WILLEM BROEKHUIJS De 31ste trekt 29 Januari a. s. in Bellevue te Amsterdam. De 32ste trekt 7 Februari a. s. in Bellevue te Amsterdam. De 33ste trekt 16 Februari a. s. in de pole zaal van het Concertgebouw te Amsterdam. ,L van ROK HET MASKER TILLY LUS' JUBILEUM-NUMMER PIANO'S BENDIE!? HEDEN VERSCHENEN; ft. Brinkman Zn. Markt 31 J Iff Zes Nlillioen gulden. 40VUIEEIU IN DIT BLJULi AAT STIL LE\/EN! Extra 3 Premieleening ANTON COUPS Zes gulden W. I. N. (Win) Joh. Dessing&C0 PLATTE GROND --VAN GOUDA-- K EERSTE SROOTE PUTTE GROND «tl GOUDA ALFABETISCHE STRATEEIJST. Een van f 250.000 Een van f 150.000 Een van f 100.000 Vijf van f50.000 250.000 Tien van f 25.000 250.000 Aan extra Hoofdpremiën alzoo f 1.000.000.— Aan extra Premiën f_1.500.000.— f 2.500.000. ZEGGE: TWEE MILLIOEN VIJF HONDERD DUIZEND GULDEN in contanten extra m»§- Deze weeK wordt voor het laatst aan houders van oude Obligatiên de gelegenheid opengesteld in te wisselen met bUbetatlng van t 6,20. Wie hiervan geen gebruik maakt, moet kalm de amortisatie-trekkingen afwachten, waarvoor voldoende le gereservefrfl r« koop aan geboden: Anion Hunink, Devehter, lilirkju zuur Piicilillj Aipiria: Sniibiima Spirciubosnm WnIiIu Sdiildpihnp Londgnderryssip hlilRMHip Oitiilsnp NIEUW BESSENSAP TE ALPHEN A|D RIJN. Losse nummers f 0.75 A. BRINKMAN &.ZOCN GOUDA Ihilders DECORATEURS - METALLISEURS GRONINGEN AMSTERDAM LEIDEN «ROTTERDAM WALES IDEALE NÜTS. IN KLEUREN UITGEVOERD TW EEDE BLAD. Door duisternis tot licht. I)f Redact!, van M „Uagblad van Rotterdam" achrtlft in haar nummer van 10 Januari \m\ Steed» grootor ral het aantal prijren worden dat de Slmpler martdi,e te vermalen krijst; sleede meer oMlgattee worden geplaatst. Ondank» alle aanvallen la het debiet der bank eteeda ul»e gebreid De reden daarvan Ie, dat Ui haar schatten niet in ondfraaniMbe klulren bewaart, inaar het geld laat rollen. Haar kostbaarst haalt heeft niemand haar nog kunnen ontrooven ofschoon men er van alle kanten aanvallen op gedaan hooft, ofschoon men er nóg naar tracht; eiken dag opnieuw. Het beteekent méér dan geld. méér dan goud, méér dan juweelen: het is wat da bank van het begin af het succes bracht, waarom men liaar heeft bonijd: de populariteit, de bewondering die men hoeft toor den man, die hoar IctterlUk uit nlete heeft gemaakt tot wat tij ie» Dit is het slot van dén der 117 persboschouwingen van de week oindigend den 13 Januari 1023. Eenparig ringt do Ncderlandsche Pers een loflied op onze goede trouw, on» royaliteit Zelfs d« ons zoo Vijandig gezinde Telograaf-redactle heelt baar bakens vervet en komt na liet b(|wonen van verschillende trekkingen tot dezelide conclusie als „De Avondpost": „EERLIJKER KAK HEI WIET", „HET MAXIMUM VAN EERLIJKHEID 18 BEREIKT"!! Ik kan tevreden zijn, enIk bén tevreden. Tevreden over het verkregen succes, tevreden over de finantieole resultaten. Daarom heb lk besloten stil te gaan leven. Ver van hier In he» pchoono, zonnige Nice ga ik mi) vestigen, om te mijmeren, te droomon. AU dezo advertentie wordt afgedrukt hen ik al opreis om de villa te koopen, die mij de rust zal geven waaraan M behoefte heb. BroekhuUz Ziedaar, wat ik had mee te deelen. Na de 31ste Rotterdamsche Premieleening geef ik nog uit de 32.«to en 33ste en daarna is het afgeloopen. Deze drie dagen wordt door de Electrische Simplex-machine verdraaid meer dan Bovendien etel lk echter in verblind met bovenbedoelde drie SLOT-leenlngen nis eeeleiui beschikbaar de obligatiên ooner d.wl. houders ven obUgattiin in de 3tste, 32ste en 38sto premieleening kunnen na afloop der premietrekkingen hun obligatiên ZONDER bijbetaling omwisselen tegen obligatiên der Extra S Pre/nielecning, waaraan uls hoofdpremiën rijn verbonden: Zij. die deel willen nemen van deze EXTRA «rekking, moeten dus DEZE week koopen of omwissolen. Volgestorte obligatiên rechtgovend op den vollen prijs dus geen twintigjes worden franco per aangeteckende toegezonden door de