Spaarkas.
Scheurleer Zoonen’s Baoi
Kfi-SdiarlemansZu. nJl
BUITE
BESTEL UW DRUKWERK
feuilli
Mi
NIEUX
Bet Verlore
GOUDA,
Wo. 1486
Dit blad
Uit den Goudschen Raad.
STADSNIEUWS.
Groote
ft
BERGAMBA
KERK a. d.
Rente vergoeding 4 °/o«
i
voort- Het
lr»AAijlt Z’^n mon^ gevallen
g«kle een flauwe, weemoe
L der dingen was in zijn
tojjA 2011 8even aan
m de draaikolk - 1
‘«weg niet afbakenen kon I
^r°SfibXUmkOmen ber
mij, brieven van mijn n
O laten m?e_noar
Morgen en Vrijdag
Schol
Schelvisch
Kabeljauw
Tong
Tarbot
Spiering. Abonneert II op dit Blai
3
2
De
2
2
Duivels, die 28 dezer
V
De Jan Katteribnig blijft sinds een half jaai
de
bIJA. BRINKMAN ZOON,
MARKT 31 flOUDA.
ADVERTENTIëN:
verduidelijkt Dr.
vi
SPORT.
709
2
4
1922.
der Tuberculose
dat
leeft
van de Ka-
Ir is voorts
Goede wonii
Ier bestrijding;
3
2
1
miging moet
s wonii
omdat
16
15
14
14
14
18
12
11
9
8
6
6
al
ter
11
9
8
12
8
9
10
9
7
11
6
6
5
4
8
8
1
1
7
6
6
5
4
3
3
3
8
1
1
1
2
4
1
1
2
5
2
1
2
3
5
8
2
4
6
5
2
6
8
3
6
5
4
8
de agenda
teorganisa-
14—7
19—8
19—9
16—22
12—11
11—10
14—14
11—17
7—15
7—17
20
18
15
13
12
7
6
5
4
5
5
4
4
2
8
4
6
4
3
4
3
4
5
4
4
5
7
8
7
80—14
20—18
14—5
16—10
16—14
22—24
27—20
16—20
16—14
14—25
14—80
10—26
9
6
8
9
7
6
7
7
7
8
7
7
6
5
2
2
2
1
8
7
6
5
5
6
4
4
8
3
2
1
1
3
1
1
1
2
2
4
4
6
8
9
4
3
3
2
2
2
5
4
6
7
5
7
8
22—10
22—3
24—8
16—18
12—15
5—10
4—11
9—21
3—21
87—5
15—3
28—«10
11—5
23—18
19—23
10—18
7—36
14—32
2—16
28—18
17— 14
20—15
22r-18
18— 12
22—12
16— 18
18—20
13—22
17— 25
18— 25
13—28
ABONNEÏ
por kwartaal
Franco per p
Abonnemei
Hi onze agoi
Onze bure;
Redactie TeL
Uit het Engels,
rievr. J. p. WBSSELINÏ
door
DAVID Lïz
bericht hiermede de oprichting vm
hare afdeeling
14
12
10
8
7
7
4
2
2
18
17
16
16
14
13
11
10
8
7
- 6
inK ongeveer des Zondags gesloten, dank zy hel I
raadsbesluit waartoe de heer Muijlwijk destjjdi
Velox
Hilversum
Xerxes
Zeist
Concordia
D. O. S.
O» D. E.
Olympia
Victoria
Hercules
bacil in
rine ei
De
Reserve 2e klasse D.
1
2e klasse B.
1
2
zooals de
land, maar ook hi
veld voor zijn opei
1918 uitgewezen,
aan naziektei
allen en gen
Die overht
opzicht rood
ing richtte de
Koloniaal In-
GEVRAAGD een
net Persoon
gewordei
eens
ze ondf
B. M. T.
V. F. C.
Gouda
Celeritas
Schoonhoven
T. O. G. O.
V. C. S.
Schiedam
D. V. V.
Stormvogels
S. V. V.
Sparta
Z. F. C.
A. D. O.
Quick
’t Gooi
V. U. C.
H.-D. V S.
Excelsior
A. F. C.
D. E. C.
C. V. V. II
St. Hooger II
Excelsior II
Olympia II
Xerxes II
Unites II
Vriend.sch. II
D. F. C. III
U. S. C. II
15
14
12
11
9
9
7
7 <joii
6 ook al is de verdediging knap, en dat ia g.
4 weest, toch meer als de uiting eens ambteaai
den penning
large werd t
.issie
cacao, kina, in de
_>uw, hout, rotan,
in den noordely-
- - groote cultures
tabak, thee), verder voedingsmidde-
Iwl- en kleurstoffen, ve
in, gommen en‘harsen, ge
en kan ze niet voldoende bevrediging schenta
Zoo stellen wy ons deze zaak voor. Na jam
zal blyken of deze wjjze van onderwysinnA.
ting in het werkelyk belang der maatschap
zal zyn.
