J. G. DORLAS
N.V. Amsterdamsche Boterhandel
Zaterdag 16 December
«•-GROOTE UITVERKOOP^»
WISBRUN LIFFMANN
GOUDSCUE COURANT
PIOTOKAARTEK
VAN DEI lEEl's OCHTEIDVOER
Gespronoen 0b<
Extra Cadeau
Extra Cadeau geven
lij ALLE ARTIKELEN ontvangt D eei CADEAU-BON
9s morgens 8 uur begint de
COISETTEN KEUEN METTEN
THOMSON PUDDING
pi..™, m'rl"n Geurige THEE
Prima TAFELRIJST hl
log nooit verkochten wij zoe goedkoop, zioi ooze etalages os vergelijkt onze kwaliteiten h prijzen.
Koffie- en Thee-Melange s.
F. G. SCHARLEMAN.
LUXE DOOZEN met 3 stuks 45 sent met 6 stuks 85 cent
v HOOG
EDEL 8 BAAR
EL 8 BAAR
Deze sigaren zijn door hun bijzondere fijne melange,
geur en smaak, DE BESTE.
Firma A. H. J. WIJTENBUR6 - Tabak- en Sigarenmagazijn „De Herder" WETTIG GEDEPOHEEbd,
HET BESTE ADRES VOOR ALLE SOORTEN ROOK- EW PRUIMTABAK -«■
TABAKSFABRIEK
•InbetWipmvin Eoidi"
THEEHANDEL
KOFFIEBRANDERIJ
Stuit di btsti n fijnste
GEBRUIKT voor Uwe kippen
Zuiverheid gegarandeerd.
Yraagt het b« Uwen Winkelier
IRUROLI
LANGE TIENDEWEG 17
Ter eere van het a.s. KERSTFEEST zullen
wij in de week van 18 tot 23 December a.s.
aan eiken kooper, die voor EEN GULDEN
levensmiddelen koopt, waaronder Half pond
Margarine, uitgezonderd suiker, behalve onze
gewone Cadeaux, nog een pakje
Neemt proef met onze mg uri
verschillende soorten Iil3ry3nilwi
VERSCH GEBRANDE KOFFIE
Neemt proef met onze
WALES IDEALE NUTS
rsrkort ginoemd V.I.I. (Win)
Wat zijn W.I.N.?
Iliine ifmiting *L
Drools limiting ko
m
isJ. f 3.75 pn Ij,
JOH. DESSING Co,
De zaak In verscbe Zeevlscb, Frnlt en
Zuurwaren
WORDT V E R P L A ATST
Nieuwe Markt 29
LANGE TIENDEWEG 75.
Onder voortdurende aanbeveling;
EET STEEDS VERGEER 'S
GELDERSCH ROGGEBROOD
Wlnterhanfenzalf
Cacaoboter
Rozenhoning-tablet
MARKT
50
Tel. Int.
520
Pracbtige dessins lampenkappenzjjde 95 c.M. breed vanaf 2.20 per el
Wollen jumpers met lange mouwen vanaf 2.75
ALLÉ MODEARTIKELEN MET 20 °l« KORTING.
UITSLUITEND CONTANT.
J^DERDE BLAD.
FEUILLETO».
ZONNEWEELDE.
WÏTTW «EDEPwiSnl
De fljisti io Cent* sigaar
U«Utr»al 41 4278 70 back Groeneadsal PRIMA 8 Cents Sigaar
1 OPGERICHT 1822
AMSTERDAM, GOUDA,
DROOGBAK 2 WESTHAVEN 2
Telefoon 6098 N. Telefoon 567
KOFFIE 1.to par pont.
THEE f t.-, 1.80, 1.00, 1.45, 1.20 en 1.- p. pont
4277 AO
vsnsl I I.—
Fotografisch Atelier
RUIM 1.1. UIU - l.-lmi. 42471
Minimam 85% eiwit en ret.
m handen, Barsten, Kloven, Ruwe en schrab
Ie huid,Springende lippen, Wintern
handen en Winienteenen Gebruik
k}öpou^ydn30-60e»90ct by Apoth. en drogisten.
Bij Apoth. en Drogisten,
W.l.W. zijn afkomstig van Engelsohe mijnen en voldoen 1nJA
praktijk aan alle eisohen die men aan de beste anthiwJ wiéS
•tellen en z(jn in prijs alct daar.
t»*< su FRANCO HUIS ALHIER.
Kantoor; Oosthaven 24 GOUDA,
DE GOUDSCHE FRUITHANDEL
Lange Tiende weg 87-Tclel.8ia Goad»
heeU In roerraad:
Tafelperen
Tafelappeleit
Nieuwe vijgen
Ananas in blik
"i-,.
Diverse soorten noten enz,
4248.30
Blauwe druiven
Bananen
Sinaasappelen
Citi oenen
Kastanjes
Doosjes Tunisdadels
Busgroenten (Merk Slentels) tegen concurreerend* prijzen.
