DAMEMINDERKLEEDINQ1 PI4N05 BENDER Hollandsche Huisvrouwen! I 6D0DSCHE CflURAÜT 4 i I Verlichting IS DE ENORME VOORRAAD CNGROOTCVCCSmCIDCNTEID' VAN MODERNE DRUKKERIJ A. BRINKMAN ZOON - GOUDA bij Asthma1 ROTTERDAM KORTE HOOÖ5JR.5-7 Sluit U aan bij de duizenden A. Kogels 6 Zoon Dansschoenen Wat is Backin? Advertentlfin RIJKNECHT Kindermantels en Jurken, BIJ BEDRIEGERS BEDROGEN Winkeliers, oie U andere zeepsoorten AMSTERDAM-"»- rlrs^ ^ROTTERDAM SPECIAAL INGERICHT VOOR DRUKKEN EN BEZORGEN VAN MAAND EN WEEKBLADEN - BESTEKKEN - ENZ. HET AANGEWEZEN ADRES VOOR VEREENIGINGEN VOOR REGLEMENTEN, STATUTEN, JAARVERSLAGEN, CONVOCATIES, w PROGRAMMA'S LEVERT ONTWERPEN EN CLICHE'S NAAR TEEKENING HF PHOTO Lanitb. Mij. „Groot-Nederland" j van „OE lltUNiSCIE HISM" Markt 31 - GOUDA. X Genezing door Zuurstof I tsapaMSsonimnnBiiirMn N.V. VERCENIGDE SCHILDERSBEDRIJVEN 'li, W. K. WITS ZONEN SCHILDERS - DECORATEURS - HETiLLlSEORS IMSTERDiM f* TWEEDE BLAD. Gemeentebegrooting 1923. C tót ton Van Wely (Achilles), Geering „tffllein II), Baer van Slangenburg (H.B S.), Énopck-Hurgronje (H.V.V.),, da Kruiff (Ajax). Mleywenhuis (R.C.H.), Kaufman (Achilles). E. tampion i (H.V.V.), Roder mond 'aanvoerder) |Be^3uicV.), Man de Poel (Velocitas). v HET NEDERIj^pIDSCHE ELFTAL. Zooair het gtstcr avond is gekozen. y De N.EC. heeft gisteren h»t N'derlandsche Jriftal, dat den 12en November no,j een oefen wedstrijd tegen Go Ahead in het Stadion te (Amsterdam zal spelen ah volgt samengesteld t Petit (N.A.C.), Seons (M.V.V.), Schot (NJk. JP.),Boelie Kesslcr (H.V.V.), Steeman 'ÏQuick N.), Huhman (Go Ahead), Hordijk gAjax), Denis (HB.S.), Pons Pelser (Ajax), Van ftilburg (N.C.A.D.). t ReservesDe Boer, Lefèvre en Groen. De naam van den rechtsbinnen is opengela ten de N.E.C. heeft voor deze plaats wel een speler aangewezen, maar zij heeft redenen, om j&en naam nog niet te publiceeren. UITSLAGEN G. V. B. 29 OCTOBER. Ie klasse A. Vivantie I—Zwammeidum i Bodegraven I—Alphen 2 le klasse B. Sch oonhoven 2Gouderak 0-1 2—X) Olvmpia 3—Gouda 2 TO O.N.A. 1— Moordrecht 1 3—1 2e klasse A. A. L. T. O. 1Woerden 2 4-2 Gouwsluis 1—G. S. V. 2 (wedstrijd door scheidsrechter/ gestaakt Alphen 3—Bodegraven 2 2—0 2e klasse B. Zevenhuizen 1Espérance 1 0—0 Oudewater 1—Gouda 3 8—1 3e klasse A. Bodiegraven 3Woerden 2 0—1 Goutla 4—Zwammerdam 2 2—0 3e klasse B. Stolwijk 1—O.N.A. 3 1-1 A.L.T.O. 2Moordrecht 2 (scheidsrechter niet opgekomen. 4e klasse A. Moercapelle 1Vivantie 2 2—2 Alphin 3—AX.T.O. 3 1-0 Waddingsveen 1O.NJV. 5 1—3 Boskoop 1—Zevenhuizen 2 (Zevenhuizen niet opgekomen). 4e klasse B. Schoonhoven 4—Gouda 5 61 Stolwijk 2Bergambacht 1 0—3 Haastrecht 2G.S.V. 4 32 O.N.A. 4Espérance 2 3—0 Biljarten. De Wjravenhaagsche Biljartclub speelde, j zooals gemeld Zondag jj. in Ons Genoegen te gen Ter Gouw, om het zilveren biljart, een wis- telprije die de eerst» maal het vorige jaar door de 's-Gravenhaagsche werd gewonnen. De uitslag laten wij hier volgen s Eerste ronde 's-Gravenhaagsche Ter Gouw Van Dijk 168 Mogendorff 200 Rienks 110 Van Eijk 200 Rienk 110 Van Eijk 200 Arnouts 74 Stork 200 V. d. Sluis 170 Horneman 200 Tweede ronde Van Dijk v 200 Schilt 198 Sanders 192 Van Eijk 200 Rienks 141 Stork 200 Arnouts 95 Horneman 200 v. d. Sluis 143 Mogendor 200 Derde ronde: Van Dijk 189 Van Eijk 200 v. d. Sluis 164 Schilt 200 Vijfde ronde Sanders 130 Mogendorf 200 Totaal t 's-Gravenhaagsche 1944, Ter Gouw 2598. De derde, vierde en vijfde ronde worden as. Zondag te 'sGravenhage afgespeeld. SCHEEPSTIJDINGEN. Amstelland, van Buenos-Ayres naar Amster dam, voer 28 Oct. voorbij Fernando Noronha. Alkmaar, van Amsterdam naar Chili, voer 29 Oct. voorbij Dungenesa. Boeroe, van Amsterdam naar Batavia, kwam 27 Oct. te Sebeng aan. Batjan, van Amsterdam naar Batavia, vertrok 29 Oct. van Holehaven. Celebes, van Java naar Amsterdam, kwam 29 Oct. te Suez aan. Calypso, van Amsterdam naar West-Indië, voer 28 Oct. voorbij Dungeness. Gelrjp, van Amsterdam naar Buenos-Ayres, vertrok 29 Oct. van Vigo. Johan de Witt, van Amsterdam naar Batavia, kwam 29 Oct te Southampton aan. Kennemerland, van Amsterdam naar Buenos- Ayres, kwam 28 Oct te Bahia aan. Klipfontein, van Z.-Afrika naar Rotterdam, voer 28 Oct. voorbij Teneriffe. Krakatau, van Java naar Amsterdam, vertrok 27 Oct van Colombo. Orania vertrok 28 Oct. van Montevideo naar Amsterdam. Rondo, van Java naar Amsterdam, kwam 29 Oct te Marseille aan. Van Rensselaer, kwam 27 Oct. van Amster dam te Barbados aan en vertrok naar Trinidad. Djof ja, van Batavia naar Rotterdam, voer 28 Oct voorbij Gibraltar. Goentoer, van Batavia naar Rotterdam, ver trok 29 Oct van Port Said. Oldekerk, van Rotterdam naar Japan, vertrok 28 Oct van Suez. Batjan, van Amsterdam on Londai mar vertrok 28 Oct van Graveoend. Crjjnssen, van Amsterdam mar !W< vertrok 28 Oct. van Dover. Gaasterland vertrok 28 Oct van naar Buenos Ayres. Medan, van Java i>mt Rottanhm, hnn J Oct te Londen aan. Nieuw Amsterdam, van New-7ork' naar Rof terdam, zou 30 Oct. 