"binnenland"
va
UIT DEN OMTREK.
STADSNIEUWS.
pond sterling, waarvan Duitschland verschuldigd
Is 1450 millioen, Rusland 650 millioen en de ge
allieerden 1300 millioen. Anderzijds is Enge
land den Vereenigden Staten ongeveer en vierde
jfvan dit vrdrng verschuldigd, «Lw.z. 850 millioen
^ond sterling tegen den normalen wisselkoers,
tPermeerderd met de rente sinds 1919. In af
wachting van een regeling, die het vraagstuk tot
In zijn diepste verborgenheden zou oplossen,
weeft de Engelsche regeering stilzwijgend afge
zien van elke aanmoning tot zijn bondgenooten
ivoor de betaling van rente en aflossing. Maar
Bat zij tot dusver handelend optreden in deze
aangelegenheid ongewenscht heeft geacht, was
Oiet wijl zij de nadeelen van den tegenwoordi-
fen staat van zaken onderschat of omdat zij zou
aarzelen zich ernstige opofferigen te getroosten
bm er een eind aan te maken. Integendeel Is zij
bereid, mits zoo'n politiek een onderdeel zou
Vormen van een bevredigende internationale
legeling, alle schulden te schrappen, die zij te
Vorderen heeft van de geallieerden wegens ver
strekte leeningen of van Duitschland ter schade
vergoeding. De Jongste gebeurtenissen maken
echter het nakomen van een dergelijke politiek
moeilijk. In de volmaakste hoffelijkheid en ter
Bitoefening van haar onbetwiste rechten heeft
de Amerikaansche regeering dit land gevraagd
ie rente op rente sinds 1QTQ te betalen van de
Engelsch-Ameriknnnsrhc schuld, teneinde deze
in een gefundeerde leening om te zetten en te
betalen door amortisatie in 25 jaar. Een der
gelijke gang van zaken komt volkomen overeen
met de oorspronkelijke overeenkomst. De Engel-
■che regeering beklaagt zich daarover niet. Zij
erkent haar verplichtingen en is bereid die na te
Jtomen. Maar het is duidelijk, dat zij zulks niet
kan doen zonder een grondige wijziging te bren
gen in de gedragslijn, die zij in andere omstan
digheden zou hebben willen volgen. Zij kan de
terugbetaling van de Ameiiknnnsrhe leening niet
beschouwen als een op zichzelf staande zaak,
die alleen de Ver. St. en Engeland aangaat. Dit
Is slechts een schakel in een samenhangende
reeks Verplichtingen, waaraan dit land deel
heeft, nu eens als schuldenaar, dan als geld-
ichietrrals zijn onbetwiste verplichtingen als
•diuldenaar moeten worden nagekomen, kun
nen zijn evenmin betwiste rechten als schuld-
elsrher niet ten volle worden veronachtzaamd."
De nota vervolgt dan, dat de Engelsche regee
ring deze gewijzigde politiek niet dan met den
frootsten tegenzin heeft aanvaaid. Het is waar,
dat Engeland meer te vorderen heeft dan het
Verschuldigd is en als alle geallieerde schulden
werden betaald, zou Engeland aan de winnende
hand zijn. Maar kan de huidige toestand der
wereld beschouwd worden van dit benepen
Standpunt De geallieerden waren en zijn meer
dan schtildeischers en schuldenaren. „Zij waren
bondgenooten in de grootste krachtsinspan
ning, die ooit heeft plaats gehad voor de zaak
der vrijheid en zij zijn nog steeds bondgenooten
voor de afdoening van ten minste enkele van de
resultaten daarvan. Hun schulden zijn aange
daan, hun leeningen gesloten niet voor het
rigen voordeel van zekere staten op zichzelf,
JMgr voor het groote gemeenschappelijke doel,
dat fil hoofdzaak is bereikt. Voor edeldenken-
den kan het nooit aangenaam zijn, al zou het
Om staatkundige redenen misschien noodzakelijk
tfjn de financieels zijde van deze gTOote zaak
Ie beschouwen als een afzonderlijk iets, los van
zijn geschiedkundigen oorsprong en te behan
delen als niet meer dan een gewone handels-
tusschen kooplieden, die leenen en ka-
**lc «eld verstrekken. Er zijn boven-
n redenen van verschillenden aard", die den
■reerzfn nog Verhoog», waarmee de Engelsche
Wgeerfng een zoo grondige wijziging aanvaardt
San de wijze van behandeling der leeningen aan
de geallieerden.
De economische euvelen, waaraan de
•rid lijdt, zijn te wijten aan verschillende mo-
reele en materieele oorznken, maor tot deze
moet stellig gerekend worden de last van de
internationale schulden, met al zijn ongeluk
kige gevolgen op het crediet en den wissel
handel, op de nationale productie en den inter
nationalen handel. De volken van alle landen
Verlangen naar een spoedigen terugkeer
normale toestanden. Maor hoe kan de normale
toestand bereikt worden, terv. 1 i 'olijke ab
normale voorwaarden geduld 1 i- En hoe
kunnen deze voorwaarden herstr ld worden door
eenig ir.idc.el, dat op het oogenblik toepasselijk
•chijnt De tot dusver door dit land gevolgde
politiek om geen vorderingen aan zijn schul
denaren te stellen, is alleen geoorloofd, zoo
lang zij algemeen gevolgd wordt. Het kan niat
rechtvaardig heeten, dat de eene deelhebber in
een gemeenschappelijke zaak alles ierugkrijgt,
Wat hij geleend heeft, terwijl de ander zonder
lets terug te krijgen, wel alles zou moeten te
rugbetelen, wat hijzelf heeft geleend. Een der-
gelijko loop van zaken is strijdig met elk prin
cipe van eenvoudige rechtvaardigheid en kan
van de bevolking van dit land niet verwacht
Worden. Dit lijdt onder een onvergelijkelijken
druk van belasting, een geweldigen achterui»-
gang van nationaal vermogen, ernstige werk
loosheid en een groote beperking van nuttige
uitgaven. Deze nadeelen worden moedig ge
dragen, maar als zij vermeerderd zouden wor
den door een regeling, die, ofschoon gerecht
vaardigd, duidelijk eenzijdig is, zou de Engel-
«ch$ belastingbetaler natuurlijk vragen, waarom
hfj de eenige zou moeten zijn tot het dragen
van de last, die anderen met hem moesten
dce'en. Op deze vraag is slechts één ant
woord mogelijk en ik ben er van overtuigd, dat
de publieke opinie der geallieerden de recht
matigheid daarvan zal erkennen, maar terwijl
de Engelsche regeering aldus tot haar spijt
genoopt fs de verschillende geallieerde regee-
nrgen te verzoeken regelingen te treffen om
zooveel zij kunnen de Engelsche leeningen ri
te doen, wensrht zij uiteen te zetten, dat het
bedrog aan rente en aflosing, dat zij vraagt,
/liet zoozeer afhangt van wat Prankrijk en de
andere geallieerden aan Engeland schuldig zijn,
als van wat Engeland aan Amerika heeft te be-
laten. De politiek, die de Engelsche regeering
voorstaat, Is het opgeven van haar aandeel van
de Duitsche schadevergoeding en het met pen
grooten haal afschrijven van het heele bedrag
'der geallieerde schulden. Maar als dit onmoge
lijk te verwezenlijken mocht blijken, wensrhen
wij te verstaan te geven, dat wij in geen enkel
fcozicht voordeel wenschen te trekken uit een
minder bevredigende regeling. In geen geval
gijn wij van plan meer te vragen van onze
gchuldenaren dan noodig om onze schüldei
schers te betalen. En als wij niet meer vragen,
Zal elkeen moeten toegeven, dat wij ternauwer
nood met minder tevreden konden zijn. Want
inen mag niet vergeten, al doet men het soms,
«dat wij onze verplichtingen op ons hebben ge
nomen voor anderen en niet voor ons zelf. De
levensmiddelen, grondstoffen en munitie, vpt-
Hoor da onroeteliike maritieme en mili
taire krachtsinspanning van Engeland en da
helft van de 2000 millioen pond sterling, die
voorgeschoten xljn aan de geallieerden, werden
niet verkregen door fciitenlandsche leeningen,
meer door binnenlandsche leeningen en oor
logsbelasting. Helaas lag een dergelijke poli
tiek niet binnen het bereik van andere Euro-
peesche landen. Daarom werd een beroep ge
daan op de regeering van de Ver. St. en volgens
de regeling, waatop deze in wezen, zooel niet
in den vorm aandrongen, geschiedden deze
leeningen, hoewel het geld voor onze bondge
nooten bestemd was, op onze borgstelling. Deze
gemeenschappelijke krachtsinspanning was van
onberekenbare waarde voor de gemeenschap
pelijke zaak, maar men kan niet zeggen, dat de
rol daarin aangewezen voor ons land, een bui
tengewoon voorrecht of voordeel was".
