CHAUFFEUR
Adverteert
in dit Blad»
Uit den Goudschen Raad.
m netti Mik
2 'I "iï "MIÊÜ"
BIJVOEGSEL.
Abonneert U op dit Blad.
voor langen tyd tijn. Spr. weet dat er reeds
wooavien over deze taak rijn gevallen. Ter
voorkoming van moeilijkheden en vermijding
van onkosten wenecht spr. (hen toestand niet
te bestendigen en stelt een motie voor, waar
in wordt uitgesproken dat Regenten geen
recht hebben buiten den Raad om een assis
tent-geneesheer te benoemen en dat de kos
ten daaraan verobnden, niet ten laste dier in
richting of de gemeente mogen worden ge
bracht.
Wethouder Dr. Hoffman (r.k.) xagt
ontwa&rd&gd dat hem van deze taak nieta be
kend is. Dat komt niet te pas. Als wethouder
van Annwezen behoort spr. van deoe zaak
op de hoogte te zijn. Het is daar in het Zie
kenhuis niet in orde, de verhouding tu&schen
dokter en chirurg en ook verplegend personeel
laat veel te wenachen. Br wordt te veel ge
regeld waar Sgpr. geen kennis van draagt. Er
wonden daar zaken geregeld tusschen dokter
en chirurg en personeel, waar spr. als wet
houder van Armwezen niet buiten mag wor
den gehouden.
De heer v. d. Brug (es.) zegt dat wan
neer de motie-Kol ij n wordt aangenomen, de
tarieven van het Ziekenhui» aanmerkelijk wor
den verhoogd; hjj acht het voorta gewenscht,
om gevrijwaard te zijn tegen een gang naar
de AimJuuner, dat op een Secretarie-aldeeling
gelegenheisLwordt gegeven ter verkrijging van
reductie op de taneven. Ook klaagt spr. over
de hoogen rekeningen, welke patiënten lang
na het verlaten van het Ziekenhui# van de be
handelende meddci ontvangen.
De Voorzitter wil uit een oogpunt van
billijkheid de Regenten de gelegenheid laten
hun meening te zeggen. Voor dergelijke aan
vallen als van de he eren v. d. Want en Hoff
mann bestaat allerminst aanleiding. HÉ
Da heer v. d. Want (lib.) zegt dat Regen
ten zich hebben te houden aan het Raadsbe
sluit.
Wethouder Hoffman beklaagt zich em
«tijg over de moeite die hij heeft om de be
groting van het Ziekenhuis en andere begroo
tingen te krijgen. Geroep: Dat is niet waar!
Spr. weet goed dat het Ziekenhuis een nieuw
bedrijf is, dat nadere regeling behoeft Deels
behoort het bij wethouder van Galen, die de
bedrijven heeft. 1
De Voorzitter protesteert tegen Dr.
Hoffman's uitlating, Al de begrootin^en wor
den onderzocht. Indien om afschriften ge
vraagd woïdt, worden ze verstrekt, dat is een
zaak van de Secretarie.
Wethouder Knuttel (lab.) verklaart
steeds de'meest mogelijke welwillendheid van
het Secretarie per son ooi te hebben ondervon
den, alles komt hem in handen.
De heer Sanders (sxl.) M. de V. we dwa
len af.
De heer Bokhoven, (lib.): Laat deze
zaak eerst worden uitgevochten.
De Voorzitter zegt dat Dr. Hoffman de
begrootingen heeft gehad en ontkent in deze
te kort te zijn gekomen. De begroeting van
het Ziekenhuis heeft Wethouder Hoffman sinds
U Nov. in handen.
Wethouder van Galen (aj.) bevestigt
het door den heer Knuttel gesprokene en zegt
dat Dr. Hoffman overdrijft.
Wethouder Dr. Hoffman acht rich ver
ongelijkt als Wethouder van Armwezen Met
de vuist op tafel slaand roept hij uit: Het
wordt niet behandeld stuk voor stuk!
Ernstige protesten van allen kant.
Wethouder Usseiityn (lib.) zegt dat
het steeds Dr. Hoffman's gewoonte is direct
beslag te leggen op de stukken, ook op die
welke niet onder hem ressorteer©#. Hij gaat
5 K.G. zwaarder weg dan hij gekomen is en
dan ziet apr. het ongeruste gezicht van den
secretarie, die er niet zeker van is of de stuk
ken wel op tijd en in volgorde zullen terug
komen.
Dr. Hoffman heeft nooit gevraagd van de
usance van werken af te wijken.
De Voorzitter voelt zich in byaondere
mate gegriefd door het optreden van Dr. Hoff
man. Spr. heeft steeds gestreefd naar vriend
schappelijke verhoudingen in het college. Het
komt niet te pas met dergelijke ongemoti
veerde grieven in den Raad te komen. Deze
begroeting heeft wethouder Hoffman 10 da
gen in huis!
De heer Sanders (s.d.) vindt ook, dat het
door den heer v. d. Want medegedeelde niet
door den beugel kan.
Wethouder Hoffman: Juist!
De heer Sanders (s.d.) Het Ziekenhuis
wordt op die manier een zelfstandig lichaam.
Spr. wijst op 'h Raads bevoegdheid in deze
en o pdc financieelc gevolgen. Het is een tegen
strijdigheid dat een géneesheer wordt benoemd,
die niet door de gemeente wordt betaald.
De Voorzitter zegt aangetroffen te heb
ben een inrichting die onpopulair was en thans
is gemaakt tot eene, die gezien mag worden.
Spr. wensoht te constateeren, dat Regenten
hebben gehandeld niet met het doel zelfstan
dig op te treden, los van den Raad, maar dat
zij een afwijkende meening zijn toegedaan om-
tcpnt de interpretatie van de reglementen.
Daarom wil Spr. dat regenten het standpunt
motiveeren.
De heer v. d. W a n t (lib.) zegt, dat uit deze
mededeeling blijkt het verschil van meening.
