Purol
J.S.VAN DUREN
Opinbir» Vrijwillig Mtowni
Advertentlën
BLOEDVORMEND
VERSTERKINGSMIDDEL
SCHOLEN
BW RSLUIS'
W.V. «U. SANITAS
VAN DE VELDE EN H» - Wijnhandel - Ma.
Originele roode en wltle Bordeaux.
Run en Moezelwijnen.
Donro Port- en Sberrywjjnen.
Gewone en fijne Cognacs van bekende
Fransche huizen.
JONG ZAKENMAN
'CtaleN
Advertentiën en Abonne
menten voor de Goudsche
Courant worden hier aan
genomen door
D. SPAARMAN BOSKOOP
mmmm m in cmi.
Zindiegsband.
TWEEDE BLAD.
n. c.
-1
I De heer Welzenb zong na het maal met 4e
kinderen een lied, waarna de avond door hem
«net dankgebed wend gesloten.
f Aid. Gouda Vrij r.-H ervovmden.
De aldeeling Gouda van de Vereeniging voor
Afrijz. Hervormden In Zuid-Holland houdt op
Vrijdag 18 November, des avonds uur in
Ik Soc. de Réunie een algemeene vergadering.
De agenda vermeldt o.m. verkiezing van drie
bestuursleden in de plaats van de dames me-
Prouw E. A. D. Bakker Niemeyer—Dupper en
■lej. Chr. A. Hombrink, die aan de beurt van j
pftreding zijn en van den heer G. van Schende-
jpV die bedankt heeft.
Biljarten.
Ter Gouw—Haagsche Biljartclub.
Naar wij vernemen zullen de laatste 12 par-
rvan de biljartmatch tusschen Tergouw en
Haagsche Biljartclub gespeeld worden op
B7 Nov. a.s. in het clublokaal der Haagsche
Biltjartclub.
R.-K. Gymnastieklokaal
Vrijdagavond j.l. heeft, naar de N. Z. H. meldt,
ik plechtige inwijding plaats gehad van het
H-K. Gymnastieklokaal aan de Peperstraat.
De inwijding werd verricht door den Hoog-
Notaris VAN DER LEEDEN
te Ouderkerk aan den IJssel is
voornemens op Vrijdag 25 No
vember 1921 des morgens
uur in het koffiehuis van den
heer T. VAN SOEST te Berg
ambacht in ecne zitting pu
bliek ta veilen en verkoopen:
Een burgerwoonhuis get C
94, met tuin en erf staande
en gelegen aan den broeden
wag op het dorp Bergam
bacht
Het huis bevat beneden,
voor 2 kamers en suite, slaap
kamer, keuken en kelder en
boven: 2 kamers en zolder,
alles voorzien van electrisch
licht
Dadelijk te aanvaarden.
Dagelijks te bezichtigen en
de sleutel te bevragen bij no
taris MAHLSTEDE te Berg
ambacht.
Nadere inlichttingen geven
genoemde notarissen.
btt 50*9
Den 29on November a.s.
fiOpon onze geliefde Ouders
CORNELIS LEENDERT
RIETVELD
en
MAF. GAR ET HA HENDRIKA
DIJKMAN,
hunne 50-jarige Echtvereeni-
flng te herdenken.
Hunne dankbare Kinderen,
Behuwd- en
Kleinkinderen.
Gouda, 15 November 1921.
Lange Dwarsstraat 24.
14 6091
(STAALH AEMATOG EEN)
EEN DOOR
NFDFRUNDSCRE ARTSEN
j- BEPROEFD EN AANBEVOLEN i
AANGENAAM VAN SMAAK
12.60 PER'HRELE FLESCH
11.00 PER HALVE FLES€H
Dr. H. MANNING'S
Pharm. Chem. Fabriek, DEN HAAG
5074 48
W. B. Red U80 Corset! en
zijn beslist de meest be
vredigende corse) (en voor
dxmes met een zwaar ont
wikkeld fieuur. Sterk
gemaakt; van duurzaam
materiaal en buigzame ba-
leineering met elastiek stuk
ken aan den voorkant 'ver
zekeren zjj de draagster
alle gemak.
Dames met meer ontwik
keld figuur, die corsetten
verlangen, welke haar eene
„stijlvolle lijn'* geven en
levend duurzame kwaliteit
wonschen, dragen W. B.
Reduso corsetten.
Alle maten tot 100.
Heden overleed zacht
en kalm tot onze diepe
droefheid, onze geliefde
Zuster en Behuwdzus
ter, Mejuffrouw
GEERTRUIDA
WILHF.LMINA DE
JONG,
in den ouderdom van
bijna 84 jaren.
Apeldoorn:
P. DE JONG.
Velp (Geld.\. «-
Wed. R. DE JONG
LUNEAU—VAN DER
MEER DE WIJS.
G. J. DE JONG GJzn.
I. DE JONG
DE JONG.
Nijmegen:
Wed. C. J. C. PRINCE
DE JONG.
Lochem:
Wed A. H. POPPEL-
BAI'M—DE JONG.
Amsterdam,
13 November 1921.
Rozengracht 237.
Op verzoek van de
overiedene geen bloe
men.
De teraardebestelling
zal plaats hebben
Woensdag 10 November
te 3 uur op de hegraaf-
plaats „Zorgvlied", Am-
steldijk.
Eenige en algemeene
kennisgeving. «078 45
door
geheel Nederland
/der Premie Obligatie Leening N. V. Gebouw v.
Kunsten en Wetenschappen. Heerengr. 455, A'dam
14 NOVEMBER
werden onder notarieel toezicht uitgeloot I
1 premie ad f 20.000.— Serie (W73 No. 28
1 - 6.000— 2710 28
1 - 1.000— 6tl i 27
2 premie. - 600— B««t 4! en .erie 0792 No. 26
6 - 200— „106t 41 2860 84
1791 84 4622 6
1972 43
10 - 100.— 4230 10 9945 1 28
1607 22 2193 4
2195 27 ,1147 6
8938 83 4118 85
7128 24 891 24
en 80 premies h f 50.50 premies k f 20.— en 400 premies
k f 15.-. Trekkingsiysten met deze nummers worden op
aanvraag gratis toegezonden en ligt ter inzage bj| de Agenten.
