BINNENLAND.
vereenjcde staten.
KOLONIËN.
STADSNIEUWS.
Praag tan doel bedden, dr ten uüvosj tepging
der reeds getroffen overeenkomsten te bespoe
digen, waardoor tevens de scxmorabche btmi
tusschen de beide landen versterk wordt. Met
kiin Berlijntche reis beoogde hij rich de rnoge-
jÜijkheid van daadwerkelijke hulp sas Oosten-
kijk te verzekeren.
I Na zijn onderhoud met Schanner, werd dr.
.Schuller naar Rome gezonden am ie onder»
handelingen te hervatte* inzake het Oosten»
rijksch-Italiaansche handelsverdrag, welke on
derbroken werden door de haliaansche kabi
netscrisis.
Dr. Seipel sprak tenslotte de overtuiging alt,-
idat als gevolg van zijn informatiereis hij
in staat cal zijn aan hst parlement de definitie
ve voorstellen voor te leggen, welke gedaan
zijn om economische katastrofe af te won
den. t
PO! .EN.
Püsoedszi te Kattowitz.
K a 11 o v i t z, 2 8 Aug. (B. T. AJ Meor-
achrlk Pi'«!0"dski is hier aangekomen.
De mijnwerkersstaking in Opper-Silezië.
I B e u t h e n, 28 Aug. (W. B.) In de Zondag
morgen te Küningahütte gehouden vergadering
der Knappschsftsèltecten van het woywodachap
Silezië werd besloten de staking Maartdag op
te heffen en Dinsdag de bemiddeling in te roe
pen van de commissie voor de bij legging van
geschillen.
RUSLAND.
De beemorielijke ziekten.
Kopsnheg'en, 28 Aug. N. T. A Draad
loos). Dr. Madsen. hoofd van het Deensche
Staats-Seruminstitui t en voorzitter van de in
ternationale gezondheidscommissie van den
Volkenbond, Het zich bij zijn terugkomst van
ten dezer dagen te Genëve gehouden bijeen-
ronwt der commissie ter vaststelling van de
maatregelen tot het tegen gaan van de versprei
ding van de epidemieën, dir thans in Rusland
woeden, naar andere landen, interviewen. Hij
eeide, dat alle rapporten, die de conwnissie had
ontvangen, er op wezen, dat de toestand seer
ilecht is. De epidemieën woedden nog steeds,
rooral de diolera en de typhus. Daar de bevol
king hoe langer hoe meer sitgenut raakte, ver
hinderde ook haar weerstandsvermogen en wel
dermate, dat de dood zelfs intrad tengevolge
ran Bekten, die ir normale omstandigheden
«tot els bizonder gevaarlijk zouden —orden be
schouwd. Tusschen de T 5 en 20 mlHloen men-
achen waren reed* overleden en het was niet
©verdreven te zeggen, dat alleen in ho» afge-
loopen 'aar ongeveer een millloen Russin aan
dhoJera en vlektyphu* waren gestorven, terwijl
het balend was, dat 20 nillioen menschen doo*
den typhus waren e.nngelast.
Internationale bank te Petrogrsd.
Stockholm, 2B Aug. (N. T. A Draad
loos).
Op initistlef van een particuliere Zweedsche
kaïukJafirma cal te Petrogred begin September
MB internationale bank geopend worden met
*a aanvankelijk kapitaal van 10,000,000
fnefisebels. De administratieve centrale zal te
Iftwkou gevestigd zijn en het haofdkantoor
roar dan handel met het buitenland te Petro-
frad.
TURKUE.
D» conferentie Ineake bet nabije Owtm.
Draadloos uit Londen d.d. gisteren:
ÏMtti* punten in de voorwaarden der uftnoo-
Êging tot de conferentie van Venetië oan de
regeeringen va Griekenland, Constandnopel en
Angora maken nog een onderwerp ven disc un
do uit tusschen de Britsche en de Frensche ee-
geeering, ofsclioon er over het grootste deel van
bet ontwerp overeenstemming is bereikt. De ge-
SÜBeevde hoog* commisenfissen zullen te Vene
tië bevoegd zfjo de geallieerde voorwaarden ter
regeling van het vrnngsitrh vnn het nnbije Oos
ten voor te leggen aan de Grieksrhe en Turk-
trhe gedelegeerden en nota te nemen vnn aür
opmerkingen, die daarover kunnen worden ge
maakt. De oom misui rissen zouden achter niet
bevoegd zijn op eigen initiatief op nieuwe voor
waarden een besluit te nenvan, door de Parijache
bomstellen der geallieerden nog steeds aan de
xde zijn. Daar er in het wilde weg nogal ge
plant woidt over een ontruiming van Grieksch
gebied in Klein-Azië, dient het duidelijk te wor
den gemaakt, dat de aanvaarding door de Tur
ken van bet geheel der Franache voorstellen
door de geallieerden els een onmiabare voor-
smerda wordt beschouwd voor eenigen maatre
gel ven tflagtrfkkifvg van troepen.
En ver Pasja nog in leven T
Een telegram uit Constantino©*] meldt, vol
gens een Londensch bericht, dat de vrouw van
finvar Pasja, een telegram van haar man gekre-
f< n beeft, waarin hij liaer mededeelt, dat hij in
ien bes'en welstand verkeert. Dit naar aanlei
ding van een bericht van zijn sneuvelen in een
gabaurd. De motorrijder Brunt en Dubel, staf-
employé's van de Batanfsche, warden bij ean
botsing met do stoomtram gedood.
DL FEESTEN TE GRONINGEN.
Hot Kaméeklijk bezoek.
De kerkgang op Zondag.
Het stond wel vest aides leven wij in «en
correspondentie aan het N. v. d. D., dat de
Koninklijke Familie Zcmdagmoigim ter kerke
zou gaan. Noor welke kerk dat moest een diep
geheim blijven. Eerst op het laatste nippertje
zijn wij bet le weten gekomen, en alzoo hebben
ook wij ons naar de Martinikerk, onder bet ge
hoor van Ds. J. L. Pieraon begeven. In weer
wil van alle geheimzinnigheden was het groot*
kerkgebouw vrijwel geheel bezet en toen de
dienst om tien sur begon, was geen duimbreedte
onbezet, zoodat naar schatting 3500 'menschen
fn'de kerk waren.
Even voor tien traden de leden der Koninklijke
Familie n>et gevolg het kerkgebouw aan de
Westzijde binnen. Zij werden naar hunne plaat
sen geleid, door Jhr. mr. O. Q. van Swinderep,
voorzitter en J. H. Voerman, secretaris van het
college van kerkvoogden.
Toen het orgel, bespeeld door den heer H, P.
Steenhui», zweeg, sprak Ds. Pierson een kort
gebed uit om daarna de Tien Geboden en uit
het Bock der Psalmen, psalm 124 en 125 voor
te lezen.
Daarna zong de gemeente Psalm 105 1 en
2Looft, Jooft verheugd, den Heer der heeren
en psalm 89 1, 2 en 7.
Daarna begon een predikatie.
In alle kerken hAkten de predikanten Zondag
(in de synagoge Zaterdag ook de opperrabbijn)
een preek, die verbond hield met den herden
kingsdag van den 28sten Augustus.
Ds. Pierson sprak naar' aanleiding van Ko
ningen, Hoofdstuk Q, vs. 55 tot 58. De tekst
handelt ovet de toespraak die Koning Salomo
tot het volk Israël bij den tempel houdt, de noo-
den «n be.langen van het volk aén God voor
dragend en den zegen Gods voor het volk vra
gend en deze woordende Heere zij met ons
gelijk als hij geweest is met onze vaderen. Hij
vrlate en verget* ons niet.
Met dezen tekst tot uitgangspunt, stelde de
predikant in het licht dot een volk, 't welk zijn
velleden vergeet, dat doet tot onherstelbare
schade. De geschiedenis is de rijkste erfenis
van een volk, omdat zij ons bindt aan ons gees
telijk leven. Die baad maakt ons vertrouwd met
de roeping, die wij hebben tegenover het nage
slacht. Niets ia er, dat ons too zeer doordringt
van de beteekenia van het verleden en van het
vasthouden aan het verleden als de Bijbel.
Daarom hebben wij God te danken dat ons
volk b^ onzen Bijbel groet geworden is. Onder
dan invloed van den Bijbel zijn wij geworden tot
wie wij zijn: een volk met een scherp omlijnd
karakter, dat zich afteekant in zijne liefde vaor
vrijheid en recht en het bewustzijn van zelfstan
digheid. Daarom is bet zoo goed, dat het volk
zijn herdenkingsdagen viert, zooals de eerste
April en het onzet van Groningen, dat niet
enkel voor stad en gewest, maar ook voor het
geboete lend von groote beteekeius ia geureest.
Gedenken is «en arbeid van de ziel, een eoefeeu
Bear het licht, dat bet verleden heeft omstraald.
