Magazijn „Rozenlust"
Land-en Tuinbouwtentoonstelling
f
o
Een sierlijke BLOEMENZUIL mag niet ontbreken in Uw tuin
mm HEEREN-
MODEARTIKELEN. 3
Voor smaakvolle en artistieke
Bloemwerkenen Versieringen is
HET ADRES. - Prijzen billijk.
Keuze groot door eigen bewerking.
Dr. HOMMELS HAEMATOGEN
V
Zie Etalage in het Magazijn „ROZENLUST" - Kleiweg 38 - GOUDA - Tel. 61i.
M.
G. DE RAADT,
Ontheffing Winkelslaiiing
GOUDSCHE
27 Jliigustiis-I September 1923.
A. In den tuin van de Sociëteit „ONS GENOEGEN"
B. Op het KAZERNEPLEIN
S. S. VAN DANTZIG
O
Ruime keuze
w
HET VOORDEELIGST ADRES
T. DEKKER - Groeneweg 77 - Gouda.
FINANCIEELE BERICHTEN.
Weekoverzicht.
In de achter ons liggende berichts-
periode hebben politieke factoren in
de verschillende centra van den geld
en effectenhandel, zich slechts in ge
ringe mate doen gelden, doch voor
zoover zij aan de heerschende tenden-
7en richting gaven, kan gezegd worden,
dat hun invloed de stemming niet ver
onaangenaamde, hoezeer ook de onrust
in politiek Europa nog altijd groot is.
Dat het Engelsche antwoord aan de
Duitsobe regeering er op gericht is,
nieuwe voorstellen mogelijk te maken,
heeft in zekeren zin eenitze ontspan
ning teweeg gebracht en in het alge
meen heerschi dan ook de verwachting,
dat het politiek aspect in de eerst
komende weken wat vriendelijker zal
zijn dan den laatsten tijd het geval
was Dat dit op de beurzen niet .ster
ker tot uiting kwam vindt zijn oor
zaak voor oen groot deel hierin, dat
Wallstreet zich laat beïnvloeden door
ongunstige lezingen aangaande de ver
houdingen in de industrie en de re
sultaten, welke men in de huidige
periode van activiteit bereikt zou heb
ben. ueze resultaten zouden n.l. in
tinantieel opzicht althans, zeer onvol
doende zijn, een lezmg, die (dit zij
tusschen naakjes ongemerkt) in het
geheel niet stroolU met de gepubli
ceerde kwartaalcijfers der vooraan
staande bedrijven. De baisse is echter
actiever dan ooit in het verspreiden
van tendentieuze berichten en hoewel
men niet mag aannemen, dat het in de
Amerikaansche volkshuishouding zonder
meer couleur de rose is, dient men er
toch rekening mede te houden, dat de
lezingen van thans sterk onder den
invloed staan van speculatie belangen.
De maatregelen, door de regeering
aangekondigd ter bestrijding van de
speculatie in goederen, zijn tot nog
toe niet tol werkelijkheid geworden
en zelfs heeft het gerechtshof van New-
York de aanklacht betreffende de prijs
opdrijving van suiker onontvankelijk
verklaard, een negatief resultaat, dat
gemakkelijk te voorspellen was. Als
gevolg hiervan waarschijnlijk hoeft de
speculatie nieuwen moed gevat om
hausse posities aan te gaan, met het
gevolg, dat de prijzen van verschil-
londe producten een vrij belangrijke
verbetering deden zien.
Op onze beurs was de animo tot
zaken doen uiterst gering. Er heerscht
in het algemeen een loome tendenz.
i'uiUiurwanrden komen zich wel min
of meer redresseeren onder den in
vloed van stijgende prijzen op de
Now-Yorksche suikermarkt, doch toen
Dier later eenige weifeling intrad, was
mei» te onzent oogenblikkelijk geneigd
A>m zich uit de 'hausse posities terug
te trekken en ontstond weder een da
lende koerslijn. Bovendien trad indië
sterk verkoopend op, in tal van lei
dende fondsen, hetgeen de markt voor
al gedurende de laatste dagen der
week nogal drukte.
Een scherpe reactie in de prijzen
van het product had tot gevolg, dat
rubberwaarden zich tegen de algemee-
ne tenaenz niet konden verzetten en
gevoelige verliezen te lijden kregen.
Zoowel op de markt van het artikel
zelf, als op die der betrokken aan
deden, trad echter op de lagere prij
zen een levendige kooplust op den
voorgrond en vooral te Londen is op
de rubbermarkt op het lager prijs
niveau een groot aantal belangrijk'
transacties tot stand gekomen, naar
verluidt voor Duitsche en Russische
rekening.
Petroleum waard en blijven loom van
stemming en zelfs moest Kon. Olie
een verlies boeken in sympathie met
de tendenz te New-York en Londen,
alwaar men de constante dqlingen m
de prijzen van hét product met zorg
blijft gadeslaan. Consols waren wat
beter van stemming, in verband met
gunstige berichten uit de Roemeensche
olieindustrie.
Voor Tabaksfondsen was het aanbod
dermate overwegend, dat over de ge
in ele linie een scherpe reactie ont
stond. Naar uit Deli gemeld wordt
beeft het te velde staand gewas on
gunstig weer en vreest men, dat de
kwaliteit van het product hierdoor
blijvende schade zal ondervinden.
Daartegenover staan echter gunstiger
lezingen, zoodat de outsider in het al
gemeen niet weet, waaraan hij zich
heeft te houden.
Scheepvaartwaarden trokken weinig
belangstelling, doch het maakte een
gunstigen indruk, dat het verslag van
den Rott. Lloyd en van enkele klei
nere ondernemingen meevallende resul
taten doet zien.
Voor industrieelen blijft de grond-
loon vrij goed doch begrijpelijkerwijs
hebben ook hier de koersen te lijden
van de algemeene tendenz.
Op do markt der beleggingswaarden
kan het verhoogde koerspeil zich goed
handhaven. Staatsfondsen ondervonden
weinig invloed van het bericht, dat
binnenkort weer een Indische leening
tegemoet gezien kan worden.
