"Sensationeel Bericht!
Zuivere Murwe Lijnkoeken
onze Landgenooten,
Werkmanskleeding
36 Cent,
HEINES*
iTRIOMFZEER
SPIEGELS EN LIJSTEN
Iff
Luciën
mor^nhoestje
Valda Pastilles
Helpt
de nood is groot
CONFECTIE
LEVEND 1EGR4VEH
morgenhoest
ABDIJSIROOP
Opening
Zomerseizoen
verlenging der Openlj. Verkooping
Heeren- en Kinderkleeding
ii iikivw Daniel" milieu „dl We" Sriwntal Enudi
20. 30, 40 51. 80. 85, 115, 14S, 100
OnTn, 1731 20, W, 30, 450, 00
VALDA
IvmdriQORZe ma-
.gajjnerieeaouep-
uicrdigeade Keuie
der traeesr moderne
Dames- en K,i rader
Confeche-
Wnoodigenll!
[ftMII WUK&f. 5
tahhgffigder So
R.OTIE(tOAM-KOR.T£ H00Ó/IK.5-;
N.V.Wesnanon's Koninklijke Fabrieken
Pulk Dijend L1JNMEEL merk „Ster", ln geplombeerde zakkei
Voor do noodlijdenden ln de Drentscbe Venen
zal Maandag a s. eeae collecte worden ge
bonden, welke w i dringend aanbellen.
De opbrengst zal onder alle gezindten
worden verdeeld.
Hed. R.f. Hulsrestlngs Comité.
ROTTERDAM
AMSTERDAM
DEN HAAG
LEEUWARDEN
GRONINGEN
UitslBitind Msat: BinnenrettB 152 OnHprrjam
Mul in Confectie: Koogslriat 1931M"»'™
DESSINS EN MODELLEN 1922
ENGELSÓHE EN SCHQTSCHE STOFFEN
EEN ZEILMAKER,
N. MIKX, floogstr. 156 ROTTERDAM
A.. M. PAFtXS
Gouwe t
Gouda
THALIAJTREATER.
De overwi'digendeSensitie fill
ln de hoefdrolWilliam-Farmin
busgroehtejv
SLEUTELS
Me uwen hui zen
e Leiden T?
«IE ADRES vDor Spiegel*
Schilderijen, Portret-
lijsten en fluweelteksten
Is bij C. KLARENBEEK.
Die hardnekkige
TWEEDE BLAD.
STADSNIEUWS.
Wegens «norm® drukte 1)87 100
We zullen een reusachtig grooto parti] HEEREN- en
KINDERKLEF.DTNG verknopen, afkomstig van een
der grootste magazijnen uit Brussel. Al deze goederen
zijn van prima Kmgelsehc Stoffen en een afwerking
zoo buitengewoon, dat het «He hier naar maat ver
vaardigde kleeding ver in de schaduw stelt. Daarbij
zijn de prijzen zoo laag getaxeerd, dat dit gewoon
belachelijk is. bijv. Iieeren Colbert Costuums, blauw,
zwart of fantasie
GEWONE PRIJZEN
UWer», Daml-jnlson, of Winterjas voor noo gaan V,
dei warUeliJke waarde, Jonueheero,, en Klnderklee-
dln. Jekker, en Pantalon», worden «le 't ware cadeau
gegeven.
Prima Engelscho Dames- en Heeren-Reflenjaasen ln
gummi, nSber, waieruroolol gabardine vanalflO-
De verkoop heeft plaats DINSDAG 14 MAART 3—8
uur WOENSDAG 15 MAART. DONDERDAG 10
MAART en VRIJDAG 17 M ART 0-8 uur ZATER
DAG 18 MAART van 's morgen» 9 tot 's avonds 10 uur.
MAANDAG 20 MAART, DINSDAG 21 MAART,
WOENSDAG 22 MAART. DONDERDAG 23 MAAR^
en VRIJDAG 24 MAART 9-8 uur, ZATERDAG 9-
10 uur. BESLIST NIET LANGER.
Vooral maken wij attent, dat dit geen winkeloprul-
mingsgt aderen of zoogenaamde Duitsche valuta-Koop
jes zijn. doch alle nlcwe friasche goederen van prima
Engelsche atoffen, en geen waardelooze oorlogagoe-
dWMena opheffing der mantelafdeeling. worden dae
mea- en klndermantola voor spotprijzen opgeruimd
De Directeur: J. OERniTJ&fcW-
dat maar niet weg wil is een bewijs, dat
Uw luchtpijpen ontstoken zijn. Bij het
gebruik van Valda Pastilles komt de 'slijm
eerst los en de antiseptische gassen die door
het smelten der Valda Pastilles-vrij komen,
oefenen een genezende werking op de slijm»
vliezen uit. Probeert ze eens voor Uw hoest.
Uw verkoudheid. Uw hecschheid het is
merkwaardig, zoo gauw als men die met
Valda Pastilles kwijt is.
Maar vraagt en eischt uitsluitend de echte
die slechts worden geleverd, verpakt in ge»
slotenblikken doozen. mtt fsjrdprlandsch
waarboraatrook" Voor dusdanig verpakte
Valda Pastilles wordt alleen gegarandeerd.
Bij alle apotheken en drogisten A f 1
per doos met den naam
1008 70
i
WORMERVEER OPGERICHT 1788.
mnrk „STER" en W. E- 1 «-!»»/• Vet- 9ëS
<jr.ol.te vending.waarde - Allee gegarandeerd enlrer.
EERE-DIPLOMA Pari|s 1900. Megan Goudsn Medslllss,
862 n
1025-6
«^■ahdelskamsr
KLEEDING
Speol'le tarieven voor Maatkleeding
op Abonnementsvoorwaarden.