De volgende trekking heeft plaats reeds
a.s. Maandag
Ruwe.
:hrale hui<
barsten.
AMSTERDAM; Kal verstraal 136
Leldschesiraat 78
ROTTERDAMHoogatraat 243
UTRECHT, HAARLEM, NIJMEGEN,
BREDA, TILBURG.
winterhanden
en voeten.
9Allcrn
■91 »u VOIOIKiN» M«T
Mi|B OcHTENDVOBR
j/ Graan
[10 iPPEMHOUOr.M VOOROECLO.
I VIRAAOT ONS* GRATIS ■IIRIU9TI
lean i.rrr» o. vemianóE vhmhhiko.
(■A Gebruikt M
Doozen v. 30-60-90 ct.
Bij apoth. en drogisten.
PHARM.FABRIEK A. MIJMHAR0T.7E15T
DE HOOFDPREMIE van l|4 MILLIOEN
rit er nog in, benevens 4000 premiën, waaronder van
f 20.000, f 15.000. f 10.000, f 6000 enz. enz.
Voorziet U onmiddellijk van één of meer obligaties.
Prijs voor de ho«le f 10.25. halve t 5.26.
Zendt postwissel ot postgiro No. 39440. Geb. v. Kunsten
en Wetenschappen, Heerengracht 455. Amsterdam.
Ook verkrijgbaar bij t'
Bissohop, Dubbelebuurt II Krone van Mandersloot
Gouda. li 18 Alphen a/d. Rijn.
Noteboom,KerkwegD197 'Zon, Haven 8 Woerden,
Van Pinxteren. Zuidknde
Beiden te Waddinxveen I
GUMMIWAREN
Pstint Gmeesmfddilsa
Injectie-, oor-, neus- en oog-
Bpuitjes, Elsstieken Kousen,
Warmwaterfles^chen, Windkus-
sens, Buikbanden, enz.
GOUDA: Koite Tiendeweg 10.
BOTTERDAMKorte Hoog-
6071 16 straat 87.
UTRECHT: Voorstraat 106.
AMSTERDAM: Rembrandtpl.4.
Ren reizend koopman zoekt
EEN 14 01ST HU IS
In een workmansgezin, liefst
«onder kinderen.
Brieven onder No. 5079 bu-
ireau Qoudsche Courant,
■MARKT 31- GOUDA-
TE LEF. INTCRC. NO 82-
laitoii PipiritrMt 94 - 1st 1—I m I - 'tZiliiitn I—I.
Telefoon In tere. 1S5.
BLOEDREIIIBIROSMIDDEL
bü bDldnltslag, palstan inz.
Verkrijebaer te GOUDA bij
AWTOI COOPS, Drogist.
4883 10
rookt ter uitbreiding zijner
aikoo, voor direct Iemand,
ile hem f 800 wil leeneg
foor len hoogste 1 Jaar
togen 720
Steller dezer Is ook genegei
Iemand mat aenlg kapitaal
In zUe zaak op te nernee
Alt stille vennoot.
Brieven fr. He. 5091 Bnr.
ran dit blad.
ZCVENHUIZBM
het beste!I
°ET3MIDDEI
Voor aue i
Uitslag Verloting.
Kaam v. d. pop. Tanna.
(Verpleegster naar: Nieuwe
.Vcerstai.
Sprei: No. 22.
Uitzet No. 22.
Aantal boontjM: 1931. v
4)080 10
10 5080
HEBT GE. DOOR
ADVERTENTIËN
DIE IN MEER
DERE BLADEN
MOETEN WOR
DEN GEPLAATST
OP TE GEVEN
Keen pieyja.
Duizenden oogen staren avond aan
avond op deze plek
Uw belang Is het deze plaats te
reserveeren
t0T Ge bereikt AVOND aan AVOND
duizenden lezers In Gouda en
Goudsohe omgeving
ÉEN AFSCHRIFT
18 VOLDOENDE.
VLUGGE EN
CORRECTE
UITVOERING
GEWAARBORGD
Rookt in plaats van onze
Groot* Napoleon thans
Wettelijk Verbannen i
VeermanDon keren roos 7 ot.
geniet 7 kwartier van d*ze
jfroote hoorl y k gemeleerde sigaar
Varlnarkf 54 50, Gouda
6079 7
No. 14778.
DINSDAG 16 NOVEMBER 1921.
ONS PLUIMVEE.
Wat moeten onze kippen eten?
Een studie over de samenstelling, de juiste
verdeeling en de hoeveelheid van de verschil
lende voederstoffen voor ons pluimvee is wel
geer belangrijk. Niet alleen voor de vakman
nen en de scheikundigen, maar ook voor de
houders van veol of zelfs van weinig hoen
ders. Het is echter duideiyk dat onder de lief
hebbers er velen zyn, die geen tyd er voor
hunnen vinden om zich met deze studie in te
laten en die dan maar voeren zooals 't voor
de hand komt Drie zoo doen hebben dan de
kamen af te wachten van de komende goede
of teleurstellende resultaten.
Zonder tot in bijzonderheden af te dalen,
vragen we hder een oogertblik de welwillende
aandacht her lezers voor eenige der voor
naamste pünten uiit dit tamelyk uitgebreid
onderwerp. Het komt er hier op aan by de
meest beperkte uitgaven de beste resultaten
te bereiken èn voor eaerproductie èn voor de
geaondheid der dieren.
De meeste beginners maken het zich tame
lijk omslachtig, maar aoodra ze wat meer er
varing hebben opgedaan, beginnen ze hun
voederwyoe te vereenvoudigen, hun rantsoe
nen te verkleinen en krijgen dan doorgaans
betere uitkosten, of ook wel dezelfde, maar
dan met minder onkosten en minder werk.