De nota besluit met de verklaring, dat, hoe-
we! de Engelsche regeering niet voorstelt om,
hetzij als daad van rechtvaardigheid of van wijs
beleid, Duitschland te ontslaan van zijn ver
plichting aan Frankrijk of de andere geallieer
de staten, zij bereid is, behoudens de gerecht
vaardige aanspraken van andere deelen van het
Britsche rijk. tot de kwijtschelding in het begin
van het stuk genoemd.
Londen, 1 Aug. (R.) De nota van Balfour is
ter Kand gesteld aan den Franschen, Italiaan-
schen, Zuid-Slavischen, Roemeenschen, Portu-
geesrhen en Griekschen gezant, terwij! als daad
van hoffelijkheid een afschrift aan den Amerf-
kaanschen gezant is overhandigd. De nota be
vat geen toespeling op de jongste veronderstel
lingen van sommige Engelsche en buftenland-
sehe binden, dat de Engelsche regeering bereid
zou zijn de oorlogsschulden der geaillieerden
te schrappen in ruil voor toegefelijkheid van
Frnnkriik inzake de schadevergoeding.
DE LONDENSCHE CONFERENTIE
Het antwoord van Poincaré.
Londen, 1 Aug. (R.) De Engelsche regee
ring heeft officieel vernomen, dat Poincaré
Maandog aa. te Londen komt. Italië zal ver
tegenwoordigd worden door den gezant te Lon
den en door Giannini.
Bottomley's mandaat opgeheven.
Het Lagerhuis heeft heden met algemeen®
stemmen een resolutie aangenomen, waarbij
Bottomley's mandaat als Lagerhuislid wordt op
geheven. Bottomley zelf was niet verschenen
wegens ziekte; hij schreef echter een brief aan
den Speoker, waarin hij ontkende schuldig te
zijn aan eenig misdrijf met voorbedachte rade.
IERLAND.
DE BURGERSTRUD.
Het douanekantoor te Dublin beroofd.
Drie gewapende lieden drongen gisteren,
volgens Reuter, het douanekantoor te Dublin
binnen en roofden, terwijl zij het personeel met
revolverr in bedwang hielden, een bedrag van
S 600.
SPANJE.
Vijf personen te Carthagcna verdronken.
Carthagena, 1 Aug. (B. T. A.) Bij het om
slaan van een roeiboot met pleziergasten zijn
vijf personen verdronken.
ITALIË.
DE KABINETS-CRISIS OPGELOST.
Een kabinet-Facta.
Rome, 1 Aug. (B. T. A.) De Koning heeft
heden het ontslag aan
genomen en aan den afgetreden premier opge
dragen een nieuw ministerie te vormen. Dit
nieuwö kabinet is thans aldus vastgesteld:
Premier, Facta.
Buitenlandsche Zaken, Schanzer.
Koloniën, Amondola. ■ft
Binnenlandsche Zaken, Senator TaddoL
Justitie, Alassio (Kamerlid).
Financiën, Bortoni.
Schatkist, Baretoro.
Oorlog, Soleri.
Marine, De Vitto.
Onderwijs, Anielo.
Openbare Werken, Riocic.
Landbouw, Bortinl.
Nijverheid, Rossi.
Arbeid en Sociale Voorzorg, Dello Sorba.
Posterijen en Telegrafie, Fulta.
Bevrijde Gebieden, Luciani.
Om vijf uur legden alle nieuwe functionaris
sen, behalve Taddoi en Luciani, die niet aan-
wzig waren, den eed van trouw aan den koning
af.
fi e r 1 ij n, 1 A u g. (N. T. A. Draadloos.). Een i
bizondere correspondent van het Berliner Ta-
geblitt meldt uit Adrianope! dat, volgens in
lichtingen uit Athene de Grieksche regeering
nogmaals de uitvoering heeft uitgesteld van het
besluit van den ministerraad over de militaire
actie. De Engelsche generaal Harrington zou
eerst nog besprekingen houden met den Griek
schen bevelhebber. De opmerseh van de Griek
sche troepen tot vóór de Tsjataldsja-linie is
voltooid. Ter wij' de Fransche bladen wijzen op
den ernstigen toestand en algemeen aandrin
gen op het houden van besprekingen over
't nabije Oosten met Engeland, acht de Lon-
densche openbaie meening Griekenlands be
dreiging van Constantinapel niet ernstig ge
meend
Andere leden, die den wensch naar een i Prof. Kamerlingh Onnes,
spoedige «ettelijk, regeling ven de verlote- pro[ jj, Komerlfngh Onnes ral 11 N_
traktementen steunden konden ztch echter vrnih„ <jen dag herdenkan. dat kti vóór M
met laatstgenoemd denkbeeld met vereemgon, j h(,t h„ogleer«er In de moïï
omdst domdoor ongelijkheid soa worden ge- „„dervindelijk. netuoHttmde en met.JZT
schapen. Deze matene is te ingewikkeld om j_ r _iji._r.i.
daarin rauwelijks te kunnen ingrijpen.
ZUID-AFRIKA.
Gedood door een vergiftigden pijl.
Windhoek, 1 Aug. (R.). Van Rijneveld,
de magistraat van Gobabis (ten Oosten van
Windhoek), die een onderzoek instelde naar dö
agitatie onder de Boschjesmannen, is door een
vergiftigden pijl verwond, en binnen vijf uur
aan deze verwonding overleden.
VEREENIGDE STATEN.
SPOORWEGRAMP.
Cincinnati, I Aug. (R.) Vijftien perso
nen zijn gedood en een groot aantal gewond bij
een botsing tuschen een pleiziertrein voor ne
gers en een personentrein. De wagens, die ge
heel verwrongen en in elkaar gedrukt werden,
leveren een Ontzettend schouwspel op.
om aan de Leidsche universiteit aanvaardde metS
-ï- rede: Over de beteekenis van het quantitatW
Door eemge leden werd betoogd, dat indien in de „«„nrktmde.
de verhooging van de schadeloosstelling vanj
de leden de/er Kamer tot stand komt, allé ver-J. p. J. de Klcyn. f
lofedmktementen behooren u.worden alge-1 Te Amtlem den oaderdt>m v<m M
schaf,Somtmegn meenden echter, dat daarbij „,erleden d„ he,r J. P, J. de Kleyn, hoofdei
in ieder geval rekening «re te hottden me, hetmles d„ ,„jjen seder, Oct. 1918 t.
feit, da, de thens rittende leden mot be, voor- hem en «Wodr gedurende vele jaren ün£
uitzicht op verlcfs-trakement zijn gekozen. j werjczaanv riai
Andere leden nomen in verschillende opzich-1
ten een andei standpunt in, doch betoogden, i j(_ Mauritz. f
dat deze aangelegenheid thuis behoort in het T.
wetsontwerp tot regeling van den rechtstoe-0 le °IeT1e en r Maurf||
•tend van ambtenaren en bij de behandeling <BrecteJF van Rijksnormaallessen aldaar.
van dat wetsontwerp ter sprake zal kunnen
komen j OTATM £M GCHEENTERADCft
Enkele leden hadden overwegend bezwaar DE AMSTERDAMSCHE GEMEENTE-
tegen de verhooging van het inkomen van de REKENING OVER 1921.
^f0"' j I Men meldt ons nader uit Amsterdam:
Andara leden, die btj de eerste Wumdelmg, w<,rkzaamh<!den aan de Gemeentereketun,
tegen dere verhooging beswaar hadden ge- J92, ,;jn thans yer d
jmrak we, van oordeel, dot de» aangelegen- ïa„ diemtjaarK
hem thans als afgedaan kan worden beschouwd. 1„1
Vele leden verdedigden de voorgratelde vet-
DE ALGEMEENE STAKING.
Rome, 1 Aug. (B. T. A.). De openbare
bedrijven zijn nog in werking, de trams evenwel
met verminderd personeel en de spoorwegen
met militairen en fascisten. Te Genua ligt het
werk in de haven stil. De overige bedrijven
functioneeren. Te Venetië is de staking mis
lukt. Te Turijn werken de arbeiders bijna alge
meen en het spoorwegverkeer gaat zijn gewonen
gang, zoo ook te Milaan.
POLEN.
Het nieuwe kabinet.
Warschau, I Aug. (P. T. A.) De Poolsche
minister-crisis is, zooals gemeld, opgelost.
Maandagavond heeft het staatshoofd het kabi
net aldus samengesteld
Minister-president en minister van Eeredienst
en Openbaar Onderwijsrector Julian Nowak.
Binnenlandsche zakenAntoine KamienskL
Buitenlandsche zakenGabriël Narutowicz.
Oorlog: generaal Casimier Sosnkowski.
Financiën: Sigi?mond Jostrzebski
JustitieWaclau Makowski.
