r’s
liiïïii
Niet door menschenhanden gebouwd
Uit het Engelsch van DAVID LYALL
door J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 15238
Zaterdag 19 Mei (923
82“Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
lEF
Lijst No. 3.
te en goedkoopst)
Uw voordeel
i smaak
is ook
ivordert
s op
;e Fabrieken
KOEKEN
3
I «X
EERSTE IlLAD.
De a.s. Raadsverkiezing.
Is Vader
iar huis
rvlndlng
sid van
d doet,
in adem,
ille ver-
jke
pijzen
ten Koekjes
-
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
11
■IWiWtE»
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
HAGENAAR.
veroverde. Hij
FEUILLETON.
k'
en
•t
HOOFDSTUK XVI.
INKMAN ZOON,
pw n«ki.
aar pakje
De toestand is wel heel veel veranderd
bij vroegere jaren. Toen was het alleen aan
hen, die als de besten der burgerij werden
beschouwd, beschoren om zitting te kunnen
nemen in den Raad. Nu is het eere-ambt ge
worden tot een harde plicht, die in het be
lang van ’t algemeen moet worden vervuld.
Het is verheugend dat desondanks nog
vooraanstaande personen gevonden zijn om
een candidaatstelling te aanvaarden.
Er zijn vragen die beter met de schou
ders dan met de tong beantwoord kun
nen worden.
wege wordt opgelegd,
menteeren wat voot i
Hng v r y moet z(jn.
Wie het werkelijk belang der gemeente
wil dienen, stemme daarom Woensdag 23
Mei op de candidaten van den Vrijheidsbond
ot-
ik
la ■eplomkwr*
aakkaa
t
WORMERVKB
et
verkeerde uitlegging
Zie Etalage
1ODERN”1
AUm f egarandaerd
Negen Gowden
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
MAANDAG (2e Pinksterdag) ZAt
DE GOUDSCHE COURANT NIET
VERSCHIJNEN.
1384 1
Vier jaren heeft de Raad van thans zit
ting. Zooals men zich zal herinneren bracht
de vorige uitslag een geheele ommekeer in
de bezetting van den Raad: Er kwamen 6
sociaal-democraten en 5 roomsch-kathol.
die al heel spoedig met het Christel ijk-sociale
Vier jaren heeft dit spel geduurd.
En, er iq ook een tweede acte van het
wethoudersspel der rooden afgespeeld. Toen
wethouder Knuttel als wethouder bedankte,
omdat de sociaal-democraten wederom
ageerden tegen het beleid en het deden voor
komen alsof zij, indien de mogelijkheid daar
voor bestond, toen w e 1 een wethoudersze-
tel zouden aanvaarden, scheen het alsof de
sociaal-democraten ditmaal den dans niet
zouden ontspringen. Maar jawel, het was
slechts schyn. Want zy deden de keurige
vondst, dat alleen, indien de afdeeling o n -
d e r w s aan een sociaal-democraat zou
worden toegewezen, de heer Lafeber als
wethouder zou optreden. Deze eisch was
niet voor inwilliging vatbaar en zoo triom-
Wij staan aan den vooravond van de ver
kiezing van den nieuwen gemeenteraad.
Woensdag 23 Mei is het de groote dag waar
op, de mannen en vrouwen, kiezers van Gou
da, zullen beslissen of de thans zitting heb
bende leden, voor zoover zij althans opnieuw
candidaat zijn gesteld, in den Raad zullen
terugkeeren of wel hun plaatsen zullen zien
innemen door anderen.
Stond de gemeenteraadsverkiezing vroe
ger steeds in het teeken der grootste belang
stelling, dit is wel veranderd. Sinds de sa
menstelling van de candidaten! ij sten bij
voorkeur in de kiesvereeniging, die als ge
volg van de bepalingen’ der wet practisch
het macht-instituut is geworden voor de
bezetting der raadszetels, heeft de verkie
zing veel aan belangstelling ingeboet. En
dit is te meer het geval nu de samenstel
ling van den Raad juist het tegenbeeld is
geworden van het gezaghebbend en vertrou
wen wekkend college dat volgens de wat
staat „aan het hoofd der gemeente” en dat
door den grondwetgever ook als zoodanig is
bedoeld.
