-J
4
V*
binnenlandT
T?iÏE r? Vïfr" -
de Ctri
Alg. Aocountantska
o
Borstbeeld kapitein Dariang. i De heer Bijl «veld (v. b.) kan niet nalaten
Kort na het ove»HM™ t^r— „.uu, WOord ven ernstige critiek te spreken over
Yu„ k i wet lijden, eem«re jaren getedra, I Kjrf CanttMn1 A. ««..wub ah-.
den bekenden patrouille-commandant kepi-
min Dn Hang, heeft rich onder de offfcieren van
pet leger eene nnmntisris gevormd om gelden
Jh te samelra, teneinde een gedenk toeken te kun-
Iken oprichten tot huldiging van de nagedachte
nis van deern roo verdienstelijken officier.
Zooals algemeen bekend, was kapitein D*r-
ftag begiftigd met de Militaire Willemsorde 3d*
Mass«. drager van de eeresabel et» ia hij inder-
ttjd als belooning voor sijne uitstekende mili
taire daden bij keuze bevorderd tot kapitein.
Zijn terrein rah actie is hoofdsnkelijk Atjeh
itowcest en op grond hiervan is, naar de Pr.
Bode meldt, h«# plan gerezen om een borstbeeld
lw*t\ hem te plaatsen op het kerkhof Peutjoet in
Koeta Radja, «raar zoovele van zijne vroegere
kameraden en soldaten begraven liggen.
Op dit keikhof zijn reeds aanwezig de borst-
èeelden van wijlen overste Scheepens en van de
kapiteins Campiono en Vis, drie bekende figu-
ten uit de Atjeh-gescMedenfe en het is eene
sympathieke gedachte op dit historisch kerkhof
ook voor Darlang eenzelfde gedenk teeken op
te rishteTb
Het standbeeld van pastoor Verbraak.
Uit Bandoeng werd d.d. 27 Januari aan het
Bot. Nbl. gemeld:
Hedenmorgen weid het monument ter nage
dachtenis aan pastoor Verbraak plechtig ont
huld. Talrijke officieren van alle vangen en
deputaties, van alle korpsen en diensten der
'garnizoenen te Bandoeng en Tjimehi waren aan
wezig. De oss .-resident, de burgemeester en vele
geestelijken en militairen waren eveneens tegen
woordig. Toen de legercommandant naderde,
zette de muziek het Wilhelmus in. Generaal
plfkslra hield een gevoelvolle rede en trok in
net midden daarvan de driekleur voor het stand»
beeW weg, waarna een bloemstuk aan den voet
werd gelogd. Mevr. Dijkstra strooide bloemen
rond, terwijl mevr. BuJjs en de vertegenwoordi
gers von bet 15e bataljon en van verschillende
bonden van oud-militairen kransen en bloem
stukken neerlegden, waarbij de muziek een ko
raal speelde, De burgemeester aanvaardde het
monument daarop namens de gemeente. Pas
toor Hoofd dankte namens den bisschop en de
geestelijkheid.
Ten slotte speelde de muziek het Wien Neer-
Iradsch bloed.
het Centraal Bureau voor de Statistiek. Aller
eerst brengt spr, dezeri minister een woord van
dank voor de wijze, waarop hij in dit ontwerp
op de plantten van den directeur van dit Bureau
eenige tonnen gouda beeft weten te bezuinigen.
Voorts merkt spr. op, dat de hoogere uitgaven
van het Centraal Bureau een gevolg zijnvan
de uitbreiding in 1916 van de handelsstatistiek
en van de invoering in 1917 van de statistiek
van voortbrenging en verbruik, Wat de handels-
statistielr~'betreft, gelooft spr. dot de minister,
die nu tol inkrimping van deze afdeeling wil
overgaand ook wel van .meening zal zijn, dat
het nut Von deze statistiek niet bijzonder groot
is. Mftaf, vraagt spr., waarom heeft de minister
In 1Ö16 deze uitbreiding dan niet tegengehou
den? En wat de statistiek voor voortbrenging
en verbruik aangaat, dit is een crisisinsteJiing,
die na den oorlog werd uitgebreid op een wijze,
welke bi bet gelrcel niet stTookte met den opzet
van deze statistiek. In verband hiermede critl-
seert spr. de stijging van het aantal ambtena
ren, dat van 167 is opgevoerd tot 250. Alleen
aan de overbodige afdeeling voortbrenging en
verbruik werken thans nog 31 ambtenaren, die
gezamenlijk aan salarissen 74.000 ontvan
gen, Met verschillende andere kosten, als reis-
en verblijfkosten. Wan dit bedrag ongeveer wor
den geraamd op ruim 100.000. Naar spre
ker'» meening kan op deze statistiek gev<|pg4ijk
worden bezuinigd, welke bezuiniging onze
•schatkist ten goede zou komen en tengevolge
De koelies te Priok.
aagt KhtS
1 *oo«l. - Mfft Kkl Soerab. llbld. - ln «n der
„Duizend «i» éérwnaoht'Vverhalra geséhrCven
Ürordt over den khalif, die 's nachts met zijn
grootvizier langs de straten van Bagdad trekt
kas ta zien, hoe zijn volk leefde, zoo bracht op
jtoa Bocht tusschen 10 an 12 uur onze goi
Beur-geneiaal, begeleid door dr. Kayser, den
den gezondheidsdienst, en vergezeld
ga* dm algemeen» secretaris, den heer Wel-
'J*V dra bwandant, overste Brewer en den ad*
fcdsnt Bol la an, aan bezoek aan Tandjong Priok
fan wel uitsluitend om te zien, hoe de "z.g. losse
faoeHes is Priok rijn ondergebracht.
Het geheel# gezelschap, dat den 'r
pookt volbracht «I springende «ver «tokens en
Boswel ln de nieuwe als in de owde passer, kwam
flftp onder dan indruk ven hetgeen het zag van
De misère, die aldaar in wreeds naaktheid werd
Otora voorgenomen tocht Iris afwist. Da gww
fameur-graersol zag dus den reeëlen toestand,
hag da arma stakkers slapen op den grond on»
Her den blooten hemel, op steenkolenhoopen en
In ellendige krotten.
Een mooi succes voor u, dokter, zoo spraken
Wij dr. Kayser toe, «He ons enthousiast bet bo
venstaande verhaal deed.
Stellig een mooi succes, maar niet voor mij.
Bod» voor de arme bevolking, luidde bet ant
woord van den sympathiek en medicus.
Tweede Kamer.
Vergadering van Vrijdag 3 Maart.!
Geopend 1 uur.
VooriltlM-i Mr. D. A. P. N. Kooi™.
Staatsbegrooting voer 1922.
Aan de orde is behandeling van hoofdstuk V
gBinnenlsndsche Zaken) van de Staatsbegroo-
Jbng voor 1922.
De Beraadslagingen over de artikelen werden
Voortgezep J
gen zij
fxetaal ik weinig, want dan heb ik op
|Wnchten, an ben ik i#rg laat, dan
dal onder den booth en willen ma ook
jen wat zij onder da hand ihehbeh
Joo^is dat aan atill^wedstrijd tusschen dpa g<c-
linke. Wat leuk. Zulke dingen sou Ik na ook
fn'i len Inleven.
Jan. Maar jjj zou dien boom leien omhakken.
Imke. (snel) Welnee déér niet.
f Hugo. Omhakken? dat zou Ja idet geraden
pjn. r
..n. Ze is bang voor schaduw.
Hpgo. (wegwerpend) Och kom. Je moet
Jdaar doop de zon gedrenkt zfjn, om te weten
ɻoe heerlijk de schaduw is. Maar zoo'n oude
jwaringiit, zeg, die is dikwijls heilig en sla
Maar Je handen niet nart. (Even zwijgen). Bang
Jvt jr schaduw hoe. haal }e het in .Je hoofd.
I .mke. Bc vrees dat hét «heer fat mijn hart rit.
Hugo. Ocb ja, dat is interessanter. (Stilte).
#k htb toch niets miszegt. Imke?
lm! e. Neen. Je Mm echt iemand, die den
jDi it van een andef niet zal kunnen begrijpen.
Hugo, (lacht
Imke. 'Dat is spot.
H. (glimlachend). En dat hoorde ftj niet te
doorzien. J-
L Ik ben geen kind. Neen, jij zou niet met
Jan willen ruilen.
H. (ernstig). Wat zijn werkkring betreft t
nees, voor geen schatten.
Jhn, (opstaapd). Ik zal eens even wat wijn ha
len an glazen, (af).
I. (snel). Wanneer ga Je terug naar Indië
H. Qger twee maanden. 7
l Neem mij dan mee - laten wij rieegaan.
