek
„DINTEI.OORD STA Ml-ER SU AT"
Inut Prima liuianrdi Ssitir- Bill;li prijzM - Pracht inlitii!-
Vertegenwoordiger voor Den Haag, Leiden. Gouda en Omstreken,
4959 W. A. STOKHUYZEN - Don Haag, Ienlaan 7. 18
wssr U zich roor inliohtingen gelieve te «renden. m Telef. Marnix 22«7
EXTRA INKOMSTEN.
Dames uit den gegoeden stand kunnen op gemakkelijke
en aangename wijze haar Inkomsten vermeerderen
door in relatie te treden met een voorn. Ind. onder
neming, door voor haar een algemeen gebruikt wordend
artikel te plaatsen. Geen borgstorting of betaling vooruit
vemisoht. Br. onder No. 1927 Adv.-Bur. BELINFANTE A Co.
H. do Grootstr. 94. don Hang.
496690
ANTON COOPS
Drogist - Wijdstrant 31.
voltrenz voorschrift der
Arbelds-lnspectle. -
4856 10
REDWATEREN.
Spoedige radioale genezing door
de bekende pillen 4v57 12
UBIE a
ook b(i verouderde gevallen,
f 2.60.
N.V. My. SANITAS
GOUDA Korte Tiendeweg 10.
ROTTERDAM: Korte Hoog
straat 87.
UTRECHT: Voorstraat 106.
AMSTERDAM^ Rembrandt -
plein A
Stoom-Ververij en Chemische
Wasscheri]
y/nnr rd t> rv hpjjt.c.l' mfl urtir.hi flp.bruik er\
voor waarden belast rr\et vruchtgebruik er\
M periodieke uitkeeringer\, qevestigd le s'GRAVtNMAGE
Oirectiet R.SCHV4ARZ «n Mr. 11R vetn MAASDIJK.
Geplaatst fTvnatéchappelijh Kapitaalf 4,000.000.
Reacrves 644.G4.W
Pand bnevenkapitaalf j)00.000.
De Bai\k geeft, zoolang de voorraad streKt
A-'A cn 5% PAMDBRIEVEN
uit teger\ beurskoers, in, sfukkerv van>
f looOj-./f 50ös^f':.föö._.-:_1|.
jltit 'li111" rf tttflitfiiiiriiiiiKKitfiVitrifIWh 'tlili
VOOR C.OUDA EN OMSTREKEN
MARKT 31" CiOUDA'
TE LEF. INTERC. NQ 82.-
Booiatwut^ *a&BBSpL
•v AVMiaoblNKVEeM V^LCS><gg*
ZEWeNHUIZEN
MOOIkOWECMT
r MTOiwyK
£1^*
ACHTjeaROXk
/©gNK-ogNMtut, "KOPfwyri
9VP4AWIWWS j gCHQONEjQvriNS
UKKtWKCAK
WIE IN DEZE STREEK
RECLAME BEHOEFT,
ADVERTEERE IN DE
COUDSCHECOURANT:
""WERSCHyNT D/=\GELVKÖ
wr=1 «RGOEBi LLyKE TARlf'-/EN
Duizenden oogen staren avond aan
avond op deze plek
Uw belang Is het deze plaats te
reserveeren
w Ge bereikt AVOND aan AVOND
duizenden lezers in Gouda en
Goudsche omgeving
No. 14771.
MAAiNJ>AG, 7 NOVEMBER 1921.
He» hoefd roor de klas. Een merk-
waardig slandpunl. Zuinigheid in
woord en dead. De Raad tegen-
over B. en W. Overhand in actie.
De pogingen door de Koc.-dem, raadsfractie
reeds eenige malen aangewend om te trachten
aan de school van den heer Slop het ambu
lante hoofd weg te krijgen, zijn in de jongste
raadszitting gelukt. Het is wel net op het
kantje af gegaan, de stemming viel 10—8, maar
t was voldoende.
De discussie over dit punt was nog al heftig
en stond niet bepaald hoog. Wanneer men van I
oordeel is, zooals de soc.-dem. voerstellers dit
tenslotte uitspraken, dat het door hen ingedien
de voorstel beoogde de afschaffing van het
ambulantisme aan de genoemde school, omdat
dit een onderwysbelang wordt geacht, dan moet
men dit als eenig werkelijk argument doen
gelden, maar niet doen, alsof het er om gaat
om te bezuinigen. Trouwens de wijze waarop
het advies van den onderwys-inspecteur in het
geding werd gebracht, was allesbehalve fair
play.
Het was dan ook volkomen op zyn plaats
dat èn door den Voorzitter èn door den Wet
houder van Onderwjjs tegen dergelyk optreden
krachtig stelling werd genomen.