3e klasse E.
12
12
10
9
11
11
10
11
12
Sport en Stryd 4
VOETBAL.
Hieronder geven we de standen naar het
behaald aantal punten, bygewerkt tot en met
viezen zittii
leider van
Handelsmuseur
Dinsdag en L»
Evenals op
thee-schenkerij
bijne alle beursdagei
voor de Theecultuur in
vermengde Java-thee geschonken worden.
Van de Goudsche Industrieën zijn vertegen
woordigd de Koninklijke Stearine Kaarsen
fabriek Gouda, de N.V. Goudsche Machinale
Garenspinnerij, de Plateelbakkerij Zuid-Hol-
land, de Plateelfabriek Ed. Antheunis, de Pa
pierhandel M. A. Cats, de firma P. J. Bellaart
Jr., de Vereenigde Zeepfabrieken en uit Bos
koop de Vereenigde Fabrieken Boskoop.
De Beurs is geopend tot 3 Maart
Zondag 19 Februari.
Westelijke afdeeling.
Eerste klasse.
12
11
10
11
13
18
12
11
10
11
12
12
Overgangsklasse.
2
3
4
6
6
1
3
2
2
Feyenoord
Haarlem
Blauw-Wit
Ajax
D. F. C.
Spartaan
H. V. V.
V. O. C.
H. B. S.
U. V. V.
xT »,En daarom ben je zoo e
Friofen zoon", zeide Heriot
jpcr.de stem.
4>at is het. Als ik die
E1U k he‘, met mij gedaan,
I e beteekenis van het woo
EJ. t ^en gaaib Het zou
faA s u m>j raadt wat
E?™- Ut doen en
tni; U e®n’ge
fJpcn °f Zou ku»nen help«
f oeger gekend had. Ik ben
««goeden weg had weten
JÜei,ik doen moet. Toe t
Internationale wedstrijden.
Roode DuivelsZwaluwen.
De samenstelling van de ploeg der Roode
Duivels, die 28 dezer (Mardigras) te Brus
sel tegen de Zwaluwen uitkomt is: De Bie,
Swartenbroeckx en Verbeeck; Musch, Hanse
en van de Velde; van Hegge, Coppee, Thys,
Hendryckx en Michel. Reserves van der Cloot,
de Mol, Cnudde, Braine en Bessems.
De ploeg der Zwaluwen is als volgt:
Doel: Angenent (Haarlem).
Achter: A. v. Haeren (Wilhelmina) en Liet
zen (Blauw Wit).
Midden: Grobbe (Spartaan), Hulsman
(Feyenoord) en Legger (Be Quick).
Voor: Broekman (Ajax), Blinkhof (Storm
vogels), Pyl (Feyenoord), Vermetten (H. B.
S.) en Uetit (N. A. C.).
Naar we vernemen is Legger van Be Quick
verhinderd, waarvoor is uitgenoodigd Schilfer
van H. B. S.
De reorganisatie van het L. O. een feit.
Het standpunt van den wethouder
Knuttel. Geen zevende leerjaar »an de
Burgerscholen. Eén soc. dem. poging
tot opvoering der belastingbedragen. -
De raad wyst ze af. De Jan Katten-
brug blijft ’s Zondags dicht.
De sociaal-democratische raadsfractie taft
een poging gedaan om aan geld te komen v»
de gemeente door de hoogere aangeaiaMa
nog wat zwaarder te willen belasten, om dg
4 tevens de lagere aangeslagenen te kunnen onf
lasten. Dat is de theorie, althans, zooal|
door de heeren Sterk, Overhand en Sanden k
verkondigd.
Maar nu de praktijk. Het belastingpereenti*
wordt voor de hooge inkomens daardoor op»
voerd van 19 tot 22 een cyfer, dat,
heer Koemans heeft er aan herinnerd,iIIm
door zekere gemeente in Drente wordt m
troffen. Gouda staat met zyn belastingbed»
gen boven aan. Op een dergelyk uitblinken ii
wel niemand gesteld. Wie moet dat Main!
De enkelen die nog groote inkomens 'hebbed
Maar die zyn het juist, zoo is terecht door da
heer Bokhoven gezegd, die Gouda best ku>
nen verlaten en dat zeker zullen ovenrepi
als ze elders veel goedkooper en beter terecht
kunnen. En wethouder I Jsselstijn kreeg al dt
schrik, dat zyn twee hoogste belastingbetden
zouden verdwijnen, waardoor ineens 45000.-
zou komen weg te vallen. Is dat winst voor di
gemeentekas? zoo vroeg hy terecht.'