's middags 12 u. pjy, mouth aankomen, doch ls door storm opgeho* dk. Poseidon, van West-Indië naar Amstardanf vertrok 28 Oct van Havre. Springfontein, van Z.-Afrika naar Rotterdam kwam 30 Oct te Kaapstad aan. 29 wam ju ucl te ivaapstaa aan. Teenkai, van Batavia naar Amsterdam, kwam 2 Oct te Suez aan. Tmtelonlmoh Waerbsrloht, Naar waarneming in den morgen vent I 81 October 1<» Hoogste stand: 764.0 te SeydisfjordL Laagste stand: 747.8 te Memel. Verwachting tot den avond van I N< Zwakke tot matige N. tot W. of Z.-W. aanvankelijk licht tot half bewolkt, later mende bewolking met kans op regen, schjjnlijk nachtvorst, iets zachter overdag. Flink persoon .'10 jaur, zoekt betrekking als ook genegen andere werk zaamheden te verrichten. Brieven onder No. 3753 bu reau Goudlelie Courant. aard ia e modellen, degelijke stoffen. aUe moderne kleuren Zeer Uoordeeligepn} een groot» lorteerlng vcss fit geen xeëppoeder - geen geraapte leep heen tablet - doch zuivere zeep in vlokken II j)OET VOL NUT KRIMPEN I «t* 1 MAAKT ZIJDE NIET CÏELI DC UUtMPi rEEP-aAATSCHAPPIJ, VLAARDINCEN. fabrlkaate vu 8aall«Lt Zeep. I IN DE HANDEN STOPPEN, ALS U SuNUGHT' 1-2EEP VRAAGT, #EDRIEGEN ZICHZELF, WANT J ZIJ VERLIEZEN HUN DEBIEJ. U WENSCHT OE [zoo 6UNSTIG BEKENDE SUNUGHT.» BEURSPASSAGE 1-6 WITTE DE WiTHSTR. 23 Groot-Hertoglnnelaaii 159, den Haag. 1 3 Premie-leening ten Bate van den Nederlandschen Bodem en tot Steun van Handel en HM verheid. Gezegelde Obligaties slechts 1.25, Hoofdpremle of 20.00T in contanten, totaal 2000 Prachtige Premiën. Verkrijgbaar bij alle vertegenwoordigers en worden bij ten* minste 5 stuks franco toegezonden, na storting van 5.-« per p. w. of op Postrekening den Haag 74310. Geniet van de Voordeelen, welke „Groot-Nederfand" U biedt. Voor slechts 5.— vier gezegelde Obligaties. Kent gij het blad „DE HOLLANDSCHE HUISVROUW",. Veertiendaagsch Blad voor de Huishouding, waarin tal va* medewerksters allerlei onderwerpen bespreken, die elke huls* vrouw bijzonder interesseerenT Zoo niet, maakt er dan kennis mede. Dit blad mag zich ver* heugen in de belangstelling van vele duizenden vrouwen uit alle kringen in het gansche land en zelfs in Oost en West, die een nuttig gebruik maken van het vele interessante etf wetenswaardige, dat daarin wordt vermeld. Dat is ook geen wonder. Vooral in den huldigen tijd met het moeilijk oplosbare probleem van tekort aan goed perso neel, is elke vrouw des huizes meer en meer aangewezen zich' op de hoogte te houden van alle onderdeelen der huishouding. Dit orgaan is op velerlei gebied een hulp in de huishouding, doordat het de aandacht vestigt op alles wat voor de huishou* ding van practisch nut is. j die dit blad geregeld lezen; de abonnementsprijs bedraagt slechts 4.— per jaar franco per post bij vooruitbetaling, do# rrewenscht te voldoen in 4 kwartaalstermijnen van 1.—. Een proefnummer ter kennismaking gratis te bekomen bij de administratie DEN HAAG Prinses tr.52-56-00 ARNHEM Ketelstraat 19 AMSTERDAM Leidschestraat 13 ROTTERDAM Schied. Singel 3-4 ▼oor Meisjes 7 50 Jongens g Heeren 3 50 D» natuurlijke giftvrjje geneeewjjse zonder beroepeetoring 1 Zenuw en Ingewandeiekten ran lederen aard, Zennwawakte, 1 Rheumatiek, Aderverkalking, Maag- en Darmiyden, Sulkeriiekte, Lever-, Hart- en LongenlUden en voor algeheele Verzwakking. Hj Nauwkeurige broohure door arta gaeehreven gratia. BB Dr. Oebhard A Oie., ARNHEM kunt gij bekomen door het gebruik van de bekende namoop *t Beproefd* huismiddeL Onontbeerlijk ▼oor astluiudljdere om de taaie slijm los te maken, waardoor de ademhaling weer. éiep en vrij kan worden. Een voortgezet gebruik van de Abdijsiroop heeft reed) vele lijders aan borstbcklemming, bronchitis, influenza, catarrh, hoest enz. gegeven, wat z(f verlangden, namelijk: ^GEZONDHEID en LEVENSLUST. Imoo *m, 330 gr. f 1.90. 550 gr. f3 60. 1000 grwa ]Z.—. Maat vrrkrijgbur. Ebcht L. I. AKKER, Rollmte». Up* is een door Ör. Oetker op weten» ma schappelijke grondslagen vervaardigd Backin vsrvangt gist, ent., Is ssn voor direct gebruik gereed Bakpoeder (Het deeg rijet onder het bakken) Met üaékin kan iedere Huisvrouw zonder moeite en op de eenvoudigste, goedkoopste wijze bakken tleemt «en proefl I E*nig FabrikantDa. A. OCTKCft. Canlga ImportauraCl OSTCRMANN A Co.. Aaaraaoua Can Vartaganwaordiyara NaSarl.: N.V. HANDtl.