"é'Vï tit
JL1RGENST
li»1-1 -
PLANTENBOTER
VOEDZAAM
STADSNIEUWS.
Koort, al of niet Kamerlid mocht zfjn, ie lnni.it
voor 'n classfa-vergadoring te Gons uitgemaakt,
dat het wil mocht, mits de bedienaar ook in
de Karoor, de tank Gods sal dienen. De. Kweten
bekend door zijn actie tegen de Invaliditeits
wet, waardoor hij vooral de sympathie der boe
ren verwierf; sijn actie tegen de vaccinatie, be
kend is hoe hij auto's vol kinderen nour geest-
WOrwante-genees heeren in Overijsel bracht om
de vereiechte verklaringen van vrijatelling te
krijgen, terwijl dominee, gezien zijn herhaald
ree In meer en in de gemeenten waar hij nis forens
la aangeslagen, ook een hekel aan belastingbe-
•alen schijnt te hebben. Als wwkgever betaalt
hij als regel lagere loonen dan andere boeren.
De reactie in de Kamer zat dus in hem onge-
twijfrl een goeden steun vinden.
In de Staten van Zeeland zitten sedert 1919
ook een paar vertegenwoordigers dezer partij.
Zü spelen daar een vrij onschuldige rol. Tot
gewoon werk in de afdeelingen zijn zij niet in
staat. Het maken van aideelingsveislagen, zelfs
het voorlezen er van, moeten andere leden voor
hen doen. Zelfs maar een woord gesproken heb
ben zij nog nooit, uitgezonderd eenmaal toen
•en van beiden 'a middags een uur te midden van
de besprekingen het woord vroeg, en voorstelde
»eerst te gaan schaften."
Hoe weinig deze beide Statenleden weten.
Waarom 't eigenlijk gaat bij de te behandelen on
derwerpen, blijkt wel uit het volgende. Te Mid
delburg bestaat een vereeniging tot bevorde
ring der koepokinenting. Wat dus lijnrecht in
gaat tegen de eerste beginselen dezer staatkun
dig gereformeerden. De vereeniging krijgt jaar
lijks een provinciale subsidie, maar geen van
belden hebben ook maar ooit een woord hier
legen gesproken, zelfs niet tegen deze subsidies
gestemd.
D a t is het kader der staatkundig gerefor
meerden; het «el ons verwonderen of de gene»
Vaat een beter figuur zal maken.
1 De heer Oeeendorp over de candidaat-
stelling.
In ^Het Volk" van Dinsdagavond publiceert
de heer Ossendorp een ingezonden stuk over
Kef feit, dat h|j ondanks het advies van partij-
Bestuur en partijraad op de candidetenlijst der
S. D. A. P. twee plaatsen naar onderen werd
gestemd, zoodat Hfj niet in de Kamer terug
kwam.
In December 1917, aldus de heer Ossendorp,
Werd hij namens het partijbestuur gevraagd,
of ft bereid waa bij de korrende verkiezingen
•en aandklatuur voor de Kamer te nanvnar
den. Ik zou dan in een der Vieskringen een dus
danige plaats op de lijst krijgen, dat mijn ver
kiezing verzekerd was.
Ik had aanvankelijk tegen aanneming eener
Candida tuur groote bezwareiv en pas op drin
gend aanraden van mr. Troelstra heb ik mij
lot het aanvaarden daarvan bereid verklaard.
Het partijbestuur adviseerde de kieskringen
3en Haag en Leiden te combineeren en mij
dear op nummer twee te zetten.
De vergadering van den paTtyTaad, welke
daarna gehouden werd, heb ik niet bijgewoond;
wat daar ia voorgevallen ia mij dus niet be
kend
i Wel vernam ik, dat den Haag (wijlen) mr.
Kieboer ale nummer twee wenschte, doch dat
bij stemming werd uitgemaakt, dat ik nummer
twee sou worden geplaatst.
Toen het referendum in de afdeelinge» had
cleats gevonden, ontving ik van het federatie
bestuur uit den Haag de mededeeling, dat
blijkens den uitslag daarvan mr. Nieboer num
mer twee stond en ik nummer drie.
Welke motieven den toenmaHiren partifsecre-
taris, J. W. Matthijssen, ertoe hebben geleid,
de lijeten van den Haag in het bijzonder na te
gaan is mij niet bekend, doch wel weet ik, dat
hfj den medegedeelden uitslag met in overeen
stemming achtte te riin r»*»t den inhoud der
lijsten. Hij ging naar den Haag, hield daar één
of twee vergaderingen met het federatiebestuur
en den gewestelijken secretaris en het resul
taat wa% dat den Haag moest verklaren, dat
het zich had vergist.
Ik stond nummer twee en mr. Nieboer drie.
De heer Ossendorp verklaart dan verder op
17 December j.l. iq een der dagbladen te heb
ben gelezen, dat hij als No. 2 gewipt was op
de lijst van de S. D. A. P. m den kieskring Den
Haag.
Den Haag, aldus de schrijver, heeft mij fn
die vier jaar nimmer uitgenoodigd voor het ver
vullen van een sprrekbeur^ het bestuur heeft
geen enkelen keer gevraagd eens te komen
graten; het zond mij geen mededeeling van zijn
voornemen om mij niet op nummer twee te
zetten; ja zelfs toen het besluit daartoe geno
men was, ontving ik geen bericht.
In de vergadering van den partijraad, op 27
December, gaf de vertegenwoordiger van do
Haagsche federatie als eeniga reden op dit:
In 1918 had Den Haag mij niet willen hebben,
Was Ik hun door het partijbestuur opgedrongen
«n dus' wilden ze mij thans ook niet hebben.
En op de uitdrukkelijke vraag, of Den Haag
tegen mij grieven had, lir'dde het antwoord:
'de eenige grief was, dat hij bij de stemming
«ver de wet bij de tabaksbelasting niet aan
wezig was.
Leiden had nog de grief, dat ik niet fn de
af deeling had gesproken. Toch heb ik de beide
koeren, dat men mij uitnoodigde een spreek
beurt te vervullen, aan het verzoek voldaan.
Na verdediging door den voorzitter en een
paar leden had de stemming plaats en kon de
voorzitter constateeren, dat de partijraad met
algemeene stemmen besloten had mij op nu in
ner twee te zetten.
Vóór het referendum is er in den Haag en
Leiden tegen mij gewerkt: op welke wijze is mij
onbekend, doch het resultaat was, dat ik num
mer vier kwam.
Aan de afdeelingen in Z.-Holland ht den 2en
Mei een lijst van de te houden vergaderingen
gebonden. Het zijn er 79.
Dat ik, die in 1918 op 25 vergaderingen
sp-ak, er niet op voorkom, is niet mijn schuld.
Op 23 Maart ontving ik van den ge west e-
liflcOTi secretaris een uitnoodiging voor een vei-
jgadering op 9 April, waar de .te houden verga
deringen en de verdeeling der sprekers zouden
Worden geregeld.
Op 6 April ontving ik echter bericht, dat het
doel der vergadering was veranderd, doch dat
bedoelde vergadering mogelijk nog later zou
worden gehouden.
„De vergadering van besturen met de Kamer
leden gaat evenwel door, mocht u om andere
re «hm er prijs op stellen toch te komen, maken
Wij hiertegen geen bezwaar."
Ik was dus ook al geen Kamerlid meer.
Ik heb het vermoeden, aldus besluit de heer
Ossendorp zijn ingezonden stuk, dat de partij-
jenooten in Den Haag en Leiden om wreak
zouden roepen, als een bon Jgeois-werkgever
oen zijner arbeiders op dergelijk* wijze had be
handeld, en... eruit gewerkt.
ilou tv ver bod langs Rijkswegen.
De Memorie van Antwoord van den Minister
van Waterstaat is verschenen betreffende het
wetsontwerp tot regeling inzake vaststelling van
een bouwverbod op gronden langs Rijkswegen.
Het was den minister aangenaam te vernemen
dat met de strekking ven het wetsontwerp in
het algemeen wordt ingestemd.
Hij is met verscheidene leden van oordeel dat
de billijkheid vordert, dut de schade, welke door
het bouwverbod wordt veroorzaakt, worde ver
goed. Met betrekking tot de vrees van ver
scheidene andere leden, als zoude eene derge
lijke vergoeding tot eene aanzienlijke toeneming
van de grondspcculotie en dientengevolge tot
«en ongewenzchte stijging van de prijzen der
132.000. De afdeeling heeft daarnaast nog
giooie plannen. Zij wordt erin gehandicapt door
de nialaiae. De ontwerpen voor twee groots lo
kale ri liggen klaar, en voor de stichting van een
vrijgezellenhufa met 550 kamers bestaat reedt
•en pntwerp-besluit van den Raad, om aan het
Rijk ben voorschot van 1.800.000 te vragen.
