TIUIHIE1TEI
UITEESTELl
fPi£SCB1EN>
Heerenhuis.
■Schildersknecht
- avk—us CRNT
DU Y VIS
TARWENA
onderwijsT
Duo Heller
PAASCHCAKESmet)
SUN MAIDroziinenLcent
Ot°CoLADE<N SUIKEREI EREN:
WlASCHMANDlES—'HHK5'1
Frankrijk daarentegen beschikt over een
vloot van niet minder dan 1260 eerste li
nievliegtuigen. De beschikking over een
luchtmacht, opgewassen tegen die van een
andere natie, nou 35 millioen kosten. Hoe
wel de minister het denkbeeld van een bot
sing met Frankrijk verre van rich wierp,
werd toch de weau»chelijkheid erkend de ge-
heele quaeatie van de landsverdediging van
uit dit nieuwe oogpunt bexien, eens duch
tig te onderzoeken, waarmee de rijkaver-
dodigingacommissie rich thans onledig
Dergelijke cijfers en het debat daarover
in het Hoogerhuis gevoerd rijn wel teeke
nend voor de'verhouding in de betrekkingen
tusschen de landen die Duitschland bestre
den hebben en nog bestrijden.
Ook België doet aan dit spel mee. De
Belgische Kamer heeft gisteren een wets
ontwerp aangenomen, waarbij de regeering
de oprichting bevordert van een naamlooze
vennootschap voor de Belgische luchtvaart,
teeninde te kunnen voorrien in de noodzake
lijke vorming van reserves aan materiaal
en besturuders voor een eevntueele mobili
satie.
Tegenover de ontwapening van Duitsch
land, die volgens verklaring van den Brit-
schen vertegenwoordiger in de geallieerde
militaire controle-commissie werkelijken
voortgang heeft, staat bewapening van Bel
gië en frankrijk.
Moet aan deze gevaarlijke wedstrijd ook
door dc andere landen worden deelgenomen
Is het wonder, dat in Engeland nu reeds
gevaar wordt geducht?
VERSPREIDE BERICHTEN.
DUITSCHLAND.
Werkloozenrelletjes te Dresden.
Te Dresden zijn groote werkloozenbetoo-
gingen gehouden. Groote troepen werkloo-
zen trokken door de straten en verzamelden
zich voor het Landdaggebouw en poogden
dit binnen te dringen. Aan een sterke poli
tiemacht gelukte het, hen te verdrijven,
doch er hebben nog steeds samenscholingen
plaats ert de toestand wordt ernstig geacht.
Zilverdief gepakt.
Het Berliner Tageblatt verneemt uit
Stuttgart, dat een der medeplichtigen aan
den diefstal van zilver uit het paleis Baben-
hausen van de koningin-weduwe van Wur-
temberg gepakt is. Het is een student in de
sociologie.
Een millioenenzwendel.
Bij het districtsbestuur van Neukoelln is
een bedrog ontdekt, dat in de millioenen
loopt. Een hoofdinspecteur van het stede
lijk kantoor voor sociale aangelegenheden
te Neukoelln is in hechtenis genomen en
heeft bekend al sinds maanden cheques ver-
valscht te hebben.
Vervalsching van documenten.
Te Berlijn heeft de politieke politie
in eetr groot hotel Unter den Linden een
vervalscher van politieke documenten gear
resteerd, Hinderer genaamd, een werkloos
bankbeambte uit Silezië, die onlangs een
Beriynsch correspondent der Amerikaansche
Heart8pers had bezocht en hem had mede
gedeeld, door zijn uitnemende relaties in
staat te zijn vertrouwelijke documenten uit
de Rijkskanselarij te verschaffen. Hij boog
o.a. den tekst van een scheepvaartverdrag
tusschen Duitschland en Japan aan, alsme
de twee documenten over een beweerd
Duitsch-Russisch militair verdrag, n.l. de
hoofdovereenkomst en een aanvullend ver
drag. De journalist, die het zaakje verdacht
vond, verzocht om een paar afschriften en
noodigde Hinderer uit de» volgenden dag
in het genoemde hotel bij hem te komen.
Intusschen begaf hij zieh naar dr. Cuno en
toqnde hem de beide .documenten, die door
den rijkskanselier onmiddellijk als verval-
schingen werden gedisqualificeerd, waarop
de arrestatie van den falsaris plaats had.
ENGELAND.
De Werkloosheid.
Het aantal personen, dat op 12 Maart ge
heel werkloos was, bedroeg 1.302.800 of
183.000 minder dan op 1 Januari.
Een dokwerkersstaking vermeden.
De stemming der dokwerkers te Liverpool
over het aanbod der readers betreffende de
betaling voor overwerk en nachtarbeid heeft
een kleine meerderheid vóór het aanvaarden
er van opgeleverd. De dreigende staking is
aldus vermeden.
De uitsluiting in het jutebedrijf.
Volgens een Reuter-bericht uit Dundee is
er ten gevolge van een geschil tusschen dc
werkgevers en werknemers in het jutebe
drijf een uitsluiting afgekondigd, welke
30.000 arbeiders omvat.
Prins Henry van zijn paard gevallen.
Prins Henry, de derde zo«n van den ko
ning, is Dinsdag by het schoolryden van
zyn paard gevallen, tengevolge waarvan
hy een lichte hersenschudding heeft gekre
gen. iZyn toestand baart echter geen zorg.
De zomertijd.
Officieel wordt aangekondigd dat de zo
mertijd, welke thans wetteiyk is vastgesteld,
den 22en April om twee uur 's ochtends be
gint en den 16en September eindigt.
HONGARIJE.
Het anti-senitisme in Boedapest.
Te Boedapest hebben opnieuw anti-Semi
tische excessen plaats gehad. In de phar-
maceutische afdeeling der universiteit ver
schenen eenige studenten met knuppels ge
wapend $n noodigden de aanwezige Joden
uit, onmiddeliyk de zaai te verlaten, waar
aan zy zonder verzet voldeden. By den uit
gang weiden zy door een 50-tal studenten
opgewacht, die de vrouweiyke Joodsdie
toehoorders lieten pas see ren, maar hun
manneiyke collega's ten bloede toe aioegen.
