N.V. MODE-ETABLISSEMENT „GOUDA"
De resteerende Gostumes-Mantels-Japonnen-BIouses-Hoeden-Pelterijen enz. tegen Spotprijzen.
J
ROK
am
W.M. VAN HULZEN, Markt 56-57 - GOUDA
THEODORA!
ROOTE OPRUIMING
U zeker!
(MIDSCHE COURANT
MARKT 26 TELEFOON/131.^'
van
Verbouwings-
v - Uitverkoop. -
Rotterdam
de hoofdrol RITA JOUVET
edenj/ Zaterdagmiddag 4 uur begint onze
VAN 'DAMES- EN..KI N DERKLËEDING
ZATERDAG 9 DECEMBER BEG3NT ONZE
MENTHOL
EDCALIPT-BON BONS-
VISSER'8
MENTBUL-BONBONS.
ALS GIJ
Eleclrische Vlekkenstift.
EET STEEDS VERGEER 'S
GELDERSCH ROGGEBROOD
PUROL
NIEUW BESSENSAP
v
TE ALPHEN AID RIJN.
Dames- en Kinder-Confectie
Goudsein Voorschotbank
Rypstkikaii en Credieten
CENTRALE BOAZ-BANK
OostLaven 58 Telefoon 683
Kantooruren 9-5, Zaterdags 9—1
Dinsdag- en Donderdagavond 7 -8
De Bank verschaft SPAARBOEKJES voor
inlagen van minstens f F-—(fonts 4°'„.
Nerint geidsn
J- 4
4i
Volgende week verwachten wi) ln lossing het
schip .Julius" en hot schip .Horizon" mat prima
Belg- Eierkolen. Hat schip .Mentor' met eerttf
soorten Ruhr-.Kachel-en Machinekolen in Gietcoke»
Steeds voorradig prima Wales-.Btlgische on Dnltschl
Anthraciet.
NV. Tsreenigdn Brandstoffenhandel
?|h S. D. BOON en Firma ,P. de VfiOEDT
Turfsingel 5 Tel. lil,
THALIA THEATER
TWEEDE BLAD.
"V
ZONNEWEELDE.
Groote OPRUIMING
BlRiClll' VAN INZIT.
De bouwmanswoning „Ons
JOenoegen". onder Wadding-
veen niet 14.76 H.A. land. is
Ingezet op 28100.—, het 2c
perreel 10.82 ll.A land is
gebracht op 12500.— en het
Se perceel, een woonhui» niet
tuin. onder Reeuwijk op
V 8800.
Toeslag Donderdag 14 De
cember a.g. in het hotel de
Kalm to Gouda, te elf uur.
Do pcrceelcn kunnen ver
hoogd worden ten kantore
,V*n notaris PITIX), te Gouda,
tegen 10 der verhoog!ng.
tai2 17
Aanbesteding
van Sohoolaohrlften
jtan behoeve vaa de openbare
scholen te GOUDA.
De voorwaarden on tnon*
pters liggen tor gemeente
secretarie (afd. Financiën)
ter lezing en bezichtiging,
ImtchrijvingHbiljvttcii (ge
kegeld), voor Dinsdag 19 De
cember 1022 des midddge 12
*T
«fee*
feekter en Wethouders.
42Q4
16
V.rkrijgb.., bjj 4187 10
8. H. VAK I.OOV
Droilileril Markt A.
Jest hebt van: verstopping
Ktrage ontlasting), gal. slijm,
koortsigheid, mang- of hoofd
pijn, geen eetlust, slechte
ppijs vort ering, enz.: neem
Üan Wortelboer's Kruiden
•f wortaliMMMfi. Pillen van
ïacoba Maria Woriellioer en
Rij zlit spoedig weer hersteld.
Overal verkrljgtaar ft 00 cent.
I 41/816
teem
BJ Apoth. en Drogist en.
4 4197 18
Verwijdert onfeilbaar alle
vlekken ntt kledingstukken,
behalve inkt en znron.
Verkrijgbaar bij:
ANTON COOPS
Drogist, Wijdetreet 81.
4183 16
MERK C. N.
RottBrood-, BosoholL,
Koek- en Banketbakkerij.
RAAM 8898.
4196 10
WOMDI
en AUUIVAJndjCS
dene ten moeilijk met
de koude Een wemió
m&J 1 ze ipoodi^ Ivhrr
BI} Apoth. en Drogisten
Pharraaceutisrbo Fabriek
A. MNNHARDT Zeist.
419* 12
en blijft gragen
Daar reeds spoedig met de afbraak der twee perceelen
HOOGSTRAAT (vroeger 343—345) zal worden begonnen,
is het met het oog op de plaatsruimte,noodzakelijk,
onzen goederen-voorraad spoedig te liquideeren en
bieden wij deze daarom tegen buitengewoon lage
prijzen aan.
uitsluitend in het betere genre.
oogstraat 343—349,
oek Spui 8.