Daarom is gedenken «en mtotid des geloofs. Het
is een zoeken near dat verborgene, dat God
self de geschiedenis ven een volk maakt. Maar
gedenken a Been is niet voldoende. Wij hebben
God te danken en Hem te moeken, dat Hij
dezelfde moge zijn els dia Hfj -voor onze voor
vaderen is geweest. Wij hebben ons te gedragen
naar wat zoo schoon is gezegd in het tweede
ootrplet van het Wilhelmus. Mijn schild en mijn
Mijnramp.
Vijf en zeventig arbeiders, die de nachtploeg
vormden im de mijn Argonaut te Jnckeon (Ca-
Mforalë) zijn tengevolge van oen uitgebroken
brand op 3000 voet diepte levend begraven.
Met bet reddingswerk ia men dadelijk hegon-
MlDDEN-AMERfKA.
De opstand In Guatemala geëindigd.
San Salvador. 2 8 Aug. (R.) Bliikens
•en bericht uit de stad Guatemala heeft de re-
peering de onlangs door de revolutionairen ver
meesterde steden en dorpen heroverd. De re
bellen hadden 22 volwassenen en twee kinde
van vermoord. Twaalf opstandelingen zijn te-
«echtgesteld.
MEXICO.
Een nieuwe revolutionaire beweging.
Uit San Antonio (Trans) meldt Router's bi-
«nrdere dienst d.d. gisteren
Naar gemeld werdt, is de Mraicaasecbe gere-
«aad Murgia met een aantal officieren, vooron
der Carranza's schoonzoon generaal Cshdido
Aguilnr, bij Brownsville de Ri* Grande over-
«estoken an Menie* binnengetrokken. Zij «nt-
nraaties daar meer dan 500 rewotouicurairm. fi»
andere troep, die met Murgia samenwerkt, in bij
Laredo deself de rMer overgestoken. Het doel
is de regeering van president Obregon omver
te werpen. Men verwacht, dat Murgia naar
Temple* zal oprukken.
Ooit-lndlZ
EnwtJ, motoranf*lirk.
Uil Weltwradm wordt «Ld. 27 Aotf fradnd:
lVwdug l« «n kw erwtje inotoromrdnk
Ds. Pierson eindigde met 4e gemeente te ver
menen te gr loeven ean Gods trouw. Loten wij
|ni*t klagend oordeelen, meer leten wij trouw
blijven aan God en Hém smeeken, det Hij ons
niet verlate en vergete.
De predikant «prak daarna een gebed uit,
waarin hij in "t bijzonder "s Heeren zegen af
smeekte voor 4e leden van het Kninkltjke huis.
Nndat de gemetene slaande Gezang 96
„Halleluja eeuwig dank en eere", hnd gezongen
was de dienst, die ruim een uur geduurd had,
geëindigd. De Koninklijke familie keerde naar
het Regeeringsgebouw terug.
Ean bezoek aan het Groene Weeshuis.
I Kondagnamiddag braoh tde Koninklijke Fami
lie een bezoek aan hef Groene Weeshusi in de
Oude Ebhteigf est raat. De vorstelijke personen
werden ontvangen door de voogdij wier voor
zitter, ds. Vnn Herwerden, de voogden en eenige
beambten der inrichting aan H. M. voorstelde.
De verpleegden zongen een lied, waarna H.
M. en Print Hendrik het gebouw bezichtigden
en belangstellend nam- vele dingen vroegen. Ze
waren zeer voldaan over 't geen zij zagen en
verheugden zich er over, dat geen der verpleeg
den ziek was. Tijdens den rondgang speelde de
Prinses me' de weeskinderen in den tuin. Bij
het verlaten der inrichting stelde H. M. den pre
sident een som ter hand, om de kinderen te ont
halen.
Rijtoer naar PaterswoJde.
Hierna werd over dan weg naar Haren en
over den kunstweg aldaar gereden naar Kat
Clubhuis van de rereenéging Wateisport te
P*terawolde. Daar werd de Koninklijke Familie
ontvangen deor den voorzitter, mr Doornbos,
dia de beide andere bestuursleden, mr. Heero
ma, burgemeester van Haven, jhr. mr. JL Hora
Faith es N. de Jager, voor stelde. De linker
helft van het torras was gereserveerd voor de
Koninklijke Familie en haar gevolg. Dear
aan groote Je panache peresol mtgeapresd,
waaronder eeniee tafeltjes «temden. De hooge
geteem namen hier plaats en gebruikten thee,
geschonken door een dochter ven tor. D**rn-i
hm» en de freules Foith, dochtertjes vea Jhr.
Hom Fcith. Het weer leende zich hijzonder
goed voor een «itje aan het schildereohtiga
meer. Br stond een briesje op het water, mot
te Irrwbttg «n het zit ton oen het meer nnge-
wensobt te maken, maar «toch aterk genoeg
om heerlijk te k armen arilen en roeien. Het
neer krioelde dan ook van aeik- en roei- «n
motorbooten. Met zichtbare belangstellmg
volgde de Kontnkbjke Familie de waterar**
en nset nam* bet door de erilvereenirmg „De
Twee Provinciën" nstgevmmde adw\*real-*ei)««.
Befangmelknd toSoroaeerde KM. near da wa
tersport hier. Zij verklaarde zich hgaander vwl»
daan «var het tetatopje. De toragtack (big
over der PateiavnHs. luw wvff. Hat aaer tal-
rijka pnWiak, dat op de luimt ant gedroeg
zid» Mfiandtr goed em jukbto da bao«n gaman
bij het vertrek ba-telifk toe.
Maandagmorgen vroeg banenden dé
reeds yele .Groningers in 4e straten van hun
stad in afwachtii\g von den rijtoer, dje de Ko-(
ninklijke Familie hedenmorgen door de stad
zou naken.
De» nam om half tien em aanvang. Over
al langs den weg stonden de Gsotdagers f»*
oehaatd, die da Koninklijke PnrnÖia hnrtoMJl
toejuichtenOp tal van plaatoan werden de
Koningin en de Prins-s bloemen aangeboden.
Eerst voor de woning van den heer G. v. d.
Loon, secretaris-penningmeester vnn „Kinder-
■org", waar eenige kinder» do Koningin
den Prins fraaie bloemen overhandigden. Het
zelfde vond plants bij de eerspoor* in den Wes«!
tefbtnnensingcl.
Voor het diaconessenhuis aan den Traede-
itiusaingel booa zuster Bruin de Koningin «n
Prins bloemen ean, terwijl het dochtertje van
Dr. Didden de Prinses een bouquet overhan
digde.
Voor de woning van Jhr. mr. G A. van Swin-
deren en bij de muziektent op St. Rademarkt
boden weer kinderen aan de Prinses bloemen
aan.
Bij de Heetelbrug overhandigde het dochter
tje van den bakker Simons dat op eenzelfden
dag als de Prinses geboren is, en ook Juliana
heet, een ruiker oan de Prinses.
Na den rijtoer om ongeveer half elf, bega
ven de Koningm, de P-irs en de Prinses zich
op het bordes van het stadhuis, waar ook in
middels de Koningin-Moeder gekomen was.
Duizenden Groningers, die zich Voor het
stadhuis hadden opgesteld, juichten de Konink
lijke familie hartelijk toe.
Ongeveer 2000 schao^inderen hradrten de
vc-stelifke gasten vervolgens een aubade.
Na, de aubade werd de heer R. W. Kuiper,
■wien de leidis^j was opgedragen, aan H. M.
voorgesteld.
Om elf uur defileerde een groote optocht,
waaraan ongeveer nlle vereenigingen in Gro
ningen deelnamen voor de Koninklijke familie.
Het was een kleurig gezicht al die vaandels,
terwijl vele vlaggen in de stad lustig in den
wind wapperden. 'Het défilé duurde ongeveer
een half uur Daarna ging de Koninklijke Fa.
milie het stadhuis binnen, waar de burgemees
ter, de heer mr. dr. E. Kettwich Verschuur een
toespraak hield, waarin hij o.m. zeide
Meer dan iets anders, doet H-w tegenwoordig
heid in ons midden ons de beteeVeids besef
fen vnn de gebeurtenis aan welker herden-
ding deze dag is gewijd dat de Koningin de'
Nederianden op deoen dag in onze stad ver
blijft. Het fs immers, omdat deze oude Gto-
nmgsthe herdenkmgadag een algemeene Ne~
derlandscbe feestdag is en het historiadi feit,
dat «rij herdenken, van zoo groote bet eekenis
is, dat he* openlijke uiting van vreugdevolle
dankbaarheid ten volle rechtvaardigt.
Wat hier voor 250 jaar aan kloekheid
offervaardigheid is getoond, geschiedde niet in
de eerste plaats uit liefde voor eigen stad,
maar ook uit toewijding «an de gemeenschap
pelijke zaak vereenigde provinciën en de
zaak van bet vaderland.