C. V.'s Gravenhaagsoh Obligatiekantoor, Mauons weg 26. don Haag (ToL-adres GOK. Tel. Nos. H 1645 en H 1208) na ontvangst van postwissel groot 10JJ0 of veelvouden daarvan, resp. 6.50 bij inwisseling van oude Rotterdammertjes. Afgehaald 10.20* resp. 63J0 hij inwisseling. Tevens zijn obligatiên verkrijgbaar by onze agentön; GOUDA: Hoofda*. LOUIS BISSCHOP. Dubbele Buurt Agent: J. MARKUS, Hoogstr. GOUDA: HUISMAN. Lange Tiendeweg;GOORISSEN, Kleiweg. P. BISSCHOP, Kleiweg. RUIGROK.Spoor straat; HAASTRECHT: CHR. DE BRIJIN; O TIDEWATER: VERZULEN, Hovenstraat 11; ALPHEN a. d. RHIJN: J. J. KRONE, v. Manderloostr.; SCHOONHOVEN: Hoofdagent: PEERBOLTB. Voorhaven 1; W. SOETERS. Lange Weistr.; JOS. GAILLARD, Voorhaven; VUST: G. UITTENBOGAEHT; KRIMPEN a. d. IJSSEL: G. ROOK; TER AAR: G. v. d. VLUGT, Rijwielhandel, BODEGRAVEN: F. SANDERS. Bookhandol; WOERDEN: F. WALTZ, Meulmanswég 7a; WADDINXVEEN: B. VAN DORP, El. Tech.Burcau; BOSKOOP: KOSTER, Kerkstraat 4; GOUDA: Wed. ESSENRACII. Lango Tiendeweg; NIEUWPOORT* A. STAM; BENTHUIZEN: J. M. v. EDEN PETERSMAN. 000 heerenhuis op goeden 1 met tuin en vrije poort, Jen: suite met serre, étage: 4 kamers, zolder Jt twee slaapkamers en had ji me r. Koopprijs 12000, I Binnen korten tijd to aan- jaarden. 11 '-'11 I Brieven onder No. 211 bu rnt Goudsche Courant. Drogist WUdstraat 31 AnIJssuiker Slempsulker Bisschop Als uw winkelier V een Qeldersche Rookworst verkoopt, waaraan een loodje bevestigd is met den naam n Anton IHunink, Deventerhoudt V dan overtuigddat het beste ontvangt, wat op dat gebied te leveren is. Hofleverancier. Vraagt en blijft vragen Dipirfin Geïllustreerd Tooneeltijdsehritt onder redaotie van SIMON KOSTER Opent dei* week zijn derden Jaargang met een met vele fraaie Foto's van Tilly Lus In verschillede rollen en bijdragen van Henrl Borel, Jan Fabricius, Joh. W. Broedelet, Alb. van Dalsum, Mien Duymaer van Twist, Esther de Boer, Cor Ruys, Cor. v. d. Lugt Melsert, Simon Koster, Ed. Verkade en anderen. 187 150 MP Abonneert U op dit fraaie Tooneeltijdschrift. De Jaargang van 12 nummers royaal formaat, be vattende In woord en beeld, een overzicht van al wat er omgaat op het tooneel In binnen- en bui tenland, kost slechts Ta bekomen bij den Boekhandel en de uitgevers. N.V. VEREENIGDfc SCHILDERSBEDRIJVEN •L W. K. WITS ZONEN SC UITTOEMNO f AN A i I. F. VOORKOM EN DE NCJtll IIUKH KHK EN. Dsmstsrdiep IS TsL 1104-1603 LEU) WAKDEN UTRECHT. AMSTERDAM Kanaalstraat 18 Bon» Woord Wz. 5 Leliegracht 42 Tel. 84». lol. 1411 fel. JHIO Ci Stookt nu met onze prijs kleine afmeting f3.60 p. H.L. groote -3.75 Franco huis GOUDA Kantoor Oosthaven 24 Gouda Bealelkftnteor Karnemelk sloot ISA. Pakliuls 'Jnrlslngel. 40 ISO Schaal 15000 205 100 Naar oG'icleelo gegevens bewerkt volgens den toestand vnn October 1N23. en voorsten van oom PRIJS 75 CENT. Te bekomen in den BOEKHAftOEL en Hl de UITGEVERS Nor 15141. DINSDAG, 23 JANUARI 1923. LAND- EN TUINBOUW. Wat elke maand te doen geeft. (2« helft Januari.) Het id tot dusver voor den boer een voor- deelig winter geweest. Het vorstvrye weer maakte, dat men de werkzaamheden op den akker kon voortzetten.Tiet vee bleef zeer lang in de wei, en wat op het veld groeide, kon tot het laatste toe worden vervoerd. Eerst sinds enkele weken of nog korter behoefden de voe derbieten te worden aangesproken. De teelt hiervan, vroeger op de zandgronden onbekend of onmogelijk geacht, geeft groot voordeel het vee blijft er by in goeden staat en het be- paart aanmerkelijk aan „fyn voer". Nog al toos zijn er landbouwers, die den bietenbouw niet toepassen; dit is zeer tot hun schade. Mee- nen zij geen mangels te kunnen verhouwen, dar vragen zij eenB om raad en inlichtingen by hun rykslandbouwconsulent. De winter avonden geven den tijd om over velerlei te denken, b.v. om te overwegen of men by zijn staldieren wel een goed voederranteoen toe past. Voederen met oordeel is voederen met voordeel. Zoo zal men goed doen, 't zij aan de redactie van zijn vakblad, 't zij aan zyn land- bouwconsulent, eens mee te deelen over welke vqermiddelen men beschikt en hoe, zoo mo gelijk, men daar het beat mee voederen kan. Vele veehouders voederen aan al hun koeien eenzelfde rantsooen; dat is zeker niet voor- deelig: het rantsoen toch moet zich richten naai de melkophrengst. 