4205 166
VAHALLBRf
■aaguH
AMKCO
APOTh
Ad mOtTCD 4.C* CTDAM-
Verkrijgbaar kift,
iüTOB C00P8,
H4AHS4IHM
Koopt geon ^fgn-Expolloi met
Duitsohe pr(jzen «n verpakking.
Bleekernlngel 29.
gdeft eredleten vanaf f 50i—
Assurantiekantoor.
4188 |6
Al gem «ah Assurantie
Kantoor GOUDA v-
COM MISS IF/VAN TOEZICHT
W. JÈi DERCKREN Jr., Gouda
Mr. IL REVS'-A.
8. VINGERLING,
W. VAN VLIET JO.n., 99 4:
T. ZAAL Azn.,
Di root sur: D. L.- WAGENBAK.
03 aangesloten banken en bijkantoren
Girodienst met de vooi nitnmste plaatsen
Neilnrlnndt
1 DAG OPZEGGING.
1 MAAND
8 MAANDEN
Versteekt iy-edieten en Incasseert wiiicl* tegen
(^-.cMeherp eoncntreereud (sr)«| x
ear De statualrR bepalinnen dir «Bank. bleitsn
sss liar» cllentö e ds prootst monsl(jke z^TceriiiUa.
|t geiden a deposito.
3.
Annbevelen«1.
4301 «O
DE GOUDSCHE FRUITHANDEL
Lange Tlendeweg 37 Telci.313 Gouda»
v lieeft In roagrand.
Blauwe druiven
Bananen
8inaasappolen
Cituoenen
Ka%pnjes
Doosjes Tunisdadsls
yr;
Talelperon
Tatelappolen
Nieuwe vygen
Ananas in blik
Diverse soorten nolen en*.
Busgroenten (Mark Sleutels) tegen concnrreerende prijzen;
Vanat Vr(]tlat 8 t/m Donderdag 14 D^e.
Vertoonen wij 'de mooiste
en meest grootsche film
van de wereld:
Grootach, Historisch .filmspel.
v
Bqplend Byzantijnsch drama in
7 acien, ten tijde van Keizer
Justlnianus, in denJare 525.
Deze geweldige film overtreft al Ie voorgaande*
groote filmwerkon zooals» ANNA ROLYN,
MA DAM F ODB ARItTi OtJURIA, ene.
I>eze bijzondere film zal op nchlt-
terende w(|ze worden gfïlliiAtreerri
•foor groot nttge breid Orkest.
Dit ongeëvenaarde filmwerk word 8 breken
achtereen in Amstafdam vertoond. 2 welen in
het groote Asta in Dort H^ag en vanaf 17 Novem
ber in do twee grootste theaters van Rotterdam,
n.I. W.B. Theator en Oostor Tjieater. 4192 120
,,*i,-« fj t'
.8
No. 15106.
ZATERDAG, 9 DECEMBER 1922.
Uit ons Parlement
TWEEDE KAMER.
Spoedwerk met de Lager-Ondenryswet.
Interpellatie geweigerd. De
der tuinbouwer^. Begrootingswerk.
Bij een regeling van werkzaamheden is vast
gesteld, dat a.s. Dinsdag de wyziging van de
Isysr-Onderwij swet in openbare behandeling
ui komen.
De Voorzitter wilde, zoo mogelyk, reeds
jjjteren daarmee aanvangen. Daartegen kwa-
de heeren Dresselhuys, Ketelaar, Ger
ard en K. ter Laan in verzet, op grond dat
4e Memorie Van Antwoord nauwelyks versche
Mn was en allerlei veranderingen waren aan
gebracht, die nauwgezette overweging verdie
nen.
Dr. Nolens, de eerste regisseur van
lingen van werkzaamheden, die geen oogen-
blik van mr. Koolen's zjjde week, gooide 't op
een accoord; na het Kerstreces ging niet, dan
aou het Kerstreces er aan moeten gelooven
en dus gaf de leider der Katholieken in over
weging Dinsdag a.s. te beginnen. Het voor-
«tel-Dresselhuys, later een voorstel-K. ter
Laan geworden, om de belangrijke wijzigin
gen n i e t vóór Kerstmis af te doen, is met
62 tegen 28 stemmen vmpworpen. De Rechter-
ijjde was by deze stennning niet minder dan
68 man van de 60 sterk en van Linke
vgriclaarden zich mej. van Dorp en drie Vrij
klidsbonders voor deze spoedbehandeling.
Men kan slechts hopen, dat in de beide
parlementaire weken, die vóór Kerstmis nog
resten, gelegenheid zal zyn om dezen herzie
ningsarbeid (die een rustiger atmosfeer eisch-
te) en den 'velen bdgrootingsarbeid, die nog
op afdoening waoht, op behoorlyke wyze te
behandelen. Gelooven doen wy het niet.
