wm
NILLMIJ va» 1319
fóiidscliD Courant
DE ZOMER KOMT!
Kracht door
Openbaarheid.
WOUTEIOOD - LEIDEN 21.
ADVERTEER EN DOET VERKOOPEN.
""MIC
Pdlrt-EXPCLLEP I
i Gemk en Veerdeil s
Markt 31 - Gouda
C S. 8. B4NTZINGER
VRAAGT EN BLIJFT VRAGEN
JBINNENLAND.
HOFSTEDEto
Waddlnxveen.
POROL
'VOHDBALSEK
WONDERZALF
awamtnoi
IA
ANKER
sar
iraoftn
ROTTERDAM,
RSLUIS'
HEERENMODE
DAMESMODE
KINDER
bij Uwen leveranoier Wouter-
lood's Groenten, Soepen, Tafel-
zuren»enz.
De beste kwaliteit en
- billljkste prijzen.
TWEEDE BLAD.
Qt lorzakM itr aililu.
43
60
MeSlsebe Brief.
Brlam olidi Hofitad.
wv.
f Notaris G. voa te Waddinx
feen cal op Donderdagen 27
wrtl 4 Mal 1»22, telken.»
poorm. 11 uur, in het café
pHfet Schaakbord' aan den
Kleiweg te Gouda, in het
openbaar verkoopen
De hofstede geteekend L 21
Ede nieu arbeiderswoning
eekend L 23, in Bloemen-
tl onder Waddinxveen met
WJbehoorcnde perceelen uit
muntend wei- en hooiland,
allee teer gunstig gelegen, ter
grootte van 16 fr.A, 01 A. 8
M-
Te veilen in 8 perceelen en
m combinatiën.
1 Te zanten verhuurd aan den
Beer A. NEDEHHOF. het land
tot 22 Febr. 1923. de wonin
§erf tot 1 Mei Ï923. De
r nfi 1 Mei 1922 ad 10r>0
t aan de koopers. Beta
0 Juli 1922.
uuten vanaf 1 Juli 1922.
1 Voort» la étee zitting op 4
1622 voorin. 11 aar tor
Ifdo plaatse voor Mof.
'ad. W. PLAK.
Wed. W. PLAK.
Mm perceel weiland la Broek-
paid onder Zwammerdam.
-! Zie breeder bi] biljetten en
fdj notitiën. verkrijgbaar bij
Notarissen G. VOS te Wad-
jflipxveen en Jhr. H. A. JUST
1 LA PAISIèRES te 's-Gim-
^ÊDhogo.
44
1880
AANBESTEDING
van echoolbehoeften voor
r hot onderwas In do nat»
f tfge handwerken ten fco-
hoeve van de openbare
scholen te Gonde.
0* voorwoorden en monsters
Uggcn ter gemeente-secretarie
(Afdeeling Financiën) ter le
ring en bezichtiging.
Inschrijyingshiijetten voor
Dinsdag, t Mei 1922, voor
middags 12 uur in te zenden
aan Burgemeester en Wethou
ders. 1610 16
Verkrijgbaar by
WAM LOOK
«Volt dfc Co
aan bil
Verkrijgbaar bij
AiTOl COOPS, WUdstr. 31
|$WAARS€fl(JWfNU
g Koopt geen Pain-Expeller raot
Duitaohe pi yeen en verp ikking.
Allen die onlangs door de groote ma»
tevergeefs getracht hebben, een van deze
zoo gewilde mantels te verkrijgen, zal hel
eene aangename verrassing z|Jn, te verne
men dat deze beide mantels weer aan
wezig z|jn
moderne Mantel.
n.
moderne Mantel,
Pet ma kwaliteit lakse, e«e«
dee aee
regen II (cape modal) paaae,
kraag ee manchetten met
rlge ««JdenaUkkerg gegarneerd
veranderingen
graf!»
Hoogstraat, hoek Viaduct
,\an schriftelijke aanvragen
kan niet worden voldaan
1600 «78
Au.ee r»
SM VOtttSiNS hit
Ochtcmovoer
Gememod Graan
B KI-PEHHOUOEN WORDBCll.
«aaot es» OKATis aicnuwari I
irfn EBvrcfiBii os VS*—-
jummtnn
HEBT GE. DOOR
ADVERTENTIRH
DIE IN MEER.
DERE BLADEN f
MOETEN WOR-
DEN GEPLAATST t
OP TE GEVEN
EEN AFSCHRIFT f
18 VOLDOENDE. f
VLUGGE EN - 2
CORRECT! J
UITVOERING -
GEWAARBORGD.
lil—ihurim!
