dat™ d« zz
"ÏÏT' 80 000 ln «etal
ie 1Ï Ze'? 70•000, O" h0t
W~". -
Iiüe7°lïa"èl 888 'le Brens' 0011 wat v«'-
1 m'oIZ'ZZ"" "m,da"20 Maa"
S? vS ?A1 2608 2683 2685 2736 27»7
fff ff if8890 8673 6687 5713 6824
Uil 7163 7175 7185 7194 7309 7321
ff ff til16 8123 8229 8246 8335 8346
ff till f90 8398 8408 8428 8616 8«30
ff ff ff 8986 8984 9043 9120 9166
fi nL I 9347 9368 9418 9494 9638
f781
Donderdag 22 Maart 1923
BODEDIENST
AA8LANDERVEKN -00I DA
Gebrs. BROEKHUIZEN,
•tat v-olJéïr^nb'tar° veniem,>11 ui' Rita,
*>Mjke bepeAjng
schoenwerk.
«jfcvoerende raad van a c -r-
"""Ier. commissie ^,,2', l°VJ'U b#-
ft tmdcr ord bekZ'' b""»m<ll welk.
'«dmg vL i! met de "^"tan-
Hét coMwTe^, TtPOli,iet
'«flitter van denzit» than,
meneir Slati™ Uitvoerend<i« nuid, Ka-
_VETMÏ5j-^=~~==
duitschland.
•'•dMfhouwburg te Witohsd™
afgebrand.
OttttraumnAt ia d. atada^houwburg te
n.^f' G8Mrala«a" brak de brand uit
sch.d U V<m de avondvoorstelling. Do
«bad» wordt op oenigo milliarden noschat
Whsn ,Sn er niet by o^oZT
Ernstig ongeluk in Kiel
.Z0"dag by de opening der voor-
'TT 1061 e<m ernsti« »"«aluk
nit .iloS^ 'S M° tandbouwmnchine
alt •Haar gesprongen, waardoor 2 beso«.
ksre werden gedood en 2 gewond.
Het proces-Ehrhardt.
Hat voorondenoek in het procee tegen
kapitein Ehrhnrdt is gesloten. De sank zal I
Mrilhr hlbk ?uAprU V°°' het "Heicha-
garicht behandeld worden. Ehrhanit stelt
ra Be m standpunt, dat hy indertyd to-
tm Beriyn ia opgsnakt uitsluitend op be-
tan .tin chef, generaal Uttwitz.
BELGIE.
n. rertending d.r haren fan Zeebrngge
D. Antworpsche Matin meldt, dat de hui-
dlge concessionaris van de maven van Zee-
Zlll ?eer in staat ta hot noodige
Sr d n verrichten om de verzan-
hiarvarni r"™ 8aan b»**"
torTT f 7 dc bakrooting van open-
i",k;n gebracht. Er is voort, een
commissie benoemd om na te gaan of de
.iTMatL^h^ 8*6"le8'SaWM"'
ie ..Matin haar noemt, niet door den staat I
moet worden overgenomen.
f" belooging ran mijnwerker. ten g„„,„
ran penaloenaverhooging.
Zondag hebben te Brussel volgen, een
ilbld.lbencht de mijnwerkers van hef land
'•oor sen 88,1 b6'<"«l"K gouden
wior een pensioen van JiOO francs op 50-
e„ r T'Zm- Wd politie
en mareohaustós opgeroepen, doch de stad
had op verre na niet, nooals by de betoo-
mTtalT"" di y'aminEen, het aanzien van
in staat van beleg te verkeeren.
Indrakwekkend was de stoet door hat
b' afgetobd voorkomen der betoogers Tal
van muziekkorpsen brachten de «ooiyke
noot. Ongeveer vier uur was het tram- en
y erkeer in de mlddenstad stopgezet Een
- UT bMtaand8 ouden myn-
u erker van ieder bekken, de afgevaardig
den van het uitvoerende comité van den
Eutionalen Bond, en verscheidene Kamer
leden, overhandigde aan minister Meyer-
e™ verzoekachrift, houdeiale den
wensch, dat dc pensioenen op 1600 frank
*?bracht. dut de pensioengerech
tigde leeftijd tot 60 jaar wordt verleend
nan de Invaliden, weduwen en weezen, en
dat het nationaal fonds zal worden otnge-
Mt ln een zelfstandige ljjfrentekas voor
'1* mfln werker».
ENGELAND.
Mflnwerkerustaking.
,7^lgen,f ee" te,eSmm uit Londen zyn
17000 mynwerkers in Zuid-Wales een sta-
king begonnen, tengevolge van de cam
pagne om alle mynwerkers in een vakver
bond te brengen. 60.000 mynwerkere in
het dietrict Rhondtla hebben een laatge-
ring ontvangen om te staken.
OOSTENRIJK.
UJdelyk ferzci van hel postpersoneel
tegen bezuinigingen.
Daar de regeering te Weenen de gratis-
abonnementen heeft ingetrokken, heeft het
personeel van de posterijen en telegrafie
besloten tot ïydelyk verzet.
HONGARIJE.
.Studeutenrelletjes te Boedapest. I
Gisteren hadden te Budapest relletjes I
Plaata, doordat troepen studenten, die aan
d. herdenking voor het Petofi-atandbeeld I
hadden deelgenomen, een betooging op I
touw zetten voor het gebouw, waar de „Ajz I
Ert" gedrukt wordt. Er was echter een I
voldoende politiemacht op de been, die de I
studenten uit elkaar joeg. De studenten
vnn de Elisnbeth-L'niversiteit hielden even
eens betoogingen met sen antisemitische
strekking
TURKIJE.
Heffing s»n patentrecht vin buitenlander»
Hat commisnariaat van financiën der re- j
geertag van Angora handhaaft de onmid-
dellyke inning van het patentrecht van I
all« in Turkye wonende vreemdelingen. I
ondank» den stap, dienaangaande gedaan I
door de geallieerde hooge commissarissen. I
htaten-generaalT
Tydeiyke invoerbeperking schoenwerk.
Verschenen is de Memorie van Antwooni J
betreffende het wet»ontwerp houdende tij- J
Het Stemt den min f ™W°e»W.
dat een groot aante^en was de
I Kegeering te ste* haar P°Pin«ren
I deze in ernstige •'«dykheden geraakte in
dustrie voor d' ond«I«*n* te bdxoeden.
Het kan niet •■'rden ontkend, dat het wets
ontwerp ind'daad in stryd is met de theo
retische by»"8®1®11 v»n den absoJuten vrü-
handel, wrmits het beoogt een bepaalden
tak va> industrie tgdeJyk te beschermen
tegen een doodende concurrentie. Zulks wil
evenwel niet zeggen, dat de regeering daar
mede van het stelsel zelf zou wenschen af-
stand te doen. De indiening van het wets-
I ontwerp geeft daarvanallerminst biyk.
j veXr^h®'^* van handel behoort regel te bl ij -
I Slechts in byzonutnv
denverpelyke een tyde.yke be^riTg
van den invoer te rechtvaardigen.