Baat nu toch de soc. dem. raadsfractielid
aankomen met de malligheid, dat hier werkeliji
de bedoeling voorzat een ƒ30.000.— meer
aan belasting te krijgen, want in ernst geloofl
dat niemand. Er is in den Raad iets anden lot
gelaten over de bedoeling van dit voorstel, k
succesje voor den komenden tyd om mee tt
kunnen geuren in de meeting, heel goedkooj
als men zeker weet dat de Raad in meerder
heid er toch niet op ingaat. Was de Raad va
andere meening geweest, dan had het voor de
soc. dém. voorstellers wel eens een leelijk
koopje kunnen zyn, dat ze daarmee thuis kre
gen. Maar totwzoo’n dwaasheid hebben de soc,
democraten en de heer van der Brug niet te
vergeten, die ook aan dergelyke dingen mee
doet, de meerderheid van den Raad natuurlijk
niet in staat geacht. Het voorstel is verwon»
met 7 stemmen tegen.
a. scholen met 6-jarigen leergang,
b. scholen met 2-jarigen leergang,
tends aan het zesde leerjaar van eene’d
a bedoelde scholen.
En dat het uitgebreid lager ondfiLLJ
geven wordt in:
scholen met tenminste vierjarigen leem»,
aansluitende aan het zesde leerjM*S!
school voor gewoon lager onderwjjs J
a bedoeld.
Er is heel wat vefschil van meening gebUu
over de mogelijkheid om het onderw^5
leerjaren te doen aansluiten aan dat van Ki
S. en Gyrpnasium. Van verschillende zydea J
tegenovergestelde meeningen uit deAinJ.
bronnen daarvoor aangevoerd.
De wethouder heeft het voorstel veidedi
op grond van den geest van de wet. HiTZS
zich op het standpunt: „de wet is er
moet worden uitgevoerd. Of ik het daarmj?
eens ben of niet, doet niet ter zake.’’
Het is een standpunt. Maar als een dem
lyke zaak moet worden verdedigd zondeta
thousiaame voor de zaak zelve, dan wordt»
OVEF
II
Ui» de beide eerste
missie-Geddaa bleek, d
75 millioen pond ko;
worden bezuinigd. D«
ter, dat tij tot een 1
pond kwam, zoodat i
moest worden gevond
eerste berichten juist i
der dan tot 15 m
millioen kunnen b:
IO millioen minder
zijde werd verlangd. 1
het krachtigst neergekc
ten voor hndsverdedig
luchtvaartvezan ‘tal ij
worden bezuinigdhet
zijn, dat het leger he
met 35 000 officieren
in den vervolge ral nu
wordt door de conunis
geacht en ze vindt ooi
kapiteins het best kunn
koks en hofmeesters.
In aanmerking moet
commissie met betiekki
de resultaten van de
ton nog niet in relceniti
drukkelijk stek zij vast,
Washington bereikte c
de vlootbe vapening rel
op de v’ootbegroohng n-
zuinigd. Verder stélt d
ook heel wat te kunnen
tnensmelting van de dri
tementen tot één minis
ging. Denzelfden geest 4
i>m het ministerie voer
inent voor 't mijnwezen
pverzeeschen handel in
loeken. Percentsgewijze
mderwijs besnoeid. Dé
volgens het voorstel der
Jft millioen of 30 w<
Jen leerplicht van 't vijf
brengen, de salarissen d
deren, enz. Rjaar tevens 2
ttellen op het gebied van
sndere sociale takken i
Werkloozen- en ziekenvei
In de Frankf. Ztg. woi
velk lot dit rapport zal
de conclusies ervan ter zi
*harte worden genomen
dat men in aanmerking di-
te doen heeft met voorste
sing moet worden genon
En dit moet het vraagst
deren kant bekijken de c
dgen-arbeid te verrichte;
moet buitendien de kwesti
omdat het tegenover land
Woordelijkheid draagt en
male, daar de voorsteller
vetreft, van bij uitstek p
Eenerzijds zal worden gev
Me vermindering van de 1
een zoodanige b
pprwijsbudget mogelijk, zor
Het groote stuk, dat gisteren op
van den Raad domineerde, was de R(
tie van het Lager Onderwys.
Deze zaak was niet nieuw. Reeds in vorige
zittingen kwam ze in bespreking en toen bleek,
dat een stemming in het'eigen kamp van den
wethouder van onderwys was, die zich met den
geest van hetgeen werd voorgesteld niet dan
noodgedrongen zou vereenigen. Daartegenover
stond de soc. democratische fractie, die uit de
wet nog meer had willen halen dan de wethou
der meende te mogen voorstellen en als
derde was er de gansche rechterzijde, die het
met den wethouder roerend eens was en hem
deswege een pluim stak op zijn hoed.
