s
ouwen!!
Niet door menschenhiiiden gebouwd
NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 13241
Donderdag 24 Mei 1923
62"Jaargang
WERKERK
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Je
ke
n
m
Ie
ne
BS
ZOON
GOUDA.
HUISVROUW”
FEUILLETON.
en billijk,
kweekerij
inden
Belgisch-Fransche besprekingen inzake de Ruhr.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU e
OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
komen bij de admi-
idL
L
De ongeregeldheden in Dortmund ver-
1278 136
(Word! vervolgd.)
leren,
aklee-
Een wijs mensch beschouwt ernst als
zijn kostbaarst, kleinood.
de vu’lheid der armoede. Alison zag
Birtley misschien op zijn slechtst op
de
en
een
De Paus heeft een geheim consistorie ge
houden tot het benoemen van twee kardi
nalen. Hy hield daarby een toespraak, waar
in hy zeide zich te verheugen over de ont
wikkeling van de eucharistische cultus in
de katholieke wereld. Hy zinspeelde op de
sombere wolken, die den horizon in Euro
pa, het Naburig Oosten en Azië nog ver
duisteren en bevestigde de onverjanrbarc
rechten der 'Katholieken op de heilige plaat
sen. H\j beschouwde de talrijke ernstige
kwalen, waaraan Europa lijdt en uitte zijn
amarteiyke gevoelens over het feit zoo tal
z(jner verdeeld te zien door veradii llende
opvattingen. Hij wees op het verschil van
interpretaties der verdragen en lasten, wel
ke er uit voortspruiten.
Onnoodig te zeggen, zoo verklaarde de
Paus, met welk een droefenis wij de ont
wikkeling der teerste gebeurtenissen en de
ik
BS
d-
dat zij
voor een
GOUDA.
!K
N,
r-
N,
alle worstwaren tot 4000 en viach tot 700
mark per pond
De betooging nam een dreigend karakter
aan, zoodat de brandweren der stad en der
omgeving moesten worden gealarmeerd.
De uit burgers en georganiseerde arbei
ders gevormde Selbstschutz greep in en als
gevolg daarvan ontstond elh geregelden
stryd, waarbij twee dooden vielen en een
twintigtal Werd gewond.
In Hamburg hebben communistische ver
tegenwoordigers uit Engeland, Frankrijk,
Rusland en Italië te zamen met de Com
munistische party een groote betooging ge
houden.
Uit het Engelsch van DAVID LYALL
door J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
(Nadruk verboden.)
luishouding, doordat
uding van practisdi
In België duren de plaatse lijke conflic
ten voort .Was men aanvankeiyk van m«e-
ning dat de staking van de baan was, ze
herleeft weer en het spoorwegverkeer hlyft
als gevolg daarvan gebrekkig. De treinen
loop was, wat het personenverkeer betreft
byna normaal, behalve dat in een paar
plaatsen een gedeelte van het personeel
slechts weifelend naar het werk tenigkeer-
de, terwyi nu tengevolge van iftcidenten in
verband met het straffen van leden van
het personeel, de heele boel weer dreigt op
rtelten te gaan staan. In enkele plaatsen
hebben de chefs van dienst zich gehoud.'i
aan de ministerieels circulaire, waarbij de
stakers, die binnen een bepaalden tjjd niet
het werk zouden hebben hervat, als ont
slagen zouden worden beschouwd en zü
'nebben daarom geweigerd de na den ge
stelden termijn terugkeerende arbeiders tot
de werkplaatsen toe te laten. Elders heeft
bet spoorwogbestuur sommige 'eden van
raagt slechts 4.—
nacht te voldoen in
net personeel meestal wegens insubo’-dina-
tie by wUz,>. van strafmaatregel uit den
d'enst ontslagen, met het gevolg dat het
Eerdere personeel heeft geweigerd het werk
te hervatten. Zoo werden vier arbeiders van
de werkplaats te Ledeberg-Gent weggetor
den; daarvan was het gevolg <lat vanmoi
gen geen enkel arbeider naar het werk
kwam en dal de personentreinen te Gent-
Zuid werden geblokkeerd. Uit de andere
stations van Gent loopen echter enkele trei
nen In de richting van Oudenaarde, Deynze
en Brugge. De treinen Ostende-Brussel over
het Sint Pletersstation te Gent ryden ook
nog, doch indien de staking eenigen t|jd
duurt zal ook op die lyn het verkeer tUn
stopgezet, omdat de meeste locomotieven
voor de treinen, welke die iy‘n bedienen,
door de remise van txsdeberg geleverd moe
ten worden.
