ISSfeËS
EEn-nii
Fa. Vermeij Bijl - Gouda
deheerBROEKHUIJS
Geen cent belasting te betalen
36= ROITERDAMSCHE PREMIELEENIN6
TREKKING
BBDER'srff&iss'aiïasi,
BROER's'üra",!ïs;/,
VERHUIZINGEN
Optniiire Verkoopino
Algonda Damaso
Horloger Opticien.
PAIM
EMPELLER
KAMFER
NAPHTALÏNE
Eoudscbe Voorschotbank
Hypotlieksn en Credieten
agazijn J. Hulleman
E. N. R. en Fongers
TENTOONSTELLING VAI LEVENDE UNOHUUlflTEI
VIER MILLIOEN GULDEN.
■•langrijke Micliini-Iiiig
Dalficlwaart 48
MM „1.1.0.8."
Stition Rakmdorp (bij Gooda)
Eerste klas werk
- Lage Prijzen -
Armband - Horligei
PIRtCTI.
«BI
Stom- tn Chemische
Wasscherij
DE GROOTE ZWAAN
ALS GIJ
Parfumeriën in ïiilttirlihltn
BALT A. DE JONG, Gooda
KT STEEOS VERGEER 'S
EELDEISCIR0GGERR00B
Nieuwe Haven 53
Vest 33
HFJHEPiFST
■EHMUIIsfl
UW GtjLuiMDHEID
ALLES LEVEND.
Ilgnminnn Cintrilt
Bankrereeniging voor den Middenstand.
HOOFD*
PREMIES s
150.000,-, 125.000..,
100.000.-, 75.000.-,
50.000.-,
Ook de „Kleintjes" van Broekhuijs (34ste Extra-Premie-
leening) kunnen bij aankoop van een obligatie der 36ste
ingewisseld worden voor f 4.-, aangezien gebleken is dat
dë 35ste leening niet voldoende gelegenheid tot die om
wisseling heeft geboden. Fen nieuwe obligatie der 36ste
met inwisseling van eeii „Kleintje" kost dus f 6.20.-
TWEEDE BLAD.
DIJKGRAAF EN HOOG-
Sr-N' VAN IUJN
in«n?- bl?n*e" b" deze tei
Openbare kennis:
fot d' MM» d« ilmi
■•nohttgilo ln„l»nden van
Jot lïooBheamiaadachap voor
toet Jaar 1(123, rooala dto door
Veroonlftilc Vornadarlna
VMlgestold, van Maan-
liï voor ren
«3« volgt- zull<,n Uwen
...da HJMen van al do raatlan
Sccr.-larip van
Bijmand (op eiken werkdag
van des roorKens 10 lot des
namlddak» 4 ure), alwaar zij
,e*en betalinR van
JT U0 yoor eika lijst verkrijg
waar zijn,
die van het derdt dlstrlot
Mn dp Crtiqnlut,
die van het vlarda diet riet
aan de Lynden.
die van het aavende district
aan de Leegh water,
I mUZ *U ararig.
i ■■•Watan ter Gemeentese
cretarie van de hoofdplaats
van dat district en van do
L kÏÏ™trlet'>em,,0rCndC °""Cr-
dal door vanwege
net Hoogheemraadschap «leze
kennisgeving op 3 Maart 1923
J tal Worden aangeplakt.
I Dijkgraaf «n Hoogheemraden
I van Rijnland.
694 42
Woddluireeu,
I Notaris O. VOS te Waddinx-
I Veon Ml op Woensdag 7
I in het aebonvv der
Meubelfabriek „Excelsior"
I aap den Kerkweg aldaar om
I contant geld publiek verkoo-
l pen:
I Hornehy, Stockport Zuig-
I gasmotor, 1 Dynamo, 1 Kort-
I S"S*-1 Ft'alsbank, I Lintzaag,
12 Boormachines, 1 Slijpmn-
I chine, 1 Pennenbank, 2 Gir-
I «®!5a*en' VJakbanken, 1
I Schaafbank, (alles met hljbo-
I drWWerk. zagen en
I Bijiels). 1 Lijmpers, l Meubel*
I Handwagen, Kachels, Takel,
I enr. ene.
I Alles op den verkoopdag te
I. Bezichtigen van 8 uur voomi
591 28
Y*n diverse hulzen en
landerijen onder
WADDINXVEEN.
Notaris G. VO.S te. Wad
dinxveen zal op Woensdagen
114 en 21 Maart 1923, voorm.
[11 nor in het Café van den
[Heer A. KWAAK aldaar, in
"iet openbaar verkoopen:
Vrijwillig:
a. voor den Hcer J. A. VAN
DER VEEN een net Burger-
[woonhuis aan de Zuidkadc te
IWaddioxvmen, get. F. no. 329,
mret grooto schuur en erf (ge-
■chikt voor bouwterrein) in
[twee peraeelen.
t>. voor den Heer P. .T. ANE-
.MAAT te Rotterdam, 3 Aibel-
[derowonihgen met schuurtje»
aan het Noordoinde, to Wad-
kjinxveen, get. nos. 240-242—
W, samen «root plm, 8 A.,
.0 c.A. verhuurd u 2.03 per
woek, tuiten do waterleiding)
Een ruime steeuen schuur
..jet erf aan de Noordkade al
daar (vroeger eigendom van
den Heer A. DF, HEER.)
II. Krachtens Art. 1223 B.W.
la. de Bonwmanswoning, mot
stallen, hooiberg, groote
bchuur en ruim 1 H.A. Wei
land en 2 H.A. Bouwland in
het 2e blók fe Waddinxveen,
get. G 79 eigendom tan eri
bewoond door den Heer II. v.
WAGENINGEN.
|b. Hot. Huis met erf aan het
iNoordeindo te Waddinxveen,
get, A. 139, groot 5 A., 10 c.A.
eigendom van den Heer A. v.
d. FLIER.
598 48
Notaris G. VOS te Waddinx
veen, zal op Donderdagen 29
Maart en 5 April 1923, in het
Café „het Schaakbord'' te
Gouda publiek verkoopen
voor den Heer 1. RUPKE
Chrz. 22.35.40 II.A. best WEI
LAND in den Polder „DE
TF.N" onder Waddinx
veen, in pereeclen en in com
binatiën.
