OPRUIMING
Heel Nederland loopt storm
1
i
m
f 650.™'
GOUDSCHE COURANT
Zenuwen
Belgische Anthraciet
Wijnen
Cognac
Likeuren
Vermouth
VERGEET HET NIET
G. A. B. BANTZINGER
i
ATTENTIE ATTENTIE
Kerstétalige
Gebrs. Spaas MaRKT 18
lïHFiïER SOESMAN
Kleeding nar maat
J. VLAG
WaarschuwingD
LOSSING
J. VAN MILD
tl
ALLE DIRES-IUUSES VOOR
Prima Charmeuse f 5.90
Zijden Crêpe Maroccain f 4 00
Prima Crêpe de Chine f 3.75
GOUISCIE &IENSTVER8ICHTING
Emserzout^ën"
Emserpastiiles
Vourf&cbe Voorschotbank
RAIN-EXPELLE
ANTON COOPS
Sfoom-en Chemische Wasschery
|l Landbonw-Maatschappü „GROOT-NEÜëRUND"
Uw
MIJntlARDT
w-
en
Wormen
„Fermitan"
[mm Mm!
HypothokoR en Credieten
Kt SPItfiu IIILIII
Kantoorboeken
Breukbanden
Elastieken Kousen
Voor de aanstaande Feestdagen
met prima
30|50 20130
Hl Vtraigdi Brsadstoffsnliandet-
voorheen S. B. BoON en firma P. DE VRÜEOT.
Vrachtauto - Onderneming
Turfsinge! 51 Gouda
EET STEEK 1EKEEI3
MIMISCH WWII
M. J. 00SIERLIN61 ZONEN
Gouda Amsterdam
{Martini Rossi).
SPOTPRIJZEN
Pelterijen
extra voordeeligfj
r jf§|:
Hoofdprenve f 20.000 in contanten
i. H. Acktea, Print Hendrlkttraat 01, Rljirlelh., ee aan alle
adresten net ie bekende reclameplaat „In naam der Wet".
Ziet MULDER OOMS Kerstetalage
DOUGLAS-Motorrijwielen
J. F. W, TURION
SPECIAAL ADRES VOOR
HAARWERKEN OOK VAN
UITGEVALLEN HAAR IS
ZIET ONZE SPECIALE
Turfmarkt 1 Telei 344. Gouda.
Altijd onder garantie
Goedkoope prüzen. Zeer nétte behandeling
L. N. POLDERVAART.
mSKiDS 60-68 ROTTERDAM TEL. 5400
(P3IN0-C00LS1NGEL - ROTTERDAM.
„Schitterend Specialiteiten-Gezelschap"
Maandag en Dinsdag (kerstdagen) tea 2 nor:
Buitengewone Middagvoorstelling me'
Volledig Programma.
«T PLAATSEN KDIIIIEII2 DAGEN IDORUIT BiSPRDIEN UNDID.
TWEEDE BLAD.
ZONNEWEELDE.
II
ruM
't gebmak vau
UISMARDT. ZCIfcT
toowel bi| volwassenen ah bij
kindoren verdrijft mon Keker
ensnel met de beroemde
JlVorm poolers
van ïueoba Maria W< rtclboer
van Oude Pekela, 85 cent per
doos, drie doozen 2.40. Ver
krijgbaar bij do «verkoopers
vnnTvnrtMbocr'a Artikelen.
4818 17
BALT. HALT.
Verschillende soorten Wijn
A 1.10 per flecch, Likeuren
0.70 per iiesch voor de
Kerstmis en Nieuwjaar.
Bestellingen worden franco
tlitiis (geleverd.
Beleefd aanbevelend,
C. J. SCHEER
Stationsweg Stolwijk.
HALT. HALT.
4388 15
Yorkrygbaar by: 10
S. H. VAN LOON
Drogisterij*— MarkI 6.
Bleekerssinpcl 20.
geeft credieten vanaf 50.—.
Algemeen Assurantiekantoor.
Daarvoor is het arfngewftten
•Area;
KUIPERSTRAAT 41-43
De nrljs is zoo gesteld dat
aen leder die bleeding noodlg
baeft mil niet voorbij mag
gaan zonder zichzelf te bena-
deeleu.
PROFITEER NU EN VRAAO
STALEN.
Tl E ET ALA C" S,
1367
Verkiesbaar bi
IMTON COOPS, tf||i r
ÏVAARSIHIJH^
Duif
)ptgeen Pnin-Exjielloi mot
npe p rij ren en verpakking.
RI.1
B.A. VERZIJL
'riciuleyeg.
j:ilo 10
Drogist WUdstraat 31
4»|8 Algemeene Spaarbank 4"|»
vooir den
MIDDENSTAND
Hoofdkantoor: Amsterdam, Heerejigracht 508
VEILIGE BELEGGING
STIPTE GEHEIMHOUDING
GEEN FORMALITEITEN
Vraagt inlichtingen ten kantore der
MIDDENSTANDSBANK -- TE
4«j0 GOUDA, TURFMARKT 120 4«|((
Billijke prijzen. Hy|l6nische behandeling
Eerste klas allevpring vindt gij bij de
'„DE GROOTE ZWAAN"
TÜÏ.. 540. 48Ö6 90
WASSCHEN droog d. stok, gimaugeld, opgemaakt
Boordm on Mancbettin Dekons eo Gordijnen
Vindt U een groote keuze diverse delicatessen.