Een der Joodsche toehoorders moest met
ernstige verwondingen naar het hospitaal
worden gevoerd.
Aan de technische hoogeschool ging het
op dezelfde wyze toe. Het bestuur der hoo
geschool heeft den Joodschen toehoorders
geadviseerd voorioopig de college# niet by
te wonen.
DENEMARKEN.
Verhoogde invoerrechten voor schoeisel en
sigaren.
De regeering heeft by het Folketing het
wetsontwerp ingediend, om met ingang van
1 April tydeluk verhoogde invoerrechten
van schoeisel enLsigaren te heffen.
Voor sigaren Vn sigaretten zal het (tot
1 Juli 1925) 6 kronen per KG. bedragen.
Van schoeisel zal zoowel naar het gewicht
als naar de waarde invoerrecht worden ge
heven, waarvan de schaal voorshands tot
Nov. wordt vastgesteld en dan zal worden
herzien. Deze regeling is overigens afhan
kelijk van de voorwaarde, dat de werkgevers
en arbeiders in de schoenfabrieken vóór 1
Juli tot een schikking komen die een prijs
verlaging van in Denemarken gemaakt
schoeisel waarborgt. De werklieden zullen
dus genoegen moeten nemen met verlaging
van het uurloon, de werkgevers met een
beperking van hun winst.
BINNENLAND.
De verkiezing van de Eerste Kamer.
De dag voor de verkiezing van leden van
de Eerste Kamer is bepaald op Dinsdag 10
Juli a.s.
De Vrijheidsbondscandidaten in den Haag.
Vandaag wordt in den Haag onder de
leden van de afdeeling 's-Gravenhage van
den Vryheidsbond een referendum gehouden
voor de samenstelling van de candidaten-
lyst voor de a.s. Gemeenteraadsverkiezing.
Het bestuur adviseerde den leden de lyst
als volgt samen te stellen: 1. mr. P. Droog-
leever Fortuyn, 2. dr. W. W. vaYi der Meu-
len, 3. ir. R. A. van Sandick, 4. mevr. A.
E. van Braam HouckgeestSchroot, 6.
Gen. W. A. T. de Meester, 6. M. Joëls, 7.
prof. ir. C. L. van der Bilt, 8. mej. H. H.
Blauw, 9. K. E. Abbing, 10 mr. M. de Mos,
11. J. M. Kuiler, 12. L. A. de Waal.
Op deze grosiyst komt niet voor den
naam van Mr. Dr. Romeyn, het aftredend
lid.
Middenstandsbanken.
Woensdag heeft te Utrecht een vergade
ring plaats gehad van het bestuur van den
Ned. Middenstandsbond, het bestuur van
denvNed. R.-K. Middenstandsbond, het be
stuur van de Christeiyke Vereeniging van
den Handeldry venden en Industrieelen Mid
denstand en de besturen en directie* van
dc Algemeene Centrale Boazbanken, de
Hanzebanken en de Middenstandsbanken
voor Limburg.
Het doel was te herhalen het verzoek
dat reeds meermalen gedaan was aan de
regeering, om uitvoering te geven aan het
Koninklijk Besluit waarby geregeld wordt
de belegging van de Postcheque en Giro-
gelden.
Na een inleiding van den heer Corn.
Loeff, werd besloten dat de organisaties
by de regeering zouden aandringen tot het
nemen van maatregelen opdat de steeds
groeiende postcheque- en girogelden ten
behoeve van handel en nijverheid zullen
kunnen worden aangewend.
Uitvoerig werd besproken over de wen-
scheiyicheid van nauwere samenwerking
tusschen de Middenstandsorganisaties en
haar c red ietinstellingen.
Centrale* Verwarming Industrie.
De Nederlandsche Vereeniging voor Cen
trale Verwarming Industrie hield dezer da
gen te Amersfoort haar gewone jaarlyk-
sche algemeene vergadering. In de vaca
ture van bestuurslid werd voorzien door
de benoeming van den heer F. W. Braai
Jr., zoodat het bestuur thans bestaat uit
de heeren H. L. Geveke, M. Slotboom, A.
Dros, F. W. Braat Jr. en L. B. Huygen.
Tot directeur der vereeniging werd, ipo-
als reeds vermeld is, benoemd de heer A.
R. Veenstra, thans gemeente-secretaris van
Amersfoort.
Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman.
Jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman lydt,
zegt de Ned., aén bronchitis, die afcnvan-
keiyk verergerde, doch waarin thans een
gunstige keer gekomen is. Wel moet hy
nog het bed houden, maar de dokter kon
in uitzicht stellen, dat de patiënt spoedig
weer een uurtje het bed zal mogen verla
ten.
STATEN-GENERAAL.
EERSTE KAMER.
Vergadering van 22 Maart 1923.
Voorz: J. J. G. baron VAN VOORST
TOT VOORST.
Staatsbegrooting.
De heer DE GIJSELAAR (cJl) eriti-
seerde de geste van den Minister van Fi
nanciën ten aanzien van het Leeningsfonds.
De heer VAN EMBDEN (v.d.) herin
nerde aan de critiek van den heer de Vos
van Steenwyk. Spr. wees erop dat de
Vrijz.-Democraten tegen verslechtering van
het onderwys hebben gestemd, omdat het
groote volksbelang hier wordt geschaad,
niet, zooals de heer de Vos zeide, om den
ondarwyxem in 't geviy te komen.
Spr. kwam voorts op het defensie-vraag-
Op de landsverdediging moet min-
50 millioen worden bezuinigd.
Ip het antwoord, door Nederland inge
zonden aan den Volkenbond in zake een
vergeiyking der oorlogsuitgaven over 1922
met 1913, is medegedeeld, dat de styging
dezer uitgaven 48 bedroeg. Deze sty
ging k> hooger dan van vele andere landen
en staat zeer ongunstig tegenover Zwitser
land en Noorwegen, welker begrootingen
een dalende lijn aanwyzen. De Minister
van Financiën wordt ook beïnvloed door
een militaristisch denken.