't Is duidelijk, dat een koe, die veel in den emmer geeft, meer voed sel daartoe behoeft dan een andere, die heel wat minder melk levert. Doen wij voorts wel alles om de melkgift onzer dieren te verhoo- gen? Dat wil zeggen: trachten wy ons vee door doelmatig fokken te verbeteren? Letten wy daarvoor bij de keuze van jong fokvee op de eigenschappen van de moeder zoowel als op die van den vader? Houden wy melkljjsten bij van de afzonderlijke koeien? Eerst als men dit doet, is men in de gelegenheid om de slechte dieren, die de kosten van voeding, verpleging, enz. niet goed maken, te verwij deren en slechts voort te fokken met de beste dieren. En eerst dan, wanneer men weet de melkgiften zijner dieren, kan men iedere koe het rantsoen geven dat haar toekomt: niet te veel, niet te weinig. Aldus komt men tot ra tioneel voederen, dat in vele stallen nog ont breekt. Inden tuin. Het is wel een merkwaardige winter. Iemand hoorde op Oudejaarsavond de kikkers lustig kwaken, maar wij allbn kunnen de Meizoen tjes (madeliefjes) in massa zien bloeien en in meer dan één tuin zagen wy rozen aan de struiken. Vele tuinliefhebbevé kunnen al pochen op de spinazie, die er al flink op staat. Trouwens, iederen winter kan men reeds in December (by open weer nJ.) spinazie zaaien op .den kouden grond. Ook jjus in deze maand; wj} deden het reeds. Gy kunt nu uw aal- en kruisbessen bemesten, niet door bij elke plant wat mest in een gaatje te doen, maar door ze te begieren met verdunde koemest. Om dezen tijd moet ge uw bloemstruiken het z.g. En gel sche hout: heesters waaraan straks prach tige bloesems prijken snoeien. Snoei even wel uw sering niet, door deze te snoeien, zoudt ge ook de bloem wegsnijden. Hebt ge In Nov. of Dec, uw Chrysantemums, toen ze uit gebloeid waren, afgesneden Ge zult dan weer jonge struiken uit den pot voortien dag zien komen,; deze moeten van elkaar geatheurd en afzonderlijk in een poot worden geplaatst, om in April naar buiten te worden gebracht. Hebt gy Pelargonium Zonale in kas of bak, denkt er dan om, dat ook, als het niet vriest, daarin gestookt moet wordon; anders zouden zoowel de jonge 'als de oude planten by het aanhoudend donker, mistige weer en de voch tige adraisfeer gaan smeulen of rotten. Ver wijder de smeulige blaadjes, want het eene steekt het andere aan. Houd ze dus zuiver en tot Februari goed droog; water doet ze nu meer kwaad dan goed. Als gij van uw drui venwingerd in de kas vroeg druiven wilt heb ben, dien ge de kas nu reeds aan te leggen en door blad etn paardemest te verwarmen. De snoei is al in December geschied. Zyn uw Cyclamen, huismoeder, die eerst zo o mooi wa ren, spoedig leeljjk geworden; hangen ze slap en zijn de bloesems verwelkt? Denkt er dan voortaan om, dat ze niet in een vertrek mo gen staan, waar hard gestookt wordt; dat ze niet te veel water mogen hebben en nauwkeu rig behandeld moeten worden. Laat ze ook niet te dicht by het gaslicht staan; geen en kele plant of bloem kan daar op den duur te gen. ONS PLUIMVEE. Voor Kippenhouders. De „Veldbode" geeft een artikeltje over het huisvesten en voeren van hoenders, waaraan wy het volgende ontleenen: Wij gaan met ons pluimvee in de beste rich ting als wy zorg dragen voor een geschikt win terverblijf, zoodra het ongunstige weer geko men is. Een droge bodem is een allereerste vereischte. Om dien te verkrijgen kan men ge bruik maken van hout, cement, steenen of aan gestampte aarde. Hoe ook hier de keuze is, er moet bovendien een laag strooisel in en wel een goede, dikke laag kaf of kort gehakt stroo als anderszins. Is de laag niet dik