Rijwiel- en Motorhandel
8oekhoudlesj2.50p.mnd.
S. S. van Danfzig
Hoeren Modeartikelen.
SPECIALITEIT PELTERIJEN
Doelenstraat 12 Gouda
Voor St. Nicólaas
F. STROEVE - MARKT 17
iöiïdsche Gourant
u
ERFPRINS
VU IIOORN en IE Ml
T'
VILTEN SCHOENEN- El PANTOFFELS,
Stosmwasschenj „OE GROOTE ZWAAN'"
TMiteité
Nuttige en practische St. NICOLAAS-CADEAUX
Crêpe de Cbine- en Taffetasjaponnen,
Gero-ziiver en Alpacca artikelen
SENSATIE
Ms
TE KOOP
|Wed P. VERMIJ
Sangulnose.
uweelen Japonnen
12." 14.'° 16." 19."
,#24."27
Kindermant
1!° 2?s 3°.° 3." 4f°
5." 6." 7S0
ROTTERDAM
nr
IS EEN KISTJE FIJNE VICTOR BOGO
Rookt ERFPRINS, prima 7 et. Sigaar.
- ADMIRAAL, fijnste 8 ct. Sigaar -
K. BERLIJN, Sigarenfabrikant.
Tel. fntsre. S89 - St. Antbonlestraat 10, Gouda.
N. NOORDEGRAAF, GOUDA
Groote voorraad
In alle prijzen en kwaliteiten
Markt 43 Gouda.
RUIME KEUZE
N.V. MODE-ETABLISSEMENT „GOUDA"
Markt 26 - Tel. 131
Ontvangen groote collectie MIDDAG- en AVONDJAPONNEN
handgebordnnrd ln diverse kleuren en modellen I 24.75
Groote prijsvermindering van Hoeden.
ma A. H. J. WIJTENBURG
Wijdstraat 43, hoek Groenendaai.
Fbimi
VELVETEEN
HOEDENPELÜCHE
MANTELPELUCHE
Cadeau (^Bankbiljetten van| Duizend]
TWEEDE BLAD.
ODze StaatsoltgaYsn.
BrlSYsn uit dn Hofstad.
Isdlschs Brief.
FEUILLETON.
Voiipraafjt.
i-ï
|4B benrtrNr anni
Stoffenhandel, hetwelk een
goed burgerbaaUan oplevert.
Brieven onder No. 5154 bu
reau Ooudsche Courant.
8 5154
XNOROS EN DETAIL
Ïlli loortn Branditoffii.
PEGUIL I01LIIDSC8E
en FRIESCHE TDRF.
KEER BILLIJK.
*11119 Och. TAN LEEUWEN.
NEWEC il - TH. li. 411.
'Rijwiellantaarns
'Berko-, EUctrlscba-, Solar-
'II Lncit' Cirbldlantaaris,
Rlinann Knrtlampn
Bonda kaaraaa
Orion- an Solar carbid
RIJWIELMAGAZiJlf
J. HULLEMAN
Lange Tl en «Ie weg 5
GOUDA
5170 16
solver plantaardig 2
i tonicum;
het beate middel ln alle
Bevallen van bloedar-
i moede en zenuwzwakte,
i slapeloosheid, gebrek
aan kracht en energie!
i Tal van personen «11e
'jloedarm waren en
Seen Stee! konlen ver- f
ragen, hebben door de Z
i Sangulnose nieuwe le-
venalust terug gekre-
i yen.
i Verkrijgbaar bij Apo-
th okers en Drogisten.
SANGIJ1NOSE kost
per flesrh 2.—, 6 II. 5
i 11.—, 12 H. 21.-. S
WACHT U VOOR
NAMAAK. t
VAN DAM Co.,
Do Riemerstraat 2c|4. Z
^5128 80 Den Haag.
dkoop,e
Goedkoop sl|n *<001 niet gelijk met ordinair goed te
verkoopen of enkele stuks met lagen prfla tnetaleeren.
Goedkoop zijn beleekent nletsi anders, dan In ver»
houding tot den prijs, de beste kwaliteit, het nieuwste
model en de beste afwerking In groots keuze aan te
bieden.
Slechts door nauwkeurig vergel||ken van sloffen en
modellen met hunne prijzen, kunt U met zekerheid
vaststellen, waar aan deze voorwaarden het best
wordt voldaan.
En steeds zei U dan blijken, dat alechta eene groot»
moderne apeclaalzaaK In staat la U werkelQk goed
koop le bedienen eene zaak, die den reusachtigen
omzet heeft, de buitengewoon lage winatberekening
en de streng reëels stelregels handhaaft,
ZOOALS DE ONZE
MODERNE JAPON
prims kwsllteii gabardine, rlJK beslikt, slechts
KINDERMANTEL
effen stof, ssrdigs wolpluche Kroog. slechts
DE MODERNE MANTEL
mooie dlagonaalatof met wolpluche Kraag en
manchetien. slechts
Hoogstraat, hoek Viaduct
HET BESTE SINT NICOLAAS CADEAU
6128 80
•na WINKELIERS FABRIEKSPRIJS. 30
KLEIWEG 12 TELEFOON 602
cooaIb t Klectrlselie Rijwiel., «olnr- en Locaelnmpen,
Kloksloten. Handwarm* a voor Rijwielen en Motor,
rijwielen en Matorhnndscboeuen. Hoold- en Heen-
gappen. 6188 20
Alles In uitgebreide keuze voorradig
Schriftelijke opleiding praotflkdiploma 's. Speoiale opleiding
voor Beken I ng-Con r au t Iloekliotider. Twee lessen per
week. Leerboeken gratis. Aanvang nieuws cursussen begin
December. Vraag omgaand gratis prospectus A ago laalltuut
„Meren rins". De Cleroqstraat 73, Amsterdam. 5127 20
Aanbevelead.
