nen
Blad.
a
Advocaat
yws- RN ADVERTENTIEBLAD VOpR GOUDA EN OMSTR
NIEUWS- EN ADVERTENTIE®]
Niet door mensdienhanilen gebouwd
Uit het Engelseh van DAVID LYALL
door J. P. WESSELINK—VAN HOSSUM.
- TEN OMSTREKEN
Prijsverlaging
van
Mulder ooms’
No* 15198
Zaterdag 31 Maart 1923
61* Jaargang
Bezuiniging,
il’nea
-w, *8
ring
BERGAMBACHT,, BERKEN WOUPE, BODEGRAVENJ BOSKO
WERKERK JWERRERK., OL DEWATER, REEUWIJlj,
SPECIALITEIT
lijta- tn HMta.
feuilletoh.
Prachtsorteering
i!
Manhls, Mantelwstuums on
Kindermantels.
MARKT 16
Diverse WIJNEN.
•OP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MÓERCAPELLE, NIEU
SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
^E^TE BL ApTT 4 7
PASCÏjEM/ T
-MAANDAG 2 APRIlU (2e Paasclidjig)
W ,G()l)DSCJIE COURANT”
nlet verschHnen. I
a- m...
BEKKEN WO IDE, BODEGRAVEN,! I
JDDERKERK., OübEWATER, REEU
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdager
i'.
i
GOUDA
»1S 40
1
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
•n
costumas
van ieder volk. Bovendien schept zy by
herhaling een atmosfeer van persoonlijke
onveiligheid, die een hoogst verderfelyken
invloed oefent op ons gansche maatschappe
lijke leven en den stand onzer beschaving.
En zoodra men zich van deze ernstige ge
volgen bewust is, neemt men dan ook graag
de vrijspraak van een schuldige op den koop
toe, wanneer men er die gevolgen door kan
afwenden.
hebben
heeren
delings op No. 1
keuze.
17, ’sGravenhage.
sr Liberale Partij.
iniging.
Ie
-H-J
INGEI
gezonden,
s
naar huis, en bereikte het kleine hoekhuis
juist, toen de klok op den toren van het
gemeentehuis vijf uur sloeg. Zij had zoo’n
haakt om haar hand op den brief van Pat
te léggen, dat zij haar huissleutel in de
deur liet steken. Maar zij bereikte den
schoorsteenmantel niet, want toen a ij de
deur binnen was, zag zy daar niemand an
ders van den stoel opstaan dan Alison zelf.
„Ik denk dat je verwonderd bent, Tib
bie, maar na hetgeen er gebeurd is, nam
ik een kaartje en kwam om alles met jelui
te bepraten.”
Alison had haar mantel afgedaan, haar
handschoenen en handtasch lager op het
vrije einde van de tafel, terwijl op het an
dere gedeelte het kleed was gelegd voor
de namiddagthee.
Tibbie was een oogenblik te verbaaed
om te spreken. Alison was altijd zoo be
daard en placht weken te voren te schre
ven om een harer zeldzame bezoeken naar
Birtley aan te kondigen, waarbij «ij elke
kleine bijzonderheid vooruit regelde
„Ik ben natuurlijk heel bly je te zien,
Ailie, wat er ook de oorzaak van mag zijn,”
zei zij nog altijd een beetje buiten adem.
„Je hebt Guy natuurlijk niet gezien. Ik
ben hem juist tegengekomen, en hij zei er
geen woord van, dat je hier was, ofschoon
hij my vertelde, dat er een brief van Pat
was Wanneer ben je gekomen?”
„Ongeveer een half uur geleden. Is er
een brief van Pat? Dien zou ik gnfg
zien,” voegde zy er aan toe, met een dro
gen, vreemden klank in haar stem. Zy
keek de kamer rond met een blik, als zocht
der bij hen allen had ingenomen; toch wa
ren er oogenblikke», dat zij er in het diepst
van haar hart dankbaar voor was, dat zij
niet langer met haar samen behoefde te
wonen.
Den geheelen dag was Tibbie met haar
gedachten by Alisin, ofschoon de wekelyk-
sche brief, die Zaterdagavond was geschre
ven en behoorlyk op Dinsdagmorgen te
Birtley aankwam, niets ongewoons bevatte
en slechts een omstandig verslag gaf van
het wekelyksche werk, wat Tibbie minder
gewichtig vond dan de schrijfster. De chi
rurgische praktyk werd uitgeoefend aan
den hoek van Brunner Lane, de eerste zij
straat aan het benedeneind van de High
Street, nadat men het station voorbij was.
