Blad.
tJTflfl
lilt kir luschiakinilin asbauwd
ut het Enpeiach van DAVID LYALL
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapklle, NIEU
WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWDK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZF.VENHÏHZ,EN, m.
Mo. 15219
Donderdag 26 April 1923
62*Jaargang
iam
j
N ZOON
GOUDA.
DEKEN
FEUILLETOU.
De conferentie te Lausanne.
«■pieren.
Kkj.
»r falcja
i
I.
I
JW» IX
WCSWH
676 34
gegarandeerd sulver
egen Gouden Medaille*
gij aiet
stukje
1st het
geer of
ien een
smeekt
In den Beierschen Landdag werden gis
teren de drie voorstellen van de sociaal
democraten, de democraten en de Belereche
JKWERK
OPPEN,
ERICHT-
UNTEN,
ite vu «at er toe
haar belangstelling
te lelden' door haar
ik.
een
I getslonskoeUa
j nkkaa
111? 110
Fabrieken
WORMERTEW
J. P. WES8ELINK—VAN ROSSUM.
(Nadruk verboden.)
e riekt, dat uw zus-
ikk<sten man ge
staan tot de Engelsche schuld aan Ameri
ka. De regeering antwoordde, dat als de
vraag betrekking heeft op de conferentie,
in Januari te Parijs gehouden, Engeland in
derdaad een voorstel aangaande kwijtschel
ding heeft gedaan in dier voege, dat alleen
de netto geallieerde schuld, dus na aftrek
der tegenschulden, voor kwijtschelding in
aanmerking zou komen. Deze schrapping
was afhankelijk gesteld van de schadever
goeding, door Engeland van Duitschland
te ontvangen, welk bedrag door de Engel-
ache regeering op 900 millioen pond wordt
geraamd, waartegenover de Engelsche
schuld aan Amerika 1000 mlllloen pond be
draagt
Hst verwachte aanbod van DuitschlandDe voorstellen van de Beiersche
Mc.-dem. om de zelfbeschermings-organisaties te ontbinden verworpen.
Uit het Engelsche Lagerhuis. Verscherpte toestand in het Ruhrgebied.
De Engelsche Regeering zal protesteeren tegen de handelingen der
Sovjet-regeering.
vertegenwoordigers van de partijen bijeen
om met den rjjkskanselier overleg te ple
gen. Heden of morgen zullen ook de lei
ders der vakvereenigingen door den kan
selier worden ontvangen. Naar men te be-
voegder plaatse verneemt, staat omtrent
den te verwachten stap van de Duitsche
regeering nog niets vast, maar is het toch
te oordeelen naar den stand van het oogen-
blik, zeer onwaarschijnlijk, dat er cijfers
zullen worden genoemd.
Sommige menschen komen met de
grootst mogelijke stiptheid steedste
laat.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2^6, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de besorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bty onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545.
De liberale afgevaardigde Lambert heeft
in het Lagerhuis gevraagd, of Engelsche
ministers een voorstel hebben gedaan om
de onderlinge schulden der geallieerden te
schrappen en of zulk een schrapping af
hankelijk zou worden gesteld van de scha
devergoeding, die Engeland van Duitsch
land krijgt, en welk deel Engeland op grond
van dit aanbod zal ontvangen en in welke
verhouding het te ontvangen bedrag zou
De burgerlijke partijen hebben in de
Rijksdag opnieuw gepoogd om de wet in
zake de vrijheid van vergadering nog in
tweede lezing af te handelen, waartegen
de soc.-dem. zich verzetten. Dit gaf we
derom aanleiding tot woelige tooneelen. Zij
werden uitgelokt door een uit naam der
soc-dem. afgelegde verklaring van de af
gevaardigde Dittmann^ die begon met de
woorden: „Op het oogenblik, dat de Duit
sche arbeiders den zwaren strijd tegen den
vijandelijlcen inval aan de Ruhr, voeren,
maakt de burgelijke meerderheid van den
Rijksdag zich gereed een tegen de arbei
ders gerichte wet aan te nemen.”
