Had. tal SERING lilt inr menscbenhamlBn gebouwd Uit het Engftlsr-h van DAVID LYALL doer J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN No. IS237 82*Jaargang Afd. 60UDA. WERKERK W.K.F. EEL I mJ pieren, >ek|es> ZOON GOUDA. iKMuidntnMlva 3 VIELEN Ziekenart EKEN Vrijdag 18 Mei 1823 FEUILLETO». meel PAKTE BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAl’ELLE, NIEU WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REE.UWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen Een verklaring van Poincaré over de resultaten der Ruhrbezetting. «1 m*»r ƒ0.60. Op igutui, nue au «<•- vóór de Wet van VMM Dr. S. S. HOOGSTRA. d» naar (Wordt verrolfd). 676 34 Kegaraadeerd zuiver n Goaden Medaille* 100 bu- vijf avond dkbat vru. ERK •EN, :ht- TEN, wordt enorm jevat de me- loodzakelijke kt het origi- laam en het 681 70 COURANT 270 HAAG - ia gaplombaardte xakkaa Fabrieken WORMERVEER 8'/, uur - NOEGEN" (Nadruk verboden.) liddel D.D-D. riekte generen, die U it een last maakt Die jeakea <ta« biandea- vertwaoea- Vde lea einde raad ware*. D.D. reeds genexen, t er baat bij vmdea. i t ISO (pro* «taco* teskrachttfe D.DsD-« - Bö apothekers ea De nieuwe Duitsche nota wordt Overig voorbereid. Geloofd wordt dat de nota dit maal een uitgangspunt voor een vrucht- doen boeten, had, de gewoonte^, die bij dergeiijke gelegenheden gevolgd wordt getrouw, al de dienstboden in twee rijen op den achtergrond opgesteld, ...Dezelfde storm die de kleine vuren bluscht, blaast de groote aan. niqinq f elke de levensbehoeften t oog te verlieten De aoc.-dem. rijksdagfractie heeft in den Rijksdag een voorstel ingediend tot onverwijlde uitvoering der in de rijks- grondwet' vastgelegde hervorming dor grondverdeeling en van het grondgebruik De soc.-dem, hebben daarvoor eenige aan wijzingen opgesteld, waarvan de voor naamste zijn: De eigenaars van meer dan 760 H.A. bouwland of 100 H.A. boschgrond zijn ver plicht het overige aan het Rijk af te staan. Als schadeloosstelling sal daarvoor de voor de vermogensbelasting opgegeven waarde der gronden worden betaald. Het bosch blijft eigendom des Rijks. Het bouwland zal voor binnenlandache kolonisatie-doeleinden worden gebruikt. De op de onteigende gronden werkzame arbei ders zullen in de eerste plaats als kolonis ten in aanmerking komen. Particuliere goederen of boerenbedrijven kunnen onder medewerking van het perso- neelvoor de landen of gemeenten in open baar beheer worden genomen. Bjj eiken verkoop van grond hebben hot Rijk, de Staat of de Gemeente het recht van prioriteit bjj den aankoop. De „Vorwlrts” publiceerde des* aoe - dem. aanval op het grootgrondbezit met veel ophef onder het hoofd: Het lamd voor het Volk. De Franschen gingen gisteren in Basen over tot het in beslag nemen van de meube len van den dlrecteur-generaal dor Esae- ner-Steinhohlen bergroerche, Tengelmann, wegens niet betalen der boete, die hem ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt Franco" per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux ziin dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int. 82; Redactie Tel. 545 GOUBSCBE COURANT. Opleidingsscholen en wat dies meer zij. ,,’kHeb” in ’t belang des kinds, naar de inspraak van ’t geweten, „E^n’ kneppel in een’ hoop van hoen deren gesmeeten”. L Als ik over dit ondeiwerp iets ga zeg gen, dan is dit mede op verzoek van eeipge ouders, die, heen en weer geslingerd door verschillende inlichtingen, verschillende omdat zij komen van personen, met ver- scMllende oogmerken, gaarne in het be lang hunner kinderem zekerheid zouden hebben, óf er in Gouda dpqnbare oplei dingsscholen voor H.B.S. en'Gymnasium bestaan. Wat ik van deze ouders venuut), 1 seker tengevolge vaq Nice en reisden zonder eentg opont houd door naar Londen en bereikten den derden dag 's middags om uur Birtley. Alison had den voor zij het Zuiden van Frankrijk ver lieten, een brief aan Tibbie geschre ven; maar ofschoon zij verlangend aan het station te Birtley uitkeek, was er geen bekende op het perron. Het rij tuig van Old Hall stond op hen te wachten en toen Alison haar echtge noot