▼an
naar 4279
MERK C. V.
Rott. Brood-, Beschuit-,
Koek- en Banketbakkerij.
RAAM 96-98.
4246 10
Verkrijgbaar bijt 4245 18,
8. H. TAK LOOI i
Drogisterij - Hark, 8.'
]l
I BIJ I
Pracht kwaliteit VELVET 56 c.M. breed 1.95 per el
„70 oJM. breed 2.80 per el
113 c.M. breed 4.80 per el
FLUWEEL alleen in prune 35 et, per *1
GERIBD FLUWEEL 70 c.M. breed div. kleuren 96 ct. per el
PRIMA ZIJDE 95 c.M. breed
WASCHZIJDE 95 c.M. breed
Pracht kwaliteit CHARMEUSE 100 c.M. breed
CREPE DE CHINE 100 cM. breed
CREPE MAROCAINE 100 c.M. breed
2.10 per el.
1.95 per el
5.80 per el.
2.32 per el.
3.10 per el.
Znive? wollen DAMESKOUSEN 1.12
Pracht kwaliteit zuiver wollen Belgische KOUSEN
R* 0 1 2 3 1 5 6 7 8 al> 1
65 75 85
110 120 130 146
Onze bekende prima kwaliteit Fransche Wollen DAMES
KOUSEN nu voor 2.20 per paar.
Wij houden deze kwaliteit ook na 'n alle maten voor kin
deren in zwart en hrnin.
Trieot DAMESHANDSCHOENEN vanaf 36 et.
Gebreide vanaf 45 et.
Wollen 'T n met kap vanaf 168 et.
Prima glaoé v vanaf 280 ct.
Prima Nappa vanaf 3.60 et.
Witte gezoomde ZAKDOEKEN prima18 ct. per atnk
h n h groote maat 22 et. per stuk
n n n extra groot 20 ct. per stuk
n ZAKDOEKEN met breede zoom16 ct, per sink
v. heoron 32 ct. p. stuk
Wij ontvangen onze nieuwe corsetten begin Februari, nn willen wij
vóór dien tijd alle nog voorradige opruimen, de prijzen zijn daarom
ontzettend laag. Ons beroemde coriet met breede zware elastieken gor
del en dubbele baleinen verkoopen wij tijdens den uitverkoop voor 7.85,
ROESTVRIJE CORSETBALEINEN 10 CENT
OKTIS (Corsetversterkers) 36 CENT
Alle Pelterijen moeten tot eiken prijs weg, wegens het zachte weder
Is in dit artikel weinig verkocht en dus daarom nog groote sorteering.
VOSSEN vanaf f 3.90, KRAAGBONTEN fn zwart en hrnin vanaf f 4.50
SKUNKS OPP. KRAGEN f 19.00.
ECHTE ALASKA VOSSEN met bijpassendb moffen van f 95.— voot
f 60.— per stak.
Alle haishoudschorten worden opgeruimd, daar wij dit artikel niet
ruoer nahouden.
Prima poolbont schort zonder mouw f 1.50, met lange mouw f 1.78,
Zwarte lustre schorten met en zonder hart. Lustre hnlshoudschorten
ander mouw er met lange mouw.
Breede wollen sjaals vanaf f 1.40. Wollen Baretten f 95 oent.
Laken onderrokken f 2.25. Mofré-onderrokken f 1.95.
Haarlint in zwart, wit en gekleurd 30 cent pee eL Schlldpadhaar-
ririkspelden 16 cent.
Witte, gekleurde woUeo zijden i
voor spotprijzen.
i katoenen kleedjes In alle maten
No. 15112.
ZATERDAG, 16 DECEMBER 1922.
Uit ons Parlement.
TWEEDE KAMER.
BegrootinR voor Buitenlandsche Zaken.
Herziening der Lager Onderwij»-
wet.
Ook de begrooting van Minister van Karne-
beek is thans afgedaan.
Er was ditmaal vry veel critiek en wy ge-
looven het besteven bij 's Ministers antwoord
te kunnen stilstaan.
Wie in het kiezen voor de uitdrukking „zelf-
jtondigheidspolitiek", waaraan de Minister de
roorkeur gaf boven het aloude „neutraliteits
politiek", een zwenking had gezien, kwam be
drogen uit. Nieuw was deze politiek in gee-
ijen deele en de Minister bedoelde ook geen
nieuwe politiek in te leiden. Slechts meent de
Minister, dat de uitdrukking „zelfstandrg-
heidspolitick" beter onze politiek weergeeft
dan het meei; negatieve begrip „neutraliteits-.
politiek". Deze politiek leidt zeker tot een op
een afstand blyven, zij is tevens geschikt om
ons land vertrouwen te doen toevloeien. Was
deze politiek niet de juiste gebleken, gezien
onze internationale positie in 1918 en thans!