Djjkgrasf en Hoogh oniradou van 2ij it I mul brengen bij
dezen ter kennis van i»gelanden, dat bij de op April 102»
gebonden herstemming in het lo district gekozen is als
hoofdingeland de beer E. VAS VISSER Pn )<ij die in hot lie
diatriot als hoofdingeland plaatsvervanger de Heer J. VAN 8PENGEN
Dykgiaaf en Hoogheemraden van Rynland,
PIJNACKER, Dijkgiaaf.
MlT-40 j. SLAGTER. Secretins.
(LEVENSVERZEKERING)
DOET DUS UW INKOOPEN
Ruimst gesorteerds magazijnen
voor
ARTIKELEN
ARTIKELEN
U ZULT
TEVREDEN ZIJN.
au I
«Sb JAAROAHS Rb. 14ML
SATSBDAO. M APRIL 1»
Rails
ijzeren binten
Houten binten
Dmoenhout
Minerale oliën
Ijzer in staven
Koper in platen
i wij tqrige wede aan te toone* dat
malaise een rechtstreeksch, men zou bijna
een logisch gevolg is van den oorlog,
wezen er daarbij toch op dat er naast der
Verarming nog andere oorzaken waren, welke,
ta belemmering vormden om spoedig te ko
men tot een reeëler basis onzer voileswelvaart,
jdan de frondslag van de zoo schitterende jaren
j!9i9 en 1920. En wij noemden toen allereerst
6e ontreddering der Wisselkoersen, waardoor
jte Vaiuta-concurrentie is ontstaan.
Doordat de' „valuta" zoo laag staat, zegt
men, is het voor landen met die „lage" valuta
geen kunst de inlandsche nijverheid dood tc
Soocurreeren. Het is ontegenzeggelijk een feit,
Jat een lage valuta prikkelend werkt op den
jUvoer van dat land, indien tenminste de prij-
fcn in dat land niet zoo sterk zijn gestegen als
0 valuta in het buitenland is gedaald. Want.
•tijgen de pfijzen in evenredigheid, dan kan er
feen sprake van zijn, dat dat land zijn waren
goedkooper kan aanbieden. Om een voorbeeld
te nemen: toen de Mark 5 ct. was, bood Duitsch
land ons iets aan voor b.v. 100 M., d. i. dus f5.
maar nu, met de Mark op 1 ct. voor 500 Al
Het geeft nu niets of de Mark gedaald is tot
1/5 van haar waarde, omdat de prijzen ook tot
het vijfvoudige zijn gestegen. Dat nu dit nivel
leringsproces vrij snel gaat, en dat ook te veel
op rekening der valuta concurrentie wordt ge
schoven, leert ons onderstaand staatje, ontleend
aan mededeelingen van den Duitschen Verkeers
minister In den Rijksdag:
8teenkool was beg. 1922 73 maal d. pr. v. 1913
70 - 0 0
30
77
30
gemiddels is dit 68 maal de prijs van 1913^ ter
wijl de mark ongeveer 1/66 van haar waarde
in 1913 had!
Men ziet: zoo „laag" staat de mark niet in
verhouding tot haar binnenlandsche koopkracht.
Wel is waar is de levensstandaard in Duitsch
land nog lang niet zoo duur, dat djf kösfën van
levensonderhoud al in evenredi 'h^d met de ge
daalde valuta zijn, maar .dat hJft twee oor*-
zaken: Allereerst volgen de z J kleinhandel-
prijzen de beweging der grodtfmndelprijzen
langzamer, en ten tweede is het Duitsche volk
ten zeerste verarjnd fitUxam nei.uuz cm rmom,
levensstandaard, fn één land met lagen levens
standaard zijn de pfijzen der inheemsche pro
ducten steeds laag: kwam men vóór den oorlog
in een Alpendorpje in Tirol b.v., dan stond men
verbaast, over de lage prijzen aldaar van melk,
footer, brood, enz.: een geit kostte enkefe kro
nen! Het was spotgoedkoop. Zeker, maar tracht
te men daar ter plaatse een artikel te koopen
met een wereldmarkt, zeg. b.v. een auto, of
«en rijwiel, dan moest men wel degelijk den-
zeffden prijs betalen, ais in een groofe stad.
Zoo is het nu ook in Duitschlpnd in zijn ge
heel: de artikelen met een wereldmarkt het
bovengenoemde staatje geeft er typische voor
beelden van: steenkool, ruw-ijzer, koper en
hout, zijn in Duitschland niet goedkoop, maar
juist ontzettend duur, te duur voor den gemid
delden Duitscher om te kunnen betalen. Zoo
lang Duitschland nu nog beschikt over machi
nes en fabrieken, welke, door dien lagen le
vensstandaard der arbeiders goedkooper kun
nen produceeren, dan in ons land waar de le
vensstandaard nog niet zóó is gedaald, kan er
merkelijk van wat men noemt „valutaconcur-
rentie" gesproken worden, hoewel de valuta op
zich zelf het niet zoo doet: d«ze is immers
slechts een symptoom van de verarming van
Duitschland. Dit land is bezig zijn kapitaal, d. z.
zijn fabrieken, machinesj mijnen, spoorwegen
op te teren: de noodi-re aanvullingen om
attes op voldoend peil te houden vinden niet
mede onder den druk der oorlogsschade-
*ergoedfaig, pleegt Duitschland roofbouw in zijn
"ïnen, zijn machines worden „ausgenfltzt".