Indien dit nu de practijk moet blijven van
het stelsel van evenredige vertegenwoordi
ging, dan is dit toch een treurig verschijn
sel. De Raad van thans, hier zoowel als el
ders, is verlaagd tot een politiek praat-col-
lege en vaak tot propaganda-instituut voor
groeps- en klassebelangen, in stede van te
zijn het onafhankelijk college, dat waakt
voor de belangen der gemeente en haar in
woners in haar geheel-
(Nadruk verboden.)
van den
huislijken vrede,
rouw door
ore te besteden,
e daag’lijks
te eten biedt!
KRISTAL-
altijd welslagen
je magen,
keuken niet!
Lwuwardtn.
Symen, de belastingbetaler, legt nu het
loodje en de „democratische” vrienden van
diverse kleur doen als onnoozele halzen, die
daarvan niets begrijpen, zy zijn natuurlijk
niet de schuld daarvan!
lid een wedstrijd organiseerden in het be
denken van allerlei waarmede zij de „de
mocraat” konden spelen. Aanvankelijk was
er sprake van dat de sociaal-democratische
groep als de sterkste in den Raad ook de
verantwoordelijkheid van dezen stembus
uitslag zou aanvaarden dóór zitting te ne
men in het college van B. en W. Maar daar
van is niets gekomen. In die groep zelf be
stond daarvoor aanvankelijk wel eenige ani
mo, inaar de pa rtij achtte het volstrekt
niet wenschelyk dat dit zou geschieden, want
dan zou daarmede het spel van de propagan
da uit zijn geweest. En daarom verscheen
er een urgentie-program dat de andere groe
pen zouden moeten aanvaarden, want an
ders wilden de sociaal-democraten geen wet-
houders-zetel accepteeren. Dat urgentie-pro
gram was zoo gesteld, dat by geen der groe
pen eenige animo bestond om daarop met de
sociaal-democraten de verantwoordelijkheid
te deelen en alzoo geschiedde het dat niet
de rooden in B. en W. zitting namen, zoo
als op grond van den stemhusuitslag mocht
worden verwacht, maar dat de kleine libe
rale groep zich in het belang der gemeente
gaf om twee wethouderszetels te aanvaar
den, in de verwachting dat de toezeggingen
tot medewerking bij het besturen ook zou
den worden nagekomen.
Wat is dat anders uitgekomen!
Instede van steun hebben de sociaal-demo
craten zich steeds beijverd waar mogelijk
het college van B. en W. den voet dwars te
zetten en hebben zij hun lust tot propaganda
bot gevierd. Zoo kwam de wedstrijd in „de
mocratie” tot stand, waaraan rechts en
rood lustig hebben meegedaan.
Symen, de belastingbetaler, legt
breedö groep goed-willenden moet lijden
voor een kleine groep onwiligen. Er ia een
tijd geweest dat de overheid zich tot taak
«telde ddar regelend op te treden waar de
burgers met elkaar in botsing dreigden te
kernen omdat hun opvatingen niet geheel
strookten. De regeling berustte dan hier
op, dat dergelijke botsingen werden opge
heven en voorkomen. Meer niet. Men ia
echter hoe langer hoe verder gegaan en
steeds meer de ééne groep gaan dwingen
zich neer te leggen bij hetgeen een ande
re graag wil. De begrippen omtrent aller
lei levensaangelegenheden loopen hoe lan
ger hoe meer uitéén en het is juist met
het oog daarop dat de vrijheid van han
delen hoe langer hoe meer in het gedrang
komt wanneer die overheid zich niet vol
maakt neutraal tegenover alle begrippen
zet.