Het vorenstaande .lui, met in, dat van
were^rz,va° "'"«"taomstig out-
aaille-maatregelen, gericht tegen land L
tuinbouwproducten, kan natnurllit
worden verwacht, dat dienaangaande een
voor'I,,!lli"g wordt gedaan
He Minister schaart zich mrn» Qt,„ A
rUde van hen, die vnn meening zyn"dat
het wetsontwerp Uitsluitend uit het'oog i
r,^enSe~8raSt»'8"l
de d «A'oofC arbeiders en uit
ari.efders,TropTét°,[LPerrtirVit<!'t Z
vinden Ho* 1 °°genhhk nog werk
voor kok j eeTïlge fabrieken reeds
èn ee^^r, """"b 'Ud Kesloteu
en een enkele moet worden geliquideerd,
duidt er voort, op, dat in deze induatrie
«n een noodtoestand kan worden gespro-
dZ l^8e?"fo h8e" «eme«nd' den
dooi belanghebbenden uitgeoefenden aan-
drang met eerder gevolg te moeten geven,
alvorens duidelyk was gebleken, dat hulp
niet langer kon worden uitgesteld
De Miniater is van oordeel, dat' liet niet
wenschelyk is, het invoerverbod in werking
te doen treden, alvorens de voorwaarden
voor vergunning vnn Invoer vaststaan.
De Minister verwacht geenszins, dat van
de werking der voorgestelde invoerbelem- i
mering nu ook aanstonds een wederopbloei
en opleving van do binnenlandscho schoen-
industrie het gevolg zal zyn. Dat thans
reeds een prgsstyging van beteekeni. zou
hebben plaats gehad, is den Minister niet
gebleken.
Mocht echter blgken, dat in de toekomst
een prgsstgging onnoodige afmetingen gaat
aannemen, dan zal dit onmiddellyk beant-
worden met het ruimer openstellen van de
mogelykheid van invoer. Waar dit vaststaat
vreest de Minister indeidnad geen onge
motiveerde prgsstgging. De belanghebben
den zyn by voorbaat voor de gevolgen ge-
waarschuwt!.
Van eenige afneming van den schoenin-
voer ten gevolge van de stabilisatie en de
daarop gevolgde styging van de mark, 1.
den Minister met gebleken, hetgeen by na-
der met cijfers omtrent den totaal invoer
van schoenwerk en den invoer van schoen-'
werk uit Duitschland aantoont.
Overigens zou de Minister zich niet gaai -
ne aan voorspellingen wagen inzake het te
verwachten prysverloop in het buitenland.
Het is natuurlyk geenszins onmogelyk dat
de stabiliseering en styging van buitenland-
sche valuta zal bly'ken op den duur zooda-
mgen invloed op den invoer hier te lande I
te oefenen, dat aan een belemmerende maat
regel geen behoefte meer bestaat.
Het komt voorshands den minister niet
gewenscht voor den invoer van zoolleder te
beperken, omdat een mogelyke prysverhoo-
ging, hoe gering ook, direct den kostprys
van het schoenwertc verhoogt, zyn byzon-
dere aandacht blijft echter op dezen tak
van nyverheid gericht.
De Zomertyd.
Het overzichteiyk uittreksel uit de stuk
ken betreffende den zomertyd, waarom de
Eerste Kamer h:cft ffevraaffd is reed" in
gekomen, evenals het antwoord der Re
geering op de vraag van den heer de Vos
\an Steenwyk. Bovendien heeft de Voor-
:-itter der Tweede Kamer van Je Rcgec-
rinig een verzoek ontvangen om spoed te
betrachten.
Uit het overzio.it der ingewonnei ad vie
zen blykt o.a. dat de Gezondheidsraad uit
een oogpunt van volksgezondheid geen be
zwaar tegen den zomertyd heeft en even-
min Minister De Visser, aangez en de zo
mertyd geen invloed heeft op het school
verzuim. Minister Van Swaay acht de I
v.ordeelen ten opzichte van de verwarring
in spoorwegwagens en stations niet noe
menswaardig een 60.000, maar zomertyd
alleen voor de steden is te eenenm&le ver-
werpelyk en onuitvoerbaar. Met aangren
zende landen moet ten aanzien van de al
of niet invoering van den zomertyd over
eenstemming bestaan in het belang van
het spoorwegverkeer. 4
De gemeenten in Noord-Brabant, waar
voor elk deel der provincie één of meer ge-
"Kanten met een stedeiyk en met een lan-
delyk karakter zyn gekozen, komen, behou
dens enkele uitzonderingen, tot de conclu
sie, dat ten gevolge van de invoering van
den zomertyd een beduidende besparing
van kunstlicht is verkregen, inzonderheid
in de stede».
Als voordeel voor den landbouw geldt,
dat de veldarbeid bezwaarlyk in de vroeg
ste morgenuren kan worden verricht, om
dat de boden dan nog te vochtig is tenge
volge van dm dauw, terwyl uit hygiënisch
oogpunt de op natten grond te verrichten
arbeid nadedig kan zyn. Het gevolg is dan
ook vaak, cfet men in landbouwende ge
meenten mei den zomertyd geen rekening
houdt, hetgem op het gezinsleven ten plat-
telande een «torenden invloed uitoefent
al teen reeds vegens de vaststelling van de
schooluren.
I r atls"e" lvordt "«traden door
Matey Het eindoordeel van Ged.
Staten u>, d|t de aan den zomertyd ver- I
bonden voonfcelen erooter zyn dan de daar
uit voortvlopend» nadoelen.
In Gelderlud, waar het ondersoek zich
over 15 landWjjka en stedelijke gemeenten
heeft uiigastiekt, ontraden Ged. Staten ook
het facultatd«f stellen.
"el «rdMj Ged. Staten van Zuid-
Holland is, dR algemeen de voorkeur wordt
gegeven aan uniformiteit in de tijdsaan
wyzrng voor iet geheele land
ren'Van00!4' ^*°and °m aa" da b«w-
ie« van de bosren tegemoet te komen, de
I kén8?"^™28" sluiting ware te zoe
ken by do practyk, zooals die zich gaande
weg reeds m verschillende plattelandsge
meenten heeft mtwikkeld, door n.l. met be
houd vnn de slgameene vervroeging van
oeiI wette'ykea tiid VOO,hat geS land
aan de beatnra. van de gemeenten de vry-
heid te laten om daar, waar daarop prils
o t gesteld, het openbare leven te bly-
en richten naar den zomertyd, en derhalve
de schooluren, markten, opensteUing van
iVZwY' d K<Klure"de rckeien
rZ Z! mr Wet een uur «staten.
Ged. staten vsn Zeeland achten het in
erband met de belangen van den land-
ouw zeer gewenscht, dat dc zomertijd
I afgeschaft. De faenltatiefstelling
ZA ongewenscht geacht.
ferelitlfJl'm Van Glrecht ontraden ook
Mhte^ l ™8' t8™iiI Zc wenscbetijk
hlvrti ""nortUd voorshands te hand-
evSis v'"'?1 'a° G™"!"*™ ontraden
eveneens facultatiefstelling.
dit°üM ar*', S'a,8° "«Daden
dit. Mocht de zomertijd gehandhaafd blü-
V°u' "tan be daaraan voor
den landbouw en voor andere takken van
bedrijf waarin bij het aanbreken van den
dag arbeid moet worden verricht, verbon
den bezwaren tegemoet kunnen worden ge
komen indien d« zomertyd voor een kor-
tijdvak, b.v van 1 Mei tot 1 September
werd ingevoerd.
ts£?'i n1'"" 'lab"'» kunnen fncul-
tatiefstelhng niet aanbevelen.
