FERmirAn Irisé en Fijn kristal Slavenburg Co's Bank ■FASHIONS Alleen deze u/eek nog Home Fashions Goudsche Courant "J Relief-Sigaren 4 ALS PREMIE Twee Engelsche Mode-Tijdschriften met Hollandschen Tekst CHILDREN'S DRESS f 2.50 bij vooruitbetaling. BON. Bekauw Blauwe Kruis Westliaven 4. EouJa Strijd tegen de Duurte. ij en De Goudscbe Fruithmdil Behandeling van alle Bankzaken. D\ikgraaf en Hoogheemraden van Rijnland, MARIJTJE KOMT. lacolia MariaWortelhoBr te Oude Pekela- RESTANTEN. Prima sigaren van af 4''- cent. Tabak en Sigarenmagazijn „DE HERDER" WUdstraat 43 hoek Groenendaal Tsrkoopiio tob Hoeren- Joogehoeren si Ktnderkloedlng, da roorraad be staat Bit 10QERHE COSTDUMS, BLAUW, TWEED eo FANTASIE. COSTUUMS: Tan 35 45 511 6n 7D 80 90 100 Toor 17.50 22 50 25 3U 35 4U 45 50 partij Demi's ei Overjassen, broeken, Jekkers, Pelterijen, Dames Kragen en moffen, worden voor i|3 der waarde verkocht. IET WAPEN VAN AMSIERDAM M. PEETERS - Blükirssingal - GOUDA. Fa. LUIJERINK KOOL EHH2H3 PH1LIPSEN& VAN RUSSEN WIST GIJ E. DE GROOT Alls sportn Brantfstoflaa, SPECI1U HOLLARDSCHI in FRIESCHE TORP. tHOtHEWft 61 - ia. j|. m. LANGE TIEKOEWEG 77 - Til. 311 PAIH'EXPEILER jBBmgrQE J/aunswvitfap stellen wij onze lezeressen in de gelegenheid te bestellen aan ons Bureau Markt 31 - Gjuda. Hoe men moderne kleeding zelf kan vervaardigen. (Kinderkleeding). Bij „HOME FASHIONS" komen jaarlijks gratis minstens 30 vri!e patronenbij „CHILDREN'S DRESS" minstens 60 vrije patronen. 404 661 Ondergeteekende wenscht zich te a^onneeren on HOME FASHIONS CHILDREN'S DRESS a f 2.50 per jaargang bij vooruitbetaling. 1 TWEEDE BLAD. Briefen nlt di Hofstad. 1 "BINNEN LAN D.~ brengen bij dezen ter openbare kennis: lo. dat de lijsten der stemgerechtigde ingelanden van het Hoogheemraadschap voor het dienstjaar 1922 opgemaakt op Donderdag 2 Februari 1022 gedurende veertien dagen van 7 Februari 1022 af voor ieder ter lezing zullen liggen als volgt: de lijsten van al de zestien -districten ter Secretarie van Rijn land (op eiken werkdag van dos morgens 10 tot des namid dags 4 uren), alwaar zij tevens, tegen betaling van één gulden dn vijftig cents voor elke lijst verkrijgbaar zijn: die van het darde distriet aan de Cruquius; t die van het vierde distriet aan de Lynden; die van het zevende district aan de Leeghwater; die van sik der overige districten ter Gemeente Secretarie Van de hoofdplaats van dat district en van de daartoe bchoo- rende onderkiesdistricten; 2o. dat zij, die vermeenen dat de lijsten niet nauwkeurig kijn opgemaakt, gedurende veertien dagen na het aanplakken dezer kennisgeving het recht hebben hunne bezwaren met Overlegging van de vereischte bewijzen, aan de beoordeeling Van de Vereenigde Vergadering te onderwerpen, welke op den eersten Donderdag in Maart a.s. omtrent de ingekomen bezwa ren zal beslissen; 3o. dat door of vanwege het Hoogheemraadschap deze ken nisgeving op 6 Februari 1922 zal worden aangeplakt. Dijkgraaf en Hoogheemraden van Rijnland, PIJNACKER, Dijkgraaf, J. SLAGTER, Secretaris. 452 02 Lezing Alg. Ned. Vrouwen Vredebond op Dinsdag 7 Februari I uur in het gebouw DANIëL, Grocnendaal. Spreekster: MARIJTJE. Onderwerp: Hoe Marijtje over Oorlog daeht Toegang vrij. 453 20 WORMPOEDERS van Jacobs Nsrls Wortelboer werken beter dan alle andere wormmiddelen en mogen niet ge lijk gesteld worden met wormpslronen, kookjeg, torentjes, bonbons, enz., daar deze middelen niet die kracht bezitten, die er van verwaoht wordt. Wermpoeders genaamd „FERMITAN" bezitten een bijzonder vindingrijke samenstelling, verdreven zeker spoel made-, maag-, en andore in* gowandswo.raun, zoowel hy volwassenen als bfj kinderen. 85 cent per doos, drie doozen f 2.40. Overal verkrijgbaar of direct van .Fermlias" beschermd. wordt door de Nederlandsche wet Wormpoeders niet voorsion van het woord Formitan worden als namaak beschouwd. 431 00 Men wachte zich du* vor namaak. Extra aanbieding van Vanaf IVAAVDA6 O Februnrl tot en met WOENSDAG S Februnrl Dagelijks ge opend van morgens 10 VUB tot 'S uvonds S iinr. SLECHTS DRIE DAGEN. 444 80 Speciaal Ingericht voor het als nieuw» opmaken vaar Boorden, Overhemden, Manchetten en Fronts. 