Spr. wenachte dat men de militaire uit
gaven zal Li mi tee ren b.v. tot 30 millioen en
baaloot met de indiening van een motie,
waarbij de Eerste Kamer de wenschelyk-
heid van een dergelijk beperkt maximum
van 80 millioen uitspreekt en de regeering
uitnoodigt een staatscommissie te benoe
men om te onderzoeken op wellce wyze dit
bedrag is te verdeelen.
Spr. weet, dat deze motie thans zal wor
den verworpen, maar de tegenstanders van
de hooge en noodelooze militaire uitgaven
zullen den moed niet opgeven.
De heer DIEPENHORST (ar.) betoogde
dat Nederland geen vryhandelseiiandje kan
biy ven te midden van de protectie. De toe
stand van once handelsbalans wijst z.i.
reeds uit en levert het bewys, dat het stel
sel van reciprociteit niet gemist kan wor
den. En dan is nog een argument de ver
anderde stand van ons bed rij is wezen: heele
groepen van fabrikanten sturen op be-
fichermentjp rhaatregelen aan in de plaats
van het vrij handeladogmatisme
Spr. kwam op tegen de bewering, dat de
protectie de dingen duurder maakt. Die be
wering is in haar algemeenheid onjuist. De
buiteniandsche producent zal een deel der
verhooging dragen en voor den binnenland-
schen producent zal uitbreiding van zyn
afzetgebied reden zyn om zyn pryzen niet
op te slaan.
De heer 1DENBURG (a.r.) vroeg naar
de voornemens der Regeering ten aanzien
van de Staatsloterij. Wil de regeering die
handhaven? In dezen tyd, waarin de speel
woede zich van het volk meester maakt,
moet de regeering dan geen oog hebben
voor dit maatschappelijk gevaar? Hoe staat
het verder met de ontwerpen in zaken den
Zondag en de lykverbranding Het laat
ste acht spr. het meest urgent. Er iev een
toestand ontstaan, die niet gehandhaafd
kan biyven. De regeering moet de kwestie
van de lykverbranding wettelijk regelen.
Wat de stemjplicht betreft, in 1922 zyn
ruim 400.000 kiezers thuisgebleven. De
wetgever ondenoiynt op deze manier zyn
eigen gezag.
In Boskoop ia een 60-jarige vrouw gear
resteerd en naar Den Haag overgebracht,
om gevangenisstraf te ondergaan. Zy kon
niet stemmen, omdat Gods woord haar ver
bood, volgens haar opvatting, aan het pu
blieke leven deel te nemen. De boete meen
de zy niet te moeien betalen. Nu weet spr.
wel, er is geen stemplicht, alleen opkomst-
plicht, maar Waarvoor dan die bemoeilij
king van zooveel huismoeders, die uren ver
moeten loopen dikwijls, uit hun huishou
ding weg alleenom haar gezicht te
laten zien?
Spr. behandelde ten slotte de kwstie van
de doodstraf met een beroep op het Apos-,
telwoord, dat de overheid het zwaard moet
hanteeren. In dezen tyd is dit juist zoo noo-
dig ter voorkoming vaan verdere inworte-
ling van het kwaad, de onverschilligheid
van het gezag.
Spr. eindigde zyn rede met zich aan te
sluiten by het standpunt der regeering,
dat het herstellen van het budget-even-
wicht van het grootste belang is. Men zal
zich niet alleen tot doelmatige bezuiniging
kunnen beperken. Op alle terreinen moet
tegeiyk worden bezuinigd, omdat dit de
mentaliteit tot bezuiniging stemt en de eene
bezuiniging de ander schraagt
De heer IDENBURG weerspreekt het be
toog van den heer van Embden. Het'absa-
lute minimum bestaat wel en wordt door
ons nagestreefd. Wy kunnen niet altyd de
hieuwste snufjes hebben. Maar het gaat
niet om een doorgezetten aanval te door
staan, er wordt alleen van ons gevergd, dat
wy den pljcht zullen doen, die ons onder
de volken is opgelegd en onze neutraliteit
zullen handhaven, opdat vreemden niet ge
dwongen worden ons land te bezetten, door
onze lamlendigheid ons land lokvink wordt
om het te maken als basis van operaties.
Spr. bestreed eveneens de motie-van
Embden.
Als het is, dat wy onzen militairen plicht
niet volledig zouden kunnen nakomen, dan
geeft spr. der regeering in overweging niet
te bezuinigen op het operatief orgaan, dóch
op het doode materiaal.
De vergadering werd verdaagd tot he
den elf uur.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 22 Maart.
Voorz.: Mr. Dy. D. A. P. N. KOOLEN.
Een aantal kleinere wetsontwerpen wer
den z. h. st. goedgekeurd.
Aan de orde kwam daarna de interpellatie
van den heer Brautigam over de belemme
ringen van de scheepvaart op het Duitsche
gedeelte van den RUn, zoomede over de
moeilijkheden, die de Nederlandsche han
del in het bezette gedeelte van. Duitschland
ondervindt.
De heer BRAUTIGAM (e.d.) lichtte zyn
vragen toe en ging allereerst na welke
moeilijkheden aan de Rynvaart in den weg
zyn gelegd
Tienduizenden Nederlanders zyn voor
hun arbeid op het Roergebied aangewezen
en voor vele industrieën oa. voor den tuin
bouw, ie dit gebied van veel gewicht Er
bestaat groote onzekerheid door den hul
digen toestand en niemand weet wat de
naaste toekomst zal brengen.
Het is nu de vraag of de regeering weet
wat da toestand is en wat er alsnog zal
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Voor pudding, vla's en algemeen gebruik
in de keuken neme men:
Niets kan tarwe ais grondstof
overtreffen.
778 12
gebeuren. Dit is het eerste wat spr. wii
vragen. Lr gaan allerlei geruchten ten aan
zien van de unuruumng van iiet rioèrgeioed
maar menutnu weet er het waren van. Wat
weet de Minister
Spr. stelde daarop een viertal vragen.