Het h§d de plicht van den Voorzitter geweest
den RMd te hooren. Als Dr. Cleijndert op eigen
houtje dit doorzetten heeft gewild, had u het
niet moeten toestaan. U doelt op artikel 11,
zegt spr., maar dit houdt ahsoluut het recht
aan den Raad.
De Voorzitter vindt het optreden van
den heer v. d. Want als zedemeester tetfen spr.
nietenoodig. Bij regenten bestond verschil van
meening. De zaak is by B, en W. besproken
en aangehouden tot de financieele bezwarenon-
dervangen zouden zyn. Er is gehande lil in Jiet
belang der patiënten.
Wethouder IJsselstUn zegt, dat -het vol
komen juist is, dat de zaak even besproken is.
Gezegd werd wat het plan was: een arts te be
noemen. Wy dachten er niet aan, zegt spr., het
zou zyn een nieuw stormpje. De heer Knuttel
zeiwe hebben nu twee artsen met ruzie. Komt
er nog een by, dan krygen we nog meer ruzie.
Eerst moet de ruzie van de baan.
In spijt van de meerderheid van dit college is
die arts toch benoemd. Wanneer u prys stelt
op vriendschappelijke samenwerking in dit col
lege, zegt spr. tot den Voorzitter, gaat dan niet
in tegen de meening van alle wethouders. U
krijgt z<96 onaangenaamheden en dat zod my
fcpyten voor uw persoon.
De Voorzitter zegt, dat er geen sprake
van benoeming ie, doch een sanctie van de
hulp van den geneesheer. Spr. geeft in overwe
ging de motie van den heer v. d. Want aan te
Zonder hoofdeiyke stemming wordt daartoe
besloten.
Naar aanleiding van de tariefsverhooging,
volgens het^voorstel-Koiyn, zegt de V o o r z i t-
ter van meening te zyn, dat by doorvoering
er van voor 3e klassen zal moeten worden bij
gesprongen door de Overheid en verschuiving
van le naar 2e klasse zal plakts hebben.
Wethouder v a n G a 1 n (a.r.) is van oordeel
dat, indien bezuinigd moet worden op het Zie
kenhuis, zulks op andere wy*e moet geschieden.
De verpleegkosten zyn nu al te bezwarend,
verhooging wordt een ramp. De medici geven
inderdaad rekeningen, waarvan de menschen
yzen.
De heer Sander s (ad.meent, dat by ver
zwaring der tarieven de patiënten in de on
mogelijkheid gaan verkeeren er gebijiik van te
maken. De uitgaaf is wel groot, maar spr. acht
het geld aan kranken goed besteed.
De Voorzitter verklaart, dat de exploi
tatie over dit jaar op een normaal jaar begint
te gelgken.
Naarmate de patiënten, voor rekening van
den Raad van Arbeid verpleegd, meer opleve
ren, daalt bet cijfer ten laste van het Armbe
stuur.
Spr. verzoekt om het vertrouwen aan Regen
ten te schenken en later te oordeelen.
Wethouder Hoffman (r.k.) wil in de waar
deering voor het college van Regenten niet on
der doen, ware 't alleen maar om hun pogingen
te trachten, verzoening te brengen tusschen Ge
neesheer-Directeur en Chirurg. Dat neemt ech
ter niet weg, dat spr. de begrootingen moet
hebben. Spr. is ook van oordeel, dat de medici
de patiënten wel te voren eenige mededeeling
mogen doen van hun rekeningen, want deze
veroorzaken by velen ongeveer een half faillis
sement.
De heer K o 1 y n (ar.) licht het voorstel na
der toe en meent dat van een verkeerde gedach
te wordt uitgegaan omtrent het begri'b „bena
deren van den kostprys". Dat by aanneming
van het voorstel de kostprys hoog moet zyn, is
niet juist.
Gebleken is het, dat B. en W. ten opzichte de
zer zapk niet één lijn trekken en wanneer de
zaak nader onder de oogen wordt gezien en de
economische opzet san goede critiek wordt
onderworpen, dan zal de kostprys niet zoo hoog
behoeven te zyn. Spr. stelt er prys op, dat de
Raad In deze precies zyn meening uitspreekt,
en dat een behoorlijk rapport verschynt. Wan
neer u meent, M. de V., zegt spr., dat het Zie
kenhuis nu populair is, zou dit wel eens anders
kunnen blyken te zyn.
De Raad moet unaniem niet letten op den
hoogeren kostprys der huishouding. Meermalen
is het gebleken, besluit spr., dat meer verdiend
werd by minderen omzet, dan omgekeerd.
De Voorzitter zegt, dat het Regenten
aangenaam zal zyn, dat de Raad een gevestigde
meening krijgt te dien opzichte.
De heer Koemans (r.k.) maakt zich be
vreesd, dat de patiënten zich door hoogere ver-
plcgingskosten zullen laten afschrikken; De
ƒ60000 op de begrooting moet zoo mogeiyk
door patiënten uit de hoogere klassen worden
teruggebracht. Spr. verzoekt toezegging de
menschen te ontslaan van aanklopping by be
Armkamer.
De Voorzitter zegt, dat die regeling door
den Rand is gesanctioneerd om te verkrygen
een goede contróle.
Het voorstel-Koiyn, Koemans en v. d. Brug
wordt zonder stemming aangenomen.
Subsidie aan het Burg. Armbestuur.
By post 222 schetst de heer v. d. Brug (c.d.)
de eigenaardige Wijze van optreden by het
Armbestuur, n.l. dat iemands spaarpenningen
geheel verteerd moeten zyn, wil hy op steun
aanmerking kunnen maken. Spr. noemt het een
premie op de verkwisting.
l)e heer Overhand (s.d.) vraagt of geiyke
behandeling met post 224a mogelijk is.
lJe Voorzitter antwoordt bevestigend.
De heer Overhand (s.d.) gaat de geschie
denis na van de uitgetrokken en niet uitge
trokken werkloozen, het naast zich neerleggen
door B. en W. van genomen besluiten en stelt
voor die post tot een bedrag van 16000 uit te
trekken en post 222a, subsidie aan het Bur-
gerl. Armbestuür met gelijk bedrag te vermin
deren. Spr. neemt zich voor de regeling nader
op schrift te stellen.
