WAT
Kou geval/
m
u
Valda Pastilles
II
71
71
1
DRUKKERIJ A. BRINKMAN ZOON - GOUDA
H
9
tl
71
Hevige
RHEUIATISCHE
PIJNEN
by Tooverslag
verdwenen.
BOSKOOP.
f r^\ k s
Y lftYT)wi\
UIT DEN OMTREK.
Marktberichten.
Advertentlën
Anton Coops
Victoria water
hoiiandia water
Vicliy water
Trant Jozei Bitterwatar
Levico uwak an strik]
GEBEURT
ER OM,
Sociëteit OPSS GENOEGEN
VALDA
BEDRIEGERS BEDROGE
Nier
DE WITT'S
en Blaaspillen
Advertentiën en Abonnementen
voor de Goudsche Courant
worden hier aangenomen door
ijxspaajrman BOSKOOP
Borrau nor BeekWieg
MctaleNI
VEf>RUKKEk»K
LEVERT ONTWERPEN EN OLIGHE'S NAAR TEKENING OF PHOTO
JAARBEURS KAMER 103
VRAAGT NAAR HET DOOR ONS
TWEEDE BLAD.
chine, in het perceel gelegen Come I is Ketel-
eet No, 15, kadastraal bekend sectie A No.
L
Dhtsdeg den 19. September 1022, des na
middags ten tX "ure op het Raadhuis tal gele-
■enheid zijn om bezwaren tecren de gevraagde
krgunning (n< brengen, gedurende drie da-
ijlen vóór dien - dAug zal op de Secretarie der ge-
fceeme van de ter zake ingekomen schrifturen
porden kennis genomen.
De non dacht wordt er op gevestigd dat vol-
Jpens e bestaande jurisprudentie niet tot be
roep •chtigd ziin zij, die niet overeenkom-
ltti»' a i;« 17 dPr Hinderwet voor het gemecn-
labes! mr of een of meer «zijner leden zijn ver
schenen ten einde hunne bezwarenmondeling
Ipe te lichten.
Pen nieuw feuilleton.
Wij nu.1 en onze lezers en lezeressen, die onze
"cgelmntig volgen, opmerkzaam, dat
Biden wordt begonnen met een zeer boeienden
fomnn van de bekende schrijfster Olga Wohl-
J>ri/c!c, getiteld „In den Maalstroom",
De zeer groote belangstelling die „De Prima
',-Dunnn" van deze zelfde schrijfster mocht ©n-
Baninden, heeft on-, tdt deze'"keuze geleid. Wij
fetrijfelen niet of dit nieuwe feuilleton znl hun,
Be het geregeld willen volgen, wederom dage
lijks groot genot verschaffen.
D s. 8. J. S w a n n.
Te 's Gravenhage, waar hij tijdelijk verblijf
Ëd. .s in den ouderdom van 83 jaar overle-
cls B. J. Swnan em. Ned. Herv. predikant,
mot ntig te Haarlem.
Ds. Swaon werd in 1865 candidaat in Gel-
Bwrland t*n stond achtereenvolgens te Eemnes
gtrftcn, Maarssen, Breda, Gouda en Haarlem.
Den 23sten Mei 190Q werd hij emeritus.
De teraardebestelling zal plants hebben op
fcflrijdug 0 5*Dlember te uur op de alge
meene begraafplaats hier ter stede.
Vereeniging „W ij d s t r a a t".
De bewojiers van de Wijdstraat hebben gis
teren qpn vereeniging opgericht onder den
kwam „De Wijdstraat". Het doel dier vereeni
ging is bij feestelijke gelegenheden straatversie
ring aan te brengen.
Tot bestuur werd gekozen A. D. van Vréu-
ningen, voorzitterJ. J. Krom, secretarisA.
Samuel, penningmeesterW. F. Peerenboom
en G. J. van der Valk, commissarissen.
Goudsche Winkeliers-
vereeniging.
Uit het bestuur der Goudsche Winkeliersver-
eeniging is tot voorzitter gekozen de heer B.
Rietveld, Wachtelstraat, alhier.
Navordering belasting.
De minister van Financiën maakt bekend, dat
opgelegd is een navordering van inkomstenbe
lasting en verdedigingsbelasting II over het be
lastingjaar 1920—1921 Mn Jacobus Johnnnus
Wever, alhier, respectievelijk ten bedrage van
ƒ181.50 en ƒ45.75.
Ensemble Solser en Hesse.
Het tooneelseizoen werd gisteravond door bet
Ensemble Solser en Hesse in „Ons Genoegen"
geopend met de opvoering van „Rooiè Hans",
schets in 5 bedrijven met zang en dans van
Dirk Janse.
Het is de tragedie van een kasteleinsdochter,
die door haar slechten vader, nadat de matroos
Rooie Hans, dien zij werkelijk lief heeft, door
sarren zooVer gebracht, dat hij wegens poging
tot moord door den krijgsraad tot gevangenis
straf wordt veroordeeld, als echtgenoote gege
ven wordt aan een sergeant, een schurk eerste
klas.
Behalve de twee onedele figuren konven er
gemoedelijke menschjes in de schets voor en
goed getypeerde figuren. Mevr. A. Solser—
Willemsens was een echt goedhartige joviale
Jordannsche. A. Arnoldi, een Isrnëlietisch
koopman in zmjrwaren, zoo uit de Jodenbuurt
weggeloopen. In het tweede bedrijf werd harte
lijk gelachen "om de rake antwoorden bij het
verhoor van deze twee artisten als getuigen
voor den krijgsraad. Joh. de Boer was het type
van een volbloed Jordaner, belust op visschen
en drank,
De rol van kastelein werd goed gespeeld
door W. Kramer, evenals de rol van sergeant
Jonkers door A. Grijtiders. De auteur heeft
zfd» zelf twee rollen toebedacht, de titelrol en
die van Kees Verbeek, waarvan hij zich bff-
zondeT kweetvooral in het dramatische gaf
hij heel mooi spel en blijken van veel talent.