Zooals wfj de zaken bezien kunnen wy in dit
geval het besluit niet toejuichen en hadden wy
het beter geacht te wachten tot de reorganisa
tie een feit was geworden en het instituut van
reserve-onderwyzers was ingesteld. Wy hebben
den indruk, dat hier meer een onderwyzers-
stokpaardje is bereden dan een onderwys-be-
lang is gediend.
De meerderheid heeft beslist en het zal dus
gebeuren.
Bjj de discussie over deze zaak heeft ons
het standpunt door de heeren Kolijn èn Muijl-
wijk ingenomen, zeer merkwaardig toegesche
nen. Beide a.r. leden verklaarden de bezwaren
van het afschaffen van het ambulantisme niet
zoo te erkennen, de practijk der bijzondere
school had die bezwaren niet zoo doen zien.
't Zal wel zoo zijn, indien beide heeren die I
nauw verwant zyn aan het bestuur eener by-
zondere school, dit verklaren. Maar waarom
handhaven zy dan aan die bijzondere school het
ambulante hoofd Waarom wordt nu juist voor I
de byzondere scholen in de wet-de Visser de
gelegenheid opengelaten het ambulante hoofd
te behouden? Dat klopt toch niet best!
Zuinigheid is een mooi woord. Maar als hot
er op aankomt, dat woord om te zetten in een
daad, dan is vaak de beteekenis daarvan verge
ten. By het onderwfjsvoorstel is dat woord
herhaaldelijk gebezigd aan alle kanten, by het
voorstel betreffende de verhoogde woninghuren
voor de huizen van het eerste complex in Kort
Haarlem waren de sociaal-democraten het
gansch en al vergeten en ook des heeren Van
der Brug's memorie schoot in dit opzicht te
kort.
't Is begrypelyk, dat de bewoners dier hui
zen het volstrekt niet aangenaam vinden wan
neer hun huren worden verhoogd, maar zy
vinden het evenmin aangenaam als zy hooge
belasting moeten betalen. En zy, die niet in
die gemeentewoningen wonen, vinden het nog
vervelender dat zy meer belasting moeten be
talen omdat anderen, wier inkomen wel degelyk
de betaling eener hoogere huur toelaat, op een
koopje wonen ten koste van het ryk en de ge
meente. Daar moet nu toch een eind aan komen,
dat eischt toch de billijkheid tegenover alle
belastingbetalers.
De heeren Sanders c.s. vinden, dat eigenlyk
ook wel, maar zyn toch van meening, dat als de
Minister, tegenover wien by de bespreking de
zer huur-quaestie, een heel armoedig gezicht
is gezet, nu genoegen heeft genomen met een
bepaalde verhooging, dat dan per sé niet hooger.
moet worden gegaan, ook al laten de inkomens
dat uitstekend toe en al moet er toch nog een
bedrag van ƒ5000.— worden bygepast. By
zoo'n redeneering wordt alleen gezien naar de
belangen der bewoners van die huizen, maar
op het belang van het algemeen wordt daarby
met gelet. De „zuinigheid" voor de ge
meente is daarby absoluut zoek.
Zoo ziet men dat de zuinigheid op verschil
lende wyzen kan betracht worden.
t Komt er maar op aan wat men oirbaar en
noodig acht.
De totstandkoming der 23 middenstandswo-
fflngen aan den Burgemeester Martenssingel,
ffle door het met-toestaan der subsidie dreigde
mislukken, zal toch een feit worden. Zooals
men weet heeft de aanbesteding dier woningen
Heats gehad en thans is door de gemeente be-
mlugd in het door den heer J. C. van Win-
Ker en gedaan verzoek tot verkoop van twee
Jw«»Ien grond ter groote van 0.05.43 H.A. en
■440 H.A. tegen een prös van ƒ4.— per M2.
e prijs werd door de Fabricage-commissie
Mg geacht, de waarde is bepaald op 6—,
mmu- deze commissie en ook de Raad bleek
meerderheid van oordeel, dat in dit geval een
*rfln®etkoini»g moest worden gegeven ten
iae den bouw dezer huizen mogelijk te ma-
Het i, heel jammer, dat dit argument den
«t Lafeber niet heeft kunnen doen besluitei
dezen lageren prijs accoord te gaan, maar
"m heeft genoopt zelfstandig voor te stellen
den waarde-prU. van ƒ6— vast te houden,
niet de iaconse<inentie van dat stand-
e I'll beeft de heer Lafeber de sub-
sidte-aanvraag gesteund, waarmede
kennen gaf de noodzakelijkheid in te zien, dat
deze middenstandswoningen er komen en nu,
u doet ho juist alsof er van een dergeltjken
I steun nimmer sprake was.
Een dergelijke houding wekt den indruk, dat
hg zich toch eigenlijk b|j de subsidie-behande-
hng heeft vergist, en bedoeld had uit te spre-
föti! 1" gemee"t0 die s°<« woningbouw
niet behoeft te steunen. Men komt tot dien i„.
druk, omdat alle sociaal-democraten behalve
!de heer Sanders, die vertrokken was met
den heer Lafeber hebben meegestemd. Een an-
dere verklaring is daarvoor niet te vinden
t Is heel jammer, dat men aan die zgde zich
met heeft kunnen opwerken tot de erkenning
dat bgstand ook in dit geval een algemeen be-
lang kan worden geacht.