Landbouw: Jozef Roczynski.
Handel en NijverheidHenri Strasburger.
SpoorwegenLouis Zagorny Marynowsky.
Posterijen (tijdelijk) en telegrafie: Jan
Moszcynski.
Openbare Werken: Mierzynslau Rybczynski.
Arbeid: Louis Darowskf.
Hygiëne: Witold Ghodsho.
TURKIJE.
DE GRIEKSCHE PLANNEN INZAKE
CONST ANTINOPEL.
Athene, I Aug. (B. T. A.). De diploma
tieke vertegenwoordigers van Frankrijk, Enge
land en Italië hebben aan Baltazzi een gelijk
luidend negatief antwoord overhandigd op het
Grieksrhe verzoek betreffende de bezetting van
Constendnopel. De geallieerde troepen zullen
zich verzetten tegen elke poging der Grieken
om naar Constantinopel op te rukken.
Malta, I Aug. (R.). Het regiment Sussex-
troepen is vanmiddag aan boord van het derde
kruiser-eskader naar Constantinopel vertrokken.
Malta, 2 Aug. (R.) Hft vertrek van het
kruisers-eskader met een regiment gevechts
troepen is afgelast, doch do troepen moeten zich
gereed houden
Uit de Pers.
DE KABINETSVORMING.
Tegen het, dooi ons overgenomen, betoog
van De Nederlander voert Het Huisgezin
(r.k.) o.m aan
Feit is, dat oe christelijke partijen meer
zijn vooruitgegaan dan de katholieke.
Een bijzonder verschijnsel is dit niet,
daar de katholieke partij reeds bij de vo
rige verkiezingen nagenoeg het maximum
van haar spankracht had bereikt en zij niet
als de beide christelijke partijen over een
min of meer aanzienhtke vlottende reserve
beschikt, een stuk kleurlooze middenstof,
die vandaag rechts, moi gen links stemt.
Feit is ook, dot, ondanks' den proccnts-
gewijs grooteren vooruitgang der christe
lijke groepen, de sterkte der katholieke
partij, 32, die der gezamenlijke protestant-
sche groepen, 28, overtreft.
Als de Nederlander ven politieke con
sequenties spreekt, dan ligt, naar het ons
wil toeschijnen, deze voor de hand en voor
het grijpen, dat het geen aanmatiging kan
worden geacht, indien, bij samenwerking
van de drie groepen, de leiding blijft bij de
katholieke partij.
Dit zou niet het geval behoeven te zijn
geweest, indien bij de katholieke partij een
aftakeling of inzinking had plaats gehad,
indien de christelijke partijen ten koste van
de katholieke partij woien vooruitgegaan.
Nu dit niet zoo is, n>i de katholieke partij
minstens intact is gebleven, zien wij geen
reden om naar den achtergrond te treden
en van ons rechtmatig aandeel af te zien.
Meer don ons tof^femt verlangen wij niet,
met iets minder stellen we ons veelal nog
tevreden, maar ons, tegen de logica der
feiten in, te laten degradeeren, kunnen wij
ons niet loten welgevallen.
De leden, dia zich tegen iedere tralttements-1 "S?.™W'',CT1
verhooging verklaarden, hadden uiteraard even
zeer bezwaar tegen de voorgestelde verhooging
vermoedelijk ongeveer 10 millioen.
Dit buitengewoon gunstige resultaat is in da
uezwaar legen ue voorgesieiue veruuuging
da schadeloosstelling von de leden dezer „p,"ts
- nooge opbrengst der Gemeentelijke Inkomsten*
belasting. Als bate uit dien hoofde kan in d»
rekening verantwoord worden een bedrag van
rond 46.700.000.-
Het was niet te voorzien, det de opbrengst
der belasting een dergelijken buitengewonen om
vang zou nemen.
Naast dezen gunstigen factor werkte ook tot
van
Kamer. Hun bezwaar l^old hier des te sterker,
omdat naar hun meening, de leden zich deze
verhooging zelf toekennen.
Andere leden, hoewel laatstgenoemd argu
ment niet deelende, hadden ook bezwaar tegen
deze verhooging. Zij echtten deze vooral be
denkelijk met het oog op een mogelijke verla
ging van traktementen en loonen. Ook werd be-
iia&ieiHciticti cii luuucu. uus wau ur- - - -
toogd, dat het bedrag der schadeloosstelling niet l™*? soldo "lede de omstandigheid,
- - - - - - dat bij de begrooting, die m 1920 was opge
maakt, nog geen rekening kon worden gehouden
met de sedert ingetreden daling van prijzen, ter*
wijl bezuinigingsmaatregelen hun werking deden
gelden. Tegelijkertijd met het bekend worden
van deze zeer gunstige uitkomst van het dienst
jaar 1921, is het ontwerp der gemeentebegroo*
ting voor 1923 gereed gekomen en dit vertoont
een zeer gunstig beeld.
Waar rekening viel te houden, met een scherpe
daling van de opbrengst der inkomsten belasting
moesten zeer ingrijpende besnoeiingen en op tel
van uitgaafposten worden toegepast en kon voor
onvoorziene uitgaven slechts een gering bedrag
worden uitgetrokken.
De begrooting voor 1923 is daardoor krap
geworden.
Bericht*»
De Koninklijke familie bij de Tentzending.
De Koningin en de Prins woonden Maandng-
avond een samenkomst bij in de te Apeldoorn
opgeslagen tent der Tentzending.
DE KONINGIN-MOEDER NAAR AROLSEN.
H. M. de Koningin-moeder gaat de volgen
de week van het Loo naar Arolsen om haar
broeder den vorst van Waldeck-Pyrmont te
bezoeken. H. M. keert dan op den verjaardag
van H. 1M. de Koningin op het Loo terug met
het voornemen daarna nog eenigen tijd naar
het buitenland te gaan en tegen half October
in de residentie terug te komen.
in de Grondwet moet worden vastgelegd.
Zeer vele leden verdedigden het voorstel der
Regeering en kwamen op tegen de voorstelling,
alsof de leden dezer Kamer hun eigen schade
loosstelling verhoogen. Het in het wetsontwerp
vastgelegde bedrag is door de Regeering op
advies der Staatscommissie voorgesteld, leder,
die door de kiezers daartoe wordt aangewezen,
moet in staet worden gesteld het Kamerlidmaat
schap te bekleeden.
Gevraagd werd, of, naar de opvatting der
Regeering, de leden dezer''Kamer, die in 1918
of 1922 niet zijn herkozen, aanspraak hebben op
het verhoogde pensioen.
Enkele leden hadden bezwaar tegen het voor
gestelde artikel 19ïbis. Zij waren ven oordeel,
dat deze bepaling overbodig is. Voorts vrees
den zij, in verband met den aandrang tot het
opnemen van deze bepaling, dat een gaan in de
richting van socialisatie daarvan het gevolg zal
zijn.
Daai tegen werd opgemerkt, dat omtrent de
bevoegdheid van de wet, om aan andere dan in
de Grondwet genoemde lichamen verordenende
bevoegdheid te geven, verschillende opvattingen
heerschen, waaraan nu een einde zal worden ge
maakt. Kan de bepaling alzoo niet overbodig
worden genoemd, ook werd er de aandacht op
gevestigd, dat deze niet alleen gewenscht wordt
door de voorstanders van socialisatie, maar
evenzoo is aanbevolen door tegenstanders daar
van.
Aangedrongen werd op een spoedige regeling
van de evenredige vertegenwoordiging voor de
verkiezing van de leden der Eerste Kamer, op
dat deze wet tot stand gekomen zal zijn, wan
neer de Eerste Kamer overeenkomstig het voor
gestelde artikel VI der Additioneele Artikelen
zal moeten aftreden.
Het nieuwe post- en telegraafkantoor
te Rotterdam.
Het Hbl. verneemt, dat het voor de post be*
stemde gedeelte van het nieuwe post- en tele
graafkantoor aan den Coolsingel te Rotterdam
einde December zal gereedkomen. Waarschijn*
lijk zal de post wachten met zich te installeeren,
tot de Nieuwjaarsdrukte voorbij is. De telegraaf
zal zeker nog wel een jaar voor installatie noodif
hebben, nadat het voor dien dienst bestemde de»
van het gebouw is afgeleverd, terwijl de telefoo
naar verluidt, eerst half Juli 1923 zich gaat k
stalleeren, een werk dat allicht 1 4 IX jaar vor*
dert/Het wordt dus bijna 1925 voor het geheek
bedrijf van het Beursplein naar den Coo&ngdt
zal zijn overgebracht.
TABAKSWET.