Mevr. Mary Beekman had de moeilijke rol van
Tine de kasteleinsdochter voor haar rekening
haar spel is zeer te prijzen, haar zuiver ge
articuleerde uitspraak in het Jardnanmilieu
aanvankelijk een weinig zonderling aan.
Het geheel was voor een tournee goed ver
zorgd. Jammer is het voor het ensemble, dnt
de schouwburg niet beter bezet wflseen volle
zaal had het werkelijk wel verdiend.
De staking in de bleekerijen
geëindigd.
bfa gehouden besprekingen gisteravond tus-
schen het bestuur der vereeniging van wasch-
industrieelen en de stakinisleiding is besloten
tot beëindiging van het conflict. Met ingang van
Mnandn'r n.s. zullen de bleekerijen weer vo'
gaan werken en zal h»t stakend personeel in
dienst terugkeeren met uitzondering van 29
meisjes, waarvoor andere werkkrachten in dienst
zijn getreden.
De arbeidstijd werd vastgesteld op 46t$ uur;
de vaccntietijd die 3 dagen per jaar bedroeg,
werd verlengd met 2 dagen. Deze arbeidsvoor
waarden zijn aangegaan tot Juli 1923.
Ongenoode klante n.
Hedenmorgen oordeelde een aantal schapen
uit een koppel het noodig een bezoek af te
leggen in den spiegel- en lijstenwinkel van
den heer Bayer aan de Hoogstraat alhier.
Gekocht werd er niets, alleen richtten ze een
kleine schade aan, door het brekeri" van enkele
schilderfjruiten. Door tactvol optreden van de
eigenares, die ze kalm naar achter liet mar-
cheeren, werd groote schade voorkomen.
De thans aangebrachte schade zal worden
vergoed.
Burgerlijke Stand van Gouda.
Geboren5 Sent. Pieter Hendrikus, z. van G.
de Waard en J. Blok.
Getrouwd6 Sept. C. Over de Linden en J.
M. van Loon. K. van dc« Oever en A. G. Brou
wer. D. P. Alblas en G. Tanger. G. Kok en G
Radder.
Zie verder Tweede BladL
Bergambacht.
heer H. v. d. Jagt heeft wegens vertrek
uit Yle gemeente, ontslag gevraagd als lid van
de (Jommissie van Plaatselijk Schooltoezicht al-
Wcgens zijn benoeming tot hootd eener
schooh*4f Gouda, heeft de heer H. v. d. Jagt
alhier, met ingang van 1 November ajs. eervol
ontslag gevraagd als hoofd der 2e openbare
lagere school in deze gemeente.
Wuddinxveen.
Op den 7en centrnlen fokveedag voor zwart
bont veeslag, die de provinciale bond van rund-
vee-fok-vereenigingen in Zuid-Holland gisteren
op het overdekte terrein van de veemarkt te
Rotterdam hield, behaalde de heer A. van der
Dussen alhier een tweeden prijs met Albertus
in klasse IV volbloed stierkalveren geboren
tusschen I Oct. I92T en 1 Februari 1922.
Zaterdag 9 September a.s., des n.m. dV, uur,
zal op het Schoolplein aan de brug een keuring
plaats hebben van de geiten van de geitenfok-
vereeniging „De Werkuumskoe", alhier.
Burgerlijke stand.
OndertrouwdM. D. Bremmer en L. Schwartz.
Getrouwd: G. Boot en M. Oudijk. J. P. den
Ouden en C. H. Hogpndoorn. H. v. Vliet en
C. Hofman. T. Lagerwey en G. v. d. Peyl. P.
L. Backers en E. de Heer
Geboren Adrianus, z. van A. Koster en C. v.
Holten. Margaretha, <L van D. v. d. Laan en
C G. v. Bode. Thijs, z. van M. Roos en H. Dorst.
Johanna Adriana, d. van C. v. Eik en S. v.
Vliet. Nelis, z. van W. Radder en C. v. d. Ben.
Gouda, 7 Sopt.
Kaas, aangevoerd 212 partijen, handel l
le kwal. 42—46, 2e kwal. 38-41, j
dere, Rijks, 48, idem 37—47.
Weiboter 1,10—1,25; red. aanvoer,
vlug.
Vette varkens 50—53 cent per half K,<
red. aanvoer, handel vlug.
Magere varkens 5055 cent per half K.Q
goede aanvoer, handel red.
Magere biggen 2,50—3, groote aanvoen
handel red.
Vette schapen 30—40, red. aanvoer, hatw
del red. t-
Zuiglarameren 18—20, red. aanvoer, handel
red.
Nuchtere kalveren 1220J red. aanvoer^
aanvoer, haft*
handel red.
Eieren 910 per 100, ri
del vlug.
Gouda, 7 Sept. Daar het aanbod van oud*
oogstpartijtjes zeer klein wordt en deze belang*
tijk hooger worden betaald dan de aangebo*
den nieuwe producten, geven wij in het vervolg)
uitsluitend noteering van nieuwe oogst.
Ook hiervan is het prijsverschil tusschen vjt^
gezochte en afwijkende kwaliteit belangrijk. 1
Tarwe 10-11.50.
Rogge 8.5010.
Gerst 8.50-/9.50.
Chev. 9.50—II.
Haver 9/Tl.
Erwten 18-/20.
"■4
Tektonisch vJearaoriohl
N«j»r waarneming in den morgan rmm 1
7 September It1??.
Hoogste stand 773.2 te Stockholm? laagst*
stand 76T.6 te Toulon.
Verwachting tot den avond van 8 Septi
Zwakke tot matige Noord-Oostelijke tot Noon
delijke wind, half tot zwaar bewolkt, droog weerf
weinig verandering in temneratuur.
drogist
ITijilatrunt 31. - Tel. 338
Mcnachen mot nieren
lyden vaak aan rhoumatiek. De
•urzaak daarvun 1» een vergiftig
guur In het bloed, dat zich in de
gewrichten vast/ot en kwellende
rugiiyn, jicht, blaas- en nierstoonen,
en blaasontsteking tengevolge heeft.