De Minister van Buiteniandsche Laken,
de heer VAN KAUNLBllK, beantwoordde
den wterpexiant. Van liet beiang van het
Boergeoied en de ltynvaart voor Nederland
i- spr. ten zeerste overtuigd en hy acnt net
een kapitaal beiang. De terugslag dien Ne
derland ondervindt van de geiiuertexussen
in 001 Roergebied, vindt met aueen zyn oor
zaak ut net regime maar wel in de bezet
ting zelf, want die bezetting heelt veran
deringen verwekt in het verkeerswezen al
daar.
liet departement van Buiteniandsche Za
ken erkent, dat zyn taak belangrijk en
moeilijk is. De gegeven verhoudingen zyn
nu eenmaal moeiiyk en het is ook moeiiyk
Zich op de hoogte te stellen van den waren,
toestand en de getroffen maatregelen. Spr.
wendde zich tot de betrokken regeeringen
om eerbiediging van de Kynvaartakte te
verkrygen en eerbiediging van de Neder
landsche belangen. Vervolgens zyn telkens
ter plaatse de belangen behartigd om te
trachten beweging te krygen in hetgeen
vastgeloopen was. Die pogingen zyn niet
geheel vruchteloos geweest, en er is een
wyziging in het regime, die voor Neder
land van belang is.
Vervolgens ging spr. de wyziging in de
bepalingen na die gemaakt zyn door de
bezettende autoriteiten. Er is een lyst ge
maakt van goederen, die vry bleven: daar
na een van „reizende" goederen, die waren
komen vast te liggen. In plaats van het
Duitsche in- en uitvoertarief is gesteld
gemakshalve de 10 heffing. Voor wat
betreft de vrye goederen, die onder Duitsch
taarief vry by uitvoer waren, is de vry-
stelling gehandhaafd. Voorts is er een re
geling gekomen voor de loopend e contrac
ten en daarover wordt ten aanzien van
enkele punten nog onderhandeld. Ten slotte
is in onderhandeling het herstel van het
oude Duitsche tarief, zoodat de 10 pet.
weer komt te vervallen.
Spr. kan natuurlyk geen voorspellingen
doen, maar kan alleen de hoop uitspreken
dat spoedig aan den toestand een eind zal
komen.
De heer DRESSELHUIJS (vi>.) meende
dat de Minister niet voldoende de volken
rechte! yke positie van ons land heeft ge
schetst. Herhaaldelijk is de Rynvaart-akte
geschonden en feiteiyk gaat die schending
door, al tracht men de gevolgen daarvan
op te heffen. Spr. vraagt wat de regeering
alsnog denkt te doen ter opheffing van de
schade, die reeds geleden is.
De heer COLIJN (a.r.) zegt, dat gere
geld rechtsverkrachting ons land treft en
dat, terwyl Frankryk het Mannheimer trac-
taat zelf heeft onderteekend. Spr. wenscht
steeds te protesteeren tegen deze schen
ding.
De heer VAN DIJK (r.k.) is het met de
.opvatting van den minister in zake het
transit-verkeer naar het onbezette gebied
niet eens.
De heer VAN RAVESTEIJN (c.p.) be
toogde, dat het Mannheimer tractaat on
recht is en dat nu niets anders wordt ge
daan dan onrecht plegen.
De MINISTER dupliceert. Over de posi
tie van Nederland is het moeiiyk een oor
deel te vormen. Het belang van die vraag
is groot, maar vóór het dagelyksch be
leid is z'y er één van tweede orde.
De interpellatie werd gesloten.
Schoenen-Wetje.
De heer VLIEGEN (sA) vraagt zich by
een ontwerp af, wat het belang der arbei
dersklasse is. Overigens dwingt de econo
mische constructie van ons land ever te
gaan en te blyven gaan in de richting van
vryhandel.
Het aangeboden middel tot steun der in
dustrie acht spr. ondeugdelijk.
Met prijsstijging daalt de consumptie en
dat is dadelyk weer een groot nadeel voor
velen.
Spr. meende, dat er wel andere en be
tere middelen zyn om de industrie te hel
pen. Als de fabrieken het niet kunnen hou
den, gaan zy wel over tot lagere pryzen
en ten gevolge van de mindere kosten
kunnen zy dan wel rendeeren. Spr. wil
trachten het bedryf beter te organiseeren
door kapitaalverstrekking, zoodat de bedry-
ven beter en goedkooper werken.'
De vergadering werd verdaagd tot he
den elf uur.
GEMENGDE BERICHTEN.
Strijd tegen de diphtherie.
De geneeskundige inspecteur van de
Volksgezondheid voor Zuid-Holland en Zee
land, de heer Hushof Pol, schrijft het vol
gende:
Het is bekend, dat in de laatste twee ja
ren op tal van plaatsen in ons land in na
volging van wat reeds sedert lange ren tyd
ia- Amerika, Engeland en Duitschland ge
schiedt, pogingen worden »in 't werk ge
steld om het uitbreken en zich verbreiden
van diphtherie tegen te gaan.
Ten einde daartoe te geraken, wordt ge
bruik gemaakt van de door prof. Von Bea
ring aangegeven immunisatie-methode, na-
da tallereerst door de Schick-reactie ia uit
gemaakt, of het kind voor diphtherie ge-
voelig is dan niet. Mocht dit laatste hst
geval zyn, dus is het kind niet voor diph
therie vatbaar, dan wordt natuurlyk geea
behandeling ingesteld, die echter wel plaats
grijpt, waanneer blijkt, dat vatbaarheid
bestaat.
Daar het belang van de voUcsgezoodheki
medebrengt, dat niet jaarlyks nog duizen
den kinderen door deze ziekte worden aan
getast een honderden er aan bezwijken,
stelt het staatstoezicht op de volksgezond
heid allee in 't werk, om deze immunisatie
te' bevorderen. De mengsels, die daarvoor
noodig zijn, worden gratis beschikbaar ge
steld. Het Ryksserologisch instituut te
Utrecht zorgt voor de distributie.