Jan en ik, (ze staat op). Dan zal ik niét meer
de beschgpfde vrouw zijn ik zal (dichtiblj zijn
koel) als je dat wilt, de minste zijn vad"Je*7£
vaansche bedienden. Die vrouw, waarvan je Jan
wilde vertellen, flc begrijp het' wel (knielt
plotseling bij sijn stoel) die vrouw
H. (hij staat op en trekt haar overeind). Kom
tot Je zelf. (hij schudt haar). Je bent als alle
vrouwen. Ze hebben soms een "puts water noo-
dig over hun dwaze, verhitte hóófden.
I. (zacht, slaat haar Jsandcn voor haaT ge-
richt). Het leven is on<Mgelijk, ondragelijk. !k
t). Ja, een vrouw Van ons ben fijk/ ik heb alles wit ik begeer - en dat
Mannen zoo met fin woord vgor botte wezensheeft al mijn begeeren gedood. Behalve dat
hwtmaken. Vooral een beschaafde vrouw. vj ééneverlangen naar een heel nieuw leven'. Ik
iwacht even). Dat vertj
pk we onder ons zij#
laKA, ft btbéb futntlnumv^u loc-voor dé «ohodow. Nu komt descluiju»,7nwm!
jL i. h»"<ten Wrï- N" komt het. (Bij heet
h' liL SS d' JWtdon i« Jan terugkomen. Al. Imke
v,„d |e nu me,
hier?' <V""Chril,)-
waarvan de nijverheid bevrijd zou worden van
een lastige verplichting. T«ï slotte hoopt de
heer BijleveM, det spoedig een wetsontwera bij
de Kemer zei worden ingediend, wanrbij op de
afdpelingen van de statistiek in het algemeen
en op de crisisefdeelingen in het bijzonder
wordt beperkt. Spr* vraagt van den minister of
inderdaad in deze richting iets mag worden
verwacht.
De heer Van der Waerden (s.-d.) is het
met de opvattingen van den hoer Bijleveld vol
maakt oneens. Spr. wenscht rich den ook met
kracht te verzetten tegen een dergelijke ver-
koerde bezuiniging als door den heer Bijleveld
wordt voorgesteld. Deze- statistiek van voort
brenging en verbruik is absoluut noodzakelijk
sis aanvulling van de handelsstatistiek. We kun
nen er niet buiten. Maar spr. vraagt hoe 't mo
gelijk ia, dat een man als de heer Bijleveld, die
deze- statistiek uit bezuinigingsoverwegingen
wil afschaffen, miiiioenen «n millioenen kunnen
soteeren voor het militarisme.
Het is volgens spr. niet anders dan een rel
letje tegen de statistiek opgezet door de heeren
Maas, Molenaar en andere „rumoerige" elemen
ten uit da werkgeversorganisaties. Doch hèe! an
dets dan deze heeren heeft iemand als de heer
Stork rich uitgelaten over het nut van. dei© sta»
tbtieL Voorts merkt spr. op, dat er in de sta
tistiek «en «antal seek belangrijke wijzigingen
zijn aangebracht, zooals vereenvoudiging van da
telkaarten enz. Bn niet alleen de heer Stork
sooels wordt beweent maar ook de meerderheid
van den Nyverheidsrand beeft verklaard dat er
tegen de vereenvoudigde statistiek niet het min
ste bezwaar bestaat. Ter» slotte dringt spr. er
bij den minister op oen nietvverder het mes te
setien in deze reeds zoo beperkte statistiek.
De heer Deck «re (r^k.) bestrijdt eveneens
den heer Bijleveld. Wanneer een statistiek ooit
uuttig Is don is het hk de periode na den oor
log wanneer de industrie nieuw afzetgebied
moet zoeken en met allerlei andere moeilijk
heden heeft te kampen. Spr. is van meening det
dan den minister hulde moet worden gebracht
dat hg op de uitgaven van de statistiek zoodanig
heeft weten te bezuinigen dat geen schade aan
desa statistiek werd toegebracht. Ook wenscht
spr. et* woord van hulde ta spreken voor de
wijs# waarop de directeur van het Bureau voor
de Statistiek in ons land tot zoo grooten bloei
heeft gebracht. Ten slotte segt spr. zich te heb
ben verheugd In het feit dat de regeering in
hetr beperking niet verder ia gegaan.
De heer Gerretson (c. h.) betoogt dat de
c(jfers van de statistiek voor de voortbrenging
en verbruik geheel waardeloos zfjn voor de in
dustrie. -
De heef De res tey n (v. d.) betoogt
£t er samenwerking moet zijn tusschen de in-
strie en de statistiek tengevolge waarvan de
statistiek "zich kan ontwikkelen. Waar in den
distrihutiet(jd gebleken is dat de regnpring her
haaldelijk heeft misgetast wegens gebrek aan
statistische gegevens kan spr. dan ook niet meeu
gaan met den aandrang van de heeren Bijle
veld en Gerretson tot beperking van de statis
tiek.
De
:e. Dnt Is
Merchant (v. d.) komt eveneens
op voor de statistiek. Spr. sluit zich aan bij
het betoog vsn den heer Van der Waerden en
protesteert krachtig tegen de poging van den
heer Bijleveld om de statistiek te verslechte ren.
De Minister van Binncnlandsche
Z a k e n, de heer Ruysde Beerenbrouck
merkt op dat de heer Bijleveld de regeering
heeft verweten dat zij tot dusver bij de uitgaven
voof <je statistiek niet voldoende heeft gelet
op de belangen van de schëtkist. Maar spr. her
innert er aan dat hij in 1918 lang niet alle voor
stellen van het Bureau voor de Statistiek heeft
overgenomen, doch de ambtenaren heeft trach
ten te overtuigen dat de regeermgsgelden goed
behooren te worden besteed. Aan deze zaak
zijn evenwel twee kanten. Niet alleen moet re
kening worden gehouden met de bezuiniging op
de uitgaven, maar ook moet worden gezorgd
dot de statistiek niet in het gedrang komt, want
half werk is negatief werk.
De art. 22—35 worden goedgekeurd.
Bij de artikelen 36 (subsidies van de burger
wachten en verdere kosten, 615.000) en 27
(kosten Vrijwillige Landstorm 285000) komt
de heer Van Zadelhoff (s.-d.) op voor de
afschaffing van dit instituut dat alleen kan in
stand Worden gehouden door er veel Jjeld aan
te besteden. Spr. gplooft dot thans de tijd ge
komen is om aan deze geldverspilling der bur
gerwachten een einde te fnaken. Spr. zal over
deze artikelen dan ook -stemming vragen).
De heer Dj;esselhuys (V. B.) heeft met
genoegen gezien dat de regeering op de uit-
gaveh voor burgerwachten 900.000 heeft
weten te bezuinigen. Met de motieven van den
heeT Van «Zdelhoff om de burgerwacht geheel
af te schaffen kan spr. evenwel niet meegaan.
Spr» waarschuwt evenwel de regeering met
hare bezuinigingsmaatregelen niet te ver te
gaan. Voorts herinnert spr. er aan dat er on
der het departement van oorlog nog 700 mfl-
lioen patronen aanwezig zijn welke thans niet
worden gebruikt. Thans kunnen de burgerwach
ten door onvoldoende subsidie niet genoeg
oefenen zoodat de belangstelling er voor dreigt
te verminderen. De hre^ Dresselhuys geeft
daarom den minister als voorzitter van den
ministe.raad in overweging ten einde de bezui
niging nog meer te bevorderen deze patronen
teT beschikking te stellen Tan de burgerwach
ten.
De heer Van Rnvesiein (C. P.) merkt op
dat deze uitgaven in de allereerste plaats voor
bezuiniging in aanmerking komen. Spr. wil
krachtig ertegen protesteeren dat ondeT hui
dige omstandigheden de heer Dresselhuys pleit
voor het behoud van dit instituut. En wat de I
revolutie betreft ar is hier nooit Iets geweest
wat op» een revolutie leek.
De heer Ketelaar: Ik vind het flauw van
U, mijnheer van Ravestein, dat LI zich
schaamt voor wat vroeger is gebeurt.
De heer Van Rëvestein: Ik schaam mij
voor niets maar de heeren schijnen hun «igen
vaderlandsrhe geschiedenis niét te kennen. Spr.
blijft er bij da^ na de poging van Va^ Hogen-
dorp pooit iets is geweest wat op een voorbe
reiding tot een revolutie geleek. De burger
wachten zijn opgericht om een denkbeeldig ge
vaar te bestrijden.
De heer Dresselhuyst Waarom tracht
II toch de revolutie schoon te praten?
De heer VanRavesteynsik schaam mij
i*^t toot een ^evolutie maar wanneer men wil
wijzen op een voorbereiding tot een revolutie
moet men zich houden aan historische waar
heid. En wanneer men dat niet doet vetvalscht
man de geschiedenis. Spr. wil wel zeggen dat
wanneer rijn partijgenoten de revolutie hier te
lande hadden voorbereid tij dat anders zouden
Rebben fcedsan; Hft eenige nut dat men van
de burgerwachten kan trekken, Is dat «ij kun
nen worden losgelaten op de arme arbeiders
wanneer de strijd tusschen kapitaal en arbeid
wat hoog oplaait en het komt tot een werk
staking.