Maar
30
het gaat moeilijk
000 te krijgen.
Met tal van aardige voorbeelden Illustreerde
dr. b
de garantiesom van
evrdenburg voorts het goed recht van de
idenhïn, die de Volksbond nastreeft: te strijden
tegen het misbruik van alcohol.
De voorzitter van het hoofdbestuur, mr. dr.
F. W. J. G. Snijder van Wissekerke, beant
woordde de welkomstrede. Hij huldigde de
voortvarende afdeeling - Rotterdam en legde er
nodriik op, dat de woorden van dr. Neurdenburg
niet «jen aanprijzing van den alcohol inhielden.
*vii viiv nciiaviuu aujg>"K toii un piijacu uci J - ,1J
bouwterreinen leiden, merkt de minister op, dot dochj'Iechis wilden «nnloonen, dei totele ont.
hnirrlihrr mol nnrvtur tie in rL» .i.iiJ k
in het algemeen hier zeker niet van een belang
rijke prijsstijging sprake zal zijn, waar het
gronden betreft, die voor verreweg het groot
ste gedeelte buiten de bebouwde kommen zijn
gelegen en die dus over het geheel niet het
karakter van bouwterreinen dragen. Overigens
zal de prijsstijging, voor zoover die dan zal
plaats hebben, in verband moeten worden ge
bracht, niet in de eerste plaats met de vergoe
ding, die als gevolg van het bouwverbod kan
worden verwacht, maar met de verbetering van
den weg, welk* door dat verbod wordt aange
kondigd. Die wegverbetering zal iets later be
kend worden, als daarop niet vooraf de aandacht
is gevestigd door de uitvaardiging van een
bouwverbod. Op de prijsstijging der gronden
zal dit echter geen anderen invloed hebben, dan
dat deze iets later zal intreden achterwege blij
ven zal die ook in het laatste geval zeker niet.
Om deze redenen kan de Minister de vrees van
laatstgenoemde leden niet gerechtvaardigd ach
ten.
Waar, indien een bouwverbod krachtens de
Woningwet wordt opgelegd, het nadeel, dat de
grondeigenaar lijdt, in vele gevallen wordt op
gewogen door de waardevermeerdering van de
gronden, welke voor dien eigenaar overblijven,
kan de Minister niet toegeven, dat de regeling
bij deze en die bij de Woningwet op het punt
van de schadevergoeding gelijk zouden moeten
zfjn.
De onbilljjkheid, welke volgens meerdere le
den de voorgestelde regeling zoude aankleven,
wijl immers sommige eigenaren van aan den
weg gelegen gronden wèl, andere geen schade
vergoeding zullen ontyangen, is volgens den mi
nister slechts schijnbaar, aangezien de toestand
van de beide categorieën van bedoelde rechtheb
benden, d. z. aan den eenen kant zij, wier gran-
den op het oogenblik dat het bouwverbod vol*
h|nsr I
irpik.
niet noodig is in den strijd tegen het
houdi
misbi
Daarna werd den afgevaardigden een concert
in de Diergaurde aangeboden.
Do heer mr. Snijder van Wissenkerke
heeft de n'gemeene vergadering geopend
met efn rede, waarin hij er op wees dat het doel
van eon algemeene vergadering is om ook bui
ten het gezag van den voorzittershamer om, on
derling besprekingen te houden, elkaar hun
werk on ervaring te doen kennen, hun voord**-!
te doen met mededeelingen, opmerkingen en
wenken van gelijkgezinden en In denzelfden
geest arbeidenden, en derhalve gezamenlijk in
gezellige mededeelzaamheid de belangen onzer
vereeniging, waarmede die van het Nederland
sche volk zoo nauw samenhangen te behartigen.
Om hiervan werkelijk nut te mogen ve-wach»
ten, fs het noodig, dat allen, die van ondervind
ding in do drankbestrijding kunnen spreken, die
zelf of wier omgeving nieuwe middelen hebben
aangegrepen of oude op tot dusver nog minder
gebruikelijke wijze hebben toegepast die nieuwe
denkbi^elden in zich omdragen, hetzij zij zelf
reeds weten hoe te te verwezenlijken, hetzij zij
daarorer nog andere ter zake kundigen en door
ervaring wijs gewordenen zouden willen raad
plegen daarvoor is het noodig, dat deze al
len zooveel mogelijk ter jaarvergadering aan
wezig zijn.
Verschillende
plaats wei
dat ons wai
Wcforen (behalve de, fn de
'gunde belangrijkheid van het
acht), kunnen hebben medege-
fot de vertegenwoordiging van een be-
ijk groot aantal afdeelingen.
vorige maand werden wij door een
itgave, door een feestnummer van de
ind, herinnerd aan het 25-jarig bestaan
orgaan. In dat feestnummer hebben
gens de onderwerpelfjke regeling zoude worden i vele getrouwen onzer vereeniging uiting gegc-
uitgevaardigd, nog niet, en aan den anderen ven an
kant zij^ krier gronden dan reeds wèl zijn
n hetgeen zij voor ons tijdschrift en onze
'ging gevoelen en wij zijn htm erkente-
zwaard, een ongelijke is, zoodat kan worden i lijk vooi die uitspraken, vol waardeering en
ataande gehouden, dat het niet onredelijk is, dat voor hunne goede wenschen voor de toekomst,
die regeling voor hen ook ongelijke gevolgenFn naast zoovele der leden heeft ook de voor»
heeft. Intusschen moet bij de opvatting, dat het
Rijk bfj het bestaan van een gemeentelijk ver
bod om te bouwen uitgevaardigd ter uitvoe
ring van de Woningwet door het bouwver
bod, dat tbfns wordt voorgesteld, ln het alge
meen geen schade zal toebrengen, worden toe
gegeven, dat het weinig zin heeft schadeloos
stelling ten aanzien van grond, waarop «lat ge
meentelijke verbod reeds is gelegd, bepaalde
lijk uit te sluiten, wijl toch de rechter bij het
niet aanwezig zijn van schade geen aanleiding
zal hebben vergoeding toe te wijzen. Daarom is
bij nader inzien ten deze eene wijziging aange
bracht in het ontwerp.
Bij nadere overweging zfjn, mede naar aanlei-
ding van de in het Voorloopig Verslag gemaak
te opmerkingen, eenige wijzigingen en aanvul
lingen in het wetsontwerp aangebracht, welke de
strekking van bet wetsontwerp onaangetast la
ten en ook geheel passen in het kader der ont
worpen voorschriften.
Het begrip bouwwerken is eenigszins uitge
breid «laaronder zijn ilI. nog gebracht: tenten,
palen, masten, uitbouwsels en bovengrondsche
geleidingen.
Op het voetspoor van verschillende wetten
behoort alle schade aan eigenaren en derde be-
langhebbenden, onder wie de huurders begrepen
zijn, door het Rijk te word«m vergoed, en over
eenkomstig dit beginsel, het welk de billijkheid
te aanvaarden gebiedt, zijn de betrekkelijke ar
tikelen van het ontwerp zoodanig gewijzigd, dat
de erkenning daarvan in dit ontwerp buiten twij
fel wordt gesteld.
zftter der Nederl. Ver. tot afschaffing van Al
coholhoudende Dranken een woord van lof aan
het werk van «len Volksbond gewij«L Deze
spreekt <!en overtuiging uit, dat de Volksbond
mede zal optrekken, pis de laatste stormloop
voor Plaatselijke Keuze plaats vindt. In hoever
die overtuiging blijken zal juist te zijn, zal ik,
zei Spr. na de ervaring te dien aanzien tot dus
ver in onze vereeniging opgedaan niet wagen
tp beslissen. Mifn r»»»»—in-^bt ten o»>~
zfeftte van Plaatselijke Kyyuyi is u bekend, maar
ik zou dit niet willen opdringen; de afdeelingen
zuDen ook bij een nfettw wetsvoorstel tot het
mogelijk maken van de invoering van dat stel
sel van drank^pstrfrdrr" fn v-rn"-'d **b?n be
slissen over de door hen aan te nemen hou
ding. Maar wel «Sent te worden in aanmerking
genomen, dat, in«Iien de teekenen des tijds niet
bedriegen, zulk een wetsvoorstel niet lang op
zich zal laten wachten, en dat de aanneming I f1"
hoofdbestuur dat men meeging met een actie
gedurende een weck.
De heer v. d. Kieboom uit Dordrecht ziet wei
nig heil in een propaganda «lag of week. Per
soonlijk bezoek is 't eenige dat werfkracht heeft.