Tot slot kregen we een'paar vuurwerk-stuk
ken van den heer Overhand voor zjjn troetel
kind „de gemeente-werkman". Waarom kan
de gemeente-werkman niet even goed als de
ambtenaar wat meer verlofdagen hebben en
waarom wordt aan d. timmerlieden niet een
dubbele vergoeding uitbetaald voor het gereed
schap? Het waren allereerst deze twee vragen,
die de heer Overhand aan den Raad stelde.
Eigenlijk gezegd begrijpen we niet, waarom
deze twee alleen zijn gedaan, want zonder veel
moeite zijn er best zoo een tiental vragen te
formuleeren. En waarom ook niet? Het komt
er bij den hoer Overhand toch niet op aan of
hg wat meer of minder vraagt. Maar misschien
komt de rest b(j gedeelten later, dan kan de
Raad zich telkens opnieuw vermeien in het ge
not van deze hartverheffende discussie. Vooral
nu gebleken is, dat zelf, een der sociaal-demo
cratische leden het toch wel wat te kras vond
om er, bg de bevoorrechte positie van het ge-
meentepersoneel, nog eens een schepje op te
doen, en de voorsteller dus zeker weet bij den
Raad- voor dergelijke excessen geen gunstig
loor te krijgen, is het een prachtgelegenheid om
propaganda te voeren en het kost de gemeente
en de belastingbetalers geen cent. Mag dan
een politieke dienstknecht zoo'n propaganda-
gelegenheid verzuimen
R
Tot het vuurwerk behoorde ook het voorstel-
Overhand en Sanders tot instelling eener Com-
I missie voor Personeelszaken. Dat zou dan moe
ten zyn een commissie, samengesteld volgens
de politieke verhoudingen in den Raad, ergo
dus een voor-raad. B. en W. hebben in een der
gelijke commissie geen trek. Wat wonder. De
leiding zou op die wyze worden verlegd van B.
en W. naar die commissie, die in den Raad zjjn
pleitbezorgers zou hebben. Gaan we op die
wyzq te werk, dan kan de geheele gemeente
raad wel opgedoekt worden.
By de discussie over de woninghuren in
Kort Haarlem kreeg de Raad de geheele ver-
toogen en bestrijding te hooren, die in d i e wo
ning-commissie zyn gevoerd, bij de aanvaar
ding zou piecies hetzelfde gebeuren ten aan
zien van personeels-aangelegenheden. Waar
dient zoo'n woningcommissie, waar dient zoo'n
personeels-commissie voor? Kunnen deze zaken
niet veel beter behandeld worden in het col
lege van B. en W. En wanneer de meerderheid
van den Raad dan meent, dat B. en W. hun
taak niet naar behooren vervullen, Iaat dan die
meerderheid de consequentie aanvaarden van
hun optreden en zelf handelen. De houding die
thans vooral door de sociaal-democraten wordt
aangenomen tegen het college, dat jjoor hun
medewerking tot stand kwam, omdat zij zelve
wel de macht, maar niet de verantwooixlelyk-
heid wenschten ,lykt nergens op. Een uitdruk
king, dat B. en W. zich voor de tweede maal
blameeren, komt absoluut niet te pas. Dan doe
men de zaken zelf.
De stemmen hebben over dit voorstel ge
staakt, 7-7, de Raad was niet voltallig meer,
maar deze uitslag wyst uit de mentaliteit van
den Raad tegenover het college van B. en W.
in zijn huidige samenstelling.
Het is noodig dat daarop wordt gewezen.
LANDBOUW.
fttJS r iBn '9 zome«-s valt ons nu in
Uuri2LÏ! i groen van Rododendrons,
laurierkers, dennen, sparren, enz.
b. Wat er te verrichten valt?
akW.MUine? tn1boom*wd®»' alsmede op de
akkers zyn, als het weer en de bodem het maar I
ïfct* tNoï,™J>" velerlei nuttige
werktaamhedet1 te verrichten. Met het oogsten
van knolrapen, mnngelwortelen, suikerbieten
winterwortelen, roode en witte kool, alsook met
het inmaken van andyvi» en kapperskool om I
zuurkool te bekomen, dient voortgang gemaakt
te worden, want soms treedt, zooals we reeds
iiT en" t onverwacht strenge vorst
en daartegen zgn genoemde najaarsgewas-
den Ï'm land' .Men t-vare de kool niet in
den kelder, maar in een schuur, droog, luchtig
vöoïk!iZa''r ïor!tvrii' 0m Hat openbarsten te
het UrST "°rg? T" V00r' dat M te
t?i ï°?en te te hangen. Roode
kool kan beter tegen vorst dan wittej ook kan
ze langer bewaard worden.