Te aanvaarden vrij van
huur bij de betaling,
592 15
"lelderitend» Medium.
Verft nln«f rsn
ligo dl Grootstriit 109a
nnsir
keek «t Jsoobitrast
ROTTERDAM 585 10
15 598
Vertegenwoordiging
P, O. B*lh»traal 04
i C. TIIJTRIF L. Tiiniiwii I!
Spitiili imkiiiii
I wn de hevigste cheumatiacha- I
co zenuwpijnen., de 1qt'1
«m den jicht en spit
ichten's Ank«r-Pam-E>,,
Uei^Hjgbaef. bfj Biif Apotheker» I
J en Dcog.atea Pr.JO/04)./HO,/7Jj
■^Srt?W«p>
Verkrijgbaar to Gouda bij
ANTON COOPS. Wijdstraat.
Waarschuwing, koopt geen
Pain-Expeller met Duitsche
prijzer ch verpak' ing. -■« 29
Billijke prijzen.
Hygiënische behande
ling.
Eerste klas alleverlng
vipdt gij bij de
Tel. 540.
WASSCHEN
droog v. d. stok
gemangeld
opgemaakt.
Boorden en Manchetten
Dekens en Gordijnen.
last hebt van: verstopping
(trage ontlasting), gal. slijm,
koortsigheid maag- of hoofd
pijn. geen eetlust, slechte
spijsvertering, enz., neem
dan Wortelboer's Kruiden
of Wortelboer's Pillen van
Jacoba Maria Wortelboer en
gij zift spoedig weer hersteld.
Overal verkrijgbaar A 00 cent.
588 15
MAGAZIJN VAN
Ooethaveii 2», Tel. 118.
Tandpasta's, Kollnos, Pip-
sodtBt, Odol, Erasmlc,
Colgatis-
«9 12
Verkrijgbaar bjj 575 10
8. H. VAN LOON
Drogisterij - M»rkt 6.
Bleekersslngel 29.
geeft credieten vanaf f 50.—,
Algemeen Assurantiekantoor.
IENDEWEG 5 GOUDA TEL. 360
iaia''™L^ie .i',?'W8"T*" eeu collectie
ija» prljïïn "lerk vérlHH*<l®
BONDSRIJWIELHEWSTELPLAATS
[fleem een koker HfJft HA RD73
k.Zenuwfabkften 7Scf.\
MERK C. V.
Rott. Brood-, Beschuit-,
Koek- en Banketbakkerij.
RAAM 98-98.
576 10
ALLEEN PRIMA KWALITEIT
Vraagt uw winkelier;
Ook rirkrUgkaar In JUBILEUM TROMMELTJES,
mot portretten tan het Koninklijk Hult.
HAGELKOBHEL 2 ons. BOTERBALLEN enz. 2'/, ons netto.
Asaberelesd, Hoogachtend.
Firma PIETER BROER, GOUDA.
Tel. 318. SUJKERWEBKFABBIEK. Tel. 816. 572 50
ALLEEN PRIMA KWALITEIT.
Tel. 419 600 80
Tel. 570
Het van ouds bekende adres voor
Onze alom bekende zelfberelde Verf ln alle kleu
ren zijn weder verkrijgbaar.
sW PRIMA RIJW1ELLAK n'
0.35 per busje.
VOORTS ALLE. SCHILDERSBENOODIGDHEDEN.
Voordeeltgst adres:
P. J. REVJKT A ZONEN 598 12
Gouda, Oosthaven 65.
DE GOUDSCHE FRUITHANDEL
Lange Tiende weg 87 Telel.313 Gouda
'heelt In voorraad;
Ta lel peren
Blauwe druiven
Bananen
Sinaasappelen
oenon
Kastanjes
Doosjes Tunisdadels
Tatelappolen
Nieuwe vijgen
Ananas m bhk
Diverse soorten noten enz.
Busgroenten (Merk Sleutels) tegen concurreerende prijzen.
cctnr
ZRUCBItVAtJ
riLtruun IS'
is de grootste irtiat voor I". Zorgt cr daarom voor als
een gierigaard voor zijn geld. 689 70
HACO's MEDICINALE BLOEDWIJN
Merk „De Pleegzuster"
bevordert de gezondheid in hooge mate in geval van
zwakte, bloedarmoede, maaglijden, door haar wer
kelijk medicinale eigenschappen. Deze Bloedwijn be-
.vat dc voor het organisme onmisbare
Ijzer, phosphor en kalk.
Vraagt analyse met doktersattesten. Weigert in elk
geval traltatiemerken, daar deze geneeskrachtig
waardeloos zijn.
Let vooral op den naam en het merk.
GOUDA
BOVENZAAL
„VREDEBEST"
MARKT
V*nal ZATERDAG 5 MA*BT X II(IR riagelULaclie
ENTREE 25 ets. plus belasting
- 1 REUS, 1 DIKKE DAME. -
1 DWERGJE, I GORILLA-DAME.
HALF DIER EN HALF DAME.
Kantoor Tnrfmnrht 130.
Mldd«nstands-Glrodienst.
Een Teidane rekening geeft een voldaan
gevoel.
Gireeren voorkomt incassoeren en remittoeren.
De Middenslands-Girodienst der Middens) andsbanken
aUHziohtot taak door een eenvoudig overschr^jvings»
systeem bediagen voor U over te maken.
Zonder kosten voor rekening-houders.