Dit is utiiurlijk niet lang vol te Shaeni de
ndjnen ene. geen den eteede minder product
w"rd°°' he» voordeel ven de legere
artrefderaloonen meer te niet wordt gedaan.
De verlaging san het «relvaartipeil In Dultnch-
Und werk, natuurlijk Mk „rag „p de
gesde landen, jt-op de geheele wereld. Het ie
oieenen dat men door invoerrechten ol
«n*re protectiononistiache maatregelen dit ion
pwsen keeren: Men zou evengoed kunnen pro-
Noren den Oostenwind tegen te houden door
een schgtting te maken van Delfzijl tot Vaals!
Het levenspeil mf^nu eenmaal naar omlaag,
daar ia niets aan te doen; en dit ia niel buiten
onze grenzen te houden.
Ons land vooral is zt>o nauw door allerlei
economische banden met Duitschland vesbon
den, dat een mogelijke ineenstorting der Duit
sche Industrie ook voor ons ontzettende gevol
gen zou hebben.
Zqo echter de regeering, door een bescher
mend tarief, door steuncredieten aan de indus
trie, welke in 't algemeen sterk zijn af te keu
ren, door werkelooshf-idsuitkeering, zóó hoog,
dat een prikkel om werk te zoeken, meercndeels
gaat ontbreken, de nood tracht te lenigen, is
zll een zwakke heelmeester: Zij maakt den'in
dustrieelen en de arbeiders en misschien ook
zichzelf wijs, dat door overheidsmaatregelen,
de crisis verholpen kan worden.
Zeker kan geholpen worden, maar ontaard
dit in bevoorrechting van industrieelen- en ar
beiders, tegenover het geheele volk, de consu
menten, dan betalen deze laatsten èn de rijks
subsidie èn den hoogeren prijs, terwijl deze
maatregelen op den duur, toch niet vol te hou
den zijn. Men kan maar geen geld uit belas
tingbetalers kloppen, Ind en zoo langzamerhand
iedereen om rijkssteun komt vragen, waar het
ongetwijfeld naar toe gaat. zoo men zich op
het gevaarlijk pad van protectie gaat begeven.
Het algemeen welvaartspeil móet dalen, dus
vooral het arbeidsloon, dat in 't algemeen ster
ker is gestegen dan het prijsniveau, hoe eerder
de arbeiders dit zelf Inzien des te geleidelijker
kunnen de veranderingen, welke moeten plaats
hebben, zich voltrekken: Beter is het dat de
Joonefl langzamerhand dalen, dan dat al es ui
moet loopen op epn reuzenkrach. En dat''het
daar naar foe gaat, zoo men zich niet wil be
krimpen, de staat vooral, welke in versobering
en zelfbepe king, vooraan moet gaan, is zeker
Men la verwend door den tijd gedurende den
oorlog, toen mep alles als „tijdelijk" zag en
daarvoor alle uitgaven voteerde; verwend door
de korte periode van opbloei na den oorlog.
Thans zijn wij aan de magere jaren, maar men
hreft zich daarvan nog niet voldoende reken
schap gegeven. Het beleid, van nagenoeg ieder
een, van den Staat en van de Gemeenten voor
op, kan men niet beter karakteriseeren dan
met een: „'t Endje zal den last dragen."
PARCIUS.
nogmaals opgemerkt, dai niet de minste
aanleiding bcatant
Wanneer wij normale Men in een zenuw-
achtigen t'iffflaiut verkeBtan plegen wij fa
„beven en het gfmakkelfB dit verschijnsel
te constateeren can onzeden. Steekt men
uit den trillen zij en tons niet mógelijk
ae één oogenbfik stil teilen, hetgeen nog
duidelijker wordt, wannee de vingers sprei
den. Precies hetzelfde cdeeren wij nu bij
d«(n) pa4ient(e>, lijdend# de Basedowsche
•iekte.
Werpen wij thans een: op het ademha-
lingsprwCes, dan ien wijt onze zieke veel
sneller ademhact»01" *onde, hetgeen wij
du* ook weer kurtnen vejken met een per-
soon, die geweldig in dé» zit. Ja. 't komt
niet zelden voor, dat demhaling zoo sterk
beïnvloed wo df. dat het eden van benauwd
heden het gevolg is en dlem a. h. w. afge
sneden wordt en men bij: eerst n oogopslag
zou meen.n te doen te hét met een liider(es)
aan asthmafische aanva Annex hiermede
zien we vaak het n-rve hoesten. De pati-
ënt(e) gevoelt telkens befte om te hoesten
of te kuchen zonder datirvoor een aantoon
bare afwijking, die zulkyklaren zou, te vin
den is.