Alle pluimvee, maar meer in het bijzonder
onze hoenders vereiechen eigenlijk vierderlei
atoffen. Ie. granen en zaden; 2e. groenvoer;
3e. grit en 4e. dierlijk voedsel. Voor loeioo-
pende kippen heeft men alleen voor de eerste
soort te zorgen, de drie andere soorten van
voederstoffen vinden ze zelf wei, als ten min
ste het terrein niet reeds lang door een groot
aantal hoenders in gebruik is geweest en om
too te zeggen is afgegraèsd.
Zoodra gedurende Langer tyd maar één de-
xer vier voedersoorten ontbreekt, dan kunnen
de resultaten niet voldoende zyn.
De gTanen en zaden vormen by renkippen
het hoofdvoer. Ze kunnen gegeven worden hl
heelen korrel, gebroken of wel gemalen.
Gerst, tarwe, haVer, boekweit, ryst, maïs,
groene erwten, duivenboonen, gele erwten,
hennepzaad, lijnzaad, wit-kanariezaad en ai
de afvalprodukten, als zemelen en grint. Het
menu is dus vol afwisseling. Gerst en haver
bevatten zeer veel opbouwende stoffen en
zijn vooral dienstig bij de middelzware rassen
ris Wyandoltes, Rocks, Orpingtons, Rhode Is
lands enz. die men altijd wel goed mag con
troleeren of ze niet te zwiaar en te vet wor
den. De haver moet dllk en zwaar zyn, tame
lijk blank. Voor kuikens is geipelde haver of
r. Dat haver een
gene, m»»r evonde, hetgeeo eigenlijk op het-
Mlfdte neerkomt, aithena niet nuluier goed ie.
Het groenvoer ta win groot belong, een alter-
oerste behoefte, even noodig ala granen. Het
moet dugeluka gegeven wonien, «oLta in den
schralen t(|d mogf» ne niet ronder Hgven, al
Irost het eemge uitgaaf. Het bevat de roo neo-
tbge voeding «zouten, die in de granen ontbre
ken (.roen moet frtach, droog, nlthaiin niet te
vochtig zijn en knn ten voordeoligste fan ge-
hakt, geknipt of gesneden gereikt worden, of
m geheelen vorm op ©enige hoogte opgehan
gen worden, zoodat de dieren eenige moeite
moeten doen er by te komen. Voorop staat
gras, vooral zeer kort geknipt, omdnt lang
pas kropziekte veroorzaken kan. Jonge kui
kens kunnen er op den derden dag al mee be
ginnen, maar dan ragjjin geknipt. Verder ko
men sla, andjjvao, peentaf, raapsteel, klaver,
bloemkoolbiaren in aanmerking. Ook gehakte
peen, biet en nu en dan fyrn gesneden uien,
verwarmend en wormdryvend. Aan leggende
hennen geeft men liever de uien niet, daar de
der ei<
havergort een pra<
„branderig" voer zon
de praatjes. Ook de
praatjes. Ook de gerst moet kort en dik
rijn, niet spichtig en van een aangenamen
geur. Dit laatste behoort van alle zaden ge
zegd be kunnen worden. Duffe granen zyn
meestal bezet met diiedijke of plantaardige
"ïeid der hoenders
Boekweit wordt
r_ wit fyn gebroken,
later wat grover, verder heel, maar gepeld en
op den leeftijd van drie maanden ongepeld.
Rijst, liefst orKrfHoeld, paddie dus, is een heel
beat voer- v a^'igebouUen kippen wortleu van
te veel maïs lui en vet en dus slechte eier-
producenten. De
teerd dlat gi
een prima
aakt Ook di
nen lusten ze wel, maar bruine boonen schy-
nen zelden in den smaak te vallen. Hennep
zaad i® oliehoudend en versterkend en wordt
gegeven in den ruitijd en by ruw weer. Lym-
zaad helpt de veeren te doen groeien en geeft
er glans aan. Wit zaad bevat heel veel eiwit
en i® een zeer krachtig voer, vooarl voor die
ren die z^ak zyn wordt het bijzonder aanbe
volen. Zemelen, zelfs droog in een bakje ge
geven, zijn prachtig voor kuikens van eiken
leeftijd, ze bevorderen den groei der been
deren.
Men heeft nauwkeurig nagegaan dat een
midjdelgroote kip per dag 20 gram eiwit noo-
dig heeft, als ze aan don leg is. Vóór den
legtijd wordt een hoeveelheid eiwit opgeza
meld en daarom is het duidelijk dat vóór den
legtyd behoorlijk gevoerd dient te worden.
Geeft men nu een kap ongeveed een ons
graamvoer, dan heeft ze genoeg voor haar
lichaamsonderhoud. Maar een goed leggende
hen heeft byma het d-ubbele noodig. Eenmaal
daags kan men ook zachtvoer geven, b.v. ge
kookte en fijngemaakte aardappels of ryst
vermengd met maïsmeel, tarwezemelen, een
weinig vleesch, - alles met heet water aai
maakt tot een deeg, atyf en korrelig, niet
h en volkomen vry
yn, want bedorven
levensgevaarlijke ziekten
den handel komen zeer
zoogenaamd ochtendivoer
>ok dat voer niet 's mor
eieren er ooder lyden kan. Gespro
ten haven is duur, maar heeriyk in den win
ter. In platte bakken by eenige warmte gaat
de bevochtigde haver spoedig uitspruiten en
deze wordt dan gaarne gegeten.
De noodzakelijke minerale besbanddeelen
van het pluimveevoeder worden in hoofdzaak
verkregen uit de kalk, die in allerlei vwm voor
de opbouwing ven het skelet en voor de vor-
mrng van de siehcalen dienen. Géhtampte kalk-
puin, waarvan men zeker is dat ze geen ver-
gifitrigdfevdee4en kan bevatten, dus liefst van
bekende afikomat, stukjes steen, gebroken zee-
en ander schelpen, fyngesbooten eierschalen,
ook beendermeel door het zachte voer, het zyn
allemaal de kalkleveranciers voor oma» kappen.