I dntP„t" lb"ï!r1 T"" VOOrta '"«tegedeeld,
dat n,t de berichten van de gemeentebe
sturen, VOO,' zoover dit punt door die be
sturen ter sprake werf gebracht, Wijkt,
dat over het algemeen gemeenten met een
hltOU7ende b8Volki,lg bezwaar hebben
hebben tegen handhaving van den zomer-
wefkeT881^ (allecn ™n die IB«P»e«tc«.
welke Axn Ged. Staten zyn gehooid) die
veil te8'<!1, den to'nortyd hebben
erklaard, zyn in Nooid-Brabant. Beugen
en Rykevoort, Deume en Diesel, Someren
Waden, Gemart, Oosterhout, Soa en Breu-
in Gelderland: Heerewaarden, Beesd La-
i"en, Geru.1 ringen.
land ZUld HOll<md: Sassenheijn' Lisse, Zuid-
m Zeeland: St. Annaland, Biervhet, Gree
ds, Haamstede, 's Heer Arendskerke, Hon-
teniase Kruimngen, Thoien, Wisscnkerke.
Aoarnalag. Zonnemaire;
te Utrecht: geen;
in Friesland: Ooststellmgwerf, Het Biidt I
Wymbritseradeal;
m Overysel: Diepenveen, Haaksbergen
in Groningen: Delfzyi, Slochteren. Hoo-
B^zand, Zuidhorn;
Hi^eveeT' GaM8'te'
in Limburg: geen.
De volgende gemeenten hebben tegen
handhaving van den zomertyd geen be-
wwaar, mits deze wordt beperkt tot de
daarhy aangegeven maanden: Veghel (iialf
Mei—half September); Naaldwyk (Juni
Juh, Augustus); Koudekerke (1 Septem-
ber te eindigen); Dedem«vaart (1 Mei1
•September). 1
Op de vraag van den heer De Vos van
Steenwyk of d« Minister niet van oordeel
ifi dat met de afkondiging evenals andere
jaren niet behoeft te worden gewacht, heeft
d© Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw geantwoord dat de regeering,
waar het gold de vaststelling van het be
gin en het einde van den zomertyd, vooral
rekening dient te houden met de eischen j
van het internationaal spoorwegverkeer. I
Thans bestaat nog geen zekerheid welke
di« eischen zullen zyn en in afwachting
daarvan is het onmogelyk een beslissing
te nemen. Overigens mag er zeker wel de
aandacht op gevestigd worden, dat nu een
initiatief-voorstel tot afschaffing van den
zomertyd ter tafel ligt van de Eerste Ka
mer, het voor de regeering wel moeilyk is
een beslissing te nemen. Immers mocht dit
voorstel wet worden, dan zou daartoe even
tueel Konlnld^c bealuit tot instelling van
den zomertyd automatisch ongedaan ge-
maakt zyn, wat tot groote moeilykheden
met name voor het spoorwegverkeer zou
leiden.
Zaterdagavond hebben De Loosduinsche
Groenten veiling, De Coöperatieve Loosduin
sche Groentenveiling, De Loosduinsche
Warmoeziera-patroonsvereeniging, de R.-K.
Liac. Land- en Tuinbouwbond en de afdee-
b«ï Loosduinen der Hollandsche Maat
schappij van Landbouw vergaderd, om te
protesteeren tegen het advies van mr. H.
W. Hovy, burgemeester van Loosduinen
i« zake den zomertyd. De burgemeester
moest ,zoo wer dgezegd, als voorzitter van
den gemeenteraad weten, dat in de raads
vergadering in het begin van Januari met
algemeene stemmen instemming is betuigd
aan het adres van de gemeente Lisse aan
de Tweede Kamer, waarin op afschaffing
van den zomertijd werd aangedrongen.
Met algemeene stemmen werd besloten,
een adres te zenden aan den minister van
Binnalandsehe Zaken en Landbouw en aan
den voorzitter der Eerste Kamer, waarin
geprotesteerd wordt tegen het advies van
mr. Hovy en wordt betoogd, dat de zo
mertyd groote nadeelen heeft voor den I
tuinbouw. Een afschrift van dit adres zal I
gezonden worden aan den gemeenteraad en I
aan den burgemeester van Loosduinen. I
binnenland.
I» de onveiligheid ann onze Oostgrens niet
zoo erg 7
Op de vragen van den heer Boon. betref
fende uitbreiding det grensbewaking in ver-
and met het toenemend gevaar voor de
grensbewoners, heeft minister Heemskerk
geantwoord, dat z.i. niet gezegd kan wor
den, dat hot gevaar voor de bewoners van
w„!df trT8"188!"8" m8' d™ "b* pooler
wordt. Mede nadat in Jan. 1.1. de grensbe-
waking met «09 hoofden is versterkt gewor-
tTrtd aantal, onReo"H""fde grensover-
schrydmgen en het aantal klachten over
onveiligheid afgenomen. De procureur ge
neraal te Arnhem meldt ,dat over het alge
meen de toestand aan de grens, wat zyn
ressort betreft, geenszins ongunstig is;
I hierep vormt alleen een uitzondering de
towtand in het 46 K.M. groote grensge
bied der gemeente Winterswijk. Voor deze
gemeen e heeft de leiding der grensbewa
king de noodige maatregelen getroffen,
waarvan de procureur-generaal verwacht,
dat zy doeltreffend zullen blyken te zyn.
Deze bericht, dat tal van berichten, melding
makende van misdrijven aan de grens, öf
wire -?ra°'\nen 2b"' i" «ta-Üd met de
waarheid worden voorgesteld en dat, hoewel
f da p."8 berhaaidelyk cp de onjuistheid
men "Pme'kzaam gemaakt heeft,
men steeds tot antwoord krygt, dat men
met alle berichten kan contrelae™
lighmd betreft, heeft de voortdurende aan-
dacht van den minister, die zooveel moge-
wordt .7 ,d0t h8t n00dike V8rt"bt
woidt al naar geiang de stwds wisselende
omstandigiheden dit eischen.