Er is veel over bezuiniging gesproken, 't
Spijt spr. te moeten opmerken, dat die men
schen (Dep.- Gouda van de My. van Nijverheid
en Handel), die den Raad een adres zonden om
zuinig te zyn, daartoe niet medewerken. Het is
spr. bekend, dat een groot-industrieel werk
krachten van elders aangenomen heeft, terwyi
hy een ïyst van oud-werklieden bezit. Werden
die menschen te werk gesteld, dan zouden zy
niet overgeleverd zyn aan de gemeente. Spr.
neemt daaronaAjet aan, dat het ernstig doel
h te bezuinigem
Spr. stelt voor adhesie te betuigen aan een
motie, aangenomen op het congres van het N.
V. V. op 31 Oct. j.l. te Utrecht, waarbij de
Regeering wordt uitgenoodigd krachtige maat
regelen te nemen in zake het werkloosheids
vraagstuk.
Deze motie, zegt de V o o r z i 11 e r, zal later
worden behandeld als zijnde vreemd aan de
orde van den dag.
Op verzoek van den heer Bokhoven (lib.)
wordt besloten de vergadering te 11 uur te
verdagen.
De heer M u y 1 w y k (a.r.) verzocht het mis
bruiken van Gods naam, dat ook in deze verga
dering weer door een tweetal leden is geschied,
na te laten, opdat het overheidscollege een
voorbeeld geeft.
De vergadering wordt daarna gesloten.
Een roode wethouder en toch geen.
Wat" er bezuinigd is. Het dure Gym
nasium. Een benoeming aan het Zie
kenhuis. De Raad gepasseerd. On*
gewenachte verhoudingen.
De benoeming van een rooden wethouder,
die gisterenavond door den Raad zou geschie
den, is niet van een leden dakje gegaan. In
tegendeel, het da nog niet zoover. Wel had de
soc.»dem. woordvoerder, de heer Sanders in
tie vorige zitting te kennen gegeven dat nu
de tyd gekomen ia dn* de S. D. A. P. fractie
ook een vertegenwoordiger in het college van
B. en W. loon hebben, maar nu hot er op aan
kwam dat woord gestand te doen, nu leek het
wel of het onmiddellijk stellen voor de con
sequentie van dat woord, door hat rich terug
trokken van Wethouder Knuttel, niet zoo heel
aangenaam was. Het had er den schyn van
toen de soc.-dem. woordvoerder zyn op schrift
gestelde verklaring voorlas een voorzich-
t: gheidsmaatregeldie uitwees dat het er op
aankwam op dat punt geen woord meer of
minder te zeggen dan hy daarover wilde lcwyt
r.yn dat het betoog van vorige maal meer
een schijngevecht dan wel ©en wericelyken aan
val was geweest. Deze onze indruk was ook
die wan de woordvoerders der liberale, anti-
revohitlonnaire en roomach-kathoheke leden.
Maar de heer Sanders was het daarmede, zoo-
mi g begrijpelijk ie, niet eens. 't Zou ook wel
heel mal zyn geweest indoen hy dat had. toe
gegeven.
De soc.-dem. raadsfractie meende aan het
aanvaarden van een wethouderszetel de voor
waarde te moeten verbinden de weuaehe-
ïyidheid uitspieken met een dreigement aan
het slot kan wel kwalijk anders ris een voor-
u-aarde wonden beachouwd dat de door de
party uitverkorene, de beer Lafeber, zou op
treden als wethouder van Onderwijs. En
waarom? Het heette dat in het college van
en W. de functies al zoodanig waren ver
deeld dat er voor den nieuwen wethouder al
leen de afdeeling Openbare Werken zou over
blijven. En dat departement werd voor «en
rooden weihouder ie minderwaardig geacht.
Onderwijs» moest het zyn en andera werd de
nxxfe wethouder weeT onmiddeliyk in de ge
lederen van de raadsfractie teruggevoerd. Als
een „gevangene", hei woord is van den heer
Sanders, mocht deze niet worden behandeld.
Er is inderdaad in den boezem van het col
lege over de functie-verdeeling gesproken en
het schijnt dut men van oordeel was dat by
de nieuwe samenstelling het meest aangewe
zen was dat de burgemeester als oud-achool-
opziener het, oaderwya-departement zou over
nemen. Maar deze besprekingen droegen zooals
vanzelf spreekt niet anders den een voorloo-
pig karakter, waren niet anders dan overwe
gingen van mogelijkheden, zooals het in het
damspel is, aldus zei Wethouder Hoffman, uit
wiens mond twee der sociaal-democratische
leden die wijsheid hadden vernomen. Terecht
wees de Voorzitter er op dat de verdeeling
der functies eerst officieel kon en moest ge
schieden wanneer het college voltallig zou zyn.
Zou de heer Sanders «n zyn geestverwan
ten in ernst meenen dat over een vacature
in een dergelijk college, van Welke samenstel
l.ng het ook zou zyn, niet vóór de aanvulling
zou rijn gesproken en de mogelykheden over
wogen? Dat is i,mn>ers ondenkbaar.
Het argument dat dit de reden was van
de bepaadde voorwaarde voor het aanvaarden
van den wethouderezetel ïykt ons dan ook niet
ünders dan een bombariestuk, dat nieta betee-
kent, maar alleen op effect en tactisch resul
taat berekend is.
De heer Sanders heeft zelf eikend' dat de van
a.Me zijden geopperde formele bezwaren vol
komen juist zyn. Welnu, waar dit is toegege
ven, had elke andere overweging achterwege
moeten blyven. Indien de verkozen roode wet
houder rich in hot college niet op zyn plaats
zou voelen, omdat hy een andere afdeeling
zou krygen, dan die hy wensohte of om wedke
andere reden ook, dan staat het hem toch vry
zich onmiddellijk weer terug te trekken. Daar
voor is toch werkelijk die quaai-gewichtig-
loenéry overbodig. Biat is politiek gemanoeu
vreer onder een schoonen schyn en anders nde
mend al.