In 't algemeen zien" o Basedowsche pati
ënten er niet bijzonderfskieurig uit, zooals
ook te verwachten valt hetgeen'wij met el
kander besproken hebfA De zieken worden
mager en de eertlust tnindert niet zelden
sterk. Vooral wanneer iMaartfarmverschijn-
selen (braken met diarrl) op den voorgrond
treden, zooals een enke keer wel eens ge
beurt.
Afgezien van ongewaihte conplicaties kan
de Basedowsche ziekte ren en jaren duren,
wanneer men althans niiope-atief Ingrijpt.
In daartoe aangewez gevallen, die licht
verloopen, is eventueele ittrekking aan de da-
gelijksche bezigheden ertet absolute rust hou
den onontbeerlijk, terwfltevens het volgen 'van
een min of meer vegebfcch dieet aanbeveling
verdient.
Hoe 't ook zij, de lljir(es) aan deze ziekte
behoort zich onder betndeling te stellen van
een deskundige, die h# (haar) den weg zal
wijzen in een speciaal gvaL
viering of gedenking van deze Week. Wsschien
Is de hzlveering van deze week. die eeiirge jaren
geleden plaats had, af bedoeld «Is een eerste
stap tot opheffing en hebben we binnen eentgen
tijd de definitieve opheffing van deze officieele
heiliging te wachten. Allang heeft deze over
heidsbemoeiing iets potsierlijks en te ia dus
allerminst in stijl van hetgeen men er mee be
doelde. Nog erger is het geweest toen de bios
coop-theaters nu deze weck godsdienstige films
gingen afdraaien. De hooge hoed en de wittr
das «taan de theater-directeurpn over het alge
meen goed, maar een uitgettifken gezicht nioe-
.en ze er niet bij zetten, want dat misstaat
hup nogal. 4
Het deed ons altijd denken aan die eensdeels
lachwekkende, anderdeels afschuwelijke vertoo
ning in de slagerswinkels waar men varkens
in bevallige pose zag liggen, toegetakeld met
guirlandes en met een sinaasappel in den bek.
De tijd van de paaschossen die opgeprokt door
de straten werden geleid, is gelukkig ook voor
bij. De krentenbrooden en de eieren zijn van
de Paaschviering nog over.In de groiote sle
den is geen besef van eenheid meer onder de
bevolking. Zulke vieringen moeten alfljd iets
kameraadschappelijks hebben en dat is niet
meer te vinden. De ki -de en hebben voor al
derge'ijke vieringen we! eens de leiding, maar
ook de jeugd is niet solidair meer. De kinderen
uit één zelfde straat kennen elkaar niet meer
en het bondgenootschap van de „buurt" is ook
al verdwenen.
Van eenig nationaal feest zal wel nimmer
meer sprake zijn. Er is hier altijd nog een ver-
eenhing voor volksfeesten, die op de Vier Ko
ninklijke verjaardagen uit haar slof schiet met
kinderfeesten en avond-geheugten voor de
ouderen. Het heeft niet veel te beduiden en op
den duur zal dit min of meer kunstijiatig-in-
standgehouden gedoe ook wel verdwijnen. Het
geheim van de Instandhouding van deze feesten
ligt alleen nog in de gratis-verleening der ge
noegens, hetgeen natuurlijk altijd aftrjék blijft
vinden. Als het niets kost. gelukt natuurlijk
hen, vooril
gewekters en Ruya kan succes hebben,
in dezen tijd.
We wenschen hef hem gaarne toe Dt weef
xoete snoeperij van Verkade heeft men nl t«
veel gehad. Ruya zal ten hartigen brok breo
gen...
HAGENAAR
Slaten-Oeneraal.
Memorie van Antwoord
Verschenen is de Memorie van Antwoord a«»
d« Tweede Kamer over het ontwerp Van wet tot
wijziging der Arbeidswet 1919, waaraan hel vol*
gende wordt ontleend.
De minister kan het vólkernen begrijpen, dat
m deel der in het voorloopig verslag nat\ h«t
woord zijnde leden zich teleurgesteld gevoel^
nu hij zich genoopt heeft gezien het voorstel te
doen den maximumduur voor den arbeid In fa»
brieken of werkplaatsen en in kantoren van 4S
op 48 uur te brengen.
Ook den minister zou het aangenamer afn ge-
eest, indien hij niet hiertoe fret initiatief had
moeten nemen, doch deze indiening werd hen»
door den plicht geboden.