Zooals: ZALM. KREEFT, SARDINES,
ANSJOVIS, PALING IN GELEI. N
LUNCHTONG, GALATINE DE VEAU, Z*
APPETIT 8ILD, GfctDELLENRINGEN,
SARDINES in verschillende sausen. CL
PATé DE FOIE GRAS enz. enz. 9
GRUYERE KAAS ln doosjes en per portie.
Fijne vleeschwaren zooah TONG-KALFS- J
ROLLADE, TONGENROLLADE. GEVULDE
VARKENSPOOT, GALATINE DE VEAU. ST
'Opgemaakte Schotels ln diverse prijzen.
Fijne OUDE en JONGE GOUDSCHE KAAS. g
Beier fd aanbevelend,
A. J. OPSTELTCN - Teleph. 120
Onlieve Uw bestelling ttfdis ep le g«teu
veer seenrale bezorging.
DE QOUDSCHE FRUITHANDEL
Lange Tlentfeweg 97 Telef.SlS Gouda
koelt la voorraad.
Blauws druivea
Bananen
BinaaaappsUa
CÜtiosnen
Kastanjes
l Tunisdadsla
Ta isl peren
Tatslappejaa
Nisuws vtygea
Ananas in blik
Diverss soorten noten
Vanaf hedea Zaterdagavond 12 o«r tot den volgenden mor
gen uur zal door de waterleiding geen water geleverd wor
den, uitgezonderd in het stadsgedeelte Tnrfsingel en Koite
Akkeren. 48r»* 20
i i i i
/MCL
f Ad ft KJiTCD <C* ft'CWM
(Merk SleaMft tegen osaonrreeceade i
Volgende week. verwachten wij In
het sohip DEUS REGET
Aanbevelend 4364 50
Turfsinge! S Telefoon 119
Uitstekende gelegenheid
voor verhuizingen en vervoer van
alie soorten goederen met prima
auto's.
ItillUke tarieven en vakkundige behandeling
«Ier goederen gegarandeerd.
4815 40 Aanbevolend, J. VAN MILI>.
MERK C. V.
Kott. Brood-, Beachnlt-
Koek- en» Banketbakkerij.
RAAM 9198.
4821 10
436^ 80
neem
Bij Apoth. en Drogisten.
4oad 13
1
BIJ
UIT SLUIMERENDE HEIDEGROND
ONTWAKE NIEUW EN BLIJD:
SLUIT MOEDER AARDE EEN SCHOON VERBOND
MET MOED, VERNUFT EN VLIJT.
GIJ TREKT PARTIJ VAN 'T WOESTE LAND
NATUUR IS MILD GENOEG.
ALS MAAR DE MENSCH ZIJN TRAGE.HAND
WIL STREKKEN NAAR DEN PLOEG.
De Gcnsstet,
J
o op het Hoofdkantoor en de Agentschappen van de
I
v?
DEN HAAG, GROOT HERTOGINNELAAN 159, Postgiro 74310. Telefoon M. 100^
om deel te nemen In do Premie leenlng ten
bate der Ontginning van Woeste Gronden.
EN GEEN WONDER.
VOOR SLECHTS 1.25 EEN TIJD VAN ZORGEN VRIJ.
V.OOR SLECHTS 1.25 NEEMT MEN DEEL AAN 5 PREMIE TREKKINGEN.
met 2300 prachtige premISn.
En boven dat alles helpt ge mede de Werkeloosheid bestrijden en ln verdrukking
geraakte Boeren, Handel en Nijverheid te steunen.
Zendt spoedig postwissels en koopt bi] onze
Agenten.
Spoed la aanbevolen.
Wordt medewerker. Vraagt voorwaarden.
YurkrUglaar u-a. Wittel- uo Effectenbank, Pastage 26. Tel. H. 0012.
4827 192
Enorme sorteering en billijke
prijzen.
Gedlstllloerd verkrijgbaar per
maat
Groenendaal 58. Telef. 594
Zondag en belde Kerstdagen geopend.
so
2*/« P'K* 2 versnellingen, voetplanken xiiet carbid verlichtingen
en hoorn.
Het BE8TE en GOEDKOOPSTE Enpische MotorrUwlel
Speclala Machine voor H.H. Oocteren
en Zakenmsntclien.
In op «le ileohdtc wegen bcrijdliMur. 43417 00
AGENT Toor Gouda en Omstreken
Telef. NO. 326. Lange Tiendeweg 24 Gouda
H. P.VAN WIJNGAARDEN
KLEIWEG 77 - KftPPER
Zeer snelle verhuizingen met auto
verhuiswagens van en naar alle
plaatsen.
Transport va:i Piano's, Orgels,
Brandkasten, enz. enz_
Beleefd aanbevelend.
