bloedu/ijn
N.V. I. M. van Grinsven's Stoon-Schwnu- en Lederfabrieken
Met Enorme prijsverlaging
SLAUWE KRUIS - WESTHAVEN
mmi COURANT
W. DAVIDS Co.
f
DUOLA - {wjêugos
Relief-Sigaren
WIJ EXPOSEEREN IN DE BOVENZAAL VAN
Opening Donderdag 17 November 9'U uur.
5
Gemeente Lichtfabrieken Gouda.
BERKENWOODE
iAd verte ntiën
Cf.?'
en i
MAGHINESCHHIIVEN
STENOGRAFIE
Gouda - Erasmuss'r.l
Meubaloprulmina I
Miypili Ziii li Djltuuiip
DroglstsrU Anton Coops.
10UIS BOUWMEESTER.
Dn Knopm^n van Venetië.
Gemak en Voordeel f
Markt 31 - Gouda
GEEN STROOIVI
Mvirtinliin tn Abonnementin
mr ill Goudsche Courant
«orden hitr aanyenomsn door
I. BOOM,
LAAT DE SCHIJN U NIET BEDRIEGEN!
REUEF
PHIL1PSEN VAN HOSSEN
TE 's-HERTOGENBOSCH
RECHTSTREEKS VAN DE FABRIEK. Deze verkooping brengt de fabriek totaal
geen winst, doch geschiedt alleen om de arbeiders -werk te verschaffen. 5S
HT Als specialiteit brengen wij dezen winter ALLE SOORTEN SCHOENEN.
Groote aorteering BRUIN EN ZWARTE CALFS-LEDER SCHOENEN voor
Dames, Heeren en Kinderen.
Iidir paar vordt door oas gegarandeerd.
TWEEDE BLAD.
Gemeenteraad van Gouda.
T"
te-*-»
Gevraagd voor he. r on
dame een 5098 6
Sn. Zlt- en Slupkamer
.tension. Br. met prijsopg.vit
der no. 509:1 bur. van dit blad.
Orderrleht In
8)*leem PO.VT.
Opleiding voor
MERC.'SIUS-iiram tail
CLUB- si PRIYUTLESSEM
J. C. FETTER,
Prospectus «rajl*
50^5 20 I
Rpu/onkoom«9 in Tafels,
Stoelen, Spiegols, Se'sil- I
durijen, leer Amenble* I
msplon, pluohe A.n- uble- I
monten, Club-^aufenils.
gioote partij wolten f
Dekens, Leerstoelen van-
at f 2 '.50de zes. Complete j
Huiskamer Ameublemen
ten f l
Bultpngowoni koopjes
SIM0IS18MI 44b. bovenhuis.
Islsl. ^BOO.uabijfo Schioksde
■toll ordain. f>0v8 20
CLICHÉFABRIEK
ÏIELICt'ROTTFRDAM
merf kaamdie Refcu t ie
Aufofypfeün fnt&pcrenïink
Clichtinour Lynfeekcnfngen
Clidiéi «>oi3in4 Kleurendruk
Houteneden en Golvanos
Slempels voor Houldruk
Teekenlnaen i'n iedere
verlnngdtBewerklnq.
Vraagl ONZE Pryzenj
Om nlfdiklMilegstiikkn
ts nrrin, gobrulko mm
Genoemde kleurzeepen zyn in
vele kleuren voorradig in
liuii Scbouwaur) - Giudi.
Haarlomsch Tonnen!.
Dir. Louis Bouwmeester.
HUME IS NSffMBER (I uur)
Atsaheidsvooistelling van
voor zijn vertrek naar
het Buitenland.
van William Hlirke-
speare, in 8 tafereelen.
Shylock LOUIS BOUW
MEESTER.
Verder optreden van
de Dames: Mary Beek
man, M. FBrber Gretna
Schooneberg enz., en de
Heeren: Cor Smits,
Mnnnlckman Weber,
Bronorers, R. Bouwmees
ter enz.
Prijzen der plaatsen:
Stalles-Loge niet-Leden
2.25. Leden f 1.75. B«T-
con niet Leden 1.75,
Leden 1.25. Galerij
0.60 plus 10 Stede
lijke Belasting en 10
Auteursrechten.
Plaatsbespreking bij
loting Donderdag 17 No
vember 's avonds 8 nnr.
bidt 42
HEBT GE DOOR
AD VER TENT! EN
DIE IN MEER
DERE BLADEN
MOETEN WOR
DEN GEPLAATST
OP TE GEVEN -
EEN AFSCHRIFT
IS VOLDOENDE.
VLUGGE EN
CORRECTE
UITVOERING -
GEWAARBORGD
m
8
Door noodzakelllko werkzaam
heden aan den hoogspannlngs-
schakelaanleg In de Centrale kan
het Electriclteltsbedrijf
leveren op a.s. Zondag 20 Nov.
van 8 uur v.m. tot 4 uur n.m.
De Directeur der
5098 in Gemeente Lichtfabrieken.
BERKENWOUDE.
••••••••••••••••NU
SCHIJNT DUUR, IS IN WERKELIJKHEID ECHTER
GOEDKOOPER DAN EENIG ANDER MERK, OMDAT ZE
DE KRACHTIGSTE IS.
BOVENDIEN ONOVERTROFFEN IN VOLHEID VAN
GEUR EN SMAAK.