432e Nederlandsche Staatslotery
1500.—: 9015
1000.— 954
ƒ400.— 2426
200.— 6134 14162
ƒ100.— 4586 17345 17761
Pry zen van 20.—
los 113 193 294 332 473 530 666 608 671
nu nJ,7\ u!5 846 901 982 986 1102 1105
114 1121 1194 1334 1386 1400 1460 1647
1714 1768 1763 1766 1783 1844 1897 1908
jojo IZ l°,U 2077 208'' 2096 2111 22"
3276 oooq S 008 8064 3064 313® 3226
Zt SS off 8448 3586 3713 3763
4wn ff f 3879 3912 3979 4076 4089
4100 4142 4216 4333 4338 4409 4631 4636
40» S ff® 4707 4736 4737 4819 4862
4962 4971 3026 6171 6174 5234 5288
6013 6018 6041 6046 6182 6226 6246 6318
6802 Sis 6677 6661 6663 6729 6764
6802 6843 6848 6934 6987 7068 7088 7096
7526 7594 7599 7628 7653 7657 7674 7691
man ff ?81° 7829 7868 7894 7896 8056
iff ,ff 9816 9829 10114 10167
10168 10169 10241 10262 10290 10384 10467
10548 10641 10664 10727 10782 10798 10862
10968 10982 11049 11161 11213 11234 11325
11348 11363 11392 11421 U428 11456 11609
11512 11523 11736 11834 1»59 12076 12108
12211 12245 12266 12267 12306 12416 12762
12844 12898 12905 12982 13077 13146 13171
13178 13187 13260 13276 13322 13368 13407
13417 13466 13469 13519 13559 13601 13635
13642 13765 13882 13931 13940 13980 13996
14103 14116 14141 14171 14209 14253 14292
14394 14402 14428 14441 14476 14495 14604
14666 14638 14660 14672 14678 14718 14734
14748 14861 14881 14960 14962 14964 14974
15037 15142 15152 16156 16170 15220 16231
15262 15296 15339 15361 15434 15491 15606
15655 15662 15667 16738 15780 16874 15926
I 15932 15987 15988 16990 16013 16030 16168
16198 16203 16223 16257 16277 16386 16445
16460 16459 16496 16664 16666 16606 16738
16801 16861 16893 16895 17010 17022 17029
17061 17088 17182 17230 17241 17321 17322
17381 17161 17168 17498 17520 17545 17622
17636 17643 17719 17742 17766 17831 17871
17903 17979 18013 18117 18239 18268 18326
18410 18428 18444 18466 18495 18500 18614
18537 18568 18666 18668 18766 18847 18861
18863 18929 18978 19029 19031 19070 19112
19140 19171 19182 19212 19224 19332 19361
19866 19418 19416 19446 19470 19495 19566
I 19663 19667 19669 19680
19967 20002 20012 20048
20164 20219 20369 20371
20561 20566 20679 20584
20694 20712 20771 20778
20923 20936 20980 20990
21343 21389 21453 21456
21684 21620 21662 21674
21759 21795 21843 218S7
22021 22043 22184 22212
22362 22402 22431 22506
22598 22647 22660 22746
22978 22999
Vorige lyst stond 2022
19723
20091
20412
20603
20807
21039
21469
21681
21904
22236
22616
22798
20132 au#
20461 204)5
20639 20«4(
20825 20913
21163 2K8,
21464 216)4
21681 21693
21921 219J6
22337 223JJ
22672 2267S
22866 22877
moet zy'n 22228,
GEMENGDE BERICHTEN?^
Spoorwegpersoneel.
Sinds geruimen tyd is er onder het trei
personeel groote beroering vanwege de Z
eenvolgende maatregelen welke de ditw+t
der Noderiandsche Spoo^m^t
moete, nemen wat betreft de bedien^
van del Mraonen- en goederentreinen. dJ
maatregalen komen hier op „eer, datlT
nemende hoeveelheid hoofdcanductwiM
conducteurs en aibeiders-remmers aan
trcndienst onttrekken worden en bjj as
dere dienstvakken te werk wopkra gesWd
Hoewel het hoofdbestuur van de Nede,
landsche Vereeniging van Spoor- en Tras,,
wegpersoneel reeds herhaaldelijk moeite
de«l nm meer rekening te doen
met de belangen van het treinpersoneel
bleef er niettemin nog zooveel reden tot'
misnoegen en bezorgdheid, dat de Nede,
Verajni«in* het «»-*% achtte een
tneeT V°°r hC' trcinPe'"
void deIet VerBaderin8' die ZmKtaü Plaats
vond in de groote zaal van het gebou»
voor Kunsten en Wetenschappen te Utrecht
went besloten dat de afdeelingen van de'
organisatie met treinpersoneel de reeds in
gezonden schriftelijke gegevens nog „ader
zullen aanvullen.
ln het byzonder zal er door het hoofd
bestuur bij de bedrijfsleiding op wopiea
aangedrongen mede te deelen, welke plan
nen er bestaan ten aanzien van de perso-
neelformatie, dc treinbediening en de te
werkstelling van treinpersoneel bij andere
dienstvakken en daarna zal zooveel moge-
lyk worden gepoogd met de bovenbedoeld»
wenschen en bezwaren rekening te doen
I Dit den dood herrezen.
I in het jongste nummer van het Tijd-
I schrift l ooi Genee.sk. verhaalt de heer J
Exalto, chirurg van het Kinderziekenhuis
va" M« aan het wondei-
baarlyke grenzende genezing.
Hy had een kind van 6 maanden voor
een betrekkelijk kleine operatie onder nar
cose gebracht. Toen de operatie was afge-
loopen, werd het kind plotseling bleek, de
pupillen stonden wjjd open, de pols stond
stil, nog een zuchtje en ook de ademha
ling hield op. Pogingen van den geneesheer
en de zuster om het kind weder by te bren
gen mislukten, en het had allen schijn als
of het kindje dood was. Toen spoot de
Chirurg een kleine dosis adrenaline met
een naaldspuitje, waarmede hy borstwand
en hartspier doorboorde, in de hartkamer
en onmiddellijk herkreeg het kind zyn
kleur, een heel diepe zucht volgde, het hart
klopte weer voelbaar, de ademhaling her
stelde, het kind leefde weer!
Men kan zich de itankbare stemming van
den dokter begrijpen. Daarbij kwam nog
dat de operatie verricht werd voor een be
trekkelijk geringe afwijking en de moe-
der, wier eenig kind het was, beneden zat
te wachten om het kind weer mee naar
huis te nemen.
De collega's zullen zeker jnet belang
stelling kennis nemen van wat de hper
Exalto naar aanleiding van deze redding
uit den dood mededeelt en opmerkt, wy
ontleenen er enkel aan dat hy er met na
druk op wyst, hoe dezè hartinspuiting in
tal van gevallen, waarby men tot nog toe
een patiënt reddeloos verloren scheen, kan
worden toegepast met kans op goeden
uitslag
Oplichting.
Voor eenige jaren overleed te Rotterdam
de echtgenoot van mej. C. de K. Vanwege
de Ongevallenwet werd haar een dagrente
toegekend van 1.07 Aangezien dit be
drag niet voldoende was voor haar levens
onderhoud, verleende het Kon. Nat. Steun
comité haar een toeslag van 50 X. Twee
jaar geleden hertrouwde de weduwe. Zy
moest daarvan aangifte doen by de bu
reaux van de Ongevallenverzekering en
van het Nationaal Steuncomité, doch deed
dit niet en streek elke week 't haar toe
gekende bedrag aan byslag op. Dezer da
gen is ten stadhuize ontdekt, dat de juf
frouw getrouwd was en tevens de fraud».
Tegen mej. De K. is proces-verbaal opge-
n aakt wegens opl ohting voor een
Een liefdesdrama.
Een werkman in een der volksbuurten te
Leiden had Zondag een vriend uit Alpheti
over. Deze scheen zich nog al by zonder
vriendelyk te hebben gedragen tegenover
de gastvrouw. Den echtgenoot hinderde dit
blykbaar niet, maar de commensaal, zeke
ren V., was er door ter neergeslagen. En
toen hy vernam, dat de vriend Maandag met
de vrouw des huizes een uitstapje zou ma
ken naar Den Haag, zon hy op wraak.
Toen nu hpt echtpaar Maandag met den
vriend op het perron heen en weer wandel
de, wachtende op den trein naar Den Haag.
verscheen V. ook plotseling op het tooneel
ert bracht den vriend des huizes met een
broodmes een steek in de hand toe. Het mes
was gericht op den hals, maar de aangeval
lene ving den steek op met de hand.
Van de reis kwam nu verder niets. D*
getroffene werd in het Ziekenhuis opgeno
men. Dê dader werd gearresteerd.
