s
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOLDA EN OMSTREKEN
No. 15236
Donderdag 17 Mei 1923
62* Jaargang
n
n
k ZOON
?IELEM
iOURANT 270
Zlekaaait
BOSKOOP, GftTDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
enz.
WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
Niithir nenschenhandefr lebouwd
Duitschland is bereid mauwe voorstallen te doen.
1
1441 104
VERSPREIDE BERICHTEN.
it.
l, dat
FEUILLETON.
k
«jatter
gaan.'
1278 1»
>leren,
ek |es
GOUDA.
b Rhei-
stopgc-
n
1-
I*
'RK
EN,
HT-
EN,
O
BELGIE.
Belga bericht uit Antwerpen, dat giste
ren een scheur verscheen in den muur van
de KattedÜksluia Over een lengte van 100
M. begon de muur daardoor te vertakken.
Hy is nu reeds 2 M. 26 verschoven. Uit
vrees dat hy sou instorten is de vaart door
de Kattendijkslute stopgezet.
L
HAAG „uiw
(101 IkMHE COURANT.
'De toestand in de Badische Anilin- und
Sodafabriek is in zooverre gewijzigd dat
het werk vandaag zal worden hervat.
Daarentegen wordt het werk in de fabrie
ken in Ludingshafen stopgezet
rische Metallwerken zijn evened
zet, in de fabrieken zijn Fransche troepen
ondergebracht.
De beide gearresteerde directeuren zijn
weer vrijgelaten.
Volgen» berichten uit Dortmund is thans
gearresteerd de directeur van de Phoenix-
fabrieken.
schenen is, publiceert een oproep van do
hand van Karl Radek, die aldus eindigt:
„Toen Jaurès vermoord werd, opdat hot
oorlogsmonster op de wereld kon worden
losgelaten viel één man. Aehter het lijk
van Vorofsky echter zal in Rusland een
als staatsgezag georganiseerd volk mar
cheer en, een leger, dat kanonnen kan ant
woorden, een leger, welks vlag reeds vier
maal de overwinning heeft behaald. Ach
ter Vorofaky’s lijk zal oen groeiend leger
van het revolutionnaire proletariaat der
wereld marcheeren, dat heden nog te zwak
is om de macht in handen te nemen, maar
morgen daartoe in staat kan zijn."
Te Moskou hebben gisteren de vakver-
oenigingen een groote betooging gehouden
om te protesteeren tegen den moord op
Worowski. In optocht trok men naar het
gebouw ,waar juist de sowjet van Moskou
vergaderde. Verschillende spiekers voerden
hier het woord. Tsjitsjerin zeide oa. dat
de houding van Engeland den toestand bui
tengewoon ernstig had gemaakt. Het oor
logsgevaar, voegde hij eraan toe,, is thans
grooter dan te voren.
Severing, de Pruisische minister van bin-
nenlandsche zaken, heeft gisteren een ver
ordening uitgevaardigd, waarby de zooge
naamde proletarische honderdschappen op
Pruisische grondgeibed ontbonden en verbo
den worden.
De minister zegt in de toelichting op de
verordening, dat de wet ter bescherming
van de republiek hem de bevoegdheid geeft
aldus tegén de betrokken organisaties op te
treden. De proletarisch houderschappen zijn
sinds Februari gevormd in tal van gemeen
ten van Pruisen en in tal van ondernemin
gen in de provincies Saksen, Silezië en Oost-
Pruisen, in het Roergebied en te Berlyn.
Deze honderdschappen oefenen in verschil
lende gemeenten politiedienst uit Zy pa-
trouüleeren op straat en controleeren de
papieren der voorbygangers. Hun optreden
heeft herhaaldelyk bloedige botsingen uit
gelokt. Officieel beweren de leiders, dat de
proletarische honderdschappen alleen in het
leven zijn geroepen om het fascisme te be
strijden. Dat hun doel eehter anders is, be
wijst de strenge discipline die in deze zui
ver militaire organisaties heerscht. Zy be
schikken over bataillons wielrijders, verken
ners en roode kruis afdeelingen. Geregeld
houden zy exercities en oefeningen. Meer
malen zyn zij reeds in botsing met de po
litie gekomen. Het bleek dan dat de prole
tarische houderschappen van gummistokken
knuppels en soms zelfs vuurwapenen waren
voorzien. Uit hetgeen de communistische
pers omtrent deze organisaties heeft mede
gedeeld blijkt duidelijk, dat de honderd
schappen tegen alle niet communistische
deepen van de bevolking zouden worden ge
richt. De burgerlijke partyen en de sociaal
democraten worden met de fascisten over
een kam geschoren. Het einddoel is de
stryd tegen de grondwettelyke regeering.