Het eigenaardige is dat daarnaast de
overheid telkens weer nalaat de goed-wil-
lenden te beschermen tegen onwilligen, die
de eerste het leven noodeloos onaangenaam
maken. We herinheren hierbij aan de actie
„voor de stilte”, die even sympathiek is
als die „voor de vrijheid”, al lijke deze
actie misschien op sommige punten met
elkaar in strijd. Men zou kunnen betoogen
dat iemand de vrijheid moet hebben om
zyn auto-hoom midden in den nacht zóó
lustig te laten toeteren als hij zelf wil of
in zijn tuin zooveel hanen te laten kraaien
als men belieft, maar hier komen de be
langen der burgers met elkaar in strijd,
Maar waarom mag de heer A. Zondag
morgen niet in het Mauritahuis gaan kij
ken, waarmee geen enkel belang van den
lieer B. wordt geschaad, die er alleen een
principe op na houdt dat hem zelf ver
biedt zulks te doen; waarom mag C niet
op zijn manier in zee baden, terwijl D een
mijl ver daarvan daan thuis zijn pijp zit
te rooken, maar D meent dat het voor C”«
heil beter is anders te handelen?
Het is natuurlijk dikwijls een moeilijk
geval om alle vrijheid te respecteeren en
ieder zijn vrijheid te laten. Maar het is
voor een regeling daarvan dringend noodig
dat die beperking in geen geval eenzyidg
geschiedt. En dat is op het oogenblik juist
herhaaldelijk het geval en daartegen zal
de nieuwe vereeniging zich schrap zetten.
Alleen reeds het feit, dat de aandacht zal
worden gevestigd op de willekeurige vrij
heidsbeperking kan een gelukkig effect
hebben. Het wordt zoo zoetjes aan usance
dat men het met de vrijheid niet te nauw
meer neemt. Het is zoo gemakkelijk eenige
beperking op te leggen. Maar gewoonlijk
gaat dat ten koste van een gedeelte der
burgers terwjjl een ander deel er alleen
van profiteert. Tegen die onbillijkheid
moete inaar eens verzet komen.
Eigenaardig is het dat de overheid zelf
zich telkenmale vrijheden permitteert die
in het dagelyksch leven als onbehooriijkhe-
DCLXI.
Er is hier ter stede een vereeniging ge
sticht, die zich ten doel zal stellen halt en
front te maken voor de individueele vrij
heid. In den gang van zaken der overheids
bemoeiing zien zeer velen en met den
dag stijgt hun aantal een steeds groo-
tere belemmering van de persoonlijke vrij
heid. Niet ontkend kan worden dat daar
van veel juist is en dat het aantal wetten
en verordeningen zóó onrusbarend toe
neemt dat men haast geen stap meer kan
zeten zonder tegen één van deze op te bot
sen. In de groote steden wordt het op zul
ke punten inderdaad haast ondrageljjk. Het
ergste is dat een menigte van deze bepa
lingen slechts onder zekere omstandighe
den nut hebben en dat altijd weer een
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan oüa Bureau: MARKT 31. GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 545
Qracleuset, WtMtjn
banket, Goudsche;Sprlh{
artikelen enz.
penstraat 32.
Telefoon 4U
feerde de roode party opnieuw en bleef haar
de gelegenheid geschonken als de grootste
groep in den Raad, oppositie te blijven
voeren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring)
l5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgltring:
1—5 regels ƒ1.55, elke regel meer ƒ0.30. Advertentiën in het Zaterdagnununer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiijn de helft van den prijk.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.05, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en'ingezonden mededeelingen bfj contract tot zeer gereduceer-
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede boekhan
delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
Het werk van den dag.
„Ik ben gekomen om eens te zien,
hoe je je ochtenden doorbrerifet, jon
genlief,” zei Alison dj^eürekt, terwijl
rij de denr van Stephen’s zitkamer in
dtn toren opende.