In 3672 drong de nood der Ijjden tot zoeken
naar e» middelpunt, waarin zich concentreer
den alle vaderlandsche gedachten. Men vond
het, waar men bet steeds gevonden hnd, in het
meest dreigend gevaarin Oranje.
Tenslotte herinnerde de burgemeester er aan,
dat de toekomst duister is en onzeker, moor dat
Oranje trouw blijft aan Nederland gelijk Ne
derland aan Qranja.
r
'Rede HM. de Koningin.
De Koningin antwoordde met de volgend#
rede t
Mijnbeer de Burgemeester,
II dankend voor de woorden, waarmede u ens
namens het gemeentebestuur van Groningen
de burgerij hebt welkom geheeteu, is het mij
aangenaam u de veraekering te geven, dat Het
om een bijaondere voldoening is, tegenwoordig
te kannen zijn bij de herdenking van het feit
van nationale be te ©kanis: bet nntaet ven Gro
ningen in het jaar 1672.
Wij gevoelen ons één met Groningens bur
gerij in hare blijdschap en dankbaarheid, dat het
moedig standhouden gekroond werd met dc
overwinning en met de bevrijding van de noor
delijke gewesten, gevolgd door die van geheel
den vaderlandschen bodem. Hhilde aan hare
•wakkere voorzaten, met name den dapperen
Rabenhaupt. Hun daad zal steeds een lichtend
voorbeeld zijn in donkere tijden, want hun zelf
opoffering en toewijding maakte hot schier on
mogelijke mogelijk. Ons volk heeft altijd op
ondubbelzinnige wijze gejtoond hoender het zijn
hoogste goederen weet te waardeeren.
In Godsvrucht en vrijheid groot geworden,
dankt het daaraan zijn nationale eenheid en
daardoor zijn onafhankelykhesdszin, de rijke
ontplooiing van zijn geestelijk leven, den hoo-
gen bloei der wetenschap en de ontwikkeling
vnn zijin krachten op stoffelijk gebied.
Die gehechtheid aan zijn hoogste goederen
blijft de beste waarborg voor de toekomst. Dit
bewustzijn vormt den niet genoeg te waardee
ren grondslag, waarop wij ondanks de moeilijke
omstandigheden met vertrouwen voortgaan te
arbeiden en te bouwen voor de toekomst. i
liet groote waerdeering begroet ik steeds
dien geest van opofferende toewijding, die In
geeft voor bet vaderland te do» «rat de kond
vindt om te doen.
Onze volle aandacht en werkkracht schenken
de aan de no*den en vragwn van onzen tijd en
in eendracht aterk gevoelende, moge bet
zijn sooals vanouds in moeilijke dagen: Oranje
met Nederland f
Vanmiddag om half drie begaf de Koninklij
ke familie zidi noer de Martini-kerk. De heer
praf. H. J. T. W. Brugmaita hield hier een
toespraak Door kinderen werd vervolgens een
cantata gezongen.
Een treffend oogenbKk was toen, na het ver
trek uit de kerk, een 13-jarig blind meisje,
dochter vnn den postbode Roedek er, dot in de
cantote meezong, non de Koningin bloemen
aanbood, omdat zjj gaarne «ens ds stem wil
de Jiooren von een lid van de Koninklijke Fa
milie.
Toen de Vorstelijke stoet door de eerste,
Nieuwstad reed, daalde uit een Oranjekleurige
klok in de eerepoort, donr opgesteld, bloemen
neer op de Koninklijke Familie.
Ia de tweede Nieuws1 ad werden bsnquatton
Dm epempc dar Mn*n—i»
De Minister van Landbouw, Ngveitwed «n
Handel, de heer H. A. van IJsselsteyn, headt
heden de kmdboewtomtoenstelSng to Gronin
gen geopend met ds volgends vsdnt
D© herdenking van het ontzet «tot GvWAtoto
wo*«t Asm mme Mjtmdm» Motor «Mlml
n« het fwss «n «en halte #euw geleden dflj
Rypperda zyn krachtigen weerstond beloond
zag met het terugtrekken der «(janden en daar
door «en belangrijk doei bijdroeg tot de wnw-
daiWre nsddinj va» het tekdsriamd in 1671.
Dot dit feest gevierd wordt met e» tentoon-
stalling ven d«tgvr<-, wat Stad en fltomelaaden
snortbrengen «p het gebied van landbouw, de
daarmede samenhang nsic ntfveifceid de vee
teelt, legt getorigenis «f van den nauwen band
tusschen Groning» en dar* belungrfrke tak
ken van volkswelvaart. Stad van wetenschap
door hare bloeiende hoogeschool, handelscen
tra»», waar da grootste inlandsche graanmarkt
gevestigd is, «djverhtadsmiddelpunt do«r de tal
rijke fabrieken, u:er en in de omgeving, brengt
de wal vaart vnn Groning» toch boven en «óór
alles af van den landbouw en alles, wat daar
mede in verband staat.
Dat deze st«d in de laatste jaren zulk een
merkwaardige/ ontwikkeling beeft gehad, Ota.
blijkende UH'/d« verdubbeling van haar zielen
tal in de jongste halve eeuw, is voor geen klein
deel te danken aan de groote toenam* van pro
ductiviteit der Ommelanden en in het bijzonder
d*r veenkoloniën. En deze is weder het ge
volg, voorzeker van d» vruchtbaren bodem van
dit gewest, maar wellicht nog meer van de
groote energie en bekwaamheid der bevolking.
In den tijd, toen in andere streken van ons
vaderland ae landbouw nog zeer achterlijk was,
stond hij reeds bier op een hooge trap van ont
wikkeling. Ongetwijfeld en het is in dezen
tijd, dat men alom zoekt naar eene andere ver
houding tusschen pachter en eigenaar, wel van
belang hierop even te wijzen heeft tot die
groote ontwikkeling niet weinig bijgedragen. De
aanwezigheid van veel middel groot-hedrnven,
die hier in stand werden gehouden door het be
klemrecht.
Groningen fa de pionier geweest op het ge
bied van het lnndbouwonderricht. Reeds in 1000
werd dit' hier door dB. Uilkens gegeven. Mannen
ak Geert Reijndera, Geertaema en Westen-hof,
hebben hier het zaad gestrooid, dat later onte
wikkeM is tot het krachtige Nederjandsche land
bouwonderwijs.
De eerste landbouwschool werd -dan ook
1845, onder leiding van prof. van Hall, te Haren
gesticht.
Toen men hoogere eischen moest gaan stellen
aan het onderwijs, en fit eene andere richting
"itg'"#* was het ween hier, dat de eerste Land-
bouwwinterschool wedd opgericht, later gevolgd
door de Middelbare Landbouwschool.
Daarnaast leggen de wetenschappelijke proef
stations en de inrkhtingerlxdie daarmede in
verband staan, een voortdurend getuigenis af
van de belangstelling van de GcöiuAgache en
Veenkoloniale landbouwers, in deNyetenoohap-
pelijlre ontwikkeling van hun vak.
Maar naast hetgeen ven Regeeringswege ver
richt is om den landbouw in dit gewest te steu
nen, is togh boven alle de groote ontwikkeling
te danken san de merkwaardige energie van de
Groningsche landbouwers, geholpen door en
kele industrieelen, met buitengewoon vèr voor
uit zie ruien blik.
De naam ran W. A. Schuiten, de marv die de
aardappekneelfabrioage in het leven heeft ge
roepen, en de «tsoopnpierfnhnieken eene groote
ontwikkeling gaf, moge hier met «ere genoemd
worden.
Reeds spoedig meenden de Groninger land
bouwers zich door onóperatieve aansluiting om.
afhankelijk te kunnen maken van de fabrieks
eigenaren. Hier kwam dan ook de coöperatie
tot haar grootsten bloei.
In het bijzonder geven de Veenkoloniën een
beeld van de ontzaglijke ontwikkeling van een
streek, die door meBsdhamhanden van een
woestenij tot een vruchtbare, uiterst bloeiende
streek gemaakt werd, die in vele opzichten
eenig is in de wereld.
Al heeft de van oud* bekende Groningsche
veeteelt wel voor een bhlangrijk deel plaats
moeten maken voor den akkerbouw, toch houdt
deze nog haar ouden roem op. Ook de paarden
fokkerij, de tentoonsialKng zal er getuigenis
van afleggen staat hier nog steeds op hooge
trap.
Wanneer ik fn korte trekken op datgene ge-
wazen heb, waarop de Groninger landbouwer
trotach kan zijn, dan msg ik toch niet «ujn
rede besluiten, nonder den ernstigen toon aan
te slaan, die bij de huidige moeilijke omstandig
heden patst.
De Nederlandsche landbouw ia el zijne gele
dingen, ook de ntjvetheid, die met dezen in ver
bond staat, gaat «en crisis tegemoet, «f liever
gesegd, bevindt zich rende te midden van een
crisis, waarvan op dit oogenMk het eind niet
te voorzien fs.