Evenala de erwtenprgten, neme men ook de
boonestokken op, ontdoe ie van de ranken en I
plaatse ze vervolgens aan een hoop. Laat men
Z' 'f0?"1 vTkomt' den itehsthen winter
op het land staan, dan rot het onderste gedeelte
hee licht af. Op boonestokken mogen we wel
heel zuinig xgn, want ze zgn gewoonlijk
schaarsch en peperduur.
De grond van den moestuin kan worden bc-
mest en omgespit.
Vruchtboom." kunnen worden gesnoeid en
(te bodem er omheen eveneens berrifcst. Bn het
snoeien moeten de takken, die door de kroon
or over andere takken heen groeien, worden I
weggesneden, alsook de bekende waterloten.
Doorgaans laat men de appelboomen zich bol
vormig ontwikkelen; de pereboomen by voor-
Keur in den vorm van een pyramlde. De zwaar-
f®™ ta^ken' di® d® boomen hun vorm
geven, de z.g. gesteltakken, dienen minstens
een onderhngen afstand van een hg 1 ven meter
te hebben, opdat licht en lucht ook tot in de
kroon kunnen doordringen. Alle zieke takken
moeten worden verwyderd. By het snoeien late i
men geen stompjes overblijven. In de eerste
plaats staat dit leel(jk en ten tweede ontwikke
len zich daarop heel licht waterloten. Bij
groote wonden is, om inrotting te voorkomen,
een bestrijking met boomwas aan te bevelen
November is voor de hooge streken de ge
schiktste maand om boomen en heestei^ te
poten en te verplanten. Waar echter de bodem
gewoonlyk drassig en laag is, doet men beter
daarmede tot het vroege voorjaar te wachten.
Waar dit tot heden nog is verzuimd, kunnen
alsnog om de stammen der ooftboomen lijmban-
den worden aangelegd. Ook dienen de vrucht-
boomen te worden nagezien of er soms ook
rupsennesten in voorkomen. Merkt men ze op,
dan moeten ze aanstonds Worden vernietigd
Bloemen en planten, welke gevoelig voor
strenge koude zyn, bedekke men tydig met
droog blad of turfstrooisel. Allerlei laan- en
sierboomen ,als linden, beuken, tulpeboomen,
acacia's, eschdooms, populieren, wilde- of
paardekastanjes, kunnen in deze maand worden
geplant. Berken en eiken daarentegen plante
men ljever in het voorjaar. Alsnog kunnen
de bouten van hyacinthete, talpen, narcissen en I
crocusjes worden gelegd. De stamrozen moeten
met stroo of sparregroen worden ingebonden;
ook kan men wel de kroon in den grond leggen
en de stammen, voorzoover ze daarby niet met
aarde bedekt geraken, door sparregroen be
schutten.
De appelen moeten van tijd tot tyd worden
nagezien en de minstwaardige, gekwetste en
aangestokene neme men geregeld in de eerste
plaats voor gebruik.
Zeer noodig is het, de vogels, die hier den
winter doorbrengen, voeder en by strenge vorst
of langdurige droogte^oë water. W verschaffen.
Het meeste genot hiervan heeft men, als men
in een voederhuisje, dat in den handel ver
krijgbaar is, maar dat men zelf ook heel goed
maken kan wat hennipzaad, zonnebloempitten,
knolzaad, koolzaad of vogeltjeszaad uitstrooit
worden gecontroleerd. Er werdan in 1920 boe-
/"LtwET'lS tetwl bedrug *an
1382.50 De rekening over 1920 nluft met
oen nndeehg saldo vun 671.60. Gecontroleerd
werden 8-212«12 K-G. boter (tegen 4.977.093
2»»aó» vfi' W,aarTr we"loa uitgegeven
teteul werden 4016
controlebezoeken afgelegd en 2666 monetere
genomen.
I De veemarkten van vorige week.
Het Landbouwblad van 5 Nov. geeft een
weekoverzicht van de veemarkten van 28 Oct.
Itot .5 November en wgst er op dut de hzndel
j in t geheel stug is of lusteloos.
De prijzen z(jn nergens hooger, doch dalen
langzaam. Voor goede kwaliteit melkkoeien ia I
de kooplust nog het grootst, doch overigens
is de vraag zeer beperkt. Buitenlandsche vraag
is er ook b(jna niet meer.
Alle markten gaven voor melk- en kalfkoeien
dezelfde gedrukte «temming.
De aanvoeren namen In de ufgeloopen week
opvrüwel nllemnritten iet» toe, geen wonder
want de staltgd nadert met zulk weer «poedig.