De gevolgen dezer nieuwere behandelings
wijze zullen dan ook niet uitbiyven en lang
zaam maar zeker de stryd tegen deze be
smettelijke ziekte in andere banen geleid
worden. Men zal niet meer trachten het
eenmaal ziek geworden kind te genezen,
doch voordien het jonge organisme door
immuniseeren daarvoor onvatbaar te ma
ken.
Terwyl nu in Dordrecht deze bestrydings-
wyze met kracht wordt doorgevoerd, hoort
men hiervan in Den Haag nog weinig, in
hoofdzaak wel omdat de toestand op dit
gebied, daar gunstig is. Wiaar echter tijdig
ingrijpen van veel belang blijft, is het daar
om 't vermelden waard, dat dezer dagen de
kinderen van het Waalsche weeshuis en
van de Waalsche school aldaar, geïmmuni
seerd zyn. Nadat aan alle ouders toestem
ming was gevraagd, werden door dr. J. A.
Molhuysen, geneesheer dier inrichting,
daarby gesteund door den geneeskundigen
inspecteur van het staatstoezicht op dé
volksgezondheid, de daarvoor in aanmer
king komende kinderen tegen diphthéritia
ingeënt. De angstige tyden in 1921 door
gemaakt, toen deze ziekte epidemisch on
der bovengenoemde kinderen heerachte, lig
gen nog te versch in 't geheugen, dan dat
men niet met beide handen de gelegenheid
aangreep, de kinderen te behoeden voor
herhaling van wat toen weid doorgemaakt
De raad van Amsterdam heeft beslotes
tot den bouw van een tuindorp van onge
veer duizend woningen onder de voorma
lige gemeente Nieuwendam.
Ook het jongste zusje overleden.
Ook het jongste meisje van de twee zus
jes, die Woensdag op het Waterlooplein
te Amsterdam door een tram zyn overre
den, is aan de bekomen verwondingen be
zweken. Het bleken te zyn de kinderen van
den werkman O., wonende in de Monaiksa-
dwarsstraat te Amsterdam.
De eerste kievitseieren.
Gisteren werden aan de Koningin de
eerste kievitseieren aangeboden en wel van
vier verschillende zijden, te weten: door de
firma Van Lith te 's-Gravenhage, door D.
de Vries te Staveren, door G. Schouten te
Heilo en door den lichttorenwachter Jaeoba
Wierma te Workum.
Aanrijding.
Naby het station de Vink zyn Woen»-
dagmiddag een auto en een wielryder te
gen elkaar aangereden, waarby de laatste
kwam te vallen. De autobestuurder stopte
op 60 M. en wilde naar den aangereden®
gaan, doch deze schold hem zoodanig uit,
dat hy het geraden achtte zyn weg te ver
volgen. Inmiddels was naar den Haag door
particulieren getelefoneerd. De auto wem
gisteren in beslag genomen en door deakoa-
digen onderzocht. De remmen bleken in or
de te zyn. De autobestuurder erkende den
wielryder aangereden te hebben en deeMe
mee dat deze plots poogde voor de auto uit
den weg over te steken. De politie heeft den
indruk gekregen dat de autobestaurt»
geen schuld treft en heeft de auto dan oos
vrijgegeven.
Loonsverlaging bij de spoorwegen.
Volgens „De Rsb." zou met
1 Januari 1924 een algemeene loonsverla
ging van 10 by de Nederlandsche Spoor
wegen worden ingevoerd.
Aangehouden.
De Utrechtsche politie heeft te Amster
dam aangehouden den 28-jarigen K,
junct-boekhouder der coöperatieve verten-
ging van spoorwegpersoneel Voor
verdacht van verduistering van
nadeele van de Spaar- en VooyacI10^T
dier vereeniging. De aangehoudene
kend.
Op vrije voeten gesteld.
Gisteren is het sociaal-denwcrau*^
raadslid S. te Winschoten, die
was van knevelarij, op vrije voete
Kerkdiefstal.
Op - aanwijaing van een
twee agenten te Amsterdam gisterena^
een 34-jarigen Pool i>
dacht van openaluiting eener synagfflP
de Swammerdamstraat. Bil
zyn op hem bevonden twee ofte
een vyl.
Nederlandsche Ouderraad.
De in de oprichtingsvergadering
Febr. U. benoemd.
den Nederiandsehen W
openbaar lager onderwp"
staande uit de heeren De VA». m
en Nieuwhoff, Utr**
Centrulen Ouderraad te Amfteraam.
en '#*Gravenhage, is dezer datgen te Den
Heag bijeengekomen en heeft een voorioo
pig ontwerp vastgesteld.
Wanneer het ontwerp eventueel in
overleg met de uit te noodigen onderwys-
specialiteiten definitief cal zyn, wordt
het ter behandeling en amendeering aan de
plaatselijke centrales van oudercommis-
siën gezonden, om te zyner tyd in een lan-
delyke byeenkomst te worden behandeld.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 28 Maart 1923.
Vaststelling der Kiezersiyst.
Burgemeester en Wethouders van Gouda,
maken bekend, dat de op heden door hen
vastgestelde kiezersiyst voor het jaar 1923-
1924 van 23 Maart tot en met 21 April a.s.
ter secretarie der gemeente voor een ieder
ter inzage wordt nedergelegd en, tegen be
taling der kosten, in afschrift, en stem-
districtgewyze, ,in uittreksel, verkrygbaar
wordt gesteld.
Tot en met 15 April a.s. is een ieder be
voegd by het gemeentebestuur verbetering
van de vastgestelde kiezerslijst te vragen,
op grond dat hy zelf of een ander, in stryd
met de wet, daarop voorkomt, niet voor
komt, of niet behooriyk voorkomt.
Het verzoekschrift kan op ongeizegeld pa
pier worden gesteld.
Gouda, 22 Maart 1923.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
ULBO J. MIJS.
De Secretaris,
G. J. J. POT.
De a.s. Gemeenteraadsverkiezingen.
Naar wy vernemen hebben de heeren J.
G. Potharst en C. H, Koemans ontslag ge
nomen als lid van den Gemeenteraad.