SCHOEN BAZAR „MODERN"
TH. HEESSEN
Kleiweg 23 Gouda.
Reparatlelnrlohtlng a la minute.
6138 ia
met hare atdeeltng CHEMISCHE WASSCHERIJ.
6159 Wordt V niet naar genoegen bediend 80
V»U Uwe tegenwoordige wasveherlj ot
strljkluriehttng, send on* dan eens
een proefwaseli. of laat ons üw f"}«-
goed eens behandelen, IJ ban dan
self oerdeelen.
TELEFOON 340 BLEEKERSSINGEL 83 66
Buitengewone aanbieding in tlM
ilvornt mm mii r\Swl«l aanschaft
windt min zich eerst tot
Door etnen fabrikaat lage nruzen, 3 jaar
garantie en elke geweesente uitvoerig».
6117 30 AANBEVV.LFA» si-
Geen grooter. VERRASSING dan een
fijn kistje EDEL BAAR sigaren.
t'rima kwaliteit 8 ot. sigaar.
noodisjt U uit tot bezichtiging der Groote Keuze
in Galanteriön on Glas, Porceloin, Parfumeriön,
Lederwerk, Staal- en Niekelwaren.
in alle modellen, ook Christoffle. Aparte inrichting
voor Speelgoed. Boven. Metaal bouwdoos (Meccano)
en losse onderdooien. 6167—50
In divers* breedten en kleuren.
in zwart an geklsurd.
130 o.M. breed.
WISBR0N LIFFMANN.
'13' 39 Iel. tilt. 590.
Een ieder kooper van minstens f 1.50 verzoek ik beleefd om
een kaartje mede te brengen met zya naam en adres in gesloten
enveloppe. Op Zaterdag 8 December des middags te 1 uur, verzoek
ik een ieder die zijn enveloppe gestort heeft ten mijnent te komen,
aangezien iemand uit het publiek gekozen zal worden 5 enveloppen
uit de bus te halen, dus de gelukkige wiens naam daarin vermeld
staat zal 1 Bankbiljet van j^DuizendJ ontvangen. De winkelprijzen
worden niet verhoogd. Dit ig geen -bluf maar waarheid.
Dug allen naar het Warenhuie KlllWig, htSk SlliWSgitrilt GtlfL
Mnnr de dorpelingen hndden hel land aan
Bonte's gesnoef. Zij vonden Bonte een eigenwijs
kereltje en hielden hem met zijn adellijke inbeel
ding voor den mal. Zij konden 'l al nooit uit
staan, dat de koster, klokluider en hondensla
ger daar 's Zondags too parmantig op post
stond voor hun kerk en met zijn verwaand glu
rende oogjes hen onmiskenbaar als wezens van
mindere orde beschouwde.
Doch tijdens de begrafenis ergerde het ventfe
hen heel erg. Ofschoon hij geen drager of dood
graver was en eigenlijk met het geval niets had
te maken, liep hij ieder voor de voeten, deelde
commando's uit en hfeld inspectie, als ware hij
werkelijk, wat hij zich verbeeldde te zijn: de
gevolmachtigde vnn de deftige beeren, die, uit
verre steden gekomen, hier rondom het familie
graf stonden geschaard. Duidelijk wekte het be
drijvig dribbelend ventje met zijn mallen ouder-
wetschen hoed de ergernis van de heeren zelf,
wier stemming zijn lachwekkend voorkomen
verstoorde.
Nu is het neerlate* van de kist in gewone
omstandigheden reeds een hachelijk werk. Be
paald gevaarlijk wordt het, wanneer men. onder
de oogen van deftige vreemdelingen, zich door
zenuwachtigheid laat overmannen. Het oogen-
blik, om dan, ten koste ran alles en allen, zich
als voormalig huisknecht van een paar langver-
geten familieleden op den voorgrond te drin
gen, is wel heel ongelukkig gekozen.
De voorgrond bleek tegen Bonte's dringen
niet bestand, maar zakte in. De rulle aarde aan
den rand van 't graf brokkelde af onder Bonte's
al te gewaagde voetstap en voordat men wist
wat gebeurde gleed de koeter met hoed en al
onder de dalende kist in de diepte.
Het nlechtfge
van de deftige vreemdelingen, door algemeenë
ontsteltenis bedorven. Bn stpehts met moeite
en levensgevaar trok men het beduusde manne
ke uit den schoot der aarde terug. Maar toet»
men daarna de kist goed en wel had neerge
laten en het graf was dicht»» -worpen, miste men
Bonte's hoogen hoed. Te laat bleek, dat deze
ontijdig was bijgezet in 't zelfde graf, waarin de
legendarische freules ruBten.
Bonte bleef na 't ongeval heulemaal van de
wijs. Wanneer de doi pshumoristen in den
scheerwinkel zoo bij hun neus langs vroegen t
„Waar is toch jg hoed. Bonte Vgevoelde het
ventje zich tot in het diepst vnn zijn ziel ge
krenkt. En hjj begreep, dn» hij zondeT Verkhoed
geen koster, klokluider en hondenslager kon
blijven, en nam zijn ontslag.