Het gebrek aan koopkracht van onze Ooste
lijke boren, gepaard met de stijging der pro
ductiekosten hier te lande, maken de toekomst
uiterst sorgelijk.
Ik mag, mock ken u ve*nuzicht» spenen,
op pene spoedige herleving. Het eenige, wat
naar mijn oordeel thans voor de Nederlandsche
landbouwer mogelijk is, om althans eertiger-
mate het hoofd boven water te houden, dat b
dat ook hij en zij, die van hem afhankelijk zfjn,
de arbeiders, hunne eischen zoo laag mogelijk
stellen.
Versobering voor alle kringen der bevolking
zal nog gedurende Jaren dringend noodig zijn
versobering, waarvan de regeering uit den aard
der zaak het voorbeeld dient te geven.
Daarnaast zal men de gulden lessen van hef
verleden niet «ft bert oeg moeten verlies» «n
zal men, door de verschil tonde culturen zoo we-
tenachappettjh ""tegelijk te leiden, moeten trach
ten de voortbrengingskosten zooveel mogelijk ts
verminderen en de productie soo hoog moge
lijk op te -voer».
Uit den mmd dar zwak ia het daartoe no*-
diy, dat hat onderwijs aan hooge aischen sol
deert en dot de landbouwers van da* onderwijs
zooveel mogelijk gebruik maken.
Hat moge mq vergund zijn, nog een pertocn-
üjk woord to spreken.
Gedurende 4 jaren zijn thans de belangen
van d» landbouw aan mij als Minister toever-
trouwd geweest
In een uiterst moeilijk tijdperk, waarin Neder
land draigde to verhongeren, heb ik de porte
feuille aanvaard.
Ik heb hg de maatregetot die genggpn mass-
ten worden om de voedselvoorziening zoo
mqgelijk te totdet\, nooit anders dan medewer
king wan den Nederianésch» in bet bi-
zonder van den Gronmgarhen
ondervonden.
Hie*, om i
db Invorderbar vim grasp, torik émk «Ij dra w
regoeifageamiuiiwla, tihto to
To» «a moeilfllte tijd» «md|
■dbt fv
afclMft
H-»l «uto —T—9m MW»b» M «taiotM WW »l)n «al*
Mn, a! ««wide gbw ikt j£hj «aaneg fc (MHktBMJMlMEn
heid nog sneller zou hebben kunnen verkia
word» dan 1k vwantwewl artott.
Hst dost mij meer teed, dan Ik u kan
gen, donk, ton het «Énd «en mijn ministersc]
geen M§der tonen voor dn toekomst van
ka» doen hooien dan ik daar
gitatog—aateinil» zullen ai
veriktoeang van ém toestand ki
tolden. Allooi aan magtofk, nog verhoog<_
werkkracht dar 1 ntoa i nun zelve, zal er to«
kramen bijdragen «a ds donkere wolken, die
zich allerwege samentrekken, eenigszins te dot*
verdwijnen.
In elk geral kan een tentoonstelling aki dam
aanleiding geven, dat nieuwe gezichtspunten ga,
©pond werden, dnt nieuwe of verbeterde
den worden toegepast en kan deze aldus ook
medewerken tot verheldering der toehaawt.
In dit vertrouwen verklaar ik deze tentoon,
stelling voor geopend.
KoninUfjk beseek «an de teiw
Om half vier bezocht de Koainfclqke family
do landbouwtentoonstelling, waar inmiddels d«
kor leb aan draverij en de rii\grijdanj 4in antiej|
costuum al eenigen tijd aan den gang waren,
Ook een kewring van runduee welks reeds in
«tan voormiddag begonnen was, was nog niet
efgeloapen. De Koninklijke familie werd op het
tentoonstellingsterrein ontvangen door de voor*
zit tors en «ie secretarissen van do Grcaiagw
maatschappij vnn landbouw en den Veenkoh*
nialen boerenbond, resp. de herren J. B. Sl
Westerdyk, G. Minder houd Wolters en Piera^
welke heeren aan de Hooge bezoekers werden
voorgesteld door den burgemeester sla «mm
zitter der groote feestcommissie. De Koningin-
Moeder en Prinses Juliana Mm» dedhta mt
korte poos deel aan den toch* omer ha* teni
toonstellingsterrein en dronk» daarna thee kt
de bestuurslage, wnar wetlrauder A. I. Catz kmt
inlichtte ©ver de draverij» on rh^r$derf. Dg
Koningm werd begeWd door d» Keer Wester*
dijk en Prins Hendrik door den heer 1
houd. Na bezichtiging hegav» zij rich o
de bests*T-sloge, wem H. "M. de fn her<
en keuring behaalde eerste priizen uitreikte-
Even voordat de Kmrinkliil» familie in hel
.Stadspark kwnm begon kef te negenen, wat bleel
aanhouden tot kort voer het vertrek der hoogg
bezoekers om 7.20. Voor het vertrek inspoot
teerden de Koningin ra Prins Hendrik dra kto
«lerlendstorm onder commando van kapitein Dd
Jonge, welke evenals bij de aankomst een eerw
wacht vormde. Voordat zij instapte, onderhiel^
de Koningin zich nsg etrtm met den Gesvmüw
saris der Koningin. De leetoen wrndm daarna
zonder de Koninklijke familie vaortgese*.
De dag pindijpde met e» schitterend vuuw.
werk en een eleclrische verlichting van detf'j
Martinitor».
Audiënties.
De gewone oudiënlie vnn dra jhmÉB
«en Arbeid zal op Dondssdag 31 Angustto|
1922, niet platos hebben.
De grarane audiëntie von den minster ran
Koloniën zal op Vrijdag 1—8 15 SqdtiBM
her niet plaats hebbra.
Ui luim- Vnn Kmvwéeek terug.
De minister van ba*ra1nndsthe zak» Sft
twr- 8r. Van Karndbeék, is MamdagmfddiM
omstreeks twee uur van zfjn vetblyf fn het buü
tenlond te "ahGraverihoge teruggeveerd.
MINISTER VAN IJSSELSTEYN.
Het schijnt titans vast te staan zegt dg
N. R. Ct dat de minister van landbouw gsei\
deel meer uit zal maken van het nieuwe kabfc
net. Immers bij de opening van de landbouw*
tentoonstelling te Groningen gewaagde hjL
van Jnet eind van mijn ministerschap". Aj
eerder had de minister in een tafelrede dien
indruk gewekt, waarop toen echter eenigtr*
mate een tegenspraak, in élk geval een ver*
zachtemde omschrijving is gevolgd.
DE KABINETSCRISIS.
Ais gevolg van «ie conferentie, weifee Woento
dag j. i. is gehouden tusschen den beer Ruyv ét
Beerenbrouck ra de voorzitters der mchtsdks
Tweede Kamerleden, heeft naar de Ned. meldt*
verleden week de Chr. Hist. Kamerfractie Mn
vergadering gehouden en gisteren de anti-reto
Kamerclub. Vandaag Van de heer Ruys dan d^
nadere antwoorden in zijn bezit hebben va*
beide Kamesvlubs.
Het Hbld. meldt nog dat de beer H. Colfa
voor de bije»komst van de anti-revolutionair/
Kamerleden van gister 's morgens vroeg uit
Verdun fn 4» Haag is aangekomen en gittaw
avond weer naar Parijs vertrokken is.
De Stan«iaar<l, bet antiirev. hooldtofaito
neemt zonder eenig commentaar of tegenspraoB
de mededeeling over vön de Res. bodtv
steeds duidelijk blijkt, dat van anti-revolutkn
na ire sfjde vooral m de tontata dagen mm dto
kabinetnformstour niet gerings moeilijkheden Ui
den weg worden gelegd."
Van doorgaans pasdinge lichte zijde vers
neemt het Hbld» dat «ie gistermiddag le 's Gr«w
venhage gehoud» vergadering der AntvJtovos
lutionaire Kamerclub de oplossing der VabmetS*,
crisis een belangrijke sohrade verder heeft ge^
bracht. Er zal nog aenjg «verleg worden ge*^
pleegd met de vertegenwoordigers der Christen
lijk-Historische en Roomsch-Katholieke fracties.
Doch het stoot thans vrijwel vast, dat overeen#
stemming omtrent het werkprogram van de og
de drie rechtsche partij» steunrade regeeriiBI
zal worden verkregen. Bezuiniging op de steattoj
uitgav» en versobering in den openbaren dfento
sta» In dat werkprogram op den voorgrondt
Bij dra verdei ra gang van zaken zal "met W
kwamen spoed worden gehandeld. Het tigt «to|
mei ijk fn de bedoeling met de kabinetsformatie,
gereed te kom» voor da Koningin de Scans
«Hnavische reis aanvaardt.