De Minister heeft niet opnieuw met gloed over
den Volkenbond .geschreven, maar was dit noo-
dig? Is 's Ministers standpunt jegens den
bond der volken niet voldoende bekend uit zijn
vroegere uiteenzettingen en uit zyn presidium
te Genève
Er is gevraagd om meer durf bij ons inter
nationaal beleid. Daaraan ontbreekt het niet,
zei mr. Van Karnebeek, maar voorzichtigheid
blijft noodig. By den Volkenbond gaat bet niet
pm wenschelykheden, maar om mogelijkhedf n
Neem verder het vraagstuk van de garantie
verdragen op militairen moet. Er was zeker,
een hoogst belangrijke wending in het vraag
stuk der ontwapening gekomen. Daarover
moet de Regeering nog nader haar standpunt
vaststellen, maar de Minister kon toch reeds
als zijn voorloopige meening geven, dat het
zeer de vraag is, of dit stelsel te voreenigen
is met onze zelfstandigheidspolitiek en even
zeer, of dit stelsel niet zou leiden tot een be
wapening, zooals het Nederlandsche volk dit
niet wenscht. (Blijkbaar bedoelde de Minister
dat aan Nederland te zware militaire verplich
tingen zouden worden opgelegd.)
Wij teekenen hier nog aan, dat de Minister
inzake onze verhouding tot België in het al
gemeen heeft te kennen gegeven, dat het ver
trouwen tusschen België en ons land moet
worden hersteld. (Heeft Nederland echter re-
tien tot wantrouwen gegeven?) en de Minis
ter* herhaalde zijn reeds schriftelijk gedane
mededeeling, dat de verhouding tusschen beide
landen thans vriendschappelijk is en dat het
overleg weer aan den gang is. Alleen, men
moest niet ongeduldig worden, zei de Minis
ter. Nu, wat dat betreft, gelooven wij, dat Ne
derland inderdaad geen reden heeft om niet
nog even te willen wachten: wij willen immers
niets van België!
Ook dit jaar vroeg het gezantschap bij tien
Paus weer de aandacht. Ds. Kersten, de een
ling van de Staatk. Gereformeerde partij, stel
de zonder meer voor, ons gezantschap bij het
Vaticaan te schrappen en men begrijpt, hoe
deze nog niet verpolitiekte anti-revolutionair
daarbij argumenteerde en den anti-revolutio
nairen hun beginsel-ontrouw voorhield.
Mr. Dresselhuys verdedigde namens den
Vrijheidsbond een amendement van ruimer
strekking: vermindering van ons corps diplo
matique met drie gezantschappen, waaronder
in de eerste plaats het gezantschap bij den
Paus. Stelde ds. Kersten zich op principieel
standpunt, de leider, van den Vryheidsbond
stelde zich uitsluitend op het practische stand
punt der bezuiniging; onze gezantschapspos-
ten waren in de laatste jaren zóó talrijk ge
worden, dat hierop bezuiniging mogelijk en
zelfs noodzakelijk is geworden.
Het behoeft wel nauwelijks vermeld te wor-
den, dat de Minister dit alles afweeg. Al die
posten zijn onmisbaar.
De beauinigragswet op het Lager Onderwij»
houdt thans de Kamer dagen.achtereen besig.
Er is een ware amendementenregen op het
wetsontwerp neergedaald, voor do behandeling
waarvan wy naar de verslagen modten verwij
zen, ons bepalend tot Se algemeene lijn van
het wetsontwerp, welke Hjn de Minister bij
hot mondelinge debat nog eens duidelijk heeft
uiteengezet.
Onomwonden stelde dr. de Visser op den
voorgrond dat hij niet voor zijn genoegen deze
taak verricht: zefden in zijn leven was hy ge-
roepen geweest een zoo onaangename taak te
vervullen als thans .oneindig liever had hij
dezen plicht aan een ander overgelaten...
Krachtig wees Z. Exc. de bewering af, dat
er eeiwijdig op het onderwijs zou worden be
zuinigd. De begrooting voor 1923, welke vol
gens het 17 pCt.-recept slechts 123 millioen
had mogen beloopen, wijst een eindcijfer van
151% millioen aan, d.i. 28% millioên te veel,
oftewel' „perspectief", waarvan ook de aan
hangige wetswijziging deel uitmaakte. Van
een te veel bezuinigen op onderwijs is dus
geen sprake.. Eer van te weinig; wij althans j
zien deze 28% millioen nog niet door deze
wetswijziging weggewerkt, gezwegen «nog van
de „bezuiniging", die slechts afwenteling op
de.gemeenten is en dus voor de belastingbe
talende burgerij geen bezuiniging oplevert. De
afdeelingen Hooger- en Middelbaar Onderwijs
worden waarlijk niet vergeten bij het verso
beren, gelijk duidelijk uit 's Ministers mede-
deelingen bleek. Maar het Lager Onderwijs ts
do groote slokop van deze begrooting: niet
minder dan 110 van de 151 millioen, een cij
fer dat onhoudbaar is en t a. v. de onderwij
zers gelden slechts de mogelijkheden salaris
vermindering of inkrimping van het aantal,
waarbij gelukkig de keuze op het laatste ge
vallen is. Andere uitwegen zijn er niet, althans
niet, die voldoende opleveren.