Maar toen de vraag„Waar b toch je hogd.
Bonte gemeengoed van de schoot], ugd wa»
geworden en de kinderen zoowel als de volwas
senen zich met1 dit zegje op 't eigengerechtigde
ventje van vroeger wreekten, raakte Bonte aan
't malen en op een goeden dag moest hij naaf
*t gesticht.
Daar grijpt hij nu. werktuigelijk en met afwe»
zigen blik tevergeefs boven zijn hoofd of h^
krabbelt met de b-enen, om «inloot nogmaals
zijn val ta herleven.
No. 14788.
EAT1RDAO, 19 NOVEMBER 108L
©od-minister Van Gijn wijdt in het nieuwe
Lmmw van „Economisch-Statistische Berlch-
L' eenige beschouwingen aan „De kas van
■bd Staat der Nederlanden". Hij wijst er op,
"*it de vlottende schuld op 7 November 823
lülioen bedroeg, wat na storting op het hier
lande geplaatste gedeelte van de Indische
f per T Januari tot 785 millioen zal
dalen. De werkelijke kas-achterstand van
i Staat is weliswaar veel kleiner, aangezien
j het bovengenoemde bedrag 343 millioen
laste van de Koloniën loopen, terwijl er vor-
ringen van de schatkist op crisis-instellingen
op buitenlandsche mogendheden tegenover-
tan van rond 150 millioen. Aan den ande-
n kant zal echter de vlottende schuld het vol»
_nd jaar sterk toenemen, door een tekort van
f 28 millioen op den gewonen dienst, alsmede
or 191.20 millioen, die voor buitengewone
pitaalsuitgaven zijn geraamd. Voor Indië
rdt voorts een tekort van 190 millioen op
i gewonen en den buitengewonen dienst be
leerd.
In het geheel zal dus in 1922 in een bedrag
yan ca. 410 millioen aan nieuw leeningsgeld
poor Nederland en Indië zijn te voorzien. Ver
gelijkt men dit met het tempo der consolidatie
ja het afgeloopen jaar, toen de omstandighe
den zeker niet ongunstig waren voor het uit»
■even van staatsleeningen, wegens de schrik
«km het publiek voor aandeelen heeft gekregen.
Man zal men inzien, dat de reeds zoo hooge
■lottende schuld vermoedelijk nog veel meer
kal oploopen, te meer, omdat er door de bijna
twee milliard aan Nederlandsche en Indische
leeningen, in zeven jaren tijds uitgegeven, een
•ververzadiging ten aanzien van staatsschuld is
tontstaan. Wel bestaat er thans een groote be
langstelling voor schatkistpapier, maar die kan
ln korten tijd verdwijnen, als er eenige verbe
tering intreedt in het bedrijfsleven, d. w. z. als
Jvist datgene geschiedt, wat noodig fs, om de
tekorten op'den staatsdienst niet nog veel groo
ter te doen worden dan zij thans geraamd zijn.
Vermindert de vraag voor schatkistpapier, dan
Zal dit in toenemende mate bij de Nederland-
•che Bank moeten worden ondergebracht, me»
al de slechte gevolgen, die hieruit moeten
Zoortspruiten.
Da slotsom dezer beschouwingen is, dat er
•Ha reden is, om niet alleen de gewone, maar
•ok de buitengewone uitgaven zooveel moge-
tijk in te krimpen. Mr. Van Gijn wijst in dit
verband op de Zuiderzee-uitgaven, de voor
schotten voor woningbouw, het bouwfonds voor
Binnenlandsche Zaken en voor Onderwijs. Kunst
sn. Wetenschappen, da voorschotten voor de
Uitbreiding van het kapitaal van het Staatsbe-
'Jrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie,
tfsmede op de voorschotten aan buitenlandsche
JtBten. Bij de behondeljng Ja.de afdeelingen van
ven verlenging met vijf jaren vnn het aan Fran
krijk verleende crediet van 25 millioen (waar
hij nog wel 30 millioen zullen komen door
een der crisisinstellingen aan Frankrijk tot 1922
Voorgeschoten) schijnt niet de minste aandacht
le zijn gewijd aan den invloed hiérvan op den
«and d^r kas. Dat deze verlenging de Fran-
Iche schatkist in staat stelt, de papiercirculetie
Aldaar wat kleiper te houden, maar daarentegen
bij ons de moeilijkheden vergroot, schijnt geen
punt van overweging te zijn geweest. Het is
Inogelijk, dat in dit speciale geval verlenging
om politique redenen het minste kwaad was.
Maar dan had het op den weg van de Volks
vertegenwoordiging gelegen, flink te doen uit
komen, welk een belangrijk offer dit voor ons
vormt, in plaats van de legende te laten bestaan,
Hat wij geen raad weten met onzen kapitaal-
tijkdom.