J0e Ttoer Snoeck Henkemans herinnert
dn de\revolutionnnire uitingen van den heer
roeistra k» 1918. Hij betoogt dat de S. D. A.
P. niet mag schimpen op dejburgerwuchten, die
haar hielpen beschermen tegen het gelukken
van haar plannen, waarvoor rij zelf zoo zeer
vreesde. f
De heer D u ij s verklaart, dat de S. D. A. P,
m 1918 geen gewelddadige revolutie «rilde.
De- Minister'vyn Binnen! andsche
Z ek e n herinnert eveneens aan de uitingen van
denshe^r Troelstra/en aan de vrees der S. D.
A. F*voor het gylukkcn harer plénnen. Hard
nekkig verzet tegen de br*"—-wachten is 't beste
argument om /nen te behouden. Hij zal met
Oorlog overleg plegen inzake de beschik ba ar-
•mimg van patronen.
De pos
post „burgerwachten" is aangenomen-met
45 tegen 17 stemmen, die voor den vrij willigen
landstorm met'46 tegen 17 stemmen en <He voor
de politiet roepen met 41 tegen 18 stemmen.
(Vervolg in hat perste Blad.)
Uit
i» het Eerste B
heb heleefd. aliéjd bij me we koesterden ons leven
ik jou wel eens, Jan, may het is alles zoo verschrikkelijk geworden;
ik wilde altijd zon, zon maar ik was bang
jpns leven hier Zou je met Jan willen rul
len Ik bedoel, met rijn Werkkring rijn
Hugs^tot Jan) Hèb je nog.yen werkkring^
Jan. («en beetje gegeneerd)". Nou, iets voer ft
fehijd nog wel «rft. Maar ik ga niet lederen mor-
op' inspectie, zoonis jij.
irtike. Het Is zoo heeriffk, dat hij niet veel ven
iM4- weg hoeft. S**/
I Hugo. Jukt Jullie verveelt ©TVsar dus
hooit. Ik moét «eggen t (Ik huwelijken in Hol-
Hugt>. Spcelgoeif' tNeemt haar .met aan krach-
tigeiv ruk den rewfver af)- Dat ding is nog on»
gHadp en ze wist het (loopt dan <fc kam«r
Jan (komt naast jiaar staan, dringend) Vrouw
tje», wet fe er heeft Hugo
t (lepgrtam, heeech). De echaduw U au ft
het leven afgevallen,4,
/il
DE ARBEIDSTIJD VOOR
BOUWVAKARBEIDERS.
Er moet getouwd worden. Zoo veel en joo
snél mogelijk. In het belang van ons volk met
name in het belang van den arbeidenden stand.
Al meer stemmen, constateert de c.-h. „Ne
derlander", vragen daarvoor nu de mede
werking der bouwvakarbriders ln een bijsonde
ren zin. Niet de medewerking, die aanstonds
voor de hand ligt en die bestaat in regelmatig
werken. Maar ook Vun hulp in desen zin, dat rij
gewillig méégaan met verlenging van den ar
beidstijd of verlaging van de loonen.
„Op dit laatste punt blijkt vol» medewer
king nog weinig. En een congres, dat^
Mgprt uitgeschreven is, zal naar het schijnt,
hier aljerminst in de aangeduide richting
wprken.
Organisatie* van bouwvakarbeiders
dan in congres bijeen zijn. De thai
bekend gemaakte stellingen verzeti
krachtig tege^è verlenging van den
dag.
Het komt ons voor, dat in
een ên ander is vergeten,
voor do hand %t en dat ook arbeiders tot
een andere slotsom moest brengen.
Wij noemen een paar punten.
- Maar doen dat niet zonde* in éin oprifht
ons freheel aan de rijde <k?r Mellii
•charea. V
Het is daar, waar rij gewaden van „de
groote moreelo beteekenis vdg den wettelijk)
eregelden acht-uren-dag." Deze beteeken fs
erkennen wij gaarne en van goeder harte.
Ifet is van overwegénd belang voor de orrt-
wftkelfcy van derr vollen menmh, dat desa
«M h~ft roo, d. «tfdteMs, M mwM
iw* «W ontplooiing
van don enkeling èn van het gemeenschap*?
leven, met name het gezin.
Wij handhaven dit, ook als iemand
muilend vraagt, of wij weten, „koe de ari
ders hun vrijen tijd besteden" en of wij
moreele bet eekenis" von zulk een best<
niet nog iets hooger zouden willen
men.
Een stjind, die als stand de gelegi
gemist heeft om den vaiv-loonatbeh*
tijd te leer en besteden, verdii
schimpscheut, als hij dat niet aanstonds
vermag; hij iq\ het zeker ook niet kieren,
els die gelegenheid hem weêr ontnomen
wordt.
Dit standpunt verdedigen wij gaarne. En
«rij meenen zelfs, dat slechts wie op dit
standpunt staat, moreel bevoegd is om op
arbeidsduurrerlenging am te dringen, waar
deze noodig is.
Doch met de verwijzing naar dit-moreele
is hog slechts weinig gezegd.
Want daarnaast rijzen andere vragen I
Ook de stellingen weten dit.
Zij bestrijden en ziedaar onze eerste
vraag geboren dat werkverienging goed
kan rijn, zoolang er4nog werkloosheid is;
zij willen dus, dat in de behoefte aan téerk
en werkkracht wordt voorzien door tV werk
stellen van de werkloozenniet door ver
lenging van arbeidsduur, die eenerzijds blijk,
baar onnoodig is, anderzijds de werkloos
heid znl vergroot en.
Een Eenvoudige, heldere redeneering en
te in arbeiders-bladen en arbeiders-verga
deringen onophoudelijk wordt gegeven en
onophoudelijk wordt aanvaard.
Doch rij moest o. i. een vraag wakker roe
pen, die in de stellingen niet spreekt en die,
naar wij hopen, ten oongresse zal worden
gesteld en beantwoord.
Het fs deze t
Waarom is er werkloosheid, terwijl #r zoo
groote vrag is naar woningen
Wij verbazen ons, dat de asbeideni deze
vraag niet voelen oprijzen. Zij zou aan
stonds tot een keten van vragen leidenKan
wellicht het zoo noodige werk om econo
mische redenen onmogelijk zijn Is wellicht
het geheel der prodrrtcie-kosten zó6 geste
gen, dat er niet meer kan worden gebouwd
dan alleen met uiteraard altijd onnattiur-
lijkan toeslag Is in deze «1 te heoga
kosten wellicht"'ook begrepen het bfiogo
loon; hoog vooral in vergelijking met den
geleverden arbeid Zou dus verlaging van
loon of vermeerdering van èrbeldsdui^f of
beide kunnen tengevolge hebben, dat er
gebouwd kan worden? Zou hierdoor de-
werkloosheid niet afnemen in steê van toe
nemen, gelijk boven werd voorspeld
Dit alles schijnt Ons volkomen logisch
het bevestigend antwoord schijnt ons vol
komen van zelf sprekend. En wij meenen,
dat men in deze richting wijzen kan, zonder
„moreel" te kort te schieten.
Wat de loonen betreft, brengt namelijk
het „Tijdschrift voor Volkshuisvesting" in
rijn laatst? aflevering cijfers, die inderdaad
te denken geven.
Wij achten ze voor onze. arbeiders niet ia
absoluten zin te hoog. Maar. zij rijn t? hoog
relatief j in verband met wat anderen ver
dienen en vooral in verband met wat gemid
deld alle arbeiders in alle vakkenj zullen
kunnen verdienen.
Dit, wat het loon betreft.
Wat den werktijd aangaater kin een
moreele daad liggen in het otteren van een
moreel voordeel door sommigen met het
doel, dat allen vooruitgaat. Een tijdelijke
verlenging van den arbeidstijd der bouwvak
arbeiders kan voor alle arbeiders den wo
ning-nood verminderen.
Ook hiervan in de stellingen geeft woord.
Vandaar onze, tweede vraag is er niet
een breeder blik noodig, dan die enkel let
op het onmiddellijk verkrijgbare voor één
groep Moet niet bij gansch dit vraagstuk
gelet word» op ons geheele volk voor het
minst zoo men wil - op den geheelen
arbeidenden stand?
Er moest solidair gevoel en overwegen
werkanniet sléchts groeps-bellftg.
Vooral aan onze christelijk-georg«nis«er-
de bouwvakarbeiders; die het congres meê
voorbereiden, doen wij deze laatste vragen.
Het gaat hief om het moreele goed van
solidariteits-besef, von verantwoordelijkheid
Jegens allen.