Daarenboven heeft de stakingsbeweging
zich plotseling te Charleroi zeer ultgebraid
Dit gekit vooral hét goedereQvereker, dat
thans overal in dat gebied gëhecl is stop
gezet,, wat tengevolge heeft, «lat ook do
particuliere bedrUven en de fabrieken moe
ten sluiten by gebrek aan kolen <*n growl
stoffen.
Haast overal in het land weigeren trou
wens de machinisten met goederentreinen
te vertrekken of treinen te rangeer en, die
door gemobiliseerde soldaten worden be
diend.
Zoo zUn de treinen met levensmiddelen
grondstoffen en kolen biyven stoppen op
een paar kilometers van de plaats do
fabriek, waarvoor zy bestemd waren en
staan daar nog op dan weg.
De Ministerraad heeft zich met den to*
stand bezig gehouden en naar verluidt zou
besloten zVn nog vier lichtingen van liet
spoorwegbataljon te mobiliseeren
Volgens het B. T. A. zouden er |Mns
20.000 stakers zUn en 40.000 wagons on
derweg zijn biyven staan.
60 -
Anna zei niets, maar hield de oogen
strak op haar nieuwsblad gevestigd.
„Dat slechte gebabbel had reeds
lang geleden gesmoord moeten wor
den. Indien ik in huis was geweest,
dan zou de persoon, die er mee be
gon, weggezonden zijn.”
Nog altijd bleef Anna zwijgen.
„Anna!” zei Alison wanhopig. „Ge
loot je niet, dat er wat gedaan zou
kunnen worden om den toestand te
verbeteren?”
„U bedoelt tusschen papa en Ste
phen? Neen, dat geloof ik niet. Ik ge
loot, dat het stellig waar is, wat hij
heeft gezegd. Mijn moeder kreeg den
®en -of anderen schok, voordat Ste
phen werd geboren. Iedereen wist er
*an* Ja, misschien was het verkeerd
'et aan Stephen te vertellen, maar
longen hebben het altijd druk met on
aangename verhalen. Nu kunnen wij
er niets meer aan doen. Dat is na
tuurlijk de red^n, waarom papa niet
graag wat merkt van Stephen’s be
staan. Hij herinnert hem aan wat er
VROUW”, Veertien-
ledewerksters allerlei
r interesseeren
ig zich verheugen in
alle kringen in het
gebruik maken van
wordt vermeld.