-MIJ.hsW UCAKCN-AAT1KELEN. AMSTERDAM. Ki«aaa*MO*» 22S DITVOKRINU VA V K 1. - VOORKOM EN DK SCH II.l.EB WERKEJi Leli^tnoht *- Tel. t»tO G KRONINGEN L^mHÖEN Ktnonlstriutt 18 rol UTRECHT. Ben». Weerd Wx. 5 Tel 1411 Damsterdiep 13 Tel. 1104-1 «ft DE EENIGE BESiE ZEEP, GEEN ANDERE. LET DUS OP HET WOORD „SUNUGHT" OP IEDER STUK ZEEP. No. 15072. DINSDAG 31 OCTOBER 1922. De gemeentebegrooting voor 1923, waarvan een groot aantal cijfers met de toelichting xooals die door B. en W. is gegeven, in dit nummer afdrukken, kan geen voldoening ge ven. Het totaal der uitgaven is, niettegen staande de nood zoo dringt, zooals uit de cijfers van vorige jaren blijkt, gestegen boven het be drag der vorige begrooting, en zulks ijiettegen- ntnande door vermindering van posten hier en daar, nog 49000.is bezuinigd. De uitgaven blijven dus nog maar steeds toenemen en de oemeente gaat steeds verder op den weg naar Voor dit jaar komt als een reddende engel een saldo van vorige jaren vap 3 ton den fiscus tegemoet en kan het verhoogde uitgavenbedrag van meer dan 9 ton daarmede worden verlicht om de belastingbetalende burgerij niet onder den druk van den cijns te doen bezwijken. Nie mand weet echter nog of het door de malaise vernietigde belastbaar inkomen niet zoo groot is, dat dit saldo nog te klein zal blijken om te verhinderen, dat de zoo geweldige druk nog zwaarder zal worden. In de toelichting zeggen B. an W., dat zij al leen op die posten hebben bezuinigd, waarbij zij niet gebonden waren aan wettelijke voor schriften of raadsbesluiten. Daaruit blijkt, dat hunnerzijds niet het initiatief is genomen tot het doen van voorstellen aan den Raad, welke souden beoogen de op grond van raadsbeslui ten vroeger gevoteerde uitgaven thans te doen Waar en W. zoo overtuigd zijn van den ondragelijken last die de gemeentelijke fiscus den ingezetenen oplegt, waar zij er de aan dacht op vestigen, dat volgens de statistiek Gouda het twijfelachtig voorrecht geniet, bijna aan de spits te staan van de gemeenten in den lande, waar het hoogste belastingpercentage wordt geheven, waar zij voorts nu reeds zeg gen, dat gedurende 1923 en 1924 naar andere middelen moet worden omgezien om de uitga ven te beperken of de inkomsten te vergrooten, thans niet mogen komen met een begrooting als deze, waarop een uitgavencijfer voorkomt," hoo- ger dan vorig jaar, liooger dan op grond van den huidigen toestand toelaatbaar kan worden Hoe de uitkomsten van het dienstjaar 1922 zijn zullen, weet men niet, een speculeeren op een batig saldo, dat wederom als aanvulling pp het belastingbedrag kan dienen, is dus zeker niet aan tt bevelen. Waar onzekerheid hierom trent bestaat, moeten thans reeds die middelen worden aangewend, waarvan B. en W. voor dt komende jaren heil verwachten. De bezuinigin gen, die thans zijn toegepast, en welke niet eens voldoende zyn om de stijgingen op andere posten te neutraliseeren en het is nog dp vraag of de voorgestelde bezuinigingen in alle gevallen wel aanbeveling verdienen die be zuinigingen, ze zijn slechts klein goed tegen over het beslist noodige, dat gevonden moet worden. Wij komen hierop nader terug. TOELICHTING VAN B. EN W. OP DE GEMEENTEBEBROOTING 1923. Aan de toelichting welke B. en W. bij de Gemeentebegrooting voor 1923 geven, ontlee- nen wij, na .de reeds gedane mededeelingen, nog het volgende: Omtrent hooidstuk 1 der Uitgaven „Alge meen Bestuur der Gemeente", ^zegt de verge lijking da4 dit hoofdstuk tot een bedrag van rond 18.70Ö.lager is uitgetrokken dan in 1922. Dit is mogelijk gebleken door een inkrimping van het aantal ambtenaren ter secretarie, ge volg van eene reorganisatie van dezen tak van dienst, die hoewel slechts nog tot een begin van uitvoering gekomen reeds een bespa ring van ongeveer 10 der in totaal geraam de uitgaven voor 1922 met zich brengt en de vervaardiging van het daarvoor in aanmer king komende drukwerk ter secretarie der ge meente. Hoofdstuk II „Kosten van Toezicht op en invordering van de plaatselijke belasting", geeft een vermindering te zien van 2500.—, hetwelk zijn oorzaak vindt in«het feit dat by deze begrooting volstaan kan worden dit in verband met de invordering door het Rijk van de plaatselijke inkomstenbelasting met een belangrijk lagere post voor teruggave van belasting. De „Kosten der Openbare Veiligheid en van de Brandweer", vermeld in Hoofdstuk III, kunnen 6000.lager geraamd worden dan in 1922. Het Hoofd der Politie Ae Burgemees ter, heeft medegedeeld dat het in zyn voorne men ligt in verband met de geboden bezuini ging ten opzichte van de gemeentelijke mid delen, by het ontstaan van agenten-vacatures in het politie-corps deze voorloopig tot het aantal van drie niet weder aan te vullen Eveneens is de tijdelijke klerk ten politie-bu- reele ontslagen, hetwelk reeds zijn invloed op mindere uitgaaf op deze post doet gelden. De Pést „Kleeding en Uitrusting" is 2000.la ger geraamd dan in 1922. Een bijdrage in de kosten der Goudsche Burgerwacht tot een be drag van 800.— (voor 1922 bepaald op 1650.—) achten B. en W. mede met het oog op de geboden bezuiniging, voldoende. Zoo- noodig dienen hiervoor door de burgerij recht streeks de noodige middelen te worden ver strekt, evenals dit ook geschiedde in de eerste jaren van haar bestaan. Geen vrijheid vonden B. en W. verder de subsidie voor een politiecursus te handhaven. Hoofdstuk IV „Kosten der plaatselijke zorg voor volksgezondheid en huisvesting", geeft een stijging aan van 171.000.—. Een en an der is een gevolg van het feit dat op de be grooting 1922 niet voorkomen de annuiteiten <*oor de Gemeente aan het Rijk te betalen we ns ontvangen voorschotten voor woning bouw. uabieken is dat dit administratief Aiet juist is en hiermede iB dan ook gebroken. Ue post „geneeskundig schooltoezicht is uitge trokken tot een bedrug van J öüO.