>3
s
nz.
ia Tonic
Niet door aenscbenlianden gebouwd
Uit het Engelsch van DAVID LYALL
door J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 15230
62*Jaargang
Woensdag 9 Mei 1923
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Da Goudsche Courant
zal DONDERDAGAVOND niet
v«r>oh(|nM.
3 strijd-
om hot bestaan
festroden; oa ar
ichtoffore. Wan-
ermogon geledoa
r werk niet tnear
wanneer gy on-
vachtig; prikkel-
imeurd, dan eijt
n slachtoffer te
voort, dan kunt
r! Daarom ver-
i het nog tijd is.
s het kostelijke
zeker de verlo-
vedergeeft. Zy
Jtandsvermogoa;
en verkwikkend
vekt gevoel van
dat by een vol
behoort. Neemt
Engeland en de Duitsche nota.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWDE, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*
den
1377 4C0
FEUILLETON,
A ZOON, Goed»
I ’<1.
GOK
ld van
deze
van
aanzienlijke vermeerdering
Maar het kleine
4i
wordt, dat het reiaigorirverkeer in het sta
tion Berchem niet langer gehandhaafd zal
blijven, wijl het personeel reed» den arbeid
wilde neerleggen, doch dit naliet op aan
drang van xyn raperieuren.
(Nadruk verboden.)
gstraat;
C. DE
ILLARD,
ERDEN:
liverMolo goaoeo-
egen
imathiek,
en Jloht
per deoe.
IJGBAAR.
667 15
VBBSPRMDE BERICHTEN.
DUITSCHLAND.
Volgens borefamingna van het Rijkabu-
reau voer statistiek in Berlijn waren er
voor den oorlog, op een bevolking in
Europa van rond 460 milüoen, 9.6 millioen
vrouwen meer dan n<*nnen. IntuMoben is
de bevolking tot 496 millioen en het vrou-.
wengurplus tot 25 millioen gestegen. Wa
ren er voor den oörlog op elke 1000 mannen
1038 vrouwen, thans 1UL Het grootst is de
verschuiving In Rusland, waar voor den
oorlog tegen elke 1000 mannen 1042 vrou
wen waren ,welk getal thans tot 1229 is ge-
stegen. In DuitschlunJ steeg het getal van
1026 tot 1100, in Oostenrijk van 1027 tot
1069.
Gisteravond hadden overal vergaderingen
van spoorwegpersoneel plaats. Een bevel
tot algemeene staking werd echter nog niet
gegeven. Het aantal stakende machinisten
en stokers te Antwerpen bedroeg gister
avond 750. De Brusselsche metaalbewer
kers hebben zich solidair verklaard met
het spoorwegpersoneel en de telefoonar-
beiders te Leuven en lieten aan het natio
naal syndicaat weten, dat asij, trots de be
dreiging met ontslag, morgen het werk
niet zullen hervatten. Ook te Brussel wordt
door de telefoon- en telegraafarbeiders ge
staakt. Op verscheidene Hughes-toestellen
zou reeds sabotage zijn gepleegd. Om tien
uur was te Antwerpen en omstreken de
stand van zaken als volgt: Het goederen
vervoer staat geheel stil; het personeel van
het station Antwêrpen-Zuid heeft inmiddels
gestaakt en nu ligt het personenverkeer
langs dit station geheel stil. Verwacht
maandtuigevangemsstraf verourdeeid. De
difecteur Gross <die niet was verschenen)
tot 10 jaar gevangenisstraf en 50 millioen
mark boete.
De veroordeelden werden onmiddellyk
naar de gevangenis overgebracht
Evenals Maandag waren ook gisteren de
straten over een groote uitgestrektheid af
gezet.
De corr. van het Hbld. vernam dat de
verdediging tegen het vonnis revisie zal
aanvragen, welke vraag vermoedelijk op
18 Mei door den krijgsraad te Duseeidorff
zal worden behandeld.
stap overging voor een der andere rijken en
daardoor blyk gaf een vriendschappelijke
verhouding met Rusland en het Russische
volk te willen vestigen.