In deCzaar Peterstraat in Amsterdam
reed gisteren een motorwielryder met
groote snelheid .Op een oogenblik schynt
he trywiel over een steen te zyn gereden,
waardoor het een sprongetje schynt te
hebben gemaakt. De bestuurder vloog van
het zadel, met een zwaai over het stuur
en kwam met het hoofd op de straatstee-
nen terecht .Ernstig gewond werd hy naar
het O .L. V.-gasthuis vervoerd, waar hy
in den afgeloopen nacht overleed.
Over boord geslagen.
Op de Zuiderzee, ter hoogte van Enkhui
zen, is de 13-jarige Tuib, van een botter,
overboord gevallen en verdronken. Zijn lyk
is nog niet gevonden.
Schoorsteenbrandje.
De brandweer heeft gisteravond om
streeks 7 uur een schoorsteenbrandje ge-
Nuscht, dat ontstaan was in het voor de
adjudanten van de Koningin bestemde ver
trek in den linker-benedenvleugel vin het
Koninklijk Paleis in het Noordeindë^h Den
Haag.
Van een hoed en nog wat.
Zondagmiddag, circa vyf uur op den
Binnen-Aimstel in Amsterdam. Mooi weer,
maar veel wind. Een hoed van een wande
laar, die met een paar vrienden op de kade
loop, vliegt hem van het hoofd, rolt weg,
het Amstelwater in; dry ft te vèr af om
nog te pakken. Gelukkig ligt er een roei
boot. De hoedlooze en een vriend springen
ln het ranke vaartuigje, varen naar het
dravende hoofddeksel, dat het er op schijnt
te hebben gezet zich niet gemakkelijk to
laten vangen. De mannen buigen over den
rand van het bootje, verder en verder, zoo
vér dat het vaartuigje kantelt en de red
ders van den hoed nu zelf drenkeling zyn.
Een agent nadert, bedenkt zich niet lang,
maar springt gekleed te water. Een burger
volgt zyn voorbeeld en zoo liggen er vier
in den Amstel te spartelen. Agent Ploeger
slaagt er in de beide drenkelingen te red
den, de hulpverleenende burger komt spoe
dig aan wal.
De tragedie van den hoed is hiermee nog
niet geheel geëindigd. Een der geredden
blijkt namelyk zoodanig van het koude bad
te hebben geleden, dat hy naar het Bin
nengasthuis moet vervoerd worden. De an
der is er beter aan toe en wandelt naar
huis. Hbld.
I)e uitsluiting in de IJsselsteenindustrie.
Gisteren zijn de werklieden van de onge
veer 25 steenfabrieken, welke van Wester-
voor tot Zutfen langs den IJssel liggen, door
de steenfabrikanten uitgesloten. De oorzaak
van dit conflict ligt in het feit, dat de werk
lieden hebben geweigerd een afgekondigde
loonsverlaging van 25 pet. en hooger te
aanvaarden. Hoeveel arbeiders er bij deze
uitsluiting betrokken zyn, kon nog niet met
zekerheid worden medegedeeld, doch men
sprak van duizenden. Tevens is hier en daal
de veronderstelling geopperd, dat de arbei
ders op de steenfabrieken langs de andere
groote rivieren eveneens zullen worden uit
gesloten. In het dorp Rheden bestaat 80 pet.
der bevolking uit steenarbeiders. (Tel.)
Uit Tiel wordt ons gemeld: De steenfabri-
kanten hebben dezer dagen vergaderd ter
bespreking van de gespannen verhouding I
tusschen hen en de arbeiders. De leiding
ging niet van een organisatie uit. Ter ver
gadering waren georganiseerde en ongeor
ganiseerde fabrikanten. Tot een algemeene
uitsluiting naar aanleiding van de stakingen
in de IJselstreek is niet besloten. Eventueele
conflicten zullen districtsgewyze overzien
worden en maatregelen districtsgewyze ge
nomen.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 20 Maart 1923.
De Prov. Statenverkiezingen.
Maandag 9 April a.s. houdt de r.k. kies-
vereeniging in „Concordia" een groote pro
paganda-vergadering, waarin als sprekers
«uilen optreden pastoor P. J. A. de Graaf
0. F. M. en dr. A. C. A. Hoffman.
De pont aan de Turfsingel.
Gistermiddag is een schip dat door de
lurfsingel kwam in aanraking gekomen
wet de staaldraad van de veerpont, met
het gevolg dat de draad doorbrak en de
Pont eenigen tyd buiten dienst gesteld
moe8t worden^ Dit óngeval veroorzaakte
w>?al eenige stagnatie by het verkeer. He
denmorgen waa het vervoer weer hereteld.
Aangereden.
Toen gistermiddag ongeveer 4 uur ze-
kere van W., werkzaam by de kistenmake-
2 ^rma de Jong en Zoon aan
Kattensmgel, met een handwagen over
de Gouwe reeds, kwam de wagen in aan-
™ring met de vrachtauto van den graan-
elaar v. S. alhier .De man viel neer
bweerde zich zoodanig dat de hulp van
w. Rups werd ingeroepen. Na verbonden
<yn kon hy naar huis terugkeeren. Zyn
«usdokter constateerde echter later dat,
oewel geen inwendige kneuzingen waren
foorzaakt, de man toch eenige dagen het
«al moeten houden.
^®®P- Producenten Huiddsvereeniging
Op Donderdag, 15 Maart ji. hield de
P- Prod. Handelsvereeniging haar ge-
vJ\J-*mr*aderi»*; in den voormiddag
e afd. „Inkoop", en in den namid-
van de afd. „Kaas".
ehandeM werden de Balansen met
asm!!! Cn V®rliearekeningen, welke met al-
"»eene stemmen werden goedgekeurd,
«et jaarverdag van de afd. Kaas wordt
gewoonlijk in druk aan de leden toe-
Qd#n' terwtf» dat van de afd. Inkoop
in het orgaan der vereeniging zal worden
geplaatst.
De aftredende Bestuursleden, de heeren
J. de Groot te Berkenwoude en G. Slob te
Noordeloos, en het aftredend lid van den
Raad v. Toezicht, de heer J. v. d. Wind te
Snelrewaard, werden met algemeene stem
men herkozen.
In de Commissie tot het r^azien der Jaar
rekening werd in plaats van den heer W.
C. van Dam te Woubrugge, die niet her
kiesbaar was, de heer G. den Hertog Czn.
te Alphen, en in een vacature de heer G.
den Hoed, Bergambacht, gekozen.
Het inleggeld werd op het zelfde bedrag
als vorig jaar gehandhaafd, terwyl de ren
tevoet voor spaargeld op 4% en voor
deposito's op 5 werd bepaald.
Hinderwet.
Burgemeester en Wethouders brengen ter
algemeene kennis, dat op de Secretarie ter
visie is gelegd een verzoek met bijlagen van
J. de Jong (firma J. van der Linden Gzn.)
om vergunning tot uitbreiden zyner verf-
malery door het bijplaatsen en in werking
brengen van een 4 P.K. electromotor, een
wals en een trechtermolen in het achterge
deelte van het perceel gelegen Turfmarkt
136, kadastraal bekend Sectie B no. 1154.