422 40 Wederom ontvangen met Penteekenlng. Kleiweg Tel, 611 458 40 FABRIKAAT VAN CU IJK' dnt de meeste incnsefcen ntt Gou<ln en Omstreken zich Dinsdags en Zaterdags aan het station te Gonda verdringen om naar BOTTERDAM te gaan naar de DAMES MOI1EZAAK VAN SCHIETBAANSTRAAT 15 - ROTTERDAM voor Mantel., Mantelcoetuume, Zijden stoffen, Japonnen, Blouses en Bontatallnn tegen ONDENKBAAR LAGE PRIJZEN verkrijgbaar zijn. 480 40 ENGR08 EN DETAIL Z':r.p. siuijK. Wed P, VERMIJ 424 13 Gob. VAN I.HEOWEN. HEEFT IN VOORRAADg Blauwe druiver Ananassen. Tafclperen. Tafelappelen. Mandarijnen. Sinaasappelen, Bananen. Doosjes Dadels. Nienwe Vijgen. Diverse soorten Noten Blikgroenten GEVESTIGD TE SCHIEDAM. HAXTOREV: 423 80 Schiedam - Rotterdam - Den Haag Leiden, Gouda an Oud-Beijerland. AAT1 HETMEIÏSCHDOM Verkrijgbaar bij t ANTON COOPS, W(jd8tr. 3V WAARSCHUWING Koopt geen Pain-Expellor met Duitsohe pryzen en verpakking». 466 27 Per ussin Thijmsiroop Borsthoning Verkrijgbaar b\j S. H. VAN LOOM v/h. Wolt A Ce. 421 10 «ocHnnaac Civmlndde Eon abonnement van 12 nummers op elk dezer tijdschriften kost WOONPLAATS) naam, Wo. 14847. ■ATBRDAG, 4 FEBRUARI ltt* Itdlscht Brief. Traumatische Neurone. WelBcht zullen er onder mijne geachte leze- .«etsen en lezers eenigen zijn, die van bovenge noemde aandoening wel eens gehoord hebben. Immers in de verslagen van rechtszaken, die vrij gepubliceerd vinden in de dagbladen, vin den wij nog wel eens bovenstaande aandoening «neld, zonder dat daarin nader op deze ziekte wordt ingegaan en wellicht zult ge u toen heb ben afgevraagd „wat is eigenlijk traumatische neurose" Ja, wij willen nog verder gaan. Mis schien zijn er onder mijne lejdrs zelve, die aan Beze aandoening lijden en d&e naam wel eens hebben hooren uitspreken onder de medici, die hem onderzochten, want al zijn er onder u ve len, die er nooit van hebben gehoord, toch komt óeze ziekte enorm veel voor. Alvorens verder op deze zaak in te gaan, willen we allereerst de benaming zelve bij den kop pakken en a. h. w. een Hollandsche verta ling geven van het woord„traumatische neu rose Onder neurose nu verstaat men een aan doening van het zenuwstelsel en wel een zoo danige, dat men met onze hedendaogsohe on derzoekingsmethode geen enkele afwijking kan ontdekken. Wij spreken in dat geval wel van een „anorganische afwijking", in tegenstelling jnet een „organische afwijking", waarbij wel afwijkingen in het zenuwstelsel te bemerken val len. Zooals u bekend is, worden onze spieren h actie gezet door een prikkel, die overge bracht wordt via één of meer zenuwen. Stel nu, lat zoon zenuw kapot is, dan kan de bedoelde tpier zijn werk niet verrichten en men zegt, dat arm of been ,of welk* orgaan ook) verlamd is. We hebben dan een organische afwijking. Die- lelfde verlamming treffen we ook aan als alles, roor zoover onze onderzoekingsmethoden toe- loten dit te beoordeelen, normaal is. Wij spre ken dan van een anorganische afwijking, een neurose. Wat wil nu zeggen het woord „traumatische", dat hiervoor geplaatst wordt. Onder „trauma", dot een zuiver Grieksch woord is, verstaat men een „verwonding". Zegt men dat deze of gene •en „traume" heeft ondergaan, dan is dit een zeer algemeene uitdrukking en weten wij niet of de ongelukkige zich in zijn vinger gesneden heeft, of zijn geheele arm verbrijzeld is. Het woord „trauma heeft dus een buitengemeen uit gebreide beteekenis. Men is nu in den loop der tijden nog verder gegaan. Moest vroeger altijd een wond, hoe gering ook, aanwezig zijn om van een „trauma" te kunnen spreken, zoo is dit thans volgens onze medische terminologie niet meer noodig en zoo kan men ook spreken van •en „trauma in den zin van een „psychisch trauma Slechts een enkel voorbeeld uit het dageüjksch leven gegeven zal u dit duidelijk doen worden. Een wagenbestuurder van een electrische tram in één onzer groote steden heek het ongeluk een kind te overrijden, waar-, door het plotseling gedood wordt. De betrokken bestuurder is hierdoor zóó van streek, dat hij a. h. w. versufd en verlamd ter neer zit. Deze irion is zelf lichamelijk niet gewond, doch zijn zenuwstelsel heeft een zoodanig letsel onder» gaan, hoewel met het fijnste instrument geen afwijking is te constateeren, dat hij niet tot benig werk in staat is, ja geen voet meer kun verzetten en per rijtuig naar huis gebracht moest worden. Onze wagenbestuurder ondervindt maanden en maanden na het ongeval nog de tadeelige gevolgen en het komt er soms van, dat men hem met geen stok meer op den wagen •rijgt en dientengevolge een geheel ander be roep moet kiezen. W'j zullen nu den volgenden keer nog wat nader op één en ander ingaan, daar deze aan doening één van de meest interessante en raad selachtige is, di« wij kennen. DXCIV. Men krijgt wel eens het gevoel of het leven in de residentie niet meer zoo druk en vol is als an Iers het geval pleegt te zijn. Het lijkt wel iets er op alsof