4>' 4> 41
De Kamer heeft geen termen'ge vonden om
haar werkzaamheden te onderbreken, ten ein
de den heer Wynoop in de gelegenheid te stel
len de Regeering te interpelleeren „over haar
houding tegenover het congres voor den vrede,
dat de volgende week door het Internationaal
Verbond van Vakvereenigingen te 's-Graven-
hage zal worden gehouden.
Een bewogen debat, dat de Kamer een uur
kostte, is aan deze door den Voorzitter uit
gelokte beslissing voorafgegaan, waarbij de
.interpellatie-aanvrager steun verkreeg van de
heeren Troelstra en Marchant, tefwyl de Voor-
"■^jfcter. steun vond bij mrs. Rutgers en Dressel
huys, die namens de geheele Rechterzijde en
4en Vryheidsbond bleken te spreken.
Wat wilde de aspirant-interpellant/ Het is
ons niet duidelijk geworden en ook mr. Troel
stra erkende, dat het doel van de interpellatie
in het duister lag. Mr. Marchant merkte hier
bij terecht op, dat <le Kamer moet beslissen
op interpellatie-aanvragen, waarvan zy de be
doeling niet kent en de vriji|jnig-democvatl-
sche' leider was blijkbaar zeer onder den in
druk van de actie in de antirevolutionairs pers
voor het afstemmen van motiesjwelke van de
Linkerzyde worden voorgesteld! Wy gelooven
dat de heer Marchant zjch ter onrechte liier-
m beriep: die artikeltjes in de antirevolution
Maïre pers richtten zich tefeen het misbruik
van moties, niet van interpellaties en aan de
Kanjer- kan waarlyk niet verweten worden het
recht van^nterffellatie te beknotten. Het tegen
deel is eerdfer waar. Doqh wij meenerfTNlat een
sKamer, die zich 'respecteert, ge?n interpella
ties kan t^staan, waarvan zy de portée niet
doorziét. En nu trof ons sterk, dat de inter-
pellant en mr. Troelstra, die,hem zoo bijviel,
angstvallig nalieten kort en 'goed te zeggen:
dit of dat heeft de Redering met betrekking
.tot flajt I.V.V.-congres gedaan (of niet ge-
'daanVen daarover wenschen w(j de Regee-
ring%an den tand te voelen. Doch nu werd de
Kamer uitgenoodigd om Ce taten interpellee
ren, niet wetende waarover en dus niet kun-
neude beoordeelt», of er reden wae otn te ln-
terpelleeren.
Een typisch voorbeeld van de argumentatie
van den interpellatie-aanvrager gaf deze, toen
hy zei de Regeering te willen vragen, wat
haar plan is om het vredesprobleem op te los
sen! Hoe nu? W« hebben pas met de Regee
ring een paar weken over haar algemeen be
leid van gedachten gewisseld, wy zitten in de
begrooting voor Marine en Oorlog en Buiten-
landsóhe Zaken komen binnenkort aan de oixle.
Wat heeft het nu voor zin, de Regeering te
gaan vragen, hoe zjj Regeering van een
der kleinste mogendheden het vredesvraag
stuk wil oplossen, omdat toevallig in ons land
een socialistisch congres voor den vrede wordt
gehjuden? Had de heer Wijnkoop bezwaar
teg^Thet weren van sommige vreemdelingen
in gns land, daarover ware zeker een vraag te
stellen geweest en mr. Troelstra had denzelf
den weg kunnen kiezen (het Vrydagsche vra
genuur schynt ons daarvoor uitermate ge
schikt), indien h(j byvoorbeeld de Regeering
wilde vragen zich op dit congres te laten ver
tegenwoordigen. Alles te zamen genomen, ge
looven wy, dat de Kamer een verstandig be
sluit heeft genomen; het interpellatie-rech|
dient zeker hoog gehouden te worden; jui'
daarom mag het niet misbruikt worden.
De heer Duys heeft zyn interpellatie gehou
den over de crisis in het tuinbouwbedrijf én
de houding van de Regeering tegenover den
ernstigen nood, waarin vele tuinbouwers ten
gevolge van die crisis verkeeren.
Dat |e spaanders er by dezen interpellant
afvlogeiFjjjjghoeft natkrelyk vermeld te wor
den en dat hij zich ompiitgd zag door een bonte
reeks agrariërs, die l\et slechts matig aange
naam vonden, dat het juist deze afgevaardig
de was, die zich op dén tuinbouw wierp en
die hem af en toe lichtelijk in de maling na-
ten, zal evenzeer begrijpen wie dezen afge-
vaardigdg en de Kamer-atmosfeer kent. De
heer Duys had geett zware taak: de nood Is
by velen hoog gestegen en de Regeering geeft
den indruk van wel erg lang te wikken en te
wegen. En verder benutte hy de gelegenheid
om alle andere partijen als vyanden van den
tuinbouw af te schilderen, althans als niets
doeners, waartegenover de socialisten hoog
verheven werden als de eenigen, die met de
noodige recepten in den zak loopen om de tuin
bouwers uit hun ellende te verlossen.