1026 108
«gr ZEILMAKERIJ ENZ. TH
Gevraagd ln een der groote steden van Nederiand
„rlma vakman, ln ataat gahaal reUstandig kunnende meten,
snijden, enz. met alle werkzaamheden van uiteenloopenden
aard vertrouwd. Bij nebleken geschiktheid goede jwrult-
zichten. Br. m. volledige inlicht als bekwaamheid
gehuwd enz. en atschr. van getutgsch. onder No. 1023 bureau
Goudsche Courant.
iAon 24
Ala men in ROTTERDAM vrnngt naar een
ndree voor WERK MANSKLEED ING, dan
hoort inen nllljd mnar Wn nnnk noemen,
PT Ook alles op 't gsblid vu tellode Vakkleedlig
985 40
v/h G. J. Berlijn-lSlleuwerlterk
1014 28
Vnnni Vrijdag 17 Maart
Boiltnd drama la 7 actn
Op het tooneel*
I>e populaire en sym
pathieke Gentleman
19 n mor 1st met geheel
nieuw repertoire.
1016 25
Merit
van DB JC1NDBRBLBBD1NO, het Ideale m aandb lad voor de Huisvrouw (uitgave H. A. M. HOBLAN TB
te Schiedam), fO A 80 Voorjaars- en Zomer-modellen bevattend, is versohenen
Verkrijgbaar bi) alle Boekhandelaren.
Prijs per nummert
1024 85
PER ONS
4
■otorsloot 168 a Rotterdam. 10&* 10
PER STUK
VRUCHTEN CREMEREEPEN
ADVOCAAT CHOCOLADERfcEPEN
TURK8CHC NOUOATREEPEN
OUENOOTREEPEN
KLEME CAKES
CT8 FIJNS VOOR 8tJ
DE KOFFIE. THEE
CM 0R REIS
PRALINES C
CHOCOLADE BOONEN
BRUIDSUIKERS MET CHOCC
CARAMELS
KOFFIEBOONÊN
TOFFEE AMANDELEN
FLORA PASTILLES
FONDANT
PRALINE FONDANT
PINOA TOFFEE
KLEIN GOED LEKKER MN
SPECULAAS OW EN DIM
SPRITSKOEKJES
BISCUITS SOCIAL
BISCUITS NIC NAC
VANILLE TABLETTEN FIR
RUMBOON FN
NOUQATBATONS
CARAMELPRAÜNES
AOVOCAATPRAUNES
BESTE VANILLE PRALINE#
PRALINE8 ASSORTIES
ROTSJES
ROCKS BONBONS
EXTRA 8TR0NQ PEPERMUNT
ABRIKOZENBEIQNETS
VRUCHTENBLOKJES
BE8TE MOOIE BRUIDSUIKERS
FETTT BEURRE BISCUtTB
MARIE BJ8CUITS
VANILLE CROQUETS BI8CUTTS
DEMI LUNE BISCUITS
GEVULDE ROOM BtSCUTTS
CHOCOLADE NIC NAC BISCUITS
GEVULDE CHOC CREAM BISCUITS
EXTRA BROOTE MU3CETFUKKEN
BESTE CHOCOUADJES MET UU8CE1
EXTRA GROOTE FUKKE*
BESTE PUKJES
CRÈME PUKJES
BITTERKOEKJES 7
GEVULDE MOCCAttBWES
kunt U genezen, door voor het naar bed gaan en bij
het opstaan, geregld een lepel Abdijsiroop in te no
men. Bij sterken hoestprikkel overdag af en toe nog
eens een lepel nemen, om de taaie vastzittende slijm
te doen loskomen. De
ia een wereldberoemd middel, bij ver
ouderde hoest, verwaarloosde verkoud
heid, bronchitis, asthma, hooikoorts, kink
hoest, slijmhoest, influenza, griep. Aan
genaam van smaak en onschadelijk,
slijmoploseend, verzachtend, zuiverend en
genezend.
Prijs per flacon van 230 gram 1.90,
van 550 gram 3.60, van 1000 gram
6.—. Alom verkrijgbaar. Eischt roeden
band met onze handteekening: L. I. AK
KER. Rotterdam.
Alom verkrijgbaar. Biecht rooden bend
met onze hajidteekening: L. I. AKKER,
Rotterdam.
No. 14882.
VRIJDAG 17 MAART 1922.
LAND- EN TUINBOUW.
Wat iedere maand te doen geeft.
(2e helft van Maart).
Maart roerde reeds geducht zijn staart, maar
gaf ons op enkele dagen ook reeds een lente-
gevoel. En dan ging menigeen zijn hof in,
sloeg aan den arbeid, of maakte voorbereidende
plannen. Bemesting en bewerking zijn nummer
één van het programma. De landbouwer ge
bruikt naast kunstmest verschillende soorten
van natuurlijken -mestvan zijn runderen, var
kens, paarden, misschien ook van schapen en
geiten, en voorts ook den secreet- of privaat-
mest. Rundermest is de hoofdzaak, en bij ver
menging hidrmee kunnen de verschillende
meststoffen hun schadelijke hitte verliezen.
De beste paardenmest gebruikt men onver
mengd slechts op natte, koude gronden. Ook
schapenmest is tamelijk verhittend, en dus
eveneens op vochtige koude gronden aan te
bevelen; men rekene er echter op, dat hij spoe
dig is uitgewerkt. Het meest verhit en het
snelst werkt de hoendermest. Wie veel kippen
houdt en een groot terrein bezit, houde de die
ren niet langer dan een jaar op dezelfde plek;
deze is dan vruchtbaar gemaakt en kan, in
volgende jaren nog gekalkt, 8 4 jaar een
goeden oogst leveren. Eerst na 3 jaar keeren de
hoenders op hetzelfde terrein terug. Op deze
wijze zijn in België heele terreinen ontgonnen.