Op Dinsdag den 3 April 1923, des namid
dags ten 1H ure zal op het Raadhuis gele
genheid zijn om bezwaren tegen de ge
vraagde vergunning in te brengen, gedu
rende drie dagen vóró dien dag zal op de
Secretarie der Gemeente van de ter zake
ingekomen schrifturen kan worden kennis
genomen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat I
volgens de bestaande jurisprudentie niet tot
beroep gerechtigd zijn zy, die niet overeen
komstig artikel 7 der Hinderwet voor het
Gemeentebestuur of een of meer zyner leden
zyn verschenen ten einde hunne bezwaren
mondeling toe te lichten.
Doctoraal examen wis- en natuurkunde.
Aan de Universiteit te Utrecht is ge
slaagd voor het doctoraal examen wis- en
natuurkunde (hoofdvak natuurkunde, by-
vakken wiskunde en mechanica) onze oud
stadgenoot de heer H. P. Bouwman.
Jubileum.
Op 23 Maart as. zal Mej. C. van Dongen
Bolding den dag herdenken, waarop zy voor
25 jaar in dienst trad van de Koninklijke
Stearine Kaarsenfabriek alhier.
UIT DEN OMTREK.
BOSKOOP.
Op de veiling, ten overstaan van notaris
Maar-schalk alhier, zyn «le onroerende goe
deren van de firma Koster en Co., in bod
gebracht als volgt:
Perceel 2 op 1400; perceel 3 op 1400;
perceel 4 op ƒ4500; perceel 5 op ƒ1100;
perceel 6 op ƒ800; perceel 7 op ƒ2600;
perceel 8 op ƒ4400; perceel 9 op ƒ2045;
perceel 10 op ƒ1700; perceel 11 op 1600;
perceel il2 op ƒ800; perceel 13 op ƒ1800;
en perceel 14 op 1650, te zamen op 25795.
Perceel 1, het woonhuis aan de Achterka
de, is uit de hand verkocht.
Burgerlyke Stand.
ONDERTROUWD: Jacob de Groot en
Hendrika Kramer.
GEBOREN: Neeltje, d. v. B. W. Koornen
en S. Kinkel. Hendrik Willem Emil, z. v. H.
W. E. Streeve en A. C. Waldorp. Jozephus
Antonius, z. v. H. Streng en M. W. Duyn-
dam. Maria, d. v. A. Bakhuyzen en A. Geir- I
naert.
OVERLEDENNeeltje, Verbeek, 75 j.
GOUDERAK.
Gisteravond is alhier opgericht een co
mité voor het Nationaal huldeblyk in ver
band met het 25-jarig jublieum van H. M.
de Koningin.
Circulaires zullen worden verspreid, jon
ge dames zullen langs de huizen een col
lecte houden. Het comité is samengesteld
als volgt: Johs. J. Rupke, Eere-voorzitter,
B. Smalbil, voorzitter, C. P. Vleggeert, se
cretaris, M. de Bruin Pzn., penningmees- I
ter, P. van Schieveen, P. G. Blanken, D. A. I
Verstoep, J. Vink Jzn., C. Kalisvaart en
P. Kok.
LEKKERKERK.
De afd. Lekkerkerk van de S.D.A.P. heeft
candidaat gesteld voor den gemeenteraad:
1. C. van Es, 2. C. de Jager, 3. G. Hoger-
dyk, 4. Adr. de Hoop, 5 mej. P. Bravenboer
v. d. Wouden, 6. J. de Gruyter, 7. J. Bra
venboer, 8. A. Verwoerd.
PAPECOP.
Met 1 April a_s. wordt hier ter plaatse
een nieuwe Christelyke school geopend. I
voorloopig met twee leerkrachten.
STOLWIJK.
Wegens onvoltalligheid van den kerke- I
raad in de Ned. Herv. gemeente treedt het I
classicaal bestuur van Gouda hier als kerke
raad op.
WADDINXVEEN.
Vrydagavond hadden in de zaal van den
heer Visbach de examens plaats voor de
meer gevorderde leden van de afd. Wad
dinxveen van E. H. B. O. Als examinatoren
traden op de heeren dokter Evers uit Gou
da en dokter Paul alhier. De heer burge
meester vereerde het examen met zyn te- j
genwoordigheid, terwyl ook zuster de Bruin
aanwezig was. Er namen 13 candidaten
deel, waarvan 11 het diploma E.H.B.O. haal
den, twee moesten worden afgewezen. Ge
slaagd zyn de heeren K. de Rooy met lof;
P. van der Ben; B. van Dorp; G. van Al-
burg met lof; H. van Dijk; A. M. de Witte
met lof; A. de Rooy; H. de Vries; P. van
Sprang; D. Jongejan; A. J. de Both. Dokter
Evers sprak zyn tevredenheid uit over het
Werken der leden en spoorde ieder aan op
den ingeslagen weg voort te gaan. Ook de
heer bureemeoster sprak de leerlingen eeni-
I ge bemoedigende woorden toe.
Door de afd. Waddinxveen van E.H.B.O.
zyn aan de panden, waar een draagbaar ge
plaatst is, geëmailleerde platen aangebracht
met de woorden E.H.B.O.-draagbaar.
De schouw over de separatieslooten zal
gedreven worden op 26 Maart en volgende
dagen. Alle slooten in de kom der gemeente
moeten zooveel mogelyk worden gebracht op
een diepte van een meter en een breedte
van minstens 2 meter. Ingeval dit om bij
zondere redenen onmogelyk is, kunnen bur
gemeester en wethouders vermindering toe
staan. Men vrage deze goedkeuring tijdig
schriftelyk aan.
Burgerlyke Stand v. 7 tot en met 14 Maart.
GEBOREN: Arie Cornelia, z. v. G. .Mar
chand en L. van Schie; Sophia Gerregie, d.
v. J. J. van der Loo en N. Kranenburg; Ro
bertas Johannes, z. v. R. J. Jenner en P. G.
van Tienhoven; Nicolaas, a. v. J. W Drooir
en M. Rip.
OVERLEDEN: Adrianua Nicolaas Goers,
twee maanden.
GEHUWD: C. Verwey en T. Bont.
TOONEEL.
..Paddy op één na de beste".
Blyspel in 4 bedrijven (5 tafreelen»
door W. J. Mackay en R. Ord.
Na „Overschotje" en „Bruine Suiker"
bracht het Hofstad Tooneel ons nu „Paddy
op een na de beste" en evenals de beide
eerstgenoemde is ook „Paddy" een succes-
rol voor Annie van Ees.
't Begint direct al goed als Paddy met
bloote beenen en druipnatte haren de salon
komt binnenrollen en vertelt van haar
redding door zoo'n fyne meneer. Erg dank
baar is zy haar redder echter niet, want als
ze vermoedt, dat zusje Eileen, de andere
beste, verliefd is op Laurence Blake en zy
denkt, dat hy eigenlyk met een ander ver
loofd is, zou ze hem kunnen by ten, knippen
I en krabben.
Blake zelf i.s al gauw tot over zyn ooren
verliefd en hoe leelyker Paddy hem af
snauwt, hoe erger hy het te pakken krygt.
Toch weet hy de wilde kat te temmen,
al kost het dan ook veel moeite en wordt
hy in de apotheek zelfs met flesschen be
stookt.
Alleraardigst was de reis in de eerste
klasse coupé en wat één echte coupé
en hoe echt was het géluid wan den snel
voortjagenden trein najfebootst. t Was te
begrijpen, dat Paddy voor de verleiding
moest zwichten, een zoo lange reis en vlak
naast je een voortreffelijke lunch!
Als altQ«l was Annie van Ees allerleukst.