Daden van alle leden zfjn noodig.
Besloten werd «lat een propagandaweek zal
worden gehouden van 6 tot 13 November.
Een volgend hoofdbeetuursvoorstel luidde:
De V. B. tegen Drankmisbruik stelle zich in ver
binding met «Ie vakverenigingen, om gezamen.
lijk bij de werkgevers in bouw- en aanverwan
te vakken, op het gebied van handel, nijverheid,
scheepvaart, landbouw, veeteelt en alle verdere
ter zake dienendo lichamen, te bereiken, dat der
huisvrouw het loon van den kostwinner worde
bekend gemaakt.
Ds. Drijver van de afd. Naarden zegt dat
voor 't goede gezin een dergelijke maatregel
toch geen effect sorteert, voor de slechte ge
zinnen zal 't moord en doodslag oproepen. Spr.
acht het zeer bed«mke1ijk op deze wijze het
drankmisbruik tegen te gaan.
De heer Berghuis, Utrecht, verklaart er zich
eveneens tegen. Deze taak is geen mooie taak
voor de vakbeweging. De georganiseerde arbei-
«ier trouwens is bijna altijd al medestander in
den strijd tegen drankmisbruik. De afgevaardfg-
<le meent, «lat de hulp van de vakbeweging in
«len strijd tegen het drankmisbruik nite kan wor»
«len gemist. Maar «lenkt men, dat dA vakbewe
ging zich een soort betrekking als stille ver
klikker zal laten opdragen. Hij wenacht intrek
king van het hoofdbestuursvoorstel.
De afgevaardigde van Zalt-Bomme! meent dat
het bekend maken aan de vrouw van het loon
van den werkman niet op slinksche wijze moet
gebeuren. Hij wenscht ook «len fnwonenden zoon
In het voorstel te betrekken.
- Mej. M. Kramers, lid van het hoofdbestuur,
verdedigde het hooMbestuursvoorstel. Zij heeft
In een bestuurdersband geïnformeerd hoe een
dergelijk voorstel zou worden ontvangen. Men
kan toch afwachten, hoe de vakcentralen zich
er tegenover stellen. Zij verwees naar Australië,
waar een deel van het loon aan de vrouw wordt
uitbetaald. Er is zeker e«tn kentering te merken
in de ideeën ten opzichte van de huwelijksgoe
de renwetgeving.
Het hoofdbestuursvoorstel met de tusschen»
voegingen indien de vrouw het verlangt", en
,van de inwonende zoons" werd na voortge
zette discussie met 51 tegen 17 stemmen ver
worpen.
Aan de orde kwam daarna het voorstelDe
afdeelingen sluiten zich voor het bereiken van
doelemdpo in «len geest der statuten, zoo noo
dig bij méenigingon aan, van welke verwacht
kan worden, dnt zij hetzelfde nastreven, en hou-
«len het h«x>fdbestuur op de hoogte van de in
«lezen bereikte resultaten.
Putten gaf den wenk dan een veerfientlaagsch
orgaan voor die samenwerkende organisaties
uit te geven.
Het hoofdbestuurslid Josephus Jitta merkte in
zijn verdedrdiging van het voorstel op, dat de
bond zich moet aanpassen aan de tijdsomstan
digheden, vooral waar het betreft het verrichten
van sociaal werk. De hulp der vakvereenigin-
gen h.v. zal zeker noodig zijn. De quaestie van
een gezamenlijk orgaan acht hij eenigszins prae-
matuur. Uit de practijk zal zich wel «Ie wen»
schelijkheid van een gezamenlijk orgaan der
samenwerkende vereenigingen ontwikkelen.
Kt voorstel werd met algemeene stemmen
aanvaard.
Na verdediging door den algemeenen setre-
taris, den heer G. C Grefe, werd besloten ah
propagandamiddel een postzegelboekje uit te
geven.
De heer Fransen uit Haarlem wees op het be
lang van propagaiula onder de ouders, die kin
deren doen inschrijven op de school. In zijn
woonplaats kwam nog niet lang geleden een
geval voor van een moeder, die haar kind nog
eiken dag een half „brandewientje" gaf, voor
daarvan thans door"de ïck£Yerme7»£'"üi- 1 M" schocI Hi' t
ken rm volksverterrenwoortfeinir alle waai. ras,f kW"™"» orf>an over de droog.
scKijnlijkheid vóór zich heeft. 'WW Amerika, ook daarmee kan, ge
geven den strijd tusschen geheel-onthouding en
Intusschen mag met worden verzwegen dat de idealen van den Volksbond, propaganda
een andere wijze van drnnkrvestrijding nl. de in» 1 wordeTl gemaakt
voering van een distributiestelsel, waarop de 'sreretaHs meant dat het moei-
lijk is aan d» juiste gegevens omtrent het ver-'
bod in Amerika te komen. Zelfs ons gezant-
Volksbond reeds geruimen tijd geleden bij den
Minister van Arbeid heeft aangedrongen, zoo
zeer de aandacht heeft van de regeering, dat ze
daaromtrent aan den Gezondheidsraad advies
heeft gevraagd uit te brengen door de Commis
sie voor de drankbestrijding van den Raad en
dat ook van een andere commissie, door de re»
Het kon voorkomen, dot longs den weg een I l?linS ingMtaM, daarover een odvies mag wor-
«malle grondstrook is gelegen en dat het bouw- n 'e5emoe'. ffez'en* Hel een behoeft het air
verbod behalve op «Jie strook, ook op een ge
deelte van tien achjer gelegen grond zal moe
ten worden gelegd. Met het oog op die moge
lijkheid is in plaats van „langs" gesteld „longs
of dichtbij".
Bij nadere overweging bleek het met het oog
op «Ie billijkheid gewenscht de toepasselijkheid
dere niet te beletten, ook naast de Plaatselijke
Keuze is een distributie-stelsel zeer wel be
staanbaar.
Wij zullen hebben of fe wachten, wat de
ranste toekomst ons zal brengen. A? mochi-
ten in den Volksbond de meenigen over Plaat
selijke Keuze nog altijd zoo verdeeld zijn, dat
van het bouwverbod uit te sluitwyuet alleenhet deelnemen aan den stormloop ter verkrij-
voor reeds bestaande bouwwerken, maar ook ging daarvan blijft uitgesloten, wij mogen niet»
met betrekking tot bouwen, waarmede op het
tijdstip van de kennisgeving volgens een vóór
dnt tijdstip gemaakt bestek reeds een aanvang
werd gemaakt en dat sedert regelmatig werd
voortgezet, en verder ten aanzien van her- en
verbouw.
Waar het billijk wordt geacht, dat het Rijk
vergoeding geeft voor de waardevermindering
van gronden, welke ten gevolge van regeerings»
maatregelen ontstaat, mag het, naar het schijnt,
evenzeer billijk hecten, dat het Rijk «lie verg«>e-
«ling terug ontvangt, wanneer en voor zooveel
de regeeringsmeatTegelen de waardeverminde
ring weder doen ophouden. Door eene nieuwe
toevoeging aan het desbetreffend artikel wordt
intusschen, zegt de Minister, tegen misbruiken
van de zijde der Regeering voldoende gewaakt.
VOLKSBOND TEGEN DRANK
MISBRUIK.
Te Rotterdam vergaderde de Volks
bond tegen Drankmisbruik. De afgevaardigden
werden Dinsdagavond fn bet sociëteitsge
bouw der Rotterdnmsche Diergaarde ontvangen
door de afoeeling Rotterdam, welker voorzitter
dr. D. Neurdenburg hun welkom heette met een
rede, waarin hij allereerst wees op het belang
van de in de komende dagen te behandelen
agenda. Vooral de wijze waarop de Volksbond
zal trachten groote belangstelling voor zijn stre
ven en aanwas van zijn ledental te verwerven zal
de aandacht vragen. Uitv«»erig zette de heer
Neurdenberg doel, streven en werkwijze van' den
Bond uiteen. Hij wees erop, hoe elke afdeeling
op eigen manier arbeidt. Rotterdam heeft bij
voorbeeld groot succes met zijn wacht- en
st^ioftlokalen, waarvan het er drie in eigendom
heeft en nog negen exploiteert. Die 12 lokalen
hadden in 1921 een omzet van niet minder
temin e«innemen, dat beide meeningen, uit on
bevooroordeelde en ernstige, gemotiveer«ie be-
chouwimg over het geen tot drankbestrijding
stdiap zou aan de juiste gegevens niet kunnen
komen.