het langzaam vegeteert. Waarin dat zit is niet precies na te gaan. Allicht heeft I e algemeene toestand er invloed opvelen ouden zich in hun levenswijze gereserveerd, omdat het einde van de crisis nog steeds niet is ?aat "^^hien niet meer in de da lende lijn, maar in de stijgende gaat het stellig ook niet. We zitten in letterlijken en figuurlij- Ken zin op den bodem. Dit is voor de vOorzich- ogen aanleiding om bizonder zuinig te zijn In de tweede plaats heeft de gevreesde ziek- <he in tal van gezinnen heeft gewoed of nog W06«j 6r kQre» bijgedaan. Velen zijn be vreesd geweest voor de samenscholingen omdat ■aarbij de besmettingskans te groot is. Het ge- g was dus dat de theaters minder goed be- 5**" 1 2'fn 'n de afgeloopen maand dan anders ■et geval pleegt te zijn. I» J^n e*tra-ordinaire daad van hygiëne ls ■oor de mededeeling door de Nederlandsche pers gegaan dat de Haagsche tram haar wa- f'in.fecteert* Inderdaad is dit het geval en et nekt in de wagens als in een ziekenhuis, "et was dringend noodig dat dit geschiedde want dank zij de slechte dienstregeling zijn de ams altijd overvol en is de atmosfeer er dus •Jlesbehalve frisch. Van de tram gesproken er zijn weer allerlei jeioctenngen op til. Eindelijk zal nu de onmid- e hjke verbinding van de beide spoorwegstati- ns door middel van de tram plaats hebben, «t ia haast niet te gelooven dat deze nog teeds niet bestond. Onbegrijpelijk is het ook de spoorwegmaatschappijen zelf nooit de e eekenis daarvan hebben ingezien. Er ligt jaar en dag een verbindigstak van de b«i- mJ?? aneiU Wnarvoor deze echter dienen oet is ons nooit duidelijk geworden. We her- k»bbe« lT ui n°0i' trein °P *ezien ben. Misschien wordt die baan sedert de fu- fcn, w man,1schöPP'ien heeft plaats gehad, ge- 'kt voor het goederen-vervoer. -• tweede belangrijke uitbreiding ven het 1,net is die van'de verbinding Smet Wasse- l ^arin iit weliswaar de gebruikelijke 'fid miir voetje re* voetje xomt he# wc*1 verder. JL De clectrificatie van de stoomtram naar Delft is een cause celèbre op aesthetisch ge bied geworden dank zij de liefde voor de boo- men op het Oude Delft. Loosduinen zal eerlang van het tooneel ver dwijnen. Het is wel haast zeker dat deze ge meente geheel en al geannexeerd zal worden. Dit was te voorzien. Langzamerhand is zij aan- den Haag vastgebouwd en het is niet dan een denkbeeldige grensscheiding die ergens tus- schen de huizen op den Loosduinschen weg ligt, Dergelijke kleine plaatsen in de nabijheid van een groote stad plegen eigenlijk op langzame wijze zelfmoord. Zij richten zich naar die groote stad, loopen er als goede buren in en uitzij trachten er een goede verbinding mee te krij gen, zij bouwen een broeden weg met buiten huisjes waarin zich bewoners van de groote stad vestigen die graag buiten de stadsdrukte blijven en op deze wijze zijn zij ten slotte geheel en al met de naburige gemeente vereenigd. Wanneer de groote stad dan meent dat nu de grens in werkelijkheid is uitgewischt, dat ook wel formeel het geval kan zijn, ontstaat er in de kleine plaats oppositie. Die oppositie is al het beste bewijs dat annexatie noodig is. Men ziet voordeel in de zelfstandigheid en het in de onmiddellijke nabijheid blijven van de groote stad. Loosduinen begrijpt dat het niet langer zóó kan blijven. Of het wordt zóó van zijn beste gedeelten beroofd dat het als eèn armzalige romp overblijft. i Het kiest nu vermoedelijk wel voor volledige annexatie. Natuurlijk is er een partij die voor i zelfstandigheid is, maar die is in de minderheid. Na Loosduinen staan nog drie dorpen op de lijstRijswijk, Voorburg en Wassenaar. De tramverbinding met Wassenaar is al een begin. Het zal nog wel eenige jaren duren voor de annexatie er is, maar met mathematische zeker heid gaat het daar op af. Intusschen heeft den Haag aan de zijde van Wassenaar voorberei dende maatregelen genomen om te zorgen dat dat dorp niet tegen den Haag komt aan te leu nen. Breede strooken grond ook op het territo riaal gebied van Wassenaar zijn in het bezit van den Haag dat daardoor zoolang het de re sidentie behaagt Wassenaar op een afstand houdt. Naar Voorburg heen zijn breede verkeerswe gen aangelegd, waar langs helaas nog niet veel woningen zijn verrezen. Er Ls dus nog niet dat I nauwe contact als er met Loosduinen reeds be~ stond. Ten opzichte van Rijswijk is het proces M weer iets verder. De scheiding tusschen dit 1 dorpje en den Haag is al geheel imaginair ge worden. Rijswijk heeft het meest openlijk go- tracht op den Haag te leunen en er voordeel