Opent een tekening en vraagt inlichtingen b(j de
MicUUnsUndsb&nk in Uwe woonplaats. 571 60
tiiHiïr wiïif i vei'phcllll"KOn met de meeste nauwgezetheid voldoet en dus ook zijn belastingen
hi^iïu! i'! dezer dagen aangeslagen in de inkomstenbelasting voor een zoodanig schrikbarend
hoop bedrag, dut het de spuigaten uitloopt. Nog erger: Men heeft hom o*er een vorig boekjaar aangc-
fin5en#JSri!nm,rr' wien ,lö,f MiI,ioen Guldon( terwijl dat jaar de bekende strafzaak, de Bank betrcf-
v n I KP* r';.Z0H, 'waanden onrechtmatig, zooals het Hof to 's Hage heeft erkend, van
SSLïtfeM^K» en uit.den aa'd der zaak dien tijd geen bronnen van inkomsten liadü! Nu zou
dan ook ïeeds lH^kJ'ii ZIJI1' in n 1||J 'een cent van deze onbillijke belasting betaalde. Hij beeft
lachend verzekerde hij*ons: I-aten de Belastingambtenaren in dien doolhof van Vennootschappen
maai' eens gaan cxecuteerenD Indien de aanslag billijk was geweest,,hij zou onmiddellijk hebben betaald
evengoed als hij alle andere belastingen direct vol doet. Maar nu
Ir Ir C Al 1^ I? Al TP I I 'bwkl'"'ia kan niet zonder strijd, hij zocht dien en
m P ff* SS I V1 I I 1 lic Belastingambtenaren, die dc schatkist in eens wil-
tall She iSbfe HB li don v,l|lrn. met een buitensporig hoog bedrag, hud-
m jeu jieru gepn grootcr dienst kunnen bewijzen.
mat "zal 'Sn-n ank .w?rdon' ftn Wlj «««laten reeds bij dc gedachte hoe hij de hoeren schaak-
vn ,11 Iaa,r ?at '"l^Koctl zal doeu, daarvan zijn wij zeker. Wij zullen hot publiek
k houden- ,die a,feen in der minne kan eindigen, wanneer de belasting wordt
f ,'e'1 e n aanslag. De Hecren inoefen het rechtvaardigheidsgevoel van Broekhui is
niet kwetsen, want dan krijgen z.e niets. Dan komt er beslag op beslag, en elk beslag zal itictig worden
verklaard Hot is met Broekhuijs slecht kersen eten. als men 't onbillijke wil.
inmiddels heeft hij ouzo Directie verzocht ons in verbinding te stellen met „APOLLO" in verband
rnel de Bouwmeester-kwestie, en hij heeft ons verzekerd, dat hij zoo verheugd is over dien krankzinni-
geii aanslag dat hij de oudjes van „Apollo" ook niet in den steek zal laten, indien dc Bouwmeester-kwestie
Ïn !in aP°? ri-'t Wt:nfC -. r °.YC|' 1",lt aan do ouden van dagen, dan een cent van mij
in de schatkist die het Rijk niet rechtmatig toekomt; zoo schroef hij ons. Enhij liet er op volgen
,.£011(1 mij m n salaris als president "ommissaris over het loopeude boekjaar omgaand, anders gaan de hec
ren (laar op zitten.
Thans nog ccnige bUzonderheden orer de
mei 150.007 prentien, loopeud over een bedrag van bijna
fliann
l'en tegen vilf!
Kans
i tegen ijjti
IN
CONTANTEN!
Bovendien 100 extra premiën van I lOOO.-
door Hro.UlluU» (er ere van de belmMlng EFR8I K IXTBATJE be.ol,lkbn#rKe»(eId.
Premiewinnaars in de eerste klassen wordt aangeraden hun premie na de slottrekking te incassee-
ren, daar de mogelijkheid_ bestaat, dut meerdere premiën vallen op een obligatie. Houders van Obliga-
tiën der 1ste tot en met 35ste Hotterdamsche Premieleening kunnen omwisselen met bijbetalin-- van ü.20
Ohligatiën der 36ste Rotterdauische Premieleening kosten 10.— benevens 10 ct. zegelkosten en 10 ct.
voor Effectenzegel, totaul alzoo TIEN GLD. 20 CT.
Ralterdam.oh. Pr.mlol.anin, 9 MAART a.S.
des avonds zeven uur In de Groote Koninginnezaal van Gebouw „DE
DOELE" te ROTTERDAM (irgang Cools-ngel). -
Volgrstorte oMigatiën rechtRevend op den vollen priis Jus geen twintjeies - worden (mn.n
«toekende toegezonden door de C. V. 's Gravenhaagsch Obligatiekantoor Stationsweg 26 den^ HaafS'
adj» GOK. Telef. Nos H. 1645 en H 1293) na ontvangst va^K^
rosK 6.50 bij inwisseling van oude Rotterdammertjes. Afgehaald 10 20 resp 6°0 bii inw?sael7ifo
TmSns zijn obli«aties verkTijgbaar bij onZe agenten: P J U SP' 1 Wj inwJ^eliJgfj
GOUDA: Hoofdag. LOUIS BISSCHOP, Dubbele Buurt 2: Agent: J. MARKUS Honour OOTTTTa* wtttc
MAN. Lange Tiendeweg. GOORISSEN, Kleiweg, P. BISSCHOP Kleiweg RUIGROK Snnn^r««t- hp
KENDOHP, CBR. DE BRUIN; OtTOEWATBXl VKRZULENHivraltaSt' 11- AMaEN d SmS™ T t
KRONE v. Mandeloostr.; SCHOONHOVEN: Hoofdagent: PEERBOLTE, Voorhaven l' vV SOETERS
Lanka Weistr.; JOS. GAILLARD, Voorhaven; VUST; UITTENBOGAERT* KRIMPEN a a vjRsrir
SSr:r^?,A^!..G- v' VL-UGT- Wiwicltaïdri. BÓDEGRAVENf F SANtoSs^Ro,'h?l,'dH WOE^
},A1rTZ' Men'manrwr#, 7a; WADDINXVEEN: R. VAN DORP Fl T.rh Bnmili Mnnnp-
HUIZEN" rMk'lvraEDÉN00p™Ê'R^NESSENEACH' La"KC TicBdewc*^'NIEUWPOOBT: A. STAM; BENT:
No. 15175.
ZATERDAG, 3 MAART 1923.
Het Schoenenontwerp.
In De Vrijheid bespreekt mr. Joh. J.
B.(elimfante) „het schoenenontwerp". 'Er aan
herinnerend, dat de Regeering zelve verklaard
heeft, dat tot invoerverboden niet behoort te
worden overgegaan dan nadat alle andere
middelen zijn uitgeput, vraagt schrr.
Is zulks hier het geval De Memorie van
Toelichting levert daarvoor geen enkele
aanwijzing; veeleer kan men het te
er uit opmaken. Wat toch lezen wij op blz.