De proletarische honderdschappen worden
als de kern voor het toekomstige roode le
ger beschouwd. Zy zullen trachten in den
politieken gang van zaken met geweld een
beslissing uit te lokken en de dictatuur van
het proletariaat te veroveren.
De staking in België begint nu ernst te
worden. Waren het aanvankelijk alleen de
arbeiders van het goederenvervoer die hun
Het stoffelijk overschot van Vorofsky is
hedenmorgen uit Lausanne te Berlyn aan
gekomen. Het werd aan het station door
den Berlynsch gezant der Russische
Sovjetrepubliek, Krestinsky, in ontvangst
genomen en zal heden in het Russische ge
zantschap op een baar worden gelegd,
waar de bezoekers tusschen 11 en uur de
laatste eer kunnen bewijzen.
Naar aanleiding van de rouwplechtig-
heid te Berlijn zullen de communisten een
demonstratie in den Lustgarten houden. De
rouwstoet zal daar op weg naar het „Schle-
sische Bahnhof”, van waar uit het trans
port naar Moskou zal geschieden, voorbij
komen en de communisten willen zich dan
daarbij aansluiten.
De „Rote Fahne”, die in rouwrand ver-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper g^whiodt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int. 82:
Redactie TeL 545.
werk hadden neergelegd thans m alle ver
keer van en naar Antwerpen gestaakt,
moest ook de internationale trein Parys-
Amsterdam en Amsterdam-Parije te Ant
werpen blyven steken, daar het machine
personeel de locomotieven verliet
Alle machinisten en stokers die de reizi
gerstreinen tusschen Antwerpen en Brus
sel bedienen hebben den arbeid neerge
legd.
Het Nationaal Syndicaat heeft bevelen
gezonden aan de afdeelingen om zich op
een langdurige staking voor te bereiden.
Gewestelijke soep-uitdeelingen zullen
worden georganiseerd. Wagens aardappe
len zouden weldra ter haschikking der af
deelingen gesteld worden en maatregelen
zouden genomen worden om hulp te bie
den aan de groote gezinnen.
De toestand in de Xhtwerpsche haven is
door de staking treurig. De wagens hoe
pen zich op. De goederen blijven liggen en
de schade zal millioenen beloopen. Er staan
wagens, waarin levensmiddelen verrotten,
boldaten trachtten nu de wagenparken te
ontruimen. Doch dit gaat zeer üezwaarlyk
Vooreerst moet men aan de haven met de
toestanden goed bekend zyn om er te wer
ken. En dan laat zich het gebrek aan ma
chinisten gevoelen.
In het rangeerstation te Borgerhout zyn
5 ploegen militaire stakers-machinisten
om wagons naar en van de haven te bren
gen.
In Brussel had gisteravond een betoo
ging plaats tot steun van het stakende per
soneel. Een 10 15.000 personen, waaron
der een aantal socialistische studenten en
vry veie ambtenaren en beambten, namen
er aan deel. De betoogers begeleid door
enkele muziekkorpsen, wandelden onder
het zingen van liederen zonder eenig inci
dent door de voornaamste straten van de
stad en gingen uiteen na den voorzitter
van het syndicaat senator Renier een ova
tie te hebben gebracht
Uit het Engelsch van DAVID LYALL
door J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
(Nadruk verboden.)
ITALIË.
Het fascisme «n het vrouwenkiesrecht.
By de opening van het 19e congres vpn
den Intern. Bond voor Vrouwenkiesrecht
te Romo, onder voorzitterschap van mm.
Chapman Catt, heeft minister-president
Mussolini het woord gevoerd en verklaard,
dat de quaestie betreffende het toestaan
vanhet kiesrecht aan de vrouw in het he-
dendaagsche Italië zeer delicaat en inge
wikkeld is. Zoo ver het de regeering be
treft achtte hy zich zelf gemachtigd te
verklaren, dat de fascistische regeering de
gelofte aflegt om den vrouwen het kies- t
recht te geven, te beginnen met het plaat-
seljjk bestuur.