Bekoorlyk, grappig, dol uitgelaten, soms
met een echt warm-gevoelige stem als de
Jiefde voor haar zuster en voor Ghan House
spreekt. Die verrukking als zy haar nieuwe
eerste baljapon gaat bekaken, en lafter die
schrik in den trein als jffl haar beurs kwyt
is, 't was kostelyk.
Vera Bordam was een allerliefst zusje
Eilein, van de tantes O Hara had
vooral Mevrouw Wiih. Schwab—Wei
man een fyn type gemaakt, Hans van
Ees was een echten jaloerschen minnaar-
Fier la Roche als Lawrence Blake, Ph. la
Chapelle en Anton Roemer als de gebroeders
Adair. Corrie Schiller—Italiaander als nicht
Gwendoline waren allen uitnemend.
De mooie toiletjes, het strykje in het
tweede bedrijf en de feestelyke tooi van het
tooneel by het eerste bal droegen niet wei
nig tot het succes by.
Het was een alleraardigste avond. De
schouwburg was goed bezet.
WETENSCHAPPELIJK NIEUWS.
De lezing van Dr. H. Nort voor de
Maatschappij „Diligentia".
Vrijdagavond hield dr. H. Nort voor de
Maatschappij Düigentia" te 's-Gravenhage
een voordracht over de nieuwere methoden
voor het bepalen van den afstand der ster
ren, welke voordracht bygewoond werd door
H. M. de Koningin-Moeder.
De astronomie houdt zich in de laatste
jaren vooral bezig met de bestudeering van
den bouw van het heelal, waarvoor het in
de eerste plaats noodig is te weten den af
stand waarop de vaste sterren van ons ver
wijderd zyn en in de tweede plaats de
grootte van de sterren. Het is geen wonder
dat men met de gebrekkige instrumenten
van vroeger tyd met behulp van pamllaxe-
waarnemingen zeer weinig heeft kunnen
verkrygen. Galilei en Huygens wezen er
reeds op, dat de fouten die men met de
parallaxe-waamemingen zou verkrygen,
veel grooter zouden zyn dan de waarden
zelve.
Veel nauwkeuriger worden de metingen,
indien men den boog-afstand meet (en de
verandering hierin) tusschen twee zeer
dichtby elkaar staande sterren.
Nog beter geschieden de metingen met
de heliometer van Fraunhofer, waarby de
voor en achterhelft van een lens loodrecht
op de gezichtsstraal verschoven kunnen
worden zóó dat van de beide beelden welke
men van elke ster door deze lenzen zal zien
de twee middelste samenvallen. Er bestaat
dan een eenvoudig verband tusschen de
boogafstand v. d. sterren en de verschui
ving van de lenzen.
De latere heliometers berusten veelal op
hetzelfde principe. De fout is daardoor te
genwoordig niet meer dan 0,01 sec., zoodat
men paralliaxen tot byv. 0,05 sec. nog kan
meten. Onze landgenoot Van Maanen, op
de Mount-Wilson-sterrewracht werkzaam,
heeft zeer veel parallaxe waarnemingen
met groote nauwkeurigheid kunnen uitvoe
ren. Men bedenke echter, dat op deze wyze
nog maar betrekkelyk weinig sterren een
meetbare parallaxe opleveren. Van alle ster
ren tot de 10de grootte toe, zijnde pl.m, één
millioen, zyn slechte pl.m. 2000 sterren op
deze w(jxe met een meetbare parallaxe te
vinden. En dit maakt het onderzoek niet ge
makkelijk en ontmbedigend, want de
dat een ster waarvan men de parallaxe wil
trachten te meten, een teleurstelling zal op
leveren, is groot, nJ. 600 tegen één!
Een andere methode om den afstand (of
wat in de sterrenkunde Bynoniem is de „pa
rallaxe") van de vaste sterren te vinden,
bestaat hierin, dat men de beweging waar
neemt van dubbelsterren, dat zyn sterren,
welke van de alleen cahjjnbaar («loor het
nagenoeg samenvallen van de gezichtslyn),
dicht b\j elkaar staan, maar ook in werke
lijkheid zich op betrekkelijk geringen af
stand bevinden. Dit dicht by elkaar staan
is natuurlyk voor onze aaidsche bognppen
nog steeds een enorme onderlinge afstand.
De dichtebystaande vaste ster (d.wz. licht-
uitstralende hemellichaam overeenkomstig
onze zon) is gelegen in het sterrenbeeld
Centaur en heeft een parallaxe van 0.82
sec-, d.wa. deze ster staat op 37 billioen
kilometer oftewel vier lichtjaren!
De waarneming nu van dergelyke dubbel
sterren, welke volgens bepaalde wetten el
kaar zullen aantrekken en om elkaar heen
bewegen, levert uit enkele eenvoudige for
mules de parallaxe van deze sterren. Men
moet hierby echter aannemen, dat deze ster
ren juist ongeveer tweemaal de massa van
onze zon bezitten, hetgeen ook uit andere
theorieen en waai nemingen aangetoond kan
worden. Van pl.m. 150 dubbelsterren is op
deze wyze de afstund bepaald. Prof. Herta-
«prung uit loeiden is er in geslaagd, ook
indien de baan van deze dubbelsterren om
elkaar heen, slechte gedeeltelyk bekend is,
toch de parallaxe te vinden. Dit een groote
vooruitgang, aangezien de omloopstijd voor
bovengenoemde berekening strikt noodzake
lijk is, soms eenige duizenden jaren be
draagt.
Een derde methode welke veel betere re
sultaten belooft, is de spectrometrische me
thode.
De lichtsterkte van een ster is omgekeerd
evenredig met het kwadraad van den af
stam! tot ons en is verder natuurlijk afhan
kelijk van de grootte van de ster Den^t
men zich nu alle sterren geplaatst op een
eenheid afstand van 0.1 sec. parallaxe
300 biljoen kilometer) dan noemt men de
lichtsterkte welke deze dan voor onze aarde
zouden geven, de schijnbare grootte. Nu be
staat er een verband tusschen schijnbare,
absolute grootte en parallaxe. Door van de
sterren een spectro-gram te fotografeeren,
kunnen de sterren volgens Piekering in on
geveer 60 typen verdeeld worden en nu is
gebleken, dat in de spectra van sterren van
hetzelfde type verschillen in helderheid van
bepaalde strepen voorkomen, welke een di
recte aanduiding geven voor de absolute
grootte van de ster, zoodat in verband met
de schijnbare grootte, de afstand gevonden
kan worden. Het waarnemingsmateriaal is
hierdoor in korten tijd zeer veel uitgebrei
der geworden. Tot 1880 kende men van
slechts 20 sterren den afstand, in 1915
van 200; op het oogenblik wordt door de
Mount-Wilson-sterrenwacht, welke tegen
woordig over een reflector van 2% M. mid
dellijn beschikt, een catalogus uitgegevea,
waarin de ufstand van 3000 sterren opge
geven wordt! Het zal met de spectrometri
sche methode mogelijk worden van eigenlijk
alle zichtbare sterren den afstand te bepa
len, en hiermede zal onze kennis van het
heelal een reuzenschrede voorwaarts gaan
Het is vooral Prof. Kapteyn in Groningen,
die het photospectrometrische onderzoek
sterk bevorderd heeft en ook internationale
samenwerking van dit onderzoek heeft tot
stand weten te brengen.