A. \mWTVtit
VOOBHËEN
Ondergeteekende heeft de eer, het omwonend publiek
van Rotterdam mede te doelen, dat hij den 15en December
11. zijn nieuw, groot en modern gebouwd theater aan de
Kruiskade 60—68 heeft geopend, met een:
hetwelk zal optreden van 15—30 December, aanvang 8 uur
einde 1 uur en dat door de Rotterdamsche Pere en het pu
bliek, beweerd Wordt tiet mooiste en gryotste te zijn dat
ooit in Rotterdam vertoond werd. De prijzen der avond
voorstelling zijn: van 0.50 tot 2 gulden, die der Middaigvoor-
stelling: van 0.301.25, alle rechten Inbegrepen,
Ondergeteekende hoopt evenals vorige jaren weder met
een druk bezoek te worden vereerd, en zal trachten, het
vertrouwen, hetwelk de fa. SOESMAN sinds VeWHg ju»
geniet waardig te bltyvsn.
Hoogachtend,
PH. SOÉ5MAN
Directeur Th enter Soesman "BI
0400
4884-80 -
Kruiskade 60—68 Tel. 0460
KOTT BDAM
No. 15118.
ZATERDAG, '28 DECEMBER 1B22.
Uit ons Parlement.
TWEEDE KAMER.
Laatste ronde!
De eindspurt is geautagd. Dank zy gefor
ceerde nacn ui timgen ia tie agenda aigoaauai,
Al moest oe beraadslaging lyUen onuer hei
vooropgezette doet: inca ai te krygen vyor
JCarsunis, het koste wat het wil.
l)e wijzigingswet op het Lager Ouderwijs,
een groot stux werk, dat even onder liet be-
grooungswerk door werd aigedaan, de Oor-
jogsboglooting en de Oost- en Vv eet-Indische
begrootingen alles is aigewerkt, geiyk Ka
merleden,, pers en Kamer-personeei js aige
werkt.
Wij zullen ons tot enkele hoofdmomenten
bepalen.
Üoo t. a. v. de Onderwijswet tot het belang
rijke artikel 2b, dat het aantal onderwyzers
per school regelt.
De wet van 1920 bepaalt het volgende: voor
elke school voor gewoon lager onderwys wordt
het hoofd by gestaan door ten minste 1 onder
wijzer boven de 25 leerlingen, door 2 boven
80, door 3 boven d® 90; boven de 90 wordt
voor elke 45 leerlingen een onderwijzer meer
geeischt. Voor het u. 1. o. zijn de geldende cy-
fers (behalve het hoofd 1 onderwijzer bij 16
leerlingen, 2 bij 24 en 3 by 41; boven de 40
voor elk© 30 leerlingen 1 onderwijzer meer.
By het gewijzigd wetsontwerp stelde Mi
nister de Visser de volgende cijfers voor: ge
woon L o. ten minste 1 onderwijzer boven
leerlingen, 2 boven 72, 3 boven 116, 4
160, 5 boven 210 en 6 boven 260, boven
260 een onderwijzer meer voor elk 55-tal. En
voor het u. 1. o.: 1 onderwijzer by 24, 2 b\j
47, 3 by 84, 4 bij 121 leerlingen, voor elk
30-tal leerlingen boven 120 1 onderwijzer
Terecht mocht de heer van den Molen «Ut
regeeringsvoorstel het bezuinigdngsartikel bü
uitnemendheid noemen en gelijk te verwachten
was, had deze bezuiniging dan ook veel oppo
sitie uitgelokt.
De Vrijheidsbonden stelden voor: le. het
maximum-getal van de bestaande wet
voor 'eenmansBcholen niet te verhoogen; 2e.
het cijfep 55 per onderwijzer méér te vervan
gen door 45; 3e. de schaal voor het u. I. o
niet nog ongunstiger te maken dan by de eer-
ste wijziging, d. w. z. dus 1 onderwijzer by
45, 2 bij 41, 3 by 71 leerlingen «?n boven 70
voor elk 30-tal leerlingen meer één onderwij
zer meer. Bovendien stelde de S. D. A. P. voor,
die oude cijfers voor de lagere school te be
houden, met een nieuwe bepaling, waardoor
geen der onderwyzers aan meer dan 40 leer
lingen onderwys zou geven, terwijl zij voor
'het u. 1. o. cijfers voorstelde, die het middez
hielden tusschen de opde wet en het voorstel
de Visser.
Het behoeft nauwelijks gezegd te worden,
dat de Minister ernstig bezwaar maakte tegen
de amendementen, die geld zouden kosten (het
le en 2e van den Vrijheidsbond) en dat de
amendementen-Gerhard totaal onaannemelijk
waren, aangezien zy rechtdraads ingingen te
gen het doel van deze wetswijziging: bezui
niging. Tegenover het u. 1. o.-amendemen'
van den Vrijheidsbond, door mej. Westerman
verdedigd, stond de Minister veel welwillender
dit zou niet zóó veel geld kosten, dat zijn
ambtgenoot voor Financiën overwegend be
zwaar had en daar het amendement van Rechts
steun had verkregen en door niemand was be
streden, nam Minister dp Visser dit
ment over. Het andere amendement-Wester-
man c.s. is Rechts tegen Linksch, op den heer
Braat na, verworpen (47-28), het
ment dei- S. D. A. P. met 51 (rechterzijde en
de Vryneidsbanders) tegen 22 van de beken
de roode phalaux.