(kosten van het tandheelkundig onderzoek van school kinderen). By de behandeling van de begroo ting in den Baad zal hierby de vraag aan de orde gesteld moeten worden of alsnog tot aan stelling van een schoolarts (vacature-l/r. jbvers) zal worden overgegaan. De kosten van de inrichting van den gemeen- telyken vieeschkeuringsdienst zyn waar nog nadere voorstellen inzake samenwer- iet de gemeenten Moordrecht en Gou derak kunnen worden gedaan geraamd naai |de formatie zooais deze momenteel bestaat. 'De bijdrage der gemeente in den Centralen keuringsdienst vttn waren te 's-Gravennage, overschrijdt niet het bedrag in 1922 voor den eigen dienst uitgetrokken. De raming van kosten van de Zweminric}/ ting is aanmerkelijk lager dan in 1922, gevolg van het niet uittrekken van gelden voor uit breiding dier inrichting. Daarentegen komt op dit hoofdstuk van dc begrooting een nieuwe post voor,»n.l. „kosten van het volksbad" tot een bedrag van 8.2<-Ö. in ontvangst evenwel is hiervoor aan inkorn- 6.860.—. Uitdrukkelijk zij ei evenwel op gewezen dat by de kosten van uit gaaf voor deze inrichtingen geen rekening is met rente en uflossing (afschrij ving). De „kosten van openbare werken" (Hoofd- uk V) zyn 21.000.lager te ramen ge eest dan in 1922. Byna deze geheele ver mindering heeft de commissie van bijstand meenen te moeten vinden in de raming van de kosten van het onderhoud van straten en plei- (1922: 45.000.— thans 30.076.— On opgemerkt kunnen B. en W. niet voorbygaan op de begrooting van deze tak van dienst door de genoemde Commissie Bystand gesanctioneerde post groot 2000.— voor het vernieuwen van den aan legsteiger veerpont Iiotterdamsche dijk. Het komt B. en W. voor dat deze post te hoog is geraamd. De kosten van bemaling zyn overgebracht naar de begrooting van den Reinigingsdienst, waar zy uit den aard der zaak meer thuis be- hooren. Hoofdstuk VI „kosten inrichtingen van nij verheid en bedryf", totale styging 12.500.—. De Reinigingsdienst vraagt een bedrag van 3300.meer dan in 1922. Hierbij moet even wel rekening gehouden worden met het hier- voren medegedeelde dat thans bij dezen dienst ook zyn ondergebracht de kosten van bema ling ten bedrage van 4.863.40. Feitelijk vraagt deze dietrst dus in vergelijking rilet 1922 een bedrag van 1500.— minder. Het Woningbedrijf eischt eene uitgave van 22.635.19 Mi of rond 10.500.— meer dan in 1922. Een en ander is een gevolg van de bij dragen van de bijdragen in de exploitatiekos ten van het woningcomplex „St. Joseph". Met een eventueel nadeelig saldo der Bank van Leening behoeft in 1923 geen rekening meer te worden gehouden wegens opheffing. Het Hoofdstuk „Kosten van het Onderwijs' (Hoofdstuk VII), hetwel tengevolge ven de nieuwe voorschriften voor de inrichting der begrooting wel de meeste veranderingen heeft ondergaan, tengevolge waarvan het overzich telijke —.voorloopig althans wel eenigs- zins in het gedrang is „hooger totaalcijfer dan in stijging van 22.000.—. Dit wordt vei-duidelykt in de volgende cij fers: I Stijging Jaarwedden van de ondeiwyzers 4000. n hoofdzaak een gevolg van vermeerdering «in dienstjaren (Styging der wedde). Verlichting, verwarming van schoollokalen "4750.De kosten van liet schoonhouden volgens de tegenwoordige reglementen (opge dragen aan den Reinigingsdienst) is aan me r kelijk duurder dan de vroeger gevolgde me- ithode. Kosten van het gebruik van schoolbaden 6322.Nieuwe post in verband met het in exploitatie nemen van het schoolbad. Subsidie aan de Vereeniging de „Ambachts school voor Gouda en Omstreken" 12000. Gevolg van de invoering dar Nyverheidson derwijswet. De gemeente draagt 30 der kosten. Onder de ontvangsten zijn verantwoord de bijdragen voor de leerlingen uit de buiten gemeenten. j Kosten van den Handelscursus 1000. Verhooging" der jaarwedden ingevolge minis terieel voorschrift. Kosten van het Gymnasium 4000.—. Ver- 'hooging van jaaiwedden der leeraren tenge volge van mermeerdering van dienstjaren. IVermindering _l Onderhoud en aanschaffing sohoolmeubelen 1000.—. Vergoeding aan schoolbesturen als bedoeld by art. 100 der wet op het L. O. 1920 (Ver goeding overcomplete onderwijzers) 3000. Het geraamde bedrag m 1922 bleek te hoog te zijn. In hoeverre de reorganisatie hierop verder zyn invloed zal doen gelden zal na 2 jaren blijken. Kosten Ambachtsavondschool 1500. Deze post kan lager geraamd worden. Subsidiën voor voeding enz. van schoolgaan de kinderen Ji3600.—Wordt in verband met de uitgaven over 1922, voldoende geacht. Diverse kleinere posten, niet t® 8PC" cificeeren 1000. Hoofdstuk VIII. „Kosten van het Armwe zen, mitsgaders subsidiën en bijdrage* aan onderscheidene daarmede in verband staande instellingen", doet een verhooging zien van rond 16.500.—, alhoewel de gemeente-apo theek en hetr Van Iterson-Ziekenhuis respec tievelijk een mindere uitgaven van 1500.— en 14000.— vragen. Feitelijk is dus de toename van de uitgaven onder dat hoofdstuk verantwoord, 32000.