Sterk stond de Minister, waar hij betoogde,
dat hij zich bfl deze herziening op het stand
punt had gesteld de pacificatie op onderwijs
gebied absoluut te willen handhaven. De ba
lans moet in evenwicht blijven en de Minister
stelde er grooten prijs op, te verklaren, dat
hij tot op dit oogenblik niet weet, welken kant
de rechtsche partijen t. a. v. deze wetswijzi
ging uitgaan. Er is geen enkel accoord met
de Rechterzijde gesloten.
Inderdaad kon de Minister na de laatste wij
ziging constateeren, dat de ópenbare school
in niets achteruit gaat tegenover de bijzon
dere en zoowel t. a. v. de veranderingen, die
op de openbare school betrekking hebben, als
op het weer toelaten van sumumeraire on
derwijzers was zeker de heer Ketelaar niet bil
lijk geweest, toen hij daarvan zei: meer schijn
dan wezen. Zwakker klonk de verdediging van
het op de gemeenten afwentelen van finan-
cieele lasten. Men vergat, aldus de Minister,
dat de gemeenten in betere conditie waren ge
komen door de wet van 1920 en dan moesten
de gemeenten ook maar zuinig durven zijn,
door in vacatures niet te voorzien. Over de
mogeljjheid van inkrimping van het aantal
onderwijzers en het vergrooten van klassen
liet de Minister zich zeer optimistisch uit;
onder (ie wet van 1878 was het ook gegaan en
technici hadden den Minister verzekerd, dat
in een klasse voor 30 leerlingen bfst 38 of 40
kinderen kunnen worden geplaatst.
Wat het stelsel der wet betrof, had de Mi
nister tonen beluisterd, die om een nieuwe
wet riepen. Daartegenover stond hij niet af
wijzend, mits slechts de schoolvmle onaan
getast bleef en dan moesten wie daarvoor zoo
veel gevoelen hierop niet losweg in courant of
Kamerredevoering aandringen, doch een gron
dig avant-project aan den Minister voorleg
gen (de anti-revolutionaire leider, de heer Co-
lijn en zijn onderwijs-specialiteit de heer van
der Molen knikten hier instemmend.) De Mi
nister verklaarde zich dan bereid zulke „posi
tieve gegevens" aan een door hem te benoe
men kleine commissie te doen verwerken tot
een nieuw ontwerp.
Aan het slot van zyn rede deed dr. de Vis
ser een ernstig beroep op de Kamer. Het ver
wijt van woordbreuk, door den heer Gerhard
zoo lichtvaardig uitgesproken, wees de Minis
ter absoluut af. De ijzeren omstandigheden
dwongen met dit wetsontwerp te komen. Con-
tre coeur had de Aflnister dit voorstel inge
diend; het is de aanvang van een moeilijken
*veg, waarop men nog tal van schreden verder
zal moeten doen. Tijdelijk de Minister
legde op dit woord den nadruk, maar duurt
niet tijdelijk vaak het iangst» moeten wc
onder het CaudijnsChè juk door. om erger te
voorkomen.
Wy gelooven inderdaad, dat dit voor tegen
spraak niet vatbaar is. Het is onaangenaam,
maar het is... de waarheid!
Brieven uit Berlijn.
(Van onzen specialen medewerker.)
Berlijn, lL0-12-,22.
De staking der ondergrondbaan is gelukkig
weer voorbij, de tooneelspelersstaking is even
eens afgeloopen. Het eerste was echter erger,
want by slecht weer te moeten loopen of ite
zoo propvolle trams te moeten staan, dat
men bijna s"kt, is vee) minder vol te houden
dun dat men eens een poosje zonder theater
voorstelling is. Dit laatste is toch reeds iets
zeldzaams geworden, dot gewone stervelingen
zich niet meer permitteeren kunnen. Het vroe
gere gezellige leven, nu en dan in het theater,
gastenavondjes, stamtafel, kaartpartijtjes, dat
alles i» volslagen naar de maan. Men weet
eigenlijk niet meer, dat dat vroeger zoo be
hoorde en herinnert zich alleen die gezellige
tijden, zooals men aan een mooie reis denkt,
die men eens „lange, lange 1st es her" ge
maakt heeft. Wanneer men iemand met zijn
ega inviteert, legt men hem reeds een belas
ting op van 200 Mark, voor tramgeld. Dan
kan men hun toch niet een beetje worst en
bniin brood voorzetten, iets wat reeds voor
vele menschen een groote uitgaaf is! -Men
moet dan tenminste wat kunnen geven, dat zy
niet eiken dag krygen en voor alles, meh moet
een servies hebben, dat er een beetje goed uit
ziet. Waar echter een gebroken kopje slechts
tegen veel geld te vervangen is, leent men bij
een goede vriendin het servies, soms tegen een
kleine betaling, of als de vriendin heel erg
goed is, voor niets. Dikwijls is dan de goede
vriendin de dupe, want het is voorgekomen,
dat zy zelf twee maanden lang Reen gasten
kón inviteeren, daar haar eet- en drink-gerei
twee maanden van te voren reeds by diverse
kennissen uitgeleend was!