Een voorstel-Dordrecht, bedoelende de uitgifte
van een grafische voorstelling van den arbeid
van «len Volksbond in zijn veeljarig bestaan,
door in beeld te brengen het aantal stichtingen,
instellingen en tastbaren arbeid, werd verdedigd
door «len afgevaardigde van Dordrecht, de heer
v. d. Kieboom, «Be constateerde, dat er in de
afdeelingen niet hard genoeg gewerkt wordt.
Er is overal propaganda te maken. Geschriften
zijn er al genoeg.
De heer Huizinga van het hoofdbestuur wees
er op, dat in dezen geest indertijd reeds een
plaat is verschenen. Het H.-B. zal zien hoe nog
maals iets dergelijks kan worden gedaan.
De afd. Weesp had voorgesteld„De Volks
bond ijvere krachtig met alle ten «lienste staan
de middelen tot verlaging der spoortarieven,
wn-s-ehe ijk wordt geacht zijn voortgesproten,iets wat in het belang van iederen Nederlander
al leader! de beschouwingen van weerszijden i is. Hoe meer de gelegenheid tot reizen wor«lt
tot fegenovergesteld resultaat. j vergemakkelijkt, hoe minder misbruik van ster-
Immers wij «|?en zijn werkelijke drankbestrij» j hen drank zal worden gemaakt."
ders, ook al kiezen wij een anderen weg daar» Het hoofdbestuur zegt in zijn praeadvies van
toe, dan de voorstanders van Plaatselijke Keu-1 gevoelen te zijn, dat het maken van uitstapjes
ze. De richting, welke wij volgen heeft m elk j per trein lang niet voor iedereen bevorderlijk is
geval g<Me vruchten opgeleverd, al blijft de aan het vermijden van onmatig gebruik van
volle rijpheid misschien irit bij toepassing van
het geh.onth. systeem. Niet onmogelijk fs het,
dnt onze ri achten minder door insecten en
andere schadelijke invloederw*lforden bedreigd
en dus lnnger gaaf blijven dan de meer kunst
matig en onder dwang gekweekte.' Laten wij
In elk geval in onzen tuin blijven voort arbei
den met toewijding en zorg tot voldoening van
ons leven en tot bevordering van het schoon»
doel, waaraan wij ons geren."
In de yoorfgezette vergadering werd het jaar
verslag. opgenomen in het orgaan van April,
goedgekeurd. De rekening en verantwoording
ft sluitende in ontvangsten en uitgaven
ledrag van 32.998.83 eveneens,
acatures in het hoofdbestuur, ontstsan
t aftreden van dr. J. H. Schuurmans
J. J. Tilanus en J. H. Wentholt,
ekozen de oud-minister, W. F Pop, dr.
ink en J. P. Zolner.
orde kwam een voorstel van het
ur omtrent ledenwerving op eenzelf-
aile afdeelingen. De heer De Boer
dit voorstel van het hooMbestuur
ling heeft het ledental weer op peil
ioch achtte het vaststetlen van één
voor «Ie actie voor 't heele land
een ^onmogelijkheid De afd Purinerend beval
an.
Huizinga
over T
met een
Stekhove
werden
hoofdbes
den dag
dat de
zelfden
K«t
alcoholische dranken.
Weesp meent, dat het maken van uitstapjes,
het in aanraking komen met de natuur de men-
schen van het misbruik van sterken drank af
houdt.
De heer Brute! de Ia Rivière van hot hoofd
bestuur verdedigde diens meening. Het voor»
«tel-Weeep werd verworpen.
Een voorstel van de afd. Winterswijk om over
te gaan tot de aanstelling van een of meerdere
leeraressen voor het geven van kooklessen in de
afdeelingen, had een praeadvies van het Koof«i-
bestuur uitgelokt, waarin wordt uiteengezet,
«lat het voorstel oven de draagkracht van de
kas zou gaan.
Ik?. Beyerman van het hoofdbestuur, voelt
veel voor het prmdpe, dat in het voorstel ligt.
Maar de middelen ontbreken. De inspectrice van
het hukhowlonderwijs beoogt echter om uit
enkele oentra leeraressen naar de verschuilende
plaatsen te zenden tot het geven van kookon»
derricht. Misschien, dat hier voor de afdeelingen
mettertijd een weg ligt.
De vergadering verecnigde zfch' met Ket denk
beeld fn het prae-advies neergelegd.
De afgevaardigde van Rijswijk, de Keer X H.
Paula, hield daarna een inleiding over de plan
nen tot stichting ven een bondsgebpuw te Rijs
wijk, waarvoor een verloting aal woedan geonra-
niseerd
In de namiddag-vergadering weid de begr
ting, in totaal nanwjjzendo een bedr«r
28,900, aangenomen.
Do algemeen» secretaris deed eeniga Um
deepen over leden-aanwinst en behoud
leden bij vertrek naar elders in verband
het achteruitgaande ledental.
De heet Da Wal uit Putten vortekle
ander over het Grijze Huis te Putten,
oude Indische militairen een zonnige» l_.
avond zullen vinden. In 1914 is een proeft,
ting tot stand gekomen, in 1919 brandde
gebouw af. In «le plaat* daarvoor moet
nieuwe, grootere stichting worden opgetrokket
daarvoor waa een terrein van 4 H. A. noodi
50 menschen konden, indien ze een goed kofc»
geld betaalden, «laarin een plaats vinden, mitd
daarenboven de noodige subsidies inkwamen
Van de noodige 77,000 gulden ia 32,000 guf
den bijeen, terwijl 5000 subaidie door
Volksbond is toegezegd. Er ia nu besloten t.
verwijld tot het stichten van het gebouw ov«a
te gaan. De Minister van Koloniën heeft eejt
jaarlijksch subiidie toegezegd. 1 Juni 19QV
hoopt men te kunnen openen. Spreker riep dJ>
medewerking van de afdeelingen in om gaf
gevens te verstrekken over de gegadigden.
De heer De Wal bestreed nog de meermalen,
uitgesproken vrees dat de oude militairen op <f|
Veluwe to veel in de verleiding zullen komen?
Het hoofdhestaurelid Brutel «Ie la Rivière, oud-
kapitein ter zee, segt, dat we veel aan de oudl
Indische militairen te danken hebben. De sticKJ
ting ia een prachtig idee. Ook hij riep op tof
steun.
De heer v. d. Kieboom (Dordrecht) pleiljf
er daarna voor, dat de Volksbond iets zal «lééft
voor dc arbeiders ieogd boven den leerplichtigen
leeftijd. De autoriterten hebben hier een taaVjj
zij kunnen beginnen met lokalen beschikbaar t
stellen. Veel geld is voor dit werk diet noodl
Voor een dubbeltje kan men «Ie jongens
meisjes laten toetreden. Uit hen recroteert i
later hulptroepen voor den Volksbond,
eenfge quaestie is maar het vinden van de I
ders.
De volgende algemeene vergadering zal t#j
Haarlem worden gehouden.
INTERNATIONALE KAMER VAN KOOP
HANDEL. N
Maandag 10 Juff is te Parijs een vergader
gehouden van «ien Raad van Bestuur van
Internationale Kamer van Koophandel, on de»
voorzitterschap van den heer Etienne Clemen te!,,
oud-minister van larvfbouw.
Aanwezig waren ver tegenwoordigers van dg
volgende bij de Kamer aangesloten landen
België, Denemarken, Frankrijk, Groot-Brit*'
tannië, Italië. Nederland, Noorwegen, Oosten*
rijk. Polen, Spanje, Tsjecho Slowakije, de Veft
eenigde Staten van Amerika en Zwe«ien.
Bericht was ingekomen van de toetreding w
Zwitserland, waar een nationale Organisatie
gèvmmd, waaraan de belangrijkste Kamers Vi
Koophandel aldaar deelnemen. 'j,
De Nederlandsche Organisatie was vertegen!
woordigd door haar president dsn heer X.
Kröller, door de hceren H. Rad du Mosch, viosu
voorzitter van de Kamer van Koophandel té
Amsterdam, Ph. von Hemert, president «Ier Ne^
derlandsche Kamer van Koophandel te Parijs ert
door «ien secretaris der Nederlan«fcche Orgaaf*
satie Mr. J. E. Oaringbould.
In verband met de aanneming van de onk
orpen r-geling voor handelsarbitrage, sijn
benoemingen «ioor de verschillende national»
Comités van leden die onder den naam „Ho(
van Arbitrage «Ier Internationale Kamer van
Koophandel" den Raad van toezicht zullen vow
men van genoemd Instituut, goedgekeurd.
Op voorstel van Sr Arthur Shirley Benn (Gr»
Brittarmië), werden twee moties aangenomen,
betrekking hebbende op de onschendbaarheid
van schepen die Staatseigendoh zijn en het leg*
gen van lasten op de vreemde scheepvaart.