De minister is van meening. dat ook tij. die
het wel rneenen met de nrf- idersbescherming,
dezen maatregel zonder verbit-ering k-nncn aan
vaarden, omdat hij niet tot p md heeft een wij
ken voor de reactie, maar oor den onverbid*
delijken drang der rconomist 're omstandigheden
Ook bij volle hondharing vnn dit voorste! kan
de minister in alle oprechtheid verklaren,
hij niet bereid is voor de reactie tegen de arbeU
derswetgeving te wijken, thans evenmin als vroeq
ger.
Het zou zeker niet In het belang van bet land
en ook niet in dat van de qgbeldcrsklasse zijn,
indien de minister, uit vrees voor de miskenning
zijner goede bedoelingen, het oog voor de wer
kelijkheid gesloten had.
Bij de verdediging ran zijn houding sat de
minister zich de volle vrijheid voorbehouden,
het wapen der economische noodzakelijkheid te
gebruiken, en evenmin zal hij er in bewilligen,
by die verdediging de arbeidswetgeving in h<n
buitenland buiten beschouwing te laten.
Bij de vrij gunstige positie, waarin ons land
III
Wij hebben in 't vorige artikel in hoofdzaak
onee aandacht gewijd aan de drie fuódamen-
teele verschijnselen als de krop, de snelle pols
slag en dc uitpuilende oogen en wil ik thans
hieraan onmiddellijk toevoegen, dnf 'dit alles
helaas niet het eenige euvel is, waarmee onze
patiënt(e) te kampen heeft. Degene onder U,
die wel eens kennis gemaakt heeft met zulk een
Iijder(e8) in die mate, dat hij hem of haar da
gelijks ontmoeten en met zulk een patiënt (e)
moest omgaan, zal zonder twijfel het prikkel
bare en het humeurige nog wel niet vergetaQ
zijn. Nauwelijks zou ik U een ziike kunnen noe
men, die natuurlijk nog „maatschappelijk" is
(m. a. w. niet in aanmerking komt voor ver
pleging in een gesticht), die nukkiger is dan
een iijder(es) aan de Basedowsche ziekte. Altijd
gejaagd cn onrustig, haastig in al hun doen en
laten, terwijl hiervoor niet de minste aanleiding
bestaat. Voorts aanmerking op aanmerking ma
kend betreffende hetgeen in hun omgeving ge
schiedt. Ziedaar in 't kort het beeld van den
gemoedstoestand, waarin onze ongelukkige lij-
der(es) verkeert. Niet alleen uiten zij deze ver
schijnselen, doch ook worden zij gekw. ld door
een innerlijke onrust, die wij het best kunnen
vergelijken met de positie van iemand, aie wach
tende is op een voor hem buitengemeen be
langrijke beslissing. Zeer terecht breekt bij
beiden het z.g.n. „angstzweet" uit en kunnen
wij ook bij onze(n) patiënt(e) niet zelden het
zweet van het gelaat afwisschen, terwijl het zij
De Paaschdagen zij# een leelijke tegenvaller
geweest. Al hebben we over het algemeen niet
veel vertrouwen meer ir de verdeeling der jaar
getijden, een stille ho#t dat vier weken nadat
de kalender de komst tdn de lente verkondigt
mogen we wel koesteren voor een beetje zon
Verre van dit. Een v/irterjas en een gloeiende
kachel ware op Pasdien een weldaad. En hef
beloofde juist den Zaferdag ervóór zulk aardi"
weer te worden, waattitk scheen toen de zon en
al was de wind uit dflPWudgn westeu-ljflek het
ww in de beschutte
'n Paar mooie dagen hadden voor Scheveniti-
gen een optning van het seizoen kunnen zijn, die
laten wij voor het arme en veelbeproefde
dorp de zaak eens commercieel bezien heel
wat in het laatje had gebracht. Helaas isjdat
mislukt, 't Was pp den boulevard als op een
guren herfstdag: de wind was scherp, telkens
hielden sombere wolken de zee in g Ruwheid,
nu en dan ook verlaten en slechts enkelen trot
seerden de koude om van de zeelucht te ge
nieten.
Saaie dagen waren het, aanpassend aan de
saaie stille week. Nog altijd hebben we hier
de paskwilleuze officieele stille week, die sedert
eenjge jaren gehalveerd is. Donderdag, Vrijdag
en Zaterdag zijn alle theaters gesloten cn mag
er geen muziek gemaakt worden in café's. Welke
gedachte er aan die overheidsbemoeiing ten
grondslag ligt, is nimmer duidelijk geworden
Vroeger werd altijd beweerd dat het een wensch
van het Hof was, een bekering die waanschljo-
lijk allen grond miste. Het is niet aan te nemen
dat het Hof zich daarmede bemoa'en zou. want
het valt ten slotte onder de bevoegdheid van
den burgemeester en het is moei'ijk tc gelooven
dat men hem consignes zou geven en dat hi:
die dan kalm zou opvolgen. De officieele in
stelling van een dergelijke zaak is zeer zonder
ling. Het overgroote deel van de Hagenaars
hecht er geen waarde aan; e«n goed deel van
hen volgens wier overtuiging deze week een
bizonder karakter heeft, bezoekt toch nimmer
de theaters en er is onder die groep zelfs een
fractie die bezwaar heeft tegen een bizondere
j dij de vrij gunsuge positie, waarin ona iana
alles wat men onderneemt. Voorat nu het amn- W8 h „rg,,HVi„g „r, andere tanden eer.