van te trekken. Het zou ons dan ook niets ver wonderen of dit dorp zal spoedig Loosduinen moeten volgen. Grooi-den Haag zal evenzeer belangrijke uit- I gestrekheid krijgen. Is Loosduinen geannexeerd dan is de Haagsche zeekust 5, 6 Kilometer lang Komt Wassenaar er bij dan vermeerdert deze lengte zich met 2 a 3 Kilometer. Van Katwijk tot Monster strekt zich dan de Haagsche kust uit, een waarlijk niet gering eind. De Spoorbaan van Voorschoten tot Delft is niet geheel de oostgrens maar het scheelt niet veelden Haag heeft nog eenige terreinen ten oosten daarvan. In de laatste jaren is de uitbreiding van de bebouwde kom der gemeente voornamelijk in de richting van Loosduinen gegaan. Op het duinterrein heeft zich een gansche stad ontwik keld, waar duizenden woningen zijn verrezen. Reeds eerder heeft den Haag een strook van Loosduinen geannexeerd, waardoor aan den zonderlingen toestand een einde werd gemaakt. Loosduinen n.l. exploiteerde de raooie wegen die den Haag tot de grens aanlegde. Den Haag kon dat niet toestaan en nam een probaat mid del te baatmen timmerde de grens met een hek dicht. Toen was de de gemeente Loosdui nen niet m«er in de gelegenheid om het ver voer over de nieuwe Haagsche wegen te lei den. Kort daarna is het hek weer verdwenen omdat den Haag een breede strook annexeerde. Deze wegen vormden het oneindige verleng stuk van de Laan van Meerdervoort die in den Haag bij de Zeestraat begint en mettertijd tot Kijkduin zal loopen. Het verlengde van de Laan van Meerdervoort is de Javastraat die weer recht-uit gaat in den Wassenaarschen weg. De toekomst zal dus zijn, dat een breede weg van Wassenaar tot Kijkduin loopt. Een nieuwe ver binding in Wassenaar voert binnenkort naar den Leidschen staartweg, zoodat het gebeel is aanééngeschakeld. Voor fietsers uit Haarlem en Leiden is dan de gelegenheid schitterend om naar den Hoek van Holland te peddelen. De heerwegen in dit gedeelte van ons land zijn 'wel heel goed te noemen. HAGENAAR. Cersle Kamer. Vergadering van Vrijdag 3 Februari Geopend11.25 uur. Voorzitter s J. J. G. baron van Voorst tot Voorst. Reglement op het beleid der regeering in Ned.~Indië. Aan de orde was het wetsontwerp tot nadere wijziging van het reglement op het beleid der regeering van Ned.-Indië. De heer Men dels (S. D. A. P.) betoogt, dat dit ontwerp geen voorstel is van minister de Graaff, maar afkomstig is van den heer Iden- burg. In T9T3 toen hij als gouverneur-generaal in Indië was, gaf hij opdracht dit voorstel te for muleeren en nu straks zal de heer Idenburg zijn eigen ontwerp verdedigen, als het beste wat te verkrijgen was. Dit bewijs opnieuw, dat de heer Idenburg dezen minister geheel beheerscht trouwens deze geheele minister is van hem af komstig (gelach). Spr. is zoo vrij, om met de bescheidenheid die hem altijd siert, met den heer Idenburg van gedachten te wisselen. Toen in 1912 de heer Idenburg de opdracht gaf dit bestuursplan voor te bereiden, zat in die opdracht veel goeds. Maar hij had het ongeluk den ambtenaar, den heer de Graaff te belasten met die opdracht uit te voeren en dit is een misgreep gebleken. De heer De Graaff was een tip top ambtenaar, hij gevoelde niets voor de autonomie van de Indische besturen en ontwierp een plan dat lijnrecht inging tegen de denk beelden van den heer Idenburg, wijl het een versterking ven de ambtenaren bevatte. De heer Idenburg accepteerde helaas dh ont werp, maar gelukkig voor dit ontwerp kwam de oorlog en het bleef rusten. De heer Idehburg trad opde bekwame amb tenaar de Graaff ging met pensioen naar Hol» s len<L waar hij opnieuw ambtenaar werd, maar nu van een Hollandsch distributleburenu. Het ongeluk trof ons toen, dat de heer Iden burg ziek werd en wet hij misschien nooit ge-' droomd had gebeurde. De ambtenaar de Grauff werd minister van kolonist Minister de Grindt dacht toen weer oen lijn reeds opgeborgen ontwerp en kwtim op de onna- ligo gcdochto dit ontwerp bi) de Stoten-Gene- rmo Dil ontwerp dot doteert ».n tyiJ en absoluut geen rekening houdt met de belangrijke wijzigingen sinds 1912 in Indië ge- beurd is don ook reeds verouderd voor het in hot Staatsblad komt. Het sloot obsoluut niet meer op de huidige behoeften von het huidige Indie en is absoluut in strijd me, do beloften m 1918 door den Gouverneut-Generml Von I.nnburg Stirum onn de Indische bevolking ge. daan. i Spr. betoogt verder, dot olie deskundigen op liet gebied von het Indische Stoolsrecht loools I prof. Kleintjes, prof. Horen, do rechterhand von den Gouvcmeur-Generonl Idenburg