Op de Amerikaansche markt was de
gicndtoon weifelend, doch de stemming
WvTd eenfgszins gesteund door de vaste
stemming van 't Amerikaansche devies.
Prolongatie 3J4 pCt.
A'dom. Firma B. SANDERS Ezn.
MODEPRAATJE.
Costuumrokken.
Het had er in de laatste paar sei-
zoens heel veel van alsof de costuum-
rok nog maar een kwijnend bestaan
leidde en gereed stond om in het niet
te verdwijnen.
De schijn is echter niet tot „wezen
gekomen. Plotseling begint de costuum-
rok, deze prettige metgezel van mantels
en blouses, een hernieuwd bestaan.
En dat niet alleen.
Het artikel wordt uitgebreid en ziet
zich uitgevoerd ih de nieuwste stoffen
on in nieuwe aantrekkelijke modellen.
Eéne soort van bovenrok heeft het
weliswaar af moeten leggen en wel
het aardige satijn of charmeuse rokje,
dat voor semi-gekleede dracht toch
soms zulke goede diensten, bewees.
Doch daar het al te lastig werd, dat
men bij jumber-blouses, casaques en
sweaters van een gekleed rokje ver
stoken zoude zijn, heeft eene andere
populaire zijdenstof hare intrede ge
daan en werd de wereld verrijkt met
de élégante crèpe-Marocain rok.
Dat bleek het sein voor eene groote
vogue".
Men bracht de sierlijke Marocainrok
uitsluitend in zwart en in wit. In
zwart liet men hem samengaan met
alle kleurige blouses, cataques en ge
breide jakjes, van effen tinten.
Het witte rokje werd a le „match"
voor de veelkleurige, bontgebloemde
blouses en jakjes en ziet, deze combi
natie voldeed bovenmate.
Dat men de fijnste, de beste ge
plooide modellen voor het crêpe Ma-
rocainrokje reserveerde, heeft daaraan
geen gering aandeel gehad.
Vooral de groepjes en groepen van
de vele mesplooien, die sierlijk uit
springen bij het loopen, kunnen dat
voor hunne rekening nemen.
Na de zijden crêpe rokken, volgden
alras de rokken in wollen crèpestoffen.
Ook hierbij spreekt de voorliefde
voor wit, wat zeer begrijpelijk is, nu
het zomerweder zich nogal genieten
laat.
De belangstelling voor witte rokken,
deed als vanzelf de flanelrok in de
mode komen. Men moet de sport im
mers ook haar deel weten te gunnen.
Wij zal ook een dankbaar gebruik
weten té maken van de1 nieuwe tweeds
en homespun, waarin moderne tinten
en moderne weefsels wedijveren met
elkaar.
Eene geheel nieuwe verschijning,
die een goede gooi doet naar de
populariteit is de gedrapeerde costuum
rok
Dat zou men vroeger niet voor mo
gelijk geacht hebben! Iets dat zoo bij
het compleete costuum behoort!
En toch is het een nieuwtje dat
thans geheel is ingevoerd en zal men
moeten toegeven, dat het ongemeen
voldoet.
Bij de élégante draperierok draagt
men oene gekleede casaque in dezelf
de tint en het effect daarvan is me
nigmaal zoo, dat het geheele costuum
erdoor overtroffen wordt.
Als middel ter afwisseling uitge
dacht, biedt het dan oqk allerlei mo
gelijkheden. De gewone costuumrokken
zijn al zeer eenvoudig van model.
Dikwijls tweebaans en dan met een
breede biais als overslag.
Dat staat altijd aardig en trekt velen
m.
Het is een typische verschijnsel dat
de afzonderlijke costuumrok niet bij
zonder lang en in gladden vorm, d.i.
onbewerkt of zonder plooien zijnde,
ook tamelijk nauw is.
Hij zit niet meer zoo hoog boven
de taillelijn als bij eene vroegere
groote rokkenmode.
Hij mag slechts even boven het ware
middel uitkomen en moet dit vooral
zoo weinig mogelijk accentueeren.
De effen wollen stoffen, welke de
fijne crèpestoffen concurrentie aan
doen, maken het mogelijk om een
beeldig rokje met drapeering in eiken
prijs beschikbaar te vinden!
Eenige tinten rood, roestkleur, beige
en grijs, benevens de modetint
mosterdgeelgeven volgens het ver
langen der mode, kleurige en kleed-
zame rokjes.
In katoenen stoffen, vooral in épon-
ges treft men patronen aan die niet
veel verder gaan dan tot het geven
van veelkleurigheid aan strepen, blok
ken en ruiten.
In enkele modellen valt wederom de
neining te bespeuren tot het aangeven
van zakken.
Men doet dit door het opzetten van
een paar versierde zakkleppen.
Smalle tresjes en koordstiksels be-
hooren tot de gewilde rokgarneeringen.
In de gladde npstoffen en in het
zoo dankbare covert-coat dat thans
wederom voor allerlei doeleinden en
zeker voor afzonderlijke rokken ge
bruikelijk is, werkt men de garneering
in de stof.
Koordplooljes van afstand tot afstand
worden zoowel verticaal als horizon
taal aangebracht. In deze stoffen valt
er ook heel wat te bereiken met sy-
metnsche plooiengroepen. De bij het
mantelcostuum behoorende costuumrok
is tamelijk streng van vorm en uit
voering.
Twee- tot driebaans vertoont hij
enkel eene nnadomlijning met stiksels,
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Zwakken en zij die lijdende zijn aan
bloedarmoede en zenuwachtigheid
vinden in 1468 12
een krachtig en afdoend geneesraid--
del.
Alom verkrijgbaar a f 2.50 per fl.
een paar patten op de naden, of een
figuui van tressen, al naar gelang dé
mantel met deze eenvoudige middelen
verfraaid is.
GRACE ALLAN.
BINNENLAND.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer der Sta
ten Generaal zyn voor hervatting der
werkzaamheden bijeen geroepen tegen
Dinsdag 29 Mei, des 's avonds te 8% uur.