Üd met het moeiljjk
Ike vrouw des huizes
iden van alle ouder-
voorgrond, het zuiver neutralSteitsstand-
punt ingenomen. De neutraliteitspolitiek is
altyd die geweest, welke door het Neder-
landsche volk werd ondersteund, al hoeft
het verkrygen eener permanente onzijdig
heid in de beteekenit van Zwitserland nim
mer de sympathie van eenigen Minister
klaarblykelyk gehad. Minister van Karne-
brek heeft de voortzetting dezer politiek
na den oorlog gequalificeerd als zelfstnn-
c.igheidspolitiek, maar duidelyk doen ge
voelen, dat principieel geene onderschei-
d’ng valt te maken. Zelfstandig is onze
politiek in zooverre geweest, dat noch
run lokkende stemmen uit Duitschland
noch aan die uit België en Frankrijk js ge-
hjor gegeven. In 1910 propageerde men
eene economische aansluiting by Duitsch-
lr.nd; Slechts in het Utrechteche centrum
Heek daarvoor sympathie te bestaan. La
ter kwam Eugène Baie met zUn aanslui
ting bij België, waaruit de officieus»? Ne-
derlandsch-Belgische commissie sedert
opgeheven, voortvloeide; de Fransche ge
neraal Langlois ontwikkelde beschouwin
gen over eene militaire conventie met
1 rankrUk en België, die bier te lande wei
nig of geen ingang vonden. De voorgeno
men bouw van een fort té Vlisslngen,
onderdeel van geheel het fonds v<pr de
kustverdediging, verwekte in 1910 en 1911
eenige internationale opschudding; men
zag daarin een drang van Duitschland,
waaraan zou zyn toegegeven. De Neder
landsche Regeering, heeft in haar stand
punt van souverein oordeelen over ei«?en
verdedigingsnoodzakelijkheid volgehouden;
eerst later is het bekende incident geko
men. veroorzaakt door het optreden van
den heer Van Heeckeren, voormalig gezant
aan Je Noordelijke Hoven, die te verstaan
gaf, dat drang van den Duitschen Keizer
tot den fortenbouw had geleid. Minister
De Marets van Swinderen, die zich ook
togen Duitschlands voornemen om tollen
cp den Ryn te heffen, eene krachtige per
soonlijkheid toonde, heeft noodlottige ge
volgen van dezen indruk geheel weten te
voorkomen!
Krassin heeft aan Curzon overhandigd het
Russische antwoord op de Britsche nota. In
dit antwoord worden de meeste Britsche.
eischen ingewilligd en een zeer vcrzoeniy-
ken toon wordt er in aangenomen tert op
zichte der andere punten. De nota stemt
toe in het onverwijld sluiten eener conven
tie, welke de Britsche onderdanen veroor
looft buiten de driemyisgrens te vlsschun,
zoolang de quaestie nog niet door een in
ternationale conferentie is geregeld.
De nota zegt voorts toe schadeloosstel
ling te zullen betalen voor de Britsche on
derdanen, van wie er één is terechtgesteld
en de anderen door de Sovjetautoriteiten
gevangen zyn gezet, alsmede voor de In
hechtenis gehouden Visscherslieden.
De Sovjet-regeering «trekt de twee door
Weinstein gezonden nota's in, welker in
trekking door Engeland was gevraagd we
gens haai' beleedigenden toon.
Ten slotte dringt het antwoord er op aan,
dat de quaestie der bolsjewistische propa
ganda door onderhandelingen zal warden
geregeld, en stelt voor om Tsjitsjerin te
delegeeren, ten einde met een Britschen
vertegenwoordiger een samenkomst te heb
ben om de aangelegenheid te bespreken.
De communistische agitatie in Duitschland. Het Russische antwoord
op de Britsche nota. De staking in België. Een .redevoering van de
Paus. De Zomertijd in Frankrijk.
scherpt de toestand daar steeds meer en
meer. Communisten en syndicalisten heb
ben besloten de wilde stakingen te bevor
deren en willen de staking bij de verschil
lende bedryven zoo noodig met geweld af-
(|wingen.
Gistermiddag werden vele massaverga-
deringen van stakende mijnwerkers en fa
brieksarbeiders gehouden, die eindigden met
het besluit om vol te houden tot de over
winning zou zUn behaald, welke zou mee
brengen de instelling der arbeidersdictatuur,
de vorming van nieuwe Hundertschaften,
enz.
Daarop trok een'eindelooze optocht van
40 a 50.000 betoogers naar het centrum der
stad. Onderweg passeerden zy een politie
bureau dat bestormd werd. De politiebe
ambten werden uit revolvers en pistolen
beschoten en met knuppels en steenen aan
gevallen. Zelfs werd van de tegenover het
politiebureau liggende brandweerkazerne
uit op het bureau geschoten, welks zwakke
bezetting werd overrompeld. Eerst toen ver
sterkingen aanrukten werden de aanvallers
teruggeslagen.