Minister Ruys de Beerenbrouck kwam op
grond van de jongste ambtelijke rapporten tot
de conclusie, dat er van een al'gemeenen
noodtoestand nog geen sprake, is, ,al verkeeren
verschillende bedrijven zeker én moeiiykheden,
o.a als gevolg van de overproductie in dit jaar,
in verband met de lage prijzen, welke onze
oosterburen konden besteden, waarby de Ml
nister intusschen duideiyk te verstaan gaf,
dat velen in de oorlogsjaren zonder voldoende
kennis in dit bedryf zijn gegaan en niet te
redden zyn.
a Positieve voorstellen hebben den Minister
nog niet van de zyde dop deskundigen bereikt
dlpch er wordt biykbaar hard gestudeerd.
jNa
Een andere motie bracht mr. Dreuelhuys
ter tafel. De tuinbouwers willen geen re gee
ringacrediet, maar crediet van de boerenleen
banken, met regeeringsborg en in dien geest
wilde mr. Dresselhuys de Kamer zich laten uit
spreken. Wat hebben de tuinders aan crediet
„in beginsel", spotte de heer Ketelaar, die ove
rigens tegen beide moties het bezwaar koester
de, dat zij party kozen voor een bepaalde soort
steunvorleening. Laat ons er een eenheidsmo
tie van maken, adviseerde de heer Schaper, die
zyn jongeren partijgenoot in bescherming nam,
Wat de moties betreft, achtte de Minister
die van mr. Dresselhuys de beste, maar de Re
geering moest toch hoogst voorzichtig zyn met
's lands geld beschjkbaar te stellen cn daarom
meende Z. Ex. de motie te moeten afwijzen.
Maar de Minister zegde toe, zeer spoedig een
beslissing te zullen nemen, zoo eenigszins mo
gelyk in de richting van de motie-Dreaselhuys,
waarna de beide moties werden ingetrokken en
de interpellatie afgedaan was.
Wfit het begrootingswerk betreft, zyn Wa
terstaat en Binnenlandsche Zaken afgedaan,
terwyi thans Marine aan de beurt is.
Wereldschokkende feiten hebben zich d*arby
niet voorgedaan.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
Natuurlyk was de heer Duys absoluut onvol
daan en hy besloot met een motie in te dienen
voor het beginsel van credietverleening op
eenigsziha langeren termijn aan noodlijdende
tuinbouwers, waarbij overleg dient plaats te
hebben met de belanghebbenden.
Een groot aantal sprekers heeft zich in de
interpellatie gemengd &D daarby ging 't vaak
warm toe tusschen daWfcrschillende woord
voerders en den interpellant. AI dadelijk trof
ons, dat deskundigen, als de heeren A. Colijn
eij/ Knigge, de oplossing van het vraagstuk
veeleer zochten in een door hen strikt onver-
mydelyk geachte inkrimping van het tuinders-
bedryf, dat te groot is uitgegroeid voor de te
genwoordige behoefte. Van verschillende zy-
den werd er, niet zonder reden, op gewezen,
dat dezelfde heer Duys, die thans zoo'n me
delijden met die armetuinders heeft, weinige
jaren geleden geen schimp genoeg had om deze
menschen, wien het toen goed ging, met smaad
te overladen. En men had e* by kunnen voe
gen, dat diezelfde menschen morgen weer uit
zuigers Anj den heer Duys c.s. zyn, indien er
we$r verbetering in het bedryf zal zyn inge-
tm,en mmmmmm—mmmmmmmZ*4—
DCXXXVII1.
De Zaterdag vóór het Sinterklaasfeest is
altyd de dag die het meeste drukte aanbrengt
in de stad. Dit jaar heeft een zacht lente-
weertje dien dag begunstigd en daardoor na
tuurlyk tot 'den drukste sinds vele jaren ge
maakt. De collectanten voor het verwaarloos
de kind hebben het dien dag getroffen en de
opbrengst 'vaufi^TOO.—overtrof dan ook wel
de stoutste srérwachtingen. Trouwens het is
handige zet otp deySint-Nicolaas-stemming te
exploiteeren voor» een liefdadig doel. Beter
moment is er misschien niet te bedenken. Al
leen hangt het slagen voor een deel af van
het weer, dat in December gewojniyk niet
byster geschikt is voor een Btraat-collecte. Dit
jaar was het nu by zonder goed en de opbrengst
is daaraan evenredig.
ln alle wijken van de residentie reden Sin
terklazen te paard rond, gevolgd door een
paar zwarte knechten mitsgaders eenige pad
vinders. Zy trokken in optocht langs de hul
zen om daar inzameling te houden voor Pro
Juyefttute. Natuurlyk maakte het schouwspel
van den goeden Sint een diepen indruk op de
kinderen. EenigstinB verwarrend werkt het
wel dat er zooveel prachtige bisschoppen tege-
ïykertyd in de stad s^jn. Sommige ouders die
er prijs pp stellen hun kinderen in den^ na-
ieven waan te laten ,zien hun paedagogisch
talent op zware prtjef gesteld, willen zy de
kinderen voor dit vVrschynsel een aanneme-
lyke verlaring geven.