Hertog Paul van Mecklenburg, t
Te Ludwigslust is op ruim 70-jarigen
leeftijd overleden de half-broer van Prins
Hendrik, hertog Paul Frederik Willem
Hendrik van Mecklenburg, die gehuwd was
met Maria prinses von Windischgraetz.
De Prins is voornemens, de begrafenis
bij te wonen, welke vermoedelijk a.s.
Woensdag te Ludwigslust zal plaats heb
ben.
De Zomertijd.
Aangaande de vervroeging van den wet-
teljjken tyd op 1 Juni, heeft de minister
van binnenlandsche zaken en landbouw de
burgemeesters eraan herinnerd, dat het tijd
stip van overgang is aangegeven in art. 2
der wet van 23 Maart 1918 (Stbl. no. 165)
gewijzigd bij de wet van 22 Maart 1922
(Stbl. no. 130). De minister heeft aan de
burgemeesters verzocht, toe te zien, dat de
tijdsaanwijzing op de openbare, door het
gemeentebestuur beheerde klokken, van ge
noemden datum af in overeenstemming zij
met de tijdvervroeging en hun meegedeeld,
dat omtrent het tijdstip, waarop weer
wordt ingesteld de tijdregeling naar den
middelbaren zonnetijd van Amsterdam,
aan hen nader zal worden bericht.
Het centraal bestuur van den Nederland-
schen Tuinbouwraad heeft zich, in verband
met het besluit van de regeering, de afwij
king van den wettelijken ijd 1 Juni te doen
beginnen, tot de regeering gewend met het
zeer dringende verzoek, den duur van den
zomertijd zoo koft mogelijk te bepalen.
De Rijksmiddelen.
Blijkens het 'overzicht van de op
brengst der middelen over de maand
April j.l. bedraagt het totaal-generaal
36.880.924 gld. tegen 37.597.003 gld.
in de overeenkomstige maand van het
vorige jaar. Hoewel deze verminde
ring verhoudingsgewijze niet zeer groot
is, wint zij nochtans aan beteekenis
door het feit, dat ditmaal 1.159.221
gld. aan accijns op tabak ontvangen
werd, welk middel uiteraard niet op
den staat van het vorige.jaar voor
komt. Ook de accijns op suiker wierp
ditmaal een belangrijke bate meer at,
nl. 3.240.692 gld. tegen 2.203.505 gld.
Echterworden deze en de overige ver
beteringen, waaronder grondbelasting
van 1.398.515 gld. op 1.482.456 gld.,
accijns op bier van 316.351 gld. op
470.294 gld., accijns op geslacht van
686.454 gld. op 839.057 gld., dezegel-
rechten van 1.503.837 gld. op 1.525.555
glda welke de voornaamste voordêfeli-
ge verschillen uitmaken, in de scha
duw gesteld door de meer of minder
gevoelige verminderingen, welke ver
reweg de meerderheid cjer Middelen
aanwijzen. Zoo ging de inkomstenbe
lasting in opbrengst vani 13.635.362 gld.
tol 12.825.688 gld. terug, de dividend
en tantième-belasting van 741.026 gld.
tot 497.431 gld., de vermogensbelasting
waarvan wel zeer de druk der tijden
tot uiting komt, van 2.284.257 gld. Het
gedistilleerd retireerde van 4.866.552
gld. tot 3.904.479 gld., ook de regis
tratierechten wijzen een verlaging in
opbrengst aan, van 1.542.555 gld. tot
1.478.233 gld., terwijl zoowel de in
voerrechten van* 3.198.341 gld. tot
2 789.623 gld. als de loodsgelden van
217.451 gld. tot 172.728 gld., afnamen
tooide verband houdend met de moei
lijke gesteldheid, waarin ons land
door de ongunstige wereldconjunctuur
verder geraakt is. Nog verdient ver
melding de sterke teruggang van den
wijnaccijns van 140.655 gld. op 56.073
glo terwijl de altoos wisselvallige ba
ten der rechten van successie eenigr-
zins ruimer vloeiden, nl. met 3.280.302
gld. tegen 3.207.328 gld. v. j.
Door deze mindere opbrengst der
afgeloopen maand bedraagt het totaal-
generaal over de eerste 4 maanden van
1923 142.170.313 gld., tegen 136.175.288
gld in de overeenkomstige berichts-
periode van het vorige jaar, terwijl
het vier-twaalfde der raming 135.151.666
gld. beloopt. Er resteert dus, niette
genstaande dat behalve Maart, nu ook
April een teruggang aanwijst, nog ren
accres van circa 5.500.000 gld., dank
zij de bijzonder gunstige uitkomsten
voor den fiscus over de eerste twee
maanden dezes jaars verkregen. B'ij-
kens de specificatie der- zegelrechten
zijn wegens verschuldigd bedrag aan
no'p.'s van makelaars en commlssion-
nairs in effecten enz., de beursbeiaj-
ting, 331.912 gld. in de schatkist ge
vloeid, welk cijfer verband houdt a et
de in de atgeloopen maand eenigs-
zins toegenomen levendigheid, daar
Maart te dien aanzien 2o2.238gld. ver
meldde. JJe belasting m verband met
de buitengewone omstandigheden, de
oorlogswinstbelasting, bracht sle-Jits
23.057 gld. op, terwijl de inkomsten
ten bate van het Leeningstonds 1911
in totaal 11.594.828 gld. bedroegen
waardoor de opbrengst over de ee/s e
vier maanden van 1923 tot 37.905.524
gld gestegen is.
Het bezoek van den Koning van
Noorwegen..
Dinsdag 5 Juni, 's morgens, wordt
het Noorsche pantserschip „Eidsvold",
aan boord waarvan, gelijk gemeld, Ko
ning Haakon naar Nederland zal rei
zen, te lJmuiden verwacht, van waar
deze oorlogsbodem onmiddellijk naar
Amsterdam zal opstoomen.
Be aankomst aldaar wordt verwacht
te 11 uur 30 minuten, in een ceremo-
nieelen stoet wordt naar het Koninkl.
paleis op den Dam gereden, alwaar
ten 1 uur een famiiienoenmaal zal
plaats hebben.