Voor geneting van nierziekte dient
men de oorzaak (het vergiftige urine-
■uur) te verwvderen. ben werkelyk
afilosnd middel, dat zoowel door
nieren als Ideas wordt opgenomen
eyn De Wltt» Mier- en Bleai|>lllen.
Keomt na hot gebruik dezer pillen
de urine een troebele blauwachtige
kleur aan (onderscheid tusschen De
Wltt'» Mier en BlaeipWen. en andore
goorten), dan etaat vast, dat zy hare
heilzame werking op de juiste plaats,
■uknieren en blaas, hebben uitgeoe
fend. Iedere lezer ven deze courant,
lydende aan pyn in den rug, rhaii-
tnalick, nier- en bUassteenen, spit
Ëi den rug of jicht, moet onmid-
ellyk dit beproefde middel pro-
fceeren Ds Klit» D» Witt's Mier- en
BlaaspUlen, spsclefil hereW veor
nlerlyders, blootgesteld mui h«t
vochtige Hollandsche klimaat, *yn
Verpakt In wit- blauwe doozen.
▼oorzien v&n rood» dwartetrepen.
WEIGERT 4a Uw eigen belang alle
Verpakkingen zonder deze roods
.atrcpeu; ze zyn voor den uierlydex
'lo Holland abanluut_ waardeloos
Onderwijs in MODERN DANSEN te Gouda door C. WIL
LEMS, aangesloten b.h. Dans instituut „Meulman" v. h. v. d.
„HAAGÊN" te Gravenhage. 81^2 20
INSCHRIJVINGEN: vanaf flScptemb. Woensdags en Vrijdags
van 2.30—9 uur n.ra. Sociëteit Ons Genoegen.
Inlichtingen en Frospecti: Kerkstraat 50, den Haag.
Door inademing van de antiseptisch*
gassen, welke vrij komen door een Yalda
Pastille in den mond te nemen, voorkomt
U een verkoudheid, kunt U hoest, keel»
pijn, catarrh, hecschheid genezen, influ*
enza, asthma, bronchitis, benauwdheid op
de borst verlichten.
Maar vraagt- cn eiscBl uitsluitend de ecbtt
die slechts worden geleverd, verpakt in ge»
sloten blikken doozen, niet Nederlandsch
opschrift cn ongeschonden Nederlandse hg
waarborgstrook. Voor dusdanig verpakte
Valda Pastilles woedt alleen gegarandeerd.
Bij alle apothekers en drogisten i 11.—
per doos met den naam
Winkeliers, die U andere zeepsoorten
INDEHANOEN STOPPEN, ALS U SuNLIGHT
ZEEP VRAAGT, BEDRIEGEN ZICHZELF, WANT
ZIJ VERLIEZEN HUN DEBIET, U WENSCHT DE
ZOO GUNSTIG BEKENDE SUNLIGHT.
DE EENIGE BESTE ZEEP, GEEN ANDERE
LET DUS OP HET WOORD „SUNLIGHT"
no' irnro ft*tiii/ ,s»ren
■yii vcrkrygbaM in
Li.?# en I.2.7S by vein apotheker»
■h alle drogisten (doozen h f 2,75
syn het voordeeligzW). UiKlerriqdl
i rnocilykheld by aankoop, zendt
i poet wizsel met bentdUng (f.0.20
L>r porto byvoegen) aao E. C.
Watt A.Co., 1-tü., Den ii^j, vau
W proef'loozjz gratis op aonrraig.
ADVERTEERT
IN DIT BLAD
Rijwerken vnn ndminirira-
(ies en controleeren Belasting
adviezen.
J. BAVELAAR,
Zijlsingel 55, Lelden.
De rnlleii vanger van
II AM I- I, v doodt alle
ratten en muizen ïu eéno
nacht. Fr ga per pakket
tiU ci. Vorkrggbaar by
1). 001hri. Zevenhuizen.
0 fm, m. ■iftifP»
t
f
t
t
f
iw ruif
W.ARAAL KAKPUll
ppiw -ry- --wntt*
N.V. VEREENIGDE SCHILDERSBEDRIJVEN
"I,, W. K. WITS ZONEN
SCHILDERS - Pr"1RATEORS - METALL1SEDRS
UITVOERING VAN AU,* VOORKOMENDE SCHILDERWERKEN. 1
GRONINGKN
Damsterdiep 13
Tel. 1104-1008
LElUWAKDEN utrecht.
Kanaalstraat 18 Ben». Weerd Wz. 5
Tel. 849. 'Iel. 1411
AMSTERDAM
Leliegraoht 42
fel. 1810 G
V \J '1 A. 1, r/Nyjr V..>A
jj L\ o (tjjljjw
jii'r j 1
J Het bebte i
^etsmiddEL
J >VC0R ALLE I
WflENBUROT
IHUHSPEET)
HOOFD EAU DE COlCGKt,
ÉÉM WAUCfflHO
VOLDOENDE.
vloriicfiadelrk)
-BERKEN y$
HOOFD EAU Df COLOGNE
heertyk qtpdrfum»fni
öêVOÖMRT HAAR4BOEI
30 et.. 40 ot., 50 ot. en 60 ct.
Overal Verkrijgbaar.
EiintPkaiz liifiu. Zuiliif,
lkftftrlftm.
ADVERTEEREN
DOET VERKOOPEN
SPECIAAL INGERICHT VOOR
DRUKKEN EN REZORGF.N VAN MAAND
EN WEEKBLADEN BESTEKKEN - ENZ.
HET AANGEWEZEN ADRES
VOOR VEREENIGINGEN
VOOR REGLEMENTEN, STATUTEN,
JAARVERSLAGEN, CONVOCATIES,
PROGRAMMA'S
GEGARANDEERDE KOPPEL PER STROOMEENHEID(AMP}
No. 15026.
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1922.
FINANCIEELE BERICHTEN.