Te oordeelen naar de jongst bekende cijfers
Zan de veimogensbelasting, is er, tusschen 1914
en 1919, in Nederland in het geheel geen kapi
taal gevormd. Wel is het geldelijke bedrag van
Zl de vermogens van 16.000 en hooger iets
Ineer dan verdubbeld, doch dit weegt maar
•ven op tegen de halveering van de wnarde van
t geld. Wnar moet dan het kapitaal vandaan
komen dat in 1922 noodig zal zijn voor uitbrei-
^A-r- ding van grooter en kleinere bedrijven, voor
ien woningbouw door particulieren en voor de
Meer dan 400 millioen, die Nederland en ïn-
te kort zullen komen of in nieuwe uitbrei-
ding van staatsbemoeiingen willen steken. In
dien men hiervoor nieuw geld creëert, dan zal
de koopkracht van den Staat worden verkregen
ten koste van de algemeene koopkracht van het
geld. Zij, die jufst kunnen rondkomen van hun
Inkomen, moeten dan minder gaan verbruiken,
ten einde den Staat in de mogelijkheid te stel
len, om meer te verbruiken. Voor zoover de
Staatskapitealuitgaven leiden tot een dadelijke
verhooging der productie, is dit niet zoo erg,
want dan wordt de onbillijkheid spoedig gedeel
telijk hersteld door een waardestijging van het
geld, waartoe de grootere productie leidt. Van
nopen cipr voorgestelde uitgaven is
echter een spoedige verhooging der productie
niet te verwachten. Beperking op buitengewone
uitgaven, die niet terstond zeer productief zijn,
is mitsdien even noodig als op de gewone uit
gaven.
DLXXXin.
Het heeft, gelijk te begrijpen valt, In den Haag
groote voldoening gewekt, dat de politie er zoo
vlug in geslaagd is om de bedrijvers van den
bomaanslag te krijgen. Een dergelijk geval wekt
natuurlijk eenige sensatie, alhoewel slechts even
tjes. Want te zeer is men er algemeen van
overtuigd, dat slechts overspannen jeugdige
geesten tot dergelijke daden in staat zijn, dan
dat men het geval beschouwt als een symptoom
van algemeenen aard. Gelukkig, zouden we haast
geneigd zijn te zeggen, bleek het dat ook dit
maal weer hetzelfde slag van jongelui hier aan
den gang was, dat in den regel dergelijke da
den verricht. Een half-gare student, een paar
jeugdige onontwikkelde personen, zij vormen
het typisch verschijnsel bij dergelijke domhe
den. Alleen reeds de onhandige methode van
den aanslag bewijst, dat het hier geen beroeps
misdadigers zijn, maar opgehitste, onbeheersch-
te, half-ontwikkelde slungels, die te weinig zelf
zucht en te veel zelfoverschatting hadden om
de beteekenis van hun daden te taxeeren. Het
krachtig en doortastend optreden van de politie
zal wel ontnuchterend werken vooral op heiy
die het voorbeeld mochten willen volgen. Men
zal wel ervaren hebben, dat het niet gemakke
lijk is om aan de gevolgen van zijn daad t^pit-
komen. Het kan niet anders ztfn of de gansrh»
bevolking keurt het goed, dat met zooveel kracht
wordt opgetreden tegen deze jongelieden.
Waar zou het heen moeten, wanneer ieder zijn
eigen rechter ging spelen Het oude vuistrecht
werd hersteld. Zonderling Is het dat aan den
éénen kant krachtige actie wordt gevoerd voor
ontwapening en dat aan den anderen kant zij,
die zeker van die actie niet afkeerig zijn, trach
ten met wapengeweld hun meening door te
zetten. Het is daarom heel goed, dat in een
geval als dit het recht onmiddellijk zijn loop
krijgt.
Gelijk wij reeds zeiden, heeft het geval na
tuurlijk eenige sensatie gewekt, zij het dan heel
kort, aanzienlijk verkort door de omstandigheid,
dat binnen vier en twintig uur de hoofddader
bekend was. Het eenigszins onthutsende gevoel
van onveiligheid werd daardoor volkomen weg
gevaagd. Natuurlijk is het geval het onderwerp
van den dag geweest, eenige dagen lang. Het
aantal nieuwsgierigen, dat toevallig of opzette
lijk eens voorbij de plaats des onheils is ge
gaan om «wt eigen oogen de gevolgen te aan
schouwen, is zeer groot geweest. Zelfs Zondag
J.L Was die belangstelling nog groot, alhoewel
er toen niets anders meer te aanschouwen viel
dan een politieagent en het gat in den muur,
dat met planken was dichtgespijkerd. De ruine
was geheel opgeruimd. Het bezichtigen van het
terrein echter heeft iets aantrekkelijks en dat
aantrekkelijks heeft vele duizenden getrokken.
Ook het Haagsche Bosch, waarop de storm
een aanslag heeft gedaan, die nog wel zoo hevig
is, heeft meer belangstelling gehad dan het in
gewone tijden pleegt te trekken. De gevolgen
van dezen aanslag zijn niet aanstonds te her
stellen. Niet minder dan een vijfhonderdtal hoo
rnen is als slachtoffer gevallen van dezen
s'orm, die niet minder krachtig was dan die van
September 1911. Het zijn weer de oude hoornen
die vielen, 't Blijkt nu ook dat het grootste deel
daarvan leelijk vermolmd was van binnen en
dat hun afsterven toch een kwestie van korten
tijd was. Het euvel is dat de grond te veel zand
bezat en de boomen dus hun wortels te veel in
de breedte, vlak onder de oppervlakte, moeten
laten groeien in plaats van in de diepte. Het
onvermijdelijke gevolg daarvan is dat de boom
los staat en zeer weinig tegenstand kan bieden.