daarheen volgde, was zij er zich van bewust, dat veler belangstellende blikken haar volgden. Maar zij be sefte niet, dat zij op dat oogenblik de vrouw was, die in Birtley het meest werd beklaagd. Een snelle rit van tien' minuten bracht hep aan de bekende hekken. De heer Crewe, op wien de zorg voor zijn zaken weer ten volle scheen te drukken, en wien de lucht van Birtley als een mantel scheen te omhullen, sprak in het geheel niet te gen zijn vrouw, voor zij het hek wa ren doorgegaan en de lichten van het huis door de boomen begonnen te glin steren. Het was bitter koud; een paar sneeuwvlokken vielen door de zwarte duisternis van den Decemberavond en schenen den eersten aanval van een harden winter te voorspellen. Toen zij In de Kamercommissie voor financiën en buitenlandsche zaken heeft Poincaré gisteren verklaard dat d* inkomsten uit de bezette gebieden thans de bezettingükoaten dekken. Hjj legde er den nadruk op, dat de hoeveelheden cokes en steenkool, die dagelijks naar Frankrijk en België worden verzonden, voortdurend zijn toegenomen sedert het begin van het optreden, dank zij de krachtsinspanning van het spoor wegpersoneel en de ingenieurs, en thans de vóór de bezetting door Duitschlond geleverde hoeveelheden hebben bereikt. Het spoorwegibeheer bedruipt zich; de opbrengst neemt voortdurend toe. De bosch-exploitatie levert eveneens aanzien lijke inkomsten op. Het vervoer per spoor en te water is voldoende georganiseerd; de verzending van cokes en steenkool is er door verzekerd. De nog beschikbare voor raden vormen hoeveelheden, die eerst na verscheidene maanden uitgeput zouden zjjn als de verzending op den huidigen Voet voortgezet wordt De arbeid in de mijnen wordt voortgezet. Poincaré besloot met te Zeggen dat de bezetting van het Ruhrgebied zich thans in een periode van stabilisatie bevindt. De uitgaven worden ruimschoots gedekt door de leveringen, zelfs als men rekening houdt met het aandeel der Commissie van Her stel. Hij vooraag, dat het optreden in het Ruhrgebied meer zal opbrengen dan hij hoopte, vooral omdat de organisatie met den dag volmaakter wordt Frankrijk, zoo zei hij, kan in het Ruhrgebied blijven zoo lang dit het behaagt. De Fransche regie ring is besloten het genomen pand te hou den tot Duitschland zjjn verplichtingen na komt Op 1 Mei bedroegen de totale uitgaven in de Roer 63,650,000 frank, t. w. 61 mil- lioen voor militaire uitgaven en 2,650,000 frank voor burgerlijke uitgaven. De totale inkomsten bedroegen 72,680,000 frank, t. w. eigenlijke inkomsten (douane, vergun ningen, bosschen, boeten) 36 millioen, le veringen in natura 86,680,000 frank. Spre kende over de exploitatie van de spoor wegen verklaarde hij, dat het aantal af ge legde kilometers gestegen is van 81,000 op 18 Maart tot 50,000 in het begin van Mei. Antwoordende op een vraag verduide lijkte Poincaré, dat vermindering van de Duitsche schuld volgens hem alleen zou kunnen overwogen worden door cömpen- satie met onderlinge geallieerde schulden en dat alleen de linkeroever van den Rijn in staat is de veiligheid van Frankrijk te waarborgen 56 - Ook voelde zij, ofschoon zij het niet zou hebben durven bekennen, dat het een verlichting zou zijn haar man met steeds om zich heen te hebben. Er waren de laatste weken oogenblikken geweest, waarin zij het gemis aan persoonlijke vrijheid in haar leven had -w- liep nogal uiteen, zeker tengevolge vaq de krantenartikelen en propagandisten: de la gere school was nu immers opleidings school, omdat de leerlingen dezer inrichting toch ook toegang tot H.B.S. en Gymna sium konden krjjgten; de tegenwoordige U. L.O.-scholen (de vroegere M.U.L.O.- inrieb- "tingen), konden het etiket van zulke scho len voeren, terwijl nog andere vernomen hadden /lat er heelemaal geen openbare opleidingsscholen van deze soort in Gouda bestonden. Laten we eerst eens nagaan, hoe de toe stand in dit opzicht was vóór de Wet van 1920. Toen hadden we in Gouda (let wel, ik bepaal me nu tot het openbaar onder wijs) a. Lagere scholen, 4; b. U.L.O.-scholen, 2; c. M.U.L.O.-scholen, 2. De onder b. genoemde, de U.L.U.