Te 3 uur zal worden uitgereden tot
het brengen van een bezöek aan het
Rijksmuseum, waarna van 4 uur tot
5 u. 45 min. een rondvaart door de
haven van Amsterdam zal plaats heb
ben, den koning aangeboden door het
gemeentebestuur van Amsterdam, bij
welke gelegenheid de thee aan boord
zal worden gebruikt.
Van die rondvaart teruggekeerd, zal
koning Haakon het bij H. M. hof ge
accrediteerde corps diplomatique ont
vangen ten Paleize. Te 8 uur zai een
gaia-maaltijd in het koninklijk paleis
plaats hebben.
Woensdag 6 Juni zal de koning van
Noorwegen, met onze Koningin en den
Prins, ongeveer 11 uur uit Amsterdam
via het station Baarn naar Soestdijk
vertrekken tot het brengen van een
bezoek aan de Koningin-Moeder, die
dan haar zomerverblijf reeds te Soest
dijk zal hebben gevestigd. De Konin
gin-Moeder vereenigt de vorstelijke
p< rsonen aan een familie-noenmaal te
haren paleiZe.
Omstreeks 2 uur vertrekken de Ko
ning „Van Noorwegen, Koningin Wil-
helmina en Prins Hendrik van de halte
Soestdijk naar 's-Gravenhage, waar de
aankomst aan het Staatsspoorstation in
de Rijnstraat tegen 4 uur kan ver
wacht worden.
Van dat station zal in een stoet naar
hel Koninklijk paleis in het Noord
einde worden gereden.
Te 5 uur dien zelfden middag brengt
de koning een bezoek aan het Kon.
kabinet van schilderijen het Maurits-
hnis, waarna te 7 uur 30 min. ten
Koninklijke paleize een familiemaaltijd
plaats heeft.
Na afloop daarvan heeft te 8 u. 45
min. de soirée plaats, aangeboden, ge
lijk reeds gemeld, door het gemeente
bestuur van 's-Gravenhage.
Den volgenden dag, Donderdag 7
Juni, zal de koning te halftien des
morgens een bezoek brengen aan net
Vredespaleis. Daarna verlaat de koning
met de Koningin en den Prins den
Haag, voor een bezoek aan Rotterdam
Het vertrek daarheen zai plaats heb
ben te 10 u. 30 min. van het Hol-
landsche Spoorstation.
Verwacht wordt, dat de trein onge
veer 11 uur aan het station Delftsche
Poort in Rotterdam zal binnen komen.
Dan zal allereerst een bezichtiging
plaats hebben van het raadhuis, waar
na de Vorstelijke personen zich aan
boord zullen begeven van het inmid
dels te Rotterdam ligplaats genomen
hebbende pantserschip Jacob v. Heems-
kerek op welken oorlogsbodem Konin
gin Wilhelmina haar hoogen gast een
noenmaal aanbieden zal.
Na afloop van dat noenmaal zal de
Noorsche Korting zich begeven naar
de nabij het Park gelegen Noorsche
Kerk, ter begroeting van de Noorsche
Kolonie hier te lande, welkl in dat
kerkgebouw vereenigd zal zijn.
Te 3 uur 15 min. heeft een bezoek
plaats aan het groote dok vap de fir
ma Wilton en aan de havens van Rot
terdam, aangeboden door het gemeen
tebestuur van Rotterdam, welke rond
vaart zal plaats hebben aón boord van
de stoomboot Stad Rotterdam.
Na afloop hiervan biedt de Koning
van Noorwegen aan de koninklijke fa
milie en verschillende genoodigden een
Thé aan, aan boord van het Noorsche
oorlogsschip „Eidsvold". Hier zal de
Koningin afscheid nemen van haar
koninklijken gast.
Korl daarop vertrekt de Koning aan
boord van de „Eidsvold" uit Rotter
dam, om zich naar Belgiö te begeven,
voor een bezoek aan het Belgische
hof.
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
Indische geldleening.
Voorloopig Verslag.
Verschenen is het Voorloopig Ver
slag over het wetsontwerp tot het aan
gaan van een geldleening ten laste
van Nederland8ch-Indii!. Verscheidene
leden verklaarden het zeer te betreu
ren, dat dit wetsontwerp, waarbij zoo
groote financieele belangen betrokken
zijn, reeds zoo spoedig nadat het bij
de Kamer is ingekomen in de afdee-
lingen is onderzocht. Afgescheiden van
de vraag of de Regeering thans nog
de bevoegdheid bezit een bepaald be
rt iag aan schuldbrieven ten laste van
Nederlandsch-Indië uit te geven, be
stond bij zeer vele leden tegen het
bedrag van de voorgestelde leening
ernstig bezwaar.
De leden, hier aan het woord, zou
den het genoemde bedrag van 400
millioen gulden tot 300 millioen ver
minderd wenschen te zien.
Enkele leden verklaarden er geen
bezwaar tegen te hebben, dat meer
geleend werd dan op dit moment shikt
noodig is, indien slechts vaststaat, lat
het tekort, tot dekking waarvan net
te veel aangevraagde zal moeten die
nen, niet voort zal vloeien uit den ge
wonen dienst, doch een gevolg zal tqn
van buitengewone uitgaven.
Ook in ander opïicht wordt, naar
werd opgemerkt, een beroep gedaan
op de Staten-Generaal om m dezen
een zeer groot vertrouwen in de He-
geenng fe stellen. Immers, wordt liet
wetsontwerp ongewijzigd tot wet ver
heven, dan zal de minister van Kolo
niën binnen de grens van 400 millioen
gulden geheel vrij zijn, zal hij ui geen
enkel opzicht gebonden zijn door be
palingen betreffende het tijdstip en den
koers van uitgifte, den rentevoet enz.
Achtte men het schenken van een zoo
groot vertrouwen aan de Regeering in
het algemeen reeds onjuist, te minöer
was men in dit geval daartoe geneigd
na hetgeen geschied is bij de plaat
sing van de laatste Indische leening
waarop betrekking hadden de vragen
van het lid der Kamer den heer Ger-
rilzen, onder dagteekening van 5 April
j.l. door den minister van Koloniën
beantwoord.