Nu eenmaal eenige groote gaten in het boseh
waren gemaakt, had de wind er gemakkelijk toe
gang en kon dus het proces van de slooping
worden voortgezet. Daaraan is niets te doen
en alleen een verstandige heropbouw, waarbij
met de omstandigheden voldoende rekening
Er moet oudtijds op het dorp een kasteel
hebben gestaan, 't Zal een besdheiden landhuis
geweest zijn, maar het boerenvolk pleegt al
gauw van een kasteel te spreken. En op dat
kasteel woonden de freules. Ook dit zullen geen
echte freules geweest zijn, maar voor het dorp
zijn een paar deftige oude dames al gauw freu
les. En op dit kasteel bij die freules kwam
Bonte als huislonedht in dienst.
Bonte was oud-huzaar en bad voor een boe
renjongen een flink figuur. Hij kreeg een ge
streept jasje, en wanneer hij met de freules uit
rijden ging, een Lange koetsiersjas en een hoo-
gen hoed. Bonte vereenzelvigde zich, aldus
uitgedost, met het kasteel en de freuleü. Hij
keek uit de hoogte op heel het boerendorp
neer, en verwaardigde zidiy als hij in de smidse
of bij den bakker «en boodschap deed, zelden
tot een praatje.
Helaas was 't met deze grootheid spoedig
gedaan. De oude dames stierven, het kasteel
•werd verkocht, en de kooper brak het gebouw
tje af, rooide de boomen en voegde den grond
als bouwland bij zijn tuin. Zoo was er niet»
meea- over dan Bonte, de huisknecht, die zijn
gestreept jasje, zijn koetsiersjas en zijn hoogen
hoed van de freules had geërfd.
Gelukkig wes er op 't dorp plaats voor een
giootheid als Bonte. Bonte werd koster, klok
luider en hondenslager van de kerk. En als zoo
danig hield hij, toen 't gestreepte jasje was af
gedragen en de koetsiersjas bfj 't landwerk ln
't koude voorjaar en de vochtige herfstdagen
verregend en verkleurd was, gelegenheid over
om den hoogen hoed tot zijn recht te doen ko
teen.
fat de week droeg 14 hem niet h de week
tev Bonte daglpon* m eie
onderscheiden van de overige daglooners in het
dorp. Maar 's Zondags stond hij mrt den hoo
gen hoed aan de deur van de kerk, en dan
voelde hij zich weer de oude, deftige Bonte van
het kasteel en de freules.
Bonte werd ouder en de hooge hoed werd
ouder. Nieuwe geslachten van hooge hoeden
groeiden op en gaven nieuwe modellen te zien.
Maar Bonte's hoed hield het model van het kas
teel en de freules.
Een man van het dorp koopt slechts eens in
zijn leven een hoogen hoed. Zorgvuldig bewaart
hij dit gedenkstuk aan de plechtigs te ure uit zijn
bestaan. Als een reliek di-aagt hij het mee in
de haifjaarlijksche processie naar 't Heilige
Avondmaal.
Er is iets ontroerends in den aanblik van deze
antiquarische verzameling wandelende hoofd
deksels op een stillen Zondagmorgen. Elk van
deze vaalgroene, vaalbruine en vaalzwarte cy
linders en afgeknotte kegels is het teeken van
godmenschelijke waardigheid voor de gebukte,
gebochelde en uit het lood gezakte manneke»,
die hun verwerkte lichamen voorttorsten on
der den kerkhoed, waarin hun zorgelijke kop tot
over de ooren is weggedoken. Als oen beveili
gend aureool omschut de kerkhoed hun slapen,
wanneer se in wind en weer optornen ter be
grafenis.
De begrafenis blijft de plechtigste plechtig
heid van het dorp. En nu zou er uit den vreem
de een verre naneef van de freules op het dorps
kerkhof worden begraven. Voor Bonte, die in
middels een aemborstig oud vadertje was ge
worden, werd deze begrafenis de feestelijke her
leving va» voormalige grootheid. Reeds bij
voorbaat gaf zij hem aanleiding de legendari
sche tijden rffeff huiaknechtelttke gloria *P le
Ischias.
II.
De pijnen waaronder de lijder nan Ichlns
gebukt igaat, danken waarschijnlijk hun ont
staan van een ontsteking van de zennw. Im
mers de aanhoudende pijn in de genoemde
beenstreek laat nauwelijks een andere ver
klaring toe.
Buitengewoon merkwaardig Is het feit,
dat de patiënt zeer nauwkeurig de loop van
den zenuw kan aangeven en a. h. w. een
„pijnlijn" op zijn been kan teekenen, die vol
komen de richting van de nervus ischiadicus
aangeeft. De pijn treedt nu gewoonlijk op in
de lendestreek of in 'i kruis en gaat van
daaruit midden door dte-bilspieren heen, via
de achterkant van het bovenbeeh naar het
midden van dè knieholte. Van daaruit straalt
de pijn langs de buitenvlakken van het on
derbeen. Volledigheidshalve dien ik hier nog
aan toe te voegen dat de pijn niet altijd zoo
verloopt, doch soms meer in het bovenbeen,
dan weer in het onderbeen gelocaliseerd blijft
Maakt onze patiënt nu een ondoordachte vrij
plotselinge bewegintg, dan kan de pijn soms
buitengewoon heftig optreden. In 't algemeen
nu is de pijn 's nachts heviger dan over dag.
De warmte, zoowel als het vrij langdurig
innemen van een zelfde hod ding, schijnt een
overwegenden invloed op het pijngevoel uit
te oefenen.