Het aldus gewijzigde artikel 28 is ten slotte
eveneens Rechts tegen Linksch aangenomen.
De Vrijheidsbond stemde tegen, niettegen-
FEUILLETON.
Roman van OLGA WOHLBRüCK.
Met autorisatie vertaald door
Mevr. I. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
W)
Gerhard herademde, toen hjj dezen korten
brief kreeg. Als een kleine jongen kon h\j nu
rondslenteren en de tjnzinnigste dingen uitha
len. Wat begreep zijiiMieve, goede, mooie moe
der hem goed hoe goed voelde zy, wat h(j
tvoodig ha4: Vrijheid vrijheid!
En de jonge heer Vidai wierp cacavetos van
'zijn balkon,- ving bloemen op en kleine kie-
zelsteenen, en zocht Madlon de bruine,
zoiuvewarme Madlon, met de vurige óogen.
Op een Zondag vond hy haar, op een heel
witten, zengenden zonne-Zondag. Onder dut
2enden menschen vond hij haar boven, bijna
geheel boven op de hoogste treden van de
open areha, waar op het gele zand de Faran-
dole werd gedanst <£loor in het wit gekleede
kinderen en later met gekleurde linten en
roode kokarden versierde jonge stieren aller
lei dolle sprongen maakten, als betaalde lan-
(Wjjke torrcro's en jongelieden uit de rijen
toeschouwers met roode doeken voor hen
sprongen en naar de kokarden grepen.
Heel boven stond Madlon bruin en slank.
III III I
,wauuu a*M- uvtugaauuMiu 4Uiiuiue,u„ttuv.-
uumiui c.s., op givuu out ue upxiumuiug inut
oo iwuiuiigen ptu onuei wyter er in ié guum-
L»e Oorlogabegrootuig heelt tut geanimeer
de discussies ua^eiuiug gegeven.
LroaseUiuyn, ue leiuer van den Vrij
heidsbond, hoert op den voorgrond gesteld, dut
zyn party geen ar draak van net reger weuscAu
dat JNederiand met het voonbéeid gan geven
ux ontwapening. Voor den leider van den Vry-
herdabond gelden hier twee vragen: le. Kun
nen wy het betalen en 2e. Wat nebben wy
er voor Krygen wy m. a. w. voor ons getu
een goed en goed geoeiend leger De nui-
Uoen van 1913 zouden thans met meer dan 0t
nuUjoen mogen bedragen en ue begrooting be
loopt, zelia na allerlei bezuiniging, nog od mil-
lioen. Erkende mr. Lresseihuys de neiging tot
bezuiniging by Minister van Dyk, het eindcy-
ler moet t. i. nog veel meer dalen. Ln wat er
ger is: voor ons vele geld krygen we een
slechte oelemng (volgens den Minister zeit
was de vermindering tot 6Vi maand alleen ge
oorloofd, wanneer de laatste 6 weken m kam
pen zou wol-den geoefend, terwyl er van de
niets gekomen is) en een absoluut
onvoldoende bewapening. Zelfs het absolute
minimum" dat de Minister verleden jaar noo-
dig achtte \oor de bewapening, durft de Mi
nister thans niet meer noemen. En zoo is het
geen wonder, dat wij eigenlyk nog steeds met
weten, wat het stelsel-van Dyk zal kosten. Wy
weten alleen, dat wy op het oogenblik een
slecht leger hebben voor veel geld. En het lag
dan ook geheel in de lyn van deze opvatting,
dat de leider van den Vrijheidsbond zijn rede
beëindigde mej; de indiening van een motie,
waarin in het belang v*n bezuiniging en van
verbeterde oefening en technische uitrusting
van ons leger gevraagd wordt de legersterkte
tot van de huidige terug te brengen.
Minister van Dyk is een goed spieker. Fiy
heeft een flink geluid en maakt den indruk
te weten wat hy wil en te meenen wat hij
zegt. Daarom dient mfen dubbel met hem op
Z. Exc. weet zóó handig de cyfers
te groepeeren, Weet van zyn eindcyfer en van
oaderdeelen daarvan zooveel af te trekken
(bjjv. voor pensioenen, wachtgelden, ordébe-
waringstroepen) dat men werkelijk zou geloo-
ven, dat deze Minister eigenlyk de
is van allen en ons Departement van Oorlog
het meest versoberd is van alle Departemen
ten. En als deze Minister uitroept, dat h(j vol-
overtuigd is van.het groote belang
van bezuiniging, maar dat de landsverdedi
ging eveneens een belang is van de eerste
orde en dat men toch een klaar inzicht moet
hebben in wat de defensie eischt... dan kun
nen we, ondanks alle emphase, waarmee zul
ke dingen gezegd worden, niet voorbijzien,
dat immer met zulke woorden allerlei
plachten en plegen te worden gesteld, terwijl
achteraf zoo dikwerf bleek, dat wat eerst on-
absoluut vereischt, het
e.d. heette, weggeworpen geM is ge
weest. Om een zeker recent voorbeeld
men: bleek niet dezer dagen pl
jonge man in 14 maanden tot cavalerist
kunnen worden opgeleid, nadat meiydns steeds
geleerd had dat men in zulk eeij korten tijd
onmogelijk een goed huzaar kor/ worden
In zake de interpellatie-K.