Opgesloten hoenders geven per jaar 35—45
K.G. mest (de lichte rassen minder dan de
zware); zijn ze allen 's nachts in het hok, dan
is de hoeveelheid, 1518 K.G. Zaai nu de
koolsoorten na den grond krachtig bemest en
terdege gespit te hebben; dit is noodig, wilt gij
goede kooien oogsten. Werk het zaad er goed
onder, want de vogels (musöchen) houden veel
van koolzaad. Bedek het bed met takken om
het stuiven teger. te gaan. Zaai niet te dik.
Als de plantjes er straks nog te dik opstaan,
dun het bed dan uit; elk plantje moet op zich
zelf staan, 't Is ïiu ook de tijd om de wecuw-
tjesplanten van kool uit te zetten; bloemkool
(de vroege van Erfurt), savoyekool (de fijne
vroege gele), witte kool (de spitse van Etam-
pes) en de roode kool (de donkere roode
Utrechtsche). Maak uw aardbeienbed in
orde, d.w.z. haal den ruigen paardenmest, wel
ke ge er den vorigen herfst opgebracht hebt,
af, zoodat de planten bloot komen; zoo noodig,
brengt ge tusschen de planten hog wat mest
van de vaalt en spit dan den grond voorzichtig
om. Is uw grond hoog en droog, treed dan na
het spitten de aarde weer vast, om het uitdro
gen tegen te gaan; aardbeien houden van voch-
tigen, zwaren grond, Zijt ge in 't bezit van
maandbloeiende aardbeien, dan is het thans de
tijd om er uitloopers van te nemen en uil te
planten; dit doet men ieder jaar of althans
om de 2 jaar. Maandbloeiers geven den gehee-
len zomer door vrucht, totdat het begint te
vriezen. Denk er om uw perzikken te be
schutten tegen mogelijke nachtvorst; anders
kan één nacht al uw hoop doen vervliegen. Ge
kunt er rijzen of takken vóór zetten, er een
laken of behangsellinnen vóór hangen, er kui
pen met water onder zetten, door een smeulend
vuurtje rook in den tuin doen ontwikkelen.
Zoo mogelijk, kan het ook zijn nut hebben
pruime- en morelleboomen te bedekken. Voor
de huisvrouw: U wilt dezen zomer uw tuin
goed van bloemen voorzien hebben? Dan kunt
ge nu, in deze maand, nog onder glas zaaien:
Verbena's Lobelia's, Petunia's Reseda. Perilla
Nankinensis, Pyrethrum of gele Kamille, de
bekende Mozaïkplant. Vlak na loet zaaien is
bescherming tegen de zon noodig. Wilt ge lie
ver direct op de plaats zelf, dus op den kouden
grond zaaien, dan kunt ge hiermee wachten tot
half of einde April. Alle bloemplantjes onder
glas moeten geregeld dagelijks worden nage
zien. Ziet ge, dat ze dreigen weg te vallen,
verspeen ze dan direct, maar nog steeds onder
glas.
Boschhoen, dat eenige verschillen vertoont met
de Bankiva's. De kam Is ook hier enkel, de
beenen niet leihlauw, maar geel of vleeachkleu-
rig. Ook hun kraaigeluid is anders, een weinig
gerekter.
De oogen zijn zoogenaamde pareloogen, dus
met een lichten, niet met een roodbruinen iris.
De hals- en zadelveeren der hanen zyn lichter
en ook de borst is niet zwart maar geel-rood.
De wilde hanen streken ook wel neer tusschen
de daar gehouden tamme kippen, waardoor
kruisingen ontstaan. Het eiland Ceylon vormt
hun verbreidings-kring.
Een derde wilde hoendersoort is het Sonne-
rats hpen in Voor-Indië. Dit is onder de wilde
rassen het langst bekend en daarom hield men
het eerst voor den stamvor monzer hoenders,
wat door eenige geleerden nog niet geheel op
gegeven wordt. Het is grooter, bereikt de maat
van onze kleinere landhoenders, zoo iets als een
pel, een Hamburger.
De hals- en zadelveeren der Sonneratshanen
hebben iets buitengewoons, ze zijn lang en
smal en eindigen aan de punt in een hoornach
tig plaatje, vlak en langrond van vorm, geel
van kleur als gele was.
Ook hier is de enkele kam aanwezig, groot
bij den haan en bijna ontbrekend bij de een
voudig gemeurde hen. De sobere klem; der hen
nen van al deze wilde rassen komt vooral de
broedende hennen ten voordeel, omdat ze voor
de roofdieren, welke op het gezicht jagen, wei
nig in 't oog vallen. Het helpt echter niet te
gen hun andere vijanden, die op den reuk hun
prooi opsporen. Zoo jagen de slangen op 't ge
zicht, de meeste viervoetige roofdieren op den
reuk.
Als vierde vermelden we het Vorkstaart-
hoen, door de inlanders ajam alas genoemd. Het
wordt aangetroffen op Java en eenige naburige
eilanden. Het is weer iets kleiner dan het Son-
nerats-hoen.
Hier vindt men weer iets zeldzaams, name
lijk niet twee kinlellen, maar slechts één en
kele, die zeer breed is. De kam is ook enkel,
maar ongetand en is blauw, paars en in geel en
rood overgaande gekleurd. De oogen zijn schit
terend geel. Het halsbehang is niet gevormd uit
veeren, die in een fijne punt eindigen, integen
deel ze eindigen breed, zoo iets als de kraag
van de bekende goud fazanten. De twee zeer
groote staartveeren zijn sterk naar buiten ge
bogen, waardoor de vorkstaart ontstaat. Het
kraaigeluid der hanen is sterk afwijkend, het
klinkt buitengewoon schor. Ook van het Vork-
staarthoen heeft men bastaarden met tie tam
me hennen verkregen. Men heeft ook weer
nakomelingen van deze gekruiste exemplaren
bekomen, hetgeen zich niet bewaarheid heeft
met de kruislingen van het Sonnerats-hoen.