Te Gelsenkirchen is het tot ernstige on
lusten gekomen. Een enorme menschenme-
nigte wist op de vleeschmarkt met geweld
de verlaging» der vleesch-, vet en vischpry-
zen door te dryven. Varkensvleesch werd
in prijs verlaagd van 6800 tot 4000 mark,
ddd D.D.D.
kte genezen, die U
:en last maakt. Die
ukendatbranden-
t verdwijnen. Vele
einde raad waren,
D. reeds genezen,
■r baai bij vinden.
2 50 (proefflacon
krachtige D.D.D.-
Öij apothekers en
htelling klonk in haar stem, toen zij zich
omwendde. Voor dat zij het hek uitging
keerde zij terug om het kleine dienst
meisje wat te vragen.
„Kun je mij den weg ook wijten
naar de ijzergieterij, naar de fabriek
van den heer Crewe, weet je?”
„O, ja, mevrouw, antwoordde Klizu
hijgend, terwijl zij zich naar het hek
spoedde. „Ja, u moet die laan houden,
tol daar, waar de schoorateenen zijn,
en dan bent u aan de groote poort. tJ
kunt niet misstni, mevrouw. Ik hoor,
dat er vanmorgen een menigte mannen
die niet werken, voor staan. Tenminste
da' heeft Simminses, de slager, mij een
uur geleden verteld.”
AlUon dankte haar en vervolgde haar
weg; zij voelde zich eenigazinsr onzeker.
Haar man zou met de dogcart om hal!
een naar bum rijden voor de lunch en
zij bedacht, dat zij m<* hem naar huis
zou kunnen gaan.
Maay zou hij het prettig vinden? Daar
was zij niet zeker van. Zij aarzelde
echter niet lang; iets scheen haar voert
te drijven en binnen enkele mmulei
kwam zij onder de schaduw van den
Imogen muur, die de fabriek aan de
blikken der stadsbewoners onttrox
Toen zij de poort naderde, bleek, wal
Eliza had gezegd van de mannen die
niet werken, volkomen waar te lijn.
Een groot aantal atond op den rijweg,
verdeeld in troepjes van twee en drie,
en allen in ernstig gesprek.
Zondag zullen de Belgische ministers Jas-
par en Theunis in Parys besprekingen
houden met Poincaré over de middelen,
waardoor de productiviteit der Rhurbezet-
ting kan worden verhoogd. Verwacht wordt
dat deze beraadslagingen twee dagen zul
len duren.
Uitdrukkelyk wordt verzekerd dat het
plan niet is devoorbereiding van een ge-
mecnschappelyk intergeallieerd antwoord
op de nieuwe Duitsche nota. Wel wordt er
kend, dat het reparatie-vraagstuk nu nog
eens in zyn geheel zal worden besproken.
Het doel van de Belgische regeering is
daarby te verkrygen, dat de eventueele ver
mindering van het totaalcyfer der Duitsche
schuld in ieder geval zal vergezeld gaan
van een wyziging van het verdeelingsper-
centage in een voor België gunstigen zin.
Van Fransch standpunt wordt geëischt, dat
de eventueele verlaging van het totaalcyfer
gecompeseerd zal worden door de vermin
dering der intergeallieerde schulden door
annuleering van de bons C. Aangezien de
Belgische oorlogsschulden by het Verdrag
van Versailles zyn opgeheven, zou dit land
zoodoende geen compensatie krygen. Daar
om wil België het met Frankryk eens wor
den over de minima, die beide landen in
ieder geval moeten krygen als het totaal
verminderd mocht worden.
■■BB—
Nederland in 25 jaren.
1898—1923
n.