Apropos' van stamtafels! Kort geleden liet
zich een heer aandienen by de weduwe van
een bekend Wagner-zanger. Hij droeg omlei
den arm een zwaard, niet zoo maar een ge
wonen degen, neen, een ridderzwaard uit de
Middeleeuwen. De wakkere gepensionneerde
kolonel deelde mede, dat hij uit naam der
stamtafel het zwaard „Nothursy", dat de zan-
zooveel jaren dapper op het tooneel. als Sieg
fried, met eere gedragen had, aan de wedu
we kwam aanbieden als reliquie, daar de ta
felronde werd opgeheven wegens de dure tij
den. Het zwaard had steeds de eereplaat« op
tafel ingenomen, als de kleine gemeente ver
zameld was, ter nagedachtenis van hun eere
lid en met smart deden de vrienden nu af
stand van dit met eerbied bewaarde wapen!
Zoo gaat alle gezelligheid langzamerhand
verdwijnen, de beroemde „Kaffeê-klatsch" Is
geen „kaffee-klatsch" meer, want koffie ia
veel te duur en de „klatsch" draait zich hoog
stens om <je prijzen, en daar ieder die weet,
en de vreeselijkste geschiedenissen van woe
ker en afzetterij kan vertellen, is de aardig
heid «laai gauw van af. Te praten ov'er de bu
ren en de kennissen is al zoo lang niet meer
dat, want óf ze worden armer, en datg eeft
by dd» algemeene veituming geen reden tot
nieuwtjes, óf ze worden rijker en dan verhul
zen ze al gauw en lachen de, anderen uit!
En dan spreek ik nog niet eens van de on
veiligheid. Men druft niet goed alleen op de
straat te loopen 's avonds, en zyn huis alleen
te laten is ook riskant. Als men een dienst
meisje heeft, kan zij tot een dievenbende be-
hooren, heeft men er géén, dan openen de
heeren inbrekers in uwe afwezigheid de deu
ren en zjjn er vandoor met uw kostbaarhe
den en garderobe, voor dat u terugkomt. Op
straat rookt men een sigaar, een heer verzoekt
u om vuur en u is natuurlijk zoo beleefd en
geeft hem, die een beetje beverig blijkt te zijn,
uw sigaar in handen. Vijf minuten nadat h«
u beleefd bedankt heeft, wordt u onwel, dreale-
rig, misschien zoudt u in elkaar zakken, als
niet een voorbijganger u ophoudts en naar
een huisdeur brengt. Wanneer u dan weer een
beetje bijkomt, is uw portefeuille, horloge met
ketting, enz. in andere handen overgegaan.
Met duivelsche handigheid heeft de eerste heer
u een beetje vergif aan uw sigaar gesmeerd!
En de tweede, in het complot, heeft ervan ge
profiteerd- En u kunt toch niet ronduit wei
geren, een zeer beleefden heer een weinig vuur
te goven?
Dit is de nieuwste truc der heeren zakken
rollers en het kan u overal pauseeron, op de
tram ,op straat, in een café, overal, waar u
alleen bent. Het beste is, zooveel mogelijk met
zijn beiden te zijn, hetgeen echter voor een
vrijgezel, ook alweer zeer onvoordeellg kan
zijn!
Ja, terwijl de gezelligheid op de fleach is,
wordt ons het leven nog extra ongezellig ge
maakt. Lange avonden, om vier uur het licht
aan, en gemoedelijk onder de lamp zitten, ja
wel „so siehst der aus!" zegt de Berlijner,
hetgeen zooveel zeggen wil als „dat denk je
maar!" Het gas is ineens driemaal zoo duur
geworden, van 27 Mark op( 80 Mark per ku-
bieken meter. Is het dan nog gezellig, bij de
lamp te zitten, als men weet, dat men 3 maal
zooveel betalen moet? En de petroleum is al
lang niet meer te betalen, evenzoo het elek
trisch licht. Uit spaarzaamheid mogen de kin
deren, die anders hier om 8 uur de school be
ginnen, om 9 uur komen, de Kerstvacantle
wordt met eene week verlengd, vanwege gas-
LAND- EN TUINBOUW.
Wat elke maand te doen geeft.
(2e helft December).
Nadruk verboden.
n kolennood en 's middags als het donker be
te worden, kan men in de meeste scholen
niet meer zien om te schrijven of te lezen. Ik
kan mij voorstellen, dat de kindertjes dat erg
prettig zullen vinden, maar wat er op die ma
nier van <te lessen terecht moet komen, dat
kan iedereen zich denken. De nood der scho
len is hoog, alle mogelijke leermiddelen, kaar
ten, boeken, enz. zijn niet meer te betalen, de
stad kan niets meer doen en in vele gevallen
zyn de scholen op de liefdadige giften van
stadgenooten aangewezen. En u kunt zich voor
stellen, dat hot aanschaffen van griffels,
schriften, leien, potlooden en andere dingen
voor de schoolgaande jeugd tegenwoordig een
ooi-zaak van zorgen is voor de ouders.