prof Snoeck Hurgronje, 7,ich tegen dit omwerp kom ten en ol deie bekwame mannen worden door den minister in den hoek getrapt met de opmer. king: Die hoeren weten er niets von en als til er iets von weten, don willen zij mij niet be. gnjpen. Uitvoerig wijst spr. op het verkeerde om in afwachting von de noodzokelijko alge meene herziening von het R. R. th„ra ce„ p„r. nee! peuterwork doordrijft zonder eenig pers. pcctief Spr. vrongt, wnnneer precies het gereed 'ggende algemeene herzieningsontwerp nonr Indië zal gaen en dringt non op p„hlic„tia in Nederland van het vóÓD>ontwerp. Bij de toeken ning van autonomie en zelfbestuur is te groote bevoegdheid gelaten aan den gouverneur en het beroep van den minister op analoge Nederland sche verhoudingen is misleidend en onjuist Al les is op de „faCude" berekendin werkelijkheid houdt de centrale regeering de bepaling van den omvang van autonomie en zelfbestuur geheel TVlr vooropstelling van het beginsel is slechts funeste camouflage van de bedoeling. Scherp hekelt spreker de houding van den mi~ nister tegenover de kritiek van uiterst bevot"- den op het ontwerp. Het ontwerp wekt ook door zijn wijze van samenstelling allerlei verwarring en verbittering. De minister stolt het voor, «hof hij allerlei hervormingen invoert, dot de Indische bestuur». gewesten zich nu in volle vrijheid kunnen ont plooien, dot een nieuw tijdperk voor onlwikk- mg von Indië is oongebrokeo. Dit is echter lonlore muziek roept spreker uit, het is een camouflage-politiek von het ergste soort Wont dit ontwerp beknot de autonome ont wikkeling en versterkt juist de administratieve, autocratisch centralisatie. Spr. spreekt zijn scherpe afkeuring uit over het optreden van den gouverneur-generaal Fock .die op een audiëntie zjjn afkeuring uitspteekt over het organiserend optreëen ven eenige in. tellectucefen in de richting von een grootcre autonomie in Indië. I Het gevolg hiervan h geweest dat twee regen ten, die vreesden persona ingrota te zullen wor den, uit het oomité zijn getreden. Zoo wordt de openbare meening in Indië onderdrukt. Da heer v d. Berg (A.-R.) verdedigt het ont- i werp, wijl het zelfbestuur niet overijld kan worden uitgevoerd. Juist nu de revolutionaire I beweging onder de goedgeloovigc en weinig ontwikkelde inlanders vaste voet tracht te krij gen, rooet t centraal gezag niet verzwakt wor den. De Minister zal, wanneer d't ontwerp in het Staatsblad komt, een groot en hoog nuttig werk hebben gedaan. 1 De hoer Idenburg (A. R.) schetst de his torisme vorming van het Nederlondsch bestuur m Indië, welke zich ontwikkelde In een centra lisatie von- het gezag. Eerst in de laatste jaren is hier een verbetering gekomen en is men bc- gonnen met een decentralisatie van de admini stratieve marlet. De gouverneur-genei aal houdt echter de verantwoordelijkheid. Hij blijft verant woordelijk tot in de verste gewesten. Hierna zet Spr. uiteen de groote bewegingen die men in de laatste jaren in Indië aantreft, nl. decen tralisatie en medezeggingschap. Aan de hand hiervan betuigt hij, dat de wijziging van het regeeringsreglement, welke deze minister brengt noodzakelijk is en gaarne steunt hij dan ook de poging van dezen minister. Er moet een verband zijn tusschen de economische ontwik keling in een volk en zijn bestuursvorm en daar om moet i# de reglementen van deze bestuurs vorm een ruime mate von soepelheid zijn en hieraan voldoet het ontwerp van dezen minister volkomen. Het Indische volk staat aan het begin van zijn ontwikkeling en doarrom kan men dit reglement niet vergelijken met anderen, die gel den voor volkeren, die reeds mijlen op den weg der ontwikkeling h«bben afgelegd. Het ontwerp wordt z. h. st. aangenomen. Al leen de heeren Mendels en v. Embden verklaren zich ertegen. Bij het ontwerp lot heffing van kanselarij- gelden dringt de heer van Embden aan op vermindering van de pas-formaliteiten en of- schaffing van de visa. Min. van Karnebeek zegt dat het vi sum met verschillende landen is afgeschaft. Ver- lenging van den duur der paspoorten is afge wezen wijl de houders zeer slordig zijn met hun passen, die herhaaldelijk verloren gaan en dan m ongewenschte handen komen. Het ontwerp wordt z. h. st. aangenomen. L»e Kamer ging uiteen tot 14 Februari aj. terwijl 15 Februari de pensioenwetten behan deld zullen worden, evenals het ontwerp-Rut- gers tot wijziging der Drankwet Tweede Kamer. - Vergadering van Vrijdag 3 Fibniati Geopend 1.05 uur. Voorzitter mr. D. A. P. N. Kooien. Regeling von werkzaamheden. De V o o r z i 11 