De positie van Nederland tegenover het
buitenland is in deze kwarteeuw ongetwy-
feld zeer belangryk geweest. Onze verhou
dingen tot de landen in Europa en de ove
rige werelddeelen, waarmede wij in verbin
ding staan, zyn o^er het algemeen vriend-
schappelyk geweest. Jn 1899 brak de Zuid-
Afrikaansche oorlog uit; de Nederlandsche
sympathieën stonden ongetwijfeld kon
het ook anders? aan de zijde van deze
Republieken en wy deden dit duidelyk be
merken. Een anti-Engelsche stemming
heerschte hier te lande, kwam zelfs in de
Kamers meermalen tot uiting. Stappen ech
ter tot interventie tusschen Engeland en
Transvaal konden dezerzijds niet worden
ondernomen, nadat Amerika een weigerend
antwoord vanuit Londen had ontvangen.
Wel echter handelden de Minister van Bui-
tenlandsche Zaken en de Koningin naar
het hart van alle Nederlanders, toen aan
President Krüger, naar Portugeesch grond
gebied uitgeweken, de „Gelderland” werd
ter beschikking gesteld om de i-eis naar
Europa, te maken ;met groote geestdrift
werd’ hy evenals later de Boeren-Qeneraals
hier te lande ontvangen en menige uiting
van sympathie viel hem ten deel. Onze ver
houding tot Engeland, in die jaren moei
lijk, herstelde zich geleidelyk; de resulta
ten daarvan zijn tijdens den groeten oorlog
wel het duidelyst gebleken. Tot conflicten
met Engeland kwam het niet ;evenmin met
Japan in 1904, toen in het by zonder naar
het Japansche oordeel in onze koloniën niet
alle die maatregelen van neutraliteit wa
ren genomen, die Japan biykbaar had ver
wacht. Met Portugal hadden wy een inci
dent betreffende den consul te Lorenzo
Marquez; met Servië werden de betrekkin
gen, tot twee malen toe, van ernstigen aard.
Allereerst in 1902, toen wij ons stelden aan
de zijde van de overige Mogendheden, die
pretenties op Venezuela hadden; later in
1909, toen het bewind van den avontuurly-
ken President Castro zich in het by zonder
tegen ons richtte en de uitzending van
een oorlogseskader noodzakelijk maakte.
Zoowel in Venezuela als later in Mexico,
toen industrieele belangen -dienden te wor
den beschermd, heeft dit optreden kunnen
plaats hebben zonder dat Amerika zich ge
noodzaakt zag de Manroeleer in herinne
ring te brengen; het optreden was trou
wens van zuiver defensieven aard.
In zyn internationale politiek heeft Ne
derland, al kwam het meer actief op den
GOI IkMHE COURANT.
dien trieHligen Decembermorgen en
haai gedachten waren ook eenigszinx
aangetast door<die grijsheid. Zij was
genoeg bekend met de buitenwijken
van de stad, om de goede richting te
houden en kwam zonder ongevallen
aan den voet van Lawford Hill. Van
daal hielden de tramrails haar in de
goede richting.
Zij keek de Highstreet af met een
nieuwe belangstelling, bijna met
belangstelling van een eigenares
ieder, die zij ontmoette, scheen
peisoonlijk beroep op haar te doen.
Zij was nu een van hen; in de han
den van haar echtgenoot lag het tut
van velen hunner, precies zooals dat
van haarzelf. Zij was al tot halverwege
de straat geloopen, zonder dat men
haar herkende en kwam juist, toen het
twaalf uur sloeg, aan het hoekhuis
niet de groolere koperen plaat en de
rondo lamp boven den ingang.
He! kleine dienstmeisje, dat op de
trap stond om het raam van de eetka
mer aan de buitenzijde tej lappen, kwam
er mei zoo’n spoed af, dat zij haar em
mer water omverwierp.
„Goeden morgen, Eliza, hoe meer
haast, hoe minder spoed,” zei Alison
Évroolijk. „Is Juffrouw Fleming thuis?”