Hy meende, dat een latere uitbreiding
van het kiesrecht tot het gebied der pcli-f
tiek waarschijnlijk de gunstige resultaten
zal opleveren* Elke beweging, die het gees
telijk en materieel welzijn der vrouw be
oogt, zal door de fascistische regeering
met geestdrift worden gesteund. Reeds
deed zy een stap in deze richting door zich
aan te sluiten bij de Washingtonsche Con
ventie met betrekking tot de arbeidsvoor
waarden voor vrouwen en kinderen.
is er met. Er dreigt alleen een sta
king van een deel mijner werklieden.
Zij worden zelden op hetzelfde oogen
blik aangetast; maar aan den anderen
Kant zijn zij ook zelden allen op het
zelfde oogenblik tevreden.”
„Waar gaat het om?’ vroeg zij met
belangstelling. „Zijn zij niet tevreden
met hun loon?”
„Heb je ooit een arbeider gezien,
die dat wèl was?” vroeg hij sarcas
tisch.
„Ja, dat geloof ik wel. We kwamen
natuurlijk in Rochallan niet in aan
raking met arbeidsvraagstukken. Het
difhtstbij lagen Kilmarnock1 en Hurl-
ford. Ik kan mij nog de groote sta
king in het westen van Schotland her
inneren. Het was ontzettend. Niemand
verlangt dat nog eens te beleven. Er
volgde op de staking een uitsluiting.
Het duurde ongeveer zeventien weken
en er ward verschrikkelijk geleden.”
„Zij verdienen het. Wij hebben in
meer dan twintig jaar geen krachtig
doorgevoerde staking in Birtley ge
had, maar het gist er voortdurend. Ik
ben nu eindelijk zoover, dat ik me
onafhankelijk van hen kan noemen.
De laatste vijf jaren hebben zij in
Birtley de jonge arbeiderspartij, zoo-
ale zij genoemd wordt, gesticnt. Zij
geven het een mooi klinkenden naam
en nemen een daarbij passend air aan.
Ik verwacht, dat wij vroeg of laat een
vinnigen strijd met hen zullen heb
ben.”
Alison zweeg een oogenblik, want
belangstelling zoo‘in beslag m
zij zichzelf konden vergoten.
„Nu zal ik op mijn goed gaan toè-
zien. „Zullen wij morgenochtend ver
trekken?”
Dikwijls ontlokte hem het vreemde
van haar Schotsch accent een glim
lach, maar nu lette hij er ternauwer
nood op.
„Indien je zoo'n haast hebt, kunnen
wij dat natuurlijk doen. Misschien heb
je er al genoeg van?”
Hij sprak snel en keek haar wan
trouwig aan en weer kreeg zij een
kleur.
„O, neen, boe zou ik er genoeg van
kunnen hebben, terwijl ik hier nooit
gewee8t Maar zal na-
blij zijn, ais ik thuis ben en
brief is, zooals je zegt, dan
ik, dat wij dadelijk moesten
„Heel goed, ik zal naar beneden
gaan en Waghorne telegrafeeren. Mis
schien is het goed, dat ik ook aan
Anna sein, zoodat zij gereed ia om
ons te ontvangen.”
Misschien had Alison over het ge
heel genomen geen spijt, dat de zaak
deze wending had genomen. Met be
langstelling zag zij haar leven te Old
hall tegemoet en ofschoon Celia de
eemge van de familie was geweest,
dit voor het huwelijk naar Rochallan
®*as gekomen, had zij van allen vrien
delijke brieven gekregen en haar ang
stige voorgevoelens waren verdwenen.
(Wordt vervolgd.)
55 -
baar waren echter in het Hotel
Splendide brieven voor den heer Crewe
en Alison zag, hoe hij zijn voorhoofd
fronste, terwijl hij ze las. Zij liep
niet naar hem toe, om over zijn schou
der te lezen, zooals een ander soort
vrouw zou hebben gedaan, maar op
haar gelaat stond deelneming te lezen,
ïelfs nam het een bezorgde uitdruk-
kln8 aan, terwijl zij de uitdrukking
van het zijne gadesloeg.
Er is iets, dat je hindert,” zeiri'
snel.
Ib niet erg. Het broeide al voor
aal ik wegging, maar wij dachten, dat
net nog wel een maand voort zou
Pruttelen.”
»,It het iets in de ijzergieterij?”
een beetje last met de werk-
h^n' A*8 Je een poos in Birtley zult
d.* n Bewoond, merk je zetf wel,
ziiL alt*jd moeilijkheden met hen
onn e’80^en zijn den laatsten tijd
nnv!T1JInd hoo£ geworden. Ik heb mijn
«nvoorwaardelijke instructies achterge
laten; maar dit ziet er naar uit, alsof
wij onze vacantie niet in vrede zullen
kunnen beëindigen,”
Hij keek haar met een vriendelijke
bezorgdheid aan, die iiaar kleur deed
stijgen; zij was nog in den eersten
gloed van dankbaarheid jegens hem
voor alles, wat hij haar had gegeven
en zij was blij met elke gelegenheid,
die zich aanbood, om die dankbaar
heid te toonen.