De minis tea- van Financiën maakt in de Staats
courant bekend, dat de inspecteurs der accijn
zen gemachtigd zijn tot 16 September a.s. ge-
leidebiljette^ kosteloos te doen afgeven voor de
aflevering en het vervoer van voorraden siga
ren, waarvan kleinhandelaren kunnen aantoo-
nen, dat zij op 1 Juni j.l. door hen in bewaring
werden gehouden voor klanten, die deze vroe
ger hadden gekocht.
Na dien datum zal een kleinhandelaar, die
sigaren wenscht af te leveren en te vervoeren,
die hij reeds vóór 1 Juni had verkocht, zich ter
bekoming van een hiertoe strekkende vergun-
rving bij gezegeld adres moeten wenden tot den
minister.
GRONDWETSHERZIENING.
Voorloopig Verslag.
Verschenen is het Voorloopig Verslag over
de wetsontwerpen tot vemndering in het Iste,
Ilde, fflde, IVde, Vde, Vilde, VUlste, lXde
en XMe hoofdstukken en in de Additioneele
Artikelen der Grondwet.
Men wenschte vrij algemeen niet terug
treden in de debatten over den inhoud van J xak<5n bevattende de mededeling, dat de
voorgestelde bepalingen. Enkele leden Roering besloten is niet over te gaan tot het
op, dat daaruit niet moest nemen van maatregelen tot opheffing van na-
Georganiseerd Overleg voor Rijk»'
ambtenaren.
In de laatstgehouden vergadering van de Cen
trale Commissie voor georganiseerd overleg ir
ambtenaarszaken, werd voorlezing gedaan van
I een schrijven van den minister van Binnenland
de
merkten echter
worden opgemaakt dat zij hun stem zouden
geven aan de wetsontwerpen, waaraan zij bij
de eerste behandeling hun stem onthouden
hadden. Enkele andere leden wenschlen zich
hun stem daaiover nog voor te behouden. Zeer
vele leden verklaarden echter, dat zij gaarne
aan de totstandkoming van deze zeer ge
wichtige welson. werpen zouden medewerken.
Zeer vele leden betoogden, dat deze voorstel
len nog in de 'oopende buitengewone zitting
behooren te worden afgedaan. Zij waren van
Oordeel, dat cok in de Troonrede deze opvat
ting tot uiting komt. In iedér geval, zoo merk
ten zij op, zou het een vreemden indruk ma
ken, indien deze Kamer, die in de eerste plaats
voor de verdere behandeling van de Grond
wetsherziening bijeenkomt, dien arbeid niet zou
voltooien.
Verscheidene andere leden zagen geen reden
om deze voorsteden nog in deze zitting in
openbars behandeling te nemen.
Op grond van de reeds bij de eerste behan
deling aangevoerde argumenten werd door
enkele leden betieurd. Jat hoofdstuk VI van
de Grondwet niet in deze herziening is begre
pen
Eenige leden betreurden het, dat de voor
stellen niet in meer wetsreuwerpen zijn ver
deeld. waardoor het mogelijk zou zijn over
verschillende onderwerpen, die thans in één
wetsontwerp zijn samengevat, een afzonder
lijke beslissing te r.emen. Zij hoopten, dat bij
•en volgende herziening daarmede rekening
zou worden gehouden.
Sommige leden drongen er op aan, dat spoe
dig een regeling zal worden gemaakt voor de
verlofs-traktementen van hen, die tot lid van
de Staten-Generani worden gekozen. Enkele
leden meenden, dat reeds aanstonds moet wor
den overgegaan tot intrekking van die ver-
lofs-tr&ktenvcivten, welke niet op de wet be
rusten.
deelen door ambtenaren tijdens de mobilisatie
ondervonden.
In behandeling werd genomen een ontwerp
regeling omtrent het verleenen van het gewoon
of jaarlijksch verlof van het Rijkspersoneel, be-
oogende eenige uniformiteit te brengen in de bij
de verschillende Departementen bestaande be
palingen. Na breedvoerige bespreking werden
de regelen vastgesteld, welke als advies aan de
Regeering zullen worden aangeboden.
Van de Regeering was ontvangen een ont-
werp-besluit tot reorganisatie van het geor-
ganiseerd-overleg, welk besluit alhoewel niet
voldoende aan alle wenschen van de Commis
sie, thans geen aanleiding meer gaf tot bijzon
dere opmerkingen.
De Commissie besloot aan de Regeering te
vragen, welke motieven de Regeering bij de
vaststelling van het nieuwe artikel 40 van Het
bezoldigingsbesluit geleid hebben, om af te wij
ken van het advies der Centrale Commissie.
HOOFDCURSUS.
In verband met den uitslag van het on
langs gehouden toelatingsexamen tot den
Hoofdcursus komen met ingang van 2 Octo
ber 1922 de volgende onder-officieren ter op
leiding voor den rang van tweede-luitenant in
aanmerking
a. voor infanterie hier te lande: D. B. Brug-
ma, E. V. Kengen, D. Blanken, I. H. J. Pias-
berg en F. J. Molenaar.
b. voor infanterie in Nederiandsch-IndiëD.
J. ter Haar, H. A. Buiskool, E. J. SchoneveM,
P. H. B. Wetzeb, J. H. Wehmann, J. A. A.
de Vries, H M. t. H. Bremmer, Ph. P. H.
Besters, B. H. de Vries en J. G J. van Boxtel.
c. voor administratie hier te landeP. M.
Breek, G. van Tent, H. L. L. Reims, en H. W.
van Dahnen Krumpelman.
Waterleiding te Bridle.
De gemeenteraad van Brielle heeft met elg»
meene sternen besloten tot het aanleggen va*
een waterleiding.
De kosten zijn geraamd op 225,000 waar
voor een leening zal worden uitgeschreven. Do
waterleiding is alleen voor Brielle.
„De Mensch".
Zondagavond is de tentoonstelling „Do
Mensch" te Amsterdam gesloten.
DE STAKING IN DE RIJNSLEEPVAART.
Dinsdagmiddag is te Rotterdam een strikt
huishoudelijke vergadering gehouden der sta*
kers* in het Rijnslecp- en Scheepvaartbedrijf.
Naar door een der bestuurders van den Cen
tra leh Bond werd medegedeeld, waren gelijk*
soortige vergaderingen gehouden te Dordrecht
en aan den Ruhr. Besproken zou zijn het aan
bod der particulieren kleine reeders om da
oude loonen weer uit te betalen, een contract
voor een jaar af te sluiten en in de bemannings
regeling aan de eischen van den Central»
Bond tegemoet te komen. Immers de mede-
deeling aan de pers, dat de kleine reeders aan
den Centrale Bond had geschreven zijn aap*
bod niet gestand te doen, was onjuist.
Den uitslag der besprekingen kon men nog
niet mededeelen, voor Dordt en de Ruhr hun
besluiten hadden bekend gemaakt.
Van geheel andere zijde werd aan het HblcC
bericht, dat in deze vergadering ook met ge*»
sloten stembriefjes was gestemd over de vraag
„al of niet doorstaken." Er was een meerder
heid voor voortzetting der staking, al zou er
een niet onbeteekende minderheid voor ophef
fing der sfaking geweest zijn.
De Nederrijnsche Kamer van Koophandel
voor Duisburg—Wezel en Duisburg—Ruhr on
heeft, naar aanleiding van het feit, dat Neder-
landsche stakingsposten aan de Duitsche grens
uit Nederland komende schepen beletten ver*
der te varen, tot den rijksminister voor dd
voedselvoorziening, den PruSsischen minister
van binnenlandsche zaken en den regeerings-
president van Dusseldorf het volgende tele*
grant gericht
„Ht scheepvaartverkeer Nederland—Rijn
wordt met inbegrip van de grénntrnnsporten op
Duitsch gebied bij Emmerik door Nederland*
sche stakingsposten met geweld belet. De la
dingen loopen gevaar te bederven. Verzoeke
dringend maatregelen te nemen onder toepas*
sing van alle middelen."
VERDUISTERING VAN 750.000 uvnJR
BANKIER
BEDRIEGELUKE BANKBREUK.
De zaak-Lenaertz Wagner.
Gisteren heeft voor de Haagsche Rechtbank
gediend de bekende zaak tegen J. S. Lenaertl
Wagner, 43 jaar, bankier en commissionnair is
effecten te 's-Gravenhage, thans gedetineerd»
In deze zaak, waarvan wij de dagvaarding
-reeds vermeldden, waren niet minder dan 23 gg
tuigen gedagvaard. De beklaagde werd bijgW
d. voor administratie In Nederiaudsch-ln- staan door mr. Bourlier, advocaat an procure*
dië: J. Drie, G. P. C. Ie Clercq en J. Liebrega. te 's-Gravenhage.
De belangstelling voor deze zaak was btd-
jengewoon groot. De gangen tueechen de getui-
ïenbanken stonden zelfs vol nieuwsgierigen.