Waar de ontzettende betalingen, die van
Duitschland gevorderd worden, en die met elke
dollarstijging hooger worden, daauv zij in bul-
tenlandsch geld moeten betaald worden, raakt
het lijk steeds meer achterop. Waar op alles
moet worden bezuinigd, komt elk staats- en
gemeentebedrijf op de 'beurt in het gedrang.
Do tram dankt per 1 Jan a.s. 2000 man af, de
politip ,die eigenlijk sterk moest uitgebreid
worden, is niet meer talrijk genoeg, om de vele
obscure elementen in het oog te houden en
voor een geregelde veiligheid te zorgen. Het
ia niet voldoende, zoo nu en dan bij een raz
zia een paar honderd of meer inbrekers, fal
sarissen, enz. in te rekenen, de werkelijke vei
ligheid bestaat in het voorkomen van inbra
ken, moorden en aanrandingen. En daartegen
is de politie machteloos. Tot zelfs de gevan
genissen zyn niet alleen vol, maar het is zelfs
mogelijk, zoo nu en dan een poosje vrijaf te
nemen .als men in de doos zit! De h*»er Fvanz.
die overigens vrijgesproken is van eene be
sehuldiging van verleiding van vrouwen on
der hypnose, bedwelming, enz. en nog «enige
dingen, verdween gedurende eene week uit het
cachot, „om zijne zaken te ordenen" en meld
de zich toen weer. Dat hij vry kwam, was ech
ter slechts het gevolg van 51 (ontoereken
baarheid). Kaminsky, vervalscher van docu
menten, en onder aanklacht van vele andere,
zeer strafbare, kleinigheden, maakte van de
gelegenheid, dat hij zijne dagelijksche wan
deling in den binnenhof deed en de deur open
stond, gebruik, om weg te gaan en eerst, na
dat zijne moieder en verloofde, die juist met
etenswaren op bezoek kwamen, gevangen ge
houden werden als verdacht van hulp bij zijne
vlucht, meldde hjj zich wederom aan!
Hot jaar loopt ten einde, de werkzaamheden
op veld en akkers rusten grootendeela; bet is
d* tijd om terug te zien en tegelijk vooruit te
blikken. Hoe was het afgeloopen Jaar,4 hoe zat
het komende zijn? Dit zijn de vragen, welke
de ernstige landbouwer zich stelt. En met be
langstelling gaat hij zijn boekhouding na eg
maakt zijn balans op. Moge het resultaat niet
al .te zeer tegenvallen en geen groote zorgen
baren!
Van boekhouden sprak ik. Alsof iedere boer
hier reed» de ham! aan hield! 't I» er nog ver
af. Ieder jaar echter neemt het auntal landbou
wers, die boek houden, toe. Men voelt het bo-
lang er van, al ware het alleen reeds crmdat
men dan rustiger en zekerder staat tegenover
de belastingambtenaren. Doch ook over het bo-
drjjf zelf heeft een goede boekhouding veel ta
zeggen en te leeren; eerst daardoor leert men
zijn bedrijf in zijn onderscheiden deelen.'en
deze in hun onderling verband en beteekeois
kennen. Boekhouden is meer bepaald voor de
jongeren; hoofd en hand der ouderen staan er
vaak niet naar. Welnu, de winteravonden dia-
nen dan o.m. te worden benut, door zich het
boekhouden eigen te maken, 't zij tehuis dooF
zelfstudie, 't zij op een cursus. Men kan met
Nieuwjaar beginnen of ook met Mei, wanneer
de voorraden het geringst zijn en dus de inven
taris het gemakkelijkst is op te nemen. De
voorafguande maanden kunnen in het laatst*
geval benut worden ter voorbereiding. Al Htaat
de arbeid grootend eels stil, toch behoeft da
boer niet te luieren. Er is altoos wel wat ta
herstellen, aan kant te zetten, op te bergen,
in orde te maken. Er mag geen gereedschap
blijven slingeren, geen werktuigen of andere
dingen van waarde aan weer en wind blijven
blootgesteld. Roest en bederf moeten worden
geweerd, door reiniging, Inverting der mataul-
deelen, waarna aan de voorwerpen een behoor
lijke bergplaats moet worden gegeven. „Acht ia
meer dan honderd", zegt het oude spreekwoord,
en vooral voor den boer ook Is het waar, dat hij
(en zyn personeel) door „acht" te geven, ziek
voor veel schade kan bewaren.