57 -
„tv om lieve, je voelt de spanning,'
zei Tibbie, met een besliste beweging
haar hand op haar arm leggend. Zij
zag, dat Alison nu beefde en dat er
donkere schaduwen om haar oogen
“gen. „Je hebt het goed gedaan, oude
dame,” zeide zij, terwijl zij de deur
van de ruime slaapkamer achter haar
SlOOt. VA O r» Iml «./.I .1 n
aelsangs
bet begu
veroverde. Hij voelde, dat alles beter
voor hem zou worden, en dat zijn we
reld minder treurig zou zijn, nu de
yrouw van zijn vader er in versche
nen was. Al zijn denkbeelden waren
onrijp, bijna ais van een kind, of-
schoon hij den mannelijken leeftijd na
derde. Maar zijn gedachten waren ver-
wi ongen en zijn denkbeelden over de
macht van het onrecht in het leven
waren abnormaal. Daar had Alison
echter nog geen kennis mee gemaakt.
„Ik ben er zeker van, dat u houdt
van alles, wat mooi ia,’’o zei hij im
pulsief. „U bent zelf zoo mooi."
Alison’s kleur steeg bij deze per
soonlijke opmerking en zij hief een
waarschuwenden vinger op.
„Mijn jongen, je bent te jong om
zulke complimenten te maken en voor
mij is het, hoop ik, niet noodig."
„O, maar zoo bedoelde ik het niet.
Het is volkomen waar. Ik heb het aan
Anna gezegd, nadat u hier dien avond
hoeft gegeten. Ik vind het prettig om
naar u te kijken."
„Krijg je schetsboek, Stephen
laat het mij zien$” zei zij snel.
Hij liep met zijn stootenden stap
door de kamer naar een groote kast,
die in een nis bij den haard was ge
maakt. Alison, die hem scherp gade
sloeg met de levendige belangstelling
van iemand, die het ergste zou willen
weten, opdat zij zou kunnen helpen
en genezen, zag, dat het eene been
korter scheen te zijn dan het andere,
en dat het loopen nem pijn deed.
(Wordt vervolgd.)
i n«i, ant-
„En bet zijn
eigenlijk meer de menschen dan de
plaats, die ons gelukkig maken, vind
je niet? I
Het
ken.
ten?’
„Dadelijk," herhaalde zij. „Ik neem
alleen een kijkje in je schatten. Dus
van teekenen en van boeken hou je
het meest?”
„Hoofdzakelijk van teekenen,” ga!
hij toe. „Maar ik heb nooit les ge
had, tenminste niet iets, dat dien naam
verdient, en ik maak zooveel fouten,
dat ik er een hekel aan heb er naar
te kijken ais het klaar is. O ja, ik
heb een massa schetsboeken; zoudt u
ze werkelijk willen zien?”
„Ik wil ze heel graag inzien,
schoon ik je moet bekennen, dat
van kunst niet veel afweet. Waar
schijnlijk zal ik het verkeerde bewon
deren. Ik geloof, dat me dat heel dik
wijls overkomen is op onze plaatse
lijk tentoonstellingen te Seadoon en
zelfs te Glasgow, ik hield bijvoorbeeld
niet van wat men de Glasgower school
noemde, ofschoon ze buitengewoon
knap wérk leverde."
Stephen keek haar met belangstel
ling aan en een glimlach plooide zich
cm zijn mond. Zij zag ér zoo lieftal
lig en vriéndelijk, zoo verstandig en
zoo moederlijk uit, dat zij zijn hart
den plegen te worden aangewerkt. We her
inneren bijvoorbeeld aan de misère van de
navorderingsbelasting. Den Haag heeft
zijn eigen gemeentelijke inkomstenbelas
ting opgeheven en die vastgeknoopt aan
die van het Rijk. Echter vielen de belas-
tingjaren niet gelijk en nu heeft de ge
meente, inzage krygend van de rijkakohie-
ren, eenvoudig alle belastingplichtigen die
bil haar minder opgaven dan by het Rijk
verrast met een navordering. Natuurlijk
was dat gansch willekeurig want het kan
best zijn dat de toestand op 1 Mei heel an
ders is dan die op 1 Januari. Reeds dade
lijk rijst de vraag of de gemeente nu ook
eigener beweging heeft terugbetaald waar
te veel voor de gemeente werd opgegeven.