Verhoor van den beklaagde,
De bekl. erkend failliet te zijn verklaard,
waartegen hij niet fat appèl Ie gekomen,
i Verder deelde hij mede vanaf 1900 ban
kierszaken te hebben gedreven, tot 1907
men met zijn Oom. Tot aan 1916 hadden de
■aken niet gerendeerd. In Maart 1922 was ech-
eer een crisis ontstaan. Hij moest enkele groote
gommen uitbetalen, hetgeen hij niet kon doen.
/Toen is bek!, naar Frankrijk gegaan, niet om
•e ontvluchten, zooals hij nu mededeelt, maar
om bij eenige Fransche banken geld op te ne
men, want hij meende, dat zulks alleen in Frank-
tijk kon geschieden.
De president wees den beklaagde erop, dat
jait een brief van hem aan den heer Vonk iets
anders blijkt.
De bekl.t Inderdaad heb ik een oogenblik
gedacht naar Monte Carlo te gaan, maar even
sjmedig gaf ik deze idiote idéé weer op.
De president merkt op, dat het den bekl.
toch schijnbaar niet alleen te doen was om
geld op te nemen. Hij kocht toch ook nog even
een bontjas.
De bekl.: Het was er koud en ikvhad maar
een gewoon dim jasje aan.
Getuigenverhoor.
Mr. G. A. van Haeften, curator in het faillis
sement van den beklaagde, legt verklaringen af
omtrent den toestand van de finantiën van den
beklaagde.
Vervolgens verschijnt een Oom van den be
klaagde, die verklaart dat de beklaagde voor
hem verschillende anndeelen heeft gekocht.
Meerdere keeren had de getuige zijn neef ge
vraagd, hem de stukken te geven. Nimmer had
hij ze echter gekregen.
De bekl. erkent effecten voor zijn Oom te
hebben gekocht; en later had hij ze weer ver
kocht. Hij had evenwel de waarachtige bedoe
ling gehad zè terug te koopen, zoodra ze opge-
eischt zouden worden.
Een heele serie getuigen wordt achtereenvoJ-
gens gehoord, die allen mededeelingen doen
omtrent hun toebehoorende effecten, die de be
kl nagde in bewaring had.
De beklaagde erkent telkens de bewuste stuk
ken in zijn bezit te hebben gehad.
Zoo verschijnt ook een dame, die op de vraag
ran den president naar haar ouderdom ant
woordt 81 jaar.
De president: Dan zou ik maar even
een stoel geven, deurwaarder.
Nee, nee, protesteert de getuige, laat U maar!
Na haar verhoor, vraagt de president, of zij
ook getuigengeld wenscht.
Waarom, zoo vraagt de getuige, omdat een
ander over de straat gaat (Hiermede bedoelt
zij waarschijnlijk, dat een ander over ieder's
tong gaat).
Verschillende getuigen verklaren, dat zij
nooit de stukken gezien hebben. Wanneer zij
er om vroegen, stond men telkens klaar nsrt
uitvluchten. Vaak werd aangeraden bepaald»
effecten van de hand te doen, omdat dit beter
zou zijn. De getuigen gingen hiermede accoord,
maar geld ontvingen zij nimmer.
De benadeelde getuigen zijn voor het meer en-
deel schilders, gepensiormeerden; voorts enkele
weduwen en officieren.
Vervolgens wordt gehoord L. Simons, procu
ratiehouder bij de firma Lipmann Rosenthal te
Amsterdam, met welke firma de beklaagde fn
relatie stond, die weet mede te deelen, dat zijn
firma den 7en Maart order had gekregen, alle
effecten, die zij onder beheer had van den be
klaagde, van de hand te doen.
Getuige J. H. van Mastenbroek, penning
meester ven Pulchri Studio, deelt mede, dbt de
bekl. in T9201021 aan het Genootschap ruim
1700 heeft geschonken, tërwijl hij in die
Jaren voor meer dan 2400 schilderijen had
gekocht. Verder hnd hij op een veiling eenige
gekocht, die hij aan het verlotingsfonds afstond.
Op een vraag van mr. Bourlier, of het juist
was, dat de beklaagde de giften deed onder
voorwaarde, dat de gever onbekend bleef, ant
woordt de getuige, dat inderdaad de giften ge
noteerd werden als te zijn gegeven door N. N.
De kunstschilder J. H. A. Bron verklaart, van
den beklaagde 20.000 te hebben gekregen om
een studiereis naar spanje te maken. Verder
weet hij, dat de beklaagde een plezierjacht
heeft gekocht van 7000.
De directeur van de taxi-verhuurinrichting
„llrbaine", P. J. Erkelens, verklaart, dat de be
klaagde bij zijn maatschappij groote sommen
heeft besteed voor het rijden met auto's.
Een andere getuige deelt mede op order van
den beklaagde een paar kamers te hebben inge
richt voor een juffrouw, hetgeen ruim 13.000
heeft gekost,
Mej. de J. is volgens haar mededeelingen
langen tijd gemainteneerd geweest door den
beklaagde. De laatste IX jaar ontving zij 100
Van den beklaagde per week.
De beklaagde erkent telkens na het verhoo-
ren van een getuige, dat de verschillende opga-
ton van door hen gedane uitgaven juist zijn.
Getuige 4 décharge, v. d. Stijs, die jarenlang
hij den beklaagde in dienst is geweest, verklaart
Bat de beklaagde vroeger geregeld op het kan
toor kwam. Ongeveer in 1916 begon hij maar
*e!den meer te komen, terwijl hij ten slotte hee-
Jemaal niet meer kwam. Getuige weet verder
h^ede te deelen, dat, toen na het faillissement
de boeken nagezien werden, gebleken is, dat de
laatste jaren een winst was gemaakt van onge
veer een half millioen.
Nog vertelt getuige, dat de beklaagde weinig
fleed zonder overleg te plegen met den heer
IVonk. Was deze laatste er niet, dan gebeurde
*r in den regel niet veel. Was evenwel de be
klaagde er niet, dan gingen de zaken haar ge
wone gang.
1 Het eerste gedeelte van de verklaring van
"fzeA getuige wordt bevestigd door den ge-
hnge 4 décharge De Koning, die gedurende 18
laren bij den beklaagde in betrekking is ge-
.weest.
I De zitting is hierna geschorst tot hedenmid
dag half drie.
De behandeling der zaak tegen J. S. Lenaertz
iWagner, bankier en commissionnair te 's-Gra-
Venhage, werd na de pauze voortgezet.
Als getuige wordt nog gehoord J. H. Vonk,
die 9 Jaar als .procuratiehouder werkzaam was
geweest bij den bekfaagde en die geheel met
"de zaken op de hoogte was.
Toen de boel in elkaar stortte, is nog, volgens
getuige, getracht door verkoop van dó aanwe
zige affecten zoo veel mogelijk de zaak te red-
pen. De effecten krachten 80.000 op, maar
itoen bleef er nog een tekort van 21.000, om
jnlleen twee cliënten, die hun geld en effecten
ludi*
ffeu
fectsn aan den bekl. in bewaring hadden gege
ven. Tal van effecten werden verkocht, zonder
dat men hiertoe bevoegd was.
De beklaagde erkent dit ook.
Tot 1918 is, verteld getuige verder, met ver
lies gewerkt. In de jaren 1918, 1919 en 1920
Is winst behaald^ maar niet voldoende om de
verliezen weer in te halen. Het is juist, dat er
ongeveer een half millioen is inverdiend, ©ver
gehouden werd er nog niet.
Beklaagde verklaart nog, det het vermogen
van hem en zijn vrouw samen 170.000 be
droeg bij het beginnen der zaak. In 1914 was
dit bedrag geslonken tot 50.000.
De heer Vonk had hem> zoo deelt beklaagde
mede, gepolst of hij zelfmoord wikte plegen of
wel op dé vlucht zou gaan. Getuige zou op het
laatste hebben aangedrongen. Bekl. was toen op
reis gegaan; niet om te vluchten, herhaalt hij
nogmaals. Hij verliet evenwel V. in de meening,
dat hij wel gevlucht was.
Getuige Vonk verklaart verder, dat bekl. hem
uit het buitenland geschreven had, eens te in
formeer» of Monaco ook uitleverde.
Op een desbetreffende vraag van den presi
dent zegt de bekl. nog voor meer dan voor
f 600.000 cfhn schilderijen en antiquiteiten te
hebben gekocht, n. I. wel voor 750.000. Het
was een hartstocht van hem geworden.
Het requisitoir.
Mr. Hermans, het O. M. waarnemende, acht
zoowel de verduistering als de eenvoudige
bankbreuk volkomen wettig en overtuigend be-
wezen. Alleen het bedrag van 750.000 is
misschien niet geheel vast komen te staan, maar
dat is van minder belang. In ieder geval waren
de effecten een enorme som waard.