-seho- le, waren de opleidingsscholen voor H.B.S. en Gymnasium. Dit. waren de scholen van den heer Slop en (thans) Mej. Bak, in richtingen met 7 klassen, de eigenlijke op leidingsscholen; hiervan eenigsszins afwij kende en toch tot de opleidingsscholen ge rekend wordende, was de 6-jarige ondei- bouw van de M.U.L.O.-school van den heer Den Hoed, feitelijk opleidingsschool voor M.U.L.O.. De knapste jongens (ik heb et meerdere op de H.B.S. geluid) van de 6e klasse dezer laatste inrichting kon den het onderwijs op de H.B.S. zeer goed volgen. Als er bij den heer Den Hoed twij fel bestond een verstandige maatregel in het belang der leerlingen hield hij ze nog een jaar in zijn eerste M.U.L.O.-klas- se. En hoe ging die toelating toen. Bezield met jeugdig vuur en luisterende naar de stem van paedagogen, die beweerden, dat een examen voor zulke jonge kinderen te gen alle gezonde opvoedkundige begrippen inging 't bleek later ,dat deze heeren meer theoretici dan practici waren heb ik van 19041910 de candidaten toegela ten op de cijfers van de hoofden der scho len, waaronder ook een cijfer voor aanleg voorkwam, waaraan ik groote waarde hechtte. Wie op de'verstrekte cijfers niet ken toegelaten worden, moest examen doen. Van deze laatste adspiranten slaagden er De nieuwe Duitsche nota. Een voorstel der soc.-dem. Rijksdagfractie. De daling van de mark. Engeland en Sovjet-Rusland. De staking in België. bars gedkchtenwisseling zal worden. Het ministerie in zijn geheeel heeft de verschil lende antwoorden Dinsdag besproken. Een volgende bijeenkomst zal worden gehoudan nadat de diverse departementen de voorbe reidende werkzaamheden ten einde hebben gebracht. De rykskanselier zal ondertu*- ■chen besprekingen houden met de politieke en oeconomische deskundigen. Dat hst nieuwe voorstel nog voor Pinksteren sal worden verzonden, Is wel uitgesloten, alge meen is men van meening ,dat de nieuwe nota niet voor het einde van dc volgende week zal worden gepubliceerd. De verschil lende nota’s van antwoord der entent*-re- geeringen zullen niet afzonderlijk worden beantwoord, aangezien zulks de waag stukken waarom het hen te doen ia nog ingewikkelder zou maken dan afj reeds «Un. Over den iHhoud van fret nieuwe Duitsche voorstel kan natuurlek nog niets' worde» gezegd, al vermoedt men algemeen <lat de Duitsche regeering positieve voorstellen inzake de waarborgen zal formulieren, zonder daarbij de levensbehoeften va» Duitschland uit het ooj terwijl zij en Celia en Tibbie Fleming op den voorgrond stonden. Stephen bleef wat achter, als was hij niet ze ker van zijn plaats bij deze vertoo- mng. Op zijn gelaat rustte de eerste blik van Alison. Zij gaf Tibbie snel een kus, keek diep in Anna’s oogen, terwijl zij elkaar toelachten en toen liep zij met al de warmte van haar hart in haar oogen naar Stephen. „Lieve jongen,” fluisterde zij fee der. „Ik hoop, dat je blij bent mij te zijn. Ik heb zooveel aan je gedacht. Ik hoop, dat wij vrienden zullen zijn.” „Ik hoop het en ik denk het,” ant woordde de jongen en blij glansden zijn oogen. Maar Alison zag, dat ze weer dof werden, toen zijn vader naderde. Zij bemerkte heel goed, hoe hij terug deinsde en dat hinderde haar. Op dat oogenblik nam zij zich plechtig voor, dat haar eerste werk in het huis zou zijn den scheidsmuur te vernietigen en een goede verstandhouding tusschen Edmund Crewe en zijn zoon in ’t le ven te roepen. Zij zei een vriendelijk nog wel een enkele, maar in den regel klopte het examen-resultaat met de in zijn rapport uitgebrachte meening van het hoofd der school natuurlijk. Na 6 jaren van ondervinding bleek, dat deze spaar-de-leerlingen methode het peil an het onderwijs in de eerste klasse der H.B.S. deed zakken Het ging niet. Er kwa men leerlingen veelal van buiten op school, die niet op de hoogte waren, niet mee konden en dus den vereischten gang* van het onderwijs vertraagden. .Er bleken hoofden van scholen te z(jn, die qualita- tieve in plaats van absolute cijfers gaven, ci. w. z. die hun leerlingen beooideelden naar den stand der kennis van de klasse, waarin zij zaten, en zièh om