De atoffeeriog van de straten met die kleu
rige figuren was inderdaad aardig en deed
het wel. We zyn in- Bolland zoo weinig kleur
en fleur op straat gewend. Vooral in den tries
ten wintertyd, als ieder zyn wansmakelyke
overjas moet drpgen, waaraan noch wat kleur
noch wal yorm betreft, eenigp aeaihetischo
schijn valt te- geven. We hebben Zaterdag
middag in de propvolle Spuistraat nog een
angstig oogenblik meegemaAt, Sï.l. toen een
vojlbdig muziekcorps zyn nrnrsch door die
volte maakte, voorafgaande aUn den goedi-
gen bisschop, die zijn intocht deed in de resi
dentie. Toen werd het een oogenblik angstig
benauwd in de straat. Overigens is in strijd
met alle hygiënische, architectonische en nog
meeiA soortgelijke beschouwingen, een smalle
winkelstraat de aardigste die men denken kan.
Wanneer de ^Spuistraat plotseling dé dubbele
breedte kreeg, zou zy meer dan de helft van
haar gezelligheid verliezen. Trouwens alle po
gingen om nieuwe winkelstraten te stichten
en daar heen het veilkeer af te leiden, mis
lukken. We zien dat in den Haag het beste In
de Prinsestraat, oorspronkelyk is bedoeld
als een onmiddeliyk by het centrum aanpo
tende uitbreiding van de winkelstraten. Het is
nooit gelukt deze straat tot dezelfde hoogte
op te voeren. Altijd bleef ze tweederangs om-,
dat zy ongezellig was. Ongezellig o.a. tenge
volge van het drukke ry- en tramverkeer dat
het oversteken van den weg vrijwel onmoge
lijk maakt. De echte gezellige winkelgaleryen
zyn de smalle straten, die zóó smal zyn dat
men tegeiykertyd een overzicht heeft over de
beide kanten.
Het denkbeeld van de overdekte passages
heeft nooit veel opgang gemaakt. Den Haag
bezit er één die op het uit^riyk bezien, niet
slecht rendeert .Vla een particuliere onder
neming, die wol schynt te gaan. Er zyn een
paar voordeelen aan het systeem verbonden
men loopt er droog en vrywel uit den lucht,
maar daartegenover staat dat de luchtverver-
sching wol wat te wenschen overlaat, vooral
in de winkels zelf. Waarschijnlijk voldoen die
niet aan de eikchen die de hygiëne thans pleegt
te stellen. Voor het winkelend publiek is de
passage een toevluchtsoord by#slecht weer; zy
is dgn een gezellige plaats om te schuilen eij
do bui af te wachten. In veel opzichten fa de
Haagsche Passage nuttig: ze geeft een korte
verbinding tusschen het 'middengedeelte van
de drukste straat en het centrum der stad, dat
nog altyd op de Groenmarkt gelegen is. Het
begint op dat punt hoe langer hoe meer een
onhoudbare drukte te worden. Nog weer on
langs heeft «de politie er nieuwe bepalingen
voor het verkeer, ook per fiets gemaakt; het
utryden van de spleetvormige Vet nestraat is
thans verboden, waardoor heel wat misère is
opgeheven. Het ryjrielverkeer op de Groen
markt is eveneens verboden. Het gevaar voor
auniydingen is daardoor veel geringer ge
worden, maar men moet daarby niet vergeten
dat de tyd, dien de fieterydera noodig hebben
om dit punt te pasaeeren, zeer is toegenomen.
Dpt is altyd het nadeel van het temperen van
de snelheid van het verkéer. De politie heeft
nog steeds haar handen vul met die regelingen
en het laat zicb aanzien dat dit op den duur
steeds drukker zal gaan worden. De ouder-
wetsche nauwe straten biyven een onover
komelijke inconvenient, waaraan allerlei door
braken ten slotte slechts gedeelteiyk een ein
de kunnen maken. Misschien zou het verkeer
te voet ontlast kannen worden door den aan
leg van nog eenige overdekte passages die het
verkeer gemakkeiyk verspreiden.
In nauw verband met het verkeer staat de
verlichting van de straat. Daarop zyn wfj ln
de laatste jaren erg achteruit gegaan. In de
crisisjaren zyn de oude gaslantaarns ails om
gezet in electriscb®. Dat wa» geen verslechte
ring, al gelooven we dat het gas een sterker
lichtbron wart dan de te kleine gloeilampje».
Maa'r veel erger is bet dat men ons heeft op
gescheept met een nieuw model lantaren, dat
éen groote achteruitgang is. Het «yn helmen
die theoretisch het licht geheel terugkaatsen.