Mierkwaardige situatie. Ook thans kwam
tegenstand tegen het voorstel uit ’s wethouders
eigen kamp, de heeren van der Want en Bok
hoven meenden nog een poging te moeten wa
gen om het voorstel althans zoo te wijzigen,
dat het hun ten minste eenigermate bevredigen
zou. En zij probeerden de le Burgerscholen
voor jongens en rqeisjes te maken tot 7-klassige
scholen, teneinde voor de aansluiting aan H.
B. S. en Gymnasium een beteren ondergrond
te verkrijgen. Het’heeft niet mogen baten. Hun
betoog is door de sociaal-diemocraten en den
wethouder bestreden als een poging om een
standenschool daarvan te maken, de rechterzij
de heeft er geen kik over gegeven de heer
Bokhoven sprak nog onderstellenderwys van
onverschilligheid, maar niemand ageerde daar
op en daarmede was het gedaan. Niemand
behalve de voorstellers was te bewegen aan het
voorgestelde steun te verleenen.
Door het besluit van den Raad is thans vast
gelegd, dat het gewoon lager onderwys gege
ven wordt in:
het initiatief nam. Dat geeft last en ontstem
ming aan velen en de gemeente wordt er nif<
beter van. Is het dan wonder dat, nu'eet
voorstel betreffende de bediening van de brug
gen aan de orde kwam, een poging werd ge
waagd om dat onzalige raadsbesluit ongèdiua
te maken De heeren Bokhoven en van der
Want waagden een poging, het betrof slechb
het schrappen van twee woordjes „des Zon
dags”, een redactiewijziging merkte de heer
Bokhoven lachend op. Maar even later weer
hy nadrukkelyk op de bedoeling van dit voor
stel, om een eind te maken aan den bestaande»
ongewenschten toestand.
’t Heeft niet geholpen. De biug blyft dicht
De Raad wil het in meerderheid (145), on
der wille van de Zondagsrust der brugwri^
ters, die, stond het aan hen zelf te beoordeele»,
van gansch andere meening zouden bljjken tt
zijn.
Maar we leven nu eenmaal in een M
waarin de overheid wil waken over alles e»
meraliseert tot in het dwaze toe.
aeid is hier de Raad, waarin in 5
en rechts elkaar de hand reika
4
2 2
1 4
Vóór de vaststelling met gesloten deuren
van het
3e suppletoir kohier plaatselyke inkom
stenbelasting dienstjaar 1921 en behan
deling 3e gedeelte bezwaarschriften in
komstenbelasting, dienstjaar 1922,
vraagt Ni* heer Overhand (s.d.) aan den
Voorzitter of het hem bekend was dat de Fe
deratie van Transportarbeiders en de Fede
ratie van Bouwvakarbeiders uitgescliakeld
zyn van de gemeentelijke regeling d.d. 14 Dec.
la. Spr. vraagt welke motieven ten grondslag
hebben gelegen om een bijzondere regeling te
treffen.
De Voorzitter antwoordt dait de zaak,
die interpellant bedoelt, tot beider genoegen
in orde zal komen, blijkens informaties uit
den Haag en inlichtingen van het Hoofdbe
stuur.
De heer Overhand: Kan ik het zoo op
vatten dat zjj weer in de gewone regeling ko
men?
De Voorzitter: Als hot Burg. Armbe
stuur met onze meening medegast, ja!
De heer Overhand (s.d.) vraagt vervol
gens wanneer B. en W. praeadvies denken uit
te brengen op het adres van den Goudschen
Bestaurdersbond in zake werkverruiming.
De Voorzitter kan geen definitieve toe
zegging doen, wanneer het praeadvies zal in
komen. De zaak is niet zoo eenvoudig. B. en
W. hebben zich ingedacht een vast plan,
waarvoor noodig zyn opnemingen en bereke
ningen. Getracht wordt spoed te maken. Die
aangelegenheid heeft de volkomen aandacht
van B. en W.
De heer Overhand (s.d.) vindt de laat
ste mededeeling aangenaam. Spr. heeft zich
laten voorlichten en vernomen dat bij riolee-
ring en demping van de Korte Akkeren dat
het vrij vast staat dat voor dergelyk werk
subsidie verkregen kan worden.
De heer v. d. Want (v.b.) vraagt naar
aanleiding van het vertrek van het garnizoen
of de mogelijkheid bestaat het kazernegebouw
en de terreinen zoo spoedig mogelijk in eigen
dom by de gemeente terug te krygen, daar
het bezit van het plein vooral van buiten
gewone waarde voor de gemeente is en van
het gebouw voor allerlei doeleinden kan wor
den gebruik gemaakt
De Voorzitter antwoordt dat deze zaak
zjjn volle aandacht heeft en dat gedaan zal
worden wat het belang der gemeente eischt.
De heer Potharst (r.k.) merkt nog op
burgemeester Martens indertijd reeds h(
medegedeeld, by sprake van opheffing van
het garnizoen, dat by vertrek van het garni
zoen alles aan de gemeente zou terugkomen
volgens den toenmaligen Minister van Oor
log, Generaal Snyders.