e r deelt mede, dat de centrale afdeeling heeft besloten Dinsdag 14 Februari te 1 uur een aantal wetsontwerpen in de afdeelin- gen te doen onderzoeken. Het afdeeIiivgsonderzoek Van het ontwerp tot regeling van het middelbaar en hoog >i onderwijs is bepaald op Donderdag 9 Februari. Do heer Wijnkoop (C. P.) verzoekt zijn interpellatie inzake het spoorwegpersoneel in den loop van de volgende week te mogen houden. De Voorzitter 1-t hierover geen toezeg- ging doen, aangezien de volgende week ver schillende onderwerpen reeds aan de o.de zijn gesteld. De heer Wijnkoop stelt voor, de beraad slagingen van deze onderwerpen dan te onder breken, aangezien hij gaarne de interpellatie wil houden, voordat de minister een flhslissing neemt. I De hees.Van Braambeek (S. D.\onder- steunt gaarne dit verzoek van den bée^ Wijn koop, aangezien bij de beslissing van den mi- f* va» 50.000 apoorwCRlwalinon *ijn oet rok ken. Desnoods zou de interpellatie in «en ovondvcnrotWinif kunnen worden cehoudrti. Da Vaariilter «dooit, dot <k> Karacr niet rf op **1 avondvergadering. De heer Wijnkoop stelt thans voor de In- terpellatie te houden na «ie behandeling van hoofdstuk III en de daarbij behoorenlc wets- ontwerpen. De V o o r 11 i t a r markt no« op, dot hij «Mn reden ziet om van de vastgestelde agendo af I te wijken. I Het voorst el-Wijnkoop wordt hierna verwor pen met 32 tegen 26 stemmen. Arbeidsbegrooting. Aan de ord- ia *oorBMtin« tn do Monde ling van hoofdstuk Xo van de SwaleScgrooling woor 1922. Do beschouwingen over de ofdeel'-tg Votkage- zondheid worden voortgezet. De heer Da Jonga (S. D.) herinnert er aan, dot op 3! October von hot vorig jaar door de Neder landscho Vereenigijv» vóór Volk huisves ting een adres aan den min'ster is gericht. Spr. vraagt nu of de minister dit adres reeds heeft beantwoord en zoo ja, welk antwoord heeft de minister dan gegeven. Spr. wil niet zeggen, dot deze minister reac tionair is, maar toch streeft hij op het gebied van den woningbouw naar terugkeer van vroe gere toestanden. Hen fnuikende omstandigheid is het feit, dat voor 1922 slechts een bedrag van BO millioen voor ue volkshuisvesting in beschikbaar gesteld. Dit bedrag rtu acht de heer De Jonge veel en veel te gering. Dat het lang niet toereikend is, j ijkt reeds uit d" toestanden in de groote ste den, waar de woningnood overheerschend is. Het verheugt Spr. voorts, dat de minister den stujd heeft aangebonden tegen de nlcoofwonin- 8pn k«n den minister den vollen steun van de S. L). A. P.-fractie in dezen strijd verzekeren. Laat de RoMerdnmsche aristocratie zelf maar eens in dergelijke woningen gaan huizen. I Vereer herinnert Spr. er aan, dat den 28eten December j.l. weder een cirntlaire van het depar tement is uitgegaan, waarbij de Inhoud van de woningen, waarvoor steun kan worden ver leend, wordt verminderd tot 224 M* Zoo zakt de minister langzamerhand van 300 M*. tot iets meer dan 200 M'. De heer De Jonge wijst er dan op, dat ec wel meer geld voor andere doeleinden kan wor- 1 den uitgegeven, zoonis voor de vlootwet en de 1 b^wapeninge Ten slotte voorspelt de heer De Jonge, dat de arbeiders ten laatste niet meer tevreden zul len zijn met de woningen, welke de minister thans laat bouwen, zoodat deze wóningpolitiek in hooge mate kortzichtig is. De heer Scheurer (A. R.) merkt op, dat waar mevrouw Groenewe? de terugneming van de uitgetrokkenen S 150,000 voor de uitvoering van de wet tot b«scherming van Het verpleeg stersdiploma gisteren betreurde, het hier een post betrof welke op het oogenblik noodzakelijk is. We kunnen niet zeggen dat wanneer deze uitgaaf niet geschiedt fT ongelukken zullen ge beuren. Spr. kan zich de opvatting van den mi nister zeer goed begrijpen, waar hij zijn plicht gevoelt om ook mede te werken aan de bezuini ging op 's Rijks uitgaven. Spr. kan dan ook niet het amendement, gisteren door mevrouw Groe- neweg ingediend om den post te herstellen, steunen. Ten slotte vraagt de heer Scheurer In hoeverre de minister reeds maatregelen heeft getroffen voor de contróle op de apotheken en de vefvanrdiging van geneesmiddelen. D* heer H a n z e v o e t (R. K.) constateert, dat onder het vorige kabinet van de sociaal-demo craten geen grieven weiden gehoord en dit feit acht Spr. reeds voldoende ter veroordeeling van de erftiek van hen thans op dezen minister. Wat de alcoofwoningen betreft, deze acht Spr. onhy giënisch en gevaarlijk voor de moraliteit. Daar om is Spr. een principieel tegenstander ven deze woningen. Ook aan de z.g. moderne alcoof woningen