FABRIKAAT VAN
C U IJ K
6084 84
MEDICINALE GRIEKSCHE
merk «I>e Pleegnueter" (wettig gedeponeerd) onder
voortdurende contröle van Chemisoh Laboratorium van
Dr. F. Basenau te Amsterdam, is een probaat middel voor
volledig herstel van bloedarmoede, bleekzucht,
umaglijrieu, zwakte, lusteloosheid. - Voormannen
en vrouwen, ouden en jongen.
Is alom verkrijgbaar, o.a. te:
GOUDA. Fa. Mulder Ooms. - Groenendaal 68-58
WADDINGSVEEN. Am. v. d. Heide.
WOERDEN. fa. O. den Blanken.
GOUWSLUIS. O. Vallentgoed.
OUDEWATER. A. Bu(js.
ZWAMMERDAM. Nic. CoRtenoeven. 5085 58
EFFECTEN - DEPOSITO'S
VREEMDE WISSELS
KOERSEN DEN GEHEELEN DAG OP
AANVRAAG BIJ ONS VERKRIJGBAAR.
KLEIWEG 84 - GOUDA - TEL. 136
6082
P. CCHOENEN
Rechtstreeks
Aan
Publlalc
DagelUks geoptnd tin 9'/.—I «gr. Zatardagt tot 10 oir. Tril* toegang voor bet publiek.
No. 14779.
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1921.
Zitting van Dinsdag 1% uur n.m.
(Vervolg).
De Gemeentebegrooting 1922.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
De heer Sanders (s.d.a.p.) wil alvorens
tot algemeene beschouwingen over te gaan een
woord richten tot den Voorzitter ten opzichte
van zijne houding op de verzoeken om de ver
gaderingen zooveel mogelijk 's avonds te hou
den. Het is nu de derde maal, dat 's middags
wordt vergaderd. Het verzoek werd gericht,
omdat vele leden afhankelijk zijn van degenen,
bij wie zij in dienst zijn en toch er prys op stel
len hun raadslidmaatschap naar behooren te
vervullen. Spr. hoopt, dat de Voorzitter niet
alleen toezegging zal doen maar de daad by het
woord voegen, 't Zou hem spijten noodgedwon
gen andere maatregelen te moeten nemen.
Op ons aller lippen, zoo zegt spr., ligt het
woord bezuinigen. Over 't algemeen is groote
bezuiniging betracht, uitgezonderd enkele pos
ten, b.v. het overbodig instituut „burgerwacht",
waarvoor nog 1600 op de begrooting is ge
plaatst.
We hebben voor ons liggen een adres van de
heeren van het Dep. van Gouda van de Maat
schappij van Nijverheid en Handel, waarvan
U, mijnheer de Voorzitter, terecht hebt opge
merkt, dat het niet opgaat om slechts bloote
cijfers te noemen.
Elke huishouding heeft grootere uitgaven
dan vóór den oorlog. Wat zouden die heeren
Bpoedig aan het woord komen als wij de zaak
verwaarloosden.
Deze lijst nagaande vraagt spr. zich af om
trent één post, n.l. het Gymnasium of hetgeen
daar geleverd wordt, wel in overeenstemming
is met hetgeen die inrichting kost. Thans zal hy
niet verder daarop ingaan. Uit de becijfering
in de memorie van antwoord omtrent het
secretarie-personeel wordt bewezen, dat het
geld niet weggesmeten wordt en Gouda zelfs
nog aan den lagen kant is.
Het is spr. niet mogelijk een post aan te wy-
zen, die tengevolge zou hebben, dat men in
het belastingbiljet kan gaan spreken van
„dragelijke belasting". Een lichtpunt is de
wetswijziging door den nieuwen Minister van
„Financiën voorgesteld, waardoor de uitkeering
aan de gemeenten met 100 zal verhoogd
worden. Spr. wil doen uitkomen, dat het niet
waar is, dat dc gemeente de schuldige zou zijn
46 namML Spr' '■"Of <tat
n» een aangeboden netel suilen accenturen,
opr. verklaart zyn zetel in handen van den
ivaad te stellen, r-arty- ol peraoomyk- oi ge
meentebelang doet in deze niets ter zake. Het
ih de wil van de kiezers en die moet in net
college van B. en W. weerspiegeling vunlen.
De heer Kinuttel veridaatt ten slotte als wet-
«ouder te bedanken.
De heer Koemans (rJc.) zegt: M. de
Viooirz. Het was te verwachten dat de behan
deling van deze begrooitng zou staan Jn het
teeken van bezuiniging. Met het oog op de
slechte vooruitzichten van handel en industrie,
wordt van alle zyden op bezuiniging aange
drongen en zelfs in de hoogste colleges is men
er van doordrongen, dat waar eenigszuns mo
gelijk, bezuinigd moet worden.
En nu ga ik niet in op kleine schermutse
lingen, welke over diit onderwerp ook hier in
onze gemeente plaats hadden. Ik wensch ter
dege rekening te houden met de psychologi
sche factoren weflke zich hier doen gelden.
De tijdelijke, kunstmatige, gunstige conjunc
tuur van eenige jaren geleden, gaf niemand,
althans zeer weinigen aanleiding zich te be
perken in zijne uatgaven. Men was royaal in
het algemeen en ook de overheidsorganen
werd- het niet zoo euvel geduid, als voor hare
bemoeiingen, b.v. by het nemen van 9ociale
maatregelen, wat diep in de beurs moest wor
den getast.