—ui ftnoBoal i
De nieuw benoemde consul-generaal
Nederlanden te Montreal (Canada), de heet W
P. Mcmtijn, to tap z^n pest «engekomto
hot
volgens de Poolsche bladen de Ne<
bet toitoto^L
het éém
n» handelsverdrag met Polen.
bieraon haak <to P» ,,'"5t
toire red mad—k**
i ^|cn toi ntodgarlai rsgeling op handelsgebied
♦usschen ons tond alt de nleuwgrvormde Staten
Bjs Finlatftd, Pelen, Tschecho-Slowakije, Esth»
land, Lettland enz.
Mm dankt tish ds regsMngeiV die van dsss
Bpderhandrlingen het gevolg zoudm kunnen
v orden, Hl ov*feenko»nsteii min of mesr in
•den trant van de regeling» dia thans tussch»
N-«tori«rd en vérsrhillende atatan bestaan, op
'den voeï der meest-begsnstigf^n». an In vsr-
hand mat den •konomiachanfj^taftd van de
onderscheiden landen.
De N'de ritmische gezant tl Kopenhagen
die bij d« Rafvdstaten geaccrediteerd la, heelt
brrcekcr. in de hoofdsteden daarvan afgelegd.
De Nederlandsche belangen bij Duitsche
keringsmaatachappijen.
Volgens de jongste berichten schijnt «I* Zwit-
serscho regeering er thans in geslaagd te zijn
om een overeenkomst met de Duitsche regeering
te Zlult», ter behartiging van de belangen der
bij Duitsche maatschappijen verzekerde Zwit-
»ers. In zooverre wordt thans ook de positie
der Nederlandsche belanghebbenden dus anriert,
schrijft het HbWL, omdat er voor onze regeering/
nu ongetwijfeld alle aanleiding ia om na te gaan,
in hoeverre ook voor haar bereikbaar is, wat
de Zwitsertche regeering wist te bewerken.
Premiestorting voor ambtenaar spensioencn.
In leidende kringen ven de R. K. vakbeweging
verluidt, dut de regeering besloten heeft, met
ingang van 1 Januari 1923 weer «ie pensioen
storting te heffen van de rijksambtenaren.
(Hdbl.)
Uit katholieke vnkbewesrngvkringen ver
neemt het Hbld. nog, dat het kabinet de premie
storting voor het p-nsioen der ambtenaren zou
hebben bepaald op 5 pet. van het jaarloon voor
het eigen pensioen en op 31< voor het wedu.
wen- en weezenpensic»; een gezamenlijke kor
ting dus vnn 8 5 pet.'op het salaris.
GEDWONGEN ONTSLAG VAN ONDEROF
FICIEREN.
De rechtskundigen mr. H. P. Merchant en
mr. W. Francken hebben namens eenige onder
officieren, die met verbreking van hun «xmtraert
uit den dienst zijn ontslagen, exploit» aan den
minister van Oorlog en aan dra Staat der Ne
derlanden beteekend, in welke exploilen nadruk
kelijk door de bedoelde ontslagenen wordt ge
protesteerd tegen het gegeven ontslag, hetwelk
in strijd is te achten roet hat^ Kon. besluit van
23 Februari 1912 No. 54, waarin is bepaaM, dat
militahen, welke bij het "in werking trad» van
de instructie op «le werving 1912 reeds ki mili
tairen dienst vieren, gedurende hun verderen
diensttijd blijven vallen onder de instructie op
de werving, welke geldig was op het tijdstip,
waarop zij zich voor «ie eerste maal als militair
hebben verbonden, zoodat de minister van Oor.
log het recht mist, «na «ieae verbintenis te ver
breken.
Tevens wordt in deze exploilen kennis gege-
ren, dat de bedoelde onderofficieren bereid zijn
htm verplichtingen, voortvloeiende uit hun aan
gegane verbintenis, te volbreng» en zij der
halve hun dienst» aan den Stent <Jer Neder,
land» aanbieden.
De hierbedoelde oudere filtreren zaflen zich
op 31 Augustus aJ. bij hun militaire chef mei
dra tot het ontvangen van het salaris over de af-
geloopen maand. Wanneer fit geweigerd wordt
(hetgeen als vaststaand kan worden 'aangeno
men) zal ook dit salaris in recht» morden ge
vorderd. (TeL)
Majoor der infrmterie A. B. Knook, C. I. F.
de Graaf en N. W. Blom zullen binnenkort den
militair» dienst met pensioen verlaten.
N. R. Ct.
Indicnststelling onderzeeboot».
Bij Kon. besluit is goedgekeurd, dat Hr. Ms.
depotschip voor onderzeeboot» Pelikaan be
nevens Mr. Ms. onderzeeboot» K VFI K VIII
aangebouwd resp. bij de Nederl. Scheepsbouw
maatschappij te Amsterdam, de Maatschappij
Feijenoord te Rotterdam en de Kon. Maat-
ichappij de Schelde te Vlissingen, mei bestem
ming' voor den dienst in Ned.-Indië, op eert
door den minister van marine te bepalen datum
worden in dienst gestald; die datum is voor
genoemde bo<iems gesteld op onderscheidenlijk
1, T en 9 September a.s.
Het bevel over g»cemdc bodems is met ge
lijken datum opgedragen onderscheidenlijk «an
den kapt.-luit. ter zee E. M. Wissmann, den luit.
ter zee le kl. Brouwer en d» luit. ter zee ls
klasse C J. baron van Asbe<A.
2 'A stiUioen bezuinigd.
Naar de Avp. uft goede bron verneemt, fs een
door het Departement van Marine aangevraagd
bedrag van ruim 2.330.000 voor rpserve-mu-
nitie ten dienste van de verdediging ran Nnd.
Indië niet toegestaan wordt dit bedrag van
de beg meting afgevoerd.
Burgemeester De Gfjseiaar.
Men meldt uit Leiden aan het Hbld
Vrijdag 1 September a. s. zal het juist 123*
Jaar geleden zijn, dat jhr. mr. dr. N. C. de
Gijselaar het ambt van burgemeester aanvaard
de .Ongetwijfeld zou deze dmr niet onopg«rT»>r1rt
♦oorbijgaan en zouden reeds lang voorberei
dende mnslregelra zijn genomen voor een waar
dige huldiging van des» verdienstelijken en
hij allé partijen geachten magistraat, had deze
met te kenn» gegeven op dien dag van alle
uiterlijk huldebetoon verschoond te willen bffj-
ven. Niettemin zal het in alle kringen der hur-
gerij worden gewaardeerd wat Jhr. De Gfjselnar
dit tijdsverloop in het belang der gemeente
en der Ingexetenen heeft gednan, raeral h» de
moeilijk» oorlogsjaren en daarna, tora d« dis-
tributienageHng zoowel hoofdbrekens nan da
*i:'iritehen kostte en die «loor hem -naar aller,
genoegen persoonlijk werd geleid, waarvoor de
burgerij tiaar de stichting van de Gijselanm-
br"k hare erkentelijkheid haalt betuigd.
Na de ernstige ziekte, welke hem een wol js*r
«r.n zijrv «nét onttrok en die hij gebeel te boven
Lwam, is de bond die tiR hoofd dor gemeente
t de hargorig verbind? nog hechter gemor-
Met oprechte voldoening ia haag tong in
gemoentc er getuige van dat Jhr. De Gijse-
toar na sfn herstél weder <op deaaVde energieke
ato te voren zijn ambt vervult, evenals
o"k voorzitterschap van het college vnn
"'rato^n r'-'r Rijk-univeariMk «Éner en het lid-
te'-atschep der Eerste Kamer.
da a. s. Vrijdag te houden vergadering van het
dafelijksch gemeentebestuur bij te wonen. De
béér Ter Haar gevoelt zich lichamelijk waer zoo
good, dat hij ook van plan ia in de roadsvorgnde-
ring van 6 September a. s. te verschijnen.
Groot Burgerweeshuis te Dordrecht.
Ds hear M. v. d. Goot," directeur vnn het
Groene Weeshuis te Groringra, is benoemd
tot directeur van het Groot Burgerweeshuis t#
Dordrecht.
pmv. kTJtTU ca «EBEumnaaca.
Géén nieuwe, derde roode wethouder tc
Amsterdam.