Voor lste soort vette koeien was de markt
te Leeuwarden, Zwolle en Sneek wel pr(jshou-
I a"vLikende soorten waren aldaar
moeilgker te plaatsen. Te Leiden en Rotterdam
was de handel in vette koeien zeer langzaam I
l»et teruggaande prijzen, terwijl Groningert I
van een slechten handel in deze veesoort
spreekt.
™DeJ?*erin«'a Wören 4,8 vo,*t: Leeuwarden i
70—82*4 cent per pond; Leiden 60—70'A,
Sneek 607080, Rotterdam 658082 4 en
Groningen 65—72% cent.
Ook met den stierenhandel vlotte het deze
week niet Te Leeuwarden was de handel stugj
Awolle en Groningen waren lager, terwijl Rot
terdam slechts oen matigen handel met flau
were prijzen gaf. I
Ook deze week was de handel in graskalveren
niet rooskleurig. Te Leewarden was de handel
zelfs bij iets kortoren aanvoer zeer stadig. De
stierkalveren werden nog tamelijk goed ver-,
handeld, echter tegen ïn geon geval hoogere
prijzen. Voor uitvoer was minder vraag. Het
einde van den handel was dan ook zeer traag
met lagere prijzen. Er bleef nog al iets onver-
.kocht. In Sneek was als gevolg van den min
deren afloop der Leeuwardermarkt ook weinig;
kooplust bij minder aanbod. Te Zwolle wa
ren de prijzen voor graskalveren lager, tézwijl
Rotterdam voor deze veesoort eveneens zeer
traag was prijzen niet beter.
De stemming van den handel voor vette- en
nuchtere kalveren was deze week over 't geheel t
genomen iets flauwer, vooral vor nuchtere
kalveren, welke dan ook Iets minder opbrach
ten. De vette kalveren werden te Rotterdam:
nog tamelijk goed verkocht, door vraag voor
Zwitserland. De vraag voor den binnenland-
schen handel was Biecht.
Op de varkensmarkt worden in den iaatsten
tyd gevoelige klappen uitgedeeld. Ook in deze
afgeloopen berichtsweek was de handel in
„krulstaarten" zeer traag, terwijl de prijzen I
lager zijn. Leeuwarden was voor vette varkens
prijshoudend, voor zouters iets lager en voor j
Londensche varkens Iets stijver; overigens mel-
I den Zwolle, Leiden, Sneek en Groningen een
tragen of minder vluggen handel met allen
lagere prijzen.
Vette varkens te I«eeuwarden per pond 40
45 ets., Zwolle 46—48, Sneek 40—43 en Gro-
ningen 43-^—45 cent. Voor zouters Leeuwarden j
39—40, Zwolle 40, Sneek 3840 en Groningen
3637. Voor Londensche varkens, Leeuwarden'
3941, Zwolle 40, Sneek 8588 en Groningen
8587 cent.
Men ziet dus, dat ook de varkens in prijH
dalen.
De handel in loepen en biggen verliep vrij
wel overal traag. De prijzen kunnen zich met
moeite handhaven of zijn iets lager.
November of Slachtmaand.
Gaf onze landbouwmedewerker vorige week
reeds nuttige wonken voor de maand Novem
ber, in „de Boerderij" lezen wij nog de vol
gende zeer lezenswaardige beschouwing over
wat in de maand November buiten orp te mer
ken valt.
Ia den loop deaer maand gaan de enkele
trekvogels die thans nog hier vertoeven, ons
ook verlaten. Van de spreeuwen blijven som
migen zoo lang hier, tot strenge koude en
vooral sneeuw hen dwingen naar betere stre
ken te verhuizen. Enkele roodborstjes en bast
aard-nachtegalen of heggemusschen blyven
den ganschen wintertijd by ons. By strenge
koude en by sneeuw komen deze onze geve-
cerde vriendjes meer in de nabijheid der hui
zen. Voeden deze zich 's zomers nagenoeg udt-
siuitend met insecten, gedurende den schralen
wintertijd lusten ze ook heel graag vlierhes-
sen, knumpjes brood en resten van ons mid
dageten.
De z.g. wintervogels (bonte kraaien, sijsjes
en enkele vmkensoorteu) komen deze streken
reeds opzoeken. Kerkkraaien en gewone
kraaien vliegen in troepen rond en zetten zich
vaak neer op de omgeploegde akkers. In boech-
achtige streken hooren we zoo nu en daji nog
het gelach van <fe specht, het geschetter van
den ekster, het krassend getart van den meet-
kol of dn Vlaasnsche gasri-c» het gehuil van
den ml Insecten laten zich in November ge-
woonlgk nagenoeg niet meer zien; ze hebtoe
een geschikt winterverblijf opgezocht. De nes-
wesPen en horentjes zgn
reeds uitgtestorven op de bevruchte wjjfjes na.
die m den grond onder mos en bladeren over
winteren. Alleen de zoo schadelijke wintervlin-
der tracht soms nog eitjes te leggen aan de
blad- en bloesemknoppen van sommige boom
soorten. De byen komen alleen by zoel en zon
nig weer nog eventjes voor den dag. Jonge
hennen en ook de kippen, die vroegtijdig geruid
hebben, geraken meer en meer aan de nleg.