Het verloop van de jongste besprekingen
te Parjjs waarop de belangstelling van de
geheel e wereld met zooveel spanning geves
tigd was heeft de oplossing van de belang
rijke kwestie der Duitsche schadeloosstellin
gen tot op zekere hoogte in een nieuw licht
gesteld.
Er is n.l. uit gebleken, dat de Fransche
eischen, voor zoover zg gebaseerd zyn op zui
ver nationalistische sentimenten, niet meer
kunnen rekenen op de Belgische medewerking,
Zonder méér, zoodat by voorkomende ques-
ties de houding van Frankryk niet langer
steunen kan op de doorslaande stem, die Bel
gië in de zittingen van de Commissie van Her
stel gewoonlijk heeft.
Wat het resultaat van de Paryscho bespre
kingen betreft, deze hebben er toe geleid, dat
Duitschland een, uitstel van twee termynen
verkregen heeft, zoodat het land tot" het ein
de van het jaar althans van zyne betalings-
zorgen verlost is. Dat daarna eene verdere
regeling tot de groote waarschynlykheden be
hoort, is vrywei te verwachten, en het is dan
ook begrypelyk, dat de uitspraak ontvangen
is met een zucht van verlichting.
In afwachting van de te nemen beslissing,
was de 'wisselmarkt onderhevig aan een on
gewone spanning. De koers van marken daal
de met ongekende snelheid tot een punt, waar
op feitely'k reeds van een volkomen „Enfcwer-
tung" gesproken kon worden, gelyk men dit
in verband met Oostenryksche kronen en Rus
sische roebels reeds lang doet. Ook de Fran
sche en Belgische francs vertoonden alle ver-
schynselen van de heerschende onrust, totdat
geheel plotseling een gewyzigde tendenz ont
stond, dieverklaring vond in de later hierbo
ven gestipuleerde oplossing der moeilijkheden,
die eenige dagen later bekend gemaakt weid.
Het spreekt wel vanzelf, dat de Effecten
beurs by dit alles een weinig opgewekt voor
komen had. De daling van de mark blfjft hier
op de stemming nooit zonder invloed, doch
daar zy zóó ver ging als thans het geval was,
daar riep zy ieder belanghebbende net schrik
beeld van een algeheele ineenstorting der
Duitschevolkshuishouding maar al te duide
lijk voor den geest.
Toch was de grondtoon niet bepaald flauw
te noemen en zelf kon integendeel voor en
kele afdeelingen een vaste tendenz geconsta
teerd worden, in het bizonder daar, waar spe
ciale motieven hiertoe aanleiding gaven.
iZoo was voor Koninklijke Olie een vaste
grondtoon opmerkelyk. Wallstreet toch ver
toont het verschijnsel, dat bij de wisselende
stemmingen, waarin de markt verkeert, Ko-
ninklyke steeds op hooger koersen afkomt,
een verschijnsel, dat begrypelykerwys de aan
dacht trekt en tot allerlei gevolgtrekkingen
liedt. Al /was de handel in het fonds dan ook
niet zee» levendig, de New-Yorksche koerssty-
ging wrfrd gaandeweg gevolgd, zoodat in de
afgeïoojten week het koerspeil eenige tiental
len puiuen hooger geworden is.
Van Ae overige oliewaarden bleef de belang
stelling uitermate gering, doch Consols
den niettemin door de houding van het hoofd
fonds'tot op zekere hoogte gesteund.
De Cultuurafdeeling was eenigen tyd on
behagelyk gestemd geweest, in verband met
de dalende suikerpryzen te New-York en de
flauwere stemming, die op de Java markt was
ingetreden. In beide een tra.echter trad in den
loop dezer beiïchtsperiode een gunstige ten
denz in en vooral de New-Yorksche prijzen
liepen scherp omhoog, hetgeen op gronden,
in onze vorige overzichten aangevoerd, dan
ook te verwachten was. Het gevolg was, dat
de leidende fondsen van de cultuurafdeeling-
H. V. A., Vorstenlanden en Java Cultuur
wel wat beter gevraagd werden en een sty-
gende koerslyn aannamen, doch niettemin valt
in deze afdeeling weinig belangstelling te con-
stateeren en werden de aandeelen der Cul
tuurbanken verwaarioosd.
Voor Tahaksfondron bestond in het midden
der week iets meer vraag. Toen eyenwel be
kend werd, dat de Duitsche regeering een in
voerverbod voor tabak had uitgevaardigd,
trad eene merkbare terughoudendheid in, die
nog versterkt weid door het feit, dat men om
trent de najaarsveilingen de verwachtingen
niet zeer hoog gespannen heeft. Voor Java-
tabak blyven de inzichten gunstig luiden en
de grondtoon van „Besoeki" is dan ook nog al-
ty'd tamelyk vast.
Rubbers trekken byna geen belangstelling
meer. Dat onze regeering van iedere dwin
gende inmenging aangaande productiebeper
king afziet, was te verwachten en moet oJ.
dan ook worden toegejuicht. De Engelschc
rubberplanters roeren over deze beslissing de
groote trom, maar het komt ons nog altyd
onwaarschynlyk voor, dat de Sumatra-onder-
Demingen geneigd zullen zyn tot een avon
tuur, dat slechts dienen kan om het leven van
de zwakkere te rekken en dat tenslotte tod)
op eenen mislukking moet" uitloopen.
Enkelerubberfondsen konden zich iets her
stellen, maar in het algemeen irf van den in
vloed van de bekende verkoopcontracten niets
meer te bemerken.
Een vry krachtig herstel valt te constatee-
ren voor verschillende Jurgenswaarden, die
beter gedisponeerd waren, in verhand met het
herstel van den markenko^rs. Ook Centrale
Suiker My. en Westersuiker konden betere
Prijzen bedingen, op grond van de gemelde
transacties in Cubaauiker, die naar verluidt
goede winst hebben opgeleverd.
Een vaste stemming vertoonden de Cumul
bewyzen „Oost Borneo", een papier, dat Vey
op deze koersen nog altyd goed gekocht ach
ten.