Trouwens ook de „moderne*! arbeiders
moeten hier'een open oog hebbed-
De groote post der arbeidjloonen drukt
sterk op d# hurenook els men dit remt
door wat toch «ueniftnd anders kan noemen
don kunstmiddelen. Op een of andere wijze
draagt de gansche arbeidenpe stand de druk
kende gevolgeh van eeiV vakvereenigings-
politiek, die sommigen /in goeden doen*"
brengt. Economische tCTUggang van allen,
met uitzondering van een toevalligerwijs be
voorrecht deel Is toch een feit, dat econo
misch zoo mdnte wei dedigen is als rooreeL
Wij leggen de «vee omschreven
lno«iond»n HUd«d
VOORZAAT VA* STAVE»»!
led., e.d. Nod. Bro^erMh. T. A
UTRECHT- ARNHEH-GOTOA-ZAiVrffa
nuk.*. «Md., u O.
CMS) t-iKraat *0. T„
vragen
voor aan de inleiders en de debaters von het
congres. WordeHjzihfcehandeld, dan zoo
vleien wij ons verkrijgen de stellingen een
anderen geesteneen andere con
clusie." f
I wordt verkregen langs tweeër-
DE INNEMING VAN DEN BR1EL.
DT ij d plaatste dezer dagen een artikel
.Een nationale gedenkdag?" geschreven door
den R. K. priester Verhagen. Deze zeide daarin
dat de Roomschen zullen weégere^ om „mede te
Jubelen, als straks de inneming van den JBriel
luistervol herdacht wordt" En hij vraagt, dat
men dan niet denke aan „kortzichtige partij
zucht of bekrompen geloofsijver." En aan het
eag^hij, hun te sparen dat men van heb
om „ter wille van de, burgerlijke ver
draagzaamheid den Watergeus, den plunderaar
van eigen landgenoot», een Vrijheidsheld te
noemen,"
Deze ooncnfcie'
ld weg.
Het gedrag van de Wategeuzen %n "het ka
rakter van Lumey worden breed behandeld;
begrijpelijkerwijs niet In zeer gunstigen *in.
Dn omtrervt den samenhang van het politieke'
en het religieuze streven heet het:
*T Men zou aldus kunnen zeggen: voor de
begeerde vrijheid voor het staatskun
dige doel was het voldoende, det de steden
rich sohasrden aan de zijde van den Pims
en toch.... kerken en kloosters werden go-'
plundesd, friestos vermoord! Waarom?
Oftvdet de vrijheidsoorlog tevens «en god»*
«flenst obrlog was en dikwijls meer gods
dienstoorlog dan vrijheidsoorlog, een ww«
tonschop door de» Zwijger self, yad hed
keh-idiR, ten toodM» -j,
™k «***l>loiteerd, ofschoon 1
reet willen toegeven, dat vele
den, als gevolg van deze tactiek
zijn medeweten gepleegd rijn.
De (c.h.) Nederlander teekent
Wij laten de laatste woorden builen
schouwing. Niet lang geleden was
gebleken, dat Roomsche schijvers het W
rokter ven den lateren Willem van Ora3
niet ongerept willen achten en noch aan2
besliste inwendige verandering noch 3
de daaruit gevolgdè nieuwe houdiiv Z
genover de nationale toekomst dezer
den hechten. Wij hebben daarop to-
reeds gewezen met 'n beroep op de laafetf
uitvoerige en zoo voorzichtige s'udie 2
prof. Blok, die ondanks of wellir-ht juin
door haar groote voorzichtigheid tot tm
gansch andere conclusie inzake Oraals
noopt.
Wat echter overigens de beide pmm
aangaat: vergissen wij ons, als wij hier het
historisch besef missen, dat Immers altoos
dwingt om de gebeurtenissen te beoorde*
len m het licht van bear eigen tijd; èn rili
wij hier niet minder de gare mfteen om hef
kleine van het groote te scheiden en de bik
zaak van de hoofdzaak.?
De beduidetiis van 1 April 1572 en r«n
de beweging, die toen is ingezet, is noch
gekenteekend door een verwijzing naar het
gedTag van Lumey noch ook is met een
herinnering daaraan de beteekenis uitga»
put.
Er lag iets -gooters achter. En om dat
gooier# is bet op 1 April te doen.
En in een hoof^stikel zegt het zetfdt
blad: wie melOdanWaan God de groWe
feest esvrijheid in ons land, ja ons onah
ankeljjk nationaal bestaan aanschouwen
en waardeeren, rij zullen de gelegenheid
aangrijpen om op dien herdenkingsdag te
getuigen van hun nationale vreugde.
Zij zullen daarin het element voegen van
godsdienstige wijding tevens. Niet slechts,
wijl het hart hen daartoe dringt Evenzeer,
wijl historisch besef een qnder gedrag on
mogelijk moet maken.
Tusschen ons volkskarakter, met name
""de wording van ons volk lm tstouhen de
godsdienstige drijfveeren besJÉt histo
risch een verhand, dat ieder kéfnen moet,
Mie ons volk van thans en die onze schoo
ft# historie doorzien wil.
«V
Ongetwijfeld breng^ onze zelfde biatod(
juist voor het nationaal besef juist om Af
genoemde punten bezwaren met zich.
De strijd tegen Spanje viel me* /«f
etrijd tegen Rome samen. Hij wei esf,
politieke, doch metoen een reflgteuie W
steling.
Ja, het resukaat van poëtiek»' bevrij*
ding zou tegemove het machtige Sp«j«
nimmer zijn bevochten, zoo niet de Ueins
groep van Calvinisten dofr strafheid van
organisatie en macht von bezieling da
kern gevomd had, waaromheen gansdf
het strijdend volk zich kon groepeeren.
Voo onze Roomsche medeburgers mengt
dit fast een feeder en pijnlijk moment fn de
herdenking ven onze national^ wording at
van onze national en bloei. V
Maar één ding moge daarbij niet wor
den vergeten.
De samenvoeging van politieke en reli
gieuze richting werd destijds in dien zfa
algemeen bepleit, dat niemand toen zich'
de jdée der „scheiding won kerk en staat
kon indenken; niemand althans onder dl
religieus-geïnteresseerden. Niemand™ be
halve prins Willem van Oranje. Deze br
pleitte vrijheid van godsdienstoefening.
Maar hij werd door Roftnsch en Oné
roomsch bestreden. Ook de Roomschte
van die Magen' moesten naaf hun overtnk
ging het verslaan, dat wisseling van war*
held wisseling van openbare reBgie IW
gevolge hebben kan.
Zij bepleiten dit ook thans nog afar het
ideaal en kgmnen ook titans als begtessids
volkomen vrijheid van godsdienst nist.
DeZfc is k» Nederland mede vréfcht tori
het Protestantisme. En in «tien zin
onze nationale instellingen een onloocriewl
baar Protestantscfaen inslag. t
Maar deze brengt die volkomen vrijhei#
van beweging ook voor de Roomschen met
zich, die door dezen In ons hmd zooveel
tientallen von jaren is gewaar «berd.
Tenzij bedoeÜd mocht worden, det
«aam-aan dit historisch kenmerk oit OM
volkskarakter zou worden weggeslep«V
kunnen ook de Roomschen deelnemen as»
de herdenkhtewaran onze nationale hoogte»
puntert. I
De verbinding van nationaal en van Mm
torisch gevoel moet daartoe drijven.
En de «eiste Apti moge het zien, dat
de zuivere schatting van onh gootsch v«w
leden elementen rijn gegeyen, die voor ld'
heden ven voor de toekomst de waardeeriajf
waarborgen van wat ons kenmerkt als Nd
derlandsche n^tie.
Maar. zooals gezegd, met het bovW
staande zal JDe Tijd" zich niet
verefaigm.
Naar aanleiding vam het artike]^ vart^
priester Verhagen in D e T ij d schrijft de
Beer,
genoemd blad o.m.:
In de rich constitueerende
gemeente-archivaris van, den Briel te*
rgsderla»
»e
der tegenwoordige hoofdcommissie
door een niet-Katholiek op mogelijke
voeligheden van Roomsche rijde ?pweJen^
De heb toen in herinnering gebracht,
de Pranschen tejken jars op T4 JuM
scharen om de tricolore, waarvoor 1~
wereldoorlog honderdduizenden
veld zijn. Wie gaat dip uk rittep
Bat bet «dgenÜjk een herinnering* li
'de bestorming der Bastille, een
bloed «n gniweJao «ft fa»
prieeterrooordenf W»e foot
eweseiu.
gesntat
piekeren, dat da tricolors zelve tegenover
slle gezag werd geplaatst en de Marseillaise
Werkatijk~ geen zoet wiegedeuntje was. Het
leest van den 14 Juli is telken jare een feest
van het Frnnsohe volk fn zijn geheel, en wie
sen vinger-zou durven uitstoken na^r de
tricolore, zou om haar heen geschaard ge
heel het Pransche volk vinden, evenals in
1918'dfe Limburgers zich om de Nederland-
gche driekleur schaarden, toen tan het
Zuiden uit een bedreiging kwam, evenals
Roomsch en <m-Roomsch ln de November
dagen van dat jaar zich om haar verdron
gen in de Meliebaan.