Waar nu jn hoofdzaak vier verschillende
wilde rassen schijnen meegewerkt te hebben
aan de vorming der tegenwoordige tamme
hoenders, kan het ons niet verwonderen, dat
we zoo vele variaties, zoo vele afwijkingen op
onze groote tentoonstellingen Tcunnen bewon
deren.
Hoewel de balans nog wel eens schommelt
neemt men de Bankiva's als de oorsprorvgsdie-
ren
ONS PLUIMVEE.
De voorgeslachten onzer tegenwoordige
Hoenders.
We beleefden weer de periode der pluimvee-
tentoonstellingen en konden ons dan, hetzij als
kenner, hetzij als leek, vergasten op het af
wisselende beeld in kleuren en vormen, dat
onze hoenders daar aanboden. Onwillekeurig
zal hjj velen de vraag wel gerezen zijn, waar
van zouden al die zoo sterk verschillende diei-en
toch wel afkomstig zijn? Vele geleerden heb
ben dit onderwerp tot een voorwerp v^n hun
studie gekozen en kwamen tot weinig uiteen-
loopende resultaten. Niemand onder deze man
nen der wetenschap heeft zich echter in dit op
zicht zoo verdienstelijk gemaakt als de nauw
keurige natuurvorschcr Charles Darwin. Hij
besteedde een groot deel van zijn leven aan
praktische waarnemingen en heeft zoo ontzag
lijk veel bewijsmateriaal verzameld, dat veel
tot klaarheid is gebracht.
Een langdurig voortgezette bestudeering
omtrent het leven der wilde soorten hebben
behalve Darwin ook nog vele andere geleerden
er toe gebracht als zeker aan te nemen, dat
onze tegenwoordige huishoenders afstammen
van de wilde hoenders, die de jungles of onto-
bouwde wildernissen van Indië en Ceylon be
wonen. Onder deze komt in de eerste plaats
het Bankiva-hoen (klemtoon op de middelste
lettergreep), waarvan nog heel veel exempla
ren in eenige licht afwijkende kleuren en vor
men aangetroffen worden.
Met voorliefde houden zij zich op in de bam
boesrietvelden, maar ook in de bosschen. Na
den oogsttijd dwalen ze veel op de velden bij
kleine troepen rond, in de vroege morgenuren.
Zij zy'n van de grootte onzer voor kenners wat
te sterk ontwikkelde krielen. Veel komen ze
ook in kleur en teekening overeen met onze
partijekleurige krielen, vooral die wij zwart-
roode noemen, naar de haantjes die zwart van
borst zijn en verder rood of rood-bruin. Het
gekraai komt veel overeen met dat onzer Java-
krielen, maar is nog wat korter en scherper.
Zoodra de hen een tiental geelachtig witte
eieren in een nest van gedroogd gras tusschen
het struikgewas gelegd heeft, gaat ze broeden.
De eieren zijn 50 gram of iets minder. De
kuikens waarmee alleen de hen zich bemoeit,
groeien snel, hoewel er vele van een broedsel
ten prooi vallen van slangen en andere roof
dieren. In hun bewegingen hebben ze dezelfde
bevalligheid als de meeste onzer tamme kriel-
hoenders. De staartdracht is laag, een zooge
naamde fazantenstaart. De kam is enkel, fijn
getand maar niet hoog, bij de hen betrekkelijk
heel klein, zoodat op het eerste gezicht men
mu mMMn, dat ze geen kam droeg.
De ontwikkeling van kam en kinlellen zoowel
by den Bankiva-haan als hen, komen overeen
van onze halfwassen enkelkammige
E*» tweede wilde eoort ie het Ceyloneche
GOUDA, 17 Maart 1922.
Verordening voor de Stedelijke Bad- en
Zwem inricht in gen.
In de raadsvergadering van 13 Juni 1921
werd het voorstel van den heer Sanders, om tot
wijziging van de Verordening voor de Stedelij
ke Zweminrichting over te gaan. in handen
van B. en W. gesteld, teneinde daaromtrent
het advies van de Commissie van Toezicht op
die Zweminrichting in te winnen.
Deze commissie heeft 18 Januari en 6 Fe
bruari j.l. haar advies over de voorgestelde
wijziging aan B. en W. doen kennen, hetwelk
afwijzend is voor zoover betreft de Zondags
sluiting der inrichting en overigens enkele
wijzigingen wenscht, waarmede zich de voor
steller in den boezem der Commissie geheel
heeft kunnen vereenigen.
B. en W. kunnen zich met de voorgestelde
wijzigingen, voor zoover zij door de Commissie
vah Toezicht werden geformuleerd geheel ver
eenigen, wenschen zich evenwel van eenig al-
vies met betrekking tot de door den heer San
ders voorgestelde Zondagssluiting te onthou
den, doch zouden er prijs op stellen de thans
bestaande verordening geheel, met inachtne
ming van de meergenoemde wijzigingen, om
te werken, zoodat zij in hare nieuwe gedaante
zal kunnen gelden zoowel voor de Stedelijke
Zweminrichting als voor de Badinrichting. De
in de raadsvergadering van den l Maart 1921
vastgestelde verordening voor het Volks- en
Scboolbad zou dan bij de vaststelling der nieu
we verordening, als vervallen kunnen worden
beschouwd.
Voor die zaken, welke zich minder voor rege
ling in de verordening leenen, zal door de Com
missie van Toezicht op de Stedelijke Bad- en
Zweminrichtingen het Reglement, voor elke
inrichting afzonderlijk samen te stellen, kunnen
blijven gehandhaafd.