genoeg dan glijden de dieren er by het scharrelen op uit en vinden veel te gemakkelijk hun graanvoer. Aan een houten vloer is echter de voorkeur te geven; hoewel velen tegen de kosten van aan maak opzien, betaalt de uitgaaf zich dubbel door de hoeveelheid eieren, die geraapt worden. Zulk een vloer kan het best geteerd worden, waardoor hij het langst meedoet en tegen ver rotting beveiligd is. De scharrelruimte is van groto belang, daar er nu vele dagen zullen ko men, dat de leghennen binnen gehouden moe ten worden wegens mist, natte sneeuw of kou den regen. Hoe ruimer deze,,is, hoe beter, maar hoofdzaak blijft een goede afdoende beschutting tegen tocht en vocht. Ondanks vele terechtwijzingen bestaat toch nog de meening, dat een verwarmd hok bevor derlijk is voor den "winterleg. Ook, dat het goed zou Zijn de nachthokken volkomen lucht dicht af te sluiten. Dat is verkeerd, want in deze te warme hokken is het verblijven onge zond. Reeds door hun veerenpak zijn de hoen ders van nature tegen de koude voor een groot deel beveiligd, en dan geven ze warmte af. Als des morgens de hoenders in de koude lucht komen, vatten zCkou of staan weldra op een troepje, dicht bijeen. Er moet dus een practi- sche ventilatie aangebracht worden, waardoor steeds de oude verbruikte lucht weg- en ver- sche aangevoerd kan worden, maar altijd aan de bovenzijde en zonder een te sterke stroom van koude lucht te veroorzaken. Het dagelijks weghalen van de in den nacht op de mestplank gevallen uitwerpselen is ook een vereischte. Waarlijk, de moeite is veel geringer als dat z\j schijnt. Een gbregekle reiniging duurt ma«r kort. Want de'tyd moet voorbij zyn, dat de hoen ders staan te ploeteren in modderige, stin kende open rennen of dat ze genoodzaakt z(jn om hun toevlucht tegen regen en sneeuw te nomen -in het bekbpmpen met een dikke laag oude mest opgevulde nachthok. Het is ver wonderlijk, hoe weindg de dierenbescherming zich bemoeit met zoo slecht behandeld pluim vee, dat vaak weggezonken samenschoolt op een stukje grond, dat op een vuile stinkende modderpoel gel ykt. Daar steekt het nieuwerwetsche scharrelhok gunstig by af met zijn laag van droog mate riaal, waarin wat graan gestrooid is, een ruimte goed verlicht, niet dompig, in één woord aangenaam om in te vertoeven. Verreweg de meeste kippenhouders zijn voorstanders van het geven van graan als eerste maaltijd in den morgen, omdat het de beweging aanmoe digt en de echte #armte geeft. Een half uur scharrelen in den kouden ochtend is meer waard dan warm voer. Het is dwaas den dag te beginnen met een hoeveelheid zacht voer, dat in een oogwenk wordt verorberd en dut alle aandrang tot het nemen van lichnamsbe weging by de dieren doet verloren gaan. Op het midden of beter nog aan het eind van den dag geve men zacht voer. Dit moet in den winter aangemaakt zijn met warm wate; maar mag niet heet gegeven worden. De on dervinding heeft velen geleerd, dat het goed is nu ën dan wat gehakte uien, prei, enz. door het zacht voer te mengen, dat verwarmt in wendig niet alleen in den krop, maar ook in de maag en de ingewanden. Da doelmatigheid van het lachen. De natuur heeft de verdediging van onze gezondheid meer aan het reflex-mechanisme dan aan onze slimheid toevertrouwd. Deze voorzorg gaat zelfs zoover, dat wy niet zon der meer by alle reflexen de doelmatigheid begrijpen, ofschoon toch geen enkele van de vele reflexbewegingen overbodig is. Volgens een artikel in de „Vox Medicorum" is ook het lachen een doelmatige reflexbewe ging. Het lochen ontstaat öf door een lichameiy ken prikkel (kittelen) óf door psycihsche voorstellingen, die het komische in ons ge moed teweeg brengen. De veranderingen, die door kittelen ontstaan, zijn by kikvorschproe- ven nagebootst. Een versnelling van den bloedsomloop en een vernauwing van de om gevende vaatgebieden trefedt op. Deze schom melingen in den bloeddruk kunnen in orga nen met een rijk bezit aart