Na het verioop van het guastig getij kwam
echter de inzinking. De oorzaken daarvan op
te sporen ging na et gemakkei yk, doch men
meende die gevonden te hebben in de alge
meen aanwezig geachte prijsopdrijving. De
zondebok was dus gevonden. De winkeliers
stand was de schuldige. Wat daarna gevolgd
is, daarop zal ik niet diep ingaan. Ik wil
slechts constateeren, daat al wat door de over
heid mi door vereenigingen en particulieren op
dit gébied is ondernomen, op een debacle is
uitgeJoopen.
Ik zeg dit niet uit leedvermaak, M. de Voor
zitter. ik zeg dit om aan te toonen, dat psy
chologische invloeden zich hier deden gelden.
Want, het is wel opmerkelijk, d'at niet alleen
zy, die in principe de overheid als algemeen
ci'istribuant willen doen optreden, deze
aanwezen, maar zeer vele
en vrywel alle ambtt
tot den laagste, en zelfs de
pers van alle richtingen waren deze meening
toegedaan. Thans is een amdeie categorie aan
de beurt. Dagelyks leest men van bezuinagings-
commisaies voor stad en land. Het zyn thans
van de hooge belasting. Het Ryk is in gebreke
gebleven de gemeente financieel te
Men moest erkennen, dat steun noodzakelijk
was ter voorkoming van het faillissement van
een groot gedeelte der gemeenten. Spr. noemt
Emmen, waar toch een burgerlijk college te-
Niét de nieuwe samenstelling van den Raad,
doph de gewijzigde omstandigheden in alle
vormen, hebben den toestand 'geschapen. De
werkloosheid heeft ook Gouda niet onaangetast
gelaten by het werkloosheidsvraagstuk stil
staande, stipt spr. aan, dat in de memorie van
an+WP""d rr-'Pted wordt dat het ..wetkloozen-
vraagstuk" ressorteert onuer ons
College. Er moet een zeker persoon zijn
bij een goede werkverdeeling, die verantwoor-
lijk gesteld kan worden voor den gang van za
ken. Het spreekt van zelf, dat de Wethouder
van Sociale Aangelegenheden hulp moet hebben
van dien van financiën, maar 't gaat daarom
niet op, dat de ^rste die aangelegenheid van
zich afschuift.
Toen de werkloosheid in omvang is toegeno
men moest steeds van uit den Raad aandrang
uitgeoefend worden. Is men in het College van
B. en W. van meening, dat de Wethouder van
Sociale Aangelegenheden niet geschikt is voor
zijn taak, laat men het dan zeggen.
Ten opzichte van het Onderwijs staat het bij
spr. vast, dat ondanks de voorgelezen tele
grammen, reorganisatie wel had kunnen
worden ingevoerd.
Spr. heeft het verschijnsel waargenomen, dat
men schoorvoetend medeging met genomen
raadsbesluiten en vindt het een zeer ernstig ge
val, dat genomen besluiten, waaraan niet de
verplichting kan worden verbonden, dat B. en
W. 's Raads wensch uitvoeren, naar de prul-
Iemand worden verwezen. Als dergelijke con
flicten zich gaan voordoen, kan de goede gang
van zaken onmogelijk gehandhaafd worden; de
meerderheid kan zich niet onmondig laten ver
klaren.
Spr. zegt vervolgens, dat zijn fractie in de
twee jaren, die zy zitting heeft in den Raad,
zooveel ondervinding heeft opgedaan, dat de
gedachte heeft post gevat, dat het wel mogelijk
zou zijn een functie in het College van B. en
W. te kunnen waarnemen. Twee jaar geleden
waren verschillende motieven aanwezig
het tegendeel, o.a. de programmapunten waren
zoodanig, dat niet iets positiefs tot stand zou
zijn te brengen. Men heeft geleerd, dat er een
meerderheid is waar wel mee valt te werken.
(Spr. wijst ook op de reactionairen en demo
craten in België). Ook de katholieken zyn ge
negen aan de zijde der S.D.A.P. te staan, wan
neer het gaat om maatschappelijke vraagstuk
ken op te lossen. Ook hier is die strooming
eenigermate waar te nemen. Wat er te doen
valt in democratische richting is in die twee
jaren reeds bewezen. Spr.'s fractie staat voor
een moeilijk vraagstuk, de wet laat niet toe
meer dan 4 wethouders. We weten niet of er
een plaats open zal komen. By aanbieding van
een wethouderszetel zullen we verder gaan
aan de beurt zy®. Ooik deze meening is
naar myne overtuiging overdreven. Ik ben
overtuigd van de toewyding en plichtsbetrach
ting van vele ambtenaren, en dat in deze, de
moeilijk op te brengen hooge belastingen ook
hier hun psychoLogischen invloed hebben doen
Toch, M. de Voorz. geeft de begrooting ons
inleiding in dit opzicht eenige ernstige be
merkingen te maken en dat zal straks by de
behandeling dan ook wel nader blijken. By
ng wii ik er dót van zeggen,
dat myn lof op de ambtenaren niet in dien weg
staat aan myn oordeel, dat, voor wat betreft
de verschillende begrootingen, by hen het be
sef met voldoende levendig is, met welke
groote moeite (vooral thans en dat laat zich
voor het volgende jaar nog veel slechter aan-
zaen) de belaatingpenndngen door de burgerij
moeiten worden bijeengegaard.
Evenals in meer gunstige tijden, vindt men
by tal van posten weer nieuwe verhoogingen
oi gelijke bedrogen, welke by nader onderz
blijken uit den treure maar weer op dezelfde
bedragen op de begrooting te -zyn geplaatst.