Beklaagde heeft met de effecten dingen ge
daan, die hij niet doen mocht, zelfs al was er
geen tekort ontstaan. In dat geval waren dp fei
ten alleen niet aan het daglicht gekomen.
De manier, waarop de beklaagde met het geld
is omgesprongen, noemt spreker allerzonder
lingst, vooral wat betreft het koopen van schil
derijen en antiquiteiten. De beklaagde speelde
mooi weer van andermans geld. In Pulchri
Studio speelde hij voor een Maecenas. Dat is
natuurlijk heel nobel, avians als men het zelf
betalen kan. Spr. releveert de verschillende uit
gaven, die de beklaagde gedaan heeft en die
ter terechtzitting vast zijn komen te staan.
Wat de bedriegelijke bankbreuk betreft, wijst
spr. in verband met de mededeeüng van den
beklaagde, dat hij het geld van de Fransche
bank alleen opvroeg om naar Holland te bren
gen, erop, dat men per chèque dit evengoed
had kunnen doen. Dit heeft beklaagde als ban
kier wel geweten. Zijn verhaal is dan ook on
aannemelijk.
De beklaagde heeft een zware straf verdiend.
Hij heeft feiten gepleegd, die van en bankier
niet geduld kunnen worden, te meer waar aUes
zoo falikant is misgeloopen. Buitendien is hij
zoo lichtzinnig mogelijk met de gelden omge
sprongen. De manier, waarop dit gebeurd is,
kan onmogelijk goed gepraat worden.
Zeer ernstig is, dat hij de laatste 3 weken
nog groote sommen heeft opgenomen.
De Officier wijst erop, dat er meerdere der
gelijke feiten in de laatste jaren gepleegd zijn.
Beklaagd zal dus daarom een zware straf
moeten hebben, opdat anderen er een les uit
kunnen putten.
EISCHVIER JAREN GEVANGENIS
STRAF.
De beklaagde begint te huilen.
De verdediging.
Mr. Bourlier erkent, dat de Officier vee! be
wezen heeft, maar wil er toch op wijzen, dat
men niet vergeten moet, dat er In beklaagde's
zaak twee mensch» aan het roer stonden. En
de meest krachtige van die twee zit in de
bank der getuigen. De getuige v. d. Stijl heeft
•och yan ochtend verklaard, dat er niets ge
beurde als Vonk er niet was en dus de be
klaagde alleen was.
Pleiter stelt dan verder vast, dat het maken
van de hooge verbeteringen alle» door don
beklaagde kon geschieden, doordat hij de ef
fect» verduisterde. Want zelf had hij al geen
geld meer. De verduistering en het maken van
de verteringen zijn identiek. Men heeft hier dus
niet te doen met twee feiten, maar met één.
Wat de bedriegelijke bankbreuk aangaat,
meent pleiter, dat de bekl. ge» geld aan den
boedel heeft onttrokken. Hij heeft geld opge
nomen om te leven er\ dat mag toch wel. Nu
zegt de officier, dat dat niets zou zijn als het
kleine bedrag» weren. Maar moet men dan
geen rekening houden met het individu En
als men dan weet, dat bekl. in 2 jareq tijd
twee milioen heeft uitgegeven, dan is 8000
voor één week toch niet veel te noemen.
Nog wijst pleiter er op, det de bekl. niets
meer bezat, ook geen boedel dus. Hij zou daan-
om geen geld aan e» boedel hohb» kunnen
onttrekken.
Pleiter meent, dat alleen de verdj
do eenvoudige bankbreuk bewezen
de twee feiten van bedriegelijke b
Vervolgens schetst mr. Bourlier
van den bekl. Altijd door Is hij een bi
geweest, totdat er op een zeker oogei
radicale verandering intrad. Er moet een mo
ment zijn geweest, waarop bekl. en zijn pro
curatiehouder de koppen bij elkaar hebben ge
stoken, omdat de zaak niet verder ginggroo
te verliezen toch waren verloren. Van het groot
ste belang zou hef nu zijn te weten, wat er in
dat bewuste oogenblik gesproken beslot»
is. Van den bekl. weet spr. wel, dat hij geen
krachtig besluit kon nemen.
Van een braaf vader en een goed echtgenoot
werd de bekl. plotseling iemand, die buiten
sporig ging leven; reizen ging maken en hooge
verteringen deed. Het was gewoon krankzinni
genwerk voor iemand met een verantwoordelijk
heid als de beklaagde. Bekl. echter meende, dat
hij met deposito's, die hem zouden toevloeien,
de effecten zou kunnen terugkoopen. En de bekl.
dacht, toen het reeds verkeerd ging, de zaken
met taai volhouden op denzelfden voet te kun
nen redden. Hij heeft een volkom» gebrek aan
inzicht
spreid.
Was de bekl. een misdadiger, die zijn cliënten
wilde benadeelen, dan had hij al meerdere kee
ren de gelegenheid gehad om er tusschenuit te
gaan met de twee millioen, die hem toevertrouwd
war».
tering
en niet
F man
k een
pleiter Is dit e» misdadiger, dil nimmer na
dacht bij hetgeen hij deed? Die gmoot van rei
zen uitstapjes, terwijl hij narekenen kon wat
er over enkele weken gebeuren k»? Die nu
schatrijk had kunnen zijn, indien luj niet
idioot geleefd had? Die het lev» van zijn vrouw
en kinderen heeft verwoest, hoewel hij dol op
hen was? Is dit normaal te noemen in den zin van
onze wet? En de officier eisrht maar kalm eon
gevangenisstraf van 4 jaar. Een normaal mensch
komt abnormaal weer uit de gevangenis; wat za!
er dan met dezen man gebeuren?
Pleiter wijst er op, dat Wagner, die met eon
vaart van 20 K.M. per seconde naar de ge
vangenis holde, deze vaart nog versnelde om
onder» te redden. Maar dit gebeurde in het
geheim.
Pleiter legt aan de rechtbank over een rap
port van een psychiater, waaruit bl(jkt, dot rn»
hier te doen heeft met een ernstig zieke. Vol
gens pleiter is de man ontoerekenbaar, waarom
hij dan ook de rechtbank verzoekt nog een on
derzoek naar de geestvermogens van den bekl.
te gelasten. Hierbij ondervindt niemand nadeel;
reden om dit verzoek te weigeren is er niet.
Pleiter meent, dat. Indien het verzoek niet in
gewilligd wordt, de rechtbank wel eens mog
overwegen, welke straf den bekl. reeds wacht,
indien eens het'licht voor hem verschijnt in do
duisternis, nl. wonneer hem eindelijk de betee
kenis duidelijk wordt van hetgeen hij allemaal
gedaan heeft.
Re- en dupliek.
Mr. Hermans wijst er op, dat uit door den
bekl. geschreven brieven aan wijzigingen put-
t'ta zijn, die in ander© richting wijzen den op
krankzinnigheid. Hij vindt dan ook geen aanlei
ding vory het Instellen van een geneeskundig
onderzoek.
Mr. Bourlier vraagt den Officier wat voor be
lang hij er bij heeft, dat het verzoek geweigerd
wordt. Spr. wijst er nog op, dat Juist de krank
zinnigste menschen vaak de slimste zijn. De
brieven bewijzen dus niets.
Uitspraak Dinsdag 8 Augustus.
DE VERDUISTERING BU HET
KON. STALDEPARTEMENT.
De Haagsche rechtbank veroordeelde den
gewezen administrateur van het Koninklijk Stal
departement te 's-Gravenhage P. L. wegens ver
duistering van gelden in dienstbetrekking, over
eenkomstig den eisch tot één jaar gevangenis
straf.
Door een auto overreden.
De heer A. J, van Deventer, die 1. 1. Vrij
dagavond op den Deventerweg te Apeldoorn
door een auto werd aangereden, is aan de ge
volgen overleden.
Overreden.
De 50-jarige v. W. uit Oosterhout is op den
weg van Oosterhout naar Reijen door een
wagen overreden. Aan de daaTbij bekomen
kwetsuren is ï»ij onmiddellijk overleden.
Twee hotels verbrand.
Maandagnacht omstr. I uur heeft te Valk»-
burg (L.) een ernstige brand gewoed, waarbij
twee hotels fn de asch zijn gelegd. Het vroeger
geëxploiteerde hotel „De Leeuw van Vlaande
ren" het nieuw gebouwde hotel en cabaret
„Roz»hof"* brandden totaal uit. De logeergas-
t» van het hotel „Rozenhof", evenals de an
dere bewoners moest» fn nachtgewaad het ge
bouw verlat».
De stoomspuit van Maastricht verleende assis
tentie.
De brand is ontsta» in het cabaret, vermoe-
De bran is ontstaan in het cabaret, vermoe
delijk door onvoorzichtigheid. Voor het cabaret
beteekent dit een groote schadepost, daar het
thans het drukst in het seizoen is.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
DE HOTELBRAND TE VALKENBURG.