Welnu, wat Frankrijk leder jaar doet,
vraag ik voor ééns bij het 350-jarig bestaan
van de Nederlapdsehe drieklfaur, die door
de Nederlandsche zeelieden en landontdek
kers langs geheel de wereld is gevoerd,
maar wier mtgangspunt de hoogo toren
van Den Briel was. Dt heb mij met die vra-
wen tot den pastoor van Den Briel gewend,
1 um os *nciue aiuaiiuucii «n i
tot op d-n KuidtRCT oOBonbh-k fa Uj eon ftesschen wll trell(CT.
ijverig lid van de hoofdcommissie, -
ln een onderschrift zegt de heer Verhagen
Moedwillig ben ik niet: we hebben een kust
#n we hebben een kolonie.
Welke latwlen kunnen die kust beloeren en
toefttstreeks,, bedreigen? Mogendheden, die
beadnought's bezitten, waar heel onze vloot
lan boord kan.
Eén schot! en ons klein dozijn torpiljeurs
Wordt door de luchtverplaatsing op 't strand
geslagen!
We zullen zwijgen over een verdediging te
water van onze kolonie.
Zóó vei sterkt, dot de regeci iivg met geheel j
haar geweldige macht de verbruikers heeft moe
ten beschermen.
Welnu, die machtige pazitle v«n den handel
Is gebleven, terwijl het teg mwicht is weggeno
men; 'de verbruiker is dus hulpeloozer dan ooit
geworden.
In dezen handel bestaat geen bepaalde trust-
of kartelvorming, maar niettemin in het resul
tant van allerlei onderlinge afspraken, mnchlna-
j ties en trucs, bij in- en verkoop, bii het vast-
Waartoe moet onze vloot «lan dienen. Om op j houden en bestemmingsverandering d*r voorra-
de Scheld# te spelevaren? Om matrozen van
Schoenmakers en schaliedekkers te maken?
Ora een admiraal te betWen, welke nooit water
heeft gezien? Om
Er is een dagblad, «lat gisteren zijn laatsten
adem heeft uitgeblazen, vóór het dien snik
eatt het ons nog willen opwijzen
-ij^|n oorlogsvloot moeten bezitten:
waagde, heelt het ons nog willen
Waarom wij
om Holland te kwellen!
We kenneit nu reeds het plan van het genie,
dat de Sthelde afdammen en 't water van onzen
room op flesschen wil
Een versch plan nu I
Dit genie bevroedt, dat een oorlogsvloot op
de Schelde hetzelfde is als een oorlogsvloot op
Toen X April 1872 de herdenking van wn s^jiderijj Hij eischt de volle zee op I
Den Briel zou gaan gevierd worden, schreef j gilaosl we kunnan met onze pnntserschepen
Thijm aan dr. Nuyens j geen weg of we moeten den Ho'landschcn
,Wat zullen we met dat dommi volk be- eertt opbellen, Mogen we die vernede-
ginivm Ik weet niet, waarom gij uwe ge- dulden!
cchiedenis deT troebelen geschreven hebt l
Daar komt me nu de Zeejieeiw. heer J. W.
ng dulde
„Dat de Hollanders, aldus 't versche genie
niet vergeten, dat wij de sterkste» ol
van Saogsveldt, pastoor van Den Btlef, Brabof zijn. Wanneer wij de Hollandsche
en zet zich aan het hoofd eer er ^kommissie, door willen, dan zal er geen enkel Hol»
die een monument voor de 'Kalergeuzen iandsch schip ons durven tegenhoudenl Ge»
zal oprichten ISchrijf gij toch eens b€urt zulks toch, dan verklaren we, dat we te
een brief aan den Bisschop, dat d,°ze dien g^der trouw waren, doen uitleg vragen in Den
»»HV waren, j
onnoozelen Vat» Saagsveldt lot rijn pHcht Hnag, en brekemordertuaschen doorl'
brengt!" a^es
Welnu, deze verontwaardiging van Thijm onverwijld enkele nieuwe miljoenen besteedt aan
Is niet de mijne en kan de mijne niet zijn, bet gieten van scheepskam
noodig dat M. Theunis
i bes
Want zonder
WMI I >nonri«i. Want
daar er thans gelukkig van een monumentwapens kunnen we niet vechten! j
voor de Watergeuzen geen «tiffake is. De J De oorlogsvloot, die we van.Duftschland
m_l heb-
Zeereerw. heef pastoor van "Den Briel bc- bén overgeërfd, kost ons tKorts asn herste.'lin-
hoeft dan ook niet te vreezen, dat wij hem gén reeds meer dan ze waard is*"
een „onnoozele" zullen noemen, omdat hij j Zelfs wanneer we ze in Hochsehflolte herdoo
pt ting genomen heeft in de hoofdcommis- pen, kan ze ons nooit eenig nut bewijzen,
sie, integendeel, ik apprecieer zeer, dat de j Welk is dan de eenige maatregel, die post in-
Zeereerw. heer pastoor bij de hoifehjke h#t raam der bezujnigingspolitiek? Heel die nut»
houding van den Wcled. heer Joh. H. Been teiooze vloot voor oud ijzer versjacheren,
tot de commissie Is toegerrpden. Immers, Op de keper beschouwd ik het krijgshaftige
het Is niet zód, dat wij, gelijk „De Vader- génie, dat een Hollandsch-Belgisch conflict sin-
lander" met zijn geangeltö» pen wil inslnu- predikt het met deze argumenten e«»s.
eeren, om het Huis van Oranje evenveel
geven, als een kat om een bordpapieren ha
ringkop.
Neen, 1 April kén ons wel een n?tio-
Waarom, vraagt ge me, wil hij da»\ een
zeesiag op de Schelde?
fHHj zal 't u zelf zeggen.
--TWd moeten ook het nageslacht een helden-
D«'llï"t<»M zijn, als' wa ons er louter en ejisode nalaten. Hel ware een schande, indien
alleen toe bepalen, op dien dalum on.e het vc.nam, dat we stetluisterd op de Schelde
hulde en eenhunkdijkheid aan Vhrstin «n sijn blijven litaten uit schrik
Land te betuigen, els we dien datum he- Danromi (tessons done i coui
schouwen, -als een welkome gelegenheid, la fautl
Een heldenfeit!
voor Holl »rd
coups de canons s'il
om weer eens te doen blijken onze Innigs
en oprechte liefde voor onze geëerbiedigde
Koningin 1
Wil men dus aj. T April het geboorte
feest van ons dierbaar „Rood-Wi'-Haww"
K plechtig herdenken, dan zal Ik deeVen in die'
4 ^frhflwnn-geestdrift, mits men maar idet te»
(riPiUld de Watergeuzen met Lumey
aan het hoofd begroet en bejubelt.
Ie heet Verhogen noemt de inneming van
Den Brie! en 'die der Bastille absoluut oneven
wichtig en daarom ware het wel te w«mschen
p- zegt hij dat wij als nstionalen feestdag
•en histocisohen datum konden vaststellen^
yrnaraan voor ons, Katholieken, minder pifn-
bfke herinneringen waren vérbonden.
NATIONALE STAATKUNDE.
Naar aanleiding van het program Aer nieu
we staatkundige organisatie Van Gijnfafr. lezen
wij in het Gfoot-NederlandScb weekblad De
"Ploeg, onder meer
„In de Kringen der Dietsche Beweging sol
met bijzondere voldoening worden kpnnis
genomen van d# in de eerste alinea vaoiho-
mende Nederlandse!* Cultvur-pan^jroif,
daarin, naar wij vernemen, opgenomen op
ro«ig|j^ van den oud-hoofdredacteur van
het Groot-N ederlaitdsch. weekblad De Toorts
den'heer A. J. van Vessem. Bij Se vaststel
ling der statuten stelde «Ir. P. H. Ritter Jri,
door eeltige leden ondersteund, voor, deze
gedachte nog^ets scherper te formuleeren,
en in de statuten der nieuwe organisaties
te nemen, dat zij zou streven naar erken-'
ning en bevordering van het Diftsche
Stambslang ten slotte werd echter «ie ree«is
vermelde formuleering met algemeene stem
men osxyfé nomen.
Waar de" nieuwe vereeniging 'zich niet
tem doel stelt op te treden als politieke par-
tij/maar ..om invloed te
den toch, dat de prijzen z.g. „op peil" worden
gehouden. Wanneer wij meer ruimte hadden,
zouden wij nantoonen dat elk der drie groote
groepen: producten, groothandelaren en detail
listen er toe medewerken «ie wijzen onnoodig op
te jagen, zonder te willen beweren dat iedere
groep duaraan even sdhitMi|r staat.
Het is hiertegen det de nu nog weerlooze ver
bruiker zich wèl kntv wapenen.