Dit geldt vooral de posten voor onderhoud
van gebouwen, straten en pleinen, paarden en
ander materiaal, kleeding, brandstoffen, enz.
Do hiervoren geschetste meening wordt nog
Meuhorie van Antwoord. De
in de afdeelingen ge-
piaakit, worden daarin weggeredeneerd en zelfs
waar het betreft feiten als boomen, worden
deze nog slechts gedeeltelijk toegegeven.
Daaraan doet mets af de bewering, dat het
geld niet wordt uitgegeven als het niet hoog
Onze algemeene indruk is, dat men by alle
takken van dieast de ruimte wil hebben. Mocht
ik d'an ook Jieden iets hebben bijgedragen om
by het gemeente-personeel van hoog tot laag
het besef te verlevendigen, diat niet alleen wat
betreft hun arbeid, maar ook op het gebied
financiën hun allerkrachtigste medewer
king wordt verwacht, dan is het doel van myn
betoog bereikt.
Thans wensch ik nog iets te zeggen om de
_jdnigijieid in den Raad zelf te betrachten.
Herhaaldelijk wordt op ons een beroep gedaan
om by het nemen van besluiten toch de in
nigheid niet uit het oog te verliezen.
Over datgene echter, waarop bezuinigd
Knutte 1 (d.) gaat naar aan-
v .jet slot van het betoog van den
neer Sanders de geschiedenis van de samen-
ateiLing van het college van B. en W. na. Er
W indertijd besprekingen gevoerd door de
S. D. A. P. en de Liberale Uniefractie. De S.
D. A. P. heeft toen verklaard wel een zetel te
willen aanvaarden, als zekere punten tot uit-
De
liberale raadsleden
niet mogelijk in
der Liberale Unie. Slechts op heel weinig pun
ten kon toezegging gedaan worden. Toen heeft
men de zaak omgedraaid. De S. D. A. P. heeft
aan de Liberale fractie gevraagd 2 zetels te
wilden innemen. Dit is geschied op
de S. D. A. P. steun
voorstellen. In zaken,
gram, zou die fractie vrij zijn. Op die voor;
waarden hebben de liberalen schoorvoetend
besloten twee zetels in te nemen, 't I® ver
keerd geweest, zegt spr. Het gaat met op dat
de grootste fractie de verantwoording schurft
op een andere partij. Meermalen is het by
spr.'s fractie ter sprake gekomen of het met
beter was daarin verandering te brengen.
De verantwoordelijkheid om te regeeren is bui
tengewoon groot tegenwoordig en critiseeren
i* zeer gemakkelijk. Plicht is het van de S. D.
uiteen. Dat behoeft niet te
is een natuurlyk gevolg van de evenredige
vertegenwoordiging, waardoor zoo goed
alle inrichtingen zich in den Raad- kunnen di
vertegenwoordigen. Toch lijkt het my
wenficht, dat by deze gelegenheid eens uiting
wordt gegeven aan datgene, waarop men
wenscht te bezuinigen. Want, afgezien van het
feit, dat een ilink deel van het gemeen
telijk inkomen voor ui-„
waaraan niets te veranderen valt, zal het toch
tot bezuiniging moeten komen. Mynerzyds
£f] ik wel aangevein, in welke richting d
ons medewerking kan worden verleend om
bezuiniging te komen.
Allereerst wat betreft het betrachten van
grootere soberheid by eventueel noodteakelyke
nieuwbouw. Vereier het uitstellen van vernieu
wingen enz. Voorts, om by elke vacature van
eemeente-personeel, ernstig te overwegen of
™OTteai»f daarin noodsakelïk ia. Dan het
teKengaan van het zich
aantalBahsidies. Een krachtige paging om tot
opheffing van het Gymnasium te kom«
bü ons ook warme instemming. Voorts
ik nog on iets te wijten, wat «iar onze mee-
ning M. een belangrijke b^miglng aou kun-
ik bedoel het contact, het overleg,
r«Ïkïï tusschon de verschillende
dienstrap en vergr^e leden hebben mij
verzekerd jdat zjj djmrtel
De verschillende takken van d
Mihiinen van die kleine koninkrijkjes te zyn,
iLHmneiuring van anderen wordt ge-
Sd Ala dat zoo is, M. de Voorz., dan schyot
Kt mütoTdSto mot krachtige hand moot
Sirenen. Waar een wil is, daar is
Om te'beginnen zon ik het volgende te over-
eging willen geven. Als ik
licht, dan worden bij
groot
Wm"™! riolen en leidingen voor gas en
Salt, haat men nu aan de bodryven en
diensten voorschrijven, dat zy al hun plannen
^St Smendc jaar aan «Omar uitwisse-
Ion en teven* de verplichting opleggen (want
daarop komt het mui) over die plurnen over
leg te plegen. Dit ware door onderling over
lig wellicht ook te regelen met de Goudeche
\Y aterleitling Maatschappij
In <ht verband wensch ik ook iete te zeg
gen over het Van iterson-Zaekenhuis. Aan-
vankelyk was het myn voornemen hierover
alleen by de artikelen te spreken, ik heb ech
ter. redenen gevonden om dutook thara even
ter sprake te brengen. Ons mooie ziekenhuis,
dat met recht een sieraad der stad mag hee-
ten, en dat ook inwendig de laatste jaren op
hooger peil is gebracht, waardoor het meer en
beter dan voorheen aan liaar doel beantwoordt,
is in gelyke mate voor de gemeentefinanciën
een zeer drukkende last geworden. Op ons be
trekkelijk klein gemeentel yk inkomen, komt
alleen "aan subsidie voor het ziekenhuis voor
de kapitale som van by na 60.000.Daarbij
zyn niet inbegrepen de bedragen, welke moe
ten worden toegelegd aan de verpleging van
on- en minvermogenden, want daarvoor komt
op de begrooting van het Burgerlijk Armbe
stuur nog een poafc voor van 15.000.