In tegenstelling hiervan tracht de Rus
sische Regeering op alle mogelyke manieren
de overeenkomst te schenden.
Talryke incidenten kunnen worden aan
gehaald uit Egypte, Turkije, de Britsche
dominions en zelfs Groot-Brittannië, getui
genis afleggend van de consequente wijze
waarop de Sovjetregeering de voorafgaande
voorwaarde der handelsovereenkomst tot
een aanfluiting heeft gemaakt. Het is dui
delijk, dat het onmogelyk is, een overeen
komst te doen voortduren, die getrouwelijk
wordt in acht genomen door de eene party
en even stelselmatig geschonden door de an
dere. Tenzy dergelijke daden worden gere-
futeerd en er verontschuldigingen voor wor
den aangeboden en tenzy de verantwoorde
lijke officieel» personen worden gedesavou
eerd en teruggeroepen van het tooneel hun
ner boosaardige werkzaamheden, is het
voor de hand liggend onmogelijk voort te
gaan met een overeenkomst, welke zoo een
zijdig in haar werking is.”
Het document houdt zich in bijzonderhe
den bezig met een reeks van wandaden, ge
pleegd tegen Britsche onderdanen in de
laatste paar jaren, waarvóór geen veront
schuldiging is aangeboden en geen schade
loosstelling is gegeven en wyst op den pijn
lijken indruk, daardoor in Britannië teweeg
gebracht, „waar de openbare meening niet
kan begrijpen hoe een dergelijke behande
ling van ongelukkige en onschuldige perso
nen kan geschieden door een regeering,
waaraan de Britsche hand zoover gegaan is
de hand der vriendschap toe te steken en
hoe laatstgenoemde regeering het met haar
eigen waardigheid en met een voldoende be
scherming der rechtmatige Britsche belan
gen kan overeenbrengen te berusten in de
voortzetting van een dergelyk schandaal.”
Ten aanzien van de godsdienstvervolgin
gen verwyst het document, terwyl het doet
uitkomen dat de Britsche regeering zich
niet als geroepen heeft beschouwd zich uit
tc spreken over de geldigheid der tegen
geestelyken ingebrachte beschuldigingen,
naar de beleedigde nota’s aan den Brit-
schen agent te Moskou overhandigd in
antwoord op de Britsche mededeeling, waar
in gevraagd werd om het aanhouden der
executie, en zegt ten slotte dat zy hoewel
betreurende dat een plotseling einde wordt
gemaakt aan de handelsovereenkomst waar
toe zy met oprechtheid toetrad en met
goede trouw heeft inachtgenomen er toe
moet overgaan.
Als niet binnen tien dagen, zoo besluit
de nota, de sovjetregeering op zich geno-
Het best onthouden wij de dingen, die
wij wenschen te vergeten.
De Belgische Kamer heeft gisteren de
bespreking hervat over de salarissen van
het spoorweg- en post- en telegraafperso
neel. De Minister van Spoorwegen ver
klaard», dat hy alle oplossingen zal over
wegen, die hem zjjn voorgesteld om de ar
beiders ten deele te bevredigen. Het oogen-
blik is voor de samonroeping van scheids
rechterlijke commissies, echter zoo meen
de h(j, niet gunstig. De regeering staat te
genover een lydelyke staking; Indien het
verzet toeneemt, kan de voorziening van
het land met levensmiddelen worden in ge
vaar gebracht. Deze toestand kan niet voort
duren. De regeering zal deze tuchteloosheid
niet dulden. Indien de stakers het werk
niet hervatten, zullen zy als ontslagen wor
den beschouwd en vervangen worden.
De Minister-president Theunis besprak
de finantieele moeilijkheid, de geldmid
delen laten absoluut niet toe aan d» ver
langens van het personeel te voldoen. Zoo-
dra de toestand wat verbeterd is zal het
eerste werk van de Regeering zijn Ban de
verlangens van het personeel tegemoet te
komen.