kleine arteriën, b.v. de hersenen, tot belangrijke, zelfs gevaarlijke stoornissen aanleiding geéen. Het gevaarlyke is de bloedadrukschomme ling, welke door het kittelen in de hersenen veroorzaakt wordt, en een verandering in de ademhaling is hiertegen een belangrijk te. genimiddel. Het lachen, hetwelk een bloeds- drukverhooging geeft welke door het blauw worden van het gelaat en de opzwelling van de halsvenen reeds merkbaar is, heft de nega tieve drukschommeling in de hersenen op. Men lacht zich dus niet dood. Maar de lach- reflex werkt integendeel ontlastend en heil zaam. Evenzoo moet de reflex van het lachen ver klaard worden welke by het zien van komi sche dingen opgewekt wordt. Wanneer iemand tot lachen gebracht wordt, wordt hy door de verrassing van het belache lijke eerst bleek, waardoor het hart zich vlug ger moet samentrekken. Spoedig daarop ver wijden zich weer de vaten, en een duklelyke roodheid volgt op de bleekheid. De lach reflex is dus in alle gevallen doel matig. De kwaliteit en kwantiteit van het lachen is buitengewoon individueel en niet slechts afhankelijk van lichamelijke gevoelig heid, doch ook van temperament, gewoonheid; opvoeding- Bij psychopraton is het ongemotiveerde la chen een duidelijk symptoom van een verkeer de of veranderde reflex-geleiding, zooals men bijv. bij de multipele sclerose het „dwang- lachen" kent. Het sardonisch lachen wordt b(j tetanus dikwijls gezien, evenals dit op treedt by een vergiftiging met een kruid sar- donion, dat op Sardinië groeit, en den naam aan dit eigenaardig lachen verleend heeft. Het lachen Is slechts zoolang als oen doel matige reflexbeweging te beschouwen, als het van den wil onafhankelijk is. De Japanner b.v. houdt het voor onaesthe- tisch een droevig gezicht te toonen. Zijn la chen is meer een verfijnde en lang beoefende etiquette. Het hartelijke ongedwongen lachen was ïeeds door de Grieken bemind en gewaar deerd. Het lachen is een gewichtige stimulans voor ons gemoed, tevens een zeer gezonde be zigheid voor ons lichaam. Hufeland noemde het lachen een der beste spijsverteringsmiddelen, en beschouwde als zoodanig de hofnarren. De ry van korte, zwak ke expiraticstootcn by zwak gesloten stem spleet is een werkzame oefening voor de lon gen, een soort gymnastiek, ook voor het hart. Zoo is lachen vaak het eerste tee kon van her stel na een zware ziekte. (Tel.). Het gebruik van dubbelkooliure soda. Aan het gebruik van dubbelkoolzure soda In de keuken, aan het al of niet onschadeJyke van dit hulpmiddeltje, wijdt v. 1. een artikel in „Volksvoeding". Het gebruik van zuiveringszout, sohryft hy, heeft meermalen aanleiding gegeven tot scha delijke verwisselingen met zuringezout, dat Is een verbinding van het giftige zuringzuur. Dit zuringszout wordt in de huishouding o.u. gebruikt! voor het uitmaken van Inktvlekken uit linnengoed en voor het schoonmaken van stroohoeden. Om vergissingen te voorkomen, zou het daarom wenscheiyk zyn, dubbelkool zure soda (dubbelkoolzure natron, natrium bicarbonaat) niet meer met den naam zuive ringszout aan te duiden. Dubbelkoolzure soda kan, zooals de naam reeds aanduidt, beschouwd wonlen ais soda (d.i. een verbinding van natrium met kool zuur. De tweede hoeveelheid koolzuur, die, In tegenstelling met de eerste, ook in soda aan wezig, slechts los gebonden is, wordt bij zachte verwarming vry gemaakt. Aan deze eigenschap dankt de dubbelkoolzure soda een harer toepassingen, n.1. voor het luchtig ma ken van gebak. Gebak, waarin geen gist gebruikt kan wor den, kan door toevoeging van een stof, die by verwarming koolzuur afstaat, gaan rijzen Vroeger werd daartoe meestal „hertshoorn- zout", d.i. een verbinding van ammoniak met koolzuur, gebruikt. Deze werd by verwarming m hare beide bestanddeelen, ammoniak en kool zuur, beide gassen, ontleed en deze gassen maakten het gebak luchtig. Dit hertshoornzout liet, wanneer er niet te veel gebruikt was, niets in het bak werk