De koers van uitgifte dier - leening
heefl hier te lande algemeen ergernis
verwekt en ook de Nederl. Kamer van
Koophandel te New-ïork heeft van
haar ernstig leedwezen over het te
dezen aanzien gebeurde doen blijken.
Sommigo leden meenden op de we
deropneming van een voorschrift om
trent de maximum-rente, als hierboven
bedoelu, te moeten aandringen.
In verband met de gemaakte opmer
kingen omtrent den koers van uitgifte
der laatste Indische leening verklaar'
den sommige leden te hebben verno
men, dat er aanvankelijk een aanbod
was geweest van een groep Nederl.
bankiers,, die deze leening wilden,
plaatsen tegen een koers van 91 pet.,
uat de onderhandelingen hierover door
hej departement van Koloniën werden
afgebroken en dat dit departement zich
vervolgens in verbinding stelde met
een groep Amerikaansche bankiers,
onder leiding van de Guaranty Trust
company, welke groep het géheele
bedrag van 25 millioen dollar tegen
den koers van 84 pet. overnam en
daarna tegen 88 pet. aan de markt
bracht.
Bedenkt men, dat deze leening thans
93 pet. .noteert en dat in de maand
Aprii j.l., de Ned.-Ind. Gasmaatschap
pij een leening van denzelfden rente-
toet uitgaf tegen 97.5 pet., dan is de
ontstemming, welke gelijk reeds
van andere zijde in herinnering werd
gebracht allerwegen over dit op
treden der Regeering heerscht, alles
zins gegrond te achten.
Verscheidene leden vonden in het
opgemerkte aanleiding den minister te.
verzoeken, de toezegging te geven, dat
hij een commissie zal benoemen, wel
ke tot taak zal hebben advies uit te
brengen over de vraag, of een inge
komen aanbod tot overweging of plaat
sing van een leening, als in dit ont-
wipp bedoeld, al dan niet moet wor
den aanvaard, in welke commissie zoo
wel de Nederlandsche als de Javasche
(3ank vertegenwoordigd zouden zijn.
Had t de minister bij de bovengenoem
de leeningen, en in het bijzonder bij
de 25 millioen dollar-leening, het ad
vies van eenige deskundigen ingewon-
ren, dan zou Indië voor een groote
schadepost behoea zijn gebleven. Dat
den minister de tijd zou ontbreken om
het advies eener zoodanige commissie
in te winnen, achtten de hierbedoelde
leden niet aan te nemen. Zij meen
den, dat ook in de practijk der staats-
leeningen voldoende was gebleken, dat
de Regeering steeds voldoende).tijd kat*
vinden om advies van deskundigen in
te winnen.
In de vergadering der Tweede Ka
mer op Woensdag den 23sten Mei 1923
te één uur zal de voorzitter voorstel
len in die vergadering een aanvang te
maken met de beraadslaging over
het wetsontwerp inzake het aangaan
van een geldleening ten laste van
Ned.-Indië (indien het eindverslag w
uitgebracht) en voorts over conclusies
van het verslag der commissie omtrent
de inlichtingen op het adres van de
Handelsvennootschap onder de finna
Jac. Smits en Co. te Naarden en 14
anderen, thans of voorheen planten
en boomkweekers op gronden, gelegen
in of nabij de gemeente Naarden.
houdende verzoek om schadeloosstel
ling ter zake van de voorbereiding der
militaire inundatiftn op hunne gronden
gedurende den mobilisatietijd;
1507
40
wetsontwerp tot verhooging en wij- I
ziging van hoofdstuk Va der Staatsbe- i
grooting voor 1921 (verschillende on
derwerpen)
wetsontwerp tot aanvulling en vqr-
hooging van hoofdstuk Xa der Staats
begroting voor 1922 (verschillende
onderwerpen);
wetsontwerp tot wijziging van de
pensioenwet 1922.
Bij dit i wetsontwerp: de conclusie
van het verslag der commissie omtrent
de inlichtingen op het adres van ae
weduwe fc. J. de Man—Vaassen te
Rotterdam, houdende verzoek om toe
kenning van pensioen;
wetsontwerp tot wijziging en ver
hooging van hoofdstuk V der Staats-
begrooting 1923 (overbrenging dienst-
I takken in verband met opheffing van
14het departement van Landbouw, Nij
verheid en Handel);
wetsontwerp tot wijziging van hoold-
stuk Xa der Staatsbegroting voor 1923
(overbrenging diensttakken in verband
met opheffing van het departement van
Londbouw, N. en H.).
Ouderdomswet 1919.
Memorie van Antwoord.
Aan de Memorie van Antwoord op
het Voorloopig Verslag betreffende de
wijziging der Ouderdomswet 1919 ie
het volgende ontleend.
Er bestaat naar het oordeel der Re
geering geen formeel wettelijk bezwaar
tegen om een voorschrift, dat betrek
king heeft op de thans loopende kos-
telooze ouderdomsrenten, in de Ouder
domswet 1919 (art. 32a) neder te leg
gen en dat voorschrift toepasselijk te
verklaren zoowel voor de renten, wel
ke op 3 December 1919 reeds krach
tens de artt. 369 en 370 der Invalidi
teitswet waren toegekend als voor de
renten, welke, te rekenen van dien
datum, in gevolge art. 28 der Ouder
domswet 1919 zijn toegekend. De mi
nisters erkennen echter gaarne, dat
het uit legislatief oogpunt bezien beter
ware geweest, indien zij de onderha
vige bepaling hadden nedergelegd in
een afzonderlijk wetsontwerp. Zij meen
den evenwel op deze wijze het snelst
te kunnen voorzien in den misstand,
dat tal van personen in het genot vai^
kostelooze ouderdomsrente waren ge
treden, die op dat genot in verband
met hun geldelijken welstand geen
recht hadden.