Dat kun je begrijpen! Maar dan was het
ook alleszins redelijk geweest om eerst in
lichtingen te vragen over de oorzaak van
het verschil. Maar ook dit kun je begrij
pen! Een ambtenaar weet het altijd veel
beter en nam dus dadelijk aan dat er b(j
een verschil van tijdstip van vier maanden
geen verschil in inkomen mogelijk was.
Alle verschil was bedrog! De vrijheid die
het gemeentebestuur zich met deze opvat
ting heeft gepermitteerd zou in het dage-
lijksch leven als een beleediging worden
opgevat en onmiddellijk een verbreking
van de goede verstandhouding ten gevolge
hebban. Trouwens de verstandhouding tus-
schen zeer vele burgers en de overheid is
ook verre van goed en al houdt de laatste
allerlei bevoegdheid, men vergist zich als
men meent dat dat gemis aan samenwer
king geen nadeel ige zyde heeft
Er ia ee» toenemend verzet tegen het
tiranniseeren door de overheid en de ver
eeniging tot verdediging der persoonlijke
vryheid is daarvan het eerste en tevens
deugdelijke bewijs. Men lacht om het Hol-
landsche fascisme, maar het Is onze erva
ring dat er een veel sterker stroom van
verzet bezig is samen te vloeien dan men
tuin de oppervlakte van het maatschappe
lijk leven wel meent te mogen vermoeden.
Het is slechts de vraag of die stroom een
bedding weet te vinden waar binnen een
geregelde vloeiing mogel(jk is. We zeggen
dit niet als een alarmeering maar alleen
omdat wij dagelijks meer en meer waar
nemen hoe zeer het verzet en de ontevre
denheid over velerlei in de overheidAe-
moeiïng toenemen. Wie daarvan geen noti
tie neemt en meent dat het alles maar oud-
Hollandsch gemopper is, zou zich toch wel
eens kunnen vergissen in de beteekenis en
den omvang ervan. De crisisjaren laten
nog steeds sporen na van de tirannie, die
toen heerschen moest maar nu overbodig
ia, maar die sommige wenschen te behou
den ten eigen bate.
Caviant consules!
GOIDSIHE C0ÜR1VT.
„Maar het is niet noodig de
gst te verlengen en evenmin in
net begin heel veel te zeggen. Geen
van. allen is bang voor je, of voelt
eenigen afkeer van je of iets derge-
‘UKs. Neen zij zijn allen oprecht en
eenstemmig blij, en hun blijheid zal
met?’^eUn V°°r je z^n’ A’lie, 's het
>>Ja, Ik weet het, maar maar—”
Tikui80^ 8 mdndhdekën beéfdbn nu en
ue JeSde haar twee éterke, beem-
ge handjes óp haar sëhöüöëts en be-
proefde Hhdr te Italhieeren.
„Bbdaanf, béate rfieid, heel bedaard,
nill 18 alles 8<*d, alles heel goed,
waar? Ik hoop niet, dat je spijt
voor een
vatbaar was.
„Het is hier toch heel lief,”
woordde zij opgeruimd.
eigenlijk meer de
piaais, <_1_ -
nietY f
„Ik heb er nooit over nagedacht.
t is beter in het geheel niet te den-
Zoudt u niet willen gaan zit-
De zittingstyd is thaiu/Verstreken en aan
het spel komt nu een eind, Over enkele da
gen zal de stembus spreken of de politiek
der propaganda-democraten, die <Je gemeen
te op onverantwoordelijke kosten jaagt en
haar ontwikkeling in'den weg staat, de in
stemming heeft van de meerderheid der
bevolking.