Het was goed gelegen voor de woning van
een dokter, maar het zwarte stof van de
sintelheuvels en al de rook van de ontel
baar vele treinen scheen neer te dalen op
het voortuintje en door de ramen te drin
gen, zoodat de huishouding op zyn best
iets ontmoedigends was. Tibbie deed haar
best, maar tobde in het geheel niet Alison
merkte treurig op, dat zij in ’Feel dingen
hopeloos slap was geworden en vind het
zelfs haar plicht er haar over te onder
houden .Maar Tibbie had alleen maar weer
gelachen en geantwoord, dat Gavin er de
man niet naar was, om het prettig te vin
den het huis uitgereinigd te worden
Midden in de High Street ontmoette Tib
bie plotseling de sjees,, die door Guy met
zyn gewone ontstellende snelheid den heu
vel werd opgedreven. Htf had lange afstan
den af te leggen en de twee zware hitten,
17
Nu en dan drong zich echter de vraag
a*11 haw op, hoe God, die allen liefhad, en
met allen deernis had, kon dulden dat het
®oo was. In het huis, dat zy zoo juist had
verlaten, waren drie kinderen, die niet kon
den loopen en daar de oudsten jongens wa-
wn, was er niemand, die de moeder een
handje hielp buiten de onvermijdelijke buur
vrouw, die in de rustpooze, van wat Tib
bie noemde „haar eigen worsteling, over-
hep en het spykersmaken of huisschoon-
Bwken onderbrak om haar de onontbeerlijk-
rte hulp te bieden.
Het werd alles gedaan als ware het iets
vanzelfsprekends, niets dan een deel van
de dagtaak. Wat was tegenover zulk een
Sro°te, ontzagwekkende daad een bedorven
W® jam of een mand met kleeren, bezoe
deld <jf verfomfaaid door een regenbui?
sinds de horizon van Tibbie zich verruimd
“■d, had zij vaak gevoeld, dat het vermo-
van Alison om alle beurzelingen op
blazen iets verschrikelyks was en mis-
“rihen zelf wel slecht Zjj koesterde een
innige teedere genegenheid voor de
wrier, die zoo bekwaam de plaats der moe-
zjj iets, maar Tibbie liet de gelegenheid
niet voorbijgaan, om den haar aangeboren
tact te toonen, een eigenschap, die Alison
nu en dan mjste. Zij zei niet, dat de brief
achter de klok verborgen was, wijl zij ver
moedde, dat het lezen van Pat’s brief
door Alison op dit oogenblik nu juist niet
bevordelük zou zijn aan den familievrede,
noch moeilijke verhoudingen gemakkelij
ker zou maken.
zy nam plaats aan de tafel met het op
geruimde voorkomen van iemand, die ten
zeerste geïnteresseerd is.
„Te denken, dat je hier bent, Ailisl Wat
is aMes vreeselfjk opwindend! Ik voelde
mij vanmiddag heel gedrukt, zooals altijd
als het regent Ik sprak Guy maar sen
oogenblik. Vertel mij dus dadelijk, met wie
Pat verloofd is. Ik heb mijn hersens de
laatste vijf minuten eenvoudig gepijnigd
om het uit te vinden.”
Alison slaakte een geluid, dat wal wat
op kreunen geleek.
,4e kent haar niet; en wat mij betreft,
ofschoon ik haar sens héb gezien, weet Ik
niet, wat ik van haar moet zeggen, dat is
de waarheid.”
„Maar je kunt mij toch zeker haar naam
zeggen en waar z(j thuis hoort en waar
hij haar heeft ontmoet,1 en of zij een meisje
is uit Rochallan of Seadoon. Ik heb mij
zelfs al afgevraagd, of het soms de onder
wijzeres van Rochallan was, dat Hete
meisje van Girvan, die den laatsten Zon-
dag het orgel bespeelde, toen ik van Za
terdag tot Maandag thuis was.”
(Wordt vervolgd.)
gevi
bondbn.
is, dtaat de s<
steunt onzeovj
Strijd is de voorwaarde voor de over
winning.
(Nadruk verboden.)
INDEN MEDEDEELINGEN
r
vuurtja-stokan!
gezien waar
gekampeerd en
en
Extra goedkoope aanbieding
van 929 M
Ziet allen onze 'Paatch ETALAGE
MULDER OOMS
Oroenendaal 58 - GOUDA.
Kot hem daar goed ging liet rijn ouder,
en Saartje overkomen. Waarschijnlijk als
meisje van een Jaar of elf verliet Saartje
Holland, om er sinds dien wel herhaalde
lijk terug te koeren, maar zy hoeft nim
mer meer hier te lande gewoond gewoond.