semenUn deze dure tijden niet uw ïemalikelijk vond j, «feslijd. vrijheid (e nd-
meer betaald kan worden. Het gaat lang niet vtoeren, de toezegging van den achlurendag,
best in de theaters en zelfs de goedkoopere bios- die een onderdeel van het op 10 December 1915
copen ondervinden het dat de tijden sl#cht zijn. in de Tweede Kamer door den Minister-president
In de ware kunst Is het In de beste tijden eigen- ontjoowde programme nltmaekte te doel. op
lijk nog nooit gelokt om de eindje, san de *erk""k'
begrooting aan elkaar te brengen. In deze be-Ho9we1 X!H van het op 28 Juni 1919 ge
narde tijden gaat het dus heel slecht. Cor Ruys vredesverdrag van Versailles de 48-urigs
die zich van Edtiard Verkade liet scheiden, werkweek als richtsnoer voor de Intern, arbeldst*
gaat het met een eigen troep probeeren en al- scherming aannam, vond de minister zich ech-
leen vroolijke stukken geven. Het denkbeeld Is tor niet gerechtigd, tijdens de Miondellrw vo*
niet kwaad en het verraadt meuschenkennia.l* «'boijswet In de Tweede Kamer ,n Jo l 19»
«J ut* i A\ a. :»P «fond van de verschijnselen h\ het buitenland
Het publiek ia al die dramas en dlepilnnlge lenl, Vmw„ oo de 7 meander.
psychologische analyses al knapjes zat en het
wil de weinige keeren dat het eens een avondje
uit is, lachen en vrooli]k zijn en zich vermaken.
Waarom dit minderwaardig is begrijpt men toch
nooit en daarin verdiept men zich «iet. De
schouwburgen jfcven te wéinig amusement tn
blijkelijk zeer noodig Wte zich op Ac' iWotte
stelt van hetgeen men in de benarde landen
ten oosten van het onze zoekt en wensch t, moet
begrijpen dat op dit oogenblik ook t#n onzent
een verlangen naar meer vermaak en paar lichte
kost bestaat. Waarom moet men dar» toch al
tijd van die vreeselij kt ingewikkelde zielkundige
studies op het tooneel krijgen. In het dagelijk-
sche leven merk je van die vreeselijke puzzles
die je op het tooneel worden voorgezet, niet
veel. Het is merkwaardig in welk een zeer
beperkt milieu de meeste tonneelstukken spe
len. Trouwens, datzelfde is het geval met de
litteratuur, 't Zijn altijd dezelfde types óf althans
de types uit een zelfde maatschappelijke klasse.
Dat wijst wel zeer op de geborneerde wereld
kennis van de schrijvers, die zich trouwens zeer
weinig inlaten met het maatschappelijke leven
Men zou zoo verwachten dat die schrijvers
overal te vinden zouden zijn om hum wereld
kennis tc vergaren en het eigenaardige is dat
men ze nooit ziet. Niet zoo heel lang geleden
werd een tooneelstuk opgevoerd waarin een
journalist voorkomt Door toevallige omstandig
heden kennen wij de omstandigheden van den
schrijver van dat stuk en wij wetcnj o.a. dit.
dat h'j geen enkelen journalist in Nederland
kent en dat hij nog nimmer iemanp, die de
journalistiek beoefent, heeft ontmoet
Het is onze vaste overtuiging dat ihet over
groote deel van de litteratoren elkaajr napraat
en'jtl/een de kennis opdoet uit boeken. Her
haaldelijk bespeuren we dat het publiek dit
begint in te zien en het is dat gepruts moede.
tevoren gedane regeeringzbelofte, In de eerste
plaats omdat l-en definitieve beslissing omtrent
da Internationale regotbtg van den ft-urwulnf
eertri genomen zou worden bij de Arbeidaeon»
ferentie van Washington, en in de tweede plaats
omdat de artikelen 26 «n 27 hem tijdens ee*
angstermijn de bevoegdheid gaven do WH
uit een oogpunt vtBt bsAmbamacwr t*«#
eurrentfe met zich zou kunnen brengen, te on
dervangen.