Zoo denken wy over de gansche verboonitig
van deze wethouderBrverlcdezing, waarvan het
naspel nog moet vctgen. De benoeming toch
toon niet plaats hebben, omdat 11 van de 18
leden aan een verifitezing op deze wij-ze niet
wenschten mede te Werken en blanco stemden.
Omdat geen andeate oplossing direct moge
lyk -was, is dé nieuw© stemming nu tot de vol
gende vergadering uitgesteld. By de stemming
hierover viel het ons op dat de 'heer van der
Iluig, die in onderwijs-aangelegenheden als
regel zich hy de rechterzijde schaart, nu te
genover de verklaring van den heer Kwlyn,
die ernstig bezwaar opporde tegen een socia-
lstiseh regeerenden Wethouder van Onder
wijs, vertelaarde geen bezwaar te hebben dat
de heer Lafeber als Wethouder van Onder
wys zou optreden. Zyn bezwaar gold alleen
het formeele. Treffend verschil van meening!
De bespreking over de wethoudersveakieeing
mocht zich verheugen in de belangstelling van
een dicht bezette tribune, waar het publiek
mannetje aan mannetje stond'.
Bezuinigen, dat was het parool, waaronder
ook de verdere behandeling van de begrooting
stond. Heel veel heeft het echter niet gegeven.
Alleen zyn van de begrooting'geschrapt twee
posten elk van 1000.één voor de aanstel
ling van een tweeden schoolarts, die er nu niet
komt en de ander voor ingetrokken subsidie
voor volksconcerten van orkesten van buiten;
dat is nu overbodige luxe geworden. Wel pro
beerde de heer Potfcprst van een paar gewone
onderhoudsposten wat af te knabbelen, maar de
Raad vond dat djt zonder preciseering niet
mocht.
Een postje voor de schoolbibliotheken is nog
met 300.verhoogd, omdat nu ook de bjjzon-
dere scholen recht hebben op een zoodanige by-
drage, evenals de openbare.
Maar de begrooting is nog niet ten eind, we
zyn gisteren blyven «teken by no. 223 en de uit
gaaf sposten loopen tot 290 en dan komen de
inkomsten-posten nog, waarby wellicht het ker
misgeld voor de gemeente zal verloren gaan.
Al zyn we nog diet zoover, dit kan nu wel wór
den-gezegd, dat de belastingpost op deze be
grooting niet lager zal kunnen komen dan ze
nu daarop staat.
Het Gymnasium is een dure instelling voor
onze Gemeente, dat weten we reeds jaren.
Thans kost deze onderwys-inrichting niet min
der dan ƒ26000.aan de gemeente en daar
enboven nog 26000.aan het Ryk. Het aantal
leerlingen is gering. Uit Gouda zyn er slechts
18, en daarbij komen dan nog de leerlingen uit
de buitengemeenten. Elke leerling kost' aan Ryk
en gemeente te zamen 1864.Dat nu is by
den financieelen toestand der gemeente zeer
bezwarend. Het is dan ook niet te. verwonderen,
dat er stemmen zyn opgegaan om te trachten
daarin wijziging te brengen. Op 't oogenblik is
het echter niet aan te bevelen, daar de gemeen
te dan op hoogere kosten van wachtgelden
komen zou. Moet het dien kant uit, dan dient
gewacht te worden tot de wet daarin tegemoet
komt door den vorm van een lyceum, dat èn
hooger èn middelbaar onderwijs in zich ver
enigt
Het Van Iterson-Ziekenhuis, dat reeds een
zoo bewogen leven achter zich heeft, is gis
terenavond weder in het debat gebracht op
een wyze, die ons herinnerde aan de zoo scher
pe discussies vóór de reorganisatie van deze
instelling-
Laat ons terstond zeggen, dat het debat niet
betrof de instelling ais zoodanig, noch de me
dische behandeling en verpleging, die zyn zeer
geroemd. Het betrof de rechten en bevoegdhe
den van het College van Regenten en den Di
recteur-Geneesheer, de verhouding tusschen
dezen laatsten en den chirurg en het verple
gend personeel.
Er zyn heel harde woorden gevallen aan het
adres van hen, aan wie het bestuur van het
Ziekenhuis is toevertrouwd; Het biykt, dat op
advies van den Directeur-Geneesheer door Re
genten of door den Directi-Geneesh. met sanc-
ue van Regenten een assistent-geneesheer is
benoemd, wiens bezoldiging komt ten laste van
den directeur-geneesheèr en zulks niettegen
staande het Reglement voor het Ziekenhuis de
benoeming van geneeskundigen nadrukkelijk
aan den Raad toekent. Het schijnt dat de
Directeur-geneesheer en Regenten of althans
meerderen hunner het betreffende artikel niet
zoodanig hebben geïnterpreteerd en van mee
ning zyn, dat deze benoeming wel zonder den
Raad kon geschieden. Dat verschil van meening
zou men wellicht kunnen verklaren, indien B.
en W. volkomen op de hoogte waren gebracht
van de situatie niet alleen, maar ook daarmede
nun instemming hadden betuigd. Een mededee
ling daarvan schynt wel in het college te zyn
gedaan en ook is'daarover discussie gevoerd,
een discussie, die duidelijk en klaar deed zien,
dat de wethouders van uitbreiding van het aan
tal medici niets moesten hebben, vooral ook
om de ongewenschte verhoudingen, die tusschen
de doktoren onderling en het verplegend perso
neel bestaat.
Waar dit het geval is, ia het aanstellen van
een medicus op gezag van of met medewerking
van Regenten niet te vergoelijken. Daarin had
de Raad moeten worden gekend. Dat de nieuwe
functionaris niet zou z(jn in dienst der ge
meente, doch van den directeur-geneesheer,
door wien hy bezoldigd wordt, is zeer terecht
als een tegenstrijdigheid aangemerkt, die niet
kan en mag bestaan.
Het is goed dat door deze benoeming tibaas
openbaarheid is gegeven aan den onhoudbaren
toestand, die door de ongewenschte verhou
dingen tusschen de beide doctoren in het le
ven is geroepen. Daar moet verandering
komen, want het Ziekenhuis lydft daaronder.