De Amerikaansche markt was van grond
toon tamelyk vast, doch gaf weder weinig
handel te zien.
Geld 2%
Fa. B. SAMDERS Ezn., Amsterdam.
Kon. Ned. Landbouweomité
In het gebouw der Eerste Kamer heeft het
Kon. Ned. landbouweomité zyn 9e algemeenp
vergadering gehouden.
De voorzitter, de heer V. R. Y. Croesen,
hield hierby een openingsrede, waarin hy na
hulde gebracht te hebben aan de nagedachte
nis van mr. W. J. baron van Dedera en W.
baron van Voorst tot Voorst stil stond by den
moeiiyken tyd dien we thans doorleven.
Wy beleven op dit ooogenblik in heel onzs
maatsohappy een tyd van malaise. Kenmer
kend nu voor onzen tyd is, zoo zeide hy:
1. dat zeer velen wel willen medewerken
in de richting van vermindering der uitgaven
mits zy zeiven daarvan persooniyk zoo wei
nig mogelyk bemerken.
2. dat bezuiniging geheel gedachteloos wordt
toegepast of nagestreefd zonder dat men
vooraf overweegt of door die bezuiniging de
voortbrenging wellicht ook ernstig benadeeld
wordt
3. dat byna niemand wil medewerken aan
bestryding van het euvel door verhooging
van de productie, d.w.z. door zich, zonder ver
hooging van inkomsten, meer inspanning te
getroosten.
Over het egoïstische standpunt, dat men
voornameiyk anderen wil laten bezuinigen,
wil ik alleen opmerken, dat het in de hand
gewerkt wordt door de verkeerde opvatting
.waarom zou ik bezuinigen, waar nog zoo
vele anderen het niet doen", door het wan
begrip, dat geld uitgeven, onverschillig
waarvoor, in het belang van zyn medemen-
schen is en door de extra zware belasting, die
door den Staat gelegd wordt op datgene wat
men niet uitgeeft, maar bdtyaart.
Tegen het niet doen van uitgaven, waar
door de productie op belangryke wyze be
vorderd wqrdt, kan niet genoeg gewaar
schuwd worden. Dit zy niet alleen gezegd
het adres van vele Overheidspersonen,
Kamerleden en dergelyken, die kortzichtig
genoeg zyn om schyn en werkelijkheid te ver
warren, maar ook aan het adreB van onze
landbouwvereenigingen en landbouwers, die
meenen mede te werken in de gewenachte
ridhting, door op te houden met het betalen
van contributie aan hunne vakvereenigingen
zonder te bedenken, dat daardoor zeer zeker
verhooging van de productie niet veroorzaakt
zal worden, maar eerder het tegendeel.
En wat betreft bezuiniging door verhoo
ging van de productie langs den weg van
meer inspanning daaraan kan en moet leder
mensch medewerken en daarin heeft men een
der krachtigste, zoo niet het meest afdoende
middel om uit de moeiiykheden van thans te
komen.
Vervolgens brapht de secretaris, dr. Mol-
huyzen het jaarverslag over 1921 uit. Wy
ontleenen er het volgende aan:
Op 1 Januari 1921 telde het Kon. Neder
landsch Landbouweomité» 53 leden-vereenigin
gen. Gedurende het jaar traden 8 vereenigln-
gen uit het Comité, terwyl 2 vereenlgingen
lid werden.
Op 1 Januari 1922 waren dus 47 organisa
ties by het Comité aangesloten, tellende te
zamen 236.814 leden.
Het bestuur kreeg door de reorganisatie
welke met 2 Juli 1922 haar beslag kreeg, een
eenigszins andere bevoegdheid. Het verga
derde 10 maal. Van de 18 (na 1 Aug. 1919)
bestuursleden bezichten resp. 12, 18, 12, 14,
12, 16, 11, 9, 13 en 15 leden de vergadering,
Het bureau kreeg na de reorganisatie even
eens' een wat andere beteekenis: de secretaris
maakte er sindsdien deel van uit en de ad-
juct-secretaris werd er metépdviaeerende stem
aan toegevoegd. Het bureau vergaderde
maal.
Tot 2 Juli 1922 "nam de heer mr. A. G. Rid
der van Rappard het voorzitterschap waar. In
de Algemeene Vergadering op 2 Juli werd de
heer V. R. Y. Croesen L.Ir. tot voorzitter ge
kozen.
Do administrateur kreeg eervol ontslag on
der toekenning van een jaariyksche toelage,
De commissie van by stand werd by de re
organisatie opgeheven.
In de bestuursvergadering op 8 November
1921 werd besloten de vaste commissie voor
het laruibouwten toons tellingswezen te doen
bestaan uit 5 leden; in de Algemeene Verga
dering op 10 December werden benoemd de
heeren N. H. Blink, Tj. B. E. Kielstra, mr. A.
G. A. Ridder van Rappapd, Jhr. J. van Vre-
denburch en H. Wibbens L.Ir.
De commissie kwam in 1921 niet byeen.
Het Comité* verleende in 1921 financieelen
steun aan de Nederlandsche Landbouw-Han-
deisluuner en Fhytopathologische Verecni-
ging-
Het Comité werd in 1921 lid van het Nat.
Comité van den Internationalen Zuivelbond.
Namens de commissie voor het nazien van
de rekening over 1921 bracht de heer Wester-
dyk verslag uit, die adviseerde de rekening
goed te keuren.
Daarna werden rekening en balans goed
gekeurd.
Aan de orde was daarna het voorstel tot
wyriging van art. 15 van het huishoudelyk
reglement, waarbij als maatstaf genomen
wordt X per 100 leden en dientengevolge X
voör#het jaar 1922 wordt bepaal^ op 15.
Dit voorstel werd z. h. st. aangenomen.
Als volgend punt vermeldde de agenda de
verkoop van het huis Raamweg 26 uit een
oogpunt valt bezuiniging en daarvoor een
kleiner huis in de plaats te koopen.
De gevraagde machtiging werd aan het Bu
reau verleend.