Dat is practisch niet waar: de lichtbron ia
verkleind en lager by den gromt is het alleen
maar verlicht. Het is byvoorbeeld geheel on
mogelijk ooit een straat-naambordje te leztf).
Toen er nog andere Vnodellen in gebruik wa
ren, hebben wy eens de proef genomen met
het lezen op een afstand der oude en der nieu
we lantarens. Daafby bleek ons dat èn in de
onmiddeliyke nabijheid van de nieuwe tataren»
èn op grooteren afstand de Mogeiykheid van
lezen zeer veel verminderd was.
|We zitten nu eenmaal met dien rommel en
het zal \s$ju4ang duren eer de practyk heeft
gezegevierd op de bureaucratische theorie.
Iets nieuws is thans de automatische ont
steking der lantarens. Voor de goedkoopte
heef) men in de crisisjaren alle lantarens af
zonderlijk aangesloten, zoodat ze ook; één voor
één aan- en uitgedraaid moesten worden. Thans
heeft men aan de lantarens automaatjes aan
gebracht, die op tijd werken. Het heet oen
proef te zyn, dochahet is wel zonderling dat
men voor een proef duizend van die automuat-
jes aanschafte tegen 3U gulden per stuk. In
tusschen voldoen deze automaten wel en de
proef kan dus worden defi^^H gemaakt. Het
is een typisch gezicht dat iHCre lantaren op
eigen houtje begint W branden. Natuurlyk
werken de automaten niet op de minuut ge'yk
en gaat het dus één voor één De oude tan-
tarenopsteker is dus afgeschaft en vervangen
door een automaat van dertig gulden.
Sic transit
HAGENAAR
MEDISCHE BRIEVEN.
Pleuritis.
III. V
lam# niet altijd begint de» pleuritis plotse
ling, zelfs in dc meeste gevallen niet, doch is
deze aandoening een min of meer sluipende.
De patiënt vertoont doorgaan» 14 2 weken,
som» langer, algemeene verschijnselen van
malaise jlie niet aanstond» doen denken aan
deze toch altijd ernstige ziekte, totdat de hef
tige steken in du zyde het vermoeden op een*
pleuritis doen rijpen, want, zooals u weet, is
de pleura een zeer gevoelig vlies. Elke bewe
ging, elke rekking om dit ontstoken vlies is
dus seer pijnlijk en zal a. h. w. onbewust door
den patiënt zooveel mogeiyk vermeden wor
den. Hot gevolg van één en ander is, dat dete
zich dg» zoo rustig mogeiyk zal houden niet
alleen wat de liohameiyke beweging als zoo
danig aangaat, doch ook de reking, die by het
uitzetten der longen plaats vindt, aal hy zoo
veel mogelyk beperken, dus m. a. w. «al de
zieke zoo oppervlakkig, als maar eenigszins
kan, ademhalen. Af en toe kan de patiënt ech
ter niet nalaten een slechts geringe korte
hoeststoot te taten hooren, hetgeen naar alle
waarschijnlijkheid moet worden toogèschreven
aan een prikkel, die vanuit de pleura haar oor
sprong neemt. De ademhaling nu kan door een
pyniykheid wegens de rekking van het ont
stoken longvlies zóó oppervlakkig plaats vin
den, dat de tiekende benauwdheid, waarover
wy zoo vaak deze zieken hooren klagen, op
treedt
De lichaamstemperatuur houdt, zooals oek
te verwachten is, gelijken tred met den aan)
van het ontatekingsproces. la'dit heftig, heeft
ettervorming plaats, dan is een koorts van
40 niets byzonders. Het Is begrijpelijk,
dat een dergelijke toestand zeer nadeellg
werkt, op de algemeene liohameiyke gesteld
heid van onzen patiënt Is hot ontstekings
proces zeer licht, dan kan de temperatuur even
boven "het normaio zijn, b.v. 87.6 tot 88 hoog
stens. Nemen wy nu de tusschenliggeide ge
vallen, die het allermeest ook voorkomen, dan
hebben wy dus by de pleuritis meestal een
lichaamstemperatuur, die .schommelt tusschen
de 88 en 39 graden, 's morgens nJ. wat lager,
's avonds wat hoogW, zooals wy dit ook by
den gezonden normalen mensch aantreffen.
In het algemeen grypt deze ziekte onzen
patiënt nogal flink aan en heeft hy het jf9-
voei van echt ziek te zyn. Wanneer wy dan
ook de diagnose „pleuritis" uitspreken, dan
staat dit geiyk met een paar maandjes huis
arrest. «waarby men nog wel een maandje
meestal moet voegen om weer wat op krach
ten te komen. Degene onder de pleuritisiyde-
ressen en lyders, die re op deze wyze afko
men, hebben niet te klagen, al is byna leder
ziek mensch tot klagen in dit «opzicht geneigd.