In de eerste motie geeft de Raad der Em
ternatiorvale Kamer van Koophandel uitdrukking
aan de algemeen gevoelde overtuiging, dat het
toekennen van een geprivilegieerde positie aart
schepen welke Staatseigendom zijn, doch «tie nart
,het gewone handelsverkeer deelnemen, niet irt
overeenstemming is met de moderne rechtsopi
vattingen. Men is van oordeel dat de mogelijk*
heid tot het beslag leggen op schepen welk»
Staatseigendom zijn, of die van Staatswege ga*'
exploiteerd worden, slechts «tient te worden uit*
gesloten voor oorlogsschepen of voor schepenl
«tie uitsluitend voor oorlogsdoeleinden gebruikt
worden voor zoover de Staat waartoe zij bek
hooren voldoen<le garanties biedt voor het nas
komen van eventueele verplichtingen, welke ten'
opzichte van een zoodanig schip zouden kunnen
ontstaan.
Voorts heeft de Kamer bezwaren uitgespro
ken tegen het heffen van belasting van vreemdt»
Scheepvaartmaatschappijen. Men sprak de wenM'
schelijkheid uit, dat de Regeerfngen op voet van
wederkeerigheid de vreemde scheepvaart van in»]
komstenbemstingen zullen vrijstellen, zulks met'
het oog op het algemeen belang bij het zod,
laag mogelijk houden der bedrijfsonkosten der'
scheepvaart.
Op voorstel van de Belgische groep werd eert
resolutie aangenomen, waarbij «Ie wenscheJijb?
held werd betoogd, «lat sommige lenden zouderf
breken met hunne opvatting dat de scheepvaart
op hunne havens in de eerste plaats in handen
behoort te zijn van de vloot van het eigen laroB
Men sprak de overtuiging uit, dat de war#
vrijheid der zee gelegen fs in het toekennen]
van gelijke condities aan alle vlaggen in alle
havens voor het Internationale verkeer.
Op verzoek van de Camegie-atichting zal *er*j
moedelijk bij gelegenheid van het eerstvolgend^
congres der Kamer in 1923, een bijzondere bij*
eenkomst worden georganiseerd van zakei
«chen uit de landen der voormalige D
monarchie. De datum van het rongres te R«
is bepaald op 19 Maart a. s. De Raad he
een speciaal comité belast met het opstellen
een definitief programma.
Ten slotte werd verslag uitgebracht van «Jj
stand «Ier werkzaamheden der studie-comité*
betreffende de verschillende onderwerpen welk*
op het congres te Rome aan de orde zulJ^S
kamen. Deze onderwerpen zijn hendels-statisOHB
waaraan voor Nederland deelnemen «ie heere»
Methorst, Fentetver van Vlissingen en Maas-
Oneerlijke concurrentie, waaraan voor Ned"*i
tand deelnemen de heeien Mr. Snijder van wu«*
kerke en Donker Curtius; eenheid van vns»
recht, waaraan voor Nederland deel heeft g
men Mr. Boelen, advocaat te Amsterdam,^ -
ln verband met «Hens vertrek naar Indië
voor Nederland verder zullen medewerken
Molengraaf en Mr. C D. AaaerArbitrage
aan voor Nederland o. a. medewerkt Mr.
te RotterdamUnificatie in da
handelstermen (medewerker Mr.
lotterdam) en boitrijding van dubbele betaatin-
ren, waarvan Prof. Suyling to Utrecht de leiding
f De Kamer zal deelnemen aan het Congrés
Douanier", dat ln Juni 1923 zal gehouden wor-
fcn. Voor de daar te behamlelen vraagstukken
jrerlcenen voor Nederland hunne medewerking
ie heer K. Loos voorzitter van de expediteurs-
rereeniging te Rotterdam en de heer A. J. de
J^euw, voor-de Amsterdamschc expediteurs.
Algei
I Nederlandse he Opzichtera- en
Teekenaarsbond.
De Algemeene Nederlandsche Opzichters- en
Jcekenaarsbond hield Zaterdag 8 en Zondag 9
Juli j.l. een buitengewone Algemeene Verga
dering te Amsterdam, hoofdzakelijk ter behan
deling van <k>or het Bondsbestuur samenge
stelde nieuwe statuten en reglementen, welke
een algeheel reorganisatie van «ien Bond be
oogden.
De vergadering van Zaterdag vond plaats in
gebouw Heystee. Na de openingsrede van den
voorzitter, den heer J. Moerman, «lie in zijn
rede in 't bijzonder wees op den slechten tijd,
welken ook de technici doormaken en de nood-
Zakelijkheid ook voor hen, zich te organisee-
ren wos aan de orde de benoeming van twee
bondsbestuurders ter vervanging van «Ie heeren
C. L. Wassenburg en H. Wnpstra, die als zoo
danig hadden bedankt. Gekozen werden P.
Bleeksma (Hilversum) met 549 stemmen en A.
van Assen«lelft met 468 stemmen, terwijl op
H. F. Heyt (Utrecht) 81 stemmen waren uitge
bracht. f
Een motie van orde van de afdeeling 's-Gra-
/enhage, ten «loei hebbende, aan de behande
ling van statuten en reglementen een bespreking
over het beleid van het Bondsbestuur sinds de
rorige Algemeene Vergadering en van urgente
bonds aangelegenheden te doen voorafgaan,
werd na bestrijding van het Bondsbestuur met
597 tegen 152 stemmen verworpen.
Hierna was aan de or<le de behandeling der
concept-statuten en reglement«a\ met «ie «laarop
Ingekomen araendementen.
Door het Bondsbestuur was een prijsvraag uit
geschreven voor het vinden van een geschxk-
ten naam van den Bond, welke beter «lan de
tegenwoordige aangeeft, welke personen in den
Bond kunnen orden georganiseerd, terwijl deze
naam tevens op een gemakkelijke'wfjze moet
kunnen worden afgekort. Een zestal Inzendingen
waren ingekomen, welke naar de meening van
het Bondsbestuur niet aan de gestelde eischen
voldeden. Op voorstel van de afdeeling Utrecht
wordt de afdeeling Amsterdam opgedragen,
een commissie te benoemen, waaraan het
Bondsbestuur twee zijner leden zal toevoegen,
welke commissie machtiging verkrijgt, een nieu
wen naam vast te stellen.
De leeftij<lsgrens voor toetreding van leden
Wordt gesteld op 21 jaar, voor adspirontleden
op 16 jaar.
Besloten wordt tot instelling van een Bonds
raad, van correspondentschappen en tot het
openstellen van de mogelijkheid, landelijke en
plaatselijke vakgroepen te vormen.
In «Ie bijeenkomst van Zon«lag, waarbij ook
'de voorzitter van het N. V. V., R. Stenhuls, te
genwoordig was, werd een contributieregeling
1 vastgesteld, waarbij de contributie varieert van
f 1.voor salarissen beneden 600.tot
6.50 voor salarissan boven 4600.
In het concept-reglement voor de Werkloo
renk as wor«lt voorgestel de uitkeeringen 1"
werkloosheid vast te stellen op 1.— tot 5.-
jier dag en de maandelijkscho bijdragen «Ier le
den op 15 tot 75 cent per maand en een wacht
tijd in te voeren van 12 werkdagen. Al deze
voorstellen worden aangenomen. Vervolgens
Wordt een uniform reglement voor de afdeelin
gen en een reglement voor het Plaatsings-burOau
!&n den Bond vastgesteld.
In de zktfng van Zondagmiddag wordt het
woord gevoerd door den voorzitter van het N.
V. V„ Stenhuis. Deze we^e er op, dat de Ne
derlandsche vakbeweging in de komende jaren
een moeilijke taak heeft/te vervullen. Er heerscht
gebrek aan vertrouwep, aan solidariteit tuS-
zchen hand- en hoofdarbeiders, terwijl de ver
wezenlijking onzeo denkbeelden dringend een-
Irachtig samenwerken noodig maalt. Spreker
gelooft, dat «Ié groeiende macht «Ier arbeiders
beweging voor (haarzelve een gevaar zal wot-
den, wanneer de hoofdarbeiders afzijdig blijven
Van den algemeenen strijd der arbeidersbewe
ging en wijst op de funeste gevolgen, welke ean
dergelijke toestand in Rusland ten gevolge heeft
gehad. Hij betreurt het mislukken van de fusie-
pogingen van N. V. V. en A. N. V. en zegt, «lat
de leiding van het N. V. V. er naar zal blijven,
de eenheid van hand- en hoofdarbeiders tot
werkelijkheid te maken.