By de begrooting voor 1923 vreesde de heer
Breebaurt dat deze begrooting wel wat te ge
flatteerd is opgemaakt en dat verschillende
posten wel hooger zullen biyken te worden.
Spr. was van oordeel, dat een oplossing niet
anders mogelyk is zonder dat het kapitaal
behoeft te worden aangetast, dun door ver-
hooging van X (contributie per 10Q,leden).
De voorzitter merkte op, dat in geen geval
bet kapitaal meer mag worden aangetast.
Waar verschlilende bezuinigingen zyn inge
voerd, geloofde spr. dat zeer wel de geraam
de posten voldoende zullen zyn.
Daarna werd de begrooting zonder stom
ming aangenomen.
Eveneens werd g (contributie per 100 le
den) voor het jaar 1928 vastgesteld op 15
gulden.
Tot lid van de financleele commissie is in
de vacature-B. W. ter Kuile gekozen de heer
Breebaart met 66 van de 87 stemmen en tot
lid van de commissie tentoonstellingswezen
werd herkozen de heer Tj. B. E. Kielstra met
84 van de 97 stemmen.
De strijd tegen de veeziekte.
Daarna heeft prof. dr. Remmelta een In
leiding gehouden over: De taak van den ge
organiseerden landbouw in den strijd tegen
veeziekten, waarby hy tot de volgende con
clusie kwu|
le. de r^eering onthoude zich van maat
regelen ter bestryding van veeziekten, daar
de landbouwer zich zelf kan redden en ztfn
bestrijding geen ander schaadt
2e. de georganiseerde landbouw bevordert
de bestryding van besmettelyke veeziekten
door de landbouwers zelf;
3e. het is wenschelyk ten aanzien van
maatregelen met betrekking tot veeziekten de
betreffende wenschen van den Reorganiseer
den landbouw onder de oogen te zien, zoo mo
gelyk overleg met den georganiseerden land
bouw te plegen.
Voor dit laatste, dat overleg, rijst de vraag
wie moet den landbouw vertegenwoordigen?
De landbouw moet daar zelf het antwoord op
geven. Men moet geen tnenschen hebben, die
er in de eerste plaats aan denken, hoe by de
boeren in het gevlei te geraken of welke las
ten en kosten met mogelijkheid van den boer
op den Staat zyn af te wentelen, maar man
nen die zich in het waarachtig belang van de
veehouders eerst afvragen, wat kunnen wy
veehouders zelf doen en die alleen dan Staats
hulp noodig achten, wanneer zy het zelf niet
af kunnen, dan de Staat en zijn ambtenaren
in het uitvoeren niet alleen laten staan, maar
zich mede inspannen om hun arbeid te doen
slagen.
De toestand in het Landbouwbedrijf.
In de gisteren voortgezette vergadering^iield
de heer Croesen een inleiding over den toestand
van het landbouwbedrijf, waaraan het volgende
is ontleend:
Bij het bespreken van de vraag of er bepaal
de en*zoo ja welke maatregelen genomen moe
ten worden als gevolg van de omstandigheden,
waaronder ons Jandbouwbedryf is komen te
verkeeren, dient men allereerst vast te stellen,
welke de toestand van dit oogenblik is en welke
verwachtingen voor de toekomst gekoesterd
mogen worden. En daarby zal men moeten
trachten zich zooveel mogelyk een duideiyk
beeld te vormen van de werkelyk uit de heer
schende crisis geboren omstandigheden.
De invloed van de groote droogte gedurende
den zomer van 1921 en het voorjaar van 1922
en soortgelyke invloeden zal men dus zooveel
mogelyk buiten beschouwing moeten laten.
De factoren dan, die m.i. wel een rol spelen,
zyn voornameiyk de volgende:
I. een belangryk gedeelte van oiyse afnemers
van vóór den oorlog is door de crisisomstandig
heden niet meer in staat en zal dat met vrü
groote zekerheid gedurende een lange reeks
van jaren ook niet worden om onze land
bouwproducten tegen looneyde pry zen af te ne
men; bovendien zyn in den loop der oorlogs-
en crisisjaren nieuwe concurrenten in de markt
gekomen, waardoor de afzet van onze produc
ten nog meer bemoeilijkt wordt.
II. Dientengevolge zyn de verkoopsprijzen
van de meest belangryke voortbrengselen van
ons landbouwbedrijf sterk gedaald;
III. Door de hooge pry zen voor verschillende
landbouwproducten gedurende een gedeelte van
de oorlogsjaren en de eerste daarop gevolgde
crisisjaren zyn de prijzen, waarvoor de boer
derijen gekocht of gepacht zyn, niet onaanzien-
lyk hooger dan vóór den oorlog;
IV. Dientengevolge gaan, by de later inge
treden daling van de productenpryzen, vele be
drijven gebukt onder een te grooten schulden
last van hypothecair of bedryfscrediet;
V. Verschillende bedryfsonkosten (belastin
gen, arbeidsloonen, grondstoffen) zyn, hoewel
ten deele eenigszins gedaald, in vergelyking
met de kosten van vóór den oorlog naar ver
houding veel hooger dan de productenpryzen.
Daardoor is de rentabiliteitsgrens van. de be
drijven belangryk verschoven en beteekent een
even groote ot zelfs grootera bruto-opbrengst
dan vroeger toch een veel kleinere winst .ot
zelfs verlies. Het gevolg is onafwendbaar een
meer extensief worden van bet bedrijf-
De wanverhoudingen tusschen ontvangsten
en uitgaven zyn echter niet uitsluitend te wy-
ten aan de tijdsomstandigheden maar worden
mede veroorzaakt door fouten, die reed* voor
het heerschen van de crisis werden gemaakt
en wel
1. de melk- en boteropbrengst van menige
veestapel is byzonder laag (althans onvoldoen
de), doordat men geen regelmatige contrële op
die opbrengsten uitoefent. Het gevolg daarvan
is, dat men dieren aanhoudt, die het verbruikte
voeder onvoldoende betaald maken en voortge-
fokt wordt met dieren, wier productievermo
gen te wenschen overlaat., H I
2. de opbrengst van de op de boerderij ver
vaardigde zuivelproducten, voornameiyk kaas,
laat menigmaal te wenschen, doordat men door
onkunde minderwaardige kaas maakt en door
misplaatste ydelheid er niet toe overgaat om
aan de daarvoor aangestelde deskundigen om
raad te vragen.