De aanleiding daartoe zal wel gezocht
moeten worden in de samenstelling van de
grosiyst van candidaten der r. k. kiesver-
eeniging, welke zoodanig is, dat hun her
kiezing niet verzekerd is.
Naur ons by iniormatie gebleken is, heb
ben beide candidaten, vóór de samenstelling
der lijst in dq kiesvereeniging, evenals alle
andere candidaten een verklaring geteekend,
waarby zy o.a. verklaren genoegen te nemen
met de plaats hun op de lyst by stemming
aungewezen.
BJykbaar heeft echter de opgemaakte
volgorde de instemming dezer heeren niet,
en hoewel nog geen officieel bedanken voor
een candidatuur is ingekomen, zal deze ze
ker kunnen worden verwacht
Wy vernemen, dat op de statuten van de
Schoolvereeniging voor Byzonder Neutraal
Onderwys voor Gouda en omstreken de Ko-
ninklyke goedkeuring is ingekomen.
De levering der politie-kleeding.
De Kleermakersvereeniging „Onderling
Hulpbetoon" onder de zinspreuk „Een
dracht" heeft in haar Woensdag gehouden
vergadering een motie aangenomen, waar
in zy ernstige afkeuring uitspreekt over
de wyze waarop de levering der politie-
kleeding door het Dagelyksch Bestuur der
Gemeente is uitbesteed.
Die vereeniging sprak den wensoh uit dat
in het vervolg alle door de gemeente te
verstrekken kleeding in het openbaar zal
worden aanbesteed en door Goudsdie werk
krachten zal worden vervaardigd.
Besloten werd deze motie ter kennis te
brengen van Burgemeester en Wethouders
en hiervan in de plaatseiyke pers melding
te maken.
Ouderavond Centrale Kop school.,
In de Centrale Kopschool aan de Karno-
melksloot vond gisterenavond een ouder
avond "plaats. De heer J. J. Hoogendoorn,
hoofd der school, zeide in zyn openings
woord tot ■de aanwezige oqders de medewer
king en contróle der ouders in den goeden
zin bedoeld niet te schromen, immers spr.
beschouwde dit als een teek en van meer
dere belangstelling in het opvoedende werk
der onderwyzers.
Spr. betreurde het, dat zoo weinig ouders
tr aan denken met de opvoeders over hunne
kinderen te spreken, het wel mooi en goed
vinden, dat zy verstandig en geestelyk wor
den gevormd, maar zich tot nauwere samen
werking niet geroepen gevoelen. Hoevelen
verzuimen van de goede gelegenheid gebruik
te maken om hun kinderen, Vals zy ongeveer
12 jaar oud de langere school verlaten, naar
de Centrale Kopschool te zenden, terwyl die
kinderen toch inderdaad niet voor hun 14o
jaar een ambacht mogen leer en.
De heer Hoogendoorn sprak vervolgens
éen woord van dank tot den heer P. de Vos
voor diens stoere hulp en medewerking en
aan den voormaligen wethouder van onder
wys, de heer Knuttel voor alles wat zy de
den (mi tot de oprichting van de Centrale
Kopschool te komen. Voorts meende spr.
een woord van dank aan het personeel en de
ouders en ook in 't by zonder «an Gemeente-
Bouwmeester voor de goede en practisch
ingerichte school niet te mogen onthouden.
Nadat de aanwezigen de school hadden
bezichtigd, werd overgegaan tot verkiezing
van een nieuw bëstuur. De lezing over de
Onderwyswet werd uitgesteld tot later. De
aftredende voorzitter der oudercommissie,
de heer van Bekkum, bracht dank aan den
heer Hoogendoorn en het personeel der
school voor hun welwillende gezindheid voor
het kind.
Aangehouden.
Door de politie is gisteren proces-verbaal
opgemaakt tegen een marktkoopman in
parfumeriën die verdacht werd een bekend
handelsmerk te hebben nagemaakt.
Een nieuwe zaak
Da firma C. Broekes, opent morgenmid
dag in het geheel verbouwde perceel Klei
weg 91 een drogiatery, die zy den spre
kenden naam heeft gegeven van „Het
Groene Kruis". De vereeniging van dien
naam is welbekend en heeft veler sympa
thie, aan den eigenaar dezer nieuwe en
goed ingerichte zaak is het thans zich in
niet mindere mate een goede bekendheid
te verwerven.
Agenda:
28 Maart, 8 uiiy. „Blauwe Kruis", Antirev.
Kiesvereeniging.
23 Maart 8 uur. Gebouw tot Heil des Volks,
Evangelisatie aamenkomst.
26 en 29 Maart. 8 uur. Soc. Ons Genoegen.
Biljartwedstrijd Biljartclub Ter Gouw.
27 en 28 Maart. 79 uur Ambachtschool.
Tentoonstelling van Teeken- en Boetseer
werk, vervaardigd door de leerlingen.
28 Maart. 7% uur n.m. Raadzaal Stadhuis.
Vergadering Kamér van Koophandel en
Fabrieken.
UIT DEN OMTREK.
BODEGRAVEN.
In openbare verkooping, ten overstaan
van Notaris Krliseman alhier, werd dezer
dagen in Hotel Van Haaf ten een boerdery
verkocht, groot 9.80.41 HJV., dus nog be
neden 10 bunder groot, voor ƒ40.100, zoodat
deze hofstede totaal komt op ƒ42.706.50,
dus 4355.per bunder. Het blykt dat aan
den Ryn nog* uitmuntende landerijen zyn
De jaarvergadering van Volksonderwya
heeft 1.1. Woensdagavond het verslag van
den Secretaris goedgekeurd, alsmede de re
kening van den penningmeester, welke met
een voordtelig saldo sloot. De aftredende
Bestuursleden ,de heeren Schuling en Roer
horst werden herkozen, en in de plaats van
den heer Heusdens werd de heer P. H. v.