Minister geen moeilijke taak,
artikelen uit het
krijgstucht niet nieüw zyn,
geven wat in de wet op de krijgstucht
■verboden was.
Wat de Oorlogsbegrooting betreft, waartoe
de Minister vervolgens overging, heeft ons het
meest getroffen de wijze, waarop de heer van
Dyk met zyn partijgenoot, den heer Colyn, den
degen gekruist heeft. Het was bijna vermake
lijk en het zou de moeite loonen, hierop nauw
keuriger in te gaan, indien wij met genood
zaakt waren in een laat avonduur met eenige
zen indruk weer te geven. Het was
voortdurend: de heer Colyn heeft eigenlyk on
gelijk, maar toch ook een beetje gelijk en dit
beetje „gelijk" was dar\ eigenlyk slechts een be
leefdheid jegens den machtigen leider van een
regeeringspartij. De dualistische gedachte in
ons leger, die de heer Colyn wilde uitbannen,
werd reeds niet meer gehuldigd! Wel hecht de
Minister waarde aan de Hniën en stellingen,
doch dit is niet in strijd met de ee^ieédttge,-
dachte. Het mocht niet sijn een veldleger, ge
steund door een voorbereide basis, in dien Mn,
dat het leger vrijheid heeft voor tijn operaties.
De vesting Holland, die de heer ColUn wil
zien verdwijnen, zal geen geld koste»; Integen
deel, zij wordt om allerlei redenen een beauinl-
ging, doordat *ij het bestaande niet uitbreidt
maar samenvoegt. De infanterie als veilig
heidsbezetting is tegel (ik reserve voor het veld
leger. Men ziet: er bestaat geen scheiding tus
schen veldleger eelrveatingleger en de heer Co
lyn heeft dus als men wil gelijk gekregen* en
met hetzelfde, neen met méér recht kan men
zeggen, dat de Minister zijn machtigen vriend
wat men huiselijk noemt „afgepoeierd" heeft
En hetaelfde gevoel bekroop ons, toen wij den
Minister hoorden over wat de heer Colijn ge
zegd had t.a.v. concentratie in kampementen
de Minister zo uhet denkbeeld overwegen,
maar het zou geweldig duur zijn en t.a.v.
het beroepspersoneel.
Den heer Draselhuya heeft de Minister te
gemoet gevoerd, dat hij wél bezuinigd heeft en
dat diens pessimistische beschouwingen over de
waarde van ons leger niet gemotiveerd waren.
Een betoog, dat uiterst zwak was en waarop
BRIRVEN UIT DE HOFSTAD.
DCXL.
Den haag heult weer volop gecongreaseenl
en het toeval heelt in eén week twee congres
sen gebracht die eikaar w« heel zonderling
inuiben aungekoken. riet éone bedoelt de schur-
kciuitieicen van Uen ooriog wat minder schurk
achtig tu maken, maar net andere noemt den
oorlog als aooUaiug onomwonden uen schur
kenstreek. vve zuuen nutuuriyk m&t op de
congressen inguuft, maar ware hot niut meei
logisch geweest uis hut congres voor dun vmiu
m net Vreuespaieis had vergadurd en hot con
gres voor hut ooiiogsrecht in... den Dieren
tuin Kik van htm hud dan een meer wuur-
Utge plaats tot verguueven gehad. kunnen
uu uuoeu hopen dut het tot deze kleine varia
tie nog euns komt.
By ue opening van hut congres in hut Vre
despaleis deed zich weer eens een incidentje
met de pers voor. het Vredespaleis sciiynt de
plaats tu zyn waar men maar moeiiyk tot een
helder inzicht komt, spociaal wat betreft de
positie en de beteekems der pers.
Even vóór den aanvang der vergadering
deelde een suppoost mede dat de heeren van
purs by het verlaten van het paleis niet
door den hal en langs het bordes konden gaan,
ïen en zij zijn nog
openingsrede ver-
geiyk te begrijpen
ris gewoonlyk kwam
teling in den ge-
i dit geval is geweest en zijn profes-
0erstand zal in den vervolge wel niet
mr. Drs8elhuys dan ook niet het antwoord is muur dat zy hadden te verdwijnen door een
schuldig gebleven. Niet alleen zal de Minister Achterdeur. Natuurlijk hebben de hoeren daar
genoodzaakt zyn met een Suppletoir® aanvrage
te komen, omdat zyn begrooting in zake het af
te vloeien kader te laag is opgezet, erger is,
dat wat de Minister thans aanvraagt, zeer on
voldoende is en desondanks zeer duur. Intus-
schen, de Minister maakt korte metten met
alle bezuinigingsmoties: de motde-ter Laan
(contingent terugbrengen tot 13.000 man) on
aannemelijk; de motie-ter Laan (geen herha
lingsoefeningen in 1923) onaannemelijk, motie-
Dresselhuys (vermindering legersterkte tot
onaannemelijk. Daarmee is de zaak natuurlijk
„beslist" en de motie-Boon in zake de afvloei
eenige niet
onbelangrijke mededeelingen deed werden be
slist ontraden."