—. Hiertegenover vraagt dan ook de post „Ver pleging van behoeftige krankzinnigen" 6000; de post „Subsidie aan het Burgerlijk Armbe stuur" 2<f.000.meer dan in 1922 is ge raamd. By deze vergelijking houde men er rekening mede "dat de posten „Subsidie Bur gerlijk Armbestuur" en „Uitkeering aan werk- loozen, welke niet uit werklozenkassen trek ken" in den loop va» het dienstjaar 1922 we der zijn samengevoegd. De stijging van uitgaven voor veipleging van behoeftig! krankzinnigen vindt zyn oor zaak in de toename van het aantal verpleeg den; dit stèeg van 59 op 64. De kosten wor- den thans in totaal gera^Ap rond 62.500, waartegenover staat een ont^ptaanRyks- en Provinciale subsidie en particuliere bijdra gen van 26.000. B en W. koesteren nog steeds de hoop dat de Regeering er toe zal kunnen besluiten deze kosten in de toekomst geheel ten laste van het Rijk te brengen. Bij eene definitieve her- ziening der wet van 27 JX,1897' X geling fmancieele verhouding tusschen De werk zware of de rijkssub- werkloozenkassen 22444.03 Va Ryk en de Gemeenten/ dit nog steeds een on derwerp van overweging schijnt uit te ma ken, zal dit zeer zeker niet kunnen worden voorbijgezien. Dat dit van groot belang voor de gemeentelijke financiën is, behoeft geen betoog. de subsidiën aan het Burgerlijk Armbe zyn begrepen de kosten voortvloeiende uit de steunregeling van nog niet rechthebben de uitgetrokken en ongeorganiseerde werk- looze arbeiders. Voor steun aan deze catego- riën van werkloozen is op de begrooting de- instelling geraamd een bedrag van plus min. 30.000.—ahetwelk in verband met de uitgaven in 1921 jen die tot dusverre in 1922 vërantwoord, loosheid vraagt van onzent fers. Want bovendien lo. de werkveri gave van 46467.6 skiie ad 26.66S.50l; 2o. de subaidjfe aan werklooze siga- n andere werk- (z.g. crisiswerkloozen) 12667.26H (exclusief de rykssubsidifc ad 10291.23)4). De uitgaven van het Burgerlijk Armbestuur voor de opgenoemde steunregeling bedroegen in 1921 82116.66, zoodat de totaal-uitgaven aan ondersteuning van werk loozen in 1921 kunnen becijferd worden op 110.309.46. Dit bedrag val in 1923 minstens noodig zijn. B. en W.. hebben de uitgaven voor •werkver schaffing en ondersteuning crisis-werkloozen op deze begrooting niet geraamd, maar le posten voor memorie uitgetrokken. Zy tiTeen- '^1 samenhangen met de Rijksregelingen te dozen opzichte het niet gewenscht was deze ieder afzonderlijk thans uit te trekken. U(j de becijfering van het voor onvoorziene uitgaven noodige bedrag is evenwel met een en ander rekening gehou- Het eindcyfer van Hoofdstuk „kosten van ndbouw, handel en ny verheid (Hooidstuk IX)" geeft een styging aan van 5000. dit bedrag is hooger geraamd de post „subsidie aan werkloozenkassen", dit in ver met de styging dezer uitgaven. (Zie hiervoor). Hoofdstuk X „Kosten van beheer en onder houd der bezittingen" behoeft geen nadere toelichting. De styging is niet noemenswaar dig en vindt zyne verklaring in de toelichting op de betrekkeHjke posten. hoofdstuk XI „Renten en aflossing" wUst een daling aan van 6000.Dit vindt zyn verklaring in eene vermindering der posten „Rente" van 6600.en „rente enz. tydciykc geldleeningen" van 10.000.—, waartegenover eene verhooging der aflossingen van 9500.— Hoofdoorzaak van deze mutatie 'is aflossing der 7 geldleening, groot oorspronkelijk 200.000.en de veel gunstiger toestand, waarin de kasmiddelen der gomeente thans verkeeren en waardoor opname van tydeiyk geld tot het uiterste kan worden beperkt. Een hoofdstuk waarin belangrykc wyzigin- gen moesten worden gebracht was het Xllde. „Kosten terzake van pensionneering enz. van De verklaring hiervoor geeft de nieuwe pen sioenwet 1922 welke 1 Juli 1922 werd inge voeld. Dit hoofdstuk eischt, vergeleken bij 1922 een hoogere raming tot een bedrag van 35.500.—. H De nieuwe wet omvat tjhans zoowel het eigen als het weduwen, en weownpenaioen van allo. ambtenaren, beambten en werklieden in over heidsdienst. De bydrage die van de gemeente gevorderd wordt, geeft dan ook weer (je to- de pensionneering van het geheele gemeentelijk personeel. Onder de oude- wetten was dit in de gemeentelijke be grootingen over verschillende posten verdeeld, terwyl b.v. de bydragen van de leeraren van het gymnasium werden verantwoord onder de posten „jaarwedden". Tegenover hel verval len van de posten „bydrage voor eigen pen sioen ingevolge artikel 64 der Pensioenwet Gemeente-ambtenaren 1913" ad 22.000.eri „bydrage ingevolge artikel 25 der Weduwen- wet voor de Gemeente-artihtenaren 1918" ad 24.000.staat de nieuwe post „bydragen voor eigen en weduwen en weezenpensioen ingevolge 1922 Stbl. 240", ad 72.500.— De restitutie aan het Algemeen Burgeriyk Pen sioenfonds ingevolge artikel 68 der Pensioen wet voor de gemeente-ambtenaren 1913 stygt tengevolge van de Nieuwe Pensioenwet vnn 8000.— op 15.000.—. Tegenover deze meer dere uitgave staan evenwel hoogere ontvang sten. In het onder dit hoofdstuk vernielde wachtgeld van den voormaligen keurmeester van waren T. Woudenberg draagt de Regee ring tot een bedrag van 1000.