4 en 5 dier Memorie „De vraag is overwo
gen, of het niet mogelijk zou zijn, door het
verleenen eener exportpremie de schoenin
dustrie in staat te stellen met een daardoor
verlaagden productieprijs ook aan de buiten-
landsche markt weder hare aandacht te wij
den". Verschillende bezwaren worden dan
tegen dit denkbeeld aangevoerd. Wy zullen
de waarde daarvan geenszins betwistenJ
Maar wy achten het, waar de regeering zelf
erkent, dat aan invoerverboden zulke over
wegende bezwaren kleven, dat deze eerst in
aanmerking kunnen komen, wanneer alle an
dere middelen zyn uitgeput, in hooge mate
inconsequent, dat zij niet heeft voorgesteld
een proef te nemen met zulk een export
premie, dan wel met andere middelen om de
.schoenindustrie te hulp te komen (subsidiën,
voorschotten, toeslagen), Jen einde eerst in
dien mocht zyn gebleken, dat die middelen
faalden, haar toevlucht te nemen tot wat zy
zelf als het ultimum remedium beschouwt:
het invoerverbod. Deze inconsequentie moet
zich wreken. Wanneer straks andere indus
trieën om zulk een invoerverbod by de re
geering komen aankloppen en men kan er
zeker van zijn, dat dit geschieden zal; de
lederindustrie heeft reeds in een groote pro
testvergadering het vuur geopend dan-
heeft minister AaLberse nog slechts één
bolwerk, waarachter hy zich verschansen
kan; hij kan beweren, dat dyj industrieën
nog niet verkeeren „in den uitersten nood".t
Hoe zwak dit bolwerk echter is, moet ieder
in het oog springen. Wanneer toch kan men
van een industrie beweren, dat zy inderdaad
in den uitersten nood verkeert? Is dit niet
een zeer vaag en betrekkelijk begrip? Ja,
kan men zelfs wel voor de schoenindustrie,
welke de Minister thans wil helpen, volhou
den, dat op grond der verstrekte gegevens
vast staat, dat de nood tot het uiterste ge
stegen is, en dat zy, zonder de thans voor
gestelde hulp, zal moeten te gronde gaan?
Het wil ons voorkomen, dat de minister het
bewijs hiervoor niet heeft geleverd.
Bovendien wijst schr. er op, dat de regeering
met een gematigd tydelyk invoerverbod als
than,s voorgesteld onmogelyk zal kunnen vol
staan:
Reeds eendge maanden wist de handel
(lat de regeering over dezen maativg >1 aan
het delibereeren was; eenige weken gele
den verlüulde reeds, dat het ontwerp op
komst was. En tusschen de indiening 011
de inwerkingtreding van dit ontwerp zul
len nog verscheidene wekén, misschien een
paar maanden verstrijken. Het spreekt
vanzelf, dat de importeurs van goedkoop
buitenlandse!: schoenwerk in dien tusschen-
tyd niet stilzitten. Waar dit ontwerp be
stemd is voor niet langer dan tot l Januari
1924 te werken, zyllen zy wel zorgen voor
raad te maken, dftsnoods voor langer tijd.
Wat baat dan de aanneming van een zoe-
clanig beperkt wetsontwerp de belangheb
bende schoenfabrikanten en hun arbeiders
bier te lande? Immers hiets. Een dergelijke
maatregel kan alleen zyn werking ten gun
ste van de betrokken industrie uitoefenen
op langen termyn. Het eenig gevolg van
aanneming van het wetje, zooais het thans
vóór ons ligt zou zijn, dat de winkeliers er
een welkome aanleiding in zouden vinden
den verkoopsprijs van hun schoenwerk wat
op te slaan en zoodoende de aanwezige
voorraden met wat grooter winst van de
hand te doen. Maar de Nederlandsch:
brieken zouden er geen schoen méér door
produceeren.
Tenslotte meent spr., dat prijsopdrijving on
vermijdelijk zal zyn.
De regeering meent prijsopdrijving te
kunnen tegengaan door controle van de
pry zen der schoenfabrikanten, zoo noodfg
door boekenonderzoek. Mocht dan prijsop
drijving worden geconstateerd, dan kan, z >o
zegt zij, nog binnen den geldigheidsduur
der wet het invoerverbod worden ingetrok
ken. Maai- van prysopdryving, in den zin
waarin de regeering dit woord bezigt, zal
eerst sprake kunnen zyn, indien een onge
motiveerd hooge winst door de fabrikanten
wordt gelegd op den op zichzelf reeds h.,o-
gen productieprijs. Feitelyk echter heeft
reeds prijsopdrijving plaats, wanneer de
minste pi-ys, waarvoor in ons land schoe
nen te krygen zyn, als gevolg van het ïn-
voerverbod van 4 a 5 tot 9 a 10 stijgt.
Een invoerverbod zonder prijsopdrijvende
werking is ondenkbaar en zou ook geen zin
hebben.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
DCL.
Als een bizondere gunst is de Riddei-zaal op
bet Binnenhof beschikbaar gesteld voor eenige
voorstellingen in verband met de tooneel-recla-
we-maami. Het zyn bizondere spelen geweest
die daar zijn opgevoerd en alleen voor deze zal
de Ridderzaal dan ook wel zijn afgestaan. Wo
kennen allen deze zaal, waarvan we de deugden
en kwaliteiten niet behoeven te herhalen. Wer
kelijk leende deze omgeving zich zeer voor het
mirakelspel en dit vond er een bizonder passend
milieu. Het hooge welvende gebouw, de mooie
muren en tapijjjpn, het gaf alles en stemmige
omlijsting van het primitieve tooneel.
VpaJ minder was dit het geval met het mas
kerspel, waarvoor de Ridderzaal in de tweede
plaats is afgestaan. Het zal wel aan ons liggen
het verw\jt dat onze artistieke capaciteit
te kort schiet, Ligt voor de hand maar dit spel
heeft ons heelomaal niet kunnen bekooren en
we hopen van harte, dat men ons met dit soort
spel niet meer opknapt. Men kan hoog-dravende
theoriën verkondigen over het diepzinnige van
het gebruik van maskers, de praktyk is in de
eerste plaats dit gebleken, dat het bijna onmo
gelijk is de spelers te verstaan die allen hun
geluid in het masker smoren. Bovendien is het
stom-vervelend om steeds tegen diezelfde lee-
lijke snuiten aan te kyken. Men moet al dade
lijk aannemen, dat de aard van de rol die een
de maskerspeler heeft te vervullen
voortdurend in de stemming zal blijven van het
r. Een narrekop blijft nar, een huilebalk
blyft huilen.