Ingen gekozen. Afgev. van de algem. ver
gadering brachten verslag uit, er werden
weer 3 leden voor het Weerstandsfonds ge
kozen. Het jaarverslag van de Zangvereeni-
ging en Jeugdvereeniging werd voorgelezen,
en den Secr. daarvoor dank gebracht. In 't
Bestuur der Jeugdv. werden 3 leden geko
zen, zynde de dames J. de Groot, S. Zaal—-
v. Ingen, de heer W. v. Ingen. Nadat over
de nieuwe leerlingen en andere schoolxaken
was gesproken, sloot de voorzitter tegen 10
uur de vergadering.
Een derde arts, Dr. Kielstra, zal zich
dezer dagen hder vestigen. Vroeger had onze
plaats altyd 8 artsen, en waar hu het zielen
aantal reeds over 6000 is gekomen, was in
derdaad 2 artsen wel wat weinig, want be
halve Bodegraven, wordt praktyk waarge
nomen in Nieuwkoop, Zegveld, Waarder,
Barwoutswaarder, Rietveld en Zwammer-
dam, zoodat ongeveer 7500 zielen tot dezen
kring behhoren.
BOSKOOP.
Op de verkooping ten overstaan van no-
tairs Maarschalk alhier zyn de perceelen
toegewezen als volgt:
Perceel 2 J. Blaauw ƒ1700; perceel 3 J.
P. C. Bouwman 1401; perceel 4 tot en met
7 H. J. Kersberger 10.100; perceel 8 J.
H. Osnabrugge ƒ4400; perceel 9 en 10 S.
Barendsz 3945; perceel 11 en 12 firma F.
J. Grootendorst ƒ2400; perceel 13 J. H. van
Onsnabrugge ƒ1800 en perceel 14 C. Beu-
schop voor 1860.
GOUDERAK.
De heeren Joh. J. Rupke, D. Tom en H.
de Jong Lxn. hebben hun benoeming als
lid der schattings-commixsie weder aange
nomen; de heer C. Verkerk heeft als zoo
danig bedankt.
Tot organist# in de Ned. Herv. Kerk is
benoemd mej. C. Tom, alhier.
NIEUWERKERK a. d. USSEL.
Voor den bouw van 10 woningen aan den
Bermweg alhier zyn 20 biljetten ingeleverd.
De hoogste inschrijver was D. Koster te
Waddinxveen, met 87.875; de laagste J.
Hoepel, te Heenvliet, met ƒ27.740. De be
grooting was 27.000.
Doordat aan 's-Gravenweg veel kinderen
de maselen hebben, zyn de le en 2e klasse
van de o. 1. school voor ongeveer een derde
gedeelte ontvolkt
STOLWIJK
In de gisteren gehouden vergadering van
de afd. Stolwjjk van den Vryheidsbond is
de volgende lyst opgemaakt voor candida
ten van den gemeenteraad: 1. M. Verdoold
Cz., aftr., 2. A. C. v. d. Graaf, 3. C. P.
Dogterom, 4. T. Dekkers aftr., 5. D. Bruyen-
se, 6. A. Verkerk, aftr., 7. Joc. Verburg
Jacz., 8. P. v. Wynen, 9. A. Scheer Jaesn.,
10. D. Kroon.
INGEZONDEN.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Reclame.
De oprichting van de Neutrale Byzondere
School is sinds geruimen tyd het onderwerp
van den dag, niet alleen voor de onderwy
zers, maar ode voor de ouders.
Dat de laatsten zich voor de onderwys-
kwestie interesseeren, is geen wonder: zy
zyn belanghebbenden en staan voor een deel
verbysterd by het feit, dat één der drie op
leidingsscholen dreigt opgeheven te worden
(school Slop), terwyl de tweede, die van
Mej. Bak, hoogstwaarschynlyk in een Neu
trale school wordt omgezet en dus practisch
als openbare inrichting verdwynt, gezwegen
nog van de gevolgen voor de U.L.O. school
van Mej. Snoep.
Velen vragen zich terecht af: Waarheen
moeten onze meisjes en jongens, als ze met
op de Neutrale School worden toegelaten T
Ik vraag: Welke gelegenheid zullen B. en
W. scheppen om de^e ouders in hun wen-
schen tegemoet te komen? Zy de ouders
wachten en zullen hun geduld wellicht
nog eenigen tyd moeten oefenen.
Dat er een neutrale sdbool zou komen, ik
heb het verwacht en velen met my, maar
dat er op zoo'n eigenaardige, geheime wyze
reclame zou Worden gemaakt, dat maakt de
zaak minder mooi.
Eenige ouders en biykbaar ook enkele on-
derwijsmen.sehen, wenschen een neutrale
school, dit is natuurlyk hun zaak; *ls vry-
zinnig denkend man wil ik liever den staf
niet breken over een streven, dat heeft ge
leid tot de oprichting van zoovele vooral
kerkelyke scholen, maar ae wyze, waarop
vryxinnigen zydelirvgs een vryzinnige in
stelling in caau de openbare school
aanvallen, is m.i. ergerlyk.
Langs verschillende wegen stelt men zich
in verbinding met de ouders van myn leer
lingen ra speelt men verschillende troeven
uit, ra met succes! Dat myn school ver
geef mjj het gebruik van het bezittelijk
voornaamwoord myn, geachte lezers of
lezeressen vee ren sou moeten laten, ik
had het verwacht, maar althans niet in diè
mate.
Eenige ouders, die zeer veel op hebben
met de inrichting, waarvan ik hoofd ben,
vroegen my: „Maar, mynheer den Hoed,
waarom ben u toch geen tegenactie begon
nen?" „Ik heb er niet aan gedacht en doe
het ongaarne, omdat ik tegenover de ouders
geheel vry, onverplicht wil staan", was myn
antwoord. Tot het my eenige dagen geleden
te machtig werd.
AU een zeker vry zinnig man de ouderB
van myn leerlingen paait en zyn fraai op
getuigd stokpaard berydende, ze overhaalt
om my of liever myn school in den steek
te laten, dan verneem ik later van de zyde
der ouders als verklaring: „Ja, maar myn
jongen zal alleen blyven, zyn kameraadjes
gaan ook weg, zegt mynheer XOf
,,Op uw lagere school wordt geen Fransch
meer geleerd" e. d. te veel om hier aan te
halen, soms beleedigend voor my en myn
personeel, gevolgen van machinaties of on
bevoegde critiek over myn school.