achter, daar dé ontle- dingsprodueten hy de verhitting uitgedreven werden. Datzelfde kan niet gezegd wonlen van het natriumbicarbonaat. Wanneer het los gebonden koolzuur by het bakken venlwenen m, blijft gewone soda achter, die ten logach- tigen smaak heeft. Wanneer dus toevoeging van bioarbonuat aan liet deeg noodig is, moet de hoeveelheid daarvan zoo klein mogeJyk *yn, om den smaak van het product niet te: be- inv'oetjpu. Een tweede toepassing van het zout is die', o:n erwten en boonen, welke niet goed gaar wiPei' koken, zacht te krijgen. Men hoeft vroe ger gedacht, dat in dit geval de werking van het zout berustte op „zacht"-muking van het kookwater. Ons drinkwater bevat soms tame lijk veel kalluouten en wy noemen het dan „hard"; doste eigenschap verraadt ziel» door het afzetten van veel ketelsteen. Door toevoe ging van soda aan zulk water worden de kalk- souten in een onoplosbare» vorm gebracht en laar, zooals wy zagen, dubbelkoolzure soda door verwarming in gewone soda overgaat (men zou dus in dit geval o«k gewone soda kun nen gebruiken en doet dat wel), wordt 't water zachter gemaakt. Men meende nu, dat het hard biyven der erwten en boonen moest toe geschreven wonlen aan do vorming van onop losbare verbindingen van de kalkzouten uit t water met stoffen in de cellen tier peulvruch ten. Uit ndouwore onderzoekingon is echter ge bleken, dat dit maar ten deele juiat is en ver- Ider, dat die eigenschap, om minder goed te koken, niet alleen toekomt aan „overjarige" peulvruchten. Ten slotte nog het gebruik van bicarbonaat by de toebereiding van rhabarber. In ons land worden by na uitsluitend de steelen der rha barber als compote gegeten; In sommige an dere landen o.a. in Duitechiand worden, behalve de steelen ook de bladeren gebruikte in deze plantemleelen in de bladschyf meer dan in den stoel) komen wisselende hoeveel, heden zuringzuur en zouten van dit zuur, vooral het calciumzout, voor. Zooals wy reeds vroeger zagen, is dit zuur giftig en er zyn in de laatste jaren herhaaldelijk gevallen van vergiftiging, na het gebruik van rhabarber- gerechten (bereid uit bladeren) in Duitachland waargenomen. De steelen bevatten niet zooveel van dit zuur, dat zy giftig kunnen werken, maar toch nog genoeg, om te maken, dat de daaruit bereide compote veel suiker „vraagt". Dikwyls redt de huismoeder den inhoud van den Buikerpot, door toevoeging van wat na triumbicarbonaat aan het gerecht Zy laat daarby onbewust een chemische omzetting plaats hebben, waarby het zuringzout in het natriunizout van dit zuur overgaat en zy ver andert daarmede, den sterken zuren smaak in een zouten. In zooverre zou daar niets tegen in te brengen zyn. Maar er zyn toch eenlge bezwaren. In de eerste plaats bestaat de kans, by toevoeging van teveel van het zout, dat de compote een loogachtigen bijsmaak krygte Verder verliest het zuringszuur by de bedoel, de omzetting wel zijn tuur, maar niet zijn giftig karakter, terwyi verder het caldum- zout van het zuur (ook steeds in de plant aan wezig), dat in water onoplosbaar is, door In werking van de soda in oplosbare zuringzure verbinding wordt omgezet en de giftigheid verhoogt. Wanneer men in plaats van natrium, bicarbonaat oen weinig (ongeveer een mesee- punt per bos) calciumcarbonaat dj. gezui verd krijt toevoegt, boreikt men evenzeer het wegnemen van den zuren smaak; er wor den dan geen oplosbare verbindingen van het zuringzuur gevormd en, daar het calciumcar. bonaat zelf onoplosbaar is, krijgt de compote geen vreemden hysmaak. FfclUILLETCW. Naa rhet Duitsch van Von Horst Budemer, bewerkt door J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM. 8) Maar zelfs dat genoegen kan men zich niet verschaffen! Vaarwel Adalbert Dankershach, ginds aan den straatweg staan de Blottsteder vossen, de koetsier beroeft u niet te zien." Zonder groet stapte Wussow door het hei dekruid. Adalbert bleef wel een kwartier op dezelfde plaats, het rollen