Deze uiting lokte een stormachtig pro
test der burgerlijke partijen uit en ten Ditt
mann zijn laatste woorden herhaalde: „een
tegen de arbeiders gerichte wet aan te ne
men”, nam het tumult nog toe.
De soc.-dem. zijn van oordeel, dat de wet
welke oorspronkelijk ten doel had geweld
daden en het uiteenjagen van vergaderin
gen te beletten, in de commissie een aan
zienlijke verslechting heeft ondergaan, het
geen de burgerlijke partijen overigens ten
stelligste ontkenden. De soc-dem. stelden
deswege voor, het wetsontwerp naar de
commissie terug te zenden, welk voorstel
echter werd verworpen, waarop Dittmann
verklaarde, dat de aanwezige burgerlijke
afgevaardigden onbevoegd waren tot het
nemen van een besluit, weshalve hij voor
stelde het wetsontwerp van de agenda af
te voeren. Daarbij stelden de D.-nationalen
weder hoofdelijke stemming voor, hetgeen
een nieuwe discussie over de agenda uit
lokte. Toen men het er ten slotte over eens
was geworden, dat een hoofdel jjke stem
ming kon worden toegelaten, verklaarde
Dittmann nogmaals, dat het Huis „beschlus-
sunfahig” was, waarop zijn partijgenootep
en de communisten de zaal verlieten.
De geuite vrees, dat het in het Ruhrge
bied tot nieuwe syndicalistische onlusten
zou komen, heeft zich spoedig verwezen
lijkt.
Gistermorgen poogden werkloozen, voor
het meerendeel afkomstig uit Essen en
Stoppenberg, het noordeljjker gelegen Ka
ternberg binnen te dringen, welks inwoners
echter de benden tegemoet kwamen, waar
bij een geregeld vuurgevecht ontstond. Een
der indringers bleef dood op straat liggen.
Reeds in den afgeloopen nacht hadden de
onruststokers een bezoek aan Katernberg
gebracht, waarbij het eveneens tot een bot
sing met <te burgerlijke Selbschutz kwam,
van welke laatste twee man werden ge
dood. De bende drong het politiebureau
binnen, doch terwijl zij het gebouw door
zochten, werd de brandweer gealarmeerd.
Toon de troep 's middags weer in de buurt
van Katernberg verscheen, loeiden de si
renen der omliggende mjjnen, waardoor de
inwoners werden gewaarschuwd.
Een part, telegram aan de N. R. Crt.
meldt uit Essen dat op het spovrwegtraject
te Essen, dat nog in Duitsch beheer ia een
aanslag is gepleegd.
Van een trein, die voorbijkwam, zijn drie
wagons beschadigd en er werden drie pas
sagiers gewond. In de buurt van de plaats
van den aanslag bevindt'zich ook de thans
door de panache bezette kazerne van de
Schupo. De Fransche generaal heeft, naar
aanleiding van deze gebeurtenis, van het
stadsbestuur binnen drie dagen de uitleve
ring van de daders gegischt, anders zullen
de waarnemende burgemeester en de re
geering gommis saris worden gearresteerd.
Van de daders is echter tot dusver geen
spoor bekend.
Te Muhlheim beeft de Fransche bezet
tingsoverheid een beiooning van 1 millioen
mark uitgeloofd voor de opsporing van ei
ken ambtenaar van de crimineele politie,
die in het bezit van een geweer is. Ook te
Schbnnebeek bij Essen heeft een bende het
politiebureau bestormd om aan de ambte
naren, die daar waren, de wapens af te ne
men. Het schjjnt, dat dit dezelfde bende Is
In Berlijn wordt blijkbaar druk gewerkt,
aan het plaiTdat men krachtens het advies
van de Britsche Regeering den geallieerden^
zal voorleggen .Zeer terecht moge echter
de waarschuwing klinken dat men vooral
toch niet te optimistisch moet zijn oyer de
resultaten welke dit plan zal opleveren. De
partijen in den Rijksdag hebben zich giste
ren beziggehouden met de gevolgen van de
redevoering van Curzon en algemeen was
men van oordeeel dat diens redevoering
niet den geringsten waarborg biedt, dat
Duitschland’s politieke rechten, met inbe
grip van het recht op onmiddellijke bevrjj-
ding van het Roergebied, worden gewaar
borgd.