welke re den dan ook, hetzij omdat ze de eischen voor toelating tot de H.B.S .niet kenden en hiervoor ook geen moeite deden, ofte wel uit „gedienstigheden der praktijk”, niet afvroegen, of hun leerlingen bekwaam en geschikt waren het onderwijs aan deze in richting met vrucht te volgen. Bij hen was „éénoog Koning”, ja, maar „in het land der blinden”. Ik zag my genoodzaakt eenigszins van koers te verandereftrin het belang,der mjj toevertrouwde leerlingen. Alle adspiran ten moesten schrifteljjk werk voor het Ne- derlandsch, het Fransch en het Rekenen maken, waarvoor ik overvloed van tijd gaf, wat ik als een eerste vöreischte beschouw bjj een examen. Wie voor het opgegeven werk voldoende cijfers behaalde werd zon der verder examen toegelaten. Wien krach ten tekort schoten, mocht probeeren dit te kort op te halen op een mondeling examen in de 3 genoemde vakken benevens Aard rykskunde en Geschiedenis. De uitkomst bewees, dat ik juist gezien hadwe kregèn minder niet» goed onderleg de discipelen, het peil der eerste klasse en bijgevolg van alle afdeelingen ging weer naar boven; menig hoofd der school, betuig de mij zijn ingenomenheid met den inge- voerden maatregel, die den ijver en de in spanning der leerlingen op school aanmoe- digde, de knapste jongens gelegenheid gaf uit te blinken, het examen voor velen tot een minimum beperkte en dan nog wel tot dat gedeelte, waarbij eventueele zenuwach tigheid zich het minst behoeft te doen gel den en last not least de hoofden van scholen van vele onaangenaamheden be vrijdde. Deze wijze van toelating werkte prettig zoowel voor leerlingen als onder wijzers en leeraren. Er was aansluiting tusschen de opleidingsscholen en de H.B.S. „En de plattelanders die zulk een oplei ding misten, moesten het loodje leggen.” Volstrekt niet. Men vergete niet, dat de Wet op het M. O. reeds dateert van 22 Mei 1863. Het platteland paste zich langzamer hand aan deze wet aan, toen de H.B.S. hoe langer zoo meer zich een voorname plaats in de maatschappij veroverde als oplei dingsinstituut tot „de onderscheiden beroe pen, betrekkingen en ambten” in deze maatschappij. De bevolking van het platte land zag al heel gauw in, dat ze, wilde ze de buitenkinderen laten profiteeren van de voordeelen van deze opleiding, hen ook in de gelegenheid moest stellen, dit M.O. te kunnen volgen; ze moesten niet alleen op de H.B.S. kunnen komen, maar met suc ces er doorheen. Daarom verrezen op het platteland U.L.O. d. i. opleidingsscholen te Bodegraven, Oudewater, Schoonho ven, Alphen, Woerden enz. Wie dus naar de H.B.S. zou gaan, bezocht een dezer inrichtingen, waarvan de meester, wat de gelijkheid van opleiding betrof, niet voor de Goudsche scholen op zij behoefden te gaan. Van de scholen voor gewoon jager onderwijs hferinner ik mij niet ooit een leerling gekregen te hebben. Dit zou met het onderwijs, dat daar gegeven werd, ook niet mogelijk geweest zijn. Als de ouders onder den rook van Gouda, in tfjds mijn raad kwamen inwinnen emtrent hun zoon of dochter, die, de lagere school bezoeken de, naar de H.B.S. moest, gaf ik hun in overweging hem (haar) een jfcar op een Goudsche school te plaatsen, die voor H.B. S. en Gymnasium opleidde. Deze adspiran- ten hadden dan alvast het voordeel, dat ze zich leerden aanpassen aan de omge ving, waarin ze op de bovengenoemde in richtingen zouden verkeeren r— een voor deel, dat niet onderschut mag worden dat ze leerden inzien, waarin ze tekort .schoten, en ontvingen korter of langer tijd een onderwijs, dat proefondervindelijk, zoowel qualitatief als qu*ntitatief, geble ken was aan te sluiten aan het M. O. Leer lingen, die, om welke reden dan ook, van deze gelegenheid geen gebruik konden ma ken, vulden het tekort aan door „aparte" lessen. Zoo was het een toestand, die over het algemeen zeer bevredigende resultaten opleverde, omdat dén leerlingen den over- gang van het lager-onderwijs met zijn klasse-onderwijzers naar het meer qualita- tieve M.O. met zijn vakleeraren zoo gemak kelijk mogelijk gemaakt was, deze jongen» en meisjes met het volle vertrouwen op school kwamen, dat ze