Wy mogen verwachten dat bij de kiezers
met grooten ernst zal doordringen het be
sef dat de politiek der roode en rechtsche
democraten voor de gemeente onhoudbaar is
en tot een desolaten toestand moet leiden.
Wat de fractie van den Vrijheidsbond in
de afgelóopen periode deed, wyst qr op dat
by die leden den grooten ernst voorzit, die
in dezen hoogst moeilijken tyd geboden is.
Op grond van hetgeen zy deed, mag van die
fractie worden verwacht, dat zy ook in de
komende tijden haar medewerking zal geven
aan een beheer der gemeente dat vóór alles
evenwicht moet brengen tusschen de uitga
ven en de inkomsten, die uit de belastingen
moeten worden gevonden;
Dat is de allereerst^ ei»ch, waarvoor alles
moet zwichten.
En daarnaast moet paal en perk worden
gesteld aan den dwang die van overheids-
door alles te regle-
Befr fcoede ontwikke
ld ij zat aan de tafel met teekenbe- wat
noodigdheden voor zich, maar veel had
hi, niet uitgevoerd en zijn gelaat had
een peinzende uitdrukking. Het klaar
de echter op, toen hij van zijn stoei
gleed en zoo recht ging staan als hij
kon. om de vrouw van zijn vader te
begroeten.
„Ik doe niets,” antwoordde hij en
streek met zijn slanke, blanke vingers
door zijn haar, met een jongensachti
ge beweging, die Alison deed denken
aan haar eigen broers in de dagen,
die ver achter haar lagen, toen zij
hen ook ondervroeg, gewoonlijk zon
der bevredigende antwoorden te krij
gen
„Ik liefhebber, maar zoo’n beetje.
Een afschuwelijke dag, vindt u nut?
7,oo koud. Wilt u niet wat bij het
vuui komen zitten?”
„Dadelijk,” antwoordde Alison, de
kamer met belangstelling rondziende.
Het was pas de tweede keer, dat zij
ei in was, en zij herinnerde zich de
uitdrukking op het gelaat van den
jongen, toen zij, een deelnemend
woord tot hem had gesproken.
„Vind je ’t zoo vreeselijk, als
een beetje koud is?" vroeg zij.
„Ja, aan kou heb ik een hekel. Ik
zou hier wel weg willen en ergens
gaan wonen, waar het nooit koud is.
Vindt u Birtley geen afschuwelijke
plaats? Ik kan mij niet begrijpen, dat
u er bent komen wonen, hoewel u
toch niet moest."
Toen bloosde hij; hij was er zich
van bewust, dat hij iets had gezegd,
hobt? Om Godswil, zeg met, dat je
spijt hebt.
„Neen, neen, m het geheel geen
spijt,” zei Alison, iets inslikkend.
„Waar is Guy? Het is een teleurstel
ling voor me, dat ik hem niet gezien
heb.”
„Bezig met zijn gewone werk, maar
hij verwachtte om half zes gereed te
zijn en hij komt hier eten. Anna heeft
aan alles gedacht, wat je gelukkig zou
kunnen maken en je meer thuis zou
doen voelen. Zij heeft zich prachtig
gehouden."
„Dat weet ik, dat heeft iedereen
gedaan,” stemde Alison toe.
„Zelfs de heer Crewe?” vroeg Tib
bie en onmiddellijk daarop zou zij
haar tong wel hebben kunnen afbij
ten voor haar grove impertinentie.
„Zelfs de heer Crewe,” antwoordde
Alison; de woorden kalmeerden haar
als niets anders gedaan kon hebben.
„Wat is het laatste nieuws van Pat
en Edith?”
Toen wist Tibbie, dat Alison de
deur van haar huwelijksleven gesloten
wenschte te houden, en dat, met wat
daarachter gebeurde, noch zij noch een
ander zich zou hebben te bemoeien.
J463 110
SU*
I