De Voorzitter heeft gisteren zeer onaange
name oogenblikken doorgemaakt. Wat wet
houder Hoffman's aanval betreft, deze was
niet juist en niet correct. -Uit de verklaringen
der andere wethouders toch bleek afdoende
dat zy alles tot hun beschikking krijgen wat
zy voor hunne afdeeling van noode hébben.
Dat voor wethouder Hoffman een uitsondering
daarop zou zyn gemaakt, is niet aan te ne
men. Misschien speelt de memorde des* wethou
ders hem hier parten. Jt
Heit verwijt vooral van den Wethouder van
Financiën was niet zonder reden, al gelooven
we gaarne dat des voorzitter's optreden door
de beste bedoeling is geleidt
Voor het overig© verwijzen wy naar het ver
slag.
WI47
20*41 20667 20670 20612 20684 W!
20MB 20676 20761 20768 20606 60627 1
20967 21028 21148 21168 21180 21238 2Ufiï
21281 21806 21321 21626 21666 21661 216M
21670 21674 21688 21714 21761 21781 2l8tt
21863 21872 21934 21972 22325 22369 22411
22438 22606 22621 22622 22646 22667 226tt
22714 22742 22796 22806 22810 22823 SS
22914 22986
AP VERTENTlëN
Zoo spoedig mogelijk
GEVRAAGD
voor dag en nacht
Adrea M. J. VERZIJL,
Kleiweg 32 GoudnP
428e Nederlaadache Staatsloterij,
le kl. Trekking van Dinsdag 22 November 1921.
ƒ20000: no. 1091.
1000: nos. 4204, 21663, 21937.
ƒ400: no. 21668.
ƒ200: nos. 11964, 13776, 20401.
100: nos. 13962, 16039, 16760, 20622, 17909,
20946, 22639.
Pryzen van ƒ20.
7 95 216 226 274 505 532 538 578 688 632 643
680 684 746 763 779 865 883 948 954 1066 1110
1148 1229 1287 13/2 1404 1437 15U6 16/1 1697
1647 1699 1862 1903 1962 2069 2094 21o6 2246
2293 2316 2341 2392 2630 2ö59 2/38 2/47 2771
2800 2831 2887 2898 2967 29/4 3162 3184 3206
3230 3262 3268 3292 3386 3432 3460 3468 3628
3635 3598 3703 3903 89/1 4005 4032 4035 4105
4120 4217 4240 4296 4420 4479 4634 4644 4666
4/98 4864 4957 4983 5197 5249 5262 6360 6408
6582 5667 6749 5886 5963 6994 6013 6027 6055
6167 6180 6347 6439 6608 6612 6660 6676 6681
6712 6792 6826 6832 6835 6868 6906 6937 6963
7074 7090 7148 7166 7166 7210 7233 7299 7806
7425 7434 7468 7633 7644 7763 7802 7803 7804
7877 8006 8009 8054 8092 8147 8182 8210 8228
8289 8425 8427 8472 8581 8628 8649 8679 8718
8744 8750 8796 8845 88/0 8889 8984 9086 9087
9108 9106 9172 9204 9275 9297 9309 9361 9421
9409 9615 9008 9746 9828 10126, 10174 10212
10248 10275 10&98 10606 10646 10632 10738
-10741 10764 10807 10836 10806 10886 10900
10911 10923 10956 10976 11008 11136 11262
11286 11290 11346 11377 11378 11613 11647
11699 11633 11647 41813 11841 11909 11916
11938 11935 11961 11970 12068 12071 12119
12146 12231 12277 12306 12371 12399 12471
12693 12004 12034 12713 12816 12835 12886
12908 12927 12964 12977 13007 18008 13041
13048 13091 13129 13171 13182 13226 13253
13278 13292 13407 13427 13431 13466 13478
13490 13720-13753 13766 13960 13993 14179
14227 14243 14478 14582 14588 14694 14625
14649 14834 14835 14844 14882 14910 14914
14934 14978 16141 16179 16194 16206 16231
16269 15277 15295 15306 16310 153^6 15435
16455 16600 15666 15828 16941 15988 16013
16027 16059 16079* 16084 16165 16224 16269
16282 16294 16346 16396 16407 16468 16491
16536 16623 16662 16691 16729 16745 16756
16840 16851 16862 16935 17066 17106 17162
17167 17188 17222 17244 17254 17268 17293
17363 17394 17422 17427 17494 17616 47726
17768 17795 17806 17838 17887 17891 17916
17923 17939 17987 18004 18050 18072 18176
18179 18200 18266 18285 18322 18323 18362
18423 18478 18644 18657 18669 18706 18738
18757 18767 18775 18802 18832 18896 18902
18922 18956 19000 19017 19026 19052 19090
19131 19146 19160 19160 19173 19196 19364
19368 19384 19423 19472 19473 19478 19483
19626 19688 19593 19606 19782 19794 19898
19914 19925 19961 19982 20018 20021 20023
20030 20100 20262 20422 20426 20481 20511
N.V. „DE TIJDQEirijV".
Trekking ven 500 nummtrs ttn om
staan van Notaris A. 6. MULiIé
Dinsdag 22 Morembar 193*.
Pril» van f 20000 14504
1500 7057 7496
1000 2511 7856 170.5 f
400 112
20. 22 4 10l< 3
100 10959 1169J J7004 19$ 18
Pryzen van 1 90.- eigen gel»!..