iDat lykt my geen gezonden toestand, M. de
Voorz. ik vrees, dat de zucht naar een groot
bedrijf, die byna by alle hoofden van dienst
takken valt waar te nemen, ook hier aanwe
zig is. Nu is dat niet zoo erg, indien het b.v.
een bedryf geldt ale die lichtfabrieken. Des te
grooter zoo'n bedrijf wordt, des te meer kans
is er om winst te maiken, of den prijs van
het product te verlagen, waardoor de inge
zetenen direct worden gebaat. Met het zieken
huis is dat echter precies omgekeerd. Hoe
grooter uitbreiding, des te meer er bij moet.
Indien dat nu noodaakelyk is voor dc ingeze
tenen zelf, dan is daar mets aan be doen en
verdient het zelfs lof, maar als dat tevens
moet dienen om deze inrichting te maken tot
een zjg. concurreerend ziekenhuis, met het doel
pation ten van buiten, hetey voor eigen reke
ning, heizy voor rekening van gemeenten of
instolLingen te lokken, dan schijnt my dat toe-
in hooge mate verkeerd te zyn. Ook onjuist
schynt het my, indien het doel mocht zyn con
curreerend te blyven met andere ziekenhui
zen, om de meer gegoede .ingezetenen te be
wegen van ons ziekenhuis gebruik te maken.
Voor dat laatste toch is van overwegend be
lang, ik zou haast zeggen is het beslissend,
of de namen dier doktoren een ssc
klank hebben, dat de patiënten zich
gerust hart ter behandeling aan de
toevertrouwen. Voor dit laatste, M. de Vu
geloof ik niet dat wy ons ongerust behoeven
Een en ander te samen genomen, schijnt het
my met het oog op de gemeente-financiën ge
biedend noodzakelyk, dat hierin ten spoedigste
verandering komt, opdat deze subsidie voor
een groot gedeelte .van onze begrooting kan
erdvfynen.
M. de Voorz., voor zoover dit van ons af-
tiangt en indien het college onze medewerking
op prys stelt, kan het by
al deze maatregelen op oi
k De heer v .d. Want (l.) verklaart kort te
urnen zyn, omdat de memorie van
tamelyk uitgebreid is.
Ten opzichte van het uur van vergaderen is
het biilyk met andere Jeden ook rekening te
houden. Om de andere zitting zou 's middags
vorden. Het deed spr. ge-
S. D. A. P. en R.-K. zyde
de geluiden van bezuiniging te
hourd, cLt is een teeken dat zy
De meeste cyfers zijn op onrustbarende wijze
de laatste jaren gestegen én daaronder sala
rissen, adbeidsloomen, tengevolge van de hier
genomen besluiten. Men kan verschillen over
de vraag of dit nuttig of noodig was. Spr.
blijft van meening dat op te royiaie wyze met
de verhoogingen is omgesprongen. Hy weet
wel dat een en ander voortvloeit uit de ver
andering in de samenstelling van Regeering
en Raad en de voortdurende uitbreiding van
ryks- en gemeentebemoeiingeu, die de onkos
ten op danige wijze doen stijgen. Men zegt
wel het Rijk zal 't wel vergoeden, maar daar
komen we niet meer vooiuit, meent spr. De
gemeenten, die het ruimst geweten hebben,
zouden in de beste positie verkeeren, daarom
acht spr. het gevaarlijk van den Raad op de
Staatsruif te steunen.
Ten opzichte van d
het spr.'s plan met aandrang op
lfykheld te wijzen van de bezetting er van door
de S. D. A. P. en hoopt spr. dat deze zal be
grijpen den zetel te moeten aanvaarden, het
geen voor den gang van zaken in de toekomst
juister zal zijn.
De heer Ko 1 ij n (a.r.) wenscht ten opzichte
der begrooting enkele opmerkingen te maken
en begint met het woord „bezuinigen", hetgeen
men niet als een woord zonder eenige betee-
kenis moet beschouwen. Spr. is van meening
dat de preventieve Inwerking van de idee voor
het volgend jaar van invloed zal blijken.
Wanneer men er toe komt te gaan spreken
over minder uitgaven, dan blijft op den voor
grond staan het noodzakelijke en dat laat zich
niet altijd omvangen door zuinigheid. Gezorgd
moet worden dat de zuinigheid de wijsheid niet
bedriegt, hetgeen voor de gemeente-huishou
ding van groote beteekenis is.
Van de voorstellen, J
den., hunne gezinsleden en jeugdigen van Jaren
helpen mede dat geld ln Goudm'i schatkist te
brengen. Spr. wenachte dat het ander» wn», die
vrucht is niet in het wezenlijk en waarachtig
belang van Gouda. Dat geld zou tienmaal meer
productief g.^akt kunnen worden'door het
Spr. eindigde met den wensch dat God den
liaad moge sparen om het werk te volbrengen
onder zyn zegen.
De heer v. d. Brug (c.s.) merkt op, dat
voor het financieel gedeelte zich iedereen in
teresseert, hetgeen niet te verwonderen is,
daar het belastingbiljet wyst op de benarde
omstandigheden, die zich echter overal openba
ren. Het is een internationaal verschijnsel.