Tot deze groep van voederstoffen nou men
ook de houtskool kunnen rekenen, welke zulk
een goede tonische werking heeft op de spijs
vertering en by gewone diarrhee in kleine
stukjes gegeven moet worden. Nu ia het een
verkeerde manier om in de ren groote brok
ken puin neer te gooien, de stekken moeten
de grootte van een gewonen maïskorrel niet
overtreffen. Het loepen op grove pin is een
ware marteling. Ook gebruik© men een grèt-
bak.
Het dierlyke voedsel behoort in allerlei af
wisseling aan de vastzittende hoenders gege
ven te worden. Zij zelf bemachtigen alle in-
aekten, die onder hun bereik komen, maar in
de rennen ie de voorraad gauw verbruikt. Ws
moeten dus steeds aanbrengen.
Door het ochtendvoer is meestal vleesch-
meel gemengd. Zoo niet, dan kan men het zelf
doen, daar bedoeld meel tegenwoordig in goede
kwaliteit verkrijgbaar is. Verder stukjes
vleesch, hetzy versch of gedroogd. Vergeten
we vooral niet de vleeechibevattende hoender-
beschuit, ook wel Flora-beschuit genoemd. Ze
komt in stukjes in den handel voor en is een
krachtig en niet duur voer. Behalve vleesch
is ook visch zeer goed, maar ze mag niet zout
zyn, daar een kip s
verdragen en zelfs
gen dood door te veel zoutgebruik meermalen
voorkwamen. Visch kan aan leggen
wel gevoerd worden, mits ze eerst
is, anders lydt de smaak de
is vooral voor jonge
goed bijvoer.
Bij het verschaffen van alle dierlyk voed-
el is het hoofdzaak te letten op de zuiver
head. Zoodra schimmel of bederf aanwezig is,
werkt het anders zoo nuttige dierlyke voedsel
als vergif. Het is al meermalen gebeurd dat
stel kuikens plotseling achtereen
stierven door het gebruiken van bedorven af
val.
Als drank gebruikt het pluimvee water.
Ook hierop moét de aandacht van den eige-
gevestigd zyn, want met bedorven of
houdend water, kunnen allerlei verkeer-
worden. Daarom moet
vergifhoudi
al het vaatwerk, waaruit opgesloten
drinken, steeds zindelyk gehouden en
de gevuld worden. Een goed drinkbak zyn we
verplicht ze te geven em niet onbeholpen voor
den dia gte komen met iets, dat gemakkelijk
omvalt of niet goed gereinigd kan worden. In
den handel komen allerlei modellen van wa-
•eservoirs voor, men heeft slechts te kie
zen. Het drinken is dus ten allen tyde aan
wezig, maar het voeren geschiedt het best
driemaal daags. De uren zyn eenigszins af-
liankélyk van het jaargetijde, regelen zich
van zelf. Eén ding echter niet te vergeten,
dat is, 's morgens moet de eerste voetlering
uiterlijk vóór acht uur geschied' zyn en de
laste minstens een half uur vóór donker.
rantie van zuiverheid (met inbegrip van het
vochtgehalte) en vrigegeven zou wonden en
de kooper genoegen neemt met het riwitge-
haite, daat hy ontvangt. Dit zal velen heel-
vreemd toelijkw en op het eerste gezicht on
aannemelijk. Immers, men koopt de koeken
uit oliehoudende zaden in de allereerste plaats
om hot eiwit, dat ay bevatten ea zou men nu
juist geen garantie behoeven te vragen voor
het gehalte van die stof? Men dient echter de
zaak goed te begrijpen: *t gaat er niet om in
n vervolg den koppers minder eiwit te leve
ren en dus in dit opricht te kort te doen. De
oplossing vam de schijnbare tegenstrijdigheid
is: dat de garantie voor een bepaald eiwitge
halte grootendeels gelegen is in de garantie
van zuiverheid.
Het eiwitgehalte van zuivere waar, die de
toegestane grens van het vochtgehalte niet
overschrijdt, ie door den natuurlijken aard dier
waar binnen zekere grenzen bepaald. Door het
risico voor kleine schommelingen binnen die
grenzen op zich te nemen, doet de loooper zich
zelf weinig schade en maakt hy den handel
gemakkelijker, hetgeen den prys ten goede
zal komen. Er schijnt dus tegen de voor
stelde wijziging weinig in te brengen, althans
van de zyde der koopers, want hun belangen
worden daardoor geenszins geschaad. Wellicht
dat fabrikanten, die koeken met een hoog
eiwitgehalte verkoopen en hierin by de recla
me voor hun artikel hun kracht zoeken, be
zwaar zullen maken. Wy zien goen bezwaar
en wy meenen, dat het er slecht» op
dat de veehouders de redeneering, welke by
de voorgestelde wijziging voorrit, goed begrij
pen, en dat zy voldoende inzien, welk belang
kooksoorten met een.hoog eiwitgehalte by de
voeding van het vee hebben. In de verschil
lende landbouworganisatie® en in de afdeel in-
«en van de Vereeniging van koopers onder
A. H. V., moet derhalve de zaak goed onder
de oogen worden gezien en van deakunddeo
zyde worden belicht.
Waarvau Mast het eiwitgehalte vw de be
doelde koeken af? De heer J. G. Maschhaunt,
droeetoir van hat Groninger Proefstation,
heeft duro zaak roede in 1916 besproken. Wat
hg zei, komt hierop neer: Het eiwitgehalte
hangt af:
Jo. van het eiwitgehalte der grondstoffen,
van de hoeveelheid vet en vocht, die
de fabrikant in de koek laat. Aan de eerste
omstandigheid kan de fabrikant niete doen, de
tweede heeft hy byna geheel in de hand.