Alles was misschien nog te genieten geweest
anneer de inhoud van het stuk iets te betee-
kenen had gehad, maar men heeft ons getrac-
teerd op een onbenullig soort mythe of sprookje
dat heelomaal uit Ierland is gehaald. Men had
beslist niet zóó ver behoeven te zoeken naar
zoo'n soort fantasietje, want die zyn er uit
Hollandsche ook wel te vinden.
We zyn het eens met hen, die gelooven, dat
men het aantal tooneelliefhebbers zal decimee-
als men de tooneelspeelkunst deze rich
ting in drijft.
Hoe stak by dit spel af 't spel van Alexander
Moissi! We hebben het voorrecht gehad hem in
Ibsen's spoken te zien optreden en de waarlijk
geestdriftige toejuichingen, die verre buiten
het normaal-hollandsche gingen, waren ten
volle verdiend. Moissi heeft geen maskers noo-
dig; hij maakt ze zelf onmiddellijk als hy ze
noodig heeft. Waarlijk dat was spel: Het greep
den stampvollen schouwburg aan met magische
kracht. We hebben nog maar hoogst zelden
meegemaakt wat we aan het slot van deze
voorstelling zagen. Het publiek bleef onbewe
gelijk zitten toen het doek viel, het duurde eeni
ge oogenblikken vopr het applaus los daverde.
Het bleef door-daveren, vyf, zes maal ging het
open en dicht; het publiek stond op, ap-
plaiidiseerde nogmaals en luide bravo's klonken.
;Het was werkelijk abnormaal voor ons land.
Laat men na zoo'n middag niet meer zeggen dat
ons publiek niet van tooneel houdt en er geen
geld voor over heeft. De schouwburg was tot
den laatsten stoel uitverkocht tegen peperdure
bedragen en niemand zal zyn geld hebben be
treurd.
Nu kan men geljjk de leider van het Masker
spel betoogde, wel beweren, dat hy het vertikt
om de menschen van een avondje af te helpen
en dat hij zyn kunst wil geven, maar d;
moet men ook geen kabaal maken als de
schouwburg leeg blyft. Ibsen trekt omdat hy
een stuk leven geeft, wat de maskers geven
dood als een pier.
Maar genoeg, de tijd zal t' leeren, wat het
meest geliefd is en wat liet meest de kunst na
dert
Om nog eens even op de Ridderzaal terug te
komen; we moeten dan constateeven, dat deze
zaal inderdaad voor vele doeleinden geschikt is
i dat het gebruik dat er nu van gemaakt is,
tvolging verdient.
We bedoelen natuurlyk niet dat wy deze zaal
bijvoorbeeld voor politieke vergaderingen zou
den willen benutten, maar voor kunst-voor
drachten zou zij bij uitstek geschikt zijn. Het
eenige wat zich als een bezwaar heeft laten
gevoelen was wel dat het er abominabel koud
was. De centrale verwarming die er in ligt is
aarschijnlyk meer bedoeld om te groote ver-
billen in temperatuur tegen te gaan dan om
als volledige verwarming dienst te doen. De
steenen vloer is ook niet van het aangenaamste,
iaar in voor- en najaar was de zaal stellig
goed te benutten.- Alleen ontbreekt er een be
hoort yke foyer en een vestiaire.
Het is echter niet te verwachten, dat de Re-
geering veelvuldig deze zaal beschikbaar zal
stellen, wat voor 't meubilair zou dat fnuikend
zijn. Deze zaal is voor de Regeering wat het
salon is voor het woonhuis. Slechts by hooge
feestelijke gelegenheden wordt daarin gehuisd
en dan nog houdt mama het hart vast, dat er
niets aan haar mooie bullen zal komen. Dat is te
begrijpen en daarom is wellicht een beperking
van het gebruik wel noodig, maar zoo weinig
als tot n utoe het geval is, d. w. z. één uur
,per jaar is wei wat heel weinig. Anders dan op
:len derden Dinsdag in September als de Ko
ningin in de gemeenschappelijke vergadering
der beide Kamers verschynt om de zitting te
opeifcm, wordt de Ridderzaal niet gebruikt.
De geschiedenis'verhaalt maar eenmaal van
een groot diner, dat in deze zaal is gehouden.
Toen was de verlichting nog met kaarsen ge-
laan, hetgeen een feeërieke aanblik moet heb
ben gegeven, want geen licht heeft meer effect
in een omgeving als deze dan het eenvoudige
kaarslicht. Overigens is de historie van de Rid
derzaal in het algemeen wel bekend. Slechts
eenige jaren geleden is zy in den huidigen
staat hersteld, een staat, die waarschynlyk het
meest overeenkomstig den oorspronkelijken is.
Op alle oude teekeningen zyn <da gevels ver-
schriend, maar dat schijnt ook wel hier aan te
liggen, dat cr ten allen tyde allerlei gebouwtjes
zyn aangeplakt, die het geheel in niet geringe
mate ontsierden. Deze bulten zyn alle verwij
derd.
Het meest heeft ons thans by het gebruik.als
theater-zaal getroffen wat een bizonder fraaie
ramen er in zijn. Het eerste licht gaf een
prachtigen glans aan de schilderingen en van
buiten had de zaal iets sprookjesachtig. Het
ronde raam boven den ingang geleek een Kalei
noscoop gelijk de kinderen (jien in het klein
hebben als speelgoed. De ongewone drukte in
het late avonduur was zeer eigenaardig en gaf
aan het antieHe Binnenhof een stoffeering, die
het wel nimmer heeft gekend.
Zoo treedt de moderne tijd in het antieke
milieu enhet combineei en daarvan had iets
buitengewoon bekoorlijks. Waarlijk, het ge
beurde vraagt om herhaling.
HAGENAAR.
MODEPRAATJE.
Moderoe kapsels.
Geheel nieuwe kapsels zyn er in den aller-
laatsten tijd niet ingevoerd, want het hoofd met
de oorlokken en den chignon tegen het achter
hoofd behoort reeds sedert een piuir jaar by
de modepsyche.