Ook hij bezit de vrijheid zich te organiseeren
en zijne organisatie kan door het groote aantal
machtiger zijn dan die van den handel.
Zijn organisatie kan in het groot inkoopen en
tegen kostprijs distribueeren, kan de vervoer
kosten verminderen door sanwnhwHngen, Van
zoo noodig zelf conserveer en en nóg veel meer.
De verbruikers moeten chis een groote lande
lijke aardapoelen- en groenten-coöperatie, waar
van iader lid kan worde», stichten.
Plamselijk kan deze zaak niet gwegeïd wor
den, wij zijn het daarin volmaakt eens met den
Amsterdamschen wethouder. WM kunnen m nlle
gemeenten plaatselijke afdeelingen gesticht wor
den, met vertegenwoordiging in - het hoofdbe
stuur.
Groote kosten.gaan daarmede niet gepaard;
wanneer ieder voor zijn entrée b.v. T 2 be
taalt, dnn kunnen tienduizenden deelnemen en
is ©r YnpUntvl genoeg om te handelen.
De kracht zit vooral ft» het «wntal en in den
wil tot persoonlijke deelname.
Wij zijn bereid na dit initiatief verder van
voorlichting to dienen biHtot leggen der grond
slagen eerver eofloeratjwra Organisatie.
Het eerst noodhr ft echter dnfwtj uk alle ge
meenten en bevolkingskringen Instemmingsbe-
wijzen ontvangen: "**"f
van hen die zich In staat achten het voorloo-
pig bevtwur tor hand ta nemen: bij tientallen;
van hen die zich met de plaatselilke organisa
tie kunnen heiasten: bfjf bondekdtallen;
van hen die zich voorloopig als lid opgeien:
bij duizendtallen;
van hen die meer wHJen doen: het bedrag dat
rij in aandeelen willen nemen.
Verbruikers I
Toont nu eens dat gij meer kunt dan moppe
ren en bewijst dat gij U daadwerkelijk wilt ver
zetten tegen onnoodige prijsopdrijving.
Onzerzijds zullen wij dan doen wat wif kun
nen en U geregeld h» kennis stellen met onze
vorderingen.
(Is het wel noodig sulk eene veelomvattende
landelijke organisatie to stichten Ops dunkt
en is tr«rawens bij ervaring bekend, dat door «ie
plaatselijke coöperaties reeds veel is bereikt.
Red. U. D.).
bijzondere scholen, sOnder met art. 192 der
Grondwet in strijd te komen. Het beginsel zal
moeten worden gehandhaafd, «lat ouders, die
met geen «Ier bestaande scholen genoegen ne
men, een nieuw» school kunnen stichten». A«m
autoriteiten van hooger of Isger rang kan niet
wotdeft opgedragen, de bezwaren van dl#
ouders te wegen en eventueel t« licht te ver
klaren.
Wel zou naar het ooi deel der commiwne het
volgende kunnen grschiedm.
Allereerst, in aansluiting aan wat over de R«-
geeringscofttrfile werd opgemerkt, zenj het aan
beveling verdienen, in de definitieve regeling
niet de «laartoe minder geschikte Regeering,
maar de colleges van Gedep. Staten nauwer hij
de contrrtle to betrekken. 7JJ nénu-n een»gi-ijwèl
onafhankelijke positie'in, dragen een weinig po
litiek karakter en werken op «reinig bureaucra
tische wljse.
Het rapport zet dit dan in bbonderheden uft«fn.
De commissie overweegt ten leste nog deze
middelen Op» de-iinntvtieele bezwaren te vermixv-
dcren.
Aan art. 205 ware een regeling van hefTer-
heal op buitengemeenten toe te "voegen.
Het getal 220 behoort fa» art. 27, 2e lid, aan
merkelijk verhoogd te worden.
5e.
Noordelijke
In de examen-oonvmiastón ritten bij dmj
ipectie voornamelijk oadc
arrondissemonfsschoolopztoners, menschon vhbV
a SSBhRJ
>n fignrsnv
i hipmtliJ
>odig veem
Mdm
mJ
■wdpl
een cuf
hoven de 65 Jw»t. BohaJve dot soon figure
die «rel eens hi dra dut raakt, eene boa]
is, worden de cxamenkoaten onnoodig
hoopti, dnnr die leden meeat huiten da
plaats van het «*n»»©n wonen, zoodot t.
reis- en verblijfkosten genieten. De keruieiljkt
bedoeling bij de aanwijzing tot lid van «ma
men-couunlssi« is den aang«*wetene era
cieri voordeel «a bezorgen. De oud-arr.
opzieners rijn door htm jhu
rui»n schadeloos gesteld.
A propos van die examens. Wairon» krijgam
de leden en deskundigen vocatief «ld 1 f
per dug, terwijl het toch door het rijk gesklra
rieerde ambtenaren rijn, die in «Ben tijd hu»
eigen werk niet doen? Vervielen die vacntioa
gelden, dnn werden er misnehton «tol irinda»
examens gehouden en wtircn w« van hst ium
Jaa raonderwijjtersajMttwm af, era examen, dat
veel geld kost ra absoluut gom red» van bra
staan heelt. El komst» steeds zeer weinig aspw
ramen en het gehalte der onderwijzer* wot dl
er idet bew-r door.
6e. Voor de nieuwe leerplichtwet niet «loog
de inspecteurs veel materieel worden opgebora
A»„ tntmK wilt. nwt 'I' wrkriiïiw E.„ rtcr Inq^rmn
VMV V^t.«1 »<Kte .choolbouw moett. luit.^ opb.r,ta|r m./H#
Schoot- eti Kcikknlewwi.
HERZIENING DER L. O. WET.
Door de heeren prof. mr. B. C. «ie Sovomin
Lohman, mr. V. H. Rutgers en mr. J. Terpstra is,
nësr we in de Standaard lenen, als camntis-
Welnu, hier er één ter ovecvragiftg. Latex»
we de f2 gepantserde knodsen van onze vloot te
engen en opstoppen met buskruit. Het
I In den mast kruipen nadat Jxet vuur
aap de lont werd gestoken.
Wij zullen zorgen dat er volk komt kijken op
't «ogenblik dat heel 't boeltje epringtl
Van Speyck is op die wijze Insgelijks de «sv*
sterfelijkheid ingetreden!
En hij bewees ar zelfs j#een dienst me« aan
bet menschdomï
De Tabaksbelasting.
Het V a d. schrijftHet is voor handelaar en missie van <ien Schoolraad voor de scholen met
roo kar vin groot belang ie wefen, wanneer de den Bijbel, een uitvoerig en belangrijk rapport
tabaksbajusting In werking zal treden. Men uitgebracht over de vraag of, e«v zoo ja in hoe-
hoort overal vermoedens. De N. R. Ct. «preekt J verre «ie bestaande wetgeving op het L. O. ten
van 1 Mei, we zagen een gedrukt stuk van fa- opzichte van de regeling van <km schoolboy*
brfknnten, waarin I April wordt verondersteld herziening behoeft.
en yrf zelf vernamen, dat hét al wel eens 15 In dit rapport geeft de commissie een over-
Maaxt zou kunnen rijn. zicht van de grieven tegen den bes Manden toe-
*t Lijkt ons in Wti geval verstandig aan «ra stat*), Bft bet misbruik maken van On wettelijke
Horten termijn te denken, omdat de Minister gelegenheid tot schoolbouw, de groote vermeer»
hoopt zooals men weet, 60.QD0.—f 90.000 dering van het aantal U. L. O.-acholen, het
per dag uit de nie«iwe belasting tflfrefakeo. Voor nichten van gebouwen voor scholen met zeer
Z. E. is das opk elke dag er één I kleine klassen en het misbruik maken van de
Dat sigaren en tabek duurder zullen moeten i overgangsbepaling van art. 205, tengevolge van
worden, staat vest, Onze tabaksindustrie (al de zeer ruime uitlegging van het begrip „scho-
twee jaar staat <la uitvoer nagenoeg stil en er jn nanbrtuw". IV? commissie merkt op, dat
is invoer'uit Duitechlancl) heeft een zeer kws- het aantal «Ier misbruiken, en der geoonstateer-
den tijd en de sigarenmakers nemen een groote de gevallen, minder groot is dan zou kanxfra
plaats in ln het lager dar werkeloozen. I wofden verwacht in verbei»d met hetgeen dnor-
Van den dag der invoering af worden alle over ;s geschreven. Ui onderscheidene gevallen
whdcelvoorraden onder contröle van den fiscas w|fs gpnkee van ntisbruik, maar enkel
gebracht. Men zal dUi vermoedelijk ook voor rechtstreeksche gëvolgen der wet, die uite»
ongebenderolleerd goed van dien dies ater af Mr(l koatbaw rijft, te andere gevallen van leem
grond, nu het Rijk kapitaal-uitgaven oplegt ban
gemeenten, welke zelve het noodige crediet niet
hebben.