Het Hbld. verneemt, dat bij de niet-eMxialisti-
scha partij» in den Gemeenteraad van Amster
dam ge» neiging bestaat, bij het eventueel be
danken ven den heer Vliegen voor zijn wethou
derschap, in diens pluats wederom een rood»
wethouder te benoemen. Men acht bij «He par
tijen het aantal sociaal-democratische wethou
ders in verhouding tottie steskte dier fractie te
groot. Onder deze omstandigheid is het vrij
zeker, dnt vóór de randsverkiezingeóxynn 1923
geen sociaal-democratische wethouder»van zijn
zetel zal opstaan.
j Dat het btottfur tengevolge van «ie iioptiëelni Motorongeluk,
mislukking d.r MttMMUllht volledig mh| Op den Rolterdnmschen weg ter hoogte van
zljnn v.-rpl>chtlnv.n k.» v.JJMn ,s ju,*. He! Lj, Zwclh hwr DoemVr, Oostenrijker vnn
hentuur heelt gemeend, dunmn, de tentoonstel- „,boorlp R„,t.rd.m, meteen motor-
tn? eerder te moeien slmtenden men oorspren-| n„„ ,mBwM be.i»nn«n
kelljk vnn plnn vrus, om niet met n», meer vee-| vertui,; serndkn. Hij krees een treeompliccerd.
hes te «erkon. Wnt de nf«ikkeiin«; der tnk.n beenbreuk en werd inwen<BS rwnnr jewond. In
betrelt heelt het «ich lot een te den Hen* «e- hewustelooeen toestnnd is hij nnnr het «ieken-
vesned ndvocnnt gewend, dte ttich met de hui. Bethel te Delft vervoerd. Zijn toestnnd le
h*'™»"- «eet lot g wekkend.
Dat het bestuiu- „voortvl-.ujuig zou zijn en
vervolgd zou worden wegpns „veróuistecting" ia' Auto tengel Uk.
rien eenenmala otxvmer. Op de Elandssluis t« Maastricht «ijl» twee
I Ook is er g«en beslag gelegd op nog aai^- auto's t^fcei clkaïr gereden. Van ds e*ne zijn
r Ter Hoor.
Het Hhid. verneemt, dat wethouder Ter
"nar nm W -ealiga ratwV.sa Arastzw
«am tËn «oomeroen heeft te kenn» «toeven
BOUW VAN 6000 BETON WONINGEN jj
BIJ AMSTERDAM. af
In het begin van de maand Januari van dit
jeer de heef H. Van der Schaar, namens
een "flr,oe gevormde combinatie, een aanvraag
bjj B. W. van Amsterdam ingediend, om steun
te verkrijg» op den voet van het Kon. besluit
van 8 November 1920, no. 29 (premieregeling)
voor het oprkhten van circa 6000 arbeiders
woningen op aan bedoekie combinatie in eigen
dom toebehoorende terreinen in Amsterdam-
West (voormalige gemeente Sloten).
Blykens «ie bij zrjn aanvrage gegeven toelich
ting, ligt bet in de bedoeling, voor de rauren
beton aan te wenden in den vorm van verdie-
ping-hooge platen, die machinaal ter plaatse
worden gebracht gesteld. Voor de gevelbe
kleding zal, met het oog op dek' uiterlijk»
•welstand, baksteen word» gebezigd. De geheele
bouw zal word» georganiseerd als 'grootbe
drijf, waarbij zal word» gebruik gemaakt van
machinale installaties. De aanvrager stelt in uit
zicht, dnt bij «l» bouw betrokken zullen kunn»
word» een belangrijk aantal niet-bouwvakarbei
dersvoor de bediening der machinale installa
ties zouden bijv. kunnen «rord» te werk gesteld
werklooze metaalarbeiders.
Deze 6000 woningen zullen niet alle worden
gebouwd volgens eenzelfde type. Er is rekening
gebonden met de schakeering in «le behoeften
ran «le duizenden geziimen, die de te sticht»
nieuwe wijk zuil» bevolken.
Gemiddeld zal het grondvlak der woning»
bedragen 68 M'. en de inhoud gemiddeld ruim
2000 M'. brute. Ter vergelijking moge dienen,
dat de in den laaistea tijd ontworpen woningen,
bedoeld om te worden gebouwd met steun vol
gens de Woningwet, als regel een kubiek» in
houd aanwijzen ram 225 M*. Blijven <ku de
woningen van het plan-Van der Schaar, wat in
houd betreft, beneden de woningwetwoningen
Van den laatsten tijd, vergriek» met de tiendui
zend» arbeiderswoningen ran oudere typ», dto
in «Ie gemeente gevend» word», zijn de ont
werpen woningen betrekkelijk groot. Het ver
schillende variaties bevatten zij e» woonkamer
vnn plm. 17 M*., voorts 2 3 vertrekken
welk aantal afhankelijk is van de oppervlakte,
die aan die vertrekken wordt gegeven en een
keuken. Als te rarderen huur wordt door den
aanvrager genoemd e» bedrag van gemiddeld
f 6.50 per woning per week en als laagste huur
5.50 per woning per week
B. W. verklaren, dat zij, gezien het nog
steeds nijpend tekort aan arbeiderswoning»,
vooral van huurprijzea beneden 7, het hierbo-
v» met »kele woorden aangeduide plan met
groote belangstelling hebben ontvangen.
Hier wordt ons, aldus B. en W., voorgelegd
e» plan van groot» omvang, dat geen offers
uit de gemeentekas vraagt en dat bif uitvoering
aan duizenden arbeidersgezinnen huisvesting zul
kunnen verschaffen tegen een huurprijs, die in de
teg»woordige omstandigheden redelijk kan wor
den genoemd.
Ook uit e» oogpunt ven stadsopbouw biedt
«lit plan, omdat «te uitvoering in één hand zal
berusten, voordeelen. De combinatie, <lie het
plan heeft opgezet, heeft begrepen, «lat hier
geen aaneenschakeling vaat uitsluitend woning
complexen kan worden gebouwd, doch dat er
een stadswijk moet gevormd worden, waarbij
van den beginne af met alle behoeften, die de be
volking van zufk e» stadsdeel heeft, moet wor
den rekening gehouden.
Kranen deoe 6000 woningen tot stand, en sla-
g» wfj ra in, aldus B. en W., daarnevens den
erranigtofsbouw, dra bouw door particulieren
n den bouw van gemeentewege in een flink
tempo te do» voortgaan, dan zal binnen niet
al te langen tijd voor Amsterdam de nijpende
woningnood tot het verleden behoorea. Intus-
schen is, zooals B. en W. reeds mededeelden,
e» herziening van de Bouwverordening in voor
bereiding, welke reeds zoover is gevorderd, dat
binnen niet al te lang» tfld een voorstel kon
word» tegemoet gezien. Daarbij wordt ook
overwogen at de redactie van art. 163 niet e»
zoodanige wijziging behoeft, dat de bedoeling
ran hen, die fit artikel aanvankelijk geredigeerd
hebb», in de practijk berter tot haar recht zal
komen.
E» tweede postkantoor te Amsterdam
over het V.
Is het Hbld juist ingelicht, dan ligt het In de
hartoniing hst in Amsterdam boven het T te
bouw» tweede postkantoor te vestigen in tie
Vander pekst raat.
Voorzorgsmaatregel.
Naai aanlsiding vpn het onder dit opschrift
ia de Tribune ontleende bericht meldt men
son <te N. R. Ct, dat reeds verscheidene maan
den ge led» aan exploitant» ran auto-vervoer
maatschappij» «Ie vraag is voorgelegd, of hun
personeel wellicht zon willen toetrad» tot dra
vzjjwilligen landstorm. Verdeer dot velen ran
hot personeel van de vervoermaatschappij De
Blauwe Star zich daartoe berri^lhgeft vozklaartL
DE 8HPORT- EN EKP
STELLING.
Men meldt om «it den Haag
Vanwege het bestuur van «ie Nederlandedxe
Import- en ExporttentnonsteBing te Mtavento-
gm, de heer» Shrae en Hamburg, wordt ons
hé volgauto medegedeeld, nnsr aanleiding ran]
tie bericht» in de bla«ton van Zatentofurané «n j
Zondagochtend.
wezig goed. Wel hebben, tot heden onbeken
den, na ds sluiting van het gebouw op schande
lijke wijze in het privé kantoor van het bestuur
huisgehouden, doch de van belang zijnde stuk
ken zijn ongeschonden teruggevonden.
Het bestuur heeft naar aanleiding van deze
verniel'ng een klacht bij de politie ingediend.
Van dezelfde zijde bericht men ons verder,
dat de heer Skene, na Zaterdagavond door de
politie te zijn gehoord, weer huiswaarts kon
gaan/ en Zoudagochtend wederom gehoord is.
Auto's bij „Oome Jan".
Het verslag «ier Amhemsche bank van lee~
ning meldt ato typeerend, dat van de instelling
tegenwoordig ook meer In meer gebruik wordt
gemankt door een nnttere klasse van pandgevers
dan vroeger. Zoo behoort, het betoenen van
motorrijwielen en zelfs automobielen niet tot
de uitzonderingen.
Kleine oorzaken.
Eenige Amhemsche jongelieden, onder wie
de 18-jarige A. v. A„ vertoefd» eenige weken
geledra te Lo«»duin». 14 Augustus gingen zij
per rijwiel str«x> mkoopen voor ligging in de
trat. Toe zij naar de tent terugkeerden, meende
e» aan dra weg staantie boerenknecht, de jon
gens eens bang te moet» mak» en schoot met
een tweeloops geweer geladen met kruit en
proppen popier, welk popier hij vooraf in sloot
water had gedrenkt, in de richting v» de fiet
sende jongens, met het gevolg, dat v. A. »n den
linkerarm word getroffen. Hij stelde zich onder
graeeskundige hulpeen prop papier werd uit
zijn arm ver*rijderd. 19Augustus werd dè tweede
prop verwijderd. JJ. Woensdag trad tetanus in
en moéist de jongen worden opgenomen in het
St Elisabethsgesticht te Arrvhem, waar hij in dra
afgeloopen nacht aan de gevolgen is overleden.