Voor de oplettende toeschouwster blijven er
in een kapsel van de loopende periode toch al
tijd eenige nieuwe nuances merkbaar, die zy
zich, zónder een uitgesproken modepopje te
zijn, gerust eigen kan maken.
Dat het huidige kapsel een lang leven gegund
is, heeft voorzeker zyne goede redenen.
Het laat ten eerste, de haren, in hunne waar
de, zonder er ook maar het minste aan af te
doen en ook zonder er zekere gekunsteldheid
aan toe te voegen, waardoor zich sommige kap
sels kenmerken. De actueele kapselmode is dus
even eenvoudig als oprecht.
Zonder de golvingen die sommigen aanbren
gen en zonder de versiering van een kaan of
eene speld zou het tegenwoordige kapsel zelfs
„glad" genoemd kunnen worden.
Er zyn vrouwen, wie juist dit gladde staat.
Zij kunnen de haren, gewoon naar achter ge
kamd dragen en behoeven terzyde slechts een
paar strengen lichtelijk over de ooren te dra-
peeren om' er volstrekt klassiek uit te zien.
Men noemt dit gladde kapsel 1'Infante"
en ofschoon het er doodonschuldig uitziet, ver
mag het toch lang niet elk vrouwengelaat op
de voordeeligste manier te omlijsten. Al loopen
cr ook een paar golvingen door. wanneer het
haar geheel van het voorhoofd weggetrokken is,
komt het geheele gelaat als het ware vry te
liggen en moet het dus onberispelijke trekken
vertoonen, wil het bij dit kapsel gebaat zijn.
Het staat ontegenzeggelijk byzonder jeug
dig en geeft der draagster iets kinderiyks-
reins, dat echter door eene wanne uitdrukking
geschraagd moet zyn, daar het anders te streng
>n puriteinsch kan aandoen.
Juist om deze kwaliteiten vind ik dit kapsel
altyd zoo geëigend voor iemand, die in het
openbaar moet optreden en meer in het byzon
der voor concertzangeressen, wier fijn en dik
wijls klassiek repertoire, eene zekere stemmi
ge aanminnigheid van uiterlijk als begeleidend
element verlangt. Een door lokken overscha
duwd voorhoofd met wat oprtaanden kuif en
l>ol opgedofte omstrengseJs verschaffen een
heel ander uiterlyk. Zy passen meer voor net
tooneel, voor d eoperette en den guitigen-liede-
renzang ,<lie dan ook in dit opzicht toonaange-
vend zijn Ongetwijfeld verleent dit fraai ge
golfde, zoo losjes mogelijk gelegde kapsel, iets
gekleeds en tevens coquets aan het gelaat, voor
al wanneer het vergezeld gaat van een lossen
ierlyken clugnon en wat weerbarstig, uit
springende kleine krulletjes om nek en voor
hoofd.
Om by een dergelijk kapsel het hoogst mo
gelijk effect te bereiken, knippen sommige
rouwen de zijstrenpels kort af. Zy' krullen deze
dan zoo sterk, dat de ooi-lokken, dicht en vol
ais een krullige strook de halve wang bedek
ken
Men moet waarlijk al een fijnbesneden ge
laatstrekken hybben, willen deze het verdragen
kunnen, dat de zylokken door een bos woest
litziende 7. y ha ren vervangen worden.
Ook dat Wordt dikwijls by het moderne kap
el aangetroffen en is nog een overblyfsel van
het ..engelen"- of „pagekopje", dat in de griep-,
periode gemakshalve werd ingevoerd.
Aangezien de kapselmode met de overige
mode gemeen heeft, dat ze veranderlijk is,
draagt men de rol of ui, ook wel tomaat ge
noemd, niet langer als hoogste chic. Ze is daar
voor trouwens ook te algemeen geworden.
Men legt het haar nu weder in een lossen
strengel, waaraan men zooveel mogelijk den
vorm geeft van eene acht.
Behalve deze S-vormige chignon is ook nieuw
de Grieksche knoop, mits" hy niet al te los
gelegd is en niet zoozeer uitsteekt als dat Ln
ile oudheid het geval was.
Het is zoo eigenaardig, dat men allerlei
versieringen uit de oudheid aanwendt en dat het
kapsel daar overigens niet mede in harmonie
behoeft te zijn. Achter een Griekschen knoop
teekt men met .het grootste genoegen een
Spaanschen kam, en een Romeinschen bandeau
ligt om een kapsel dat verder niets meer lijkt
op dat uit den tyd der ceasars.
Er moet eene uitzondering gemaakt worden
voor het Empire kapsel. Dat heeft men op een
voudige wijze zoo goed mogelyk benaderd.
Het smalle haarbandje omvat het voorhoofd
en geeft een paar losgelaten haarpiekjes gele
genheid om óvor de ooren te vallen, terwryl de
langsmalle Empirekam de loijjes in eene lus
gelegde chignon legenhoudt.
De gebogen haarband, die den weidschen
naam van „diadeem" draagt, is volgens de laat
ste mode verlegd van het achterhoofd naar het
opperhoofd.
Gewoonlijk zit hy aan een opengewerkten
haarband, dte den chignon bovenaan afsluit «n
loopt hyinderdaad als een diadeem
naa het -voorhoofd, terwijl hü even voorbij 'Ie
ooren eindigt, omdat daar ook zyne flinctie ge
ëindigd is. Hy heeft nameiyk ten doel om de
oorlokken goed *>p hun pl
vor mte houden en om aan het overige kapsel
den vierkanten vorm te geven, noodig voor het
effect A l'Infante.
Alles bijeengenomen zijn dit maar kleine wij
zigingen voor een kapsel, dat zichzelf begint te
•verleven en men zal zien, dat het niet lang
meer duurt of de mode voert weer eens iets
geheel anders in, iets, dat werkelijk „nieuw" is.
GRACE ALLAN.
LAND- EN TUINBOUW.
Wat elke maand te doen geeft.
(Ie helft Maart).
Nadruk verboden.