In verband met vorenstaande, stellen B. en
W. den Raad voor de hieronder volgende con
cept-verordening tot verordening te verheffen
en tevens verzoeken zij goedkeuring te hechten
aan het mede hieronder gevoegd, voor zoover
noodig gewyzigd, Reglement voor de Stedelijke
Zweminrichting.
Concept verordening voor de Stedelijke
Bad- en Zweminrichtingen te Gouda.
Artikel 1. Het Bestuur der Stedelijke Bad
en Zweminrichtingen wordt onder toezicht van
B. en W. gevoerd door eene Commissie van
Toezicht op de Stedelijke Bad- en Zweminrich
tingen, bestaande uit negen leden, die door
den Gemeenteraad voor den tijd van 3 jaren
worden benoemd.
Met den len Januari van ieder jaar treden
3 hunner af. volgens een daarvan door de
Commissie bij loting op te maken en aan den
Gemeenteraad mede te deelen rooster.
De aftredenden zijn dadelijk herkiesbaar.
Die verkozen is ter vervulling eener plaats,
die buiten den by den rooster bepaalden tyd
is opengevallen, treedt af op het tijdstip, waar
op degene in wiens plaats hij gekozen is, moest
aftreden.
Art. 2. De leden der Commissie kunnen te
allen tijde hun pntslag nemen. Het wordt door
hen ingezonden aan den Raad.
Zn, die hun ontslag hebben ingezonden, big-
ven hunne betrekking waarnemen, totdat hunne
opvolgers die hebben aanvaard.
Art. 3. Bij vacaturen zendt de Commissie
voor iedere te vervullen plaats eene aanheve-
ling van twee personen in. Zy doet dit in de
maand November voor de vacature, die den
len Januari daaropvolgende door de gewone
aftreding ontstaat, voor de overige binnen zes
weken na het ontstaan.
Art 4. De Commissie verkiest jaarlyks uit
haar midden een Voorzitter en een Secretaris,
en deelt de namen van dezen aan B. en w.
m Zij' vergadert zoo dikwijl» als zjj of haar
Voorzitter dit noodig acht
De vergaderingen worden belegd door den
Voorzitter.
Art. 5. Alle besluiten worden by meerderheid
van stemmen genomen. By staking van stom
men in een voltallige vergadering wordt de be
slissing opgedragen aan B. en W.
De Commissie houdt aanteekening van de
door haar geuomen besluiten.
Art. 6. Het getal en de jaarwedden van het
aan de Stedeiyke Bad- en Zweminrichtingen
verbonden personeel worden door den Gemeen
teraad bepaald, welke eventueel ook de te ge
nieten omolumenten vastetelt.
Het personeel wordt door B. en W., op aan
beveling van de Commissie van Toezicht be
noemd, geschorst of ontslagen. Schorsing of
ontslag heeft niet plaats dan op voorstel der
Commissie of de Commissie gehoord. In spoed-
eischende gevallen kan de Commissie tot schor
sing overgaan onder gehoudenheid daarvan
binnen 2 maal 24 uur kennis te geven aan
•B. en W., onder opgave van de redenen die tot
de schorsing hebben geleid.
De instructies voor het personeel worden
door de Commissie van Toezicht onder goed
keuring van B. en W. vastgesteld.
Art. 7. De Commissie van Toezicht zendt
jaarlyks voor den len Maart aan den Raad
een verslag van den toeetand der Zweminrich
ting alsmede een van dien der Badinrichting.
Zy geeft ten spoedigète alle door den Ge
meenteraad of door B. en W. verlangde inlich
tingen.
Zy doet aan deze Collegiën de voorstellen,
die ze noodig acht.
Art. 8. De Commissie» van Toezicht heeft het
voortdurend toezicht op de Stedelijke Zwem
inrichting en de Badinrichting en geeft de in
het belang der orde, reinheid en veiligheid
noodige bevelen.
Art. 9. De Commissie bepaalt onder goed
keuring van B. en W. de opening en sluiting
van het Zwemseizoen.
Zy die buiten het zwemseizoen de Zwemin
richting wenschen te bezoeken, moeten daartoe
vergunning hebben van de Commissie van Toe
zicht en betalen daarvoor een door B. en W.
op voorstel der Commissie vast te stellen scha
deloosstelling.
I)e Zweminrichting zal desgewenscht tevenR
op (hor B. en W. vast te stellen dagen en uren
minstens ééns per week, uitsluitend voor het
garnizoen toegankelyk zy'n.
Art. 10. De Commissie van Toezicht zendt
een Reglement voor de Stedelyke Zweminrich
ting en een voor de Badinrichting ter goedkeu
ring aan den Gemeenteraad in.
In deze reglementen wordt bepaald geduren
de welke uren de inrichtingen geopend zyn.
De tarieven voor de Zwem- en Badinrichtin
gen worden by byzondere verordeningen vast
gesteld.
Art. 11. Deze verordening treedt in werking
op heden en vervangt de verordening voor de
Stedelyke Zweminrichting van den 19 Februari
1892, no. 5, zooals die nader werd gewyzigd
en de Verordening voor het Volks- en School-
bad van den 1 Maart 1921.
Ontwerp reglement voor de Stedelyke
Zweminrichting te Gouda.
Artikel L
De Commissie van Toezicht op de Stedelyke
Bad- en Zweminrichtingen brengt de door haar
onder goedkeuring van Burgemeester en Wet
houders bepaalde opening en sluiting van het
Zwemseizoen ter kennis van het publiek.