De plantenwereld geraakt in deze maand ook
meer en meer in de winterruste. De loofboomen,
voor zoover ze niet reeds hun zomertooi hebben
verloren, verliezen hunne bladeren; alleen som
mige beuken, enkele struiken van eikenhakhout
en beukenheggen behouden bruine en gele bla-
Kaaa- er Botercontrolestation Zuid-Holland.
Verschenen zyn de jaarverslagen van het
kaascontroles bation Zuid-Holland voor volvette
kaas, het kaascontrolestation Zuid-Holland—
Brabant voor niet-volvette kaas en het boter
controlestation Zuid-Holland. Met volgende is
er aan ontleend:
Het ledental van het kaascontrolestation
voor volvette kaas steeg van 1626 in 1919 tot
1704 dn 1920. Verschillende leden, die eerst
bedankt hadden, traden in den loop van het
jaar opnieuw toe. Voor verschillende overtre
dingen, als Ihet niet voorhanden hebben der
cuntrolehoeken, het onregelmatig gebruik van
Ryksmerken, het vernissen der merken, te
laag vetgehalte in de kaas enz., werden boe-
ten opgdegd tot een totaal bedrag van
194.90. Eenige aangeslotenen moesten we
gens ontrooming der kaasmelk of om andere
redenen worden geschrapt.
De bahms en de verlies- en winstrekening
en, ^f1' dat de exPJoitatie van het station
over 1920 een verlies heeft jpgelevèrJ van
452.59. Dit teKort zal worden gedekt uit de
3t orbing voor het reservefonds.
De totale kaasproductie der leden, waarvoor
contributie werd betaald, bedroeg in 1916
0.365.121 K.G. en in 1920 7.844.675 K.G. Het
ledental steeg in deze jaren van 1330 tot 1704.
len deele moet deze vermindering in de pro
ductie by stygend ledental wonien toegeschre-
"laan 5®* kaasmaatkverbod, dat /bof jn April
1920 voortduurde; ten deele ook aan het heer-
schen van het mond- en klauwzeer.
Het aantal onderzochte kaasmonsters be
droeg 18.156. Daarvan hadden 537 of 2.9
een vetgehalte beneden 45 227 of 1.2
bleef beneden 44 vet in de droge sctof. 262
leden werden wegens een te laag vetgehalte
m hun kaas tjjdelyk geschorst. De te lage vet-
cyfers kwamen vooral voor in het najaa-, dus
■n de maanden'waairn etn hoog vetgehalte
verwacht mag worden. Het aantal schorsingen
Jïï k'te Augustus 9, SeptetSer
44, October 66. Neïanbcr 88, December 31.
Hm gemiddelde vetgehalte, gerekend over het
gekeele jaar 1920 was 48.9 dit is lager
Er werden
1.333.500 Rgksmerken aan de leden uitgers'lct
Voor het kaascontrolestation Zuid-Holland—
Brabant was 1920 het eerste volle jaar van
werkzaamheid. Het aantal aangesloten fabrie
kt® bedroeg 19. Voor verschillende overtre-
(bngen werden boeten opgelegd tot een totaal
bedrag van 676. De exploitatie leverde een
batig saldo op van :6932J6. De totale kaas
productie der leden bedroeg J.7S7.764 K.G.,
het aantal onderzochte laasmonsters- WH
1539 kaasmonsters. Het gemiddelde veto»-
j e der monsters 20 -f ka»& Was 24 dat
kaas 43.9 der volvette kaas 49.8 Aan
de leden wnrden uitgereikt: 228.000 Rffltamer-
ken voor kd -f kaas, 59.800 voor 30 -f- 178.600
voor 40+ en 100.000 voor volvette W
k2r",. tertercontrolestatton Zuid-Holland
bedankten m 1920 40 loden. 8 bedruven (7++
brieken en 1 bandelaar) wctooTal, ™uwe
den ingeschreven. Het station heeft thans 120
leden, waarvan 41 zuivelfabrieken, 34 melkin-
riehtinpn, 41 landbouwers en 4 handelaren.
Bovendien staan 84 filialen van
controle, zoodat ia het geheel 204 bedrijven
Het Algemeen Zutrelblad.
Het Algemeen Zuivelblad (uitgave Nijgh
en van Ditmar's Uitgevers My. te Rotterdam)
heeft deze week den volgenden inhoud. Ra Me-
moriam G. J. Bieleman, Concurrentie, de Der
de Arbeideconferentie te Genève, hot pasteü-
riseeren van de voor kaasbereiding bestemde
melk door ingenieur C. Iind te Kopenhagen,
<ie BraibantSche zandboer en de Zuivelindustrie,
door A. Kellenaers, Grondbeginselen voor het
winnen en den verkoop van modelmolk, Uit
Amerika, het botercontrolestation Leiden, wis
selkoersen on marktberichten.