van het ryituig was lang weggestorven. Hy reed naar huis en schudde het hoofd; het was een heksenketel waar zy rondom zaten. Langzaam reed de automobiel verder, in gouden nevel scheen de zon aan den hemel, boven de plassen en sloten lagen dunne, blau. we nevelen. Als die dichter werden, door de wouden trokken, boven de weiden hingen, dan was de herfst in het land gekomen. Dan kwam waarin het jagershart zich verheugde. Het ontvankeiyk oog van Joachim zag al de schoonheid, waarmede de natuur zich voor haar afsterven tooide. Voor hen, den spruit van een oud geslacht werd het nu tyd het ge boorteland te verlaten, het was hem altyd heel mocilyk gevallen. Maar ny zat zyn vrouw naast hem, tot wie hy met opzet geen woord sinds hun vertrek van Suderlohe had gericht De groote ontvangst te Blottstedt wachtte hen n«>?; ty zou nog zooveel moeten aanhooren Neen waarom die gedachten verder uit te spinnen? Dat deed slechts pyn! Het was be ter haar over de volgende uren heen te hel pen' Hy wendde zich naar haar toe en greep haar hand. Zij schrok op. Er lag alweer een glimlach om haar mond. zy richtte zich op. „Overschat my niet, Joachiml" F.en hartelyke handdruk vergezelde naai woorden, di* gaf hem moed. „Dat mogen wy beiden niet, beste Grete! Graag zou ik alleen het overbrengen, maar Zq vlyde zich tegen hem aan. Wat praat daai 9 Ik heb je niet alleen voor het altaar trouw gezworen, ik heb je ook werkelyk lief vergeet dat niet!" Zy had het goed bedoeld, maar haar woor den deden hem bitter leed. Hy trok haar hand aan zyn lippen. Hy zag hoe zy met haar tra nen worstelde, dat mocht niet zyn vrouw moest sterk' voor de groote ontvangst. Je leven mooier te maken, dat zal myn krachten sterken; nu pas heeft het bestaan werkelyk voor my een doel." De weg maakte een bocht, Blottstedt lag voor hen; het groote slot dook op uit het groen der hoornen; van den toren wapperde de vlag. Joachim voelde een beklemming op de borét. Hoe lang zou daar haar tehuis zyn? Indien hy er niet méér was, dan moest zy naar het Gehrtiofer heerenhuis verhuizen, dat aan den anderen kant, achter de bosschen lag. Daar was van oudsher de verblyfplaats der weduwe van het geslacht en de Blottstedter huisregels lieten geen ruime speling, heel pre cies was daarin zelfs aangegeven hoeveel men maandelijks aan de weduwe van den majo raatsheer moest-leveren. Van den ingang van het dorp tot aan het bordes van het slot, hadden de onderhoorigen van het landgoed met hun familie post gevat. Vandaag was het een feestdag, in de dorps herberg stemden de muzikanten hun violen reds, men kreeg vry bier, gebraden varkens- vleeach en koek. Geen wonder dat de jeugd ongeduldig wachtte op de komst van het jon ge paar. Daar klonk eindelyk de hoorn, de mannen rukten den hoed van het hoofd, de vrouwen zwaaiden met de zakdoeken. Hoera!Hoera!Hoera! van mensohen, vriendelyk dankte het jonge paar. De menigte drong achter het voertuig om de ontvangst yan het breede bordes toch te zien, waar de drie geestelyken, over wier paro chiën von Blottstedt het recht van collatie had de rentmeester, de opperhoutvester en de op zichters met hun vrouwen plaats hadden geno men. De automobiel hield stil, het dochtertje van den rentmeester bood de jonge vrouw een rui ker aan, zei een kort versje op en daarna hield de oudste der drie geestelyken een toespraak. Hy wees de jonge vrouw op haar talryke plich ten, zei eenige vriendelykheden tot haar en haar echtgenoot en toen brak en uit honderden kelen een „lang zullen zy leven" los. Daarna volgde de officieele voorstelling der hoogere be ambten, waarna het jonge paar zich terug trok. Joachim leidde zyn jonge vrouw door haar vertrekken. Steeds weer moest zy de handen in elkaar slaan. Neen, wat prachtig is alles. Nu begrijp ik, waarom ik nooit op Bottatedt mocht ko men! Jy goede man, wat dank ik je, wat dank ik je!" Een gelukkige lach speelde om zyn mond. „Nu zou ik graag eerst myn rok uittrekken, mag