Muart heet Lentemaand, hetgeen niet zeggen
wil, dat zij altoos lieflijk ia. Het tegendeel is
vaak het geval, ook al volgt zij als van ouds
de traditia om negen zomersche dagen te leve-
Kom ik door Maartje dan leef ik nog een
jaartje", zegt de oude van dagen of zwakke
van gestel. Maart blijft echter de maand, dat
alle werkzaamheden buiten, in den hof, op den
akker en in de weidq worden hervat. Men zaait
Maartsche ge-st. zomerrogge en haver, wortel-
zaact onder de rogge, klaver voor groenvoer en
hooigewaaeen, of wel andere halmgewassen
oor groenvoer; men poot vroege aardappel-).
Maartegerst, een 4-rjjig wrintepgerstras, kan
thans nog gezaaid worden, het gewas zal wat
later dan b\j vroegere zaaiing rijp zyn. De
treepenziekte veroorzaakt soms wel schade aan
de gerst, als voorbehoudmiddel is zeer aanbe
velenswaardig een behandeling van het zaad
met kopervitriool, als by zuaitarwe wordt toe
gepast. Mansholt's gerst II kan voor Maarte
gerst woiden aanbevolen. Per Hectare gebruike
men 1H tot 2 H.L. zaaizaad. Van Von Lochow's
Petkuser zomerrogge, welke de oude landrassen
te boven gaat, zaait men uit 120180 K.G. per
H.A.; vroeg zaaien is gewenscht. Men schaffe
om de 2, 3 jaar wat nieuw zaaizaad aan van
elders, van een vereeniging tot verbetering van
zaaizad, of een vertrouwd kweeker handelaar.
Men kan enter Petkuser of origineel e koopen;
de eerste geeft soms nog beter oogsten dan de
origineele P. Haver zaait men, indien het ploe
gen vóór den winter is geschied en de gesteld
heid van den akker geve men behalve op zeer
vruchtbare 'gronden ook Ctyli by het zaaien.
De rijks!andbouwconsulent voor Limburg, de
De Gier, geeft terecht als recept voor de
haverteeit: „Vroeg zaaien, Chili en ryenteelt!"
Geef nu, op uw akker en in den tuin, als kali
bemesting bij aardappelen, erwten en boonen.
ook in den boomgaard patentkali 100 tot 800
H.L. per H.A.; geen 40 kalibemestingszoul,
hiervoor is de tijd voorbij; aanwending van dit
zout geeft minder smakelijke eetaardappels
minder zetmeel rijke fabrieksaardappels, 't
Wordt nu tijd om uw bloemen te verpotten; zet
de planten, welke in kleine potjes staan in groo-
tere, begiet de aarde eerst goed, opdat de kluit
om de wortelt^^blyve. Na het verpotten moe
ten de plantjtB weer onder glas gebracht wor
den, niet te vér van hét glas, anders schieten
zij te hoog op. Het stekken van planten in een
bak doet men in $4aart, na den bak door ruigen
paarriemest te hebben verwarmd. In deze
maand kunnen ook de voorjaarsperken voorzien
worden van planten vergect-my-nietjes), welke
in Augustus of September gezaaid zijn. Ontdek
geleidelijk, dus niet in een keer, uw bolgewas
sen van het blad. Leg nu zonder schroom
fiopenéten: maak met den schoffel gleufjes
3 a 4 c.M. diep en leg daarin de erwten
2 a 3 c.M. afstand. Tegelijk met de vroege kunt
ge de latere soorten, de volger», legger. Ook
capucynerx en peulen kunnen direct op de
plaats gepoot worden ,of thans uitgeplant; in
het laatste geval zyn ze iets vroeger eetbaar.
Men korte de wortels wat in en plante ze niet
te dicht op elkaar, in dit geval zouden ze spich
tig opgroeien en lang niet zooveel boonen leve
ren. Bloemkool kan nu uit den bak in den kou
den grond worden overgebracht; l'A voet van
eikaar. Goed gieten na het planten! Ook in den
zomer en dan tevens gieren met gier van ouden
koemest. Ook zijn *e dankbar voor kalkpuin,
dat een goed middel ia tegen den 'worm. die
vaak aan den wortel knaagt Zie eens in uw
wortelbak, of er al verplantbare slaplanten tus
schen staan; de soort broeigeel is in den regel
thans goed om te worden veriilant: zet de plan
ten in goed bemesten grond op onderlingen
afstand van een voet.
neemt, den heelen mensch. Het 1b heiwch tiet
alleen de meisjes eens lekker leeren koken of
het jes kpper doen poetsen of keurig een nacht
pon laten strijken; zeker dat zjjn belangrijk#;
dingen, doch ze leeren op zuinige manier «en
huishouding te voeren, zonder dat 't gezin on
der die zuinigheid lijdt, ze te onderrichten wel
ke voedingswaarde de verschillende levensmid
delen hebben en hoe men met die kennis gewa
pend, de maaltijden moet samenstellen, i» dat
niet minstens evon belangrijk.
Ondor een goede huisvrouw wordt thans iets
anders verstaan, dan vroeger, er worden haar
hoogere eischen gesteld, doch zij kan alleen
de nu grootere verantwording dragen, als
geleerd heeft hoe se de gezondheid van haar
gezin bevorderen en behoeden kan en dat wel in
Het is
schillende
De Deensche laboratoriumkeuken
In de Holl. Huisvrouw van l Maart vertelt
een der medewerksters van de Deensche labora
toriumkeuken.
Aarf dit zeer interessifhte artikel op het ge
lded van huishoudonderwü» ontleenen wj) het
volgende:
Wat is dat nu weer voor nieuw»? Jets heel
aardigs en practisch, tenminste, dat is mijne
meening, doch alvorens u daar meer van te ver
tellen, moet ik u even omtrent het kook- en
huishoudonderwys inlichten, natuurlijk voor
zooverre dat noodig is.
Waar ook malaise heerscfit, niet op het ge
bied van het huishoudonderwijs, daar ontwik
keling .bloei en groei, steod» meer scholen,
steeds uitbreiding van het aantal leerlingen.
Aan de Vrouwenarbeklscholen te Rotterdam
worden telken» massa's leerlingen afgewezen
wegens gebrek aan plaats en zoo zal 't wel
bij meerdere het geval zijn. Er is ook gemis
aan goede leerkrachten, hier is nu een werk
kring voor jonge meisjes waar menigeen vol
doening en een goed bestaan in kan vinden.