On den invloed, dien de eerste omstandig
heden alleen heeft, te leeren kennen, moet dus
uitgerekend worden, hoe groot het eiwitgehal
te zou zyn, van een koek met een bepaald vet
en een bepaald vochtgehalte. Op andere wyze
kan men dit ook uitdrukken door het eiwit-
««hriiteroder vetvrye droge stof van de koek
Nu bleek het den heer Maschhaupt by ver
werking van het cijférmatreiaal van de aan
de Ryikslandbouwproefstations in velschillen
de jaren onderzochte monsters: lijnkoek (meel,
gruis, schilfers) sojakoek, raapkoek, dat he*
aantal monsters, waarbij 'n eiwigehalte meer
f* 1° i®«er (lan het gemiddeld
gehalte voor de netreffende koek in het loo-
Öf betrekkelyk gering was. Verder
r het »emkWeld Smalte aAn eiwit in
lynflooek van 1899—1914 steeds gedaald Is.
Over de jaren 1916—1917, 1919-^1920 en
1920—1921 heeft Dr. De Bruyn het cyferma-
het Rykslandibouwproefata-
deronderzoek onderzochte
teriaal der
Ito zal verschillen. Het proefstation zal
jaurlyka een voldoend aantal eiwitbepalin-
ge0 in de verschillende koeken uit oliehouden
de %aden moeten verrichten, om zich van het
Ite, dat de in den handel voorkomen
de Rieken bezitten, op de hoogte te houden.
Het Algemeen Zuivelblad.
De inhoud vap het Algemeen Zuivelblad,
van deze week A «Is volgt: Aaoteekeningen
uit een verslag eener reis naar de Voreenigde
Staten van Noord-Amerlka en Canada in het
t-ajaar van 1920, door Dr. A. J. Swaving, I;
ile derde Arbeidsconferentie te GenAva, II;
De Boter en Kaas wet; Kaascontralu, XII; De
Algemeene Nederlandsche Zuivelbond ea Het
Algemeen Zuivelblad; Uit Amerika; Uit Dene
marken; Allerlei berichten; Wisaellcoersen;
Marktberichten.
SPORT.
Nagekomenuitslagen.
Resery^JW klasse D.
Rotterdam: Xerxes 2Olympia 2 42.
Rotterdam: - Excelsior 2—Steeds Hocger 2
1—2.
Oulemborg: Vriendenschaar 2—C. V. V. 2
1—0.
Gorkum: Unitas 2—<U. S. C. 2 n. d.
3e klasse E. -
De eerste ontmoeting van „Sport en Stryd"
te Dordrecht tegen D.V.V. ia niet doorgegaan.
N. V.
De standen der diverse afdeelingen in het
Westen luiden ala volgt:
D. F. C.
Haarlem
Feyenoord
Spartaan
Blauw-Wit
U. V. V.
H. B. S.
Ajax
R. C. H.
V. O. C.
V. V. A.
H. V. V.
S. V. V.
Stormvogels
Sparta
A. D. O.
Z. F. C.
t Good
Excelsior
H.-D. V. S.
LAND- EN TUINBOUW.
De Mondscheinsonate.
Het was een stille, zwoele avond, vol wee
moed en bleek, geel maanlicht. Beethoven was
te Weenen, zijn vrienden hadden de stad reeds
verlaten om den zonnebrand te ontvlieden. Zyn
woning was bedompt en ongeriefelyk, het eten
niet versch en niet smakelijk. Niemand droeg
hemiets op, niemand bekommerde zich om zyn
welzjjn. En niemand vermoedde, hoe de angst
voor een onverbiddelijk zich vertoonende oor
kwaal, welke een eind aan zyn loopbaan zou
maken, hem verteerde.
Waarom werk ik toch nog, waarom hecht
ik toch nóg aan mijn leven? zat hy te mok
ken. Voor wien is al dezé stryd, dit ontberen,
deze zelf af matting. Voor deze menschen, die
toch niets beseffen vau myn muziek Och, alle
gloeiende liefde in rny, al de verlangens van
myn ziel vergrooten en verdiepen nog slechts
de pynen van myn verlatenheid en eenzaam
heid. Waar is de mensch voor wien myn muziek
een geluk, een zielestreeling is?
Een plotselinge onweerswind gierde om het
huis en joeg stofmassa's door de straten.
Beethoven stond op. Hy hield van de muziek
van den wind. Wanneer de storm om de hoeken
der straten gierde, liep hy met hem om het
hardst langs den Donau en over den Ring. Ook
heden lokte hem het wilde geraas van den
wind naar buiten. Ver liet hy zich meevoeren en
hij kwam in de enge, kleine straten der voor
stad terecht. Zyn benauwenissen waren weg
gevaagd. Daar klonk uit een der laagste en
scheefste huizen klavierspel. Beethoven hoorde
rijn eigen G-dur-Sonate.
Het was een oud huisje en een oud afge
speeld spinet klonk er maar de opvatting,
de vertolking, welke zyn werk ten deel viel,
boeide hem. Fyn, tastend, wondermooi en aan
doenlijk scheen hem het spel van het allegro in
teeren zangtoon en van het menuet, als schrei
de een geprangde ziel haar verlangen en gehei-
De eiwit-garantie by aankoop van koeken
uit oliehoudende zaden.
De Directeur van het Rijkslandbouwproef
station voor veevoederonderzoek te Wagenin-
-gen, de heer B. R. de Bruyn, heeft aan d<
landbouworganisaties dezer dagen een belang-
rijke vraag voorgelegd, op het volgende neer
komende. Thans worden koeken uit oliehou
dende zaden op A. H. V. (Algemeene Han-
delsvoorwaardenverhandeld meestal met de
garantie zuiverheid en een gepaald vet- en
eiwitgehalte. De wenschelijklheid is nu van
verschillende zyden uitgesproken, dat by den
n genoemde koeken alleen een ga
me en verzwegen droefheid uit.
Toen zweeg de muziek. En de luisteraar hoor
de menschen in de kamer spreken.
Dat kon wel veel, veel mooier zyn, wan
neer ik het slechts eenmaal, een enkele maal
van een werkelijk groot kunstenaar mocht hoo-
ren, zei een vrouwenstem.