Verwijder nu het mos van uw vruchtboomen
door afkrabben of borstelen, t Kan zijn, dat
het mos spoedig weerkomt; dan is de boom U
diep geplant, of staat in een te vochtigen bo
dem. Het vocht kan worden afgeleid door een
smal greppeltje op korten afstand der wortele
te graven en dit te vullen met kalkpuin of klei
ne steenen. Is de grond wel in goeden ptaat dan
kan het gieren met verdunden koemest uitne
mend helpen tegen het mos.
Men kan nu beginnen met het aanleggen van
bakken voor bloemkool. Neem van uw slabak
ken zoo mogelijkelken dag dé bedekking af, om
zo zon en warmte te geven; lucht ze lehter
niet! Dek by vriezend weer, aleer de zon van
d pramen is. Breng alle onreinheden uit uw kas;
werp dus ook geen water, waarmee potten ge
boend of planten gezitiverd zijn fn een hoekje
van de kas. Dit zou een vuile, walgelijke boel
geven en ziektekiemen verspreiden, 't I» goed
om in de bakken, waarin Jonge stekken geplant
zyn, te stoken, ook al vriest het niet. By veel
stoken wegens vorst, dan overdag een weinig
luchten, om de damp uit den bak te doen trek
ken. Pluk direct na het uitbloeien de bloemen
af, als ge er geen zaad van wilt winnen; andere
komen dan eenier te voornehUn. Wie het niet
gelooft,-neme eens een proef! Azalla indica li
zeer gezocht, we kunnen ze, ook om in bloei te
worden getrokken, zeer aanbevelen. Brengt men
ze bloeiende in de kamer,waarin niet te veel
gestookt wordt, dan houden ze zich 4 1 5 we
ken goed. Ook Rhododendrons «yn zeer geschikt
om in dezen tyd of in't voorjaar in bloei te
worden getrokken. Na het uitbloeien komen ze
weer, evenals de Azalia, in den kouden bak.
Roman van OLGA WOHLBRÜCK.
Met autorisatie vertaald door
Mevr. I. P. WESSELÏNKVAN ROSSUM.
49:
Lou lag afgemat in den «icriüken stoel: zü
speelde met de stelen der bloemen, die over
4e tafel verspreid lagen. Gerardh Oberwall stak
Biet zyn vork diepe scheuren in het tafelkleed.
Moed is toch het grootste, zei hy7
Itfevrouw Vidal knikte he mgoedkourend toe.
Moed is geen kamerplant. Die gedijt
slechts in de zon.
En weer wendde zij zich tot Gareto en legde
haar oude gerimpelde hand op zyn arm»
Gij zijt een echte Gareto!
Mémère vouwde^de handen en haar stralende
oogen beproefden in zijn trekken de gelijkenis
wet zijn broers te lezen,
i Als de voorvaderen uit den tijd van hun
grofheid te zyn iet* beters weet ik niet, zei
de stierenvechter. 1
Hij wenk té den kellner, liet de glazen op
nieuw vullen uit cle in U» gezette cahmpagne-
flesschen. r
j Mag ik op iets drinken, wnt u, mijne da-
wes, hij hoog voor mevrouw- Vidal cn haar
7: deciiter en ik boven alles het meest drieere
houden; op de traditie: „De naam legt ver
plichtingen op!" Dat is mijn devies geweest van
af den dag, waarop ik inmlc Cuadrilla van een
kleinen provincie-matador voor het eerst den
rooden mantel heb gezwaaid. En toen met mijn
achttiende jaar mijn been werd opengereten,
zoodat ik een half jaar op krukken heb moeten
ioopen, was ik gelukkig en trotsch, want ik had
den doop ontvangen, die een Gareto waardig
was. De naam legt verplichtingen op: hij legt
ook den plicht op, dat op zich te nemen wat Ra
gen het krachtigst instinct van den mensch m
gaat: de liefde tot het leven. En wij, die hier
bijeen zitten en morgen uit elkaar gaan zul
len allen volgens de traditie van ons huis ver
der leven. Ik in de arena, u, dames binnen
de strenge, zoo gastvrije muren van uw Pro-
vencaalsch huis. Graaf OberwaH in het koele,
gezonde Noordén, in den geest van zijn edel
Duitsch Kpslacht. De naam legt verplichtin-
Gareto hief de lange kelk op; zijn donkere
levendige oogen rustten een oogenblik in de
lichte oogen der blonde jonge vrouw-, die te
genover hem zat. Daarna ledigde hij zijn glas
tot op den bodem en zette het weer op Un
P'zHH wist wat hU met die woorden gedaan
had. HU kon zich het hartstoclrteHjk gelaat
van den jongen,nerveusen Duitsihen aristocraat
voorstellen, en de bleeke. angstige wangen der
mooie, Provencaalsche moeder, het goerlkeurend
knikken van de oude mevrouw "VkW en het
verblufte gezicht van zijn secretaris- Maai hy
«ng sieclvts den fijnen, teeren Mos, die op de
wangen kwam vV de jonge, Djiitache gravin,
en haar vochtige, glanzende oogen, die hem
vertelden, datzij hem begreep.