Overigens kwamen eerst des avonds de
(lOI BMllE (01II i M.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda sn omstreken (behoor«de tot<4en besorg kring)
1—5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den besorgkring:
1—5 regels f 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiün in bet Zaterdagnummer 20
bijslag op den prjjs. Liefdadlgheids-advertontiVn de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ105, elke regel mwr fQM. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiün en ingezonden mededeelingen b|j contract tot zoer geredueeer-
den prijs. Groote lettors en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiün kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede boekhan
delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
volkspartij in verband met de ontbinding
der nationaal-socialistische stormtroepen
behandeld. D« begrootingscommissie had
zich, onder verwerping van de verdergaan
de beide andere, voor het voorstel der
Beiersche Volkspartij verklaard. In de dis
cussie voorspelde de socialist Sanger den
burgeroorlog, indien de regeering aan het
drijven der rechtsradicalen geen einde
maakte. De democraat Müller verdedigde
het voorstel van zün party, alle stormtroe
pen, die tot binnenlandschen strijd aanlei
ding kunnen geven, onmiddeliyk te ont
binden. Hy eischto echter volkomen geiyk-
heid voor rechts en links. De gedachte van
zelfverdediging verwerpen de democraten
niet, maar zy moet aan het staatsgezag
ondergeschikt zyn. Spreker vraagt, zich af,
of de regeering blind is, wanneerzy pij de
velddienstoefeningen der nationaal-iocia-
listen van sport-demonstraties spreekt On-
getwyfeld is sedert 8 November 1918* geen
regeering zoo zwak geweest als thans de
Beiersche.
Nadat sprekers van den Boerenbond en
de democraten het vooratel hadden verde
digd en de communisten allo drie de voor
stellen hadden afgekeurd, werd namens de
Beiersche Volksparty verklaard, dat db
zelfverdedigings-organisaties thans niets
meer zyn dan beschermingstroepen voor de
partyen. De goede gedachte der „Einwoh-
nerswehre” is daarmede op een verkeerden
weg gekomen. De nationaal-socialistische
beweging werkt met methoden, die ten
slotte op den ondergang en de ineenstor
ting moeten uitloopen.
Dr. Schweiger achtte het program der
Nak-soc. hoogst bedenkeiyk. Ook den antl-
semietischen inhoud verwierp hy met het
oog op de geboden der christeiyke moraal.
De ruwheid en brutaliteit der nat.-soc.
stormtroepen gaat zijns inziens alles te
boven.
De voorstellen der soc.-dem. tot ontbin
ding van alle zelfbeschermingsorganisaties
werden verworpen, het voorstel der Beier
sche Volkspartij, waarin de Redering uit-
genoodigd wordt een onderzoek in te stel
len naar het doel der organisaties afzon-
derlijk, degene te ontbinden, die de veilig
heid en rust van den staat in gevaar bren
gen en die, welke slechts de zelfbescher
ming in vergaderingen ten doel hebben,
blyvend te doen controleeren, werd aange
nomen.
38
In nauwe betrekking tot hem te
konen, en bovenal hem als echtge
noot van Alison te moeten beschou
wen, scheen haar iets ontzettends
toe; geen ander woord kon beter
uitdrukken, wat zij voelde.
Zijn geld en positie deden hoege
naamd niets toe af aan dé waar
dering van Tibbie, wier eenvoudige
eerlijke, gezonde natuur deze beide
eigenschappen reeds lang had verwe
zen naar de plaats, waar ze in het
algemeeiie wereldplan thuis hoor en.