De lijder is nu meestal wel in staat, zij
het niet ten volle, zijn bezigheden te ver
richten. Wordt evenwel de pijn te heftig en
moet de persoon in kwestie zwaar werk ver
richten, dan loopt het spaak en komt hij ln
het bed terecht. Staat een dergelijk persoon
voor ons, dan zien wij dadelijk, dat hij niet
tot werken in staat is, daar de geheele romp
naar de zijde van het gezonde been overhelt
om het zieke been te ontlasten.
Hebben wij vroeger al eens de aandacht
gevestiigd op het innig verband dat er be
staat tusschen ons zenuw- en spiersysteem,
zoo blijkt dit hier ten duidelijkste. Bij nader
toezien blijkt het betrokken been veel ma
gerder te zijn dan het gezonde been m. a. w.
het spierstelsel voor het zieke been heeft een
geduchte knauw gekregen door de zieke
zenuw. Uit den aard der zaak wordt dit been
zooveel mogelijk gespaard, zoodat ook ten
gevolge daarvan het spierstelsel lijden moet
De Hoed
door
a G. CANNEGIETER.
Inl^ ^<Wnt ^et Teven van lederen mensch een
Wpenblik dat de geschiedenis stilstaat. De
fc !L^napt ^et ffenoe£TL?k wagentje
oen voortijlenden sneltrein verbond en den
i®.J,rï€T>leven eenzame rest niets dan verbijs-
te staren op 't stipje, dat, al kleiner en
als vervlogen hoop aohtsr den horizon
•wdwijnt
Het plotselinge en onherroepeMffae van 't lot
frix -x Z'e' van den arme geschokt en he<
,nic*Y>t van zijn leven zal niets zijn, dan ver»
zich te verdiepen in wat eenmaal geweest
»og had kunnen zijn
*at 'f gesticht zoo'n troostelooze, wiens
r™g bedrijf de zinlooze herhaling was van het-
pst eenmaal den diepsten zin van zijn bestaan
Z® «'Waakt. Werktuigelijk en met efwèzl-
ri" greep hij boven zijn hoofd, om zich te
Wj^Bar nog zat, de hoed, en dan
tjn tasten vergeefs was. Of
- de beenen, als gebeurde nog-
dijkede vel in den afgrond,
'ten zijner waardigheid voor-
ebroken manneke een flink
-- —fills had hjj ab huzaar ge-
heldhaftig bestaan was slechts
op onvsrgetyketykë groote
9 krabbelde
had
wordt gehouden, kan op den duur een Haagsch
Bosch teruggeven, dat ook tegen den storm
bestand is. Het na Das komend geslacht zal
daarvan eerst profiteered De storm van 1911
is ten slotte niet zoo onnut geweest, want nu
reeds begint menige plek zich aardig te res»
taureeren. Weliswaar zijn het nog niet die mo
numentale boomen, maar een nieuwe aanleg
heeft ook zijn charme.
Een onderwerp van geheel anderen aard, dat
in verband staat tot het onderworp der bezuini
ging in onzen vorigen brief behandeld, willen
we hier even aanroeren.
Het betreft de kwestie van het korte verslag
van de Handelingen der Tweede Kamer. Dit
verslag kost jaarlijks bijkans drie ton gouds en
het nut er van is zeer twijfelachtig. Thans heeft
de Tweede Kamer een onderhoek ingesteld naar
de mogelijkheid van bezuiniging. Eén der
vreemdste zaken is wel de exploitatie van dit
verslag. Dit is steeds in totaal onbevoegde han
den geweest In plaats van aanmoediging tot
abonneering, heeft men alles gedaan om deze
tegen te gaan. Het aantal abonné's is dan ook
zeer gedaald. Bovendien wekt men de veronder
stelling, dat het den avond van de vergadering
nog verschijnt. Dit is onjuist Zelfs in Den Haag
brengt de laatste post niet altijd het verslag.
Dit verslag is ontstaan uit de ijdelheid van
tweede en derde rangs Kamerleden. De jour
nalisten op de perstribune schiften de redevoe
ringen. Van de belangrijke wordt moer, vnn de
onbelangrijke minder iregeven. Het analytisch
verslag schift niet, ma n trnfhi alle redevoerin
gen in een bepaald percentage in te korten.
Het analytisch verslag heeft een omvang, die
ongeveer een derde deel van da Handelingen
is. Alle redevoeringen worden op die mant ge
houden, zoodat de mindere goden even goed
worden bediend als de grootere heeren, hetgeen
in de dagbladen heelemaal niet het geval is.
Nu het aantal abonné's lóó is gedaald, wordt
het tijd te overwegen om óf de exploitatie as
te verbeteren óf het instituut op te doeken.
Merkwaardig genoeg zegt het rapport, dat men
in b®t volgende zittingsjaar 1922—'23
eens over een andere exploitatie zal denken.
Gelukt het niet daarin verbetering te brengen,
dan zal men afschaffing overwegen.
Van verandering in hot systeem wil men
klaarblijkelijk niet weten.
Voorloopig gaat deze dure post dus voort en
pas in September 1923 zal men overwegen
om tot bezuiniging te" komen.
Dit is nu het voorbeeld dat de Kayier zelf
geeft.
HAGENAAR.
WIJ allen weten dat door veelvuldig gebruik
de spieren ontwikkeld -worden dat iemand
die aan sport doet een heter ontwikkeld
ni>ierstelsel zal hebben dan hij die er niet aan
doot.