De donkere, bittere trek was van Beethoven's
gelaat verdwenen. Een glimlach en 'n schitte
ring kwamen in zijn trekken en verhelderden
ze. Hy deed de huisdeur open en trad het kleine
vertrek binnen. Een arme schoenmaker was er
aan het werk. Van het jonge meisje aan het
klavier zag liy slechts den smallen rug, den
fynen hals, het blonde haar.
Ik ben musicus en zal u het stuk voorspe
len, zei Beethoven kortaf en uit de hoogte,
om zijn weeke stemming te verbergen.
Zwygend, beschaamd, als schoolkinderen
stonden broer en zuster op.
- Ik speel zeer slecht, stamelde het meisje
schuw en verlegen.
Neen, verbazend goed speelt u het, lachte
Beethoven. U speelt het met veel begrip, juf
frouw. By wien hebt u het toch ingestudeerd?
O, ik heb het eigenlyk nooit ingestudeerd,
ik hoorde het slechts spelen, een dame studeer
de het dit voorjaar voor het open raam. toen
ik by mijn tante te Schönbrunn gelogeerd was.
Daar kon ik het nooit voor noot van buiten
'eeren.
Het meisje keerde haar bleeke, jonge ge
zichtje tot hem en nu zag Beethoven, dat zy
blind was. Al haar jeugdige verlangens, al
haar verzuimde en verloren meisjesvreugde
hadden in het menuet meegeklonken.
Zeldzaam, mompelde hy, dat is zeldzaam
en verwonderlijk.
Hij was ontroerd. Hoe diep hadden die blin
de oogen zyn werk doorgrond.
Hij ging aan het jdavier zitten, htf speelde
een paar deelen van de G-dur-sonate en verzonk
toen in zyn droomeryen. Al zijn gedachten, al
hoofdzaak overeen; de daling van het eiwit-
gehalte in lyukoek i® n<* verder gegaan, zoo-
dat lynkoek met een gemiddeld vet- en vocht
gehalte thans gemiddeld 5
achtige stoffen bevat dan in
IDe oorzaak hiervan zal m
in de herkomst van het li.
digheid, dat veie verixruikers een garantie heb
ben verlangd voor het eiwitgehalte heeft niet
bunnen verhinderen, dat de handel zijn lijn
zaad of lyrikoek daar vandaan haalt, waar zy
het voordeeligst te verkrygen zyn.
De schommelingen, die nog in het eiwitge
halte der grondstof voorkomen, zün groot ge
noeg om den fabrikant, die een bepaald eiwit
gehalte heeft moeten garandeeren, dikwijls
vóór hy de grondstof in zyn bezit had, moei
lijkheden te veroorzaaken. Aan den anderen
kant zyn zy niet zoo groot, dat de verbruiker,
die zuivere koek met een niet te hoog vocht
gehalte ontvangt, daardoor gevaar loopt, veel
te weinig eiwit te ontvangen.
Daar een vlotte handel niet alleen in het
(belang van den verkooper, maar ten slotte
evenzeer In het belang van den kooper is, zou
er zeker veel voor te zeggen zün, dat by den
verkoop van koeken uit oliehoudende zaden al
leen een garantie van zuiverheid (met inbe
grip van het vochtgehalte) en vet gegeven
werd, maar dat de kooper genoegen nam met
het eiwitgehalte, dat hy ontval
Aan het bezwaar hiervorem
gedeeltelyk jigemoet gekomei
den, doori5)) het analyse verslag van een mon
ster waarin zuiverheid, vet en vocht zyn na
gegaan, te vermeiden, hoe groot het uit deze
■evens berekende gemiddelde eiwitgehalte
Mem verkrijgt dan een cyfer, dat meestal
weinig en nooit veel van het wericelyke eiwit-
zyn
vrüdi
Schl
smai
monii
coordej
met
■acht
ilAfhac
chVner
rtBjke
lieeB ovi
•(lemen
boveni
lachten werden klank, stegen als be-
•haduwen uit de diepte züner ziel op.
~ier en heerlyker, geheimzinniger,
ker en vertroostender gleden de har-
over het oude klavier. Wonderlüke ac-
•n cadanzen klonken door den nacht
'enaardsche stemmen, riepen, zongen,
zuchtten.
Als in een bangen, zoeten en zwaren zwü-
mel, luisterden broer en zuster zwügend toe.
De tüd verstreek, geen van drieën merkte het;
de lamp ging uit, verspreidde een smeulenden
walm in het vertrek. De jonge schoenmaker
stiet het raam ver open. Breed en zilverig goot
zich de stroom van het maanlicht in het vertrek
uit.
Vrygekomen geuren van den zomernacht gle
den over hen heen. Het wiweer had zich in de
verte ontladen en afkoeling gebracht. Overma
tig gelukkig en, bly scheen Beethovens spel in
de betoovering yan dit vertroostend licht, deze
geurige atmosfeer, te worden.
De blinde leunde tegen den muur naast hem.
Heel stil. Zy dronk eiken klaak. Haar trekken
waren overgoten van een groote zaligheid.
Haar luisteren was aandacht en aanbidding.
Ook over Beethovens ziel kwam de vrede.
Nooit speelde hy zoo mooi, zoo bevrüd, zoo
verlost van zün inneriyken kommer. Nooit
vond hü zoo'n zalig antwoord op al zyn smar-
telyke klachten.
Toen hy eindelyk zyn handen van de toetsen
nam, heerschte over alle drie een diep en
ademloos zwygen. Ook de storm buiten was tot
zwügen gekomen. Plotseling begon de blinde te
snikken, hief tastend de armen op, strekte de
bleeke handen uit.
Wie bent u? Wie bent u? riep zfl, iets
vermoedend.
Beethoven lachte droomerig en herhaalde
zachtjes het menuetmotief uit de G-dur-sonate.
U bent Beethoven zelf! riep het meisje uit.
Uit haar blinde oogen stroomden tranen. Zü
F. C.
D. E. C.
Velox
Hilversum
Xerxea
Concordia
Zeiet
Victoria
D. O. S.
Olympia
Hercules
O. D. E.
Gouda
V. F. C.
B. M. T.
Celeritas
V .c. s.