Nadat het eenigen tijd in huishou«lelijke zit
ting heeft beraadslaagd, deelde de heer Wes-
Ira namens het Bondsbestuur een en ander
mede over het door de Federatie van Samen
werkende Groepen in het Bouwbedrijf belegd
congres, waarvan doel was meerdere eenheid
tusschen de verschillende groepen in het land
te verkrijgen en samenwerking te zoeken met
de vakbonden uk het bouwbedrijf. Het Bonds
bestuur staat op het standpunt, dat het werken
idezer groepen zoo krachtig mogelijk moet wor
den gesteund. Voot «len Bond heeft West ra in
een op het «»ngres benoemde commissie tot
bestiKleering van verschillende kwesties zit
ting genomen. Het Bondsbestuur vraagt en ver
krijgt machtiging, in deze richting verder te
Werken.
r In de rondvraag stelt de afgevaardigde van de
afdeeling 's-Gravenhage, Vrijenhoek, voor ter
gele genheid van het twintigjarig bestaan van
den Bond in 1923 een congres te beleggen,
waarop naast «ie algemeene zijde van het vraag
stuk der socialisatie in het bijzonder zou kun
nen worden besproken «Ie positie, welke <le
technici m het gesocialiseerde productieproces
zullen innemen. Tot <ijt congres zouden ook de
buitenlandsche organisaties van technici moeten
Worden uitgenoodigd. Dit congres, in samen
werking met het N. V. V. te beleggen, zou te-
frens bijdragen tot versterking van «len band
rtusschen hand- en hoofdarbeiders. Besloten
|wordt, «lat het Bon«lsb<ïStuur met het bestuur
(van het N. V. V. de mogelijkheid van uitroe
iing van het plan zullen nagaan,
i Nadat uit het congres aan den bondssecre»
taris Breijer, als samensteller van de nieuwe
statuten en regiementen, «lonk is gebracht, wordt
het congres gesloten.
ds. C. v d. Glesen, herinnerd» er in rijn ope
ningswoord aan. dat het op 19 December
125 jaren zal geleden zijn, dot het Genootschap
werd gesticht. Ofschoon de tij<ïsomstan<Hghe-.
den niet gedoogen dit 125-jarig bestaan met
een groot feast to vieren, zal toch aan deze
vergadering een eenigszins feestelijk karakter
worden gegeven.
Het jaorverslag der zendlngtkllrecteuren Gun
ning «n Rauws bogon met er op ta wijten, dat
ra en in 1797 ook een tijd van malaise door
maakte, maar dat niettemin de stichters van het
Genootschap moedig hebben stand gehouden
anat voorbeeld zullen wij, in dezen malaisetijd,
getrouw navolgen.
Het vet slag deelt voorts mede, «lat do voor
gangerscursus op Oost-Java, die het centrale
punt der oplckling daar zal moeten wor«ien, in
1C23 zal aanvangen onder lekting ran den haar
C. W. Nortier, die thans in Nederland is ora
zich op zijn taak voor ta bereiden.
Op de Kweekschool, onder leiding van den
heer Ten Kate, zijn thans 35 leerlingen, waar-
van 4 vrouwelijke.
De Hollt»n«lsch-Javaansche School van den
heer Krefft wordt door 74 jongens en 46 meis
jes bezocht. Het inlandsche personeel in het
ziekenhuis te Wodjowarno is gestegen tot 52
mannen en 39 vrouwen. In hot ziekenhuis te
Sonder deden 8 leerlingen examen als verpleger
(ster), waarvan er 7 slaagden en voor de Mi-
nahassa werden bestemd. De meisjesschool te
Tomohon heeft haar 40-jarig bestaan herdacht.
Het aantal aanvragen om plaatsen overtreft de
beschikbare ruimte. Overwogen wor«it de stich
ting van een jongensschool met internaat. De
berichten uit Dell, die eenige jaren tot pessi
misme aanleiding konden geven, luiden meer
bemoedigend. Daar moest alle aandacht worden
gewijd aan de opleiding van goede voorgan
gers, Bataksche evangelisten, die de zende
lingen in hun werk kunnen bijstaan.
Bij de hierna volgende bestuursvérkiezingen
werden de heeren J. E. Bijl te Gouda, mr. Hef
ting te Zeist, prof. J. W. Aalders te Groningen,
G. H. de Mnrez Oyens te Amsterdam, R. v. d.
Pol en J. A. L. Röder te Rotterdam herkozen.
In het hoofóbestuur werd als tertius voorzitter
gekozen <k. J. P. van Bruggen te Rotterdam,
in het bijzonder van het uitbrsfcüngsplnn West
le geraken, «m de voorbereiding dezer plannen
op te dragen aan den heer Ir. J, T. C. Schaap
te Arnhem.
De kosten aan de samenstelling van een «ler-
gelijk pion verbonden zijn niet op qen Juist
cijfer te bepalen, omdat dit zeer afhankelijk ia
van den aard en den dmir «Ier werkzaamheden,
waarvan tevoren geen roming is ta maken.
In ieder geval zullen deze waarschijnlijk aan
bedrag van 5000.— niet te boven gaan, wette
uitgave over verschillende dienstjaren kan wor
den verdeeld.
B. en W. vertrouwen dat de Raad zich met
hun voorstel kan vereenigen en verzoeken hen
te machtigen daaraan uitvoering |e kunnen
ven.
Personeel Gymndsium.
In overeenstemming met ket advies van dan
Inspecteur der Gymnasia van 10 Juni J.l-, stellen
Curatoren bij het Gymnasium den Raad voor,
den heer L. van Liempt, thnns tijdelijk leeraar,
te rekenen met ingang van 15 Juni 1922 defini
tief te benoemen tot leeraar in de oude talen
aan het Gymnasium.
Tengevolge van het nan Dr. Leopold verleend
ontslag en het aan Dr. Boekmeyer verleend
verlof zijn thans twee tijdelijke leeraressen in
de oude talen aan het Gymnasium werkzaam.
De schaarschte aan leerkrachten in die talen
is echter zoo groot, dat indien niet tijdig maat
regelen worden getroffen een hoogst ongewen
schte stagnatie in het onderwijs het gevolg zal
kunnen zijn. Ter illustratie hiervan worde mede
gedeeld, dat zelfs na herhaalde oproeping en
met vooruitlicht van benoeming tot conrector
zich geen enkele sollicitant heeft aangemeld.
De heer van Liempt, die intusschen met goed
gevolg het doctoraal examen in de klassieke
talen heeft afgelegd, heeft verklaard zijne krach
ten voor het Gymnasium te willen blijven be
schikbaar stellen, mits hij wordt voorzien van
een vaste aanstelling.
Op grond van het bovenstaande ondersteunen
B. en W. het voorstel von Curatoren ten volle.
Benoeming ln de Hoofdstem
bureau x.
Op 23 Augustus 1922 treden af de Voor-
Ingezonden Medadaellngen.
School- en Kerknieuw».
PvS
Het 125-jarig; bestaan van het Ned. Z*nd«ling-
(Voensdafocktand fa «e Rotterdam de 195* jaar
vergadering van ket Ned. Zendeling Geivoot-
•chap (tfcooden, bij wette gelegenheid de zan»
ttapei aan de Gerand SchoRenstraat f«an-
t met palmen was versierd. De voorzitter.
als secundus-redenaar prof. dr. G. J. Thierry
te Leiden.
Het verslag van den penningmeester, den
heer W. Naudin ten Cate, gaf over her afge-
loopen jaar een tekort aan van 15.992.27
Uitbreidingsplan „W est" c.a. Aan
wijzing deskundige.
In «le raa<ksvergadering van 1 Juni 1920 werd
door «ien Raad het voorstel van B. en W. tot
voorbereiding van een nieuw uitbrekiingsplan
voor deze gemeente, n.l. het z.g. „Uitbreidings
plan West" geaccepteerd, onder voorbehoud dat
niet tot aazvwijzing van een met, «ie bewerking
te belasten deskundige werd overgegaan zonder
voorkennis van den Raad.
B. en W. hebben zich alvorens verdere uit
voering aan deze plannen te geven, «len bijstand
verzekerd van eenige ingezetenen, die, zoowel
uit den aard hunner werkkring als in verband
mêt hunne plaatselijke bekendheid, geacht kun
nen worden bekend te zijn met de eischen die de
toekomst van Gouda aan een «lergelijk plan
dat ook rekening moet houden met de belangen
van nijverheid en industrie zal stellen.