Ten aanzien van de bezwaren, te
gen de meer materieele zijde van het
ontwerp aangevoerd, onderschrijft de
Regeering het betoog der hier aan het
wbwfl- zijnde 'leden,dat toekenning
eener rente niet behoort te geschie
den dan nadat de gegrondheid der
aanvraag behoorlijk is onderzocht. In
verband echter mét het feit, dat eenige
honderdduizenden burgers zich voor de
kostelooze ouderdomsrentevaanmeldden
hioest de Rijksverzekeringsbank bij
haar onderzoek gebruik maken van
tusschenpersonen, onder wie er wa
ren, die gunstig adviseerden nopens
aanvragen van personen, die blijkens
hun aanslagen in Rijksinkomstenbelas-
tinp of vermogensbelasting voor de
rente niet in aanmerking konden ko
men. Het ware een te groot offer aan
theoretische beginselen, om deze ren
tetrekkers rustig in het genot van die
rente te laten.
Het bezwaar, gemaakt tegen het 2e
lid. schijnt niet klemmend. Het voor
gestelde artikel luidt immers niet im
peratief, doch facultatief; het Bank-
bestuur is bevoegd de rente in te trek
ken, zoonat elk geval op zichzelf kan
worden beschouwd- Toepassing van
deze bevoegdheid in gevallen als in
het Voorloopig Verslag bedoeld, be
hoeft niet te worden gevreesd. Intrek-
.king der rente zal niet dan in sterk
sprekende gevallen geschieden. Het
ligt derhalve volstrekt buiten de be
doeling, om het artikel in toepassing
te doen komen in gevallen, waarin de
geldelijke toestand van den rentetrek
ker verbeterd is.
ONZE KOLONIËN.
Het ongeval van sergeant Kroeze.
Bij de familie hier te lande is be
richt ontvangen omtrent 't omkomen
van den sergeant le klasse der infan
terie N.I.L., H. J. Kroeze, uit Wilp,
in de binnenlanden van Borneo.
Einde November 1922 vertrok ser
geant Kroeze met zijn brigade van 16
èoWaten naar kampong Moeara Mase,
gelegen aan de Ratanrivier, een zij-
rit ier van de Makahamrivier, ten-ein
de daar te verblijven om toezicht te
houden op den afbouw van een Da-
iakschen kompong.
Begin Januari begaf Kroeze zich op
den terugweg naar Long Irom. De
Patrouille nam plaats in twee prau-
w*n, om zoo de Ratahrivier op te
roeien. De voorste prauw, waarin
Kroeze en 8 soldaten, passeerde toen
een vak der rivier, waar een groote
boonjstam gedeeltelijk onder water lag,
uitstekend.tot ongeveer in het mid
den der «kier. Kroeze liet toen, om
de hindefows te kunnen ontwijken, de
prauw naar het midden der rivier
welen, ten einde om den boom heen
te gaan. Toen de prauw stroodBDp-
wa®rt» om den boom heen was, ge
rockte zij plotseling in den sterken
stroom, waarop het vaartuig daardoor
tegen den boom aan. De prauw sloeg
om en alle inzittenden geraakten te
water. Ieder trachtte zich door zwem
men te redden, wat ook aan alle in
zittenden met veel moeite gelukte, be
halve aan den brigadecommandant. De
'.militairen verklaarden Kroeze niet meer
te hebben zien boven komen. Niet on
waarschijnlijk is, dat Kroeze met zijn
jas aan de takken van den gedeelte
lijk onder water liggenden boom u
blijven haken. Met behulp van militai
ren en bevolking werd voortdurend
naar Kroeze gezocht. Pas twee dagen
na het gebeurde vond men zijn lijk
nabij de plaats van het ongeluk terug.
Het stoffelijk overschot is toemmetden
den meesten spoed naar Long Iram
óvergebracht en daar ter aarde be
steld.
De collega's van Kroeze plaatsten op
diens graf een marmeren gedenktee-
ken.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 19 Mei 1923.
Een adres van de afd. Gouda van
Volksonderwijs.
De afdeeling Gouda van de Ver. voor
Volksonderwijs heeft onderstaand adres
aan den Raad dezer Gemeente toegezonden
De Vereeniging voor Volksonderwijs,
goedgekeurd bij Kon. Besluit, van 24 Oct
1916, geeft met versohuldigden eerbied te
kennen:
dat het met groote belangstelling ken
nis heeft genomen van het besluit van
Uwen Raad, om het adres van het bestuur
van de „Schoolvereeniging voor Byzonder
Neutraal Onderwijs voor Gouda en Om
streken" van 10 April j.l. houdende het
verzoek gelden beschikbaar te stellen voor
de oprichting van een bijzonder school
voor Lager Onderwijs en Uitgebreid Lager
Onderwijs, in handen te stellen van Burge
meester en Wethouders om prae-advies;
dat het in opdracht van de vergadering
der leden van Volksonderwijs, gehouden op
18 Med j.l. in het gebouw van de Sociëteit
Reünie alhier, de vryheid neeemt zich in
dit stadium van behandeling van genoemd
adres tot Uwen Raad te wenden met de
navolgende overwegingen en conclusies;
dat blijkens haar naam de Schoolver-
eeniging voor Bijzonder Neutraal Onder
wijs voor Gouda e. o. aan de leerlingen
der door haar verlangde school wenscht te
doen geven zoogenaamd bijzonder „neu-
s, dat in zijn spoedkundige
het karakter heeft van het
onderwijs, zooals dat op de in
ite bestaande openbare lagere
en opleidingsscholen en de scholen voor
Uitgébreid Lager Onderwijs gegeven
wordt, d. i. in overeenstemming met de wet
op het L. O. eerbiedigend elke godsdiensti
ge overtuiging, opleidende tot alle Christe
lijke en maatschappelijke deugden;
dat derhalve by de leden dezer school-
vereeniging geen bezwaren bestaan tegen
het openbaar onderwijs als zoodanig;
dat evenwel bij hen blijkbaar de meening
bestaat, dat het in het belang van hun kin
deren is, als dit onderwijs verstrekt wordt
niet op een der bestaande openbare scho
len, maar op een bijzondere school, en zij
van deze meening zelfs in die mate door
drongen zyn, dat zy van onze gemeente
een' financieel offer vragen, op zich zelf
reeds van zeer beduidenden omvang, maar
in deze tijden van malaise voor de belas
ting betalende ingezetenen ongetwijfeld
van hoogst ongewenschte gevolgen;
dat de huidige L. O.-wet gereede aanlei
ding geeft tot het stichten van bijzondere
scholen, ten einde daarop onderwijs te kun
nen verstrekken van de een of andere ker
kelijke richting, het rijk en de gemeenten
van deze versplintering van het onderwijs
de geldelijke verzorging opleggende, en
deze wet daarmee ook ruimte laat voor
wie als de schoolvereeniging voor Bijzon-
zonder Neutraal Onderwijs voor Gouda e.