Schoonhoven
8
4
3
1
10—6
11
8
4
2
2
1310
10
7
4
1
2
18—dO
9
7
8
3
Jl
10-10
9
7
3
3
1
6—4
9
8
4
4
12—14
8
6
3
1
2
12-0
7
7
8
1
2
6
1
1
6
7
6
6
1
2
3
6—11
4
8
1
1
6
8—20
4
6
3
8
0-14
3
Overgangsklasse.
7
5
2
11-6
12
7
6
1
1
18n
11
7
4
3
12—I
11
7
8
8
1
10—6
9
7
2
4
1
12—11
8
6
2
1
2
0—7
6
6
2
1
8
10—18
6
7
2
1
4
6—11
6
6
2
4
7-6
4
7
1
2
4
8—18
4
7
1
2
4
12—19
4
7
2
6
614
2
2e klasse B.
6
6
1
10-2
11
3
2
1
8-4
4
6
4
1
18—6
8
6
2
1
2
8-6
6
7
3
1
8
10-12
7
2
1
1
B-6
2
6
1
8
2
6—7
4
6
2
4
614
4
6
1
1
3
4—7
3
6
1
1
4
6—0
2
3e klasse E.
6
4
1
1
16—17
9
6
3
3
6-1
9
7
8
4
14—6
10
6
2
2
2
8—6
0-13
6
6
6
2
1
3
1214
6
6
2
1
3
6—11
6
6
1
1
4
10—16
3
7
3
4
12—18
3
Re».,2e klasse D.
6
4
1
16—6
9
4
4
12—1
8
6
3
2
12—4
6
4
2
1
1
7-12
6
6
3
3
107
6
4
1
1
2
B-6
3
6
1
n
4
8—11
2
4
v 1
3
2—10
1
3
3
1-13
3e klasse B.
Moordrecht 2—Olympia 6 1—4, daan» gt-
Gouderak 2Zevenhuizen 1 0—6.
Goud» 4—Haastrecht 1 0—2.
O. N. A. 8Schoonhoven 8 80.
4a klasse.
Haastrecht 2—Gouda 6 8—4, onder protest
van Haastrecht.
Zevenhuiaen 2—Btolwjjk 1 0-4.
Schöooihoven 4—Woerden 3 1—2.
O. N. A. 4Aioercape lie 1 2-4.
G. V. B.
By gewerkt tot en met 13 Noveenher.
1«
kl4L
ih>
G. S. V. I
6
4
2
10
21—8
107
O. N. A. I
6
4
2
10
13—6
1.67
Gouda II
7
4
1
2
9
12—7
1.20
Alphia I
7
3
1
8
7
18-48
1.—
Schoonh. II
6
3
3
6
9-46
L—
Woerden I
7
3
4
6
16—21
006
Bodegraven I
6
1
1
3
a
4—6
0.60
Olympia III
6
1
1
4
8
7—12
0.60
Alphea II
6
1
6
2
1 7—19
003
2e
k
laas
e A.
D V. V. I
6
4
1
1
9
10-6
100
Zwammendam I 6
3
1
1
7
8—6
1.40
0. N. A. II
4
2
1
1
6
7-6
106
Rood Wit I
7
2
8
2
7
12-0
1.—
A. L. T. O. I
6
2
1
3
6
6-40
008
Alpheen III
6
2
3
4
0-14
000
Bodegraven II
6
1
4
1
0-6
000
2e
k
uass
e B.
Gouderak 1
6
6
1
11
10—10
1.68
G. S. V. II
6
2
2
1
6
18-6
100
Olympaa IV
6
3
2
6
0-6
100
Moordrecht I
6
2
8
1
7
87
1.17
Gouda Hl
6
1
1
3
3
6-77
0.60
Oudewater I
7
1
6
1
6—21
044
3e
kl
ass
A.
Woerden II
5
6
10
27—6
2.—
Gouwaluie I
D. V. V. II
Oudewater II
A. L. T. O. II
Bodegraven UI 7
Alphia II
Zwammend. II
6
4 1
3 1
1 1
1 1
2
41—8 1.71
14—20 1-29
14-21 1.—
9-20 0.60
0-24 0.43
10-45 0.40*
6—26 0.88
mindering
Alphia II 2 winstpunten
wegens niet opkomen tegen Woerden II dato
25 October.
9 19-6
10 116
7 11—8
6 7—7
2 8-2
B.
Zevenhuizen I 5 4 1
Haastrecht 1 6 4 2
O. N. A. II 6 3 12
Gouda IV 6 3—3
Olympia V 2 1—1
G. S. V. II 6 12 4
Schoonhoven UI 4 2 2
Gouderak 11 6 1 6
Moordrecht II 6 12 2
Moordrecht II 4 winstpunten in minde
ring wegens niet opkomen tegen Schoonhoven
III dato 23|10 en wegens stake* der wedstrijd
Moordrecht IIOlympia V dato 13|ll.
1.80
1.67
1.16
1.—
1.—
0.67
4—8 0.60
622 0.38
8—«
D. V. V.
T. O. G. O.
C. V. V. II
St. Hooger II
Excelsior II
Xerxea II
Olympia II
Unitas U
D. F. C. III
Vrieud.sch. II
U. S. C. II
Uitslagen G. B. 13 November.
Ie kiasue.
Schoonhoven 2Gouda 2 3—2.
Wfoerden 1Alphen 2 60.
Olympaa 3—O. N. A. 1 0—3.
Alphia 1—G. V. 1 2—3.
2e klasse A.
A. I. T. O. 1—'Rood Wit 1—2.
D. V. V. 1Bodegraven 2 20.
O. N. A. 2Alphen 3 4-1.
2e klasse B.
Oudewater 1—Moordrecht 1 1—4.
G. S. V. 2Gouderaak 1 34.
3e klasse A.
Oudewater 2—A. L. T. O. 2 41.
Bodegraven 3-D. V. V. 2 1—2.
Gouwaluie 1Alphia 2 30.
Zwamroerdam 2Woerden 2 1—3.
vouwde de handen.
Beethoven zelf.