kleven dezelfde bezwaren als aan de vroegere alcoofwoningen. Wat de circulaire van 28 Dec. aangaat, ook Spr. betreurt deze vermindering van den kubie- ken inhoud der woningen. Een inhoud van 224 kubieke meter acht de heer Hazevoet veel te wei nig, zoodat een goede huisvesting niet mogelijk is Mevr. W esterman (V. B.) betreurt even eens het terugnemen van den post van 150,000 voor het verpleegstersdiploma. Zou I er althans niet een begin van uitvoering der I wet kunnen worden gemaakt? Voorts betreurt Spr. da» geen verdere uitvoering kan worden ge geven aan de zoo nuttige moedercursussen. Ten slotte meent Spr., dnt het bezoek van kinderen aan bio«copen en café's, waar men de rook vaak kan snijden, uit gezondheidsoogpunt afkeuring verdient De heer R u g g e (S. D.) komt op tegen de voorstelling, dat de loon en der bouwvakarbei ders op het platteland gelijk zouden zijn aan die te Amster 'am. (Vervolg in het Eerste Blad.l Uit de Per«. GRONDWETSHERZIENING. EERSTE KAMER EN EVENREDIGE VERTEGEN WOORDIGING. Mr. S. van Houten vestigt in no. 3 van zijn Staatkundige Brieven de aandacht op dat deel der nog in de Eerste Kamer te behande len voorstellen tot Grondwetsherziening, dat den duur der zitting dier Kamer tot 4 jaren beoerkt, de Eerste Kamer gelijktijdig met de Prov. Staten vernieuwt, en de evenredige vertegenwoordiging van de gezamenlijke Statenleden in die Kamer invoert. Dat stelsel zal noch voor de Eerste Kamer, noch voor de Provinciale Staten goed werken, ook zonder de verergering van de nadeelen bij ontbindbaarheid der Provinciale Staten. Het eerste noodige voor do staatkundige orga nisatie van ons land is niet, de verkiezingen voor de Provinciale Staten, nog meer dan reeds het geval is tot politieke partijtellingen te maken en ,00k de Eerste Kamer duaruit te doen ontstaan, maar het kiesrecht voor de Tweede Kamer te verbeteren op een detjéKjzen, door mij in mijn Brief van 10 Juni W21 aangewezen. Degenen die te b"slissen hebban over de toeDasring vun evenredige vertcgeiAoordlging met een trnp voor de Eerste KameT mogen wel ter dege de vraag overwegen, of ïft niet beter ls dit geheele stelsel eens opnieuw/in overweging te nemen, ook voor de Tweey Kamer. Als het daar niet goed werkt is hey&ch ongeraden ter wille der consequentie he^r k-vaad te vergroo'en en ver dient het de wo''k"ur op de halve toepassing i terug te komen. Op de zoogeru»am',e vrij-l!bvale partij heeft het n'-uwe stelsel al bijzonder slecht gewerkt. Wto haar samenstelden hebben bijna 4 jaar e» weinig naar de beginselen dier perllj gebnndety en ten slotte df» partij maar geheel opgeheven, IX* vrlj-liberale kiezers beschouwen sij blijkbaar «Is marionetten, die naar zij zich voorstellen tod» geen under»' keus zullen hekben dan te volgen «•n te Memmen op de lijst van de hoofdmannen van hun Vrijheidsbond. DH nu Ls voor werkelifke liberalen volstrekt onmogelijk reeds w» gens hun «tem over de door hen aangenomen en door Visser van IJzendoorn verdedigde nieuwe regeling van de schadelooo» stalling voor de leden der Tweede Kamer. Schr. wijst op het program van den Vrijheids* bond, «lat van krachtig Ingrijpen ropt, willen de Naastingen voor alle klassen niet ondragelijk worden, en Inakt het dat aan de Kamerleden, die de grondwetoharrioning gekozen zul en worden, in strijd met d" Oondwet, die hun een „schade» loosstelllng" toekent, een als zoodanig niet ta v.'idedig»-n jnsrlljksch bedmg met boveridt"n een verhoogd p«*mioen en uitzicht op pensioen voor weduwen en weezen wordt gegeven, j De heeren zorgen echter niet enkel voor hun toekomst nis zij herkozen worden. Zij verhoogen [niet nlleen hun „schadeloosstelling" als hun dit gelukt door ren fraaie plaats op de lijst, maar zij laten zich ook „schadeloosstellen" a's hun dit niet geluk». Art. XIV dor Algemeene bepalingen geeft aan de verhooging der pensioenen ook nog terugwerkende kracht ten gunste van Ka merleden, die vóór de invoering'der Grondwet gepensioneerd of pensioengerechtigd zijn go- worden. Dit is toch wel een zuiver geschenk, een soort van consolntic-prijs, bij eventueel* niet» herkiezing, en nog wel uit ren berooide schat kist, ten koste van de reeds overbelaste burgerij* Dnt pensioenen bij veranderde tijdsomstandighe den verhoogd worden, die naar de oorspronke lijke beteekenLs levensonderhoud zijn voor afge leefde ambtenoren is te verdedigen, maar deze pensioenen zijn deel eener „schadeloosstelling* die voor elke vier-jorige periode goed Is en ook behoorde te blijven gefixeerd. Dnt men in 1917 in strijd met