In deze commissie hebben zitting genomen
«Ie heeren P. Bokhoven, «lirecteur van een aan
nemersbedrijf R. U. Jongenburger, industrieel
I. LJssel de Schepper, industrieel «m Voorzitter
der Kamer van Koophandel en Fabrieken en
A. J. J. Vos, industrieel. Het college van B. en
W. is hierin vertegenwoordigd door den Burge
meester, terwijl de gemeentesecretaris zich met
de administratieve werkzaamhe«len heeft belast.
Na ampele besprekingen en conferenties met
eenige «feskuodigen op het gebied van de sa
menstelling van gemeentelijke ukbrektinsplan-
nen, zijn B. en W„ mede gehoord <fe ooramftaie
van bijstand in het beheer der gemeentewerken,
tot de uwdiBie gekomen dat het gewaosaht sri
sijn thans met eenigen spoed tot de vastlegging.
zitters en leden
in Uwe vergadering van 23 Augustus 1918 voor
het tijdvak von vier jaren zijn benoemd.
Ter voorziening in de op dat tijdstip ontstane
vacatures bevelen B. en W. den Raad voor een
benoeming aan de pavolgende heeren
Kieskring I.
nis leden W. A. Hoyng, G. J. J. Pot, Mr. R.
Rensma en Mr. H. P. C. M. de Wit Wijnen.
als plaatsvervangende leden J. van Kranen
burg, R. W. H. Pitlo en E. vap der Werf.
Kieskring II.
als voorzitterJ. van Gidon.
als ledenA. C. van BerTel, J. A. Kamerling,
P. D. Muijlwijjr. en W. Sanders.
nis plaatsvervangende leden C. J. van As,
F. L. J. Lafeber en I. van der Want.
Kieskring III.
als voorzitterA. J. Usselstijn Azn.
als leden R. A. Hagemeijer, W. van Hoorn,
P. J. Kolijn en J. G. Potharst.
als plaatsvervangend^ le«fen L. Boer, R. van
der Brug en J. Oudshoorn.
Steun aan Particuliere Bouw-
n ij verhei <L
Het Koninklijk Besluit van 3 November 1920
nr. 29 (Staatscourant nr. 218) heeft de moge
lijkheid opengesteld voor den bouw van wonin
gen aan particulieren, gelden in den vorm van
premie en hypotheek leerving uit s Rijks kas te
veitetrekken.
In aansluiting hierop werden in de S aatscou-
rnnt bekendmakingen opgenomen waarin door
den Minister van Arbeid werd medegedeeld op
welke wijze de verstrekking «lezer gelden uit
's Rijks kas is geregeld.
Bovenbedoeld? bouwpremies worden door de
gemeente van het Rijk ontvangen en, desge-
wenscht termijngewijze, aan de belanghebbende
Raad, ia deae beperkt tot de noodig zijnd»- wij
zigingen «Ier gemeentebegrootin/. voor ren g<—
vat reedi werd verkragen en v oor da aanhangige
bouwplannen t© zijner tijd door B. *n W. zal
worden gevraagd.
Ook voor het verkrijgen van hypotheeklenin
gen verleent de genwentt* haie tusschenkomat,
«Wh hieraan is voor de gemeente zoodanig
riii«x> verbonden, dat het B. en W. noodzakelijk
voorkomt aan het verfeenen «Ier gelden onder
hypothecair verband hijzondero voorwaarden te
verbinden. Meerdere «laser vo«»rwaarden zijn
trouwens door den Minister voorgeschreven.
De hiervoren genoemde bekendmakingen ma
ken een onderscheiding tusschen da gelden wel
ke worden verleend, na voltooiing der woningen
en die welke kunnen worden verstrekt gedu
rende den bouw; de eersto zijn de hypotheek
leningen, do laatste de voorschotten daarop.
Omtrent de eersle schrijft do Minister het na-
olgende
„voor den bouw van woningen «lie in aanmer
king komen voor het beschikbaar stellen van
premies kunnen door het Rijk aan de gemeente
hypothecaire credieten worden vorWrtd, voors
hands tegen een rente van 6 pet., onder voor
waarde, dot de gemeente zich borg stelt voor de
richtige bc'oling van rente en aflossing der
hypotheken. j,
Do hypotheken kunnen worden verleend voor
den tijd van 15 jaar. De aflossing zal ten minsto
bedragen X pet. vooc de eerste v^f jaret), 1 pet.
per jaar voor de tien volgende jaren.
De hypotheek wordt gevestigd no voltooiing
der woningen tot geen hoogor be«lrag «lan 90
pet. van het verschil tusschen de «Ioor drie des
kundigen te schatten stichtingskoatan en de
verleende premie.
De deskundigen worden aangewezen door het
Rijk, de gemeente en «ien be!anghebben«le.
Ingeval gebouwd is op eigen grond, Jum «lit
bedrag verhoogd worden met «ie door genoem
de «leskundigen geschatte waarde van den grond.
Pe gemeente kon administratie- en andere
kosten in rekening brengen, nochtharw tot geen
hooger percentage dan pet."
In de bekendmaking opgenomen In de Staats
courant van 26 December 1921 heeft «Ie Minis
ter voorts die beperking gesteld, dat „het
ximum der hypotheek niet meer zal bedrogen
dan 27CO.— per woning, eventueel verntecr*
derd met de getaxeerde waarde van dan grond
Voor woningen die door den eigenoor zelf
worden bewoond zal de hypotheek niet meer
kunnen bedragen dan 80 vnn bedoeld ver
schil, eventueel vermeerderd met 80 van de
geschatte waarde van den grond.
Met betrekking tot het toekennen
cro<lieten bepaalt de Minister van Arbeid„aan
hen die daartoe het verzoek doen, kunnen ge
durende den bouw voorschotten op de hypot
heeklening worden verstrekt, tot een maximum
van 90 der f craannie stlchlingskosten. Nasr
gelang volt de vordering der werkzaamhe«len
kunnen deze voorschotten ln termijnen worden
uitbetaald."
Bij beschikking von «len Minister van Arbeid
van 12 Mei 1922 no. XXJCVffl/66 Afd. Voiks-
gezondheid Is ten behoeve van een bouwplan
van 20 woningen aan P. Schouten alhier een
bouw premie toegekend groot 14000.omier
voorwaarde «lat met den bouw «Ier woningen
binnen 3 maanden na «Ie dagteehening dier be
schikking moet zijn aangevangen.
Deze bouwpremie werd <k>or B. en W. op
de wijze als hiervoren onder .bouwpremies"
is aangegeven, aan P. Schouten voornoemd toe
gezegd en de noo<iige begrotingswijziging zal
den Raad te zijner tijd ter vaststelling worden
aangeboden.
Bij beschikking vnn «Ie Ministers van \rbeld
en Financiën van 9/10 Juni 1922, no. XXIV
a/4 afd Volksgezondheid is bepaald, dat
le. a. ten behoeve van Ixwenvermeld bouw
plan van P. Schouten aan deze genteente wordt
toegekend een voorschot uit 's Rijks kas voor
den tijd van 15 jaar tot ten hoogs e 54.000,
(liet juiste bedrag vast te stellen na voltooiing
der woningen) en tot ten ho«ïgste 90 van het
verschil tusschen de «Ipor drie deskundige» aan
te wijzen, respectievelijk door het Rijk, de Ge
meente en den belanghebbende, te s<dMktten
stichtingskosten der woningen en de verleemie
premie, zulks tegen een rente van 6 s Jaars
-n onder voorwaar<le, dat do gemeentP tot het
brdrog van het voorschot en tegen gelijke ren
te hypothecair crediet verleent aan belangheb
bende, P. Schouten voornoemddat «Ie alia
sing van het aan deze gemeente verstrekt voor
schot aan het Rijk zal bedragen ten minste
'A per jaar voor de rente 5 Jaren en 1
per jaar voor de volgende 10 jaren (het restant
met het einde van het 15e jaar in eens af te
lossen) dot tijdens den duur «Ier feeningen zon
der goedkeuring van B. en W. geen hooger©
huren zullen worden b«nlongen «lan 15 boven
de huur bij de aanvrngen om premie vastge
steld, in dit gevul f 5.70 per woning per week
U,j i JUJUBE
besrh IhoarctrlUng. De achukfenaftr heeft'» recM
lot onverplichte i lossing tot ds bedragen «K
op de tijden als Item zal goeddunken.