Bij de behandeling heeft de minister uitdruk
kelijk verklaard, dat het wetsontwerp zonder éw
artikelen, voor hem «aannemelijk was, waan>
«dt wel blijkt, dat hij f steeds op bedacht la
geweest de grens der economische mogelijkheid
niet te overschrijden.
De minister kan niet intien, dat uit de door
hem bij de interpellntie-Drion gesproken woor
den, die ten doel hadden te waarschuwen tegen
de gevaren van een onbekookte reactie, de ge
volgtrekking kan worden gemaakt, dat van hem
niet vroeger of later een vootstel te wachten
w»s tot aanjiassinff van de Nederlondsche wet-' 'j
telijke regeling, betreffende den nchturendog i
aan die, welke in andere Europeesche landen
ingevoerd.
De omstandigheden, welke hem thans tot dol
voorstel hebben genoopt, zifn niet eerat h
allerlaatstcn tijd ontstaan. Een er van de lUere
nationale regeling, dateert reeda van Nover bef
1919.
De voornaamste reden, de ontzaggelijke nv
laise, waaronder onze nijverheid gebukt gas
Is opgekomen in het tweede halfjanr van 199&
Zij doe» zich in de laatste maanden zeer <him
gend gelden, voortz staat vast, dat het bearf
ateeds levendiger wordt, dat voor de opleving
van de Nederlandsrhe nijverheid ook voor dat
deel daarvan hetwelk niet door de buitenland»
ache concurrentie beinvloed wordt, verlaging
vnn den kostprijs, mede door werktijdsver'en-
ging noedzaketijk is. Een en ander heeft er toa
geleid, dat de werktljdaverlenglngen. krachtens
de art 26, 27 en 28 der wet in plaats van uil-
zondering thans regel beginnen te worden. On-
jder deze omstandigheden is de minister va»
Het wil wat anders, wat interessanter, wat op- meening, dat de invoering van de wettelijke 48-
Aan weerskanten van het
voetlloht.
door P. Raëskin.
had eindelijk haar eerste hoofdrol gekre-
tnoeder die jarenlang alleen voor da op-
van hear Nelly had moeten zorgen,
het kunstenaarssucres ven haar dochter
'"Waard als een bekroning ven haar opvoeding,
"■"•n en zorgen; zij had zich voor haar kind
T^cieele offers getroostze had met zang en
ar hind geleerdde vorderingen op de
j., ee^lc'K>ol gevolgdontmoedigingen, die de
tante op haar artistieke loopbaan niet ge-
waren gebleven, weggeredeneerdvoort-
rend gewezen op het artistenbloed dot Nelly
"®jTS moederszijde van nature bezatdé
r haar moeder was in zijn tijd een ver»
CvTte'ljk «<*eur geweest late nachten door-
I™*® 1 met aanmaak en verandering der vele
gtttmes van haai dochtertot na eenige moei-
ife o 3°!}0n ^e.helooning gevolgd was. Alsof het
Eoede tijding vnn een schitterende verloving
dp gelukkige moeder zich naar familie
nr' lsen gehaast en een publiek om zich
verzameld, dat een groote opkomst m een
«pplaus beloofd had.
T0,; h«iiWod« mtm MaOm.
babbelden over een uitverkochte zaal en tracht
ten met een stil spel van hun oogen en mond
hoeken in contact te komen met Nelly, die zij
zich telken» achter het artisten-kijkgaatje in het
theatergordijn phantaseerden.
In het eerste bedrijf speelde Nelly de helme-
lijk-verloofde, die, na veel tegenwerking fan
haar familie, In een ontroerende slotscène nanrj
beminde trouw bleef en huwde. Hoor .spel had
ontroerirt gewekt ep de stampvolle zaal ver
overd. Een geestdriftig applaus riep baar een
paoT malen terug. Toen het gordijn omlaag
bleef en het vele electrische licht de bezoekers
tot praten ultnoodlgde, was er overal bewonde
ring voor stem en spel en gevoel van de vrou
welijke hooMroL Haar moeder zegevierde; ze
werd van alle kanten geroepen, toegewenkt en
gefeliciteerd en dankbaar oogstte zij den bijval
die, na het geweldig applaus voor haar dochter,
voor haar overbleef. De blijdschap van Nelly
over het bezit van haar liefde scheen overgesla
gen op het publiek en vooral de bekenden voel
den zich, met de jubileerende moeder in hun
midden, als ©en club feestgenooten, die de
groote schouwburgzaal hadden afgehuurd.