Het is nu op Mount Wilson ook gelukt de
ware afmetingen van de sterren te bepalen,
waarby de «loor Prof. Hertzsprung ook ver
der ontwikkelde theorie van de reuzen- en
dwergsterren op den voorgrond is gekomen
N. R. Crt.
ONDERWIJS.
Dc toekomst vsn ons volksonderwijs.
In „Volksontwikkeling" publiceeren A
H. Gerhard en prof. Ph. Kohnstamm het
eerste van een reeks artikels over ons volks
onderwijs. Ze wyzen er op, dat de bijzon
dere school, doordat ze uit openbare kosten
bekostigd wordt, een semi-openbare is ge
worden en dat lo. de op particulier initia
tief gestichte school (bijzondere) meer dan
die van «le overheid toegankelyk is voor
nieuwe denkbeelden en belangryke paedago-
gische proefnemingen (Montessori-onder
wijs, lycea), en 2o. dat voor het bijzonder
onderwijs pleit de soepeler vorm, het gerin
gere gevaar voor bureaucratische verstyvmg
en de mogelijkheid van nauwer contact tus
schen school en ouders. Het acht de vrees
voor te groote uniformiseenng van ons on-
«lei-wijs geenszins denkbeeldig en noemt als
schaduwzijde van de instelling van het de
partement van onderwijs een veel sterkere
ambtelijke en departementale inmenging in
onderwijszaken, maar het erkent aan den
anderen kant, dat bij al te grooten invloed
der ouders het gevaar van ondeskundige en
partijdige invloeden niet altyd denkbeel
dig is.
De schrijvers zeggen, dat bij ons tot sec
tans me van allerlei aard neigend volk vóór
«le openbare >chool blyft pleiten, dat zy be
ter clan de bijzondere de ulee van saamhoo-
righeid van het geheele volk vertolkt.
„Het Nut" moet dus zoowel om paedago-
gische als om financieel e reden in de eerste
plaats zyn steun geven aan het openbaar
onderwijs. Maar daarmede willen de schrij
vers gepaard zien gaan een stryd tegen te
groote uniformiseering van het onderwijs
door ambtelijke invloeden. „Ook aan het
openbaar onderwijs dient de grootere bewe
gingsvryhekl van het bijzonder onderwijs
meer ten goede te komen, terwijl het contact
tusschen school en oudere, waar hst moge
lijk is, verstrekt moet worden."
De voorkeur, die de openbare school ver
dient, mag evenwel „Het Nut" er niet van
afhouden, een bijzondere (neutrale) school
te stichten indien een openbare school ern
stige paedagogische bezwaren aankleven
Het kan volgens de schrijvers wenschoi(jk
»ijn, een bijzondere school op te richten ie.
om nieuwe opvoedkundige denkbeelden toe
te passen; 2o. ook kan de openbare school
in sommige deelen van het land zoo zeer
een confessioneelen tint gekregen hebben,
dat zij den voorstanders van „neutraal" on
derwys niet meer voldoet en 8o. dreigt de
openbare school hier en daar .feitelijk de
school voor on- en minvermogenden te wor
den.
KERKNIEUWS.
Ken Bidstond.
Te Leiden is gisteravond in de Pieterskerk
vanwege de Ned. Herv. gemeente een bid
stond gehouden wegens den toestand in het
Roergebied. Als voorgangers traden cp de
predikanten Boissevain en Groot Enserinfc.
die spraken naar aanleiding van Joh. 18
2880 en Psalm 82 5b. De laatste spre
ker zeule het zeer te betreuren, dat de Sy
node tot nog toe niets had gedaan om over
al in den lando samenkomsten als «leze to
bevorderen en las een adres inzake de beaet
ting van het Roergebied voor van den kar-
keraad aan de regeering, haar Gods wijdheid
toebiddende en haar verzekerende, dat loo-
dra zij den ge schik ten t|jd gekomen acht
om mee te werken tot een vreedzame oplos
sing, in den weg van gerechtigheid, de ge
meente met volle sympathie achter haar sat
«taan, waarby zij het volle vertrouwen stelt
in haar beleid.
«PORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL.
Uitslaasn G. V. B. 18 Masrl 1923
2e klasse A.
Alphen III—A. L. T. O. 1 2—4)
Bodegraven II—O. N. A. II 0—O
Woerden II—G. S. V. II 5
2e klasse B.
Olympia IV—Haastrecht I 2-a)
Oudewater I—JSspérance I 4—f)
3e klasse B.
O. N. A. IllStolwijk I 0—y
A. L. T. O. IIOudewater U I—1
G. S. V. IIISchoonhoven III 2—4
4e klasse A.
Alphia III—Vrienschap I ft—rf
4e klasse B.
Schoonhoven IVG. S. V IV ;i—
Gouda VBergambacht I 0—4)
MARKTBERICHTEN.
Rotterdamsche Veemarkt.
20 Maart.
Aanvoer: 249 paarden, 70 veulens. 1366
magere runderen, 937 Vette runderen, 212
vette graskalveren, 2337 nuchtere kalveren
34 schapen of lammeren, 114 varkens, 'S18
biggen, 4 bokken en geiten.
Vette koeien, le kw. 1.16—1.20, 2e kw
ƒ1.10—1.—, 3e Jew. ƒ0.96—0.85; Oseen le
8.12V4—1.15, 2e 1.06—-0.96, 3e ƒ0.90—
0.80; Stieren le ƒ1—1.06, 2e ƒ0.96—0.86.
3e 0.76; Kalveren le 1.651.96, 2e f 1.45
1.25, 3e 1—0.95.
•Melkkoeien ƒ230—376, Kalfkoeien 24#
—415, Stieren 136—275, Pinken lift-»
170, Vaarzen 145—210, Werkpaanlcn
—225, Slachtpaarden 100160, Nuchtoep
Kalveren 915, Fokkalveren ƒ13—48.
Biggen 15—36. Handel redelijk ln
vet vee. Pryxen iets vaster Nuchtere kal
veren redelyke handel
Bodegraven, 20 Maart 1923
Aanvoer 56 partyen. waaronder 32 met
Ryksmerk, 2248 stuks, gewicht 11215 K.G
Prys Gou«lsche Kaas le soort 64—66, 2e
soort 5862; le soort met Rijkemerk
6369. Handel matig.
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Zwitserland
Weenen
Kopenhagen
Stockholm
Chnstiania
New-York
WISSELKOERSEN.
20 Maart 1923.
19 Maart
Officieel
11.89H
0.012m
16.21*
13.86
47.07*
0.0035*
48.80
67 45
45.96
2.53
20 Maart
2 uur
11.89*
0.0121*
16.42*
14.18
46.96*
0.00*
48.52*
«7.47*
46.10
2A87«
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Hoogste stand 792.3 te Kinn.
laagste stand 756.9 te Biarritz.
Verwachting tot den volgenden dag
Zwakke tot matige wind uit Oostelfck»
richtingen, meeet licht bewolkt, droog weet
zelfde temperatuur.
ADVERTENTIEN.
De undergeteekenden maken het geachte
publiek bekend dat zy vanaf
een wekelijksche
zullen beginnen
Standplaats te GOUDA: BESTELHUIS
F.N GARAGE „HET CENTRUM", Niensre
Markt 23-24.
Door vlugge bediening, goede beaorgmg
en billijke condities hopen zij Uw gunst te
mogen verwerven.
770 25 Beleefd aanbevelend.
AARLANDERVEFY