Even langzaam als de lichaamstemperatuur in
de meeste gevallen steeg, even langzaam daalt
deze ook weer en treden daarmede de andere
ziektevorschynseien min of meer t>n den ach
tergrond.
Het «preekt van zelf, dat elke complicatie
den duur der ziekte pleegt te verlengen, ter
wyi hierby tevens het algemeene weerstands
vermogen meer en meer te ïyden heefteen
himaun hoogt*re eiachen worden gesteld.
nog op één voornaam punt
maken. Wy hebben reed» ver^
enkelen eer noodzakelijk is,
dat operatief ingegrepen wordt. Uit is het ge-
vul, wanneer de algemeene ziekteverschijnse
len zeer ernstig zyn en het vocht, dat zich
tusschen de beide pleurabladen bevindt, sterk
etterhoodcrui is. Het kan nu echter ook Voor
komen, dat het vocht niet zoozeer etterhou-
dend Is, dat tot een dergeiyken intensieven
greep moet worden overgegaan, doch niette
min de yochtophooping zoo enorm groot is,
da(; ernstige bezwaren, daarVan afhankelijk,
zich doen gevóelen. Zoo zien wy soms de adem
haling en de hartswerking in 't nauw gebracht
worden, dat het ja zelfs noodza-
kpiyk i»K wat vocht ^BAksten. wy doen dit
roet behulp van een spuit, waarmede wy het
•echt opzuigen.
W yhebben hiermede de belangrykste pun
ten aangaande deze zoo overbekende ziekte
met elkander bespreken en zult u ingezien
uiniiHui v.on.
Tenslotte wil ik u
opmerkzaam maken,
meld, dak het een en
FEU 1 L L E T O N.-
Roman van OLGA WOHLBRÜCK.
Met autorisatie vertaald door
Mevr. V P. WE^SEIJilK—VAN ROS^UM.
48'
E Laat my lhat my Hy lalde het nog
Rechts. Zyn glazige oogen sloten zich, dadel yk
Hiarop sliep hy in. Hy sliep den loodzwaren» op
den' dood gelykertden slaap, yan een eersten,
Waren 'roes.
Een uur later gaf een Spaansche stierenvech
ter in den sierlijken rococosaiorrvop de lerste
Terdieping van het hotel Luxemburg aan graaf
OberwéU en «zyn dames éen diner in een- styl/
die zelfs op de waardeering van den be réisden
Rpegeren diplomaat graaf André Oberwafll
aanspraak zop hebjiên kunnen mogen maken.
De drie eerste kellners van het hotel bedienden
wittef handschoenen en vier sierlijke elec-
tflsche bronzen windmolens zorgden voor een
koelen luchtstroom.
Gareto in smoking, met zeer hoog boord, zat
met, byna Engelschè oribeweeglykheid tusséhen
mevriW vidal eü Lou.
De dames .Vidal hielden er -niet van qnder het
«tan leel' te_ sprekeji. Zy wieryen af en toe
"lechts* opmerkzame blijsken naar Gareto, die
geheel buiten den sfeer van zyn beroep lagen,
t zy byna vergeten zouden zyn ia wiens
gezelschag/zy zich bevonden, als monsieur Oli
vier niet steedi| weer enkele episodes uit het
stierengevecht ten beste had gegeven.
MonAieur "tftivier was eer opgeruimd. Over
den tweeden matador, den langen Pasquno,
had heden ternauwernood iemand gesproken.
Sanor Bajadoz had echter den stierenfokker
van den matado^ Gil Desperp ontdekt, die het
vorig jaar by de corrida van Bordeaük hét oor
van den. stier had gekregen en Gareto als zyn
concurrent vreesde. Dien Stierenfokker uit Ar-
ribas had nu Setoor Bajadot volgens alle rege-
leh der kunst'enzijn sterke, behaarde vuisten
afgéffcst, toen hij bemerkte, dat hy op hetjnmt
stond het afgesproken teeken te geven aan zyn
menschen voor een demonstratie togen Gareto.
Monsieur Olivier lachte heel vergeaoegdj
Die Spanjaarden zyn te onhandig- Gaan in
een' café. slaan met de vuisten opfde tafel en
r,oenen, dat men Jiun Spaansch niet verstapt.
Belachelyk.' Bier spreekt e'ke derde 'man
Spaéftisch en tenslotte zitten er toch ook aller
lei menschen ln de huurt, die hun obren niet m
hun zak hebben
*Terwyi hét ys werd gepresenteerd, «ttormd*
de hotelhouder naar binnen:
Op ife Esplanade staan duizenden jnen
fchen Zy roepen Géreto pareto. Allen
willen Gareto zien. Zy bestormen mUn huis,
Senor, als ge u niet laat zien.
Monsieur Olivier sarong als geelectrieeerd
°P J
Natuurlijk zal hy zich laten ajen dat
?)ireekt van zelf HSj.wfi van tU"
groeten.