— by. Hoofdstuk XIII „andere uitgaven niet on der de vorige hoofdstukken behoorende" ge°ft eene verhooging te zien van f 21.500.— In hoofdzaak is dit een gevolg van het verstrak ken van voorschotten van schoolbesturen (ar tikel 108 der Lager Onderwyswet 1920), de volstorting van het aandeel der gemeente in de Bank van Nederlandsche Gemeenten be nevens de kosten van geneeskundige controle van gemeente-ambtenaren en -werklieden. Ver vallen en verminderd zyn enkele onderge schikte posten tot een totaalbedrag van 1000. Hoofdstuk XV „uitgaven welke zoonoodig door buitengewone ontvangsten gedekt mogen worden", geeft geen aanleiding tot nadere be schouwingen. Het doet eene verhooging zien vergeleken'by 1922, van 24.000.—, gevolg van eene raming voor buitengewone werken op de begrooting der Gemeente-Lichtfabrieken. Het 1ste Hoofdstuk der Inkomsten „ont vangsten wegens vroegere diensten" evenals het IVde „opbrengst der plaatselyke belastin gen, niet onder het vorige hoofdstuk vallende bespreken B. en W. na de overige hoofdstuk ken en wel in verband met de algemeene be schouwingen waartoe deze begrooting aanlei ding geeft. Hoofdstek II „Inkomsten uit bezittingen" geeft een vermeerdering van inkomsten tot een bedrag van 2700.-. Dit vindt zyn oor zaak in verhooging van huur van eexüge ge meentewoningen, inkomsten wegens gebruik- geving van schoollokalen, verhuring van de gronden aan den Graaf Florisweg (aangekocht voor woningbouw, maar nog niet hiervoor ge bruikt of bestemd) en uitbreiding van deel name in het aandeelenkapitaal der Goudsche Waterleidingmaatschappy en van de Bank van Nederlandsche Gemeenten (volstorting). Na het afdrukken der ontwerp-begrooting is ge bleken dat volgno. 2, „huur van huizen en andere gebouwen", nog verhoogd moet worden met een bedrag van 1500.-, hetwelk dpov Regenten van het Van Iterson-Ziekenhuis, in verhand met de overeenkomst inzake in ge bruik geving vnn het dagsanatorium torugge stort wordt in de gemeentekas. Het lilde hoofdstuk „inkomsten wegens diensten door de gemeente bewezen", is 40000 hooger geraamd dan voor 1922. D* opbrengst van secretarieleges is thans 100 hooger te ramen n.l. op 8600.Een en ander is mo gelijk in verband met toepassing der nieuwe verordening. Drug-, kaai-, haven-, kraan-, sluis-, dok- en veergelden zyn tot een bedrag vaij 2100.hooger op de begrooting te bren gen wegens ruimer toevloeiing dier middelen (Haastrechtsche brug), terwyl de post Markt- gelden, wik- en weeg- en meetloonen in ver band met de ontvangsten in 1921 62ÜO. hooger te ramen was dan in 1922. Het is een verblydend teeken voor dc gemeenteiyke fi nanciën dat het Marktwezen weder eene op levrng vertoont die de opbrengst dezer mid delen doet toenemen. Ook de staangelden ker mis konden 1000.-— hooger geraamd worden (thans 11.000.—). Versterking van de gemeentelyke inkom sten is evenwel, nevens bezuiniging van uit gaven noodzakclyk. In dit ver bami meenen B. en W. dan ook thans een principieels be slissing van den Rami te moeten vragen in zake de heffing van keurloonen voor vee en leesch. Berekent men het aantal slachtingen in deze gemeente op ongeveer 8000 eenheden (alle slachtingen omgerekend naar de groot ste keuringsobjecten t.w. paarden en runderen of 260 K.G. vleesch) dan verkrijgt men by hetfing van een keurloon van ongeveer 4. per eenheid, hetwelk in vergelyking met het geen elders geheven wordt geringe belasting genoemd kun worden, een opbrengst van on geveer plus min. 12.000.per Jaar. B. en W. meenen dan ook gevoegiyk «leze eventueele inkomst tot een bedrag van 10.000.op de ontwerp-begrooting te kunnen uittrekken. Schoolgelden voor byxondere scholen, gym nasium en hamtelscursuH waren tot een uan merkelyk hooger bedrag uit te trekken dan in 1922 is geraamd en wel resp. 8000. 2000.en 1200.hooger. De Inkomsten uit de Zweminrichting waren 600.hooger te ramen, die uit het volksbad in 1922 uit getrokken voor memorie op 6.350.De Ilde afdeeling van dit hoofdstuk „inkomsten uit de inrichtingen van Nyverheid en Bedryf", hetwelk in hoofdzaak aangeeft de rentever goedingen en retributiën door de bed rdven aan de gemeente verschuldigd, wyst een sty ging aan van 5000.en behoeft geen na dere toelichting. v Hoofdstuk V „uitkeeringon aan de gemeen te" geeft in zyne redactie vergeleken by het vorig dienstjaar vele wyzigingen ondergaan, een en ander wederom een gevolg van niouwe voorschriften. In totaal wyst dit hoofdstuk een mindere ontvangst aan van ongeveer 30.000 Tegenover hoogere ontvangsten inzake ver goeding van het Ryk ingevolge de Imager On derwyswet 1920 ad 26.000.-—, subsidie van Ityk en provincie in de verpleegkostcn van arme krankzinnigen ad 2J16Ö.—, bydragen van particulieren voor klem ad 600.en bydragen voor byzondere doeleinden ad 1000, benevens nieuwe posten als uitkeeringen van andere gemeenten ingevolge de laager Onder wyswet 1920 ml 6400.subsidie van het Ryk ingevolge de Nyverheidsonderwyswet ad 9.200.bydragen van provincie, gemeente en particulieren volgens idem ad 7.600.