De meening dat gesmeten wordt met geld
vindt voortdurend voedsel. Spr. brengt naar
aanleiding van dit verwyt in herinnering, wat
in de Tweede Kamer is besproken bij Ge
meentelijke Credietbanken en Nooduitkeering
aan de gemeenten, en waarby er de nadruk op
is gelegd, dat de gemeenten niet in de eerste
plaats verantwoordelijk te stellen zijn.
Spr. erkent dat op sommige posten bezui
nigd had kunnen worden; het verwijt van smij
ten met geld kunnen we met vrijmoedigheid
van ons werpen. l)e toestand is te wyten aan
de crisisomstandigheden. Ook de oude Raad
zou het er weinig beter hebben afgebracht.
Het niet verhoogen van den post subsidie
voor de Drankbestrijding is niet volgens af
spraak. Terwille van den goeden gang van za
ken is indertijd met het behandelen van de
vraag om verhooging gewacht tot de begroo
ting. Spr. betreurt ten zeerste dat B. en W. niet
willen medewerken. De verplegingskosten van
armlastige krankzinnigen zyn geraamd op het
ontstellend cijfer van 56.000.—. Spr. wees op
het groote verband tusschen alcohol en krank
zinnigheid; 30 is te schuiven op drankge-
bnilk en de post politie 10 van den hoof-
delyken omslag houdt ook naar spr.'s meening
zeer nauw verband met Drankbestrijding, even
als de post ten behoeve van het Burgerlijk
Armbestuur van 48.000.—, daar de alcohol
veel armoede veroorzaakt.
Het financieele belang, opbrengst van
10.000.der kermis, beschouwt spr. als een
verlies en hoopt dat de Raad de verheffing
in het volk niet in den weg zal staan en te vin-
n zal zijn voor de afschaffing der kermis.
Spr. zou ook wenschen 's avonds te verga
De Voorzitter betreurt het besluit van
den heer Knuttel, die 8 h 9 jaar in het Col
lege van B. en W. zitting heeft gehad, laatste
lijk het onderwijs op zich heeft genomen. Spr.
welk een goed hart de heer Knuttel het
'ijs toedroeg en hoe het zijn streven is
it de belangen van het onderwijs te die
nen. Spr. acht het zijn plicht dank te zeggen
voor de wyze, waarop de heer Knuttel zijn
functie heeft vervuld in het belang der ge-
De heer Sanders beantwoordende, zegt de
Voorzitter biy te zyn, dat de heer Sanders bij
het vaststellen van vergaderingen gezegd heeft
zyn aanmerkingen niet als een bedreiging op te
vatten, daar het wel als zoodanig had geklon
ken. Spr. moet met alle omstandigheden in deze
rekening houden.
Wat betreft de werkloosheidsaangelegenhe'id
is precies geantwoord hetgeen gevraagd is. Nu
blijkt het, dat de vraag een dieperen zin had.
Bij de nieuwe samenstelling van het College
van B. en W. is te overwegen of de werkloos
heid nadere voorziening vereischt. Dat met geld
gesmeten is, deze uitdrukking hebben B. en W.
niet gebezigd.
Aangaande het door den heer Koemans ge-
zegt de Voorzitter, dat het samen
«teken. Een ieder kan zien dat de laatste lee-
lung in 49 jaar moet aftoopeo. Over 89 jaar
moeten de huidige schulden zyn afgelost, be
houdens een klein bedrag.
Al. de V. Vvaur ue lyUbonistandigheden nog
steeds van dien uarü zyn dat het verzwaren der
gehieiyke lasten uen ingezetenen en t creeeren
van nieuwe lasten zooveel mogeiyk moet wor
den tegengegaan, en de naaste toekomst mot
veel belooft ui dat opzicht, mag liet toch tot
eenige voldoening stemmen, dat de zliutpoet
der concept-beg routing voor 1922, de hoofde
lijke omslag, by 1921 eene verlaging aanwijst
van 116.909.—,
Uiit deze bron wordt derhalve aanvankelijk
pl-ra. Vé minder verwacht dan over 1821.
Hieruit mag volstrekt niet geconcludeerd
worden, dat inderdaad de aanslag individueel
muider zal bedragen by geiyk inkomen
over 1921. De atedig te verwachten achteruit
gang van het totaal belastbaar inkomen aou
een hooger ve rmeaugvuldigugac y f er van
het percentage veroorzaken, indien een selfd*
bedrag ais over 1921 vereischt werd.
Te hopen valt het, dat die vermindering
van het belastbaar inkomen geheel zal wor
den goedgemaakt door het lager bedrag der
heffing van 116.009.—, ra. a. w. dat de ver
mindering van het belastbaar inkomen bij 1921
vergeleken, met meer dan aal bedragen.
De begrootung voor 1922 vertoont evenmin
als haar onmiddeliyke voorgangster, uitgaven
voor buitengewone doeleinden, te dekken door
geldleendng.
Hierin moge gezien worden een streven,
deigelyke uitgaven zoowel mogelijk tegen te
gaan. Dit zal ook gedurende den loop vnn het
dienstjaar de gedragslijn moeten zyn. Wat
voorgenomen was, zal dienen te worden uit
gesteld of zooveel mogelyk beperkt
Nieuwe leening en zuilen echter met het oog
op de behoorlijke uitvoering der Lager On
derwijswet 1929 met geheel te keeren zijn.