Gedurende dit Beizoen zal van de Zwemin
richting gebruik kunnen worden gemaakt:
A. tegen betaling van het tarief overeen
komstig de verordening tot heffing van rechten
voor het gebruik der Zweminrichting:
lo. door mannen dagelyks van des morgens
6 uur tot 7M» uur en van 10% bur tot de
sluiting, uitgezonderd des Woensdagsmiddags
en des Zaterdagsmiddags van 24 uur en des
Maandagsavonds, des Woensdagsavonds en des
Vrijdagsavonds van 6 uur tot de sluiting;
2e. door de vrouwen dagelyks van des mor
gens 7% uur tot 10% uur en des Maandags
avonds van 6 uur tot de sluiting en des Woens
dags en des Zaterdagsmiddags van 2 uur tot
4 uur.
B. Kosteloos:
lo. door mannen dagelyks des morgens van
6 uur tot 7% uur en des middags van 12 uur
tot 1% uur; en des Dinsdags-, Donderdags- en
Zaterdagsmiddags van 6 uur tot de sluiting;
2o. door vrouwen des Woensdags- en Vr(j-
dagamiddags van 6 uur tot de sluiting.
De Zweminrichting zal gesloten worden des
namiddags te 7 uur, uitgezonderd in de maan
den Juni, Juli cn Augustus, waarin de sluiting
des namiddags 8 uur plaats vindt.
Des Zondags is de Zweminrichting tot 2 uur
's middags geopend.
Burgemeester en Wethouders kunnen even
wel vergunning verleenen ook des Zondags
middags na 2 uur gebruik te maken van de
Zweminrichting voor het houden van wedstry-
den.
Artikel 2.
Op de tyden dat de Zweminrichting geopend
is voor vrouwen, zal er altyd nevens den Zwem
meester een vrouwelyke bediende tegenwoor
dig zyn.
Artikel 3.
Van de kleedkamertjes mag niet langer dan
een half uur gebruik worden gemaakt en niet
tegeiykertyd door meer dan één persoon.
Artikel 4.
Allen die gebruik maken van de bassins moe
ten voorzien zyn van zwembroek of bèhoorlyk
badcostuum.
Artikel 5.
Het is den bezoekers verboden zich te ont-
kleeden op andere dan de daarvoor bestemde
plaatsen.
Artikel 6.
Niemand mag zich in het diepe bassin bege
ven zonder toestemming van den Zwemmees
ter, die zich te dien einde moet overtuigen,
dat de bezoeker daarvoor genoegzaam ervaren
in het zwemmen is.
Artikel 7.
Het is den bezoekers verboden, honden mede
te brengen.
Artikel 8.
Een hall uur voor den sluitingstyd worden
geen bezoekers meer toegelaten. Een kwartier
voor dien tyd moeten de bassins ontruimd zyn.
Artikel 9.
Onder berusting van den Zwemmeester be
vindt zich een bus, waarin onderteekende klach
ten gedeponeerd kunnen worden.
Artikel 10.
Tegen hen. die zich aan wederspannigheid
of andere vergrijpen tegen de goede orde of
welvoegelykheid, of aan overtreding van dit
reglement schuldig maken, kan de Commissie
zoodanige maatregelen nemen, als zy nuttig
oordeelt, desnoods die van ontzegging van het
gebruik der inrichting voor een bepaalden ty.i,
zonder dat in dit geval van teruggave der
gestorte bad- of abonnementsgelden prukc
kan zyn. De Zwemmeester zal het recht heb
ben, zulke personen voorloopig te verwyderea
en geeft daarvan dadelyk kennis aan le Com
missie.
Artikel 11.
Schade aan de Inrichting toegebracht, wordt
hersteld voor rekening van hen, die deze scha
de hebben veroorzaakt.
Artikel 12.
De Commissie kan te allen tyde bealiwen
of iemand al dan niet in de termen valt om
kosteloos van de inrichting gebruik te ma
ken.
Artikel 18.
Uitgezonderd diegenen, die kosteloos van de
inrichting gebruik maken, wordt niemand tot
de bassins toegelaten, dan voorzien van een
abonnementskaart of badbriefje.
De abonnementskaarten en badbriefjes wor
den door den Zwemmeester afgegeven.
Artikel 14.
Zy, die zwemlessen wenschen te ontvangen,
melden zich aan by den Zwemmeester en beta
len hem daarvoor by ubonnement ƒ2.50 of per
les ƒ0.10.
Artikel 15.
Zy, die in den gesloten tyd de inrichting
wenschen te bezoeken, moeten daartoe vergun
ning hebben van de Commissie, die een bepaal
uur aangeeft»
Zy betalen, behalve het gewone tarief daar
voor aan den Zwemmeester een schadeloosstel
ling van 25 cent per bad.
Artikel 16.
Op voordracht Van den Zwemmeester kunnen
aan diegenen, welke genegen zyn eon proef af
te leggen, door de commissie diploma's voor
geoefend zwemmen worden uitgereikt aan:
a. abonné's van de inrichting en hou Iers van
baden kaarten;
b. kostelooze zwemmers, die geregeld van het
buil gebruik maken.
De eischen welke de CoCmmissie stelt tot het
verkrygen van dit diploma zUn:
40 Meter borstzwemmen, 40 M. rugzwem-
men, 20 M. gekleed zwemmen.
Deze proef wordt afgenomen in tegenwoor
digheid van minstens 3 leden der Commis&le.
Artikel 17.
De voor het verstrekken der baden benoodlg-
de kaarten en badbriefjes, worden der Commis-
of den Zwemmeester vanwege de Ge
meente-Secretarie afdeeling controle finan
ciën en -belastingen) verstrekt. Vanwege deze
afdeeling zal op den verkoop daarvan contröle
worden uitgeoefend.
Artikel 18.
De Zwemmeester draagt de door hem ont
vangen gelden wekeiyks aan den Gemeente
ontvanger af onder overlegging van een door
Burgemeester en Wethouders vastgestelde ver
rekening.
Artikel 19.