Hoewel ln het voorgaande van de zijde var het
bijzonder onderwijs zeer belangrijke concessies
gedaan worden (concessies overigens. Se fen,
mutatis mutandis, gelijke gedragslijn ten op
zichte van hst openbaar onderwijs veronderstel
den), wane men niet, dat hierdoor een bezuini
ging op den schoolbouw zei worden verkregen,
die, gezien den ernstigen financieel en toestand
des lands, van groote beteekenia kon worden ge
acht.
Dat «ie stand «Ier Rijlts-Bnanciën uiterst hache
lijk is, behoeft hier niet te worden uiteengezet.
Het sou van lichtzinnigheid getuigen, te hande
len, alsof dit idet het geval wore. Men moet rich
dan echter getroosten, zijn bedoelingen in rui
men kring te zien miskend, omdat nog lang niet
in voldoende mate de ernst von den toestand
wpjdt beseft.
WH mean era bezuiniging, ge-evénredigd aan
den dringenden nood der schatkist, dra znl hst
noodzakelijk rijn geheel rade re xnontragelra to
treffen. Offers souden dan moeten worden ge
bracht, <Ue den voorstanders van goed onder
wijs, ocvvemchillig of rij «ww\ bijzonder of open
baar onderwijs de voorkeur gevan, bijna zonder
uitzondering (alleen omtrent de wcnechelftlfheid
van het «irdwilanrtsme en de uitbreiding van «ten
leerplicht loope* 'd» meentegen uiteen) swaar
moeten vallen.
Wat de hostra van schoolbouw aangaat, «on
«lan op de volgende maatregelen moeten «rorden
teruggekomen, of diende althans «ft invoering
daarvun te worden uitgesteld:
bepaling van het maximum-aantal leerlin
gen op 400 (door deze bepaling sijn maar
schoolgabowwra noodig en stijgen dariwhre da
b. afschaffing van het amfaulantfame aan
openbare schooien (deze bepaling werkt fa» «ft
richting van kleine acholen; een hoofd, dat In
een eigen klas werkzaam is. Van moeilijk met da
leiding van era groote school balast blijven);
c. rarpKchüte Invoering van bat savrada laar-
jaar;
d. uitbreiding van dra leerplicht fot het ze
vende leerjaar (dat «ft bepalingen, onder c en d
-r ~r s
zamenUjke anteahaffiag bevoftp, h«t rijkste*
koopbureau zou de opberging leveren voos
1000, zijnde 1000 - 150 «i 850
duurder per inspectie of voor het Tijk 27 X
850 22.950. Dg ft nu het gevolg «ra
de centralisatie.
7. Niemand let op de enorme beg» ootipge»
door architecten opgemaakt voor openbare ja
ger» achofta. Daas staan posten op om van
te duizelen.
8e. Bij era def rijkskweekscholen verdient een
mqjx, die de kachels aanmaakt ra artJftrn niet»
te doen heelt pijn.' 20 per «reek. Waarom
«loet dat da concierge niet, wiens werk het
toch is
9o. Het rijksinkoopbureau heeft nu re««ft 15
personen in dienst, die allen motton worden be
taald, gelooft inra dan, «ia» het goedkoop*r zal
kunnen laveren?
10e. Eenig«n tijd geleden kwam er van den
minister (N.B. als bezuinigingsmaatregel) era#
regeling oantrem de vergoedingen vnn person
iwel, dia bij «ft examras de nkten schreven en
verder schriftelijk werk ve richtten. Deze verw
goedingen rijn exorbitant hoog, doch ook d«
bureauambtenaren zoo yelra verdienen aan
de exntnene moeten denraén ook wat verdiat
nra. En terwijl zij vroeger dit werk in dra bu
reautijd natuurlijk gratia verrichtten, worden t|
er nu voor1 betaald. Aft er één artikel ft waarop
moet bezuinigd wOnftn, dnn sijn dit «ft aft ga
ve* voor da examens. Men houdt examens or*
dt' vocatie- ra andere geiden. Men vraagt zelf*
om zittingnemen als lid, alleen om nr wat bf|
te verdirBW». m
SCHKEPtTIJDINQCN.
Andijk, van Rotterdam xtnar Cuba ra Mexfc<b
vei trok 27 Fein, vu tasnpioo.
Almkerk, van Australië naar Rotterdam, parifa
28 Feftr, Perm».
Borneo, kwam 25 Bsb. to latovft aan.
Bovenkerk, kwam 1 Maart van Rotterdam tt
Calcutta aan.
Bintoekra, kwam 27 Febr. van Amsterdam Ml
Hall aan.
Boeion, vertrok 28 Febr. van Batavia Mfl|
t grooto uitgeven voor ichooBxniw Widen, ft w L
thrfdeïijk, .Is in—v,. bedenkt, dot voor pl.m.M
T00.000 leerlm^eft mfcT eWlldril rooel ge-
knewd werden!; P«ht. „B iebee».
botned worden);
e. vermindering van het aantal leerlingen
een onderwijzer (dat hierdoor
de boston van
schoolbotfw, raer aanzienlijk stijgen, behoeft geen qSPAx
betoog).
Rotterdam.
1 Maart van Batavia MMS
Jason, wn VsÈperaiae raat Amsterdam, kvMM
slagen
staat
en eiutg
itkuncuge
op «Ie grond-
gedragingen in onderscheidene
pqrtyen in Holland, zal het
voor de ,zookwereld een K) of 15 percent meer
moeten betalen.
rit
De keer J. I
Rijkskantoor v
Haag, schrijft
gezien van de hate, welke de gemeente trekt
tut bet wegvallen ran art. 9bis van Me wet ven
groenten ra fruit
De verbruikers klagen sfrqp ra keen «vet 4*
hoog© prijzen van aardappelen en groenten, die
stijgen te plaats van mede ta gaan met «ie el-1'07.
gemeen# prijsdaling der consumptie-artikelen. De commissie maakt eenige opmerking»»
ln meerdere conraxllra wordt daartegen to over het zoogenaamd noodwetje, omdat het met
velde getrokken en de ïuflwder regeering inge- hay onderwerp nauw samenhangt. Zij erkeat,
roepen, doch niemand graaft fn ernst, dat da««
in t© ruimer kring voldoening wekken, dat
de nieuwe organisatie te haar program zulk
een voorhame plaats aan de Nederlandse!»#
Cultuurgedachte heeft ingeruimd: immers
aldvxs kan voor de verbreiding van de Ne»
derlandsche Ct>ltuurgeda«dtte in het poli
tieke leven propaganda gemaakt worden,
zonder dat zij tot een partijbelang verengd
wordt.
Met de rede von den katholieken afge
vaardigde, den heer van Dijk in de Tweede
Kamer die op gronden van Stambelang J»et
subsidie aak «Je Hollnnd-Zuid-Afrikalijn ver
dedigde, jnet de rede' van <J«n Christelijk»
Hlstorischen afgevaarigde, de heer Gerret
son over de Vlaamsche kwestie, Wwifst
thans de Nederlandscfae cultuurparagraaf
het programma der nieuwe staatkundige
vereeniging, dat het politiek belang der Ne-
derlortdsche Cultuurgedachte in het Hol
landsche staatkundige leven meer en meer
tot gelding komt.
Bericht**.
NEDERLAND EN BELG®.
.Spot over een „Belgischs oorw I
logsmarine". De boiwlelooze uftvoer wordt evraittin syéte-
Net Antwerpsche blad ,J>e Schelde" bespot i matisch. meer gecontroleerd met de productie
pogingen voor het vormen van een oerloge» j en voorraden vergeleken.
ra)
De wisselvallige toestanden iix «ft landen,
7 -
•pen eerst een vloot. Vraag me nu maar niet regeering op moetra aandringen, dat zij zich
door betrouwbare statistieken, die thaits «iet
meer bestaan, doet voorlichten om verrassmgra
te voorkomen. De regeesfrg die «ft producratra
steunt «ioór toeslagen, rijksleeroars,, proefsta
tions-e. dL, den barafel door allerlei aswftre te-
■atédlingra ra maatregelen, «osK<faara»e<ft voor
de btexwnl andsche consumenten «rel het minste
doen wat va» haar ««arwach» mag wordra.
Verder rien wfl tegenover ons ee» goed gte-
'-ft ft dra «wm»
tra in de «rat.
Behalve «ie fteancfteMjftzwarra die daarover
rijzen, gaan nog verschalende andere klacht»
over «ft gevolgen der wet voor <fe financiën dar
gemeente».
De comrrilssie waarschuwt hierbij voor over»
Mebius, oud-directeur van het /trifling of graeralfteering ra wijst op Amste*.
w groenten ra fruit te Dra dam, dat bHjkras de begrootte* vo«r 1922 van
de nieuwe wet financieel voordeel heeft, nog of-
DURE AARpAPFELEN EN GROENTEN.