Door den veldwachter van Loosduinen is pro
cesverbaal tegen dra boerraknecht opgemaakt,
t» eerste wegens het drageti van een verbod»
vuurwapen, ra ten tweede voor het zwaar licha
melijk letsel toebreng» door schuld.
Een ambtenaar geschorst.
Naar de TeL verneemt, heeft de «fcrecti* der
geraoenietelefoon te Amsterdam onregelmatig
heden op een der burenux ontdekt Het schijnt,
dot e» ambtenaar abonnementsgelden, die ge
stort waren, heeft verduisterd en de kwitanties
niet heeft geboekt.
Tijdens zijn racsJitie werd bet bedrog ont-
d*t. De betrokken persoon is worloopig ge
schorst, fn afwachting van e» beslissing van B.
en W.
Het verduisterde bedrag beloopt ongeveer
f 45000. Het werd ontdekt, doordat em abonné
een Wacht indiende.
In vrijheid geuteUL
Te Winschoten fs H. K., fie sedert het laatst
van Mei in voorarrest zal, verdacht ran poging
tot vergiftiging van haar erhtgraoot, in vrijheid
gesteld
DE MOORD TE HOUTDORP.'
De zaak van dra dubbelen moord te Hout
dorp zal voor bet gerechtshof te Arnhem fn
hooger beroep «rord» behandeld op Donder
dag 5 October am.
Verdedigers zijn meer voor den beklaagde
Emmer, mr. Zeldenrust, en voor de beklaagden
Djjkslag en. de Graaf, mr. Pauwels.
E» Nederfandsch oplichter te Ween».
Uil We»» wordt aas de N. R. Ct. gemeld,
«iat in het Continental Ho*ei aldaar in hechtenis
is graomen zekere v. L. »t Amsterdam, die, on
der het voorgeven, dokter te rijn en namens de
Nederlandsthe regeering een onderzoek te moe
ten instelles near den gezondheidstoestand van
de Weensche kinder», daar op «ieftigen voet
leefde en banken juweliers vqpr vele millioe-
nen kronen zou hebben opgelicht. Hij heeft een
deel van hetgeen waarvan hij beschuldigd is,
bekend.
Inbrekers gearresteerd.
De politie te Leiden heeft gearresteerd den
33-jarig» N. H. te Noordwijkerhout en den
30-jarig» A. G. te Noordwijk-Binnen, die
zich te Noardwijkerhout hebben schuldig ge
maakt aan inbraak.
Diefstal van schoenen.
In den nacht von 23 op 24 dezer waren te
Uaelmzuwte laags de spoorbaan op surveillance
de brigadier Van Raaij en de rijksveldwachter
J. Wander van BarendTecht, die toen twee per
sonen bekeurden wegens visschen. Nadat rij
waren doorgeloopen, vonden zij drie graote
pakketten schoenen, die venoeedeliUc uit een
trein waren geworpen. Niet twijfelende, of fie
goeder» zouden worden «reggehaald, stolden
zij zich verdekt op. Na twee uren wachteos
kwamen drie person», ouder «tie de twee be
keurd», de scheen» weghalen. Bij de achter
volging werd e» von h» gearresteerd. De
tweede, fie ook na herhaalde sommatie rdet
wou blijven staan, kreeg ara kogel door hst
hoofdbet wns v. B., wonende ara den Dordt-
schen Straatweg te Rotterdam, die in het zie
kenhuis aan «ten Cooisingel w Bottelde* is of>~
genomen.
De derde, die ontkwam, to later gearresteerd,
nadat hij zijn zwaar gewonden «rakker be
zocht had.Van «tei B. K. rijn gevankelijk naar
Dordrecht overgebracht. Ven B-, wiens toe
stand ernstig is, is in het Ziekenhuis fn verhoor
(NLR. Qt.)
Tegen den Huizer, door wiens schuld Zater
dagmiddag de electricie* ran de P. E. N. op <tem
Toreniaan te Laien van dra todder viel to pro-
ces-vei baal optremnnkt. Booela mra weet is tie
tutn aan de bekom» wonden
Door dra
Te Lbdwn geraakte ran drand dor gemeente-
Üjke electrische geleiding onklaar ra knapte «L
«te ruiten verbrijzeld, terwijl d* drie inzittende
personen.door de _glassch*rv» aan de banden
gewond werden. De aqdereauto liep groote
schade op; het voorste gedeelte werd geheel
ingediukt, terwijl de voorwielen zoodanig be
schadigd y/fiiden, dat zij gesn dienst meer kon
den do»
Noodlottige vaL
Te Burneveld is Zaterdagavond de 29-jarige
boerendochter E. B. in haar woning van da
trap gevallen cn spo«Klig daarna overleden.
Noodlottige stoot.
Onlangs stiet zich de 36-jarige A. te Den
Haag, nan dan scherpen hoek van era marme
ren ■choorsteenmnntel. Hoewel dit ongeval,
buiten een oogenblik hevige pijn, blijkbaar geen
ernstige gevolgen scheen gehad te hebben,
trad langzamerhand bijna volkomen verlies
van het gezichtsvermogen in en thans is de
man aan een hersenziekte onder horige pijnen
overleden. (V.i)
Te water.
Vrijdagmiddag is het pl.m. 3-jarig zoontje
van den heer Harm Fies» te Hollniwtoeheveld
bij Hdogevera te water geraakt. Eraige oog«v
blikken later isjtet levenloos opgehaald.
Verdronken.
De kapitein het Duitsche stoomschip
„Christine" ia Dij een storm in «te Noordzee
over boord geslagen en verdronken.
Era 4-jarig knaapje, dat spelenderwijs in het
water der 2e I^sstvcrlorenkade te Amsterdam
was geraakt, is na eenigen tijd dreggen, bijge
staan door era schipper, door 2 politieagenten
levenloos opgehaald.
In zee verdronken.
Zondag is met zwemmen aan het stilte strand
tef Scheveningen verdrenken Willem de G.,
10 jaar, uit de Govert Bidloostraat^te 'z-Gra-
venhage, die zich te ver in zee gewaagd had.
De vader «an den jongen stond aan Het tteand.
Twee leden der Vrijwillige Reddingsbrigade, fie
naar het knaapje zochten hebben era in zwart
Ta water gefietst.
Te Katwijk is A. Smit, kfrkzaam aan da
gasfabriek in Den Haag, dtie met eenige kame
raden per flets naar Katwijk was gegaan om
«tear te visschen, bij de brug over het kn-
nnal naar Noordwijk te wster geTetten ra
dronken. Zijn lijk is later met een net e
haald. Smit laat era vrouw en 9 kinderen
ter.
B 4—5.10, dito G 4.30-5.50» dito «sdA
2-3 j diio k) in 0.10—3.30dito boidJJ
JAM.70, alle* per' TOO pond
Rotterdam. Aanvoer: 234 paarden, 110
voutons, 1819 magers runderen, 708 ratte rteta
deren, 817 vette franks!veren, 332 nudktetii
1 alveran, 270 schopt* ©f lammer», 99 va*
ken-, 143 bi-fgen, 4 bokken en getfen.
Vette koeien. Ie kwal. f 1.30-*7 1.40} 2n k«h
1.20-/ MO; 3e kw. LOW
Oan U kw. 1.20-l.^é; 2© kw. LI*
-ƒ 1.05; 3s bw. <X95.
Stieren, la kw. LOO-/ 1.15; 2n kw. OM
-ƒ 0.80; 51 kw. 0.70.
Kolveren, le kw. 1.30-/ 1.40; Sekte/U*
-/ 1.15; 3e kw. 1.10-/ 1,00.
Melkkoeien K*3~/ 395; Katfkoeton /22Ê
-1 440, Stieren 155-/ 300, Pinken M§
-ƒ 175; £»m*k*lvenen 40-2 60, Vaaraal
140-tir 190; Werkpaarden 7 150-/ 2ftÈ
Slacht paarden 110-/ 170; ll.ttan 1004
175; Nuchtere Kalveren 22; Folk
kolveren 25-ƒ 35; Biggra 20-V 30; Or*j
loopers 25—45.
V«t vee en vette kalveren in tfie kwalitaltflk
zeer matig wegens ruimen aanvoer.
Kaasmarkt
Bodegraven, 29 Augustus 1922. Amis
voer 344 pai tijen, waai onder 385 met Rijkflfc
merk.. 75673 stuks, gewfcht 91038 K.G. Prijf
Goudsche Kaas le sóórt 44--40, 2e soort
39—43; 1<* soort met Ri|ksmerk 40—4v|
zwaardere 30. Handel matig.