Aan het artikel van den ingenieur C. Lind
te Kopenhagen ontleenen w(j het volgende:
In Denemarken heeft men, daar het pasteu-
riseeren bjj de boterbereiding xulke goede re-
»u taten heeft gegeven, reeds langen tjjd ge
leden het oog laten vallen op de wensoheUjk-
heid van het paateuriseeren van de voor de
kaasmakerij bestemde melk. Vooral de con
sulent voor kaasbereiding O. Wennewoid heeft
eerst in Noorwegen, later in Denemarken zeer
veel gedaan om de techniek van de kaasberei
ding zoodanig te wyzigen, dat het mogelyk
zou zijn, kaas te bereiden uit melk, die boven
80 C. gepasteuriseerd werd. By toevoeging
van zuursel of karnemelk, wat meer stremsel
clan gewoonlyk, verhooging van de strem-
tomperatuur en hooger nawarmen in het hem
gelukt, een methode uit te werken, die in de
praktyk goede resultaten heeft opgeleverd en
aan vrscheidene Deensche zuivelfabrieken ook
thans nog toepassing vindt. Eenige zuivelfa
brieken zyn later b(j 65° tot 70° C. gaan
pasteuriseeren.
Het Deensche Onderzoekingsiaboratorium
heeft van Juni 1916 tot Judi 1917 proefnemin-
yen op dit gebied verricht. Gepasteuriseerd
weid, of een oogenblik bjj 60° tot 63° C., of
btf dezelfde temperatuur gedurende een half
uur. Ier vergelijking dienden controle-kazen,
bereid uit rauwe melk.
llÜ deze Proefnemingen bleek, dat door deze
verhitting de eigenschappen der rauwe melk
zoo zeer waren veranderd, dat een wijziging
de techniek der kaasbereiding nood zak fel ijk
was. De zuurheidsgraad der melk wordt door
de verhittmg lager, en de strembaarheid ver
mindert. Daardoor was het noodig bij de melk
ISLv,66?1 °^e?blik ,TCrhit werd. 8 meer
if0! We «edurende eeP half uur ver
hitte melk 14 meer stremsel toe te voegen.
Ook moesten de stremtemper&tuur ai de tem
peratuur van het nawarmen hooger wonien
genomen.
De b(j deze proefnemfegen tot gedurende
minuten reriittte melk bereide kazen ver-
Mhd<ten met jeel met de contrele-kazen tot
rauwe melk; de kazen van bij een oogenblik
werhitite melk gemaakt, gaven toch een weinig
betere rpsultaten. Door beide wg'zen van ve£
A ZO? i kaaa«0brek™ venmnderd,
vooraJ de gebreken „gore «naak" en ,xuur".
HM iS1'8 ™elk veroorzaakt,
«et is van belang, dat deze msbrekon hii
zwakke veriiitttog en bovendien by een zulke
SürtreUd emt°SÏW*^ kuaB™ worden uit-
SÏÏri at r"elk was karnemelk ge-
bgk»"Ktige omstandigheid dient
vermeld te worden, dat de verhitte meLk een
«et verslag van deze proefnemingen ver-
Morganatische huwelijken.
I Kxminklyk bloed mag zicht «dechts met ko-
ninkljjk bloed vermengen dat is de wet van
ulle komnkljjke families. Maar die wet wordt
nog al een# overtreden, en dat gaat dan tea
I koste van eer, aanzien en kaprtMl. Bailetd&n-
j se reason, actrices, gouvernantes, avonturier
sters en eenvoudige uorpsmelsjes zyu naar het
altaar geleid door troonopvolgers, die het ge
lag betaalden omdat xjj niet wilden gehoor
zamen aan de wet der koningen.
Het morganiaoh huweljjk van den onlangs
overleden koning van Griekenland met de
«choone MUe Manos, vestigde weer eens de
aandacht op de tragische discipline waaraan
vorsten rich op hot gebied der liefde moeten
onderwerpen, bracht onf weer in herinnermg,
dat vorsten Uitwerf de vrjjheid missen die het
deel van den burger ia.
Maar dikwyls hebben vonten en vorsten
kinderen die vryheid voor zich opeiechen, zon
der zich t* bekommeren om de gevolgen heb
ben zy bat vrye burgerleven verkozen boven
een leven van vergulde gebondenheid.