dan in je boudoir komen theedrinken? Je behoeft slechts tweemaal te bellen, de be dienden zyn ingelicht." „Ijrat my niet te lang wachten, Joachim!" Maar hy liet haar toch twintig minuten al leen, opdat zy eerst al de nieuwe indrukken zou kunnen verwerken en toen hy de kamer binnenkwam de dikke smyrnatapyten demp-, ten elk geluid stond zy voor het venster en keek het park in. Het laatste zonnegoud lag juist op de toppen der boomen. By de deur bleef HU staan en sloeg haar oplettend gade. Haar gelaat was ernstig, maar niet treurig en juist voor deze eerste oogen- blikken had hy vreee gekoesterd. „Grete t" Snel keerde zij zich om en Kap vlug naar .Welkom In heer en gebieder! De thee dampt reeds!" Het moest heel vroolyk klinken., maar de ze- nuwachtdghokl trilde toch in haar woorden. Hy sloeg zyn armen om haar hals heen. „Waar zal ik gaan zitten myn koningin?" Zy rolde een stool naar de theetafel en maakte een diepe hofneiging. „Indien het Uwe Majesteit behaagt hier!" Zyn beide handen legde hy tegen haar sla pen, „zoet kindericopjel" Met veel tact wiet hy het gesprek gaande te houden. „Dus lieveling, overmorgen breken wy op! Eerst gaan w ij afscheid nemen van papa en daarna per automobiel naar Stettin. Den vol genden dag middagmalen te Schwerin, het groothertogelijk slot zal je bevallen, dan ver der naar Hamborg! Daar biyven wy twee da gen, waarna wy ons inschepen. 2!(j knikte levendig. „Ik ken de wereld ln het geheel nog niet. En dan nu aan de zyde van myn verstand:gen man, ik verheug my onbeschry feiyk Het was byna geheel duister in de kamer geworden, van den kant der zee naderde storm, de boomen in het park ruischten en aan het uitspansel trokken wolken snel voorby. Joachim stond op: „Zal ik het licht aanste ken?" „Ach laat het nog. Het is zoo gezellig! En dan, Joachim"... haar stem begon te bevende dag was heden inspannend, ik geloof, dat w(j beiden echt moe zyn." Zy kon niet zien, hoe hy de oogen sloot, hoe zyn mond smartelyk trilde. Je hebt geiyk, Grete. Laten wy elkaar goeden nacht zeggen!" Hy kuste haar op het voorhoofd, streek lief- koozend over haar gelaat en verliet daarna de kamer. De kamenier kwam binnen, een jong, friseh ding. Nieuwsgierig keek zy haar meesteres aan. „Niet hier opruimen! Ik ont kleed my alleen Goeden nacht, Marie!" De knieën van Grete Blottstedt knikten, toen zy naar de deur ging. Zij zat lang in de kleedkamer. Haar hoofd was zwaar, zy kon niet goed meer denken. Toen zy uit haar verdooving ontwaakte «n op de klok keek, schrok zij. Het was bijna middernacht. Snel kleedde zy zich uit en ging haar slaap vertrek binnen. De portière van brokaat was dicht getrokken. Joachim Blottstedt lag reeds lang te bed. Af en toe streek hy met zUn zakdoek over het gloeiend gelaat. Was het toch geen mis daad een vrouw aan zich te binden Hij had zyn schoonvader ook niet zonder dit „offer" kunnen bijspringen en aan Grete zyn toch al tijd aanzienlijk vermogen by testament kun nen vermaken Die gedachte was reeds vroe ger nu en dan by hem opgekomen maar steeds had hy ze weer teruggedrongen, zich wysge- maakt, dat zy als weduwe van de majoraats heer veel en veel boter verzorgd zou zyn. Daar kromp hy ineen. Een slanke, blanks hand trok zacht de portiëre terzyde. „Grete!" „Ja, Joschim, slaap je altyd met licht?" „Neen!" ,Oi voel je je niet goed?" „Ja, zeker, lieveling!" „Draai het licht dan uit!" Hy deed het dadeiyk en wachtte. Hy hoorde hoe zy zich in haar kamer te bed begaf. „Grete!" Hy moest wei tien seconden op antwoord wachten. „Ja?" Waarom heb je de portière opengetrok ken?" Weer duurde het ge ruimen tyd, voordat /(j antwoordde. „Om b ij de hand te zyn als je het een of an der n.cdig hebt" .Vlak hiernaast slaapt myn kamendtaaar Hy is een bekwaam verpleger en ik behoef slechts te bellen." Natuurlijk zal je dat altyd doen. Maar ik wil het weten en dan by ja zyn." (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1923 | | pagina 3