recht en billijkheid met zulke pen sioenen te scheutig is geweest, ls geen veront schuldiging voor deze bepaling ten eigpn batt en ten koste der belastingschuldigen, wier belan gen zij behoorden te behartigen. Wie op een zoo duidelijk punt daarin te kort schoten kurvw nen niet voor herkiezing* in aanmerking komen. Hoe kunnen zij het zedelijk gezag bezitten, dat zij voor een bezuinigingspolitiek behoeven, die veler belangen en verwachtingen moet schaden, als zij beginnen zoo goed voor zichzelf te sor> gen? Voor het orgnniseere*» van een vertrgenwoor» ding dei; liberalen in den lande blijken reedt zeer velen den Vrijheidsbond ongeschikt te ach ten en uit hun kring komen allerlei pogingen om betere carvdidatcnlfjsten te verkrijgen dat z, van de leiders van dien bond verwachten» V»>el welslagen is daarvan nog niet te voorzien» Naar mijn oordeel zijn, behalve in No-zrK P abant en Limburg, waar eon andere regeling* zal moeten worden gevonden, zij die nis (vrij) liberalen gekozen zijn tot leden der Provincial* Staten of der gemeenteraden in eiken kieskring do geschikte personen, om de vertegenwoordi ging der liberalen en de reorganisatie dor libe rale partij ter hand te nemen en voor dien kies kring candidate» op een groslijst te brengen* Een centraal comité zal alleen de leiding be hoeven te hebben van oen vergadering van afga» vaardigden ten einde de candidatenlijsten defi nitief vast te stellen en wellicht neven i het al gemeene doel van beperking van overheidsbe moeiing en zuinigheid enkele hoofdpunten van een program te overwegen, als b.v. Ie. herziening der kieswet, zoodat wedor volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamet zitting nem"tt, die tegenover een bepaalden ki«» zeiskring verantwoordelijkheid gevoelen; 2e. vrijheid van werktijd voor volwnsseneiv hehnlve ir uit den aard van den arbeid onge zonde bedrijven; 3e. geen overheidsbemoeiing met huurprij zen en met den bouw van woonhuizen slecht* krachten» de gewone beginselen van politietoe zicht; 4e. terugkeer ten aanzien van armensorg tot de vóór den oorlog geldende praktijk. Ik bepaal mij voorloopig tot het aangeven van' dit denkbeeld. Als centianl com'té zou ik zo* i odig weder het comité kunnen bijeenbrengei^ i dnt onder mijn leiding de grondwetsherziening van 1917 bestreed. Het zou in tegenstelling mof de leiders d*r knmergroepen zonder nevenbe doeling voor eigen candidntuur werkzaam kun» nen zijn. Indien, behalve zij die toen ons advies volg den, thans allen die nu berouw hebben het gel dende stelsel van evenredige vertegenwoordi ging ingfvoerd en de beperking van het gtm meentelfjk kiesrecht tot de belastingbetalers op geheven te hebben, de eventueel© liberale can- didaten steunen, kunnen dezen zeker zijn va* een goed aantal plaatsen. De overweging, die ik in de eerste plaats van de liberale leden dor Staten vraag, valt niet bui ten hun werkkring. Het land wordt re<^deloo% tengevolge \an de redelooze financieele gedrags lijn in de jaren na den oorlog, als do Eerst* Kamer niet krachtig ingrijpt over de wijze; waarop de leden dier Kamer in dezen benarde* tijd hun taik vervullen, hebben de leden der Provinciale Staten eventueel als kie»ers te oor- deelen. Oo' kan b' enkort da geheel nieuw* P-vtij-groopeerin'» ontstaan, waarop ook Treub wijst, n.l. voor of tegen de combinatie Nolen*» Troelstra In de sodn'e en finnndeele vraagstuk» 1 Deze ral baar schaduwen vooruit werpen U» -'•» belnnorijVa zitt'neren van de Eerste Kamer in dit voorjaar en verdient ten zrerste tijdig de aaiv dacht der liberale Statenleden. o HET CONFLICT IN DEN V.-D. «OND. Een brochure van jhr. MA E. A. von Berestejrn. Wij ontvingen heden een brochure van d* hand van jhr, mr. E. A. van Bereste> n, bande»1 lande over het conflict in den Vrijzim Demo cratiseren Bond, getiteld: „Waartm ik de Vrijz.-Denj. Kamerfractie verliet." In nin voorwoo d zegt de heer Van Beiesteynt I 'adat ik bij schrijven van 4 snuari 1933 roi'n ontslag ad genomen uit ue Vrüte» Dem Kamei fractie mij niet nv-er beschik baar had gesteld voor een can*H ituur der Vrijz.-Dem. Parii] en voor Het lidmaatschap v«" d Vri)* -Dt Bon 1 bad hedan'et, ont* v>'Vk"lde zich over dezen stap een dsbat in dc oor*. Na het verschijnen van het tweede inter view van den heer Ma-cbant in de Telegraaf van 12 Januari 1.1. heb Ik aanstonds tegen de verdraaide voorstelling der zaak gepro* I testeerd en een uiteenzetting van het cotw Ut toegezegd, die noodzakelijkerwijze 4*

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1922 | | pagina 3