Tot die vorstenzoons behoorden kroonprins
Karol van Roemenië, die, 27 jaar oud, op den
27en Augustus 1918 1* de Griekache kerk te
Odessa huwde met de schoone Milee Lamhrie,
dochter van gegoede oudere, te Boekarest
woonachtig. Sonds dien zjjn onafgebroken po
gingen in het werk gesteld om dit huwelyk te
óoen oottMnden en men meende tenslotte dat
«kprins voor den asmdrong beswijken zal en
zich cal laten scheiden.
aU! worstengoslKkten komt bet moï*.-
nntiadi buvrelgk voor, in vrgsrel tedere ror-
stMiftunilte zijn voorbeelden van dergelijke hu-
welgken te noemee. Toon grootvoret Michael
Rualand ia 1691 li«Me opvatte voor oen
schoon Du,toch mreeje, Sophrevon Mereob.»
™wrde h(j haar In het gohoim. Maar tsaar
Alexander III kwam er achter, liet den groot-
wet ^middellijk tot het leger verdrriwm
«eeu nem vervolgens verbannen en noodzaak-
t^udïïï "d«f Bern alle geldmiddelen te ont-
Onder de Hahebutgers en HohonzoUerns te
bet morganrisch huwelyk aeer veel vooreeko-
men. Aartshertog Frans Fenlinnnd, eenmaal
de aangewezen troonopvolger van drét keizer-
gentlrenan Frans Jozef, huwde op 1 Juli WOO
met graten Sophia, Chotock, the tenslotte den
titel „prmses van Hoheabong" kreeg. Frans
Ferdriuurt moest echtof vun het konitddljk
predicant voor zgn ovontuecie nukomthngra
afstond doen en aan het hof weid zijn vrouw
op «11e manieren geplaagd en vernetkïï. W™
neer er b.v. vorstelijk bezoek wee, Item Frena
Fenhnand onmiddellijk achter den keizer, doch
vL kwam geheel achter aan
achteralle overige aartahertogeitoen hertogin
nen. Dat moge ons als lots trtvtaaja vroto.
men, maar aan mu hof beteekent oen darere-
ItÜ^ ÏZl ,rroot** «n-dering.TJt
Z P6".. i" "sotganatische huwelijken in het
hute Habeburg was dat tusschen teUïtohertoï
ooeronuochter, Aana Plochl; aartshèrtour Jo-
han werd ram het hof 'verba&nen.
dat to een my.-
taS'w tussehen een neef vun
■tazer t rans Jozef, eveneens uartsherW Jo-
han van Habsbuig geheeten en eeTiwLi.
Milly Stubel. ®en danaer®8'
Het huwelyk ward in 1889 m Islington ge-
Ale aartshertog vie) nstuuriyk in on-
dra, nam den naam JoJtan Orth rem «T»
I Sm HM V Z" ™T da 2todtee-eiU?
wrê' to va"hT4 I»". boorde,
«et met een stoomboot de haven van
"■f^^T!rl-t' V'|° bM .chp of de op-
fklTi n to banden van menschen-
«iteS? 'to ®®n d®r afgelegen Zuidzee-
gen moot men schuldig Wijven,
ryx nuwüe m 1907 een bekende zangeres Mi-
iSw^fbï" Zii" r?"-' «UoIXTn ,Un
T^oioAirt en Lily Langenfeld een
Keulsch meisje. Prins Al„x+ vad°r
Ebemieln, deed al het mogelijke om hot hu
welijk te verhinderen, doch tevcrwvofs nvtiu
Eberweln dort afstond vTwlJïïïïfciJÏÏ
behoeve van zijn jongeren broodor^Wctor rt
W,th1 vaa ai,n k,Ilac' Fx-keizer
Wto troowens wel moer vergeef» ge-
dmorgamlisch huwelijk te vertvtn-
Prina Oecar, 's keizer» vleide zoon. huwde
op 1 Augustus 1914, den dag dat Duitschland
r 611 FmakrLik <len oorlog verklaar-
/fcH Ju I"1 wn Wel verzetten
zich zijn ouders tegen dit hlLweliik «naar «ii
gaven toe, toen prins Oscar vastbesloten bleek!
v I .A* et twÜf»tochtig of er van deze 2
verbintenis wel iets «rokomen i,
oorlog de aantiacht van den kedzer niet
andere dingen ha<i gevraagd'. lïTfaS» dï
titel gravin Von Rep*. Itre<*
Ook (het Zweedsche koningshuis heeft met
morganatische huwelijken te Sin ^U
t ZOO noemen mu "¥a"
Oscar Carl August, hertog ran Gotland
van GmigSd^fc
paar heeft thans viif km<U.r»n wu», t
h-bhen van he^T££^^1Z£"
«o hoe groot belang een morganatisch hu
welyk op 's werelds beloop kan^kJaWH
SU to iSSZtJZ?.Spanje
Madrid te" g£J^
tehè vrouw. Dit titortl tore
mogelijk, Bismarck «-h,K>f °'1"
kreentor wtei. van ,«n AmeSjL^^
Frert^Sther te„Ï£Tktoto m^ui8a
tore ï^re^totoMteïïi
Sfrt^™h^sWto
mm met het mmato eneees. De harte* «ett^