De Kamer nam tenslotte met 94 tegen
41 stemmen een motie vaan vertrouwen in
de regeering aan, 14 socialisten stemden
blanco.
Muiterij in een gevangenis.
In de gevangenis te Brandenburg i» gis
teravond een i—r ernstig* muiterij uitge-
br^ken. Daar de autoriteiten vreesden, dat
de gevangene een gemeenschappelijke po
ging tot ontsnappen zouden ondernemen,
werd de gevangenis gedurende den gan-
schen nacht door een sterke politiemacht
omsingeld. Den gevangenen was medege
deeld, dat op elkeen, die zich zou vertoonen,
onmiddellijk zou worden geschoten. De ge
vangene trokken zich daarop, tan getale van
600, in het siaapgebouw terug, waar *(j zich
hedenmiddag nog bevonden.
De N. R. Ct. vernam de volgende bijzon
derheden over dit conflict Sinds April be
staat er reeds een conflict tuaschen de ge
vangenen en de directeur der gevangenis.
Reeds vroeger hadden de gevangenen ge
staakt, omdat het middagrantsoen was ver
minderd en de soep ochtends door koffie
was vervangen. De gevangenen eiechten
ook, dat hun arbeid beter zou worden be
taald. Gistermiddag bracht de directeur van
het Pruisische gevangeniswezen een bezoek
aan de gevangenis en kondigde eenige ver
beteringen aan. De gevangenen waren hier
mede echter niet tevreden. Zij Slachten het
recht, middags te mogen rooken, voorts
het recht, te lezen wat en waaneer zjj wil
den, en ten slotte ook de vergunning om
levensmiddelen van bloedverwanten en
vrienden te ontvangen.
Het arbeidsloon moet tot 1004) Mark per
dag worden verhoogd, en het voedsel moest
worden verbeterd. De directeur verklaarde,
niet in staat te zijn, deze eisehen in te wil
ligen, waarop om 11 uur avonds de op
stand losbrak. De gevangenen sloegen al
les wat onder hun bereik viel kort en klein.
De ruiten werden verbrijzeld en de inhoud
van de slaapkamers op straat geworpen.
Een Engelsche nota aan de Sovjet-regeering. Het Krupp-proces.
De staking in België.
In het Engelsche Lager- en Hoogerhuis
zijn gistereh door Balwin en Curzon gelijk
luidende verklaringen betreffende de Duit
sche nota namens de Regeering afgelegd.
De nadruk werd gelegd op het standpunt
der regeering, dat de beste en meest natuur
lijke handelwijze zou geweest zijn dat de
geallieerden een gezamenlijk antwoord had
den gegeven, te meer daar de Duitsche no
ta werd ingediend als republiek op een denk
beeld, in het openbaar en officieel door
Curzon in overweging gegeven en het be
trokken vraagstuk, namelijk dat van de
schadevergoedingen, er een was waarby alle
geallieerden en niet alleen Frankrijk en
België nauw betrokken waren. Evenmin zou
er naar de meening dor Britsche regeering
onoverkomelijke moeilijkheden zyn onder
vonden by het opstellen van een collectief
antwoord, waarby voor afzonderlijke behan
deling door de Fransche en de Belgische re
geering, indien zy dit wenschten, de quaes-
ties zouden zyn voorbehouden, voortvloeien
de uit de bezetting van het Roergebied. De
Britsche regeering had reden te gelooven,
dat djt standpunt werd gedeeld door som
mige der geallieerden en na haar algemeene
denkbeeld reeds te hebben meegedeeld aan
de geallieerde regeeringen, was zij bereid
voorstellen van deze strekking te doen, toen
zy er officieel van in kennis werd gesteld,
dat de Fransche en de Belgische regeering
reeds voor zichzelven alleen een gezamenlijk
antwoord hadden opgesteld, waarvan de
tekst op 5 Mei aan de-Britsche regeering
werd meegedeeld, met de bijvoeging dat het
binnen 24 uur by Duitschland zou worden
ingediend.