Het debat over de Indische begrooting is ge
opend door nvr. Gerritzen, die zich in deze zyn
maidenspeech zeer bezorgd toonde over de In
dische financiën .Zeer ontstemd was de nieuwe
koloniale specialiteit van den Vrijheidsbond
over }iet niet nakomen door minister de Graaff
van zijn bekende toezegging, op 4 April j.l. in
de Eerste Kamer gedaan: opheffing in 1922
van de uitvoerrechten op aardolie en de bijpro
ducten daarvan, onafhankelijk van het al-dan
niet tot stand komen van een raffinage-belas-
ting. Het eerste zal nu in 1923 geschieden,
maar de vervanging door een raffinage-belas-
ting zal gelijktijdig worden voorgesteld. Mr.
Gerritzen heeft de Kamer voorgesteld zich in
een motie uit te spreken tegen heffingen ten
laste van bepaalde bedrijen, ook omdat zij tot
willekeur leiden by de heffing door de belas
ting-administratie; weshalve zy niet moeten
worden ingevoerd of verlengd.
Mr. Gerritzen heeft verder in een duidelijk
overzicht betoogd, hoe weinig betrouwbaar de
ramingen en toezeggingen van de Regeering
ter zake van de Indische financiën zyn. En wat
den financieelen toestand van Indië betreft, zie
hier eenige veelzeggende cy'fers: de totale
schuld van Indië bedroeg einde 1906 218 milli-
oen; eind 1923 zal dit volgens den Minister
1347, volgens mr. Gerritzen zelfs 1400 millioen
zijn. En ziehier de laatste tekorten op de ge
wone uitgaven: dienst 1920 149 millioen, 1921
141 Mnillioen, 1922 176, raminfc voor 1923 88,
volgens mr. Gerritzen 138 millioen. Hier is en
wordt precies als in het moederland, te royaal
huis gehouden.
Voor de stemming over de vele moties en
amendementen by Ooriogs- en Indische begroo
ting mogen wy naar het verslag verwezen. Ten
slotte is de herziening van de Lager-Onderwys-
wet goedgekeurd met 64 tegen 21 stemmen,
onverzoenlijk waren de sociaal- en vrijzinnig-
democraten. En daarna is de Kamer op recès
gegaan. Zij heeft haar vacantie verdiend!
geen genoegen mee gei
vóór den aanvang van
dwenen. Het geval
valt, een nasleep en
er te laat een
wonen diplomatieken stijl, n.1. dat de bewuste
mededeeling aan de journalisten op een mis
verstand had berust. Dat amoeBje kennen 'we
echter al lang en dahrmede sijn we niet te
vreden. Een suppoost berust nooit op een mis
verstand? Natuurlijk was het met het ver
stand van dezen of genen meneer weer mis
cn deze misverstandige meneer heeft niet de
gevolgen van zijn bevel goed overzien en ia
van deze gevolgen geschrokken toen het te
laat was. We weten thanB ook wie de oor
zaak van
(onMn
meer mis gaan tegenover de pers.
Ondanks alle voorzorgen gebeurt het nu en
dan nog wel dat het min of mes hokt tus
schen de autoriteiten en de pers. Dadelyk moe
ten we hierbij voegen dat dit nimmer meer 't
geval is wanneer het de regeerings- of stads
autoriteiten zyn, die de leiding hebben. Die
al geleerd hoe zy moeten omgaan met
pers, maai' het zijn die elgendommelykc
heeren die plotseling een gezagspositie beklec-
den en dan meenen dat zü kunnen doen wat
z\j willen.
Vroeger waren conflicten aan de orde van
den dag. Met de politie bijvoorbeeld. Maar dal
is ook al sinds jaren uit. P« tegenwoordige
hoofdcommissaris van politie is op dit punt
een gladde kerel. Hij heeft, in de gaten hoe
je met de pers moet omgaan. Hij weet dat het
veel gemakkelijker en aangenamer i8 om tien
maal een man van de pers te ontvangen, dan
éénmaal er één af te schepen. Geen enkele
journalist heeft te vreezen dat hü niet onmid
dellijk toegang krijgt. Zelfs de telefoon is een
niet verguisd contactmiddel. Het lijkt eenlgs
zins zonderling dat op deze wyze te zeggen
maar er zijn nog tal van autoriteiten, vooral
van den tweeden en derden rang, die huiverijf
zyn van de telefoon. Hcusch, de t'yd is voorbij
dat men gevaren vreesde van telefoongesprek
ken en van het bedrog dat daarmede was tt
verrichten. Ieder het meenig modern inzicht
in het maatschappelijk leven, ziet zóózeer liet
groote voordcel van de snelle verbinding bo
ven het mogelijke nadeel en het gevaar, dat
hij gaarne de telefoon erjiloiteert voor vlug
liandelen.
Om nog even terug te komen op de verhou
ding tusschen de autoriteiten en de pers, wi
zouden toch nog eens willen wyzen op het
groote belang dat de eerste hebben bü een
groote en vlugge mededeeling in de pers.