„Indien er iets is, dal je persoon
lijke aanwezigheid noodzakelijk maakt,
laat ons dan dadelijk gaan,” zei zij
met heldere stem. „Denk in het ge
heel niet aan mij. Ik bedoel, dat dit
in het geheel niet noodig is. Ik heb
tien dagen gehad en Parijs is groot
genoeg om mijn herinnering nog maan
den bezig te houden. Laat ons terug
gaan, als je maar eenigszins vindt,
dat het noodig is.”
„Dat is heel goed van je, Alison,
maar ben je heelemaal eerlijk? Ik heb
je een maand zonneschijn beloofd en
wij hebben nu pas de zon gezien. Pa
rijs was zoo koud ais een ijskelder.”
„O, maar ik vond het er heerlijk en
genoot er. Zeggen zij, dat je terug
moet komen?”
„Dat zeggen zij niet; zij deelen al
leen de feiten mee.”
„Indien je alleep was, zou je dan
naar huis gaan?”
„O, ongetwijfeld.”
„Dan pak ik niet uit. Kunnen wij
vanavond vertrekken?”
„Neen, neen, zoo’n geweldige haast
de uitdrukking op het gelaat van haar
man was zoo, als zij die nog niet ge
zien had: hard, streng, zelfs afstoo-
tend; zijn grove trekken schenen ver
scherpt en zijn wenkbrauwen fronsten
zich dreigend. Dit was de man, dien
Birtley vreesde en van wien het een
afkeer had, de man tegen wien lib-
bie haar had trachten te waarschuwen.
Maar voor het oogenblik was zij niet
bang.
..Indien het je werkelijk niet veel
kan schelen, zal ik naar beneden gaan
eiu Waghorne telegrafeeren, dat wij
Maandagavond thuis komen. Ik zal I et
lalt: wel weer goed maken, lieve,
vodgde hij er aan toe, want de fcaliue,
l>e* uitdrukking op haar gelaat trof
hem. j rfuurttik
Z,Waarony|ou je?” vroeg zij luchUgZ
,.Het moet Til een heel droevig Mnu
piaar van eén vrouw zijn, die niet gaan.”
bdrMd is, xmateddeHnk^ op te staan en
te gaan, als het belanjA van haar ui?»n
dat eischt. Dat ik het dde is niet meer
dan mijn plicht.”
Het was een voortreffelijk gevoel
maar de heer Crewe liet een hmd
lachje hooren.
„Mij is het woord phcmt, dat »co
dikwijls op je lippen is, niet lange-
naam, Alison. Ik zou liever wat min
de- plicht en wat meer van net ande
re zien.”
Zij sprong onrustig op. Zij was er
nog niet aan gewoon Bef te doen en
niets voorwenden. Zij was het geluk
kigste, indien uiterlijke dingen hun
Besprekingen in den Kyksdag. Uit het bezette gebied. Een verorde
ning van Minister Severing. Be spoorwegstaking in België.
De begrafenis van Vorofski.
De Rjjkskaneeher heeft gisteren met de
leiders der Rylmdagfracties den politieken
toestand besproken en uit de mededeelin-
gen van Dr. Cuno is gebleken dat de Ryks-
regeering bereid is nogmaals zich met een
nota tot de geallieerden te wenden. De
Duitsche Regeering heeft zich reeds tot de
Regeering in Londen gewend met eenige
vragen betreffende enkele passages uit de
Engelsche antwoord nota, die volgens de
opvatting van de Berlynsche Ryksregee-
nng niet duidelijk genoeg omschreven is.
Het nieuwe voorstel zal in den vorm
van een nota aan alle mogendheden, die
het verdrag van Versailles hebben onder-
teekend worden overhandigd.
Bijzonderheden over den inhoud, van dit
nieuwe voorstel werden nog niet verstrekt,
Zeer onwaarschynlyk is het, dat de door
Duitschland aangeboden som voor het her
stel zou worden verhoogd. Daarentegen
zullen vermoedelyk de door Duitschland
aangeboden waarborgen nauwkeurig wor
den omschreven.