De Britsche regeering betreurde de naar
haar voorkomt onnoodige overhaasting van
dezen stap zoowel als het te loor gaan van
de gelegenheid om opnieuw door een geza
menlijke Vnededeeling getuigenis af te leg
gen van de solidariteit der geallieerde en
tente en verklaarde zich niet ontheven te
voelen van de verplichting om haar stand
punt in een antwoord aan Duitschland ken
baar te maken.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545.
de eenige beweging die hij nam.
Hij verliet ongeveer een uur later
dan gewoonlijk het huis, en nam een
omweg ndar de stad. Het park en de
bosschen, die Old Hall omgaven, strek
ten zich uit tot de strook lagen grond
langs den voet van Law ford Hill; er
was een eigen pad, dat bijna tot aan
de grens van Barbridge door de ak
ker» liep. Het grootste deel van het
land tusschen Barbridge en Birtley be
hoorde aan den heer Crewe en de
pachtsommen van de verschillende
eigendommen op Lawford Hill lever
den een -
van zijn inkomen.
eigendom in Birtley self betaalde toch
nog beter en ofschoon hij nu en dan
overhoop lag met de autoriteiten over
den schandelijken toestand van eenige
der armzaligste huizen, slaagde hij er
toch telkens weer in hen door zijn
groote handigheid te ontkomen.
Over de woningtoestanden in Birtley
iwerd mijlen in het rond gesproken en
over dat punt had Guy Fleming meer
dan eens een scherpe woordenwisse
ling met den heer Crewe gehad. Al
de huizen van Parkinsstreet behoorden
hem, het laatste er van was Rose
Cottage, waarin de Odells woonden.
In schuine richting de akkers over
stekende vanaf een bepaalden hoek
van zijn park, kwam de heer Crewe
regelrecht op Rose Cottage aan, zon
der door iemand in de straat opge
merkt te worden. Op dit uur, hall elf
in den morgen, waren de goede huis-
•st per flosch
12 fl. ƒ21.—.
I» meoete Ap»-
NAMAAX!
iCt,
I. Dm Hm,.
teruggenomen.
Engeland heeft gisteren aan de Sovjet
regeering een offlcieele mededeeling doen
toekomen, waarin verklaard wordt, dat de
Britsche Regeering, indien niet binnen 10
dagen aan verschillende voorwaarden is vol
daan, zich vry zal beschouwen van de ver
plichtingen van de Engelsch-Russische han
delsovereenkomst.
Het document herinnert er aan, dat Enge
land twee jaar geleden een handelsovereen
komst teekende met de bedoeling de han-
delsbetrekkingen tusschen beide landen te
bevorderen, aan welke overeenkomst Enge
land zich trouw heeft gehouden, tot deze
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (bohoorendo tot den boxorgkring):
1—5 regels 1.30, elk» regel meer 0.25. Van buiten Goud* en de* bezorgkrtagi
1—5 regels 1.55, elke regel moer ƒ0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prjjs. Lief dadigheids-ad vertentién de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN: 1—4 ragols ƒ2.06, alk» regal maar ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bfj contract tot zeer geroducoer-
den prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaschenkomst van «oliede boekhan
delaren, Advertentiebureau* en onze Agenten en moeten daags vóór da plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomea, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
49 -
„Ik heb nooit een tehuis gehad, in
den zin, waarin de menschen dat op
vatten,” vervolgde hij, na even zijn
keel geschraapt te hebben en op den
toon van iemand, die voelt, dat eeni
ge verklaring niet overbodig is.
„Je hebt juffrouw Fleming ontmoet
en ik geloof, dat je haar mocht lij-
•den.”
Hij zweeg en Anna prevelde werk
tuigelijk
„Ja ik dat wil zeggen, wij allen
mochten haar zeer graag lijden.”