Het tweede bedrijf ontwikkelde de des-illusie
van het huwelijk, gewaarschuwd door een vrien
din, ging Nelly de handelingen na van haar man,
wiens verwaarloozing ze reeds zebra gevoeld
had; ze beluisterde een telefonisch gesprek,
vroeg opheldering en vernam de wreede waar-
heid, dia een aind maakte a« haar geluk m tot
echtscheiding voerde. Haar stille spel en dc met
moeite uitgesnikte woorden hadden een alge
meen» ontroering bewerktdie een tooneelkijker
bezaten, hadden op haar gezicht in werkelijkheid
tronen gezienonder een stilte, die door geen
enkel gekuch onderbroken werd, weerklonken
haar verwijten tegen den ontrouwen echtgenoot
snel en overluid als in een schijnbaar ledige
ruimteze maakte baar ongeluk tot een genot
voor de luisterende menigtezelfs heer en
schaamden zich niet dat ze even later, toen men
opstond voor de pauze, met betraande oogran
den werden gezien. Het huwelijksbedrog, de
echtbreuk en de scheiding waren alleen reeds
een gang naar de schouwburg waard geweest
Op weg naar den foyer zag rie moeder van
Nelly hèm den man, van wien ze jaren
lang gescheiden leefde en dien de meesten van
haar kennissen nooit gezien hadden. Hij stond
alleen en bestudeerde het passeerende publjek-
dat hij onverschillig voorbij gaan liet tot hij
haar gezien had. Hij wenkte met zijn oogen,
zonder zijn hoofd «e bewegen. Geschrokken,
besloot ze te gehoorzamen uit vrees voor 'r
scene. Toen ze met hem in een van de loopgan
gen alleen was, vroeg ze hem wat hij wilde. Ze
was woedend, niet omdat hij haar in den weg
trad, maar omdat hij 't deed op dezen avond en
op dit oogenblik, nu zij op 't punt stond lof
uitingen over haar dochter, als een erkenning
van eigen persoonlijke verdiensten, in ontvangst
to nemenze had zich direct voorgenomen elk
gevoel va» toenadering ol vergiffenis te onder
drukken, omdat ze de baar toekomende beloo
ning van menschenhulde niet wilde doelen met
hem, die als vader er misschien nog aanspraak
op maken zou. Het artistenbloed kwam van haar
kant en zij alleen had Nelly zoover gebracht.
„Doe je zoo omdat je mij ziet?" vroeg hij,
doelend op de drift van haar gezicht en van
haar stem.
„Zeg nou maar wat je wilt overyiel ze hem
met zulk een haast dat ze niet alleen verried te
verlangen naar de lofprijzingen van anderen,
maar tevens vast besloten te zijn alle» te weige
ren wat hij zou vragen
„Ditzelfde stuk heb ik 'n pear jaar geleden ge
zien in Parijs!" begon hij, haar voorbereidend
op een vraag, die hij nog niet aandurfde.
Dadelijk verdacht zij hém Nelly te willen ver
geleken nftt een buitenlandsche actrice en haar
in zijn oordeel over hun jdochter te willen kren
ken. Z» haald» de schouders op en wilde ver
der, maar hij plaatste zich voor haar.' „Even
nog!" smeekte hij en xi«pH bij haar haast aan
passend. waardoor hij haar stemming hoopte te
verzachten, voegde hij er aan toe l „die
verzoenen in het derde bedrijf I"
Zij veinsde zijn bedoeling niet te begrijpen en
zweeg. Ze scheen zich voorgenomen te hebben
alleen te antwoorden eb hij iets vroeg.
„Wat er vroeger ook gebeurd moge zijn T
ging hij door, pleitend voor eigen zaak e
zonde, „straks vergeeft sa ham «Bes.
allesr
i Zü bleef
Hij geloofde dat zfjn woord en zijn stem In
druk maakten. Om hear nog meer te verteede
ren, beriep hij zich op 't verleden, op de Jeugd
hunner dochter„ab aanstonds, ginds op Kal
tooneel onze Nelly.
,Onze Nelly T' onderbrak ae, „praat JU not
.„n onze Nelly Jij T En zonder zijn antwoorj
af te wachten, ontliep ze hem en haastte tk»
naar het applaus, waarvan hij nog zün deel
scheen te willen opvorderen.
Na de pauze speelde Nelly de verzoening. B|
het begin ven het bedrijf was er echter hè
zaal een stoornismen hoorde gepraat, #-***,
luider gepraat er over heenmen zag —n agee»
opsteen fn de stallee waren er die opstond*»
en omkeken alsof tegenover het tooneel nog em
tweede scène bestond achter in de zaal Ramoe*
van een worsteling hield aan, tot een bold got
worpen deur de stilte herstelde.
Na afloop gaven, de garderobe juffrouwen
heldering: een net gekleed beer, die op kM
ven de peuxe nog g*"* de noodige glazen
drenken had, wilde, ofschoon fe bijna niet
staan kon, nog de zaal innaar zijn
ter..... „hij schreeuwde mam ara zf0
ly.stel Je voorT
Bt werden grapje» gemaakt op den
de, <be op een actrice verbeid was
de familie van Netty lachte ma
tfacben, sentimenteelen en