De openbare vergadering wordt daarop ge
sloten.
voor diverse kan toor werkzaam -
hedeh. 12
Brieven met opgaaf van ver
langd salaris onder no. 711 aan
het Bureau van dit blad.
weid georganiseerd onder leiding
mor van Aoopnandel te Nancy. Ei
Hongaarsche deelname; een vermogende Hon
gaar acne dame, niet noiiandscne reiaties (z\j
spreekt ook Hollandsch) vertegenwoordigt op
deze voorjaarsbeurs een I5-tal Hongaarsche
t industrieën, in de hoop, haar Vaderland we-
der te kunnen helpen aan nieuwe handelscon-
nectios met Holland.
Te betreuren valt het in hooge mate, dat
de aldgjeiing Handel vanwege het Nederiand-
sche ministerie niet op deze voorjaarsbeurs is
J vertegenwoordigd, evenmin de Maatschappij
voor Nyverheid, evenmin de Zuid-Afrikaan-
sche Vereemging, evenmin het Nederl. Fubri-
i caat! Zy ontbrekenomdat er bezuinigd
moest worden, naar het heette. Ais dat maar
geen bezuiniging blijkt te zyn, waar men la
ter spyt over moet toonen. Dat ook het Ne-
derl. babricaat meende achterwege te kunnen
biyven op een jaarbeurs, waar juist voor dat
Nederlandsche fabrikaat zooveel gunstige
propaganda kon worden gevoerd, heeft te
recht algemeene bevreemding gewekt. Dit
jaar zulen tijdens de Jaarbeurs geen econo-
mische voordrachten worden gehouden; de
proef het vorige jaar daarmee genomen heeft
niet aangelokt tot een herhaling. Het bezoek
van belanghebbenden was op die voordrach
ten niet by ster groot.
In totaal ^yn voor deze Jaarbeurs in het
voorjaar reeds 20.000 toegangskaarten ver
kocht. De hooge spoortarieven blyken voor
velen uit den handel een ernstige belemme
ring te zyn om de reis naar Utrecht te ma
ken.
De deelnemere behooren tot de volgende be
drijfsgroepen: Voedings- en Genotmiddelen;
Electriciteit, Machines, Metaalindustrie; In-
dustrie-benoodigdheden, Rubber, Brandstof
fen; Bouwmaterialen; Goud- en Zilverwerken;
Drukwerk, Papier, Kantoorbehoeften; Tex-
tieindustrie, Confectie; Chemische- en Phar-
maceutische producten; Verfwaren; Leder;
Hout, Kurk, Mandenwerk, Stroo; Aardewerk,
Porselein, Glas; Huishoudelijke-, Toilet- en
Sportartikelen; Muziekinstrumenten; Land-
Tuinbouw en Veeteelt; Economische Diensten.
De halve eerste verdieping van het Jaar
beursgebouw is ten dienste gesteld van de
Nederlandsche Koloniën, voor de Koloniale af
deeling.
Met veler hulp en medewerkii
Afd. Handelsmuseum van het
stituut te Amsterdam daar wederom een over-
zichtelijke uitstalling, betrekking hebbende op
koloniale grondstoffen: cultures, scheepvaart,
mijnbouw, in; naast tal van producten, zoowel
de algemeen als de minder bekende, veelal in
verschillende stadia van bewerking en soms
met de eruit vervaardigde artikelen, vindt
men maquetten van kaarten, haven-emplace-
menten, arbeiderswoningen, ziekenhuis, mo
dellen van schepen, grafische voorstellingen,
enz.
In de westelijke zaal bevinden zich de ver
zamelingen op het gebied van rubber, getah-
pertjah, balata, koffie, cacao, kina, in
oostelijke verkeer, mijnboi
bamboe, dierlijke producten,
ke de hiervoor niet genoemd»
(suiker, tabak, thee), v
len, olie-gewassen, looi-
zels, aetherische oliëi
neesmiddelen, enz.
In deze zelfde zaal bevinden zich voorts het
algemeen inlichtingéhbureau, leestafel en de*
spreekkamers, waar ambtenaren van de 4de
Afdeeling van het Dept, van Koloniën (W.
van der Worff), en van de Afd. Handelsmu
seum van het Koloniaal Instituut (Dr. L. P.
de Bussy, Dr. E. C. J. Mohr, fr. W. Uter-
mark), dagelijks voor het verstrekken van ad-
ing zullen houden, terwjjl ook de
den Inlichtingsdienst van de Afd.
seum, de heer P. Hondius, daar op
i Donderdag aanwezig zijn.
de vorige Jaarbeurs zal in de
rij wederom in den namiddag van
beursdagen door de Vereeniging
in Ned.-Indië gratis on-
GOUDA, 22 Februari
i Vereeniging tot bestrijding
voor Gouda.