15 2203 4584 6751 9234 11071 14432 1673315854
50 82 4638 6809 41 1122a 62 44
82 85 62 88 57 11365 75 M 83
1UU 2311 87 65 9328 11486 14538 16825 93
148 31 4781 92 31 11504 14620 81 18803
95 69 4803 6926 60 13 3416938 13
251 77 23 40 75 75 65 64 77
90 2490 56 69 8911693 67 8(19155
304 97 83 83 940311724 44714 17031*19288
9 2541 96 7032 34 36 52 8219347
30 57 4933 65 4811998. 6117128. 95
57 58 43 81 57 1206714857 5919438
98 64 80 7119 9518 12120 59 64'
438 80 5064 40 9708 6714905 87 75
39 85 66 49 4512275 281724^18538
54 2659 84 62 eW 12311 15120 5* T3
560 69 5108 7372 «R37 12433 46 71 77
65 81 32 74 9212544 6817390 89
610 2819 48 96 «836 75 951741319604
53 20 66 7412 761260915261 45 75
92 29 79 751510020 19153171955819720
742 42 5209 45 93 92 46 80 39
90 2938 30 661013812817 86 90 79
99 3009 64 86 86 58 1540617705 91
805 17 83 7604 8412911 37 56 97
48 35 5310 77 97 75 7017807 19038
911 32(2* 50 772610294 78 78 95 65
1077 3423 93 28 10306 1306315541 17905 19903
1130 26 5506 50 19 99 88 13 22
1268 3573 28 7871 46 1312515640 28 69
71 82 34 88 70 35 79 74 20047
89 3617 84 7920 83 M1574418150 20133
1349 74 5635 79 89 69 63 57 50
56 84 92 8030 10406 13226 67 69 20367
92 3724 5723 36 31 38 90 91 63
1441 72 27 75 331331215608 98 73
63 81 31 8137 61 13496 7818220 20408
1507 3860 5606 8261 70 13527 l(»ol 79 46
10 82 5057 8301 1050613666 2 88 72
63 3057 6007 8440 3013721 43 90JB652
96 50 12 78 71 81 6718319 85
1619 65 14 862510677 90 16108 83 93
90 4037 70 57 107»* 13836 44 91 20732
96 66 6131 8722 22 8516251 18523 9U
1740 4104 6205 68 2513916)6335 2920889
85 4261 28 8828 69 44 6J 42 91
89 78 6344 8918 94 72 70 9+20919
1821 81 6406 371060614004 91 84
73 85 13 64 52 1916428 <M
1924 4398 65 66 10Q37 (4179 3818640
38 4432 68 89 96.
70 86
2043 82 8642 50 41 «4
awi «62 56 «175 04140901,
Vorig, lii- ttood 4940 4914 9930 m 902
9034 —1 9u50 9.72 mx 9074
No. 14786.
WOENSDAG 23 NOVEMBER 1921.
LANDBOUW.
Gouda Kaas.
In een der voorgaande nummers van het Al
gemeen Zuivel blad was opgenomen een artikel
van een Deenschen medewerker over het pas-
teuriseeren van de voor kaasbereiding bestem
de meik, hetwelk wy aan dat blad hebben ont
leend.
Thans is als vervolg hierop in genoemd blad
verscheden een rapport van den Gouverne-
mentszuivelinspecteur J. P. Gow te Pretoria.
Aan bedoeld artikel is het volgende ontleend:
'n Belangwekkende proef weid onlangs ge-
neem in verband met die maak van soetmeik-
•of goudakaas van gepasteuriseerde melk en in
verband met die ophef van die welbekende
„gasagtigheid" in die afgewerkte artiekel. Die
proef was 'n sukses vanuit 'n teoretiese oog
punt, en in die praktyk sal dit, in 'n groot fa
briek, die alleen betreklik goedkoop wees nie,
maar miskien suksesbelowend met die oog 'op
'n uitvoerhandel. Alle Goudakaasmakers sal
met my instem dat die veraaamste fout van
ons Suidafrikaane Gqudakaas totnogtoe was
da* dit te veel in bou en samestelling soos
cheddarkaas was, en, soo ons weet, was dit
uitsluitend te wyte aan die proses van byna
alle kaasmakers om gasagtigheid op te hef.'
Met gasagtigheid word bedoel dat in die kaas
gas ontwikkel, wat dit opgeswel laat lyk en,
als mens dit oopsny, talrike gaatjies aan die
lig bring; hierdie gaatjes kenmerk sig deur
hulle gladde, blinkende voorkome binnekant,
waardeur hulle sig onderskei van die mega-
niese gate van byna alle kaas. Die gaatjies is
die gevglgra*. gasproduksie deur bakteries of
Kj»»-feraaamliki eersgenoemde, waarvan die
"noofskuldige die B. Colli communis is, wat al-
tyd met vuiligheid gepaard gaan. Hiedie bak-
terie kom voor in die derms van diere en kom
op verskillende wyse in melk tèreg, n.l. deur
middel" van die melker se hande, van stof-
draende lug, stukkies vuil wat van die koeie
se hare en lyf in die melk val, en so voorts.
Wanneer 't aantal in die melk val, verraad die
opvallende gasagtigheid, althans by kaasraaak,
hulle aanwesigheid. Natuurlijk bepaal die graad
van besmetting die mate van gasagtigheid.
Skrywer denk b.v. om 'n geval toe 'n kaas
maker die stutpen onder die skouer van
kaaspers sit om te voorkom dat die hefboom
daaraan bevestigde gewigte deur die kaas o..
der druk loodreg gelig word. Mens kan begryp
hoe die kaas van binne moet uitgesien het.
Die proef werd onder gewone omstandig-
hede geneem; g'q ander toebereidsels werd ge-
maak dan in alle hededaagse romerye moont-
lik is nie. Die melk werd vars gebruik net soos
dit gelewer was en werd 10 minute lang tot 'n
temperatuur van 145° F. gepasteuriseer, ter-
wyl al die melk gedurig stadig, geroer werd.