Gareto lachte even. Hy poséerde niet. vHet
deed hem genoegen, dat men naar hem ver
langde. Het. zou hem teleurgesteld hebben, in
dien het achterwege was 'gehleven. Het ver
heugde hem ook, dat hy de ftjne, mooie Dbit-
sche gravin kon toonen, wie hy was. Want al
had zij ook met hem gedanst, zy had toch altyd
r.og iets over zich »an een „prinses", die zich
verwaardigt vriendelyk te zyn. Geen vrouw, ook
kenNprinses, behoefde zich échter geweld aun
doen om hem alw haar gelijke te behandelen.
l'iterlyk volkomen kalm vfoeghlj:
Zou het u pleizier tloen er by te zyn,
dame*
Natuurlyk gaan wy mecfe^zei Gerhard.
Hy steunde mevrouw Vidal onder de elle
bogen gn zei dringendj
Gauw.i grootje, kom gauw.
Alles trilde en Reefde in hetn van opwinding.
Kom, gravin!
Gareto reikte Lou den arm en zij Het zich na
eénig tegenstribbelen door' hem meetrekken,
zenuwachtig en voj, verwachting. Het geheele
hotel was m opwinding, de deuren stonden
hften; gtfsten, kamerijieisjes en keepers Ijepeu
m *lKgangen te'hoop, riepen^ lachten, klapten
in tl» lubden en verzamelden zich voor «ie deur
van Gareto.
Het was een liehtbfauwe salon met dikke
kleeden en iydei\ kussens in alle boeken van de
gecapitonneerde, meubelen; achter de portière'
wa het 'bed zichtbaar, waar «le sprei reeds
af was genéroen. met het zijdtmyaehflftwasd
en een toilettafel met zilveren spiegel en ontel
baar veel kristallen flacons, borstel" en kleine
instrumenten.
Groote kristallen luchters verspreidden een
hekier licht als" Was het dag in het veijrek, en
toen Garekp's gestalte zichtbaar werd in de ora-
lylting van de balkondeur, bruiste de kreet:
„Croreto vive Gareto bravo Gareto
als'een orkaan over de ruime Esplanade.
Lou was zoo overweldigd door het ongewone
schouwspel, dat zij in het geheel niet bemerkte,
dat haar arm nog altyd rustte bp then van
Senor Gareu* en zij plotseling verschrikt om
keek, toen iemand' haar heftig aan haar tnouW
trok. Hét war mevrouw Vidal.
I^iun op je man» arm, als je moe bent!
Gerhard ÖberwaU lachte:
Grootje ik bid u xöo zUn wy niet.
- Maar wd zyn zoo wy
LoiXsujnd «Is met bloed overgoten op den
drempel; zy hiebl zich aan de deurstyi vast,
om uit Gareto's nabijheid te komen.
Hij bypg over <len rand van bftrt balcon
groette diep naaf rechts en* links en riep
steeds tv eer „«lank ik dank spreidde
zyn armen uit, als wilde hU «ten jubel opvan
ifc( honderdstem-
en.-chen een paar
"TSn Gareto greep in de/doos en wierp zijn
portretten op de menigte* ^1 onderden armen
strekten zich naar hem uit, honderden handen
'grepen in.de zWoele nachtelijke Kichit- Kleine
gen die rondom hem
mige, vreoiyke kreten.
Gauw, Gareto, werp
postkaarten toe.
'rp «1^ tn
a de/do
bloemruiker* vlogen om Lou's blonde haren. Zy
greep er een pn reikte die aan den gevienien
held. liy boog zien over haar hand en hief die
in de zyne op, terw|yi hy haar met lichte opwin
ding in zyn stem toefluisterde:
- Dat »yn toen m«He oogenblikken in mijn
leven, gravin! ,1
En daar er iet» zoo biy* en zegevierend» in
zyn smal, rasecht gezicht lag, lachte zy hem
toe, onwillekeurig met eenige warmte en bijna
met een gevoel vat) vreugde, dat zy deel had
aan «lit móóie oogenblik.
IMomelmv/ring iet» sissend omhoog, 'n bree-
de reusachtige vlam schóót ten hemel, verlicht
te «ie groep op het balkon.
Ken oogenblik wer«l alle» stil. Toen barstte
benetien cen-duni lachen uit, „Leve Gareto
bravo Gareto!" Mutsen en hoeden vlogen in de
lucht, zakdoeken wapperden.
- Ik vWl, dat het nu genoeg te, zei Gareto,
groette nog een» en trok zich in zyn kyner te
rug.
Krijgen wy geen portret 'van tt? vree#
Gerhyrd Oberwall.
- Mag ik er de gravin een aanbieden
- Wel, niet» Miever met opdracht na
tuurlijk!
Don zend ik het u.f>
ging wéér »o don rococo&alon.
laat my nu oen» naast* Senor Garbto zit
ten, hartje, zal mémèrg,
Graag.
I (Wordt vervolgd!)