Triomphen heeft z(j in den Haag zeer vele
gevierd en nog enkele maanden geleden
heeft z|j van het Haaghche publiek afscheid
genomen. Het moderne th eater-bezoekende
publiek staat we! Iets te ver van het genre-
Sarah af maar het wist de groots gaven
toch zeer goed te waardeeren.
Het onverwachte lenteweer heeft ons na-'
tuurlyk mar buiten gelokt en de eerste
bezoeken aan de geliefde plekjes in de dui
nen z(jn afgelegd.
De zachte regenbuitjes en de daarop ge
volgde zonneschijn heeft reeds de lanter*
tinten In de natuur getooverd. Wat ia het
Hol landsche duinlandschap toch altijd weer
mooi! Hoe graag zouden wij wenschen dat
het met moer respect werd behandeld I Hot
gerucht gaat dat in de duinen tusochea
Scheveningen en Wassenaar het kampei*
ren verboden zal worden. Hoe weinig w$
houden van dergelyke verbodsbepallngett,
we moeten toegeven dat het er ten slotte
toe komen moet. Hoe komt toch dat Hol-
landsche volk aan die vernielzucht? Die
padvindeis met hun
We hebben plekken
deze heeren hadden
die dor waren en platgetrapt, haast zielig
om aan te zien. Waarom dat toch? Zijn or
dan geen leiders die meer begrip hébben?
Men moet niet zeggen dat het slechts en
kele onverlaten zijn; w(j hebben er dagen
en dagen vertoefd en ons honderdmaal gé-
ergerd om het gedoe. Jonge boompjes wor-
dcngeveld om als vlaggestok dienst te doen
of om in houtjes gehakt te worden voor
de stinkende vuren. Laat men de Jongens
ADVERTENTIEPRIJS! Uit Gouda en omstreken (beboerende tot den besorgkring):
1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
L1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30, Advertentiën in het ZaterdagSummer 20
bijslag op den prjjs. Liefdadigheids-advertenticn de helft van den prijs.
X INGEZONDEN MEDEDEELINGENi 1-4 regels ƒ2.05, elke régel meer ƒ0.50. Op
MFfojBa 1 de voorpagina 50 hooger.
tTuBM WallAt W* Gewone advertentiën en ingezonden mede deel iirigen bij contract tot zeer geredueeer-
dAM SiM l*Gn PrÖa- Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede boekhan
delaren, Advertjentiebureaux en onze Agenten^ en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn Ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
INGEZONDEN MEDEDF.ELINGEN
DCLIV.
Tot de jaarlyks weerkeerende en bijna
humoristische besprekingen behoort het
vraagstuk van de exploitatie van den ge
meentelijken schouwburg. Hopeloozer fias
co van overheidsbeheer is haast niet denk
baar dan steeds weer blykt by de pogingen
om een goeden vorm voor de exploitatie
van den z.g. Koninklijken schouwburg te
vinden. Men heeft het, na allerlei proef
nemingen en allerlei meer of minder ge
compliceerde stelsels van beheer, thans zóó
ver gebracht dat niemand meer te vinden
is, noch de tooneelgezelschappen, noch de
die het werk moesten doen, werden in geen
enkel opzicht gespaard, doch daarbij dan
ook altijd goed gevoed en vriéndelijk be
handeld By het. zien van zyn zuster hield
Gavin de teugels met een ruk in, waardoor
de hit byna over zyn kop schoot. Toen
wenkte hij naar den rand van den trottoir
band te komen en boog zich vr(j opgewon
den naar haar toe
„Er is een brief van Pat, Hei, hol Hij
gaat trouwen en waarschijnlijk zal er ge
krakeel zyn Daar je niet thuis was, heb ik
hem in de eetkamer achter de klok op den
schoorsteenmantel gelegd. Ta-ta! Ik zal on
geveer zes uur thuis zyn voor de thee. In
dien tusschentyd moet ik echter ongeluk
kigerwijs naar Amblecote en Oldfield!”
Guy Fleming was een prettige jonge
man om naar te zien, blond en blozend als
al de Flemings. Hy had een eerlijk, goed
gezicht, zonder veel aanspraak op knap
heid, maar de menschen vertrouwden hem
en hielden van zijn eerlijke, vriéndelijke
oprechte manieren. Ook zonder groote
gaven te bezitten, had hy door zyn kalme
vastberadenheid en bekwaamheid hun vol
komen vertrouwen gewonnen Als hij een
ziekenkamer binnen kwam, dan voelden zy,
die er verzorging hadden, den last niet al
leen gedeeld, maar overgeladen 8p de
schouders van iemand, die er toe in staat
was hem te torsen. Men hield niet minder
van hem om zijn driftigen aard, dien hy
goed onder controle had, ofschoon eenige
van de mannen te Birtley er kennis mee
hadden gemaakt en dien hadden leeren eer
biedigen. Tibbie haastte zich buiten adem
Dit nummer bestaat uit twee b^den.