Vooral de vlugheid heeft voor de autoritei
ten een belangrijk voordeel, omdat zij de mo
gelijkheid van onjuiste mededeelingen tegen
houdt en de ervaring leert welk een hardnek
kig leven onjuiste berichten hebben. Vele men
w&iion lozen niet geregeld en volledig de dag-
Maden, herhaaldeiyk hebben wjj het ervaren
hoe een onjuiat bericht bleef ronddwalen en
kel en alleen als gevolg vi^i het feit «lat de
nadure berichten niet waren gelezen.
In de residentie is een goede samenwerking
met do gpi's van het hoogste belang. We slt-
tun hier zoo dicht by de bronnen dat het heel
gemakkeiyk la een zij-kanaaltje aan te boren
als het niet gelukt uit den hoofdkraan recht
streeks het nieuws deelachtig te worden. We
zyn goiyk wy zeiden in d« laatste jaren een
heel ^ènd vooruitgegaan en or valt niet veel
meer to wonsohen. Vroeger heeft het er dik-
wyls gezwaaid. We herinneren ous bijvoor
beeld gcruimen tyd geloden een minister van
justitie die het meest ulwgiuntairo begrip om
trent de betoekenis van de jwrs scheen te mis
sen en die in zyn optreden tegenover de Jour
nalisten nog deed donken aan de ouderwet-
sciio methode van don gepruikten rogent te
genover oon gemoen burger. Deze minister
had bijvoorbeeld de bizondore hartelijkheid
om den man die hem kwam spreken, Us laten
staan en hom geen stool aan te bieden. Het
verhaal gaat dat oen journalist hem dat oen*
zoo duchtig heeft ingepeperd, dat hy in eens
genezen was.
De ouderwetsche deftige ambtenaren voel
den zich in den regel te hoog om met gewone
stervelingen te converseeren. Wy hebben daar
zelf eens een merkwaardig staaltje van ge
had. De depurtomentagebouwen zijn waro dool
hoven en wie goen gids mee krijgt zoekt zich
ongelukkig naar kamer no. zooveel. We ver
keerden jaren geleden in het geyal dat wü op
min of meer duidelijke aanwijzing van den
portier afgaande, bcaig waren te verdwalen.
Het was stil op den gang waar we verdwaald
waren, totdat een zeer deftige meneer uit één
iter kamers kwam. W(j drukten ons plots te
gen den muur en vroegen op allerbeleefdaten
toon of meneer ook kon zeggen waar kamer
no. zooveel was. Meneer monsterde ons van
top tot teen cn antwoordde uit de hoogste
hoogte: „zaoiets vraagt men aan een bode.en
niet aan mij". Natuurlijk onthutste ons de«e
enorme mate van vriendelijkheid. GMukkig
nadorjie spoedig een bode, die ons terecht hielp
on die ons op ons verzoek ook vertekle wie
dezo uiterste welwillende meneer was. IJet
wa» referendaris X. Het wapen oppakkend
waarmede de journalist zich verdedigt, schrij
ven w\j aan het dagblad een stukje, nog ieta
welwillender dan die meneer was geweest,
over diens optreden. Den naam noemden we
niet maar wel het departement waarin het ge
beurd was. Den volgenden dag kwam een te
lefoontje van den minister van het departe
ment of de journalist wien dat gevalletje was
overkomen even bij Z\jne Excellentie wilde ko
men. Wij er heen en de minister vroeg ons
den naam van den weiwillenden referendaris.
Nauwelijks was de naam genoemd of «ie mi
nister deed dezen heer by zich ontbieden. Het
fitpu? dat deze maakte was zeer armeiyk. Het
vAftréiBcnd woord, dat hy van den minister te
wJhrjfkreeg zal zijn uitwerking wel niet ge-
uyi^bben; de minister zei niets tot hem,
alleen tot ons deze woorden: het doet
my leed dat dit u is wedervaren, lk geef u de
verzekering dat u zoo iets aan myn departe
ment niet meer zal overkomen. Meneer X. kon
rtia deze mededeeling vertrekken.
Sinds dien heeft zich bü ons weten nimmer
moer oen inci«lent aan dit deportement voor-
gedaan.
HAGENAAR.
met glinsterende tanden en schitterende oogen.
En het was, alsof het blauw des hemels haar
raf, alsof de gouden, glinsterende zonne
stralen haar omhulden.
Madlon, riep Gerhard, Madlon.
Zyn kreet werd overstemd door den jubel
en het gelach der menigte, het getrappel en
handgeklap van deze uitgelaten, vreugdedron-
Zy wuifde met een zakdoek, wierp een
bloemruiker omlaag, en haar handen sloeg zy
in elkaar van pret.
Het was hem, alsof hy zichzelf over de hei
ning moest werpen, alleen, opdat haar oogen
i zouden zien opdat zy hem zou her
kennen. Hy werd opzy geduwd, teruggewor
pen hy stikte byna in het gedrang.
Hy vatte by den uitgang postf greep haar
by den pols, toen zy hem voorbijging, zonder
im te zien.
Waarom kom je$ek, als ik je roep?
Gy zyt myn heer niet meer, antwoord
de zy kort, byna vyandig.
Hy liet haar niet los.
Dat zullen wy een» zien, mompelde hy
dreigend. Wij zullen eens zien, of ik uw mees
ter ben of niet.