—, bijdragen van andere gemeenten in de kosttn der van Kykswege gesubsidieerde gymnasia ad 5.700.en bydragen van het Ryk en de tot het district behoorende gemeenten in de kosten van den Districts-Arbeidsbeurs ad 2400.—, staan de aanmerkelyk lage: ge raam de of voor momorie uitgetrokken posten „nooduitkeering vftn het Ryk" ad 88.000. bydrage van het Ryk in het Middelbaar On- derwys ad 44.000.— (vroeger f/nn hierby ook inbegrepen de subsidie voor de Attbachts- axondschooi en de subsidie voor het Gymna sium ad "f 1750.(dit ondanks het feit dat thans in dezen post is begrepen plus min. 1/ 4.000.terugontvangst van hot Ryk we gens pensioenbijdragen. B. en W. hebben zich tot den Minister van Onderwys, Kunsten en Wetenschappen ge wend naar aanleiding van tie in den Kami naar voren gebrachte plannen tot opheffing van het gymnasium, onder overlegging van hetgeen daaromtrent in den Rami is gezegd en van een Ibecytering van kosten, doch mochten hierop nog geen antwoord ontvangen. Voorloopig moeten tie desbetreffende posten dan ook op de gemeentebegrootifut blyven voorkumen. [Nog zy opgemerkt dat aalt-8, qn W. officieus is medegedeeld dat de eventueel te ontvangen bijdragen der gemeenten waaruit leerlingen- deze onderwy«inrichting bezoeken in minde ring zullen moeten worden gebracht op de te ontvangen rykssubsidie en de gemeente met de desbetreffende wetwyziging dus wederom niet gebaat zal zy». Hoofdstuk VI „GÉÉaangsten van verschil lenden aard en toevHee baten" doet een ge heel ander cyfer zien^n 1922. Was het to taal destijds te ramen op rond 88.000, thans komt dit tot een bedrag van rond 218,500.— hooger oft de begrooting voor. Rente en aflossing van voorschotten verleend in het belang der verbetering der volkshuis vesting, zUn 167.000.— hooger geraamd. Voor bydragen van eigen en weduwen en weezenpensioen der verschillende bedryven en instellingen en het gemeentciyk pensioenfonds ls een bedrag van 35.000.hooger geraamd dan in 1922. Op vqlgno. 61 wordt verantwoord het terug te ontvangen voorschot ingevolge art. 103 der Lager Onderwyswet 1920 ad 15.000.—. Téhalotte was, in verband met res titutie van grond- en dyklasten door de be dryven, volgno. C8 «andere ontvangsten" 2500.— hooger te ramen dan in 1922. Daar entegen werden enkele ondergeschikte posten in 1922 geraamd tot een bedrag van 1000. - voor memorie uitgetrokken, daar waarschyn- lyk hierop in het volgende jaar geene of hoe genaamd geene ontvangsten zullen zün te verantwoorden. Het Vilde Hoofdstuk „buitengewone ont vangsten" geeft evenmin als het correspon- deerende onder uitgaven aanleiding totop merkingen en hierby kan ter toelichting ver wezen worden naar de begrooting zelve en hetgeen onder de uitgaven is medegedeeld. B. en W. hébben zich de vraag gesteld tot welke conclusies leiden deze beschouwingen* Het doet voor den buitenstaander eigenaar dig aan dat een eerste blik op de eindeyfer* dezer begrooting een vrij belangryk hooger bedrag doet zien dan waarmede in 1922 kon wonde* volstaan en temeer is dit bevreemdend omdat thans van alle zijden de drang naar be zuiniging, naar besnoeiing op de overheids uitgaven baan breekt. Uit het vorenstaande is evenwel reeds ge bleken dat een zeer belangrijk deel van deze hoogere raming haar oorzaak vindt in de ad ministratieve noodzakelijkheid van boeking 'an enkele belangryke posten zoowel in ont- angst als In uitgaaf (rente en aflossingen, voorschotten woningbouw, pensioenen, uit voering Lager Onderwyswet 1920, enz Wanneer men dit in aanmerking neemt, daalt het bedrag van rond 320.000.waar mede het eindcyfer van deze begrooting die van 1922 overtreft, met rond 208.000.en blyft een verschil te verklaren van ongeveer 112.000.hooger geraamde uitgaaf. In ae eerste plaats *y er dan op geweien dat de post „onvoorziene uitgaven J u2.uuO hooger is geraamd dan in 1922 waarover nader en de buitengewone uitgaven die van 1922 met 20.000.— overtreden. Biyit aisoo een geraamde meerdere uitgaaf van J 30.0UU. De bezuinigingen op dc verscniilende uit gaafposten verkregen, beioopen tesamen e«.n bedrag van rond j 49.000.—, zoodat het zui ver bedrag der werkeiyk hoogere uitgaven op 79.000.is te becyleren. Waarvoor is dit bedrag nu bestdbwJ gewor den werd gisteren reeds door ons medege deeld. Wat leert nu dit kleine overzioht? zoo vra gen B. en W. Dit, dat het gemakkeiyker is te sp*eken Can besnoeiing van uitgaven, van be zuiniging, enz., dan dit op een gemeenteiyke begrooting van inkomsten en uitgaven ten uit voer te brengen. en W. hebben gepoogd, waar mogelijk, te geraken tot inkrimping van uitgaven en waar dit piactisch uitvoerbaar was, nebben zy dit niet nagelaten. Mogoiyk was dit evenwei ai- leen don wanneer zy niet goiionden waren door wettelyke voorschriften of besiUiten van den Raad, ui. a. w. «laar, waar B. en W. op eigen initiatief tonder stryd met wet of be stuit hiertoe konden overgaan. Hoogeie