Da noodzakeUlkhejd van betfjs
bij onza strafrechtspleging. 5
Het groote pubÉek isAgewoonlyk buiten
gewoon vlug met zijn óórdeel klaar. I^et
maakt zich een voorstelling van de ’toe
dracht der feiten piet een snelheid, die de
beste en handigste rechter van instructie
het moet benijden en oordeelt en veroor
deelt met een beslistheid, waartegenover
ieder, die gewoon i.s zich van zyn oordeel
wat meer rekenschap te geven, eenvoudig
sprakeloos staat. We merken dat allen in
het dagelijksch levén. Een volstrekt onbe
wezen en op geen1 énkelen grond steunend
„men zegt”, is voldoende omiemand zyn
goeden naaïn ter ontnemen. En iedere
schijn, die iemand tegen zich heeft, wordt
als het bewys van schuld gretig aanvaard.
Maar ook in rechtszaken, die gerucht ma
ken en de aandacht van het publiek in be
slag nemen, vormt dit zich een oordeel om
trent schuld of onschuld nog voor het voor-
loopig onderzoek in staat is geweest zich
omtrent het gepleegde feit een duidelyke
voorstelling te maken. Dit maakt eeh jurj’-
rechtspraak als in de ons omringende lan
den bestaat, zoo gevaarlyk. De jury, ge
vormd uit burgers zonder eenige juridische
kennis of vorming en alleen voor de behan
deling dezer eene zaak bijeengeroepen, oor
deelt als het publiek naar den Indruk. Die
indnik is weliswaar het gevolg van wat de
jury tijdens de behandeling der zaak voor
de rechtbank heeft waargenomen en in zoo
verre heel wat beter verantwoord dan de
indruk van het publiek, dat oordeelt naar
wat het gehooid en in de couranten gelezen
heeft. Maar het blyft niettemin een indruk
en is geen beredeneerd oordeel, dat onaf
wendbaar volgt uit de conclusies, die men
alleen uit bewezen feiten trekt, geen over
tuiging gevormd op gezag van bewijsmidde
len, door de wet uitdrukkelijk genoemd. Na
tuurlijk heeft dit ook zyn voordeel, voor
zoover deze jury-rechtspraak het mogelyk
maakt te veroordeelen in gevallen, waarin
de schuld vrywel vaststaat, maar de wet
tige bewezen ontbreken om vry te spreken,
hoewel de hardheid der wet een veroordee-
lend vonnis eischt. Maar juist in de om
schrijving van dit voordeel voelt men al het
raadsleden, noch het publiek. Op zichzelf
is dit al een bizondere prestatie om een
stelsel te ontdekken dat alle voordeelen
mist, maar misschien dat men na dit hoog
tepunt van mislukking eindelijk tot een
ander systeem terug keert.
Men heeft het onzalige denkbeeld gehad
om het beheer op to dragen aan een com
missie, bestede uit eenige letterkundigen
die natuurlijk) de kunst-elementen vóórop
plaatsen. Is ef voor een exploitatie al geen
ongelukkiger systeem denkbaar dan een
commissie, letterkundigen zijn wel de al-
ler-ongeschiktéte soort menschen om een
zaak te drijven. Hoe, men het ook wendt of
keert altjjd komt hét weer hierop neer, dat^
de exploitatie in de eerste plaats een finan
cieel zaak is, die niet geheel en al behoeft
te domineeren, maar die toch moet ren-
deeren, wil het ook de kunst goed gaan.
Hot is een dwaasheid om denken, dat
de kUnst vooruit K»an wanneer
altyd weer de kaa-middelen ontbreken.
Het meest merkwaardig illustreert de
te'sfokking van het gemeentelijk beheer
van de omstandigheid, dat de gemeenteraad
met moties werkt om een oplossing te vin
den. Ieder der leden heeft zijn eigen idéé
en tracht dat verwezenlijkt te zien, ’t Is
alles theorie en in de praktijk komt het
geheel anders uit Ijet is gemakkelyk stel
sels in elkaar te zetten, maar men is het
ten aanzien van den schouwburg niet ééns
over het einddoel. De een wil de kunst die
nen en maalt niet om de flnancleele gevol
gen, de ander ziet het commereieele belang
voor alles...