Daarna werd dit tot 'n temperatuur van 86° F.
afgekoel en in die kaasvat gesit. Vier persent
van 'n smaakvolle, bedrywige suursel werd aan
die melk toegevoeg, nadat dit suursel eers
sorgvuldig deurgesyg was. Dit werd goed in
die melk ingeroer en die massa werd op 'n tem
peratuur van 86° F. gehou tot daar 0,19 per
sent melksuur ontwikkel Het. Annatto werd in
die verhouding van 1 vloeibare ons op 50 gal
lon melk toegevoeg om die kaas die nodige
kleur te gee. Dit het gemiddeld 1 uur voor 'n
tydperk van 10 dae geneem om ryp te word
(d.w.s. van dat die suursel bygevoeg werd tot
die stremsel ingekom het). Gedurende die tyd
was die melksuurorganismes, wat in die vorm
van suursel bygevoeg was, druk besig om die
melksuiker in melksuur om te sit en die melk
die noodige smaak te geev ir die afgewerkte
kaas. Nadat 0.19 persent melksuur (volgens die
8uurmeter) voortgebring was, werd die strem
sel toegevoeg, wat eers met tienmaal sy vo
lume helder kou water verdun was. Aen strem
sel werd gebruik 1 vloeibare ons op 20 gallon
melk iets meer dan met ongepasteuriseerde
melk die geval is. In van 35 tot 40 minute het
die melk begin dik word. Aanvanklik werd ge-
vrees dat die kalkbestanddele deur verwarming
van die melk söh verander het en dat die strem
selwerking so sou vertraag word dat die melk
nie gou sou dik word nie, maar gedurende die
10-daeproef was daar g'n vertraging nie. Die
wrongel werd op die gewone manier gesny en
nadat dit 16 minute met die hand geroer was,
werd dit warm gemaak en die temperatuur in
een uur geleidlik van 86° tot 100°, F. verhoog.
Gedurende die verwarmproses en later werd
aanhoudend geroer tot die wrongel voldoende
dik en die verlangde suurheid verkry was (nie
meer dan 0,20 persent nie)..
Die wei, wat argeskei het, werd afgegooi en
die wrongel werd op die gewone wyse in die
kaasvorms gesit. Na 21 uur aanüoutlemle urok.
-(reüurentle weike tyd die kaas gevotm en mooi
netjieB gemaak weid, werd dit 4 agtereeavol-
genwe dae met gewone sout drooggeaout, daar-
no bp rakke in die rypmaakkamer gesit, met
n skoon doek algeveeg en eike dag umgekeer
tot dit ryp was. Lie proses het van b tot 8
weke geneem, d.w.s. in 8 weke was die kaas
ryp genoeg vir verkoop, maar verskme werd
nog 5 tot 7 weke gehou, toe sowel smaak als
aagtheid aansieniyk verbeter was. Die eerste
keer werd die kaas ondersoek toe dit 8 weke
oud was; die amptiike versiae was ais volg:
Smaak: Laie goed, nie ryp genoeg niet. 'n
raar kase het ellens bitter geproe, maar die
rede was dit die temperatuur van die rykmaak-
kamer tydena 'n rukkie kou weer te laag gesak
het, waardeur die wei in die begin nie genoeg
kon afloop nie, met die gevolg dat dit 'n bit
ter smakie aan die kaas gegee het. Als die tem
peratuur in die begin hoger sou wees, sou die
kaas sonder die biitersmaak ryp,word.
Bou en Sanvenstelling. Baie goed
die kaas whs sag en glad en daar was g'n gas-
gaatjies nie. Die bou en samestelling het voort
durend beter geword.
Kleur. Goed lig; in 'n paar gevalle was
die kaas bietjie uitgebleek.
Sout. Baie goed.
Voorkome. Baie goed.
Perty van dieselfde melk werd, sonder voor
afgaande pasteuriseering, tot Goudakaas ver
werk, en alhoewel diesellde proses gevolg werd,
was daar groot verskil tusse die afgewerkte
kaas. Die een van ongepasteuriseerde melk was
oop en los van samestelling en gasagtig; die
kaas was minder smaakvol en het 'n bysmakie
gehad, terwyl die kleur dof was. Hierdie kaas
het 8 punte minder gekryiian die kaas, wat van
diesellde, gepasteuriseerde, melk dieselfde dag
gemaak was.
Die verskillende processe en proeve werd
nouketirig opgeteken, en die uitkomste was
baie bevredigend. Dit is die eerste maal dat
melk-pasteuriseer vir kaasmaak op so'n skaal
in ons land toegepas is en ons hoop om die
saak nader te ondersoek."
Het Zuivelblad heeft verder nog opgenomen
artikelen over: Aanteekeningen uit een verslag
eener reis naar de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika en Canada in het najaar van
1920, door Dr. J. Swaving, II; De derde Ar-
beidsconferentie te Genève, III; Publiekrechte
lijke Bedrijfsorganisatie en de melkvoorziening,
I; Bedrijfsorganisatie, door H. H. van Santen,
XXII; Le lait; Commissie gemeentelijk melk-
bedryf voor Amsterdam.
428e Nederlandsche Staatsloterij,
le kl. Trekking van Woensdag 23 November.
ƒ2000: no. 21054.
ƒ1000: no. 10723.
ƒ400: no. 15193.
ƒ200: nos. 22361, 22336.
ƒ100: nos. 3164, 7808, 15739, 16630.
Prijzen van 20.