Vergeleken by die fan 1921, wyot de be-
ginpoet, Voordeeiig saldo van het laaft ver-
Joopen dienstjaar, een hooger bedrag aan van
rund 22.999.—, de opbrengst hoofdelyke
omslag een verlaging van 116.000.zoodat
uit dezen hoofde een verminderde bate wordt
verkregen van 98.000.Niettegenstaande
deze vermindering stelt het totaal bedrag
der ontvangsten zich ongeveer 200X100 hoo
ger. Andere bronnen hebben dus 290XXM)
vermeerderd met ongeveer,/ 36.000 (op
brengst woning- en landhuur »n ryksbydroge
woningbouw), welke nu op de begroeting
van hot woningbedrijf voorkómen, derhalve
rond 326.000.—.
Dit valt in hoofdzaak te verklaren door de
navolgende meerdere inkomsten:
Volgn. 10—dO.
Uit bezit (tollen en rentokap»-
Kechten (leg^s-, precario-, kóai-,
markt-, weeg- en achoolgel-
d'en, waaronder 16X100 voor
het byzoudar lager maler-
wys)
2029. Uit bedrijven, voorna
melijk meerdere rente en af-
ioosuig van leeningen en re
stitutie, kosten straatverlich
ting
Utt personeel» belasting
36. Uit hondenbelasting
36. Utt openbare vermakelyk-
heden
37. Uit vergunningsrecht
38 en 41. Uit Ryksbydroge por
inwoner
1.100.-
..v. I niwuiiui
van verschillende diensten niet alleen 42, 43. Uit Rijksbijdrage iager
Cnnilo Aan nrnltlnAM la I_
traind. Waar
niet, mi
deld in zake salarisherziening, tra
v. d. Want de verantwoordelijkheid af te schui
ven naar den anderen kant, Kenig correctief is
in deze geboden. Alle fracties waren ih die
commissie tot salarisherziening vertegenwoor
digd Het totale verschil tusschen het voorstel
van 'de „Vrijheidshonders" en de anderen be
droeg ruim zes mille.
Voor 2 jaren heeft spr. reeds als zpn mee
ning uitgesproken, dat het College van B. en
W. een juiste afspiegeling van de Raadsverhou-
ding moest geven. Nu is de S.D.AP. zoover ge
traind Waar men zoo'n groot vertrouwen ge-
iok kunnen. Zes man sterk is
ikomen. Vaak is haar door een
ander beleefd een kluif toegeworpen om stil
te ziin. Met stil blijven werd niet verkregen
waarop men recht had, hetgeen men ziet met
het voorstel in zake de Commissie van Be
stand omtrent Personeelszaken.
De praktijk heeft geleerd dat de S.D.A.P. be
hoort aan het roer te komen.
De verschillende cijfers der begrooting heb
ben niet alle spr.'s onverkorte sympathie. Of
schoon er tegen, zal hij niet spreken over sub-
sidie voor de Kindervoeding. Het instituut
„Kermis", dat ter onzaliger ure weer is inge
voerd, geeft spr. aanleiding het vertrouwen uit
te spreken, dat de Raad oog zal hebben voor
het zedelyk en stoffelyk belang der burgery
ior dit instituut niet te handhaven.
Met de belastinginning staat in nauw ver
band de belasting op de publieke vermakelyk-
heden. Toen 3 jaar geleden het voorstel
daartoe werd gedaan, is geantwoord dat het be
drag niet de moeite waard zou zyn. „Ware dit
maar zoo geweest," zei spr.
Men kon weten dat die post zeer boven alle
verwachting uitgaat. Treurig is het dat het
overgroot® deel daarvan komt uit zakken,
waaruit het niet moest komen. Speciaal de
bioscopen leveren het leeuwenaandeel. Arbei-
voor Gouda een probleem is. Misschien is ver
betering mogelyk b(j de sommige bedryven.
Evenwel kunnen Rykstelegraaf en telephoon
volstaan met een bloote kennisgeving aan het
gemeentebestuur. Zoo werd d.d. 4 Nov. 1.1. me
degedeeld, dat telefoonkabels zullen worden
gelegd byna door de geheele stad. Het is heel
droevig voor B. en W. zulks aan te zien in stra
ten, die pas verstraat z(jn; voorgenomen plan
nen tot vernieuwing der bestrating, b.v. Boele
kade kan mpn daardoor niet uitvoeren.
Ten opzichte van hot Ziekenhuis verzekert de
Voorzitter, dat de zucht om .te concurreeren in
geenen deele het geval is. De reorganisatie
moet drie jaren werken, alvorens een oordeel
kan worden uitgesproken. De ontvangsten z(jn
belangrijk toegenomen. Het subsidie voor 1922
uitgetrokken, zal niet ten volle noodig zyn.
Salarisverhoogingen hebben inderdaad een
belangrijk bedrag gevórderd, omdat achter
stand in de regeling was in te halen. Niet uit
het oog mag worden verloren, dat de gemeente
wint aan kwaliteit van ambtenaren en werklie
den door die verhoogde salarissen.
De kosten voor krankzinnigen-verpleging,
vroeger 250, 300 bedragende, zijn tot 1000
gestegen, terwijl do Rijksbijdrage nog steeds
In »ntwoord op hetgeen de heer v. d. Want
opperde, zegt spr., dat de gemeente verlangt
vervulling van de rechtmatige aanspraken op
het Rijk wegens bewezen diensten, n.l. de uit
voering van Kykswetten, welke de grondwet de
gemeente heeft opgedragen.