3. de uitbetalingen van de zuivelfabrieken
moeten menigmaal te wenschen laten, doordat
onzindeiyke of bedorven melk geleverd wordt of
doordat men te zuinig is om een goede inrich
ting van de fabriek en goed personeel te be
talen.
3. de opbrengst van het bouwland is menig
maal te laag door onvoldoende of niet ratio-
neele bewerking en bemesting.
5. de uitkomsten van het akkerbouwbedryf
laten herhaalde!yk te wenschen, doordat men
onvoldoende zorg besteedt aan het schoonhou
den van het land, het reinigen van het zaai
zaad, de keuze'van de variëteit van zaaizaad
of pootgoed, de bestryding van schadeiyke die
ren, schimmels, enz.
8. de opbrengst van menig landbouwbedrijf
lydt onder de ondoelmatige en verspreide lig
ging van de tot zoodanig bedryf behoorende
gronden.
7. het voortbrengend vermogen van vele
gronden lydt onder onvoldoende maatregelen
tot regeling van den waterstand.
8. het verrichten van verschillende werk
zaamheden in het landbouwbedruf geschiedt
lang niet altyd op de meest doelmatige wyze
en met de meest geschikte hulpmiddelen en
met arbeiders, die zoo goed mogelyk voor hun
werk berekend zyn.
9. de manier, waarop verschillende voort
brengselen verkocht en grondstoffen aange
kocht worden Is lang niet altyd zoo, dat men
zeker kan zyn niet te weinig te ontvangen of
te veel te betalen en waar van goede hoeda
nigheid te bekomen.
Het zal noodzakelyk zyn deze en andere pun
ten in de komende jaren meer dan ooit goed
onder de oogen te zien en er telkenB weer de
aandacht op te vestigen. Het is vooral de taak
van de provinciale landbouworganisaties sulks
uit den treure te doen en daarby gebruik te
maken van de oude beproefde middelen: ver
spreiding van meer kennis en verbetering en
uitbreiding van het vereenigingaleven.
In de toekomst evenwel zullen de koop- en
pachtpryzen van boerderyen en los land naar
beneden moeten en er zyn reeds teekenen, die
er op wyzen, dat het die richting uitgaat
Waar de koop- en pachtpryzen voor een niet
onbelangrijk gedeelte staan onder den invloed
van de concurrentie, daar is het noodzakelyk
alles wat die concurrentie noodeioos verscherpt,
uit den weg te ruimen. In de eerste plaats kan
dat geschieden door de gewoonten en gebrui
ken, die de concurrentie op ongezonde wyze
prikkelen en door de wetteiyke bepalingen, die
dat toelaten of bevorderen, te doen verdwynen.
Maar in de tweede plaats kan die concurrentie
ook minder scherp gemaakt worden, doordat,
of het aantal personen, dat mededingt naar het
verkrijgen van een eigen bedrijf, verminderd
wordt; of de oppervlakte gronds, die geschikt
is voor het vestigen van een eigen bedryf uit
gebreid wordt.
Met het oog o,p het eerste zy. gewezen op de
wenscheiykheid om mede te werken aan land
verhuizing naar streken, waar de mogeiykheid
van het vestigen van een eigen bedryf aanwe
zig is. Samenwerking terzake met de Vereeni
ging voor Landverhuizing zal ongetwyfeld
doen zien, dat er nog heel wat streken zyn,
waar de overbevolking van ons platteland eene
betere bestaansmogeiykheid zal vinden dan
hier. Daardoor zal ook het teveel aan arbeids
krachten en de daarmede samenhangende uit
gaven voor werkloosheidsuitkeeringen kunnen
verminderen, zoodat ook in het laatste opzicht
besparing mogelyk is.
Uesumeerende kwam Spr. tot de gevolgtrek
king, dat met het oog op de bestaande en ver-
moedeiyk te verwachten moeiiykheden het vol
gende gewenacht is:
dat de landbouwers doordrongen worden van
het denkbeeld, dat wy thans lyden onder de
gevolgen eener economische wereldcrisis,
waarby zy in hoofdzaak op eigen kracht aan
gewezen zyn om het hoofd boven water "te
houden;
dat het eenerzyds niet baten kan by den
Staat om hulp te komen, omdat de Staat der
Nederlanden alleen niet by machte is de eco
nomische oorzaken van de crisis weg te ne
men, maar dat anderayds ook de Staat zich
heeft te onthouden van het soodanige ingrij
pen, dat daardoor de economische omstandig
heden waarin het landbouwbedrijf hier uitge
oefend wordt, gewyzigd zouden worden;
dat de Staat evenwel by voortduring heeft
zorg te dragen voor verbetering van de agra
rische wetgeving, met name van het pacht
wezen, de> ruilverkaveling, de waterafvoer, de
opheffing van het isolement van het platte
land en de jacht; N
dat de Staat sieh, onverschillig boe ernstig
de tijden mogen worden, nimmer mag ontsla
gen achten van de zorg voor zoo goed moge
lyk 1 andbouwonderwy» zoowel voorlandbou
wers voor landarbeiders en zoowel voor
het lagere en piiddelbare als het hoogere land
bouwondehvys;
dat d; Staat de voarlkhtingndienat inzake
ofzetmogeiykheid zoo goed mogelyk heeft te
organise®ren, omdat onze landbouwproducten
tot dq alleitoelangrijkste posten behooren,
waardoor onze handelsbalans in het belang
van de geheele bevolking opgevoerd kan verra
den;
dat de Staat, niet uitsluitend in het belang
van den landbouw, maar evengoed^in dat van
de gemeenschap het belastingstelsel sal moe
ten herzien om te voorkomen, dat de bespa
ringen zwaarder belast worden dan de ver-
teeringen?