De Vereeniging tot bestrijding der tuber-
culose voor Gouda heeft gisterenavond haar
i jaarlyksche algemeene ledenvergadering ge-
i houden, waaraan zy heeft vastgeknoopt een
l openbare vergadering, waarin Dr. H. W. Sca-
s longne uit Amsterdam belangrijke mededeelin-
gen heeft gedaan ten aanzien van de tubercu-
lose en hare bestrijding.
Die ledenvergadering was maar heel matig
bezocht in de openbare bijeenkomst was de be-
langstelling heel wat grooter. De bestuursleden
Dr. Hamburger en de heer J. de Jong hadden
bericht gezonden van verhindering.
Met een enkel woord opende de voorzitter de
ledenvergadering, die slechts kort mocht duren.
Het jaarverslag en de rekening en verant
woording van den penningmeester, welke in
druk zyn verschenen en waaraan wy reeds
i een en ander hebben ontleend, werden goed
gekeurd. De heer H. Hamerslag verklaarde na
mens de commissie de rekening accoord te heb
ben bevonden waarop den penningmeester on
der dankzegging decharge werd verleend.
Tot leden (Ier commissie tot nazien der reke
ning van het loopend jaar werden benoemd de
heeren J. P. van den Bosch en A. Willers, met
als plaatsvervangers de heeren W. Amesz en
H. Hamerslag.
De Secretaris de/heer H. Heystek, wees er
op, dat het besluit der vorige vergadering tot
het verkrijgen van statistische gegevens om
trent het aantal, sterfgevallen aan T. B. C.
niet is uitgevoéixl daar in de eerste maanden
van 1921 bleek, dat de Regeering deze statis
tiek verzamelt.
In de vacatures in het bestuur, ontstaan door
het bedanken van den heer J. de Jong en van
Mevr, van der Sande, die dank werden ge
bracht voor hunne belangstelling en medewer
king, werd voorzien door de benoeming met
alg. st. van den heer N. H. Meulman en Mevr.
Schroot. De periodiek aftredende bestuursle
den, Mevr, van der Wolf en de heeren Joh.
Mulder, Dr. A. Montagne en Dr. E. J. Ham
burger werden herkozen.
Bij de rondvraag -werd de vraag gesteld
wanneer de lighallen in gebruik zullen kunnen
worden genomen. De Voorzitter antwoordde
daarop dat met enkele weken daarvan gebruik
zal kunnen worden gemaakt.
DE ZESDE JAARBEURS.
X Gasteren is te Utrecht de Zesde Nedenland-
sche Jaarbeurs begonnen. Deze zesde jaar
beurs is de eerste, die de ry opent der half-
jaarlyksche beurzen. Zooals met weet, ligt
het in de bedoeling van den Raad van Beheer
mettertijd een scheiding te krijgen tusscheu
bedrijfsgroepen, die uitsluitend aan één der
beide beurzen zullen deelnemen, zoodat elk
der beurzen haar eigen bedrijfsgroepen heeft.
Deze splitsing aanstonds voor te schrijven,
kwam het Jaarbeursbestuur niet wenschelljk
voor en het leek hem beter, dat over te laten
aan de verdere ontwikkeling van het insti
tuut.
De belangstelling voor de Jaarbeurs groe
peert zich thans alleen rondom het Vreeburg,
er ryden geen extra-tramritten naar de Ka-
naalbuurt, er zyn geen tour-auto’s meer noo
dig voor het vervoer vun groote gioepen, de
stemming is zooveel kalmer, het geroezemoes
van vorige gelegenheden treft men thans niet
meer aan, de geheel Jaarbeurs van nu voor
spelt in haar omgeving een veel rustiger ver
loop. Men moet bepaald het Jaarbeursgebouw
of het omliggende terrein Vredenburg binnen
de controle-posten betreden, om iets van de
Jaarbeurssfeer te bemerken.
Zonder officieel vertoon is de beurs giste
ren geopend, de deelnemers hebben eenvou
dig hun stand geopend toen de klok 9 sloeg,
en vyf minuten later was de handel in het
vaste gebouw en op het terrein in vollen
gang. Het Koninklyk bezoek zal dit jaar ook
achterwege biyven, ministrieel bezoek ge
schiedt evenmin, eventueels belangstelling van
die zyde zal ook al in hoogst eenvoudigen
vorm verloopen.