Over den hevigen brand, die gisternacht te
Valkenburg heeft gewoed, meldt men nog aan
de Tel:
De brand ontstond in e» hoek van het caba
ret „Rozenhof en werd tegen 1 uur ontdekt
door verschillende omwonende personen. Ter
stond werden de bewoners, die zich juist ter
ruste hadden begeven, gewekt.
Het cabaret, een hout» gebouw, van één
verdieping, waarin een dansvloer, wordt aan den
e»» kant begrensd door het hotel Martens.
Hier war» TI logé's gehuisvest, uit Amsterdam
afkomstig. Het gezin Mart»s bestond uit 6
personen. Aan de andere zijde van het cabaret
bevond zich het vroegere hotel „De Leeuw van
Vlaanderen" van de wed. Klabbers. Toevalli
gerwijze bevond» zich daar slechts drie per
son», nl. -de wed. Klabbers, een huisknecht en
een inwonend arbeider. Doordat het huis van
bestemming verandert, waren er ge» logé's.
De familie Mart»s waarschuwde onmiddel
lijk haar logeergasten, welke in hun nachtge
waad op straat vluchtten.
De brandweer van Valkenburg was weldra ter
plaatse, doch kon weinig uitrichten, daar zij
slechts over één kleine pomp beschikt. Daarom
werd de gemeente Maastricht gewaarschuwd,
waarmede Valkenburg een contract heeft, om bij
brand hulp te verleen» en de groote stoom*
spuit te zenden.
Tegen half drie was deze spuit ter plaatse.
Intusschen bleven de vlammen uitslaan eh wel-
drag stonden beide huizen het cabaret in
volle vlam. Een koolzuurflesch sprong plotse
ling met een hevigen slag uit ekaar en ver
woestte e» deel ran den gevel van hotel Mar
tens. Toen do Maastrichtsche brandweer, die in
twintig minuten den rit Maastricht—Valkenburg
had gebraakt, arriveerde, werd met volle kracht
het vuur aangepakt en was men weldra den
brand meester.
De logés, welke zkh met behulp van andere
op straat gedeeltelijk gekleed hadden, werden
eerst verzorgd in het tegenover gelegen Pro-
testantsche kerkje en later in verschillende ho
tels ondergebracht.
Niemand bekwam letsel.
Omtrent de vermoedelijke oorzaak van d»
Amsterdam, een baritonianger en zijn echtge
noot©, al hun muziek, costumes enz., en het
orkest zij ninstrumenten. Naar wij vernem»,
zijn bolde eig»aren verzekerd.
GEWELDIGE BRAND TE AMSTERDAM.
Men seint ons uit Amsterdam)
Er Is brand uitgebroken in de Tw»tsche Che
micaliënfabriek, gelegen aan de Plantage Kark-
laan. De vlammen slaan aan alle kant» uit.
Het vuur breidt zich uit. 6e brandweer tast met
veel materiaal d» brand aan.
School- en Kerknieuw*.
Algeme«*ue Synode.
lehande'kig wordt hervat inzake de
7oote Synode.
De secret/.tis «telt een amendement voor om
het voorstel der commissie dot de Synode om
de 2 Jaren samen tal komen, worde gewijzigd
in dezen zin dat gelez» worda „elk jaar".
Men wil zegt do secretaris vooral nauwer
contact tusschen de kerk en de Synode. En
dat wordt juist veel minder als de Synode
slechts om de 2 je ar samenkomt. In de 2e
plaats zullen de werkzaamheden geweldig op»
hoop» zoodat de zitting der Synode lang zal
duren. In de 3e p'cats kan toch een belang
rijke tuchtzaak niet zoolang uitgesteld worden
om in hoogst» instantie te worden behandeld.
Dan zullen er bui.engewone Synod» moe'en
gehouden worden, er wat een verbaz»de kos
ten brengt dat me. zich.
Na breedvoerige discussie wordt het voorstel
van den lecrctrils ir stemming gebracht en
met 11 tegen 6 étemnv» verworpen (2 leden
zijn afwezig).
Dan volgt ten emendement van mr. Phaff.
Het betreft in art. 15 de zinsnede „Dit bestuur
neemt alsdan eindbesluit o! eindbeslissing ol
doet einduitspraak".
Mr. Phaff wenscht dl- te veranderen en
meent dat er cassatie mogelijk moet zijn van
een eindbesluit hetwelk een vernietiging is. Er
wordt jiu iets ontrem» aan wie toch nog een
rechtsmiddel moet worden gegeven. Het amen
dement wordt verworpen met 13 tegen 4 stem
me©.
Ds v. d Gtient wil de commissie voor ds
rechtspraak van 3 brengen op 5.
Bij de bespreking wordt «ter wensch uitge
sproken dat de kf uze van die 5 zal geschie
den uit en door do Synode. Wordt aldus aan
genomen. Dooi de commissie ad hoc sal om
trent de rooster van aftreding een naders re
geling worden getroffen.
In art. 56 wordt voorgesteld deze wijziging
aan te breng» t „De secretaris der Synode
wordt in de zittingen bijgestaan door zijn se
cundus". Conform besloten.
Ds. Tammens wil het vetorecht der Pros,
kerkbesturen in het nieuwe ontwerp weer op-
g»omen zien, omdat hij groot gevaar voor
zich van de besluit» der groote synode,
wil daarvoor een rem houden.
Verworpen met 11 teg» 7 stemmen.
Arr. 68 wordt aldus gewijzigd in het
nieuwe ontwerp dat de leden der Synodale
commissie benevens hunne secundi om de 2
Jaar aftred» doch herkiesbaar zfjn.
Na nog eenige wijziging» te hebben aange
bracht in verschlltende artikelen, komt het ga-
heele ontwerp In «temming
Aangenomen me» TI simmen teg» 7 stem
men. Voor stemden de Haan, Stoel, Barbas,
r. d. Grtent, Te Winkel, Van Paoaaen, Bom,
Bongers, TMerings, Tromp, Weyland met de
praeadviez» ven de kerkelijke hoogleerar».
Teg» Tammen, Deeleman, Phaff, Sehohe,
Pranck, Picard, Tyssens en het advies van den
secretaris. Hier» sluiting.
Gereformeerde Kerken.
Beroepen te IJselmonde ds. K. Winkelman m
Eindhovente Glanerbrug en te Dalfsen ds. J.
Hoekstra te Ten Post (Gr.).
«fcdankt voor het beroep te Charlois ds C. J. j
Wielenga te Zierikzee; te Schiedam^dr. C. N.
Impeta te Kampen.
Chr. Geref. Kerk.
Beroep» te Sliedrecht de heer C. S. v. d.
Ven, cand. te 's-Gravenhage.
Directeur gem. beplantingen Breda.
Tot directeur der geme»te-beplnntingen van
Breda is door den raad dier gemeente na 3
stemmingen en een loting benoemd de heer C.
M van Koolwijk, tuinbouwkundige te Culjk.
Ook in de Schouwburg-loge was opnieuw groot
te belangstel UnjjT voor de zeer Interessante «g
amusante voorstelling daar gegsven. Vanayoné
men zie de advertentie In dit btad la we?
derom heel wat te genieten.
In d» Nieuw» Schouwburg gaat vanavond
de eerste opvoering van Ter Tntfs revue: West
jij het. Dat het daar vol zo! zijn, spreekt vaq
«elf.
Examen boekhouden M. O.
Te 's-Gravenhage fs gestaagd voor hef «ezs4
men boekhouden M. O. de heer K. Bouma, stf
hier.
Examen Eng eisch L. O.
Te 's Gravenhage z(jn gister» geslaagd voor
het examen Engelseh L. Mejuffrouw G«
Boer de heeren J. W. Bei tels en G C. Kern*
berg», allen alhier.
Dir. belastingen.
Mejuffrouw Ar H. F. Wouters, thans rijks*
klerk bij de inspectie alhier, is benoemd tot part,
klerk bij de directe belastingen te Amsterdam,,
en de heer W. Timmerman, than* pert, klerk
bij het kantoor invordering te Rotterdam, is
benoemd tot rijksklerk alhier.
Penningmeester Armenzorg.
De heer J. Heppe^er heeft, op verzoek van hst
bestuur en de bezoekende leden van ArmeiH
zorg, zich voorloopig beschikbaar gesteld om
do functie van den otslag» penningmeester dim
vereeniging te aanvaarden,
AGENDA.
2—6 Aug. 7x uur. Nieuwe Schouwburg;
Revue Henri ter Hall.
31 Juli 5 Augustus. Schouwburg. Nieuw#
Markt. Klein Tdoneel.
8 Aug. Groote Kerk 7X uur Orgelbespe»
ling.