Er is maar één uitweg en dien wil men
algemeen niet. Die weg is verpachting aan
den hoogtbiedende. Wat er dan van terecht
komt, komt ervan terecht; in elk geval is
de gemeente van de soesa af en hebben we
kans dat het meest rendabele stelsel is ver
kregen.
Voor de zooveelste maal hebben B. en
W. de opdracht om weer een ander stelsel
te zoeken. Zij z|j» het rijtje stelsels rond
en dus kan men vhn vóór-af beginnen. Als
we ons wel herinneren was het oudste stel
sel dat van verpachting. Men probeero het
nog eens met dat oude stelsel, wie weet
of men niet tot zijn oude liefde weerkeert.
Nu we toch by het tooneel zijn moge wij
wel eens er aan herinneren dat de groote
Sarah Bernhardt een Haagsche was. Of ze
in den Haag geboren is weten we niet maar
als kékl heeft ze er gewoond. Ze heette
toen Saartje en haar familienaam werd op
zyn Hollandsch als Bernard uitgesproken.
Ze woonde destijds in één der zijstraatjes
van de Spuistraat, een onaanzienlijke straat
die naar de z.g. buurt, d.i. de Jodenbuurt
leidde. Haar vader was een straatnegoceant
die in groote soberheid leefde. Haar broer
werd in het horlogemakers-vak opgeleid
en hij trok als gezel naar Frankrijk. Toen
it, aan deze Wijze van oordeelcn ver-
Wanneei het bewys niet geleverd
:huld eigenlijk niet vast en
—-v „r^rtuigin^ omtrent die schuld
tochjtensloti^ tótijd op den een of anderen
niet |te contréleeren indruk. En een vrij
spraak tegen den beslisten eisch der wet in,
kan zoo* licht het'^ipvolg zyn van de teer
gevoeligheid ert hel medelijden van jury-
deciep, van een handig advocaten-plei-
een pub11^ opinie of de een of
anilefe voorliefde of misplaatst medelijden
vA dat publiek. Is er w’èrkelyk reden om
hdt medelijden te Üten spreken, dan staat
altijjd bij onze rechtspraak de weg van gratie
open, waarvan het betreden alleen gebeurt
ov&eenkomstig hef weloverwogen oordeel
vajn rechters en ministers van justitie bei
den. Maar een v^foordeeling zondert wettig
en overtuigend btewys blyft bij die bestaan
de rechtspraak uitgesloten. ^En het is juist
in de mogelijkheid hiervan, dat- zich het ge
vaar van een leekenuitspra^ik zoo ernstig
openbaart.
Het groot publiek heeft voor dit'gevaar
gewoonlyk weinig oog, omdat het zelf ook
zonder bewys pleegt te oordeelen en te ver
oordeelen en zich geen rekenschap geeft
van de ernstige schennis die door een derge-
lyk oordeelen aan het moreele leven kan
worden toegebracht. Daarentegen ziet het
de onvolkomenheid van een rechtspraak,
die alleen met bewijzen rekent. En telkens
wanneer een in zyn oog schuldige by ge
brek aan bewys moet worden vrijgespro
ken of de justitie er niet in slaagt-veroor-
deeling voor een gepleegd misdrijf te ver
krijgen, is het gereed die onvolkomenheid
breed uit te meten.
Alleen door bewijzen kan de waarheid
komen vast te staan, voorzoover dit vast
staan in onze menschenwereld mogelyk is.
Iedere overtuiging, die los daarvan staat is
het gevolg van min of meer oncontroleer
bare indrukken. Ten einde een oordeel over
eenkomstig zoo’n overtuiging zoo goed mo
gelyk uit te sluiten, heeft onze wet tot in
bizonderheden bepaald, hoe en door welke
middelen het bewijs, dat wettig en overtui
gend moet zyn, geleverd moet worden.
Daardoor wordt dus zoo goed mogelijk
voorkomen, dat een onschuldige zou worden
veroordeeld. En het voorkomen daarvan is
feitelyk meer nog, althans evenzeer als het
veroordeelen van schuldigen de groote plicht
van alle strafrechtspleging. Iedere veroor-
deeling van een onschuldige schendt het
rechtsbewustzijn op veel gevoeliger wyze
dan het onveroordeeld blyven van schul
digen. Zy tast recht en wet beide aan en
doet ernstige schade aan het moreele leven
(illl 1ISC1IE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cept, met Zondagabla:
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent,'overal wam- de bezorging pér looper geschiedt
Franco per post pep kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen warden dagelfjks aangenomen a»n bns Bureau! MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en (Ie postkantoren.
Onze bureaux zjta dagelijks geopend van 9-46 Uur.; Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 545. fif
OP
Cl Hl