De burgerlijke afgevaardigden in den
Ryksdag verklaarden, dat zy door deze
mededeelingen tevreden waren gesteld.
Van sociaal-democratische zyde werd ech
ter verklaard, dat de woordvoerder van
de party den buitenlandschen politieken
toestand in den Ryksdag ter sprake zou
brengen, omdat de sociaal-democraten de
door rykskansélier verstrekte inlichtingen
onvoldoende achtten.
In strijd met den wenscht der Ryksre-
geerjA en der burgerlijke arbeidsgemeen
schap hadden de sociaal-democraten en
Duitschnationalen toch besloten de derde
'lezing van de kanseliers-begrooting gisteren
voor een debat over de internationale po
litiek te gebruiken. Daarom waren dan ook
de rykskanselier, de ryksminister van bui-
tenlandsche zaken, de staatssecretaris van
buitenlandsche zaken Von Maltzahn en
verschillende andere ministers in den
Ryksdag aanwezig.
Herman Müller sprak voor de sociaal
democraten in opmerkelijk gematigden
toon. Hij betreurde het, dat de ryksregee-
ring den Rijksdag met vacantie wilde la
ten gaan, terwyl toch een groot deel van
het Duitsche volk in de tegenwoordige
zenuwachtige degen groote waarde hecht
aan een bespreking; hij betoogde nog
maals, dat de sociaaldemocraten van mee
hing zyn, dat alles moet worden gedaan
om een caputilatie te vermijden, maar hy
moest toch zeggen, dat de ryksregeering
in haar nota fouten had gemaakt
Er zijn menschen die altijd spreken en
van wie men toch nooit iéts hoort.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den besorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnupimer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.05, elke regel taMr ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hoeger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen b(j contract tot aeer gereduceer-
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnenworden ingezonden döor tusschenkomst van soliede boekhan
delaren, Advertentiebureaux en on|e Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
De sociaal-democraten hebben niet be
grepen, dat in de Duitsche nota het hjde-
lyk verzet in het Ruhrgebied officieel is
aangeroerd, daar dit toch geen regeerings-
maatregel was, maar aan het initiatief van
de bevolking zelf te danken is geweest.
Ook de onduidelijke toespeling op de waar
borgen van de industrie noemde Müller be-
treurenswaardig. Het is thans tyd, zoo zei
de hy, dat de regeering onmiddellyk wet
gevende voorbereidingen treft om waar
borgen wettelyk vast te stellen.
De Duitsch-nationale leider Hergt plaat
ste zich in zyn rede juist op het tegenover
gestelde standpunt. Hy wilde door de ryks
regeering bepaald zien, dat in de tegen
woordige omstandligheden geen nieuw
aanbod kan worden gedaan, en sprak als
de meening van zijn party vrienden uit,
dat de regeering integendeel het lydclyk
verzet officieel moest goedkeuren. Wat de
door de sociaal-democraten geëischte of
fers van het kapitalisme en de industrie
betreft, verklaarde Hergt, dat de Duitsch
nationalen tot elk offer bereid waren, op
dat de eenige juiste oplossing kon worden
bereikt
Voordat de derde spreker, de commu
nist Köhnen, aan het woord kwam, legde
de afgevaardigde Leicht van de Beiersche
Volkspartij, een korte verklaring af, in
naam der burgerlijke arbeidsgemeenschap,
waarin hij zeide, dat het voorbarig zou
zyn, indien de Ryksdag op dit oogenblik
zyn houding ten aanzien van den interna
tionalen toestand zou bepalen. De arbeids
gemeenschap zou daarom niet aan de dis
cussie deelnemen en vertrouwt, dat de
ryksregeering den juisten weg zal vinden.
Een dergelyke verklaring legde daarna
de ryksminister van buitenlandsche zaken,
dr. Von Rosenberg, in naam der regeering,
af. Het kabinet was bezig de vyf op haar
nota ingekomen antwoorden te onderzoe
ken. Dit onderzoek is nog niet afgeloopen
en voor dien tyd zou een verklaring daar
over niet in het belang van het ryk zyn.
De'regeering verzoekt daarom den Ryks
dag, overtuigd te zyn, dat zij zich van
haar groote verantwoordelyheid volkomen
bewust is en trachten zal den juisten weg
te vinden.
Het bestuur van den Ryksbond der Duit
sche Industrie zou heden vergaderen ter
bespreking van den politieken toestand.
Deze bijeenkomst zal wel verband houden
met de waarborgen der door Duitschland
voorgestelde leering.