Ja, zei Beethoven langzaam. Ik ben het,
Ludwig van Beethoven zelf.
Toen stond hü ylings op en gaf hun beiden
;n hand. Stil, geen woord meer, ik wil naar
huis.
In dezen nacht schreef Beethoven de schets
van de Mondscheinsonate.
Staaltjes van verstrooidheid
De beroemde wiskundige Sturm was zeer
dikwüls verstrooid. Onder de vele voorbeelden
die nog altüd door de Parüsche studenten her
haald worden, is het volgende niet de minst
opmerkelijke. De heer Sturm liep eens diep
in gedachten over de straat, toen eensklaps
oen schoone, zwarte schüf zich aan zyn dogen
vertoonde, een schyf, zooals men er niet beter
voor een rekenbord kon wenschen. Aan die
verzoeking kon de geleerde geen weerstand bie
den. Een stuk krijt uit den zak halen en daar
mede op het bord aan het rekenen gaan, was
het werk van een oogenblik. De zwarte schüf
nu was niets anders dan dp bodem van een
biervat, dat op een kar geladen was. Plotseling
verscheen een der knechts van den leverancier
en reed de kar met het vat weg.
De heer Sturm, die midden in een ingewik
kelde berekening was, liet zich door zoo'n klei
nigheid niet afschrikken, volgde al rekenend
het vat, dat hem tot bord diende en hield niet
op voordat hü' de oplossing van zün probleem
had verkregen.
Op zekeren dag ontving de heer Sturm een
kBtoek van een dame in rouwgewaad. Nauwe-
ly^ was deze gezeten, of ejj zag tot haar
schrik, dat de verstrooide man zün krüt vóór
den dag haalde en op haar japon een hereke-
ning begon te maken.
Woerden III 7
Schoonih. IV 6
O. N. A. IV 7
Zevenhuizen U 7
Gouda V 6
Stolwijk I 6
Haastrecht II 6
Mocrcgpelle I I
4e klasee.
6 11
8—2
3 2 2
3 13
2 2 2
2 2
1 1 4
107
120
11 21-41
6 10—8
8 14—11 1.14
7 149 1.—
6 8—0 1.—
6 7-41 Ir—
8 11-47 0.60
1 1 4 3 6—17 000
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Ked.j
Steun voor het hongerend Kuseteche kind.
Morgen aal de af deeling «ui het Nederland
sche Roode Krui» te Gouda gevestigd ander
maal een beroep doen op den steun vun lief
dadig Gouda, ditmaal met Voor noodlydenden
kt de nabyheod, zooals onlangs voor de zwaar-
getroffen bewoners van Bergambacht, dioch
Voor leniging van de ten hemel schreiende eJ-
lenue in het verre Rusland. Met toestemming
namelyk van Burgemeester en Wethouders
onzer gemeente zal morgen, Woensdag 16 No
vember een collecte worden gehouden voor
den nood in Rusland met de opzette! yke be
dui-. ing het verkregen bedrag te bestemmen
voor het hongerend Russische kind.
Het is van algemeene bekendheid, dat vele
coniitè's op d!it oogenblik wenken, hard wer
ken om ©enigermate leniging te brengen in
tie ellende die in het verre Oosten geleden
wordt, ieder, die ook maar oppervlakkg be
kend is mot het hooge streven van het Neder-
landhche Roode Kruis op algemeen menach-
lievend maat.schappelijk terrein zou zich te
recht verwonderen wanneer liet N«Ierlandsche
Roode Kruis in deze aangelegenheid het stil
zwijgen bewaarde. Dit is dan ook geenszins
het geval, integendeel, uit do persberichten is
reeds algemeen l>ekend geraakt, dat na de
vergadering van 4 November j.l., in het hoofd
gebouw v an het Roode Kruis te 'a-G raven-
huge een algemeene vergadering gehouden Is
van de verschillende comité's, die een stoun-
actie voor Rusland in het leven geroepen had-
Dok de beroemde Ampère leed zeer aan
Verstrooidheid. Eens bevond hü zich op zekeren
avond met eenige andere heeren, bü een xyner
vrienden. Al pratende werd 'n onderwerp aan
geroerd, waaromtrent het gezelschap in twüfel
verkeerde. De geleerde kon den lust niet be
dwingen zich zekerheid te verschaffen en ver
zocht zün gastheer de vergunning een boekdeel
te raadplegen, dat, gelü'k hü wist, zich in diena
bibliotheek, in de aangrenzende zaal bevond.
Zoodra was hü niet in de lectuur verdiept of
hü vergat, waar hü was. Een gerulmen tüd
las hü voort en toen zün weetgierigheid waa
bevredigd, zette hü het boek op sün plaats
en verliet hü de zual. Maar het toeval wilde,
dat hü een andere deur doorging, dan waardoor
hü was binnengekomen. In plaats van in de
zaal, waar hü *ün vrienden had achtergelaten,
kwam hy in een slaapvertrek. In zün ver
strooidheid meende hü, dat het zyne was, h(j
ontkleedde zich dus, blies het licht uit en legde
zich ter ruste. Inmiddels wachtten zyn vrien
den tevergeefs op zyn terugkomst en toen hjj
niet verscheen en het gezelschap huiswaarts
zou keeren, ging men hem in de boekery op
zoeken, waar men verwachtte hem nog altijd
lezende te zulfen vinden. Men zag vreemd op,
dat hü verdwenen was, msar zün verstrooid
heid kennende, hield men het er voor, dat h(j
was vertrokken, zonder er om te denken, den
gastheer zijn compliment te gaan maken. Toen
het gezelschap zich verwijderd had en de heer
des huizes zich alleen bevond, wilde deze zich
ter ruste begeven. Hü stond verwonderd te kü-
ken, toen hü zün slaapvertrek binnentrad en
zich in het duister bevond; maar wie schetst
zyn verbazing, toen hü, een waskaars aange
stoken hebbende, in rijn bed sün slaapmuts
zag prüken op het hoofd van een vreemde, en
hü in den vermetelen indringer den heer Am
père herkende.