Men moet by deze Voorjaarsbeurs twee fac
toren wel in het oog houden, t. w. de groote
malaise die in de meeste industriën heerscht
en de omstandigheid dat dit de eerste der
halfjaarlyksche beurzen is. Wat de malaise
aangaat deze is sedert de vorige Jaarbeurs
in September zeer toegenomen en zy heeft op
de deelname der industrie aan deze eerste
halfjaarlyksche Beurs een onmiskenbaren in
vloed gehad. Nochtans is de deelname aan
deze voorjaarsbeurs niet onbevredigend te
noemen; het aantal deelnemers is grooter dan
de helft van het getal deelnemers aan de
Jaarbeurs in September j.l. Dit feit bewy'st
de groote economische beteekenis van deze
voorjaarsbeurs;. als in een tyd van enorme
malaise nog zóóveel industrieën zich tot een
Beurs voelen aangetrokken, dan is dat een
krachtige getuigenis van de nyverheid, dal
men een Jaarbeurs beschouwt als een middel
om door de malaise heen te komen. De deel
name voor deze voorjaarsbeurs is in den be
ginne zeer schoorvoetend gegaan; aanvanke-
}yk liep het met de deelname niet druk, maar
in de laatste weken kwamen er weer héél wat
gegadigden inschryven. Hun aantal is de 900
ten slotte nog overschreden. Die aanmelding
op het laatste moment heeft voor de organi
satie van de Beurs buitengewone moeilykhe-
den teweeg gebracht, want moeilyk vooral werd
het daardoor om de verschillende branches
zooveel mogelyk by elkaar te houden. Merk
waardig, hoeveel deelnemers ten aanzien hun
ner inschryving vóór deze Beurs blyk hebben
gegeven van een groote besluiteloosheid; zy,
die zich al hadden opgegeven, trokken zich
eenige weken later terug of schreven in voor
een kleineré standruimte dan eerst bedoeld
was. En als de inschryving voor deelname
was teruggenomen, volgde eenige weken la
ter weer een brief, dat men by nader inzien
toch maar weer besloten had om wel op de
beurs uit te komen. Er zyn firma’s geweest
die op deze manier vyfmaal heen en weer ge
schommeld zyn, vyfmaal terugkwamen op
een inschryving en vyfmaal die intrekking
weer herriepen!
Wat de buitenlandsche deelname aan deze
voorjaarsbeurs betreft, verschillende buiten- i
landsche industrieën die in September op de
Jaarbeurs te Utrecht uitkwamen, doen ook nu
weer mee aan deze voorjaarsbeurs. Tot de
deelnemers uit het buitenland behooren thans
een Belgische combinatie en een Fransche
combinatie, deze laatste vooral uit de omge
ving van Nancy. Die Fransche combinatie
De Tuberculose en hare bestrijding.
In de openbare vergadering verwelkomde de
Voorzitter, de heer Jongenburger, de aanwezi
gen tot wie hy zyn klacht uitte, dat er zoo
weinig medeleven was met deze vereeniging.
Financieel werd ze wel door velen gesteund,
het ledental bedraagt c.a. 600, maar van de
persooniyke belangstelling merkt het bestuur
zoo weinig. Om daartoe op te wekken was Dr.
Scalogne uit Amsterdam naar Gouda gekomen
om een en ander mede te deelen, dat voor allen
van belang kan zyn.
Dr. Scalongne sprak over de tuberculose en
hare bestrijding. Allereerst zette spr. uiteen
de tuberculose als ziekte om daarna te komen
tot de middelen tot hare bestryding. De
ziekte dateert reeds van honderden jaren vóór
Christus, door Aristoteles werd ze reeds be-
smettelyk genoemd. Wat de oorzaak was, die
heeft men in de tyden, waarin de genees
kunde zich meestal op ondervinding baseerde,
niet geweten en in de latere jaren heeft de
medische wetenschap pas door de ontdekking
van Dr. Koch de tuberkelbacil als de veroorza
ker der ziekte kunnen vaststellen. Dr. Koch
heeft niet alleen deze bacil ontdekt, maar heeft
ook de verschillertde eigenschappen dezer bacil
kunnen vaststellen.
De tuberkelbacil is een staafje van eenigs-
zins gebogen vorm, ter grootte van 114 X 4
micro (micro 1/1000 m.M.), dat groeit in het
levend organisme en zich daarin voortplant.
Deze bacil die door zyn omhulsel beschermd
wordt tegen allerlei invloeden van warmte en
koude is ook beschut tegen alle ontsmettings
middelen behalve natronloog. Deze bacil weer
staat een droge hitte van 100 gr., bij een voch
tige warmte van 60 gr. gaat ze vrij spoedig, by
waterdamp van 80 gr. wat spoediger en bij
stoom van 100 gr. direct dood. In een afge
storven lichaam kan de bacil biyven leven, te
gen het rottingsproces is ze bestand. Ze kan
bevriezen en ontdooien en weder bevriezen;
deze eigenschappen zyn bij het kweeken dez<
een mengsel van aardappel en glyce-
m in bouillon, kunnen worden vastgesteld.
grootste vy'and van de tuberkelbacil is
het zonlicht. Daarom is het uitstekend het
beddegoed van tuberculoselyders aan het zon
licht bloot te stellen. Met de ly'ders zelf moet
men zeer voorzichtig zyn, daar dit wel eens
ongunstige gevolgen kan hebben.