Ofschoon zij Alison onbarmhartig had
8®Pl«agd ®et de verbazingwekkende
attenties, die de heer Crewe haar ge-
dir nde haar kort bezoek aan Birtley
r*. bewezen, was de gedachte, dat
JU »te ernstigs zou kunnen bedoelen,
in haar opgekomen. Zij had Ali-
alleen maar geplaagd, omdat zij
baar gelaat gaarne zag
andere richting
Crcwe zaten er in. Zij wendde haar
hoofd snel om en kloosde hevig; zij
zou zeker zijn omgekeerd, als dit
niet al te in het oogloopend
zou zijn geweest. Zij hoopte, dat
de man haar niet zou opmerken, oi
met zijn gewonen groet vborbij zou
gr an; maar dat gebeurde niet. Zoo-
dra zijn blik haar ontdekte, hield hij
ie merrie met een ruk bij het trot
toir in en Tibbie was genoodzaakt stil
te staan eu hem te begroeten-
„Goeden morgen, juffrouw Tibbie,”
zei hij vroolijk, en uil zijn woorden
maakte zij op, dat piles goed met hem
ging, en rijn gezondheid en stemming
niets te wensehon overlieten. „Ik ben
juist van Schotland terug^ekomen. Dal
wil zeggen, ik kwam gisterenavond in
Lenden. Weet u, dat ik era paar da
gen in Hochallan geweest ben?” z
Tibbio antwoordde niet dadelijk^ij
gaf den knecht de teugels ovezf en
slapte af. Toen hij naast Tibbie stond,
gingen zij eeni/e schreden terzijde op
dat de kuepht hun woorden niet zou
vei slaan.
„U heeft bericht uit Schotland?” zei
hij nieuwsgierig.
„Ja mijnheer Crewe, dal heb
Mid de tweede bestelling kwam
blief van mijn broer Patrick.”
„En heeft hij u verteM, det --
ter mij lot den gelul’*-*4 -
maakt heeft?**
„Hij schreef mij, dat rij beloofd
heeft u te trouwen. Het heeft mij ver
bauw! en 4ik ben een beetje beng.”
Bü de discussies in het economisch co-
nutó van de conferentie te Lausanne kwam
het gisteren tot een diepgaand meenings-
verschil tusschen de Turken en de gealli
eerden. De Turken verklaarden dat zy de
uitdrukking „bescherming” in het verdrag
opgenomen, niet erkenden, bewerende dat
zjj altyd de vreemdelingen in Turkye had
den beschermd. De Turken betwistten de
gegrondheid van de schadeloosstelling en
verwierpen, wat de eventueele modaliteiten
betreft, de tusschenkomst van een gemengd
hof van arbitrage, dj voorkeur gevend aan
een stelsel van compensatie. Zy weigerden
eveneens aan de vreemdelingen de douane-
en belastinggelden terug te betalen, die zy
na de afschaffing door Turkye van de ca
pitulaties in 1914 eischten.
In alle besprekingen legden zy een grooto
hardnekkigheid aan den dag en betwistten
tot in de kleinste details elke duim gronds
aan de geallieerden.
Door deze houding werden alle in behan
deling genomen kwesties naar een commis
sie van deskundigen verwezen.
Wat het schadevergoedingsvraagstuk be
treft en de kosten van het Amerikaansche
bezettingsleger ontstond aanvankelyk ern-
atige moeilijkheid tengevolge van den eisch
der Amerikanen om hun rekening ten op
zichte van de reeds van Duitschland. ont
vangen gelden prioriteit te verleenei. De
commissie heeft thans, zoo verneemt de
„Times”, zich voor een groot deel met het
ataudpunt der Amerikanen vereenigd, zoo-
dat het gevaar voor het afbreken van de
onderhandelingen is vermeden.