Niemand zei nog een woord.
De zwarte koffie bleef voor de helft in de
kopjes.
Het is laat en ik ben moe, zei mevrouw
Vidal.
Allen stonden op.
Ik zal u onder onze zon wel nooit terug-
zien, gravin en mag mij niet eens beklagen.
Want ik wensch u toe, dat u gelukkig moogt
zijn.
l.ou's mondhoeken trilden. Haar slapke vra
ger» beantwoordden den druk. van zijn breede
hand.
Ik jianfc u dank u, fluisterde zy ter
nauwernood verstaanbaar.
Kom nu. kom nu, bet is laat, zei Suzanne
Oberwall ruw, anders hen je morgen weer half
dbod.
Lou was werkelijk doodelijk uitgeput, toen
zij met Gerhard hun kkmer binnen ging.
Zii wilde vandaag niets meer zeggen. Geen
woord. Zij zag het aan hem, dat hij leed, het
bleek «'k uit zijn harde, stootende bewegingen.
Z(| wilde slapen of doen «alsof zij sliep. Hij
mofct niet veronderstellen, dat zij hem gade
sloeg. Hii meest rff tot haar komen - zelf
een verlossend' woord vinden En dan wilde
zij hem ook de mnoie. groote boodschap mede-
dcelen; zii wilde hem zeggen, hoe iief zij het nu
reeds trad, dit kind, waarin zijn geslacht zou
voortleven, dit kind, dat zlin reinen, trotschen
naam zou dragen, dit kiml, dat haar naar het
Duitache geboorteland terugriep e& onafschei-
deiyk an den vaderlandschen, Duituchen bodem
zou ketenen
Al een uur lag zy in de kussenw van haar
hotelbed, elk oogenblig bang, dat zU zou steu
nen van smart.
Sedert een uur liep Gerhard Oberwall ip *yn
kameir'(»p en neer. Weliswaar in muilen, maar
niet harde voetstappen, die alle verwachtingen
haar hadden voorgetooverd. Sedert een uur
wierp hy het eene eindje sigaret na het andexe
in de koperen bloemvaas, totdat $e w%Jm haai
de keel diyhtsnoerde, zoodat zy nauweiyk* meer
adem kon, halen in den zwaren blauwen walm.
Doe het raam als je bligft wat open, beste,
vroeg zy zacht.
Och ja dat is waar ook vergeef my.
In den klank van *U» stem Ihj? een koude,
akelige woede, die in het geheel niet in over
eenstemming was met de beleefd* woorden. Hy
knipte het "licht uit, trok de beide ramen op en
sloeg de luiken terug.
Melkwit streindeNle warme maannacht- de
lemmer binnco *n zoo$l «ten Mauwen «tamp op.
Vanaf haar kussen kon-fcou he^ zilver-bestraal
de plein zien. vpn waar enkele uren gelede* ti«g
honderden menschen in razeilen jubel den
naam Garejo hadden uitgeroepen, alsof zij he
mel en Warde met den klank en van wilden ver
vullen.
Gerhard boog ziek haar buiten.
Een «mdend, koud lachje trok zijn mondhoe
ken omlaag, toen hy e<r aan dacht, dat zün
grootmoeder dat mooie, jonge ding van hen»
had genomen, aLsof hy een kleine jongen was,
voot wien men een stuk speelgoed wegsluit. Al-
leen, omdat boven in het breede bed der Vidal*
een jonge yruuw lag, die zyn naam droeg,
Kn nu, nu zond Senor Gerato hem met een
ny>oie, cmguettp' toespraak terug naar het land,
dat hem nooit een uur geluk had gegeven, nn
wilde jmn de groote warme zon van de Pro
vence zelf* voor hem wegsluiten, omdat HU
Oberwall heette, graaf Oberwall, èvenals zyn
.vader, zijn grootvader. Omdat zUn voorvaderen
generaals en veldmaarschalken waren die
door hun beleid veldslagen hadden gewonnen,
door hun wiskunstige berekeningëh en wien de
tucht in het lyf stak al» een laadstok. Daarom
'moest'hy in het, koude, witte huis van de Kup-
fergrabén womn? Daarom moest hy bevriezen
onder den pry?en hemel! Daarom moest hU
ontberen te midden van woele, correcte fcmen-
schen, die hun leven methodisch, volgen» de
wijzerplaat hunner verplichtingen Indeelden?
HU lachte plotseling hard en bitter.
Gareto als zedenmeester -
IsjW richtte zich ontsteld op.
Wat bedoel je? «Wat zeg je?
Hy herhaalde nog smalender dait den'eersten
keer:
Ik zeg: „Gareto als zedenmeester'! iemand
die met raad en daad bijstaat! Een nieuwe va
riëteit van den Bpaannchen stierenvechter!
HU trok driftig «1e luiken toe en sloot de ra
men. Zonder het licht nog eens aan te draaienr
wierp hij zich op synched.