Slechts op een typisch vor.whljusel wil ik
u nog wijzen. Legt men den patiënt op een
tafel en buigt men het in de knie gestrekt*
heen in de heup, dan veroorzaakt deze bewe
ging den zieke een intenso pijn in de heup*
streek. Dit kenmerk dat zeer typisch voor Je
ischias is, i» het eerst voxuntold door Iji-
séque en is sinds bekend gebleven ais het
symptoom van Lnsèqne.
Dn duur van de ischias is zeer vorschil*
lend en varieert niet zelden tusschen welven,
maanden. Ja zelfs jaren. Is de ziekte verdwe
nen dan dient do persoon in kwes< zich
ten allen tijde te hoeden voor invloeden, dio
do yiekte weer zou te voorschijn roepen.
Iïet spreekt vanv.ell dat men naar tal van
tniddelen gezocht heeft dit lijden te verzach
ten en te genezen. Verscheidene middelen
voor inwendig gebruik, waaronder do salicyl-
verblndingen een voorname rol spelen, zijn.
de een niet meer, do ander met minder suc
ces toegepast. Als uitwendig middel heeft de
electrische stroom een belangrijk aandeel in
de behandeling van het ziekte-proces gevon
den. Als uitenste redmiddel past de medicus
dp z.g.n. „Moedige zenuwr.»kklng* toe. Men
logt n.l. dorr een ingreep de zenuw bloot «n
rokt doze in meerdere of mindere mate uit
Inderdaad heeft deze metlnJo in hardnek
kige gevallen, waarin alle andere middelen
faalden succes gehad.
Hoeden.
Eenigen tijd geleden vertelde ik U reeds een
en ander over de verschillende vormen van hoe
den, die in de mode zijn, en maakte toen reeds
do opmerking, dat er dit seizoen teer origineele
en zeer exentrieke hoofdeksels in de mode wa
ren. Nu heb ik evenwel weer zooveel nieuwe
oorspronkelijke modellen gezien, dat ik niet kan
nalaten, er U nog eens over te spreken.
Nog nooit zfjn de mode-artisten op dit ge
bied zoo vindingrijk geweest nis op het oogen-
hlik. Het is of zij een wedstrijd houden in ori
ginaliteit en vernuft. En hoewel hierdoor natuur
lijk een massa dwaze dingen ontstaan, kan ik
U tot mijn genoegen vertellen, dat er ook zeer
veel aardige dingen ontworpen zijn. Eerzt *et\
soort, dat men zou kunnen noemen: „Bonthoed
jes met verrassingen".
Als men begint met ze vanboven te bekijken,
ziet men een keurige, zeer degelijke, zeer con-
ventioneele bonten bol, misschien wat elegan
ter van vorm, dan de bollen van bonthoeden
van andere seizoenen, maar overigens slechts
een gewonen bonten bol. Maar danl Den begin
nen de verrassingen. Wat de rondjes van de
bottoques en kleine bonthoedjes van dit sei
zoen bestaan bijna zonder één uitzondering
uit alles behalve uit bont! Soms bestaat de rand
uit vrooüjk gekleurde gevlochten lintjes, soms
uit satijn of goudstof. Zoo zag ik een hoedje met
een bol van beverbont (d cbollen van de meeste
van deze kleine guitige bonthoedjes bestaan uit
bcverbont), waarvan de r«nd bestond uit hard-
terracotta kleurige lintjes, een andere met een
rand van kanariegeel gekleurde lintjes en aan
één kant een ornament, dat geleek op twee
groote knoppen van hoedimspelden uit bont
vervaardigd, kegelvormig, en gevoerd met geele
lintjes. Het geheel had iets van een roomhoorn,
waarbij de wand bestemd uit bont en de room
uit geel lint.
Verdere suprise randjes bestaan uit goudstof
goudlint of gouddraad, soms ook uit goud-
brocaat. De vroolijke kleurige rondjes geven
iets wufts en vlugs aan de konthoedjes, wat zij
nooit te voren bezeten hebben. Het is, of de
energie van de modeartisten zich speciaal op
dit gebied geconcentreerd heeft, en tot doel
had, de stijf-deftige, conventioneele, kostbare
bonthoeden van andere seizoenen om te toove-
ren tot coquette charmante kleine dingskes.
Gedeeltelijk hebben de l>ontmanteL» dezelfde
verandering ondergaan, en hebben veel vlugger,
eleganter lijnen dan ooit te voren. Zoo ziet
men vlugge aardige korte bontjasjes, met groote
bontknoopen, die aan de garneering van een
Pierrette-pnkje doen denken en ook aan het
bontmanteltje iets vroolijks en guitigs geven.
Het is, alsof men voorgoed het idee te niet heeft
willen doen, dat bont, stijve praal-deftigheid, en
conventie onafscheidelijk bij elkaar hoorden; als
of men heeft willen bewijzen, dat zelfs iets deftigs
en kostbaars, als bont, guitig en coquet kon zijn
en lachen kon. Misschien vinden oudere dames
het wel Majesteitschennis, aan bont zijn stijve
deftigheid te ontnemen, maar ik vind, dat men de
vindingrijkheid en handigheid moet bewonderen,
waarmee al deze nieuwe idëen zijn uitgevoerd.