Doch men vergist zich deerlijk, als men denkt,
dat een meisje, dat op schooi niet goed kon
leeren, wel leerare» by het huishoudonderwys
kan worden; daar is iedereen wel goed genoeg
voor, dacht men vroeger. De studie is heusch
niet zoo gemakkelijk, eischt een helder hoofd
en een goede dosis gezond verstand. Het werk
zelf vordert,
zoo heerlik, dat op ver-
meisje uit de volksklasse
lig zoo'n grondige opleiding 'op dat
gebied krygt. Ze i» Va het verlaten van die
Hchopl dan wel is waar, nog te jong om self-
standig op te treden (16 A 16 jaar), doch onder
goede leiding kun ze een prachtige hulp voor
de vrouw des huizes zijn. Zoo komt dan ook
het dienstbodenvak weer meer in eere, al ia
het op een andere manier dan vroeger. Het
dienstmeisje heeft dan vakkennis, evenals een
naaister, een typiste e. a. eo zoo behoort het
ook.
Gelukkig blijft n\en nu niet stil staan bij d«
steeds gevolgde methode van onderwijs geven,
doch tracht, wat men voor goed in het buiten-
and vindt, ook hier in te voeren. Zoo daeht
men er ten minste in Rotterdam over. Daar
zond het bestuur der Scholen v. Vrouwenarbeid
de twee directrice» op 'n studiereis naar Kopen
hagen om daar het huishoudonderwijs eens te
bekyken. De resultaten van het onderwijs le
ken daar zoo gunstig, dat men besloot by wijze
van proefneming op dezelfde manier in Holland
te werk te gaan en nu komen we dan toch
eindelijk aan onze laboratoriumkeuken.
^ln een zeer onaanzienlijk straatje, staat in
Rotterdam de 2e school voor Vrouwenarbeid.
In verschillende huizen van dat steegje onder
gebracht, is er van buiten niets aantrekkelijk»
doch wat is het uiterlijk, zullen we maar
zeggen.
In het ruinie lokaal, waar de laboratorium*
keuken gevestigd is, zien wc drie lange tafels
in hoefyzervorm geplaatst. Ieder kind heeft zijn
eigen stukje, wuarop een gasstel met 2 pitten
gezet is. De beide stellen hebben verwhillefcd#
branders, zoodat het eene met de groote vlam
meer voor koken, het andere meer voor sto
ven en zacht bakken gebruikt wordt en dat
[natuurlijk goed getemperd kan worden.
Onder de kooktafel bevindt zich een uit-
Bhuifbare houten tafelplank, waar het eten op
opgedaan en zoo genuttigd kan worden, daar
in een lade (voor elk kind dus) waarin,
lepel, vork, mes, potlepel en nog enkele onder*
benoodigdheden. De lade vormt de bovenkant
van een kaatje met een keurig bont gordijntje
afgesloten, waarin zich een pannetje, koekepan,
f', asbestplaatje, treefje, een vuurvast scho
teltje enz. bevinden. Ook hebben ze nog ietlor
[een kistje met wat poetsgoed en amaril poeder,
zoodat zo na afloop dadelijk haar koper ga»-
kraantje, haar lepels, vorken en mesje» weer
netjes opknappen, ze gebruiken daar geen lap
pen voor, doch eenvoudig krantenpapier en dat
gaat heel goed.
Verder zien we er de tafel voor de leera**»
precies zoo ingericht niet een twee-pitfltel en*.
Ik moet nog even vertellen, dat elk kind ook
baar eigen potje zout, suiker enz. in de lade
hééft, de leerares eveneens. In een aparte groo-
[tere kast staan andere benoodigdheden. En nu
[de les. De leerares staat op haar plaats en be
spreekt wat gebeuren zal. Daarna doet ze de
[handgrepen voor. Moeten ze bijv. een saugj*
loeren, dan kyken ze goed toe hoe de juffromrl
[het doet en daarna doen ze 't allen zelf. ,1
Het voordeel is nu, dat ieder kind zelf de
[geheele handeling uitvoert en dat t' niet, zooals
[op de gewone kookles door twee meisje» ge-
•n wordt. In dit laatste geval is noodwendig
pe ééne vlugger en handiger dan de andere, ik
zul wel roeren zegt het kwieke juffertje en no.
twee mag er hobgstens het griesmeel in schud-,-
lien.
Kun de leerare». dat niet voorkomen? Nu j»
soms wel een beetje, doch de vluggertjes weten 5
zich te handhaven, 't recht van de sterkste he- 'j
laas! Hier nu is ieder kind zelf verantwoorde-
lijk voor hetgeen ze te voorschijn brengt, ze
[wordt niet geh^pen door haar buurvrouw, xa
ipoet zich inspannen. Natuurlijk lukt 't bij de
i»U tie andere, doch dat doei
gr niet toe.
Zoo hefebcn de meisjes als ze pas beginnen
[te leeren koken een jaar éénmaal per week h*.
Daarna gaan ze naar de familiekeuken. Zoo nu
en dan krijgen ze nog wel eens, als de leerarer'
dat nuttig oordeelt, een les ln de lahoratoriiniK;,
keuken, doch de familiekeuken wordt hoofd-
Bak.
Hier zorgen een aantal meisjes voor den voL
ledigen maal tyd, aan 't hoofd staat één van
haur, als de hui.mroeder, die regelt en bedisselt, i
Dat wordt natuurlyk telkens onwrewisseld.
Het is de bedoeling ze dan ook onder het ko
ken door huishoudelijk werk te laten verricht»,
zooais.dat ook in eene huishouding geschiedt.
Nu zyn de meisjes wel meer op elkaar aan
wezen en mogen elkaar met allerlei helpen,
doch dat hindert niet als ze de beginselen allen
maar grondig onder de knie hebben. Integendeel
j't is best als ze nu op deze wyze door geaamen-
lyk zorgen ook verdraagzaamheid leeren, za
zyn nu ook al weer een jaartje ouder en mis
schien wat wyzer geworden.
Men neemt nu slechts proefnemingen met dit
alle», waarschynlyk zullen er nog dingen ge-
wyeigd worden, de praktyk moet nog veel lee
ren Hulde aan haar die de proef namen. Zoo
jamt m« n verder. Niet stil zitten by het oude,
!h