Gedurende den tyd, die ik hoofd ben van
de 2e Burgerschool van jongens (nu school
C -f U.L.O.) heb ik er een eer in gesteld
en was het my steeds een groot genoegen,
als de ouders hun kinderen aan myn leiding
toeverti^uwden; ik heb naar beste weten
getracht, hun opvoeding door gepaste maat
regelen in goede banen te leiden, ben tege-
lyk hun leeraar en hun vriend geweest.
Waar zy straf verdienden, schroomde ik
niet die te geven, maar het was my veel
aangenamer, als ik den zwakke kon steunen,
den bedroefde kon troosten.
Nooit of te nimmer hob ik op unfaire
wyze den bloei van myn school bevorderd-
ten koBto van andere inrichtingen, zelfs
byzondere. Wanneer een ouder zyn zoontje
by my wilde overplaatsen, verwees ik hem
gewoonlijk eerst naar het hoofd der vorige
school, al was deze een collega van het
byzonder onderwys. De betrokken ouders
zullen deze bewering beamen.
„Een school, waarin onderwyzers werken,
die in hun arbeid hun levenstaak gepocht
en gevonden hebben, menschen met liefde
voor hun vak" (zie een zekere circulaire),
ouders, gij vindt die bü m(j.
Weet u wei, moeders en vaders, dat er op
myn school leerkrachten zijn, die soms uren
buiten den gewonen schooltijd werken en
......daarvoor geen betaling erlangen en ver
langen? Onderzoekt het by my en ik zal
het u bewijzen!
Een hygiënische school Gy vindt die by
my.
Gebreken? Wy hebben ze ook en wy doen
wel eens wat verkeerd, kunnen het ook niet
ieder naar den zin maken; maar tracht nu
eens een stel volmaakte onderwijzers en
onderwijzeressen te vinden, het zal u gaan
als Diogenes, die een volmaakt mensch
zeeht.
Stel u eens voor, geachte lezer of lezeres:
ouders, die mij nog niet lang geleden hun
groote ingenomenheid met school en onder
wys betuigden, mannen, die ik in hun kin
deren met raad en daad terzijde stond, en
ouder hen zyn er, die de regels der wel
levendheid ra het hoogere gevoel, dat
in eiken mensch in meerdere of mindere
mate aanwezig is, soo uit het oog verloren,
dat zy het hoofd hunner school „mir nichts,
dir nichts" sonder eenige kennisgeving of
zonder advies gevraagd te hebben, in dn
steek latrat
Era schoon voorbeeld voor bun kinderral I
Ik sou een ongevoelig man en een slecht
hoofd van school zyn, als Ik by al dit „ga-
wroet" zweeg.
Reclame! Goed, maar dan opniyka, ge
paste reclame.
Ik dacht altyd, dat de beste reclame de
waar zelf was, nu begryp ik, dat ik gedwaald
heb en daarom roep ik u toe tot verdediging
van myn school, die gelukkig wel tegen een
stootje kan:
„Ouders, myn school is vanaf November
1922 toegankelijk voor meisjes en jongens,
ik ben bereid u alle inlichtingen te verschaf
fen. Dat my hierby geen financieel e over
wegingen leiden, behoef ik u niet te zeg
gen."
W. DEN HOED,
Hoofd der school voor Gewoon L. Onderwys
Burgemeester MartenxsingeL
Goudsche kinderen naar bultra.
Geachte Stadgraootra,
Elk jaar worden door de Centrale Com
missie tot uitzending van Ned. kinderen
naar buiten, era aantal Goudsche kinderen
uitgezonden naar koloniehuilen, en naar
gezinnen op het platte land.
Op 5 April a.s. worden wederom een tien
tal meisjes naar Apeldoorn gezonden.
Voor die kinderen is een kleine uitzet
noodig, iets wat de meeste ouders, wegens
de reeds lang heerschende werkloodheid niet
kunnen bekostigen. Wie helpt er mee, eeni
ge deser kinderen van het noodige, vooral
ondergoed, te voorzien?
Iedereen heeft wel iets in huis, dat toch
niet meer gedragen wordt.
Even een boodschap aan onderstaand
adres en het wordt gaarne afgehaald.
A. PEETERS.
Corresp. v. d. Centrale Commissie,
Markt 20, Tel. 537.
Gouda 22-8-'23.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Hoogste stand 770.0 te Sa rend.
Laagste stand 758.9 te Vestmanver.
Verwachting tot dra volgenden dag:
Zwakke tot matigs Zuidwestelijke tot
Zuidelijke wind, gedeeltelijk bewolkt, wei
nig of geen neerslag, later iets zaachter.
WISSELKOERSEN.
28 /Maart 1923.
22 Maart. 23 Maait.
Officieel. 2 uur.
Londen 11.89 11.89
Beriyn 0.0121 0.012114
Parija 18.90 18.67
Brussel 14.90 14.46
Zwitserland 46M2H 46.86
Weenen 0.0036 0.00%
Kopenhagen 48.60 48.92
Stockholm 67.46 67.42
Christiania 46.90 46.86
New-York 248% 2487»
ADVERTENTIEN.
Heden overleed onze geliefde Zus
ter, Behuwdzuster en Tante
Mojuffroaw
Elisabeth Christina da Backer
in den ouderdom van 73 Jaar.
Arnhem, W. C. FEENSTRA—
DE BACKER.
Den Haag, S. P. J. DE BACKER.
Haarlem, J. J. DE BACKER.
Maastricht, V. A. H. DE BACKER—
ROYEN'.
J. C. DE BACKER.
W. DE BACKER.
I. DE BACKER—
DE SAN.
GOUDA, 22 Maart 1923.
Katteneingel 31.
Terstond GEVRAAGD een flinke
U, bil J. B. MENS, Boskoop.
TE KOOP anngeboden HEEREN
HUIS met TUIN. Ft. Singel 44
820 0
Door omatandigheden aal
bet optreden Tan bet
tot nader datum worden