Zy lachte smalend, beleedigend.
Gy Een die bang is! Bang voor
een grootmoeder. Gy hebt het niet eens ge
waagd een goed woord voor my te doen, toen
ik er u op beide knieën om badl
Hjj schudde haar arm, dat zü het even uit
schreeuwde.
Omdat j© mij onverschillig waart, daar
om heb ik geen woord gezegd. Daarom! Ver
sta je. Niet uit angst. Jü dom ding, dat
je bentl
Spottend lachje zy hem met haar oogen
toe.
En nu hebt gy my weer lief? Ja? Ja,
nu hebt ge weer moed, ja?
Met alle kracht zocht zy zich uit den stevi-
gen greep to bevryden. Hy liet niet los. En
alleen om geen opzien te wekken, ging zy
verder naast hem voort, met van woede ver
wrongen gelaat, met plotseling bleek gewov-
Laf zyt ge verstaat ge dat? Laf.
Iedere domme jongen heeft meer moed dan
Zeg neem u in acht.
Ze schrok plotseling. De toon was nieuw
voor haar. Iets ontzettends lag er in, iets wat
dronken slagersjongens hadden, als iemand
hun in de kroeg in den weg kwam.
Nydig prevelde zy:
Laat my los.
Ik laat je los, als je me belooft den vol
genden Zondag in de arena te komen en op
my te wachten zooals ik nu op jou heb ge
wacht. Heb je verstaan...?
Zy haalde de schouders op.
Ik ben er Zondags altyd, zoolang lk ln
de stad ben.
En je wacht op mjj?
.li mm m mm
Toornig cn nieuwsgierig keek zy hom aan
Wat wil j» van my'
Niets, dan W je wacht. Dat je terug
neemt, wat je me daar alles hebt gezegd.
De druk van haar hand werd losser. Maai
zy liep naast hem voort, keek van onder haar
half gesloten oogleden naar hem op met haar
vurige oogen.
Wilt ge werkelyk over de barrière?
zy lachte heel zacht.
Laat dat liever, het is niets voor fyne
heeren.
Dat is myn zaak, snhuwde hy haar toe
Zü wikkelde beide handen in haar smalle
zwarte boezelaar, vertrok de roode volle lip
pen tot een sportenden lach.
Als mevrouw Vidai dat hoort.
Haar arm raakte den zynen aan.
Het zou mün grootmoeder amusoe:
Hü
san.
2eg neem je in acht herhaalde hü
nog eens.
Hü zou haar hebben willen vastgrypen op
de openbare straat en haar slaan, worgen
haar keel met beide handen toedrukken, de
keel, waaruit hilar spottend?, krippelende lach
kwam.
Zy liep weg, ging dtsn hoek om en liep weg
zoo hard haat stevige beenen haar konden
dragen. Zy greep naar haar hals, onwillekeu
rig omdat zÜ plotseling doodsbangvoor
MEDISCHE BRIEVEN.
Itloedvaat verkalking.
U.
Wy willen thans met elkander nagaan waar
wy het gemakkelijkst de slagaderwand kUf-
nen betasten. D© meeat bekende plek, die k -
allen weet, is daar, waar men gewoonlyk de
z.g.n. pols of polsslag voelt. Daar ter plaatse
bevindt zich jü. de z.g.n. „arteria radialis".
Die plaats weet ook de zelfmoordenaar te vin
den, want aldaar snijdt hy beiderzijds de slag
aders door, daar zü zeer aan de oppervlakte
liggen. Normaliter voelt men haar aanwezig
heid nauweiyks, d.wj. men voelt geen wand
van het vat. Men weet echter alleen uit den
Ün oogen was geworden.
Wat was dat voor oen man. Wat was dat
een man die knappe, blonde, füne mün-
lieer die haar had gekust in den ouden tulp
der Vidals omdat hy haar heer was en om
dat hü haar beviel met zün zachte, blauwe
oogen.
En dien avond schreef hy voor den tweeden
keer. Maar alleen aan zün moeder: Het ging
hem beter. Over acht of tien dagen zou hü
naar huis komen. Heel onderaan ternauwer
nood leesbaar: „Vele groeten aan Lou".
Lou wachtte op haar man. Stil en rustig,
zooals hü het van haar verlangd. Stil en ruz-
tig, zooals de dames VWal het ook* van. een
volgzame, fatsoenlüke vrouw verwachtten.
Zy wachtte ook op een brief van dominee
amusoe ren. 'l'aysen. Muur de postbode kwam maar twee-
Ook als zy wist, dat gü het om mü deedt m|al in de week uit Arles hierheen in een
was heel bleek en keek haar sombet W|in, open karretje, dat meestal het landgoed
iptorby reed. Het ontstemde mémère, dat Lou
het wagentje som» tegemoet ging. Het zou
haar nog eens opbreken. En dan het pajtl
ook niet Jonge vrouwen behoorden geen brie
ven te krygen, waarvan haar man niets wist.
Mevrouw Vidai schudde het hoofd, toen ZÜ
Lou den landweg zag opgaan, op den tüd, dat
de postwagen gewoonlük voorbykwam.
(Wordt vervolgd.)