„Dan wil je het misschien wel aan
do anderen vertellen en ook zoo
vriendelijk zijn haar te schrijven. Ik
>k geloof, dat zij het verwacht. Zij
maakt er zich ongerust over, dat zij
hier niet welkom zou zijn, ofschoon ik
haar verzekerd heb, dat daaromtrent
geen twijfel mogelijk is.”
„O neen, in het geheel niet! Wij
zullen allen blij zijn!” zei Anna op
denzelfden toon. Ja haar eigen blij
heid overstroomde haar als ’t ware, zoo
men heeft om volledig en onvoorwaardelyk
te voldoen aan de daarin vervatte verzoe
ken, zal de Britsche regiering erkennen,
dat de sovjetregeering niet wenscht, dat de
bestaande betrekkingen met haar worden
gehandhaafd. In dat geval zal de Britsche
regeering harerzijds met het oog óp de voor
de hand liggende schending der handels
overeenkomst door de. sovjetregeering, zich
zelf onmiddellijk ontslagen kekenen van de
verplichtingen dier overeenkomst in over
eenstemming met de bepalingen nopens
hare beëindiging.
Het proces tegen de directeuren' eji be
ambten van Krupp is gisteren geëindigd
en na een beraadslaging die Sneer dan twee
uren duurde werd de uitspraak bekend ge
maakt
Krupp v. Bohlen u. Halbach werd ver
oordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf en 100
millioen mark boete ;directqur Bruhn tot
10 jaar gevangenisstraf en 100 millioen
mark boete; directeur Hartwig tot 15 jaar
en 100 millioen mark boete; directeur Oes-
terlen tot 15 jaar gevangenisstraf en 100
millioen mark boete; directeur SchUffer
tot 20 jaar gevangenisstraf en 100 millioen
mark boete; directeur Baar,tót 20 jaar ge
vangenisstraf en 100 millioen mark boete;
directeur Sehrappjer tot 20 jaar gevange
nisstraf en 100 millioen mark boete; direc
teur Cuntz tot 20 jaar gevangenisstraf en
100 millioen mark boete, de beklaagde be
drijfsleider tot 10 jaar gevangenisstraf en
50 millioen mark boete; het lid van den
bedryfsraad Müller tot zes maanden ge
vangenisstraf.
Van de 23 schuldvragen werden er 21
met „ja" beantwoord.
De beklaagden werden zoowel schuldig
verklaard aan het smeden van een complot
als van verstoring der openbare orde.
De veroordeeling geschiedde by alle be
klaagden met algemeene stemmen, met uit
zondering van Krupp en directeur Bruhn,
die met drie tegen twee stemmen werden
veroordeeld. v.
Müller werd van de beschuldiging inzake
het complot met drie tegen twee stemmen
vrygesprqken en slechts wegens versto
ring der openbare orde tot zes maanden ge
vangenisstraf veroordeeld.
Het publiek hoorde de uitspraak onder
doodsche stilte aan.
De drie arbeiders, die een motorrijwiel
hadden ontvreemd, werden ieder tot twee
dat zij moeite had zich*te bedwingen.
„Zij zal natuurlijk in hoofdzaak zich
ongerust maken over jou. Je kunt je
hierop verlaten, dat ik de noodige
maatregelen voor je zal treffen. Dit
zal je tehuis zijn, zooals het altijd is
geweest, maar als je om eenige reden
of om geen enkele,” voegde hij er
n>et een lachje bij, „de moderne ma
nier zoudt willen volgen, die nu onder
de vrouwen heerscht, om een eigen
loopbaan te zoeken, dan zal ik je
tweehonderd pond per jaar toestaan,
en je in geen enkel opzicht bemoei
lijken.”
„O vader, dat is heel edelmoedig,”
bracht Anna er m t moeite uit.
„Ik zal, wat het ook kosten moge,
mijn plicht doen,” antwoordde hij ern
stig. „Zul je het dus vanmorgen aan
Stephen vertellen?”