2. de jMrltyksch* rente bedrnogt 6X«
valt op de vervaldagen der afl«>ssfog*n J
3. do schuldenaar v«»rbii»dt zld» o.m. tot Iwrt
volgende
a. hij zal gedurende 15 jaer na rebooting der
woningen deze bewonen of uw bewoning doe»
i de HooMstembureaux, die en dat bij niet-nakomfng van deze verpilch-
b. hij zal zoolang de leening niet geheel lo
afgelost zonder goedkeuring ven Buigmwtert
en Wethouders geen hoogere huur bedingen «fete
15 boven de huur door hem zelf bij «Ie aan*
wage op premie vastgesteld, zijnd© ƒ5.70 per
woning per week, van eene weigering tot gord*
keuring van een hoogere huur door Burgemeewi
ter en W«ïtho»ideri staat beroep open ©p de»
Minister van Arbeid
C. hij zal zich bij verhuur onthouden van hef*
fing van sleutclgrldcn of andere niet oirbar#
praktijken
d. hij zal bij verkoop in het koopcontract doen
vastleggen, «lot bovengenoemde verplichtingen
op den kooper zullen overgaan en dat deze ver
plicht is bij wederverk«>op gelijke bedingen M
maken
4. hij kan aan Burgemeester en Wethouder»
in geval van verkoop verzoeken, dat de hjp»
potheeklrening voor 90 gesteld wordt ten
name van den kooper. Bij wederverkoop geldt
deze bepaling niet.
5. de schuldenaar is verplicht de woningen
bij reno solide maatschappij en tegen een vol*
doend Ixdrag tegen brandscha«fe te verzekoe
ren; ren en »n«ler ter beoortleellng van Bur*
gemeester en Wethouders, onder wier beitete
ting de polis zal Wijven;
6. de leening ft terstond en met alle noft
verschuldigde Interessen opeisclibaar en de ge*
meent e tot eigenmachtlgen verkoop gerechtigd!
a. indien de srhuMenaar zijn hierboven vaw
stelde verplichtingen niet nakomt f
b. Indien hU tn staat van faillissement ft vei*
klaard, onder curateeie ft gesteld o! een vers
zoek tot surséance van betaling doet t
e. indien Wj komt te ov et lijden y
d. wnweer de verbonden onroerende go©dm
ren geheel of gedeeltelijk in beslag genomOrt
worden
in geval van vermindering van ds waardb
dfer goéderen, hetzij door brand, krtzfj «it ate
dere oorzaak, ter beoordeeling van Burgemees
ter en Wethouders.
7. Alle koeten der leening en van de hypo*
threkverlecnlng zfjn voor rekening van <fe«
schukfenaar-hypothreknemerzoodrn het «Ie*
finitieve brnlrag d«w lrening vaststaat, ft doo«
den schuldenaar van dat bedrag aan dg
gemeente voor administratiekoeten verzchrd*
dfgd.
Bovenstaande voorwaarden zullen vort
den opgenomen in de hypothrekakte, welk*
voorts alle bepal'ngen zal bevatten die gte
woonlijk in eene hypotheekakte worden OjpgW
nomen.
Ten aanzien van het verstrekken «Ier geldcM
wordt het volgende bepaald s
De gelden «uilen worden verstrekt deagz»
wenscht ia 6 termijnen, en op de volgende tjjda
stippen
de eerste termijnzoodra de begane grond»
balklaag goed ligt. (hvüen gebouwd wordt «H
particuliere bouwgrond, wordt dit bedrag vwo
meerderd met de voorloopig van gemeenteweg*
getaxeerde waarde van den desbetreffende*
grond, (eventueel tot een nader door het gm
meentebestuur te bepalen percentage), indien dti
aanvrager den vollen en vrijen eigendom v«rt
den grand heeft verkregen)
de tweede termijnsoodra «I» balklaag der
Iste verdieping goed ligt en de voor- en a<ft*
tergevel en binnenmuren tot die hoogte zflrt
opgetrokken
de «lerde termijn soodra de balklaag dsr M
verdieping goed ligt en de voor- en echtere
gevel en binnenmuren tot die hoogte zijn op*
getrokken
de vierde termijn zoodra de balklaag tmrt
het plat goed ligt en de voor- én achtergevel
en binnenmuren zijn opgetrokien «f wel art
gorth'ngen ven de kap zijn gteteMu
de vijfde termijn zoodra het sturadoorsweHl
m het ruw staat en trappen en vloeren gereed
zfjn
de zesde termijn soodra alles a!f#ttwcudo»od
is, het glas geplaatst ft en het schilderwerk
de gratulverf staat
de zevende termijnzoodra alles afgeacture
derd is, «Ie schoorsteenmantels gesteld sfjrt «K
het geheel ruw klaar ft
de achtste termijnwanneer alles geheel go-
reed ft.
Indien op de bovenaangegeven wijze voor*
schotten worden gegeven, wordt tegelijk met dé
uitbetaling van d«m Isten termijn hot redit vteZ
hypotheek gev«Mtigd in den vorm ren o*n
diethypotheek.
tingen de hypotheek terstond opzegbaar ft
b. «lat het gemeld bedrag ad ƒ54.000 kan
worden vermeerderd met de geschatte waar«ft
van den grond y
2e. a. aan «leze gemeente op meergenoemd
bedrag van 54.000 tegen eene rentevergoe
ding van 6 's jaars voorschotten kueoen vef
trend, tot ten hoogste 48,500
b. «lat het bedrag van 18 500 kan worden
vermeerderd met de gesch f,t«- waarde van «len
grond, eventueel tot een maximum van 8000.
Mede is opgenomen «ie bepaling omtrent
zelfbewoning, terwijl ten slotte ft bepaald «lat
de gemeente niet olleen borg fa voor de rich
tige betaling van rente en aflossing van voren
bedoeld hypothecair cretilef, «ftch dat de ge
meente tevens zorg moet dragen, dat in^ «Ie
hypothrekakte worden opgenomen de verplich
tingen, bedoeld in de bekendmaking m de
Staatscourant van 7 December 1920, no. 238.
Uit het bovensta inde blijkt, daf uit de ver»
lrening van hypotheek en bouwerediet voor de
gemeente eenige risico voortvloeit, hetwelk
evenwel geheel kan worden ondervangen door
de aan de gemeen'? verleeml* geiden aan be-
Ianghebbende uit te geven onder hypothecair
verband, orxler bepaalde voorwaaiden.
Bij de samenstelling dier voorwaarden hebben
B. en W. een open oog gehad voor de belangen
zttowel van «Ie gemren'e als van den z.g. eigen-
bouwer, terwijl mede rekening werd gehouden
met de door den Minister van Arbeid gegeven
voorschriften.
B. en W. stellen «len Raad voor het in verband
hiermede noodige besluit te nemen.
De hierboven genoemde voorwaarden zijn:
I. het bedrag der leening moet na 15 Jaar
afgelost zijn, te rekenen vanaf den dag der
doór dê gemeente verstrekt, zonder dat de ge- beschikbaarstelling door bet gemeentebestuur,
mrente daarbij financieel risico draagt. Reeds Ife jaariijksche aflossing zal ten minste bedra-
werden ««keft eigenbowwars in deze ge- ge» A voor de volgende jaren (het restant
meeree op deze wijze bouwpremies toegekend met het einde va» bet 15e in rens af te loaaen.) 1 Tjfkaitdi, ve» Rotterdam
en uitgekeerd, terwijl de medewerking tran den De aflossingen vervallen op de jaardagen der trok 13 Juli »«t Antwerpen.
ftCHEKPSTUDINOSK.
Boeroe, van Batavia naar Amsterdam, pass. II
Juli Perira.
Ceylon, van Batavia naar Rotterdam, i
12 Juli van Port Said.
Delft, van Liverpool naar Havre en i
pass. 12 Jali Lizard.
Djocjn, van Rotterdam naar Java, pate. W
Juli Finisterre.
Jacatra, vertrok 8 Juli van Singapore naart
Batavia.
Medan, van Rotterdam naar Java, vertrok IR
Juli van Port Said.
Rembrandt, vertrok 1® JuM van Singapore
Batavia.
Rijndam, ren Rotterdam naar New York, ren
trok 13 Juli voorm. van Plymouth.
Rijperkerk, kwam 13 Juli van Oost Afrika M
Amsterdam aan.
Sarpedon, vertrok 10 Juli van Medan natel
Batavia.
Tosari, van Sydney naar Rotterdam, rertrnl
12 Juli va» Aleaaadrië. t
Wester dijk, kwam 13 Juli nam. ren New Tori,
te Rotterdam aan.
Zijldijk, kwam 13 JuH van Buenos Ayrea trt
Patroclus, vertrok 13 JuH van Batavia naai
Netftrlimd.
Haarlem, vertrok 11 Jul* ran Valparafao naai:
Corral.
Kawi, «ui Rotterdam itanr Jan, pon. 13 JuH
Kaap del Armi.
Medan. tot Rotterdam naar Jont, pan 13 Jol
Suez.
Siantar, van Batavia naar Rotterdam, pan. H
Juli Ouessant.
ir Australië, rmi