WlIëtLHORIIIIjV.
Of I. Bat Nis* Oft Na*.
m Am w Amr.
Lenden II 44»/, ll.47>/«
Berlin0.17V* t\li
Parijs19 791 ÜO.
Brussel19.71 19.-
Zvri taart and48 83 4A90
W#*nen 0.040
Kopenhagen KK.Ii» 59.40
Oirteèiaaia41 4* 90 4
Steekholraffi.lSO W.1
;#to. Ynrk9JMty« r7*U
Bovenwoning uitgebrand.
Gisteravond tijdens het after keu van ha*
vuurwerk te Gtantog» brak een uitslaande
brand uit in de bovenwoning van dra hear K.
Flik. Voorbijgangers waarschuwden de brand-
■we*, dto spoedig met rati msterieel aanwezig
was en den brarni met drie stral» op de «tater-
leiding bluschte. De bovenwoning brandde ge
heel uit. E» bejaarde dame werd door hte
publiek gered. De ssixaek Is onbekendds
schade wordt door verzekering gedekt
Luchtvaart,
V' LiigunfcKé.
Parijs, 2 8 Aug. (B. T. A.) Te Livarot is
een vliegmachine op het oogenblik van opstij
gen omgeslagen. Er is één doode; 2 personen
werden zwaar gekwetst
School- en Kerknleawa.
Het Koninginneteelt.
De voorbereidingen van ,het Koninginnefeeti
zijn in vollen gang de muziektent op de Markt
fa gepléatst voor het Nationaal Concours vwg
Harmonie- en Fanfaregezelschappen, de ka.
schrijringen roor de deelneming aan de hm
wedstrijd» tijm gestoten, en ds lijst van straten,
fie wenschen deel te nemen aan den we«btri|Q
voor versiering en verlichting bevat er Heel wat
zoodat de commissie, die tot beoordesling dnuu
ran is onfris—heel wst te «toon krijgt. Bh
daarnaast sufen Hoogstraat en Kite wag ran
feestkleed aantrekken, <iat, naar ons ventelranfl
wordt, bewondering «rekken ml béj dag nswhl
als bjj avond.
AM* voor til feestviering noorttga riPgeMagM*
zijn g«troffen, roodst verwacht msg worden, |f
goods swdeueiktog van het publiek dat nlles em
«tof verloop rul Hebb». Aan nrariek ml Ittt
seker nfet ontbreken.
De Fasteerijser, dis hedra verschenen is, «af
meldt een respectabel aantal korpeleden, tirt
Hier om prijzen komt kampen. Voeg» wij drar
b(J de gezelschappen, die buitendien nog 1
csrtm geven, dan slral het wei vost dat l
dag in onze stad het koper luid zat schallen.
Do een het Concours deelnemende
zulten in de morgenur» aan liet station l
verwelkomd en vandaar gaal ds stoet onder op
wekkende tonen in optocht naar kef Stadhuis,
waar het Gemeentebestuur de Feestcommkteto
met de besturf der de*!nest*rule vereenigto*
gra de Jury officieel zsl ontvangen. Direct
daarna zal het concours «anvvmgra.
De' zweansjtort mag zich hier in Gouds en
omliggende gemeenten in bijzondere betongtesto
ling verheugen daarom besloot de commissi*
ook dit Jaar wederom zw«mwe<lstrijc'en t« orgs*
niseeren, welke door iedereen kunnen words*
gevolgd. Behalve de aangekondigde wedstrij
den en het waterpolo-nummer zal het publiek'
e» amusante water-demonstratie worden verv
(oonfi fie een hij zonder a attractie zal «are
mra. De Harmonie „St. Caecilin" zal de wed
strijden opluisteren.
Aan de Openbare Gymnastiek-uitvosring «p
«ie Markt z<d door rier vereenigingen word»
deelgenomen, wier ledental dames heer»
300 bedraagt. De afmarsch hst
vertrek der gymnasten zal mst «ntntisk in «p1
tocht geschieden.
Voor «le Orgelbespeling in de Groote Koek
wét de hssr J. H. B. Spaanderman zich ds m©z
dewsrking kunn» verzekeren van uitnemend*
soktetsu, «fodat de uitvoering van, hst mnr
mooie prgramma oogriwijfeld niets te tiMte
srbm zal ©asriaten.
In de evewdtiri-w ml haf Stedelijk Mudato
korps, directeur de heer J. G. Arente era MM
oert geven op de Markt.
In tol van in feestkleed getooide stadogodralt
ten sol dm «wonds e» verlichting word» «fit
waarvan in 't bijsonder dto ran State
hufa Hoogstraat en Kleiweg mogen «raid» fik
noerad. Ook zal ran verlichting word» aangek
bracht tusech» de boom rondom ds Merkt.
Tot slot der feestelijkheden zal op de Markt
ran giuuteri) vuurwerk word» ontstok».
Voor «to ©verige bijzondarhed» vervtijz» vdf
naar ti» Feestwijzer. k
f r
De G m e e»n t 1 ij k e Bureaux op
31 Aiguntus gesloten. l
-2 10, altos per 100 stuks tomaten A 4.50 Burgemsmter eft Sfethoudsrs «un Gnu dit
—5.80 item B 3.10—550idem C 3.90 i tor nl gemeen e kennis, dat 4* verhand(
.80idrm kriti QJO-1idssn z(jp 4ra' de |s kouten feesteTIJVhedsn, tor gwtogste
alles |Lk100 pond; poen 239-7.20*
kroten 2.Wseldsrie f ftOO—1pe-
De gemeraternad van Lelden heeft be
noemd tot vast leeraar in de oode talen aan het
gymnasium aids ar den heer J. J. R. Hondius,
thans tijdelijk leeraar en tot tijdelijk leeraar in
«te wiskunde «ten haer V. E Vreeken, doctoran
dus in de wiskunde te Leimukten.
Kardinaal ran Rossum.
Gistermorgen is, naar de Tijd meldt, karfi-
naul van Rossum uit het klooster der Eerw. Pa
ters Redemptorist» te Vittem naar Zwitserland
vertrokken^
Pater Rijken.
Pater Alpk. Rijk», te Hufasen, is bij het lit-
stappen van de electrische tram te Arnhem gs»
vallen en heeft daarbij het dijbeen gebroken. Hij
werd, naar de Jtleb." meldt, naar bet St. EH-
snbeth-Gsslbsfa wruoerd, waar bleek, «tot de
toertand zoo ernstig was, dat hem de laatste
HJi Sacrament» zijn toegediend.
MarkttoerichteB.
Cetip. Ttsraersrareraiging 'TT'U1
jGOUDA BN OMSTREKEW. ^rr'
Veiling van 28 Aug. 1922.
Snij boon» le snert 14.40-96.10; fcfem
2e soort 0.30—13.80; stojtbooana 3.60
13.40stam boon» Lite-6.10 spekboonen
0.40-0.90; pronkheren» 1.50-6.50;
td» 6.20—7.20 sjwh>ttet\ 5K)sus «re
ken fijn 39idem i(jn hssiard 27idem
bmlsrd 7—14 j idam pref 5—0; poste
lein 3.10—9.90, alles per 100 KG andijvie
letaoort 0.90-2.50; idem 2e soort 040
-0.40; kropsla €.10-000bUramboti
f 000—24 komkommers Is soort L50—2
2e sorot 0.100.80idem gele 0.10
ilie O.0Ö, sites per MO bes; zuring per
ktot 0.13-0.15; meloenen 000-0.4T
pondken 0.01—013, per stuktier»
«30-8.40 per 100 stuks.
Nieuw «rk mi. Urati.
28 Augustus. Coöp. Tuinbouwveiling Ntote
«rerkerk a*L IJssel Omstreken. Ei^. kon»*
kranmeis OJO—0.70 fits 2e nooit 0.10
0.30htosrahnol 2.90-7 40. dit© 2e soort
3.80, altos per 100; po» X50-5 psr 100
kan; itobftemnstotesi
ptinci «seboonra 4—8.10;
heid van ti» «3. verjaardag van H. M. te**J
ningin, ti* GemeerÉrefiecratori*» ttttt ksn*Q*g
unn «ten G*me»te-On*ra*e*r, fa* ls*ii*«r^
tin Gemrante-LichtfebrieVen en
YM1 IwW op si êrnwm *k
ten fih1*
V. T. Montljn.
De nisrevr beaorende consul-pre
ticrlande* 9» Montreal (Csnntinb/
gwooi 4. W V. P. *»3«. V *4
«I» ÏUMtft WtJfaV
iMt^etMHtnl »»»»t4.
GlHIffMtMt
[d,n...i)ooneu QW-Oi ^nkhooM» Hm wmr**i V
t»-i «Smxm. 1 ii.oa-M.ao tiy
WufelMMilUNWlU itl Dl ISiiitt
ikMkhS
tm mU