16 Aug. Gebouw Daniël. Cursusoetening B
H. B O
WlëllBl.KORRURPIt
Off. Kef. Niet Off. Net
1 Aug. 2 Aug. 12 uur
LendenlU0</< 11.61*
Berlin0.<2 ft.84*
Perjjs 81.81* 21.-
20.22J 19.P0
Zwitserland 49.80 49.32*
0,076 0.0*4
Kepenhs-en 66 80 66.^6
ChrUtiania 4890 48.80
Steek holm 67.60 67.45
New-York2.89»/, "M
Boskoop.
Het Gemeentebestuur heeft benoemd lof
brugwachter aan de Gouwebrug de heer Th. M*
Blom, alhier.
Vanaf 1 Jan. van dit jaar tot he<ten zijn fat
deze gemeente 168 buitenlandsche paspoort»
afgegeven en 17 paspoort» verlengd.
Voor het examen hoofdakte is te 's-Gra*
venhage gisteren geslaagd de heer A. de Haan,
alhier.
Resuwijk.
Op de U. gehouden ledenvergadering!
van de onderafd. „Rijnstreek" Van den A. N.
Politiebond is wederom besloten om over M
gaan tot het houd» van e» cursus ter vew
krijging van eén politic-diploma.
Ook de burgeers uit deze gemeente kunnen
aan dien cursus deelnemen en tkh aanmeld»
bij den voorzitter der aftderafdeeling, den Heef
H. J. Heijmans gemeente-veldwachter alhier.
De cursus zal vermoedelijk te AH» gehot»
(ten worden De heer Vooijs, commissaris van
-polit'e te Alien heeft zich bereid verklaard ale
leeioar voor de politievakk» op te treden.
Stolwijk.
De Raad dezer Gemeente kwam heden*
morgen in openbare vergadering bijeen. Aan de
orde kwam de aanbieding van de gemeentes
rekening dienstjaar 1921 besprekingen van
de Vleeschkeuringsdieiwt.
Morgen zullen wij een verslag opnemen.
Woddingsveea
Doordat men er niet in kon slag» e»
goed terrein machtig te wqrden, was men ver*
plicht de zomeruitvoering van de Gymn.-yeree^t
„Tors" uit te stellen tot Zaterdag 26 August»
a.s. Een aantal heer» uit de gemeente zuil»
de jury vormen. Bijzonderheden worden nader
bekend gemaakt.
Een motorrijder kwam met e» woeste
vaart den Zuidplaspolder inrijden en reed par*
does tegen de ijzeren leunning van d» Sniap*
weg. Ete berijder kwam er goed af, 4|DC'1
I motor was zwaar beschadigd.
Woerden.
J In do Ned. Herv. Kerk alhier is e» extras
gift gecollecteerd vnn 75, waarvan f 25 voof
I do kerk, 25 voor de armen en 25 voor da
ziekenverpleging, bovendi» een gift van 10
I voor da armen.
Het fanfarecorps „Excelsior", alhier, diraot
teur do heer C. Schuder Jr. te Utrecht, hoofd
deel te nemen aan het concours, dat 8 en 9 Aug.
aJ. te Monster zal gehouden worden. Excelsior
zal uitkomen in de eerste nfdeeling.
Door de afd. Woerden van de Ned. Vew
e». tot afsch. van alcoh. dranken is aan d»
Raad dezer gemeente een adres gericht, waarfal
verzocht wordt om evenals verleden jaar tijdens
do feesten van „Woerd» Vooruit" «t J&-
ninginnedag" een tapverbod in te voeren.
f brand vernamen wij, dat bij het cabaret e»
en combinatie-vermogen ten toon ge-bergplaats is van rijwielen voor menschen, die
naar het Openluchttheater gaan en den avond
in Valkenburg doorbrengen. Vermoedelijk heeft
één dezer bij het terughalen van zijn rijwiel zijn
lantaarn aangestoken en een lucifer onacht
zaam weggewewpen tusschen een reet van den
dansvloer. Onder «fi» vloer bevindt zich e»
Aanvankelijk heeft de bekl. gehoopt aan de open ruimte, waarin touw, krullen enz. Vermoe-
schilderijen te verdienen, maar tengevolge van 4:» KranH-n n«r«nn en ie ver
zijn geestelijk» aanleg duurde het niet lang,
dat hij niet meer de schilderij» had, maar dat
de schilderij» hem hadden. Kwam de bekf. In
Jj kunsthandel, waar stukken hingen van de
'dden opgevraagd, tevreden te kunn» «tel-1 Haagsche school, dan stegen de prijzen daar
van zeer zeker 50 De beid. kocht ze toch
Verder bevestigt de geutige de verklaring»wel.
Van d» des morgens geho«*e getuigen, dis «f- 1 b alles wat de bekl. deed, normaal, zoo vraagt
Verjaardag van H. M. de Koningin-
Moeder.
Ter gelegenheid van «ten verjaardag van H.
M. de Koningin-Moeder was heden aan alle
openbare en rijksgebouw» de driekleur ont
plooid.
De Kermis.
Het is vandaag de derde dag van de kerrab
deze eerste drie plegen zich te kenmerken
als de stille dagen; in da laatste komt er ge
woonlijk heel wat meer drukte, door vel», «He
kermisvier», dan vrijaf hebben en ook van
buit» Gouda de kennisgangers in massa ko-
xn» opzetten.
In dé afgeloop» dagen is er voor de ver
schillende inrichting» reeds vrij veel belang
stelling getoond, en indien deze dagen als een
voorproefje mogen worden beschouwd, zal het
de laatste dagen wel bijzonder druk word».
Behalve de inrichting» van vermaak, .die vrij
gisteren noemden, zijn er de op een kermis on
ontbeerlijke poffertjes en wafelkramen van
Porton, Van der Ste» Zliver en nog kleiner»
waar vel» zich aan het smakelijke kermisgebak
tegoed kunnen doen.
SPORT.
Wedstrijden om den zilveren
R ij n 1 a n d~b e k e r
D. E. C. Amsterdam—O. D. E Amsterdam 1—0
A. D. O. 's GravenhageS. V. V. Schiedam 3-0
Voor het eerst genoot Bodegrav» het ga»
noeg» de wedstrijden te ztan pleats vind» ons
een rilveren Rijnland-beker. Reeds geruimM
tijd bestond bij B. V. V. het plan ook deze wedt
strijden in haar Zomer-program in ta lassche%
Door milde bijdragen daartoe in staat gestel^
was de nog jonge vereeniging in de gelegen»
heid om een zeer fraaie zilveren beker aan tg
koopen. Was het weer Zaterdag veel belov»4<
Zondagmorgen was dit minder aanlokkelijk, en
met vrees werd dan ook de middag afgewacht,
Precies te 2 uur werd aangevangen met de*
wedstrijd D. E C.—O. D. R, bekte vereemigtM
gen van Amsterdam. Resp. Overgangsklasse «ft
2e klasse N. V. B. De leiding voor deze wedt
strijd berust bij scheidsrechter Otten van Gr Se
enhage.
Nadat D. E. C. haelt afgetrapt, neemt «Ij
middellijk het teder over, doch stuit bij deag
eeiste aanval op de hechte verdediging "te
O. D. E. Het leder wordt vlieg»sv!ug verploat*
brengt beide gebied» afwisselend in gevaat*
D. E. C. toont zich raa de meerdere, matte
zij er in slaagt hare stadgenooten «enige oogens^
blikken in omklemming te houden. Een coruee
op het O. D. E -doel brengt geen resultaat Hol
samenspel ondervindt veel afbreuk van het dooc
In Hollandia, waar e» alleraardigst duettis- den regen steeds gtedder wordende veld w
delijk is dit nan het branden gegaan is ver-
vo!g»s de vloer aangetast. In elka^vnl was do
plaats van de rijwielstalling slechnprekozen. tenpaar is, dat ook elk voor zich heele leuke dit een niet te onderschatten struikelblok bl
Beide gebouw» zijn geheel uitgebrand. Al- liedjes zingt, gaat het bijzonder gezellig toe. j ven doelpunt» vóót de rust dan ook uit Ni 0^
te» de gevels sta» nog. De geheele inventaris j En in «ten Schouwburg waar gisteren 't Schouw- i thee dringt D. EC. onmiddellijk wederom OW
verbrandde en eveneens de meeste kleeren van tooneel voor de tweede maal zijn opvoeriw doch vindt de keep» op zijn post, welk" dw\
de logeergasten. De eigendommen der artist», gal, ia wederom braaf gelach» om de dwasemeaat onmogelijke hellen weet te keer». Ni
die in het cabaret optraden, gingen ook in de j hnralt» van hen, die de hoofdrol!» vervulden, j ti» minuten heelt de overwegend sterkere ploafl
vJ*mmsn op. Zoo verloor om. het duo C*nis uit ochoon D. E. C. steeds in hst offensief hÜjit ia succes bezorgt de linksbinnen aan zJK flN|