„Ik kan het hem natuurlijk zeggen,
maar vindt u niet, dat u het hem zelf
moet mededeelen? vroeg zij bedeesd.
„Voor niemand van ons zal het van
zooveel beteekenis zijn als voor hem.
Zijn geluk is geheel afhankelijk van
de atmosfeer, die in het huis hangt.”
De heer Crewe fronste het hoofd
hij werd niet graag herinnerd aan de
afhankelijkheid van zijn zoon.
„Vanmorgen heb ik geen tijd, want
ik heb een tamelijk dringende aange
legenheid in de stad. Bereid hem in
elk geval voor. Ik kan hem vanavond
spreken; je moest ook maar schrijven
aan Celia en Madge. Daarmee zul je
mij zeer verplichten.”
I vrouwen in het achterhuis bezig met
het gereedmaken van het middagmaal
en voor de minder goede was het nog
te vroeg om zich te laten zien. Er
waren geen werkplaatsen, waar spij
kers gemaakt werden, in Parkinsstreet;
daarom stond de straat iels hooger in
danzien dan de lager gelegen straten.
Hier inponden voor het meerendeel
welgestelde handwerkslieden of de
kleine kooplieden, die er naar ge-
streefu hadden een huisje te hebben
op eenigon afstand van hot terrein van
hun arbeid.
Mevrouw Odell was boven bezig een
der slaapkamers in orde te brengen,
toen zij het tuinhekje hoorde openen.
Zij stak haar hoofd buiten bet raam,
om te zien, wie er was. Toen zij den
heer Crewe zag, ontstelde zij hevig.
Zij trilde, toen zij zich van het nam
verwijderde en met bevende, zenuw
achtige vingers beproefde zij de ban
den van haar huishoudschol! los te
maken, dat haar veel beter stond dan
de vuilzwarte japon er onder. Maar
mevrouw Odell hechtte aan de eigen
aardigheden van Fen valsehe bescha
ving en een er van was de ingewor
telde afkeer om in haar werkpakje te
worden aangetroHen. Haar gewoonlijk
bleek gelaat was met een levendigen
hxw bedekt, toen zij de deur opende
en haar mond was ternauwernood in
staat eenige klanken te stamelen in
antwoord op het harde „goeden mor-
I gen” van den heer Crewe.
(Wordt 'vervolgd.)
BOUDSCHE MRANT.
„Heel goed, vader.” i
„Maar bovenal is het van belang,
dat je aan juffrouw Fleming schrijft.
Zul je het zoo tijdig doen, dat hij met
de middagpost meegaat?”
„Ja zeker, dat zal ik,” zei zij. Toen
zij ópstond, bewogen haar handen ze
nuwachtig. „Ik hoop, dat u gelukkig
zult zijn, vader. Natuurlijk is het een
huele verrassing; maar ik ben er ze
ker van, dat het voor ons allen iets
heel gelukkigs wordt.”
„Dank je; je bent heel lief, Anna,
je hadt gemakkeiijk anders kunnen
zijn. Dat zal ik niet zoo gemakkelijk
vergeten,” zei hij, met een uitdruk
king van groote verlichting op zijn ge
laat.” Nu, goeden morgen wij kunnen
er verder over praten, als ik terug
kom. Ik zal probeeren vanmiddag
vroeger thuis te komen. Er zijn mis
schien enkele dingen, die wij in huis
kunnen veranderen. Ik denk, dat jij
ze wei zult kunnen aangeven.”
Hij ging kalm heen en sloot«de deur.
Anna viel wqer in haar stoel en be
gon. tot haar eigen groote verbazing,
te schreien.
Maar er was geen smart in
tranen noch eenige zuurdeesem
bitterheid. Het waren tranen van op
rechte verlichting en vreugde.
HOOFDSTUK XIV.
De lucht wordt zeaulvenL
Het was de gewoonte van den heer
Crewe eiken morgen van Old Hall
naar "de gieterij te wandelen. Het was
1806 40
SI» 66