Maar niet alleen in randjes heeft zich deze
originaliteit geuit; ook do bollen kregen hun
beurt Sommige bollen bestaan uit goudstof of
gevlochten gouddraad, andere uit (tdocktqi
goud of zilverltafjea, met een lintje coquet o«j
de bol gestrikt, terwijl de hoed met een amajf
bontrandje is afgewerkt. Er sijn ook bollen va*
zror fantastisch brocaat als roode of roze blo»*
men op een blauw fond. of gouden of xllvere*
bloemen op een blauw fond, met een klein bontei
randje van mollen bont of zwart bont afgod
werkt. t
Eén hoofddeksel zog Ik, dat mij meer geeehBifl
leek voor een godin uit de Gricksche oudhaMb
en wel speciaal voor Dinna, de Godin van dg
jacht, dan voor een moderne vrouw alt straat*
dracht. Dit hoedje bestond uit een bol vaat
goudstof, van veren prijkend met een ivore»
halfmaantje, en afgewerkt met een bruin bont-
rand ie, Mivchien weet ge, dat Diana dikwijls
wordt afgebeeld met een hoofdband met een hall
maantje op het hoofd. H«t hoedje muntte uil
door originaliteit, maar behoorde heuseh in een
tooneelstuk of een sprookje, maar niet in de
werkelijkheid thuis!
Er was ook een hoed, bestaande uit wit her*
melijn, zonder zwarte staartjes; een groote hoec^
ann één kant o;>geslagen, een schilderachtig mo
del alleen versierd mot een groote exotischa
speld van zwart git. Het geheel was zeer chid
en zeer kostbaar, en zou slechts weinig men-
achen goedstann.
De reeks werd voortgezet door twee zeer
buitensporige modellen: Du ééne hoed bestond
uit een kleine bol van zwart pluche, met een
breede rand van zwart git, dat plotseling uil
zijn langdurige slaap herrezen schijnt en voo*
hoedenranden, hoedenspeldcn en ook voor atv
dere sieraden gebruikt wordt. Achter de hoed
met zwart git volgde in de optocht een heb
roode hoed, die mij deed denken aan de krat»
van een Romeins* hen imperator. Het was e«s
kleine toque van hardroodo veertjes, met eer
breede lauwerkrans er omheen van hardroo*
gelekte bladen. Dit werd uitgestald, gecombi
neerd met een zwarten bontmantel. Er z(jn ook
zwarte steekjes, die geheel met git bekleed zijn}
maar ook weer jong en coquet gemaakt, In te
genstelling met de meening, die vroeger heersch-
te, dat git alleen voor oude dames geschikt was.
Het lijkt wel of het Modekoninginnetje er haat
zinnen op gezet heeft om met de stijfste, en
oogenschijnlijk minst aantrekkelijke dingen,
zeer elegante en botooverende creaties te verw
vaardigen!
Men ziet ook zeer mooie gedrapeerd flu*
weelen hoeden, waai van de rand soms afge-
teekend wordt in helkleurig zijden koord ol
smal tres. Zoo zag ik een gedrapeerde donker
bruin fluweelen hoed, waurvan de rand een
veelhoek vormde, die nauwkeurig werd afgete»*
kend door goudgeel smal zijden tres, dat op
eiken hoek in een klein lusje neer beneden
hing, wat zeer fijn stond. Men zou hetzelfds
idee kunnen uitvoeren in zwart fluweel, met
hardgroen tret en een klein hardgroen veertje
als garneering.
Ook ziet men gedrapeerd* baretten, samen*
gesteld op bollen van stijf gaos, waarvan de
afhangende kwast wordt gevormd, door een
mager gebouwde struisveer, in dezelfde kleur
of een harde tint t
Ten laatste nog een wonderbaarlijk voort
brengsel van dezen wondrrtuin van hoofddek
sels (heusch men krijgt zoo nu en dan het idee-
dat men een kas met vreemdsoortige exotisch*
planten bekijkt), het piece de milieu.., Ee*
kleine toque van zilverstof, waaruit in sneeuw
-witte stralen de aigretten overvloedig naar alk
kanten omhoogsptxen in stralen die hoog op
schoten; dit was de fontein van den wonderful»
die klaterde en schitterde in het zonlicht.
Maddy Brand.
Verspreide Berichten.
OM EN BLÏ SAVANNAH.
In De Kampioen komt een bijdrage voor „om
en bij Savannah", een kijkje in Georgia, een
van de zuidelijke staten der V. S.
„In Savannah vond ik voor het eerzt I» „tha
States" een stukje ouden tijd terug.
Ik las eens, dat gebouwen door hun ouden*
dom en alles wet er in beleefd is, karakter krij
gen. Ik vond zoo'n „knmkterhuis" op de plan*
tage „The Hermitage" bij Savannah. Na de
opheffing der slavernij wns deze plantage ach*
teruitgegaan en toen in 1860 de burgeroorlog
uitbrak, moest do plontersfamilie vluchten en
raakten de gebouwen dl» werkelijk een
merkwaardigheid ziin steeds me*r in vervol.
Uit de bekoorlijke „forwrt-dty" Savannah
zoo genoemd om de vele squares met hooge
boomen en heerlijke bloemen stonden we in*
eens op den breeden felzonnigon weg, met san
weerszijden katoen- en suiker velden. We ver*
moedden niet, dat we zoo'n sprookjesland tege
moet reden. Plotseling sloegen we 'n donkers
eikenlaan in, we hobbelden wel een beetje erg
4