Leveringen aan de Stedelyke Zweminrichtmg
kunnen alleen geschieden op door de Commissi'»
van Toezicht afgegeven bons, vermeldende
eene nauwkeurige omschryving der te leveren
artikelen. Deze bons moeten by de nota's wor
den overgelegd, welke, na door den Voorzitter-
der Commissie of diens plaatsvervanger voor
„Gezien" te zyn geteekend aan het Gemeente
bestuur (afdeeling Financiën) worden inge
zonden.
Artikel 20.
Dit reglement kan te allen tyde, behoudens
goedkeuring van den gemeenteraad, worden
gewyzigd, terwyi in gevallen waarin het niet
voorziet, door de Commissie van Toezicht naar
beste weten wordt gehandeld, onder goedkeu
ring van Burgemeester en Wethouders.
Alle geschillen omtrent de toepassing van dit
reglement worden door Burgemeester en Wet
houders bealiat.
Aldus vastgesteld door de Commissie van
Toezicht op de Stedelijke Bad- en Zwemin
richtingen te
Gouda, den 6 Februari 1922.
(get.) A. D. VAN VREUMINGEN, Voorzitter,
(get.) J. VAN KRANÈNBURG, Secretaris.
Benoeming hoofd der le Openbare
Bewaarschool.
Door ile benoeming van Mejuffrouw A. H.
van Maaren tot hoofd der 2e Openbare Be*
waarschoot in deze gemeente is eene vacature
ontstaan voor de betrekking van hoofd der le
Openbare Bewaarschool.
Omtrent de vervulling van bedoelde vacature
hebben B. en W. zich doen voorlichten door de
Commissie van Toezicht op het Lager Onder
wijs, met welker advies B .en W. zich ver
eenigen.
B. en W. bieden mitsdien den Raad, zulks
in overeenstemming met het daaromtrent be
paalde in artikel 9 der „Verordening op de
Openbare Bewaarscholen in de gemeente
Gouda, de navolgende voordracht, ter benoe
ming van een hoofd der le openbare bewaar
school in deze gemeente, aan:
1. Mej. E. van Wyngaarden, waarnemend
hoofd der 2e Openbare Bewaarschool, en
2. Mej. A. B. de Bruyn, onderwyzeres aan
de 2e Openbare Bewaarschool, beiden te Gouda.
Benoeming lid Commhwie van Toezicht op de
Stads-Muziekschool.
Tengevolge van het bedanken van den heer
E. van der Werf is in de Commissie van Toe
zicht op de Stads-Muziekschool een vacature
ontstaan, ter vervulling waarvan genoemde
commissie overeenkomstig het daaromtrent be
paalde in artikel 8 van het „Reglement voor de
Stads-Muziekschool te Gouda", onder dagtee-
kening van 3 Maart 1922 de onderstaande aan
beveling, bedoeld in artikel 7 van dat regle
ment aan den Raad heeft aangeboden:
1. den heer E. van Dantzig Azn., Crabeth-
straat 87,
2. den heer J. Oudshoorn, Noorderstraat 5.
B. en W. stellen den Raad voor uit dit twee
tal een lid der Commissie van Toezicht op de
Stads-Muziekschool te benoemen.
Benoeming Regent van het Van lterson-
Ziekenhuie.
Tengevolge van het beilanken van den beer
E. van der Werf is in het College van Re
genten van het Van Iterson-Ziekenhuis een
vacature ontstaan, ter vervuiling waarvan
geneomd College overeenkomstig het bepaal
de in artikel 5 van het Reglement voor het
Van Iterson-Ziekenhuis, onder ilagteekening
van 23 Februari 1922 de onderstaande aanbe
veling bedoeld ln artikel 2 van gemeld Regie
ment aan den Raad heeft aangeboden:
1. de heer E. van Dantzig, onderwyzer, Krui
g<*rlaan 26,
2. de heer P. de Vos, onderwyzer, Krugeri
laan 81.
B. en W. stellen den Raad voor uit dit twee
tal e«n lid van het College van Regenten vooi
het Van Iterson-Ziekenhuis te benoemen.
eel Gymnasium.
By Raadsbeefu van 2 Augustus 191
den voor hetV jdvak 1 September 1
Maart 1922 tot V eraree ia de oude 1
het Gymnasium benoemd de dames B. v. d.
Veen en H. A. Engelsman, respoctieveiyk in
verband met het aan de leeraren I)r. Leopold
en Dr. Boekmeyer verleend verlof.
Zooal» bekend is werd intusechen met in
gang van 1 Maart 1922 den heer I^eopold eer
vol ontslag verleend en het verlof van den heer
Boekmeyer verlengd tot 1 September 1922.
Ter verzekering van den voortgang van het
onderwya in de klassieke talen stelt het College
van Curatoron by het Gymnasium voor, na in
gewonnen advies van den Inspecteur der Gym
nasia, de beide bovengenoemde Iccraressen
opnieuw te benoemen voor het tydvak 1 Maart
1922—1 September 1922.
B. en W. kunnen zich hiermede vorcenigen
en stelten den Raad voor dienovereenkomstig
te beeluiten.
Vergoeding echode E. Grendel, opheffing
keuringadienet van waren.
In de Raadsvergadering van 21 Februari j.l.
werd ln handen gesteld van B. en W. ten fine
van advies een verzoek van den heer E. Gren
del, apotheker-echnikundige, alhier, hem, in
verband met de opheffing van den keurings
dienst van waren in deze gemeente, de daar
door voor hem ontstane schade, zy 't ten
deele, te vergoeden, subsidiair het daarheen te
leiden, dat deze schade van rykswege worde
vergoed.
Zooals de heer Grendel ook ln zyn verzoek
mededeelt, werd door hem en het gemeentebe
stuur in 1915 een overeenkomst aangegaan in
zake de keuring van waren, melk en melkpro
ducten. welke overeenkomst een uitvloeisel was
van de desbetreffende beeluiten dxl. 24 Juni
en 1 September 1914.