o. naast de bestaande openbare scholen een
eigen school wenschen voor hetzelfde on
derwijs als op de verschillende openbare
scholen wordt en kan worden gegeven;
dat intusschen deze L. O.^wet alle vrij
heid gevende aan schoolbesturen om de
richting van het door hen verstrekte onder
wijs te bepalen, wat de inrichting van dit
onderwijs betreft, bepalingen bevat, van
gelijke strekking en kracht zoowel voor
het openbaar als bijzonder onderwijs, al
leen kan na de jongste technische herzie
ning het schoolgeld op de bijzondere scho
len hooger zijn dan op de opentiare;
dat dan ook de materieele verzorging
van het onderwijs op de openbare school in
geen enkel opzicht beneden die van dat op
de bijzondere school behoeft te staan, ja
dat zelfs het bedrag, dat van gemeente
wege per leerling aan de schoolbesturen
wordt uitbetaald, bepaald wordt door wat
de kosten zyn per leerling op de openbare
school en indien extra-verzorging nog
mocht borden begeerd, deze zoowel op
openbare als op bjjozndere scholen door
belangstellende ouders en vereenigingen
gelijkelijk kan worden gegeven;
dat gewenBcht differentiatie van het on
derwijs b.v. met het oog op voortgezet on
derwijs door bestaande of aan te wijzen
zoogenaamde opleidingsscholen met het
oog op opleiding voor H.B.S. en Gymnasia
hier en elders wordt en kan worden in
acht genomen;
dat evenals aan de leerlingen van een
bijzondere school ook aam de leerlingen van
openbare scholen, als betrokken ouders dit
wenschen. op op te richten cursus»""
Fransch of een andere vreemde taal kan
worden onderwezen op dezelfde voor
waarde;
dat er ook geen enkele aanwijzing is
voor de meening dat het onderwijzend per
soneel te benoemen aan dergelijke bijzon
dere scholen voor „neutraal,, onderwijs
ook maar in eenig opzicht aan hoogere
eischen van ontwikkeling, beschaving of
onderwijs en opvoedkundige kracht zou
voldoen dan dat aan de openbare scholen,
terwijl de keuze ervan voor die soort bij
zonder onderwijs zelfs uit beperkter kring
dan voor het openbaar onderwijs heeft te
geschieden, daar in het algemeen bij de
onderwijzers en onderwijzeressen bij het
openbaar onderwijs de sympathie voor bij
zonder „neutraal" onderwijs uiteraard niet
groot is;
dat de oprichting van een school voor
bijzonder „neutraal" L. en U. L. Onderwijs
te Gouda dan ook in geen enkel opzicht
het onderwijs ten goede komt of zou tege
moet komen aan een behoefte, waarin door
het bestaande openbaar onderwijs alhier
niet wordt of zou kunnen worden voor
zien;
dat er dan ook geen enkele reden be
staat voor de ouders van schoolgaande kin
deren in Gouda en omstreken, waarom zy
aan het op een bijzondere school te ver
strekken „neutraal" onderwijs de voorkeur
zouden geven boven dat op een openbare
school en daarmee op het openbaar onder
wijs hier ter stede geheel onverdiend een
stempel van minderwaardigheid zouden
drukken en de gemeentekas volstrekt on-
noodig zouden bezwaren met uitgaven
voor een vermeend belang;
dat ondergeteekenden van bovengenoem
de vergadering van de afdeeling „Volkson
derwijs" alhier bovenstaande beschou
wingen en conclusies ter kennis van Uwen
Raad brengende tevens de opdracht ont
vingen dringende pw aandacht te vragen
voor een naar hun inzicht in het belang
van het onderwijs hier ter stede zeer nut
tige en met het oog op de financiën der,
gemeente niet minder hoogst gewenschte
scholen, reorganisatie tot stand te brengen
door samenvoeging van de hier bestaande
opleidingsschool voor U. L. O. voor meis
jes tot één school voor L. O. en L. O.
onder één daarvoor te benoemen hoofd;
dat dezen samenvoeging tegemoet zou
komen aan de wenschen van veel ouders,
die het aan hun kinderen te verstrekken
Lager Onderwijs gaarne in dezelfde school
en onder dezelfde leiding gevolgd zien
door het in onzen tijd zoo nuttige cn ook
voor Gouda onontbeerlijk U. L. O. zoowel
voor jongens als voqr nisjes;
dat deze reorganisatie «oowel met bet
oog op art. 27 der L. 0.*-wet en ook ad
ministratief geen moeilijkheden brengende,
het belang van het onderwijs zoowel als
de gemeentebelangen gelijkelijk dienende,
van gewenschten invloed kan zijn op de
meeningen dier ouders, die nu uit een ze
ker zij het dan ook ongemotiveerd
angstgevoel, dat het openbaar onderwijs
hier ter stede niet aan hun rechtmatige
verlangens ten aanzien van de opleiding
van hun kinderen zou kunnen voldoen, me
dewerkten tot het indienen van het adres
van de Schoolvereeniging voor Byz. Neutr.
Ond. voor Gouda e. o., naar de meening
van de afdeeling van Volksonderwijs ten
spoedigste mocht kunnen plaats vintien;
dat het daarom van het grootste belang
kan zyn, dat deze door Volksonderwijs
voorgestane reorganisatie door Uwen Raad
uit een oogpunt van onderwijs- en gemeen
tebelangen in het oog worde gevat, alvo
rens een beslissing te nemen op het adres
van 10 April van meergenoemde school
vereeniging;
dat ondergeteekenden U daarom beleefd
maar tegelijk met allen aandrang verzoe
ken die maatregelen te nemen, die er toe
kunnen leiden, dat aan de boven uiteen
gezette wenschen van de afd. Gouda e. o.
van Volksonderwijs worde voldaan.