1 ..Neen juffrouw, mevrouw, dat is zij
niet. Zij ia met den dokter naar Bar-
bridge gaan koffiedrinken bij den dok-
niviiic Biau wan uuMciigvwuv». s ter en juffrouw Fleming heeft gezegd,
Plotseling ging de weelde over in dat zij waarschijnlijk niet voor theetijd
vuilheid der armoede. Aliann zav thuit- ZOU zijn.”
„O,” zei AHaon; een groote teleur-
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Goud, w onutralua (bahoorude tot don boiorgkria,):
1—5 regels 1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den beiorgkring:
1—5 regels ƒ1.65, elke regel meer ƒ0.30. Advertentiën in het Zaterda*nummer 20
byslag op den prUs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prii*-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.06, elke regel /0-W «P
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden modadeelingen by contract tot aoer geredueear-
<len pry& Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede boekhaa
delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zUn ingekomen, teneinde van opname verzekerd fee zün.
is gebeurd. Het spijt mij,’* zei zij,
toen zij het bedrukte gelaat van All-
son zag. „Het sp.jt mij, dat Stephen
dat gezegd heeft. Hij jnoet heel ver-
trouwelijK met u gesproken nebben,
want gewoonlijk is hij zeer terughou
dend. Natuurlijk weet iedereen, dat
wij geen aangenaam^amilieleven heb
ben Ik vind, dat u ontzaglijk veel
moed had, toen u besloot bij or^ te
komen. Dat lieb ik tegen uw zuster
gezegd en wij moeten u vreeselijk
dankbaar zijn, ik tenminste ben bet
en papa is, sinds zijn thuiskomst, zoo
veel aardiger voor ons.”
Anna bedoelde het goed, rfiaar elk
harer woorden was een steek in het
hart der vrouw, die naar haar luis
terde. Zij had Edmund Crewe met net
volste vertrouwen getrouwd, overtuigd,
dat hij een* man was, diep weinigen
begrepen en aan wien zijn eigen fa
milie weinig aandacht had geschon
ken. Maar wat kon zij zeggen tegen
over zulke ernstige feiten? Het leven
scheen plotseling iets zeer .verwards
en ingewikkelds te zijn geworden, vol
van onbekende moeilijkheden en ge
varen. Maar zij was niet ontmoedigd.
„Ik zal mijn best doen u allen ge
lukkiger te maken,” fluisterde zij, toen
zij Anna verliet en naar haar eigen
kamer ging, om zich voor een wande
ling te kleeden. Zij voelde,
Tibbie moest spreken en zich
oogenblik verwijderen uit het groote
huis met de wolken, die er over hin
gen.
Het kwam niet in haar gedachten
op om een rijtuig te bestellen; aan
veel van de luxe, die zij zich in haar
nieuwen staat veroorloven kon, was
zij nog niet gewoon. Bovendien was
zij haar geheele leven een vrouw ge
weest, die haar zorgen zoowel gaf aan
eigen kring als daarbuiten en die
nooit terugschrok voor een lange wan
deling, zelfs door regen en storm,
indien het ter bevordering van een
goed doel nuttig was. Anna was naar
boven, naar Stephen gegaan, en de
vensters van den toren waren te hoog
dan dat iemand van daar haar de op
rijlaan of het hek kon zien doorgaan.
De natte sneeuw viel niet meer, en
de zware wolken joegen met verba
zingwekkende snelheid door de lucht,
alsof ze door een onzichtbare macht
werden gedreven. Zij hingen zoo laag,
dat enkele de zwiepende takken van
de hoornen schenen te raken. De goed
onderhouden oprijlaan was vrij droog
onder de voeten, maar de wegen wa
ren zwart en modderig. Het pad, dat
aan de eene zijde vlak langs de haag
om de bezetting Old Hall liep, was
bestrooid met versche sintels. Van twee
kwaden koos Alison hel minste en ze
liep op het midden van den weg De
overgang van de deftigheid en schoon
heid binnen de grenzen van Old Hall
naar de armelijke buitenwijken van
de kleine stad was buitengewoon.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int. 82:
Redactie Tel. 546