Oorzaken en middelen tot
verbetering.
Door op deze maatregelen terug te komen,r
i*jrauB aan.
Jan Pietsz. Coen, kwam 1 Maart van
zul men verbeteringen van het onderwijs, «raar-
toe reeds besloten is, achterweg» mptrn laten.
Niemand, die, hart heeft voor
wijs, ken en mag over dit%ffer
Msn staat achter voor de keus, M ernstig to
overwegen op deze voorname punten «te be
slaande wettelijke regeling te herzien, hf er te.
te berusten, dat van een beperking def kosten,
die aeitig gewicht te de schaal werpt, gera
sprake zal rijn I (te
Dé meaning, dat men door ^nftbrulkra" bMi
de schoolstichting te keere* veft millioenen zeï
kèfnen besparen, ft zeker onjuist. Wesenlijke
bezuiniging kan slechte wordra verkregen door
Karimom, vertrok 26 Febr. van Padnng MM*
Koningin der Nednrlanden, van Batavia mm
Amsterdam, vertrok 27 Pekr. vra Sahrag.
Lombok, van Amsterdam naar Java, pas» 1
Maart Gibraltar.
vall UoHmdmm naar Cab* ra link—
pass. 2 Msart nam. St. Michael's.
Moerdijk, van Seattle naar Rotterdam, vextrofa
1 Maart nam. yan Horto.
Macüoen, van Brftsdi tedft Mar Rottewft—,
«vasobpfing vim «ie Inrichting van dra gsheeftn
onoenriisdi«mst. Ook bij het onderwijs kan me»
niet voor minder geld dezelMeNyar brfige*. Wil
men tedet da ad mbvftr geld besteden, dan moot
men hoezeer nrade, waer hat ara zoo groot
geestelijk volksbelang betreft toet minder
waar genoegen nemén.
pas» 1 Maart Gibraltar.
Merauke, van Batavia x
l Maait t* Üjeddsh «on.
èo, i^-
Malvoèo, kwntn 1 Maart
wBflBldanv
fra^roburj'
m. kws—
Minam, varttok 1 Ummx va» Fraetoarm ia-
deze, staande op het stnndpimt\an „vrijen han-
del", regelend zai ingrijpen.
Ook van de Gemeentebe
verwachten, aedert niemartd
sterdomsche wethouder rij
onmacht heeft vwrklaord.
Daar wij behooren tot da «reiidglen, die te «ft
gelegenheid zijn geweest/het geh#ele proce#
ven productie, ritvoeV ei hendel te overzien,
achten wij onverplicht ion «ft verbruiken: een
ernstig* waarschuwing té doen noorra en zefs
kun lot in ba»«ft» 4© nedtra.
Want na onze overtuiging zttllen wij van deze
duurte niet afkarnen door «te vrije concurrrati»
Er zijn inderdaad b«jftngi#re redenen tot on-
Noorder dijk, kwam 28 Febr. voorn», van Rote
tax dom ta Vancouvax aan.
Othnja Nassau, van Want Jteflë naai AmSÉte»
desa, kw«wn 1 Maart ta Havre aan.
Oostkerk, v«m Amsterdam naar Japan, kws—
1 Maart te Ltesafao» M»
Pal'-sabnng, van Rottratem Mar Jent. pas» 1
irine en schrijft o. a.t
We hebben dus een vloot. Er zijn lan«ien, die
kusten en koloniën bezitten vtiór ze zich era i waarheen «dj "uitvoeren, stellen ons
floot oanpekaffen. <Wij doen «lat anders. Wij schommelingen bloot, waardoor wij
■oopen eerst een vloot. Vraatr me nu maar niet reffeerteor oo moetra aaixdrincra. di
J»f we ons bij middel van die vloot kasten
—tpoloniën gaan aanschaffen!
Hemel, hoor Be u zeggen:
Wij hebben era kustl En «rij bezitten een
poloitie!
Eén kust, «Be streep duinzand waarop de sloe-
r* ra knodsra van onze gomalravteadtera
axvdra?
Ben kolonft, «fat plak morrasasn ra woe«tgn-
F—waar «Is swrurto roawtahra» melk rium
1» «R aWaaid, ftokampzral
era scherpe contröle op het voldoen aan «Ie
wettelijke verebchten gewenscht is. Wonneor
het ontworpen noodwetje aldus mag wordra op
gevat, «lat het beoogt In «Be contröle ipeer dan
tot draver de Regverircr te betrekken, dan zou
het uftgangspimt von dat ontwerp niet prted-
hM wrpeiijk rijn.
commissie riet slechts enkele geval-
i contröle van Regeeringswege even-
Haat zou kunnen opleveren,
AJs duurzaam fnbtitinrt is dergelijke contröle
-echter mindeT gewenscht, omdat da onderwij»-
avrtoriteiten, die de Regeering adviaeeren, de na
tuurlijke neiging, hebben tot opdrijving der kos
ten. Ook op richzelf is uitbreiding der burrao-
cratft reeds kostbaar. «Als tijdelijke maatregel
voor een bij de w»( vastgestelde korte periode,
ter voorbereiding van de inmiddels tot stand te
brengen herziening der' L.-O. wet, wore lotus-
schen misschien een zoodanige contröle minder
verwerpelijk, omdat momeiWeel de drang naar
bezuiniging de gevreesde neiging, waarvan bo-
—Oproken werd, wellicht ,in bedwang .zou
temeer omdat de beruirugmgsmapecde,
mjjs opV wetteÜjhen grondslag gesteld, dafibij
goede dirajrten zou ktmnra verrichten. De defi-
ititiera oplossing zou echter te andere richting
moeten wontra gezocht.
Wat niet zou kunnen worden panvaard, noch
te era noodwetje, noch in een definitieve rege
ling, ft het beletten va* den bouw van acholm
op grond vsn bezwaren, welke niet aan de wet
z^jn ontleend.
Hoe hij „Onderwijs" bezuinigd wa
Men schrijft san bet Christelijk Schoolblad J
Onze Vacatures van 24 «tezerMM
Hoe rara hvfaMn tegenwoordlgen tij«L waar 5 Maart GlbraHar.
ieder rijn mcted^vol va» bezuiniging hoeft, M[ 1 Roggevee)» kwam 26 Pér. va» Blribouma Ml
sommige rijksinstellingen te werk gaat, moge Batavia na»
uit het ondertstoande blijkon, dat slechte orar I Schksfljh yan BritsA bufaë naar Rotterda*|
het onderwij# (handelt.
Ie. De vier hoofdinspecteurs, die ieder j
slechts era klem gedeelte val hst land te ba- Palxno»
Hoofdzaak Voor de conux
definitieve regefang. Het ft echt?
jkwess 98 Fahr.
r Stella, vertrok 26 Pefr van Dakar naar La»
vim Rotterdaxn na#r Batavia, pas» f
reizen hebb-n en niet een» veel dienstreizen i Wili» van Roti
verrichten, hebben leder «es «boaiteMW Ie Idnmt Ouessato.
iu— i 800.-. j Rf-e»
a«. D. »iprti« roo» wl. roo. kooi» I»—M»i* liMri o.
prijzrn -iuro VMitorrn lijn „iotht - h«.l™ J®1-*
sleohü roor wonlngl.w j 18 pci. ran irw-j"—
tement, rijndo een huur ren pl. m. 500 t
-800 -.!« «ifa, «o Uji, wootin d. kwu
Mnn IhnMfi
ƒ800 j
huurwaardi
op tift toiitot
1000 bteh&apt' /L
3e. Ben hoaédinapectte fauart «en haft voor
1900 jak «ft vorige huurder betaalde
f 000. DH btea^aiMé eene sear fraoto, mneie
kamer ra twee donlarre kinters.wmirvan er é?*n
niet yebrjókt wordfc l«h'
prijs, is «ft MWJtovr *«r
op de donk we kamei reed#
licht moet branden. Nlettegpnsteande
groote kamer, waar de >oöfdh»j>ectew xeH
setok, numte hftdt voor wel twintig personen.
Arakan, vertrok 2 Maart vag Batavia vla H|W
flato«v van Saiga»
Maart te Bftrseflft w
Bis stal stofte,
v^rgaderingra V
daarvoor «psattaljk gefaowrda 1
4» De
iMtifBe wonen te De* Haag,
gen ra Roermond, doek sa vergaderden ll «raa
ieèti Maaawkfat ra Graai—ra. Baeveel verbUfft
wn kestoa koat dot «fa*
teUtaatitel
«rak I Moort v an Lftaabon.
Oranft Naosau,
UB, pos» 2 Mas
Rotti, van Rotterdam
[aderzaal 4» |ftb» Pofto d» Galte.
v geboden
iV te
mvu, mb «8 WK «Mr Am—»
Uuit 10 uur 45 mK DunguMJi
Rotterdam Mar Japan, para. to