er met den noodi- gen ijver en inspanning ook doorheen zou den komen, voordeelen, waarvan ook »-cia- listische vaders, voormannen zelfs in Gou da, (óf ze gelijk hadden) in het belang hunner kinderen gaarne profiteerden. Verschillende scholen, in Gouda zoowel als in omliggende plaatsen, leverden uit stekend onderlegde discipelen, die met wat meer of minder gemak den 5-jarigen cur sus doorliepen, en thans flinke, sommige zelfs aanzienlijke betrekkingen bekleeden in Staat en Maatschappij. De onderwijzers der opleidingsscholen en de leeraren der H.B.S. werkten in den regel in goede har monie samen, zich met ijver en toewijding gevende aan hun heerlijke taak: jonge menschen op te voeden, hen te leiden en te vormen tot nuttige en bruikbare leden der maatschappij. Ziende op "het resultaat van hun inspan ning en toewijding konden ze met Frans de Cort zeggen: „Heer, wij maken er menschen van. Zóó was de toestand „in den goeden, ouden tijd”, zouden we er ter qualificatie aan wil len toevoegen. Laten we nu eens zien, wat de democratische Wet van 1920 hiervan gemaakt heeft. woord tegen de dienstboden en w»m zichzelf zoo volkomen meester, toonde zulk een kalme waardigheid, rer- eenigd met een lieftallige vriendelijk heid, dat Tibbie een warm gevoel v»n trots kreeg. „Papa,” zoido Anna, jirnt toen *r eenige spanning begon in te treden, ..mijnheer Waghorne wacht u in de bibliotheek. Hij had naer het station willen gaan, maar inplaats daarvan kwam hij hier. Hel speet hem, zei hij vanavond te moeten storen, maar het was dringend.” Crewe liep onmiddellijk deur van de bibliotheek. mWÜ je wil je mevrouw Crewe naar haar kamersbrengen, Tribbtel” vroeg Anna en afij bloosde bij haar aarzeling welken naam zij zou kiezen „Noem mij alsjeblieft Alison, deze snel. „Ik hoop, dat geen van u allen in mij een vreemdeling zal aien, die *Aich hier heeft ingedrongen en zich mNjw zaken mengt. Dat do» ik niet. Ik döe het niet, Ik verzeker h»t ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda u omstreken (behoorende tot den bexorgkring): 15 regels ƒ1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgltring. 15 regels ƒ1.55, elke rwal meer ƒ0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Lief&digheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDERLINGENi 1—4 regel» 2.Ü5, slke de voorpagina 50 hooger. j Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot sear gereduce«r- den prijs. Groote lettere en randen werden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede boekhan delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd t« zijn. gevoeld, als een vogel, die zijn vleu gels tegen de kooi slaat, waarin hij gevangen gehouden wordt. Dit is een ervaring, die niet heel zeldzaam is gedurende een welijksreis, als men zou mogen ver onderstellen. Alison’s huwelijksreis bood misschien een beetje meer gele genheid dan gewoonlijk in dergelijke omstandigheden gevonden wordt, om haar geduld en moed te oefenen. Zij verlieten den volgenden morgen de bocht omgingen en den vroolijken gloed der verlichte vensters voor zich zagen, werd Alison door een lichte huivering bevangen. Dadelijk boog Crewe zich over haar heen, en vroeg hij op bezorgden toon) ,Je maakt je toch niet zenuwachtig over iets, Ali son? Zij zullen allen heel goed zijn en indien zij het niet zijnvoegde hij er met een harden klank in zijn stem bij. Haar hand raakte onmiddel lijk de zijne als om hem te weerhou den. „Ik dacht niet aan hen,” antwoord de zij; maar haar stem was vol en onvast. „Waar dacht je dan aan?” ,.Ik bad,” zei zij op gedempten toon „ld bad God mij te helpen om mijn phcht te doen en dat ik een zegen en geen vloek zij voor dit huis." Deze woorden, met ontroerende een voud uitgesproken, troffen hem, maar hij had geen gelegenheid er op te ant woorden omdat zij op dat oogenblik stilhflïiuen voor de deur der vestibule, en gedaanten zich naar buiten bewo gen om hen te begroeien. Anna, die verlangend was, alles wat in haar vermogen stond te doen, om de nieuwe echtgenoot» welkom te

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1923 | | pagina 1