Deze overeenkomst werd aangegaan (art. 1)
voor het tydvak 1 Januari 1916 tot en met 81
December 1920. Daarna zou zy geacht zyn stll-
zwygend van jaar tot jaar te zyn verlengd,
indien zy door één der partyen niet zee maan
den tevoren werd opgezegd.
Uit deze bepaling biykt volgens B. en W.,
dat de Raad steeds en waarachyniyk ook
verzoeker de bedoeling heeft gehad deze
overeenkomst op elk gewenacht tijdstip, met
inachtname van de opzeggingstermyn, te kan
nen beëindigen.
Van schadevergoeding by opheffing of be
ëindiging van den dienst spreekt deze overeen
komst dan ook niet.
Kventueele bediening van buitengemeenten
was eveneens een voorwaarde der overeenkomst
en daarin dan ook geregeld, evenwel en dit
was logisch zonder eenige verplichting de
zerzijds.
Het is den Raad bekend, dat B. en W. al het
mogelijke in het werk hebben gesteld den keu
ringsdienst van waren in deze gemeente te
behouden, door er op aan te dringen dat de
gemeente Gouda als centrum-gemeente zou
worden aangewezen.
Met hetgeen te dezen opzichte is geschied ie
de heer Grendel volkomen op de hoogte ge
weest; de uitslag daarvan waa hem ln geenen
deele onbekend, daar telkenmale wanneer dit
noodzakeiyk bleek met hem overleg iz ge
pleegd.
Kortom, hem zyn de gevolgen, voortsprui
tende uit de beslissing der Regeering. dat Gou
da niet als centrum-gemeente zou worden aan-
gewezen, nJ. de opheffing van den gemeente-
ïyken keuringsdienst van waren, tydig kenbaar
gemaakt.
Ook met het schryven van Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland d.d. 12-18 April 1921,
waar by werd medegedeeld, dat de Minister van.
Arbeid aan H. M. de Koningin zou voorstellen
het tydstip waarop de verschillende bepalingen
der warenwet voor het keuringegebied 'e-Gra-
venhage in werking zou treden, to bepalen op
1 Juni 1921, werd de heer Grendel onmiddel-
t(jk in kennis gestekt en werd hem tevens
namens B. en W. medegedeeld, dat, in verband
hiermede zyn contract definitief zou moeten
eindigen op 1 Juni d.a.v., welk tydstip
tengevolge van de laatste correspondentie met
het gemeentebestuur van VGravenhage nailer
werd bepaald op l Januari 1922.
Deze laatstgenoemde mededeeling werd door
den Raad voor kennisgeving aangenomen en
tengevolge van het accoord gaan hiermee de
met adressant aangegane overeenkomst op 1
Januari 1922 beëindigd.
B. en W. jachten, om thans te geraken tot den
hoofdinhoud van het adres, geene termen aan
wezig den heer Grendel eene schadevergoeding
toe te kennen, dan wel de Regeering desbetref
fende voorsteilen te doen.
Noch de overeenkomst, noch eenige andere
omstandigheid geeft hiervoor eenigen biliyken
groml.
Wanneer de heer Grendel zich thans beroept
op de inrichtingskosten van zyn laboratorium
en het wil doen voorkomen of hy dit thans niet
meer noodig heeft, althans niet meer in den
omvang, waarvoor dit diende, dan meencn B.
en W. te moeten wy*en op het feit, dat zy den
heer Grendel op 10 Augustus 1920 ter inzage
zonden een schryven van het Gemeentebestuur
van Zutphen. waarin gevraagd werd of deze
gemeente bereid was het materiaal van den
keuringsdienst (inbegrepen de inventaris van
het laboratorium) aan die gemeente over te
ik>en.
Op 18 Augustus d.a.v. deelde de heer Gren
del B. en W. mede, dat hy niet bereid was de
instrumenten als anderszins over te doen, om
dat daardoor zyn laboratorium zyn waarde
zou verliezen.
B. en W. kunnen zich voorstellen, dat de heer
Grendel zyn laboratorium intact wenscht te
laten en wel met het oog op de diensten die hy
daarvan ook thans nog trekt in verband met
hem opgedragen werkzaamheden.
Hieruit mag dan evenwel ook worden afge
leid, dat deze inrichting voor hem mede ln
verband met zyn werkzaamheden als schei
kundige nog voldoende rendabel is.
Tenslotte meenen B. en W. niet te mogen na
laten - wellicht ten overvloede de aandacht
van den Raad er op te vestigen, dat de heer
Grendel over de jaren 1919, 1920 en 1921, bo
ven het bedrag in de meergenoemde overeen
komst bedongen ƒ2.000— per jaar), nog ont
ving een bedrag van 500.— per jaar.
Waar het Gemeentebestuur den heer Gren
del. onverplicht in verband met de hoogwe ex
ploitatiekosten tegemoet kwam, wil het B. en
W. voorkomen, dat thans temeer geen redenen
tot vergoeding van schade, die mochten zU
al aanwezig zjjn eenvoudig het gevolg is van
het risico aan en overeenkomst verbonden,
bestaan.
In dk verband moeten B. en W. er vooral
den nadruk op leggen, dat bij de bespreking
inzake de oprichting van den keuringsdienst
1914 steeds uitdrukkelijk is bedongen, dat
'de inrichting van een laboratorium, c.a. door
verzoeker, nimmer zou mogen leiden tot eeni
ge aanspraken, hoe ook genaamd, noch van de
zijde van adressant, noch van de z(jde der
gemeente.
B. en W. advisee ren den Raad dan ook dit
verzoek van de hand te wijzen.
Volstort ing aandeden Bank Nederlandaehe
Gemeenten (voormalige Gemeentelijke
Credtethank).
In de raadsvergaderingen van 3 April 1914