dat het overal op den weg der centrale land
bouworganisaties ligt om met alle middelea
van het hiervoor genoemde op te komen?
dat de centrale organisaties zich voorts heb
ben bezig te houden met de bestudeering vnn
het taytorstelsei van den landbouw en hev
vraagstuk van de 1 antiverhuizing;
dat daarnaast de provinciale en gevestigde
landbouworganisaties moéten werkzaam zijn
om:
het overleg tusschen pachten en verhuur
der» zooveel mogelyk te bevorderen en de
iaatsten te doordringen van de noodzakelijk-
beid om biliyker pachtvoorwnardca cn veran
dering in de wyze, waarop de pachtovereen
komsten veelal tot stand komen, in het tevef
te roepen?
het landbouwonderwijs in al zyn uitingen op
peil te houden en de deelneming daarzsn zoo
veel mogelyk te bevorderen;
het landbouwveraenigingsleven zooveel mo
gelyk te versterken en het afbrokkelen daar
van togen te gaan;
de landbouwboekhouding zoo algemeen mo
gelyk ingang te doen vinden door het ven»or-
ken der op die manier te verkrijgen gegevens
tot algemeene conclusies;
by te dragen tot het oploeeeo van techni
sche vraagstukken door het explolteoren van
p roe (boerderij en.
0« verhouding tussehen stad en
plettelend.
In d* middagvergadering hield de beer
A. A. Hartland, directeur van de Neder
landsche l.andbouwhandelskamer in Den Haag
een inleiding over „D* eocnomieche verhou
ding tuischen stad en platteland."
De heer Hartland ging na, dat het platte
land speciaal de landbouwende bevolking
al» voornaamste leverancier is te beschou
wen, terwyl de bewerkte producten ca de voor
het bedryf noodige materialen voor een groot
deel uit de steden komen. Hjj wees op den oa-
vorbreekbaren band die er bestaat tutschen
stad en platteland, op de wisselwerking, die
helaas niet steeds begrepen Wordt, als gevolg
van de groote ingewikkeldheid. Deze verhou
ding werd nader tpegelteht, waarby werd na
gegaan welke producten van het platteland
betrokken worden. Spr. wees op de verschil
lende eischen, die de producten stellen aan
hot vervoer, de bewaringen, ens.
Daarna was den heer van Wynen, direc
teur van de Coöperatieve Producenten Hrn-
delsvcreeniging alhier, aan het woord. Zy»
rede laten wy hier volgen:
Dat het bestuur van het K. N. L. C. dit on
derwerp koos ter inleiding In deze vergadering
bewijst, meen ik, een stilzwygende aanname
van het feit, dat er een zekere gespannen, al
thans minder goede verhouding tusschen des#
twee zoo belangrgke groepen in de maatschap
pij bestaat 1c Mag me du» ontslagen rekenen
van den plicht dit laatste nog door bewyzen
aan te toooen. In de stad, zoowel als op het
pluttelund vindt men de voorbeelden te over
van een beoordeel ing van elkaar in min gunsti-
gen zin.
De daardoor gekweekte eenigszins gespan
nen verhouding zal gelukkig niet meer voeren
tot een bloedige botsing, zooals onze voorva
deren die wel kenden, maar ze verscheurt toch
de eenheid van ons land; de eenheid, waarin
een klein land groot kan sUn.
Reeds boven werd aangestipt, dat onze voor
vaderen dienzelfden stryd kenden. M(jn mede
inleider wees reeds op dien vroege ren stryd ia
economisch opzicht In sociaal opzicht heeft ze
niet minder scherp, beter gezegd nog scherper
gewoed. Om niet onnoodig uit te weiden zal het
zeker overbodig word»n geacht dit nog met
voorbeelden te staven.
Slechts dit. Zoodra in het grijs verleden meer
ingewikkelde economische verhoudingen ont
stonden en de enkeling niet meer eigen beet en
knecht, producent en gebruiker beiden was;
zoodra een feiteiyke werkverdeellng kwam en
de één produceerde e# de ander het zwaard
hanteerde om de veiligheid van het produce
ren te waarborgen, ontstonden er economische
verhoudingen, maar direct daarby eveneens so
ciale. De grondslag was gelegd voor het gaan
van een der partyen over den schreef van het
geoorloofde. Dé steeds weerkeerende meening,
is dat de andere party het meest gunstig deel
heeft; het gevoel, dat eigen aandeel In hiTal-
gemeene werk het meest belangrijk en daar
door het meest gewaardeerd, het meest ontzien,
het meest toekomend i», al die dingen leverden
toen en door alle eeuwen heen de bouWWBf voor
'n hnninekkigen ouderlingen stryd tegen datge
ne, wat oersproakeiyk tot taak had, elkaar aaa
te vullen. En er zyn steeds voldoende krachten,
al of niet belanghebbend, aanwezig geweest,
om het vuur van den hartstocht brandende te
houden.
Dit is een algemeen verschijnsel, volstrekt
niet alleen op te merken hy de verhoudingen
van stad en platteland. Het is de grondoorzaak
van zeer vee! om niet te zeggen alle strijd en
bet platteland ontkwam er evenmin aaa.
Het bovenstaande bmeht ons tot de eerste
stelling dat de mtnder goede verhouding van
stad en platteland niet een geheel op zichzelf
staand iets is, maar eea aansluitend onderdeel
van de algemeene neiging van verdeel» en
verwijderen van miskenning en stryd, waarnam
ome wereld doodziek I».
Zal deze erkenning cms niet brengen tot moe-
dtlooie berusting. „Het» wfi vroeger zoo, t
is overal zoo, waarom nog strijden?" Pas wan
neer we feet geheel hébben overzien, willen
wy deze vraag nogmaai* stellen.
Verschillende personen gaven van het be
staan dier minder goede verstandhouding tus-