Spr. is van meening, dat we op den goeden
weg zyn, wat betreft de financieele verhoudin
gen.
Wethouder Hoffman (r.k.) zegt, dat
volgens het Adresboek de Burgemeester de
verzorging van het werkloosheidsvraagstuk tot
taak heeft. By informatie ter hoogste plaatse is
het hem gebleken, dat het de geest van het
werkloozenbesluit is, dat de Voorzitter met de
uitvoering is belast; door het gewoonterecht is
n Soc. Aangelegenheden aan-
szeer spr. toejuicht dat de S.D.A.F.-fractie
bereid is een zetel in het college van
B. en W. te bezetten en hoezeer hy ook bewon
dert des heeren Knuttel'* heldenmoed, (de heer
Knuttel: Voor u misschien, dokter! Voor my
niet. (Gelach) wil hy er toch op wyzen, dat
een wethouder voor 4 jaren wordt benoemd;
dat is de rechtspositie van den Wethouder.
In verband mot het door den heer Sanders
gesprokene merkt spr. op dat in België geen
geloovige protestontsche party van beteeke
nis bestaat, daardoor gaat de R.-K. party daar
samen met de S. D. A. P.
Spr. gaat accoord met het aandringen van
den heer Koemans op bezuiniging en becijfert
dat meoschengeolachiten noodig zyn om uit de
schuld van ruim 3 mihoen te komen.
Z(jn voorspellingen omtrent het doen ver
plegen door den Raad van Arbeid van patiën
ten in het Ziekenhuis zyn uitgekomen. Ook
spr. had gaarne dat meer geld aan Drankbe
strijding werd besteed.
De Voorzitter zegt over de taakver-
deeling ten opzichte van het werldoozenvraag-
stuk gaarne een andere maatstaf gebruikt te
willen zien als het adresboek. Dot 4* niet be-
82.000.-
76.000.—
6.00a—
2.000.
6.000.
260.
104XXXL-
onderwys
826X960.
Voor de hierbedoelde meerdere ontvangsten
mug in het algemeen gezegd worden dat zjj
vrywel verzekerd zyn, buitengewone omstan
digheden daargelaten.
Wat de uU-gaven betreft, geeft de af
zonderlijk WJ de begrootmg gevoegde nadere
toelichtanjg de voraolulien vol doende aan en
kan derljaivc worden volstaan met daarnaar
te verwezen.
Er zal uit een oogpunt van bezuiniging, die
zoo hoog noodig is, door die verschillende tak
ken van d'renst naar gestreefd behooren te wor
den dat de geraamde bedragen zoo eemgszin*
mogelyk, met overschreden worden. Tenslotte
Al. de V. een vergeiylung usechon de begroo
tingen 1921 en 1922 wat betreft de koetan van
het lager onderwys en de inkomsten te dezer
zake. De begrootmg 1922 geeft hiervan een
geheel ander beeld. Op de oorspronkelijke be
groeting 1921 vinden wy:
tloofuouik VII, afd. i. Ala het
totaal der uitgaven rond 280.000.
en als ontvangsten daartegenover
39, 40, 4», 17. hydrogen voor
ltyk en Gemeente 111.000.
en schoolgelden 15.000^-
tozomen
126.000.-
ÏJsaelstyn (1.) zou, waar
een gedeelte van zyn taak reeds overgenomen
is door Dr. Hoffman, dezen daarvoor willen
d«nk brengen, ware het niet dat hU zich schro
melijk heeft vergat; spr. «ra hem aanraden
vóór het inwinnen van advies bij groote des
kundigen ook hij spr. z|jn licht te komen op-
zoodat volgens deze raming ten
laste van de Gemeente bieef 104XXJU.—-
De conceptebegrootung voor 1922 geeft da
navolgende ramingen:
Huufüst. Vil afd. I. Totale uit-
gaven road34ö.wu.
244, 245. Te vermeerderen met
22.000.al* rente en af-
loeaing van de leening groot
200.000.—, aangegaan ten
behoeve der stichting eener
byzonder U. L. O. schooi
Totaal
Ais ontvangsten staan hierte
genover:
42, 43, 61. Bydlragen van het
Ryk en Gemeente
38. Vervuilen aftrek Rykauitkee-
ring per inwoner rond
17a 1. Schoolgeld openbare scho-
Schoolgièd byzoodere achólen
22.000.—
368.000.-
216.000.
21.000.—
20.000.—
16.000
272.000.—
Blijft ten laste der Gemeente
Hieruit blokt, dat de ^we w*
deze aanvankelijke raming 8000.— Toorteo-
t%:, "roer J J»« 1» Dit y-^1*
«hil van 8000. komt «cMm
dwijnen door <te rent. wrik. verschuldigd^
„ün van de leenn* tot dekkm* der vtichtrngw
toten van de nieuwe cenlrale kopsctBri^
We mogen du» aannemen dat de concep*
ro,,vwnd. nwuw.^
palingen, vergeleken bij die erer 1IK1.
bezwaard wordt.
t ls spr. bijzonder aangenaam
algemeene beechouwangen over den opzet aer
begrooting niets spec***1» ten xynen opejchte
heeft gehoord. De mededelingen in den Rand
^SLTzyTran dien a*rd dat hem aange-
S^r^mmen. Alleen da ^«tie van
wethouders zetel maakt daarop uiteoodecrag.
Reeds lang had spr- lnh<*
toiiik de toegezegd* steun werd gemist enau
we dit vooruit hadden kunnen inzien, had
dat b|j de