uitgaven werden ook door B. en W. Jan niet gedaan, tenzy wederom of de uit voering der raadsbesluiten, dan wei de RyK»- wetteu of andere omstandigheden, met van hunnen wil irihankelyk, daartoe noodzaakten, hen en ander kon evenwel niet verhinderen dat liet eindcyfer der gemeentebegrooting steeg. li. en W. bepalen zich verder tot Hoofdstuk IV der ontvangsten in het byzonder tot de by dat Hoofdstuk behoorende post „belasting net inkomen", de kurk waarop het go muenteiyk financieel beheer dry ft, in de laat ste jaren dikwijls in zoodanige mate dut be- twyfeld mag worden of niet van over ltr«* lasting gesproken kan worden. Vooral in deze tyden van fmancieelen teruggang op al lerlei gebied, komt deze vree» telken» méér en meer naur voren en bedriegen de versehynse- len, die zich allerwoge aan den horizon ver- tounen, niet, dan zal er rekening mede gehou den moeten worden dut da toevloeiing van middelen uit deze bron zal al nemen en wel zal afnemen in zeer belangryke mate. Mueiiyk zal evenwel te zeggen zyn in welke mate! In een onzer Provinciale hoofdsteden is nU maatstaf b(j de bespreking van den hoofde- lyken omslag voor 1923 aangenomen een da ling van 40 op het totaal der inkomsten van de burgery. Of dit juist is, en W. weten het niet, maar dat met een belangrijken teruggang van het maatschappelijk inkomen rekeryng moet worden gehouden is buiten kyf. Een anderen factor waarmede B. en W. re kening hebben te houdep is, dat de belasting in deze gemeente hoog is, te hoog. Zy vesti gen de aandacjit op statistische gegevens ver zameld door het Gemeentebestuur van Rotter dam en waaruit blykt dat Gouda het twyfel achtige voorrecht heeft to staan byna aan de spits van die gemeenten waar het hoogste be lastingpercentage in den lande wordt bereikt. Ondraaglyk begint, nu de inkomsten afnemen, de belasting op vele groepen der burgery te drukken. Hierin moet verandering worden ge bracht en B. en W. hebben dan ook getracht op deze begrooting met alle hun momenteel ten dienste staande middelen, verlichting te fn verhand hiermede wenschen zy' glan ook op deze begroeting in de allereerste plaats te benutten hetgeen het nog beschikbare saldo der rekening 1921 hun daartoe biedt. Een ge- doelte van dit saldo, hetwelk op 391.287.66 is te becyferen, zal moeten komen ten bate van den dienst 1922 en wel tot een bedrag van 90.000.Het dan nog resteerende ad 301.887.66 kan dan gebracht wgmhm ten bate dezer begrooting (het in de ontwerp-begroo ting genoemde bedrafc ad 301.277.66 was een voorioopige becyfering). Gaat de. Raad hiermede accoord, dan zal de post .Belasting naar het inkomen" voor 1928 geraamd kunnen worden op 625.000.—. Dit doet de vraag ryzen welk vermenlgvul- digingscyfer het belastingjaar 1923/24 tenge volge hiervan zal vragen. U. en W. hebben getracht eenige becyferin- gen hieromtrent te verkrygen, zender dat dit evunwei is mogen gelukken. De «(jksbelastifig- sdministratie is nog niet in staat eenlgo ge gevens, inzake het kohier 1922/1923 noodig voor de berekening vun een en ander te ver schaffen. B. en VV. vertrouwen evenwel, dat waar ook nog 1/3 van het kohier 1922/28 ten bate van dezen dienst kan worden gebracht, in geen geval een hooger vermenigvuUligings- cyfcr dan 0.8 noodig zal zyn. Zuinigheid zal evenwel geboden zyn en In geen geval zal overschryding der geroamde bedrage* mogen worden toegelaten, want iedere overschryding van dit geraamde op- brengstcyfer zal onverbiddelijk eisehen een hooger percentage aan belasting. WasJn 1921 en vorige jaren In de opbrengst der opcenten op de dividend en tontiémebela»- ting een sty gentle iyn waarneembaar en eisch- te 1922 reeds een lagere raming dan 1921 toe stond, <le malaise in handel en industrie eiseht voor 1923 raming van een nog aanzienlijk la ger cyfer *J. van 15.000.— tegen in W2^> 40.000.—. B. en W. hebben de nooduitkeering -van het Ryk in verband met ontvangen aanschrijving van hoogerhand niet uitgetrokken. Bedriegc* de teekepen niet dan behoeft evenwel van eenige uitkeering uit dezen hoofde niet geheel en al te worden getwyfetd. Rekeging hiermede te honden ia evenwel niet wenscheiyk en even tueele versterking van de onvoorziene ont vangsten zal niet anders dan gunstig voor onze financiën in 1923 kunnen zyn." \t 4 HKTHEHK 'HTK.N Coöperatieve Kweekersvereeniging „Geeda en Omstreken" té Gouda. Veiling van 30 Oct. 1988. Spruiten le soort p. 100 K.G. 1620, Uien 1.30—2.70. id. klein OJO—1, Kroten 0.90— 3.60, Postelein ƒ7.10, Spinazie ƒ9.80—81. per 100 K.G.; Andijvie le soort 13-40, id. 2e soort ƒ0.10—1.70, Roode Keol 1.40—3.304 Gele savoye Kool 1.30—8.10, groene id. OJw —4.90, Witte Kool 0.90—1.10, Boerekool 1.60 —8.50, per 100 stuk», Peen 1.504.20, Knol selderij 3—12, Selderie 0.80—1.19 p. lOOboa. NIEUWERKKRK a. d. IJSSEL, 30 Oct. (Coöperatieve Tuinbouwveiling Nieukerkerk a. d. Usel en omstreken). Peen ƒ2.908.60 p. 100 bos; postelein 12.00—16.10, spinazie 14.20—16.80 pér 100 K.G.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1922 | | pagina 3