Voorts heeft de Gezantenconferentie een
«preking gewyd aan verschillende kwes
ties de uitvoering van het verdrag van
Versailles betreffende.
versmaad werd. Het was verbazing
wekkend, dat de heer Crewe zich tot
Alison aangetrokken voelde, tenzij het
kwam door het verschil in hun aard;
maar dat Alison ook maar voor een
oogvüblik een aanzoek van hem ern
stig in overweging kon nemen, was
nog verbazingwekkender. Het scheen
Tibbie "als een zondvloed toe, die al
les omverwerpt en vernielt. Zij lachte
kort en vreemd, het had meer van
een snik, en zij dacht aan de cahiers
boven, waarin de heer Crewe heel
dikwijls voorkwam en zeker niet als
de goede engel van dé Sintelheuveis.
Zij wenschte half, dat zij Alison een
blik in deze schriften had laten slaan,
alleen maar om haar te laten lezen,
wat voor soort man de eigenaar van
de ijzergieterij in werkelijkheid was.
Eliza, die haar muts dit keer nog
schrever op hei hoofd had dan ge-
woonlijk, kwam binnen om de ontbijt
tafel op te ruimen, en toen rij zag,
dat haar meesteres zoo zonderling
koek, vroeg zij of de juffrouw slechte
tijding bad ontvangen.
\„Ja, ik heb slechte tijding neen,
er is niemand ziek of dood. Maar er
zijn ergpr dingen in de wereld, veel
erger.”
Zij zuchtte diep, stond op en vroeg
zich af, of het mogelijk zou rijn Uuy
te vinden. Zij had een gevoel, of rij
onmogelijk tot twee uur zou kunnen
wachten om het hem te vertellen ep
rijn meening er over te hooren.
Zij bad het voornemen gehad dien
die te Katernberg de onlusten heeft ver-
<>orxaakt.
In een brief aan generaal DeuvigMs
wyst de plaatsvervangende regeeringapre*
sident te Dusseldorp erop, dat er in den
laatston tyd weer tal van klachten syn in
gekomen over beroovlngen vao burgers
door mannen van d» bezcttiWgetreppen,
naar aanleiding van werkeiyke of voorge
wende paasen-controle. Zoo Is te Honnef
van een kajuitsjongen door Fransche sol
daten by de pas-controle 89 gulden «o
^120.000 mark gestolen, die hy voor sgn on
bemiddelde ouders had bespaard. De plaats
vervangende regoeringspresldent verzoekt
de bevoegde autoriteiten maatregelen te
nemen om aan die buitensporigheden sin
del yk paal en perk te stellen.
De Fransche krygsraad te Hattingen
heeft den officier van justitie Eiteldinger
tot 2 maanden gevangenisstraf en 10 mll-
lioen mark boete en de subsituut-effteier
Schulte-LUnbeck tot 2 maanden gevange-
nisttraf en 5 millioen mark boete veroor
deeld wegens ongehoorzaamheid. Een in
specteur van de gevangenissen en een grif
fier van de rechtbank «Un veroordeeld
1 maand gevangenisstraf en 500.000 mark
boete. Een andere beklaagde werd vrijge
sproken. Eiteldinger is op vryo voeten ge
laten. De beklaagden waren er oorspron
keiyk van beschuldigd, dat zU een arbeider
die bekend had by een botsing tusschen
burgers en Fransche soldaten to Bochum,
in Februari, waarby de laatston ernstig
waren mishandeld, te hebben moe gedaan,
uit de gevangenis hadden^ontslagen en hem
aldus aan vervolging door de Franschcn
hadden onttrokken. In de twee eerste rit
tingen van den krygsraad over deze zaak,
waarby de auditeur-milltair buitengewoon
hoogo straffen had geülscht, hadden ge
tuigen verklaard, dat do bedoelde arbeider
in het geheel niet gearresteerd was, en
dientengevolge niet door de beklaagden uit
de hechtenis had kunnen worden ontslag®.
Daarop besloot de krygsraad, de behande
ling van deze zaak uit te stellen.
Dr. Mertens, de president van de Kamer
van Koophandel te Bochum, is door de
Franschen 's nachts uit zün be<l gelicht en
•gearresteerd. Hy wordt beschuldigd van
nationalistische drijver (jen.
Behalve de emplacementen van den spoor
Weg naar de Guten Hoffnungshuite te
Oberhausen hebben de Fransehen ook dun
naar Walsum, de Ryhhaven van die ondm
neming, leidende spoorweg bezet, zoodat
het bedryf is stopgezet.
Te Dortmund hebben de Fransehen do
groote confectiefabriek Fischer, waarvan
de eigenaars twee Nederlanders zl|n. ge
sloten en den bedryfslelder, een Zwtteer,
gearresteerd. Laatstgenoemde is don vol
genden dag te Essen wegens zyn Zwitser
schen nationaliteit, weer uit de hoehtenh
ontslagen.
„Waarvoor bang?” vroeg hij eu er
klonk oen andere toon in zijn stem,
want dit waren precies dezelfde woor
den, die Alison had gebezigd in het
boach van Rochallan, en dni maakte
hem wel wat ongerust.
„Wel, voor alles. Gij kent elkaar
nog zoo heel kort en gij rijt neet,
heel verschillend. Ik begrijp AUaon
niet; ik begrijp niet, wat dit nlles be-
leokent: ja, ik ben wanhopig bang,
mijnheer Crewe.”
Het was Tibbie op dat oogenblik
niet mogelijk haar gevoelens te ver
bergen en zij gaf er zich ook niet de
minste moeite voor. Het was jammer,
uat den heer Crewe moest ont
moeten, voordat rij den tijd had go
bad den Lnhoud van Pafs brief te ver
werken.
Maar de heer Crewe gaf er de voor
keur «<n alles in de beste stemming
op te nemen en zelfs te veronderstel
Ien, dat het in hoofduak het varschil
in matprioele omstandigheden was, dal
de leeuwen op het pad bracht.
„Gij zult aan de gedachte moeten
wennen, juffrouw Tibbie, evenals uw
zuster het deed. Ik hoop, dat hol niet
urn mij persoonlijk is, dat ge u bang
maakt. Ik geloof, dat ik in staat beu
geweest uw zuster te overtuigen, dat
Ik mijn uiterste best tal doen om haar
gelukkig te maken.”
„O, u kunt alles in dd wereld
doen!” riep Tibbie hartstorhtelljk.
daarna «weeg rij plotseling en beet
zich op de lippen. (Wordt vervolgd).
jnorgen een bepaalde huiselijke be
zigheid te verrichten en had Eliza de
kamer er al voor laten ontruimen.
Alison zou in een dergelijke onhan
digheid er zich met alle macht op
geworpen en in hét werk een middel
gevonden hebben om haar leed te ver
zachten; maar Tibbie sloot eenvoudig
en dat was geheel in overeenstem
ming met haar aard de deur van
het ontredderde vertrek; ging naar
tiaar eigen kamer, deed haar huis
houd schort af en trok baar laarzen
aan Zij moest uitgaan en op haar
wandeling hoopte zij Guy te treilen.
Hij had gezegd, dat hij een drukken
morgen in de stad zou hebben en zijn
bezoeken buiten pas in den middag
dacht af te leggen. Daarom was hij
op zijn fiets uitgegaan.Birtley was
riet zoo.’n groote plaats, dat het on
waarschijnlijk mocht heeten, dat “rij
hem niet in een der zijstraten tegen
zou komen. Het was een grijze, ne
telachtige morgen; de lucht was koel;
de betoovering van den nazomer was
geheel verdwenen. De winter zat in
do lucht en Birtley zag er op zijn
leelijkst uit.
Tibbie stapte flink door; op haar
gelaat zetelde een uitdrukking van
groote ontmoediging. Toen zij Brun-
rei Lane insloeg, zag zij dat de om
nibus ‘zich volde. Toen zij op het
punt stond de High Street in te gaan,
zag rij een hooge dogcart met een
steigerend paard er voor den hoek
omkomen. Een stalknecht en de heer