5 15 17 104 224 237 314 319 321 346 350 378
419 420 434 548 661 668 774 775 782 794 844
906 1060 1062 1113 1121 1169 1261 1289 1360
1408 1447 1476 1529 1606 1730 1784 1883 1906
1970 1874 2005 2019 2234 2260 2272 2383 2403
2476 2555 2691 2718 2752 2798 3002 3034 3117
3147 3155 3180 3214 3238 3399 3400 3431 3559
3582 3643 3646 3678 3746 3760 3768 3895 3920
4019 4020 4119 4143 4186 4216 4224 4380 4489
4511 4516 4524 4567 4569 4625 4728 4730 4752
4764 4785 5004 5011 5040 5074 6192 5256 5299
5393 5487 5528^684 5730 5813 6833 5917 5931
5940 6024 6043 6161 6207 6222 6276 6354 6362
6374 6467 6494 6521 6530 6546 6605 6624 6677
6690 6840 6873 6897 6947 6973 7085 7088 7204
7323 7345 7362 7575 7635 7648 7758 7764 7882
79^9 8004 8012 8048, 8109 8118 8159 8161 8168
8185 8219 8230 8250 8252 8256 8294 8324 8344
8394 8395 8396 8442 8447 8551 8582 8680 8712
9061-9075 9082 9084 9086 9131 9134 9299 9330
9353 9413 9493 9514 9587 9594 9645 9687 9714
9783 9923 10003 10041 1040.1 10428 10429 10454
10513 10531 10634 10635 10684 10713 10736
10785 10869 10901 10930 10978 10995 11025
11033 11034 11041 11046 11091 11123 11159
11171 11259 11269 11316 11326 11335 11350
11410 11442 11449 11507 11563 11622 11640
11643 11682 11704 11793 11817 11821 11850
11851 11989 12137 12151 12269 12313 12383
12473 12553 12554 12689 12710 12719 12753
12826 12837 12851 12870 12923 12934 12958
12974 13052 13073 13119 13123 13X35 13190
13237 13257 13287 13303 13336 13340 13351
13387 13467 13492 13514 13542 13659 13f05
13799 13802 13809 13812 13922 13952 14022
14100 14107 14125 14151 1427Ó 14322 14«27
14366 14377 14454 14515 14585 14614 14662
14666 14757 14763 14891 14898 14907 15096
15203 15236 15287 15349 15369 15443 15548
15579 15596 15602 15675 15711 15813 15850
15878 15902 15924 15925 15974 16116 16145
16157 16341 16482 16508 16522 16575 16601
16650 16655 10694 16740 16743 16786 16842
16905 16919 16948 16977 17000 17083 17098
nil6 17156 17187 17195 17234 17318 17366
17368 17424 17448 17457 17473 17506 17617
17664 17693 17727 17815 17827 17837 17866
17881 17894 17950 17962 17989 18022 18023
18039 18061 18132 18146 18181 18529 18530
18646 18668 18619 18632 18661 18756 18778
18780 18784 *8788 18887 18858 18918 19008
19011 19040 19068 19110 19121 19149 19150
19278 19334 19369 19400 19411 19509 19617
19538 19594 1961Ö 19627 19774 19776 19785
19940 20081 20127 20189 20197 20208 20327
20396 20426 20439 20516 20863 20645 20696
20733 20756 20794 20960 21072 21088 21121
21160 21185 21189 21203 21247 21256 21818
21326 21396 21398 21415 21437 21489 21551
21603 2Ü*)7 21617 21727 21749 21750 21817
21869 21943 22053 22064 22067 22072 22076
22217 22304 22305 22389 22431 22582 22618
22679 22772 22807 22843 22856 22858 22883
22958
AD VERTENTlëN:
GEVRAAGD een
voor Vrachtauto. Zonder
goede getuigschriften on-
noodig zich aan te melden.
Adres: nu
N.V.totAannimingvanWarkaii
voorhsan H. J. NE0ERH0RST.
N.V. „DE TIJDGEEST".
Trekking van 500 nummers ten over
staan van Notaris A. G. MUL1E
Woensdag 23 November 1V21.
Pr.,s van t 2Q00 8^67
10Q0 15765
4J0 19744 70036 ij
20 7-T0 15069
10J 15957
Drijv.eu van i 90.— eigen geld.
7 24.id 4507 7059 9139 11122 I4I3C 16473 10070
2-i II »*t> 60 47 112/114213 l'Jltri
91 Hó 77 9237 11309 4< 16593 39
Ld 2513 4552 722J 00 78 47* «5 50
1. 2tlO 4/21 73U4 78 85 9216(369 72
o4 «2ó ol IÖ 79 86 14324 16702 19200
J2i 2/21 66 89 91 91 45 8 41
70 480;» 7403 9305 11416 75 26 99
52 2803 4917 32 8 05 14418 46 19346
443 21 55 80 33 11549 24 71 70
0/ 34 5072 92 69 11679 40 92 19433
525 40 5191 7513 9414 11718 79 95 60
li 50 5205 67 38 11804 98 16804 64
99 56 45 81 73 75 14557 9 19500
Cl'U 2022 5305 7654 99 11964 81 72 19636
321 70 63 9529 I2U9U 14642 10911 94
23 3056 86 84 9663 12147 98 98 19718
38 93 5440 7717 13 54 14803 17109 56
63 3105 73 95 54 97 25 21 94
844 98 76 65 73 12200 51 24 1982Ö
918 3215 5762 7812 83 2-/ 14937 17269 63
-9 87 12 74 9716 53 68 17 19927
11012 3379 65 7905 986Ü 12329 15047 57 28
43 3412 95 27 9982 79 89 85 20100
72 51 5810 40 1000/ 12463 15245 95 20109
1225 3618 31 54 89 12545 51 17320 25
1312 24 59 72 99 68 55 64 59'
142 03 85 8018 10111 87 86 85 86
1519 3745 5004 8108 53 12635 15341 17444 99
20 59 13 18 J0222 12814 48 65 2024/
79 61 47 65 90 72 61 17569 72
1607 71) 59 8213 10336 79 154221.685 2030/
24 3800 81 83/3 38 93 2917713 35
33 33 6032 90 70 12920 64 90 40
J50 34 40 8440 85 37 73 17884 76
1707 63 50 94 98 44 901/020 83
29 94 73 8510 10435 67 15512 83 20418.
1819 3910 93 63 69 1305 90 18009 2050
23 32 6128 99 10514 98 1566/ 51 8
28 bü 89 8620 34 13109 15700 181b/ 20CO2
»1 4077 6214 74 85 48 88 18222 29
191* 94 65 8712.10621 91 15856 50 33
30 4129 87 25 35 13214 83 18316 50
55 71 6366 64 48 13442 159(0 95 78
2033 90 6400 74 64 §9 29 18487 63
36 4215 77 96 (58 70 35 18537 20748
2120 51 6581 8847 75 13588 52 50 51
5 86 6640 50 10721 13604 69 18638 60
97 4307 91 8922 49 28 90 45 67
2252 u 6719 30 10008 13786 K02U 63 93
2310 30 70 62 15 97 57 18847 30807
71 84 92 9003 45 13820 16206 189U4 41
87 97 6810 29 46 84 9 27 48
«6 4416 40 9104 72 89 68 83
2421 03 6952 10 11017 13686 16428 19056
Vorige lty!* stond [6001 m.z. 16101.