Hetwelk doende enz.,
Namens de afd. Gouda e. o. van Volks
onderwijs,
w.g. L. VERJAAL, Voorzitter,
w.g. P. H. A. HOFKAMP,
Secretatis, Nieuwe Park 3.
(iZie verdér Eerste Blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL.
Wedstrijdprogramma voor Maandag
21 MeL
Kampioenschap van Nederland
Tilburg: Willem II—-Go-Ahead.
Groningen: Be-Quick—R. C. H.
Overgangsklasse.
Den Haag: V. U. C.'t Gooi.
Bijzondere competitie.
Rotterdam: (terrein Xerxes) S.V.V.—
D. W. C.
Bunsuin: (terrein Sportpark) Hilversum-
Spartaan.
Den Haag: (terrein B.M.T.): D. O. 8.-
Lugdunum.
Seriewedstrijden „Fortuna".
Gouda I speelt Zondag 20 Mei te
gen C. V. V. van Charlois, (R'dam).
KERKNIEUWS.
Wynaldum ('66), Drachten ('68), Nieuw-
Beerta ('76), Herwen ('77), Naaldwijk
(*88), Brielle ('90), en Enkhuizen, welke
laatste gemeente hij 1 October 1901 als
emeritus verliet.
De begrafenis zal morgen plaats hebben
op Oud-Eik en Duinen ;het vertrek van het
sterfhuis is bepaald op 2 uur 's middags.
DAMRUBRIEK.
Onder redactie van de Damclub „Gouda".
Oplossingen worden ingewacht bij den
Secretaris, Steijnkade 27, of aan het lokaal
der club, Markt 49.
Oplossingen moeten worden ingezonden
uiterlijk Dinsdag 29 Mei.
De oplossing zal worden vermeld Zater
dag 9 Juni.
Probleem no. 46.
Zwart schijven op 2, 7, 8, 9, 11, 13, 16,
17, 19, dam op 12.
Wit schijven op 20, 22 26, 27, 28, 32, 83,
39, 42, 44.
In Den Haag is in den ouderdom van 87
jaar overleden da. B. W. Colenbrander,
emeritus-predikant in de Ned. Herv. Kerk.
In 1860 werd de heer Colenbrander in
Gelderland toegelaten tot den Heiligen
Dienst; het eerst werd hij predikant te
Engelum (1861); vervolgens stond h(j te
Probleem no. 47.
Zwart schijven op 5, 6, 8, 9, 10,
14, 16, 18, 24, dam op 17.
Wit schijven op 21, 28, 26, 27, 32,
39, 40, 44, 47, 48, dam op 46.
De oplossing van Probleem no. 40 i
Wit 23—7 (Zwart 50 of 6).
Zwart 50. Wit 4518, 1822,
Zwart 6. Wit 26—21, 21—16, 16 1
De oplossing van probleem no. 41 i
Wit 24—20, 42—38, 45—40, 48—31,1
38:4, 4*20. -
ADVERTENTIEN.
De Heer en Mevrouw
VALCKENIER DE GREEVE-ROZEBOOM
geven kennis van «le geboorte hunner
dochter.
DOROTHEA.
GOUDA, 19 Mei 1923.
162 8
Voor de vele bewijzen van belangstel
ling ontvangen bh het 175-jarig bestaan
van mijn horlogemakers affaire, betuig ik
mijn hartelijken dank.
J. D. VETTER.
GOUDA, 19 Mei 1928.
IQüi 10
Tapestry, Axminster, Moquette,
Velvet, Bouclé tapijt en loopen».
Cocos tapijt en loopers, bijzonder
zware kwaliteit in breedte 50, 70 en
100 c.M. alleen^verkoop van deze
kwaliteit voor Gouda en Omstr.).
Cocosmatten, Chinamatten (afge
past en per el).
Opmeten, prijsopgaaf en leggen van
tapyten en loopers ook buiten de stad
Wat U niet in de étalage ziet is des
niettemin voor 't meerendeel in
voorraad op de andere afdeelingen.
WESTHAVEN 42.
(bij 'l Postkantoor). 1582 04
(Voorh. Gebr. DE RAADT, Peper
straat).
Qsvsstifld 1872.
GOUDA, Telef. 46.
Niet te verwarren met een andere
firma van dien naam. Daarom steeds
op het huisnummer 42 te letten (bij
't Postkantoor)
(Wordt vervolgd).
Burgemeester en Wethouder» van Gouda
brengen bij dezen ter openbar»' kennis dat
in verband met het te houden Muziekcon
cours alle winkels 07» Maandag 21 Mei a.s.
GEOPEND mogen bleven.
1634 10
Het Permanent TentoonsteUings-Comité van «le I.and-cn Tuinbouw
tentoonstelling te Gouda stelt.de gelegenheid open tot INSCHRIJVING
tot het plaatsen van:
Eén Kiosk voor den verkoop van BLOEMEN.
SIGAREN.
SIROOPWAFELEN.
'j PIJPEN.
CHOCOLATERIE ARTIKELEN.
een zelfde aantal kiosken met dezelfde artikelen.
Contract en voorwaarden /.ijn van af heden op aanvrage gratis verkrijg
baar ten kantore van bovengenoemd Comité, terwyl aanbiedingen uiterlijk
met bpgaaf van oppervlak DINSDAG 29 MEI 1923, des namiddag» véér
4 uur ten kantore TURFSINGEL 25—27 moeten zijn ingeleverd.
151? 70
1510 40
VOOR SALON-, HUIS-, EET- EN SLAAPKAMER-MEUBELEN,
TAFELS, STOELEN, KASTEN, BUFFETTEN, ENZ.. ENZ.,
GORDIJNEN, ZEILEN, TAPIJTEN, BEDDEN, MATRASSEN.
ENZ., ENZ., IS
BEHANGERIJ, STOFFEERDERIJ, BEDDEN- EN MATRASSEN-
MAKERIJ, COMPLETE MEUBILEERING.
1520 40