Toen men de bacil kende meende men nu
ook vry spoedig, hem evenals de diphterie-
ibacil en de typhus-bacil het geval was, de
baas te zyn. Maar dat is niet het geval geble
ken. Dat komt vooral omdat deze bacil zich
nestelt in het weefsel dei- longen, in de long
blaasjes en vandaar uit door zyn toxine-af-
scheidingen zyn verdelgend werk doet.
Spr. stelde de vraag: Hoe komen we aan die
bacillen, en het antwoord daarop luidde: door
inademing, al gaat dat niet zoo gemakkelyk,
door de voeding, melk vooral, die de nymph-
klieren besmet. Door het aanhoesten van an
deren krijgt men ze vaak by groote hoeveel
heden binnen, op 1 Meter afstand gebeurt dit
nog, ook al geeft een patiënt niet op.
Spr. wyst er op dat hoezeer de kans tot be
smetting bestaat, men zich toch moet wachten
voor bacillenvrees, want dan zou men geen le
ven hebben. Ieder heeft weerstand tegen deze
besmetting en naarmate men een normaal en
gezond leven leidt, is die weerstand grooter.
Ieder heeft wel van die bacillen, vooral in de
tanden en de mangelen komen ze voor, maar
by het meerendeel is het organisme sterk ge-
■«♦oeg—om-^e te weerstaan. Bij ondervoeding
'->pen jaren, vooral in Duitsch-
fter, vond de bacil een gunstig
■riïties. De statistiek heeft over
-dat alle zwakkere t.b.c.-ly-
ders aan naziektenl zyn heengegaan. Daarna
zyn de cyfers veel gunstiger geworden.
De tuberculose wordt wel eens de prole-
tariërs-ziekte genoemd, daar ze onder de meer
i gegoeden niet zoo sterk voorkomt. Maar door
de betere positie van den arbeider en diens be
tere woning wordt dit veel beter, al merkt spr.
op, dat de werkman, eenigszins O.W.’er ge-
worden, zyn soliede levenswyze van vroeger
veelal heeft verlaten, wat hem niet ten goede
komt.
Bij de geboorte heeft niemand tuberkelba
cillen, wel is er by het kind een voorbeschikt-
heid daarvoor waar te nemen als vader en
moeder aan t.b.c. lydende zyn. Naast die voor-
besehiktheid komen ze ook door chronische
ziekten en dtfor lichamelyk letsel.
Onder de zuigelingen is het sterftecyfer het
grootst, van 14 jaar daalt het, van 5—43
daalt het nog meer, van 1419 jaar is er eeni
ge en tot 30 jaar nog meerdere styging, dat
zyn de jaren van het grootste krachtverbruik.
Voor herstel der ly'ders zyn verdriet en zor
gen kwade factoren, waarmede ter dege moet
worden gerekend, zoodat niet in alle gevallen
sanatorium-verpleging is aan te bevelen.
De bestryding der tuberculose vereischt veel
geld en goeden wil. De consultatiebureaux
doen prachtig werk, ze moeten het centrum
voor de bestryding zyn, Spr, zou verschillende
symptomen kunnen noemen, maar doet dat niet
daar ieder dan gaat onderstellen, die >zelf te
hebben. En vrees is de slechtste raadgeefster.
Een eerste bloedspuwing en een éénzydige
pleuritis zyn alarmsignalen, die waarschuwen
dat er moet worden ingegrepen en niet worden
verwaarloosd. Na jaren openbaart zich dat
soms pas. Goede woningen zyn belangryke
factoren der bestryding; de vereeniging moet
mede kunnen beslissen om enkele woningen
voor t.b.c.-patiënten te bestemmen, omdat niet
ieder naar een sanatorium kan. Er moet sa
menwerking zyn van alle diensten om het her
stel van Itfders mogelyk te maken. Zindelyk-
heid, orde en prettige omgeving en goede voe
ding moeten samenwerken om de ly'ders weer
tot hun werkkring in het maatschappelyk leven
terug te brengen. De huisbezoeksters en zy, die
het maatschappelyk deel verzorgen, hebben
daar een mooie taak. Spr. hoopte ,dat dit werk
niet den invloed van de politiek zou ondergaan,
opdat in den aard der bestryding geen split
sing zou komen.
Met tal van lichtbeelden
Scalongne het gesprokene.
Aan het eind van den avond dankte de heer
Jongenburger den spreker voor zyn belangryke
beschouwingen en wekte allen verder op tot
steun en belangstelling